PapirusDo VI wieku n.e. powszechnie używany w Egipcie, Grecji, Rzymie oraz wielu krajach europejskich był papirus. Kilkumetrową łodygę papirusu krojono na delikatne, cienkie paski, które podsuszano i układano rzędami obok siebie tak, aby brzegi pasków trochę na siebie nachodziły. Na to kładziono w poprzek drugi rząd pasków. Obie warstwy zwilżano, prasowano i bito drewnianymi młotami. Następnie suszono, a powierzchnię papirusu pokrywano warstwą kleju i gładzono.

PergaminInnym materiałem pisarskim był pergamin, wyrabiany powszechnie do XII wieku n.e. Na ogół wytwarzano go ze skór owczych, cielęcych i kozich. Najpierw usuwano sierść, a skórę skrobano, aż stawała się cienka. Następnie zanurzano ją w wodzie wapiennej, aby usunąć tłuszcz. Kolejnym etapem było suszenie i nacieranie mieloną kredą. Na końcu całą powierzchnię gładzono. Materiał ten w znakomity sposób nadawał się do pisania – miał gładką i dostatecznie mocną powierzchnię, jednakową z obu stron. Był trwalszy od papirusu.

Czym jest papier?Papier to cienki, płaski materiał, wytwarzany poprzez sprasowanie włókien – bezładnie ułożonych i poplątanych – z dodatkiem pewnej ilości chemikaliów, które wpływają na jego właściwości i jakość.

PapierPapier został wynaleziony w dalekich Chinach przez Tsai-Lounga, który do jego wyrobu użył liści morwy i kory bambusowej. Musiało jednak minąć ok. 700 lat, aby wynalazek ten dotarł do Europy. Tajemnicę wyrobu papieru od chińskich jeńców przejęli Arabowie. W połowie XII wieku sekret produkcji papieru przeniknął do Hiszpanii i zarazem do Europy. Produkcję papieru upowszechniono w 1857 roku, kiedy na skutek chemicznej obróbki drewna pozyskano masę celulozową.

Na ziemiach polskich pierwsza papiernia powstała w Gdańsku w II połowie XV wieku, ale już z początkiem XVII wieku w Polsce działało ich ponad 40. Papier wytwarzano tam z lnianych szmat i włókien roślinnych.

Podstawowym surowcem do produkcji papieru jest drewno, np.: sosna, jodła, topola, świerk, osika i brzoza, oraz trzcina, len, konopie, słoma zbożowa i makulatura.Surowce pomocnicze:1) wypełniacze – białe pigmenty (np. kreda, talk), nakładane na włókna; wyrób dzięki temu jest bielszy i nieprzezroczysty, 2) środki zaklejające – kleje żywiczne, kleje zwierzęce,3) środki koagulujące,4) barwniki,5) pigmenty,6) środki wodoutrwalające,7) woda – służy do przyrządzenia masy papierniczej, do mycia i płukania; najlepiej, jeżeli woda jest czysta i miękka.

Surowce

Rodzaje papieru i zastosowaniePodział papieru w zależności od gramatury.

Bibułka (do 25 g/m2)

to cienki papier chłonący ciecze, sporządzony z masy szmacianej i bielonej masy celulozowej.

Papier właściwy (25–160 g/m2)

powstaje przez spilśnienie zawiesiny włókien roślinnych i dodanie wypełniaczy. Biorąc pod uwagę jego zastosowanie, wyróżnia się m.in.: papier drukowy, gazetowy, do pisania, afiszowy i ilustracyjny.

Karton (160–315 g/m2)

to gruby papier o powierzchni matowej, satynowanej albo jednostronnie gładzonej. Istnieje karton jednowarstwowy bądź wielowarstwowy, otrzymywany przez sklejenie dwóch lub więcej warstw papieru (np. brystol).

Tektura (powyżej 315 g/m2)

to najgrubszy materiał papierniczy. Powstaje przez sprasowanie kilkunastu warstw masy papierniczej. Do wyrobu tektury używa się grubszych włókien ścieru drzewnego, szmat, makulatury. Nie dodaje się natomiast wypełniaczy.

Właściwości papieru

Białość Zależna jest od surowców użytych do produkcji papieru, od rozjaśniaczy (środki optycznie bielące) i od stopnia czystości.

Nieprzezroczystość Jest to opór przenikania światła. Maleje on wraz ze wzrostem gęstości i gładkości papieru, a zwiększa się ze wzrostem jego grubości. Nieprzezroczystość jest ważną cechą papierów drukowych.

Chłonność oleju Jest to zdolność przyjmowania farby. Może decydować o dopuszczalnej prędkości maszyny drukującej.

Gładkość Cecha, która ma ogromne znaczenie dla papierów przeznaczonych do pisania oraz dla papierów drukowych. Charakteryzuje ona porowatość papieru.

Jednorodność Charakteryzuje stopień jednolitości wyrobu. Ważna jest dla użytkownika, przetwórcy i drukarza.

Połysk Najmniejszy połysk mają papiery matowe, a największy – papiery satynowe (tak zwane ilustracyjne).

Właściwości papieru

Grubość Dla bibułek 1m = 0,001 mm. Dla tektur – 0,025 mm.

Odporność Tutaj określamy odporność na łamanie, zginanie (musi być dobra dla banknotów) oraz odporność na starzenie. Odporność na starzenie – każdy papier pod wpływem czasu staje się mniej wytrzymały, żółknie, a niekiedy nawet kruszy się i rozpada. Wysokiej odporności wymagają papiery dokumentowe, niektóre papiery drukowe i do pisania.

Właściwości papieru

Samozrywalność

Czyli wytrzymałość na zerwanie. To cecha, która ma szczególne znaczenie dla oceny przydatności papieru. Samozrywalność mierzy się m.in. dla papieru gazetowego i papierów drukowych, przeznaczonych do drukowania na szybkobieżnych maszynach.

Wilgotność

Czyli zawartość wody w papierze. Wilgotność wyrobu wpływa na jego wytrzymałośc, sztywność, giętkość i elastyczność. Wyrób papierniczy powinien być przechowywany w przewiewnych magazynach o wilgotności względnej nie przekraczającej 65% i w temperaturze 200˚C.

Właściwości papieru

Recykling

Wyroby z papieru, np. książki, czasopisma, gazety czy opakowania, po spełnieniu swojej funkcji nośnika informacji lub zabezpieczenia towaru mogą stać się odpadem zalegającym wysypiska lub surowcem wtórnym.

W przypadku, gdy wyrzucimy wykorzystany papier lub tekturę do właściwego pojemnika, stanie się surowcem wtórnym, czyli makulaturą.

1) Odzysk papieru ratuje lasy, bo celuloza z makulatury może z powodzeniem zastąpić czystą celulozę, uzyskiwaną ze ścinanych drzew.

2) Na wysypisku i wokół nas jest mniej śmieci.

3) Ratujemy drzewa, bo 1 tona papieru to 17 drzew, a z jednej tony makulatury otrzymamy 910 kg dobrej jakości papieru.

4) Oszczędzamy zasoby wodne i energetyczne.

Zalety recyklingu papieru

5) Odzysk papieru to duże oszczędności nie tylko dla producentów, lecz także dla nas.

6) Kupując produkty z makulatury, płacimy za nie prawie o połowę mniej.

7) Nie płacimy za korzystanie z pojemników na papier.

8) I jeszcze jeden zysk – płacimy tylko za te śmieci, które są przewożone na wysypisko.

Zalety recyklingu papieru

Papier może być wykorzystany powtórnie jedynie trzy razy, gdyż w trakcie przetwarzania ulegają pogorszeniu jego właściwości (skrócenie włókien).

Wady recyklingu papieru

Dziękuję za uwagę

Życzę dobrych pomysłów