Otoemisja Akustyczna Obiektywne Badanie Słuchu

Gliwice, 15 listopada 2008

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Budowa ucha

Budowa ucha

Audiometria impedancyjna

Budowa ucha

Otoemisja akustyczna

Budowa ucha

Potencjały wywołane

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Zjawisko otoemisji akustycznej

Otoemisja to zjawisko generowania bardzo cichego sygnału akustycznego, który powstaje w ślimaku na skutek skurczu komórek słuchowych zewnętrznych.

Zjawisko otoemisji akustycznej

Dla głośnych dźwięków usztywniają błonę pokrywową narządu Cortiego w celu hamowania jej nadmiernej ruchliwości. Dla cichych sygnałów wzmacniają sygnał docierający do narządu Cortiego (naprzemienne ruchy).

Zjawisko otoemisji akustycznej

Thomas Gold (1948)Zasugerował możliwość generowania dźwięków w uchu wewnętrznym przez komórki włoskowate (słuchowe) zewnętrzne ślimaka.

David Kemp (1978)Udowodnił istnienie otoemisji spontanicznej oraz zademonstrował zjawisko otoemisji wywołanej.

Zjawisko otoemisji akustycznej

Prawie wszyscy ludzie charakteryzujący się OAE w normie, słyszą prawidłowo (korelacja > 97%) - możliwość automatyzacji i obiektywizacji testu słuchu.

Wyjątkiem pacjenci z dysfunkcjami neurologicznymi dla których OAE będzie prawidłowe a ABR nie.

Zjawisko otoemisji akustycznej

Na natężenie OAE mają wpływ warunki w kanale słuchowym oraz stan ucha środkowego - badanie otoemisji akustycznej powinno być poprzedzone oceną stanu ucha środkowego.

W przypadku gdy kanał słuchowy jest częściowo lub całkowicie zablokowany, OAE może nie zostać zarejestrowane pomimo wygenerowania przez ślimaka.

Budowa ucha środkowego wzmacnia tylko dźwięki skierowane do wewnątrz. Dźwięki wychodzące na zewnątrz są tłumione o około 15 dB.

Zjawisko otoemisji akustycznej

OAE ma bardzo małą amplitudę - pomiar należy wykonywać w dobrych warunkach akustycznych.

Całkowita utrata komórek włoskowatych wewnętrznych (OHC) podnosi próg słyszalności o około 40-50 dB.

OHC mogą zostać uszkodzone przez leki, głośne dźwięki oraz uraz głowy.

Niskie ciśnienie krwi ma wpływ na ruchliwość OHC.

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Typy otoemisji akustycznej

Typy otoemisji akustycznej

Spontaniczna – SOAE (spontaneous otoacoustic emissions)

• Powstaje bez udziału jakiegokolwiek bodźca zewnętrznego• Występuje tylko u 50% normalnie słyszących (selekcja pozytywna)

Wywołana – EOAE (evoked otoacoustic emissions)

• Powstaje w odpowiedzi na pobudzenie ucha• Występują u prawie 100% prawidłowo słyszących (korelacja)• Rejestracja otoemisji wywołanej wymaga odróżnienia podanego dźwięku od dźwięku reakcji ślimaka

SOAE

Spontaniczna – SOAE (spontaneous otoacoustic emissions)

• Występuje tylko u 50% normalnie słyszących (selekcja pozytywna)• Występuje częściej w prawym niż lewym uchu• Zanika, jeżeli ubytek słuchu przekracza 25–30 dB• Występuje częściej u kobiet• Poziom ciśnienia SOAE's nie przekracza +20dB SPL • SOAE występuje u dorosłych najczęściej w paśmie 1-2kHz i jest stabilna (zmiany 1% w ciągu kilku miesięcy)• SOAE występuje u niemowląt w paśmie 2,5-5kHz i ma poziom 10dB wyższy niż u dorosłych

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Typy EOAE

TEOAE DPOAE

Otoemisja wywołana trzaskiem

Produkt zniekształceń nieliniowych ślimaka

wywołany dwoma ciągłymi, czystymi

tonami

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Badanie TEOAE

Cechy

• Stymulacja trzaskiem

• Występuje niezależnie od wieku (od noworodka do 60 lat) i u prawie 100% osób prawidłowo słyszących

• Poziom TEOAE zależy od wieku – coraz słabszy z upływem czasu

• Zależy od płci – częściej u kobiet

• Widmo TEOAE zależy od badanego ucha i charakteryzuje się zmiennością osobniczą

• TEOAE występuje w zakresie 500-5000Hz (widmo) i jest wykrywalne, gdy ubytek słuchu nie przekracza 30-40dB HL

Badanie TEOAE

Stymulacja

• Stymulacja trzaskiem

• Równa energia dla wszystkich częstotliwości

• 1500 – 5000 kHz

• Badanie dopasowania

• Kalibracja - echo

Badanie TEOAE

Zbieranie i Uśrednianie

• TEOAEA + B

• NF (noise floor)A - B

Badanie TEOAE

Analiza

• FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B)

• Warunki zaliczenia

• Automatyzacja

Badanie TEOAE

Analiza

• FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B)

• Warunki zaliczenia

• Automatyzacja • Określenie badanych częstotliwości

• Warunek dla każdej badanej częstotliwości• Minimalny poziom powtarzalności sygnału między dwoma kolejnymi próbkami (%)• Minimalny poziom sygnału TEOAE (dB)• Moc TEOAE w stosunku do NF (dB)

• Warunek zbiorczy (ile z badanych częstotliwości musi zostać „zaliczonych” aby wynik końcowy był pozytywny)

Badanie TEOAE

Analiza

• FFT dla TEOAE (A+B) i NF (A-B)

• Warunki zaliczenia

• Automatyzacja (program przesiewowy słuchu)

I poziom ref.

TEOAEprzesiewowy

II poziom ref.

EOAEkliniczny

III poziom ref.

ABRkliniczny

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Badanie DPOAE

Cechy

• Jednoczesna stymulacja dwoma czystymi tonami o nieznacznie różniących się częstotliwościach

• Nieliniowa aktywność ślimaka generuje składową intermodulacyjną o częstotliwości 2F1 – F2

• Poziom DPOAE jest miarą sprawności mechanizmów ślimakowych dla F2

• Występuje u prawie 100% osób prawidłowo słyszących

• Brak różnic związanych z płcią i badanym uchem

Badanie DPOAE

Stymulacja

• Jednoczesna stymulacja dwoma czystymi tonami o nieznacznie różniących się częstotliwościach

• F1, F2 – niższa, wyższa częstotliwość• L1, L2 – natężenia sygnału

• Najwyższe DPOAE dla F2/F1 = 1,22

• Najlepsze wyniki dla L1 wyższego od L2 o 10 dB• L1=65 dB, L2= 55 dB

• Badanie dopasowania

Badanie DPOAE

Zbieranie i Uśrednianie

• DPOAE2*F1-F2(0,78*F1)

• NF (noise floor)dowolna inna

• Badanie kilku krokowe – w przeciwieństwie do TEOAE, w pojedynczym badaniu testujemy tylko jedną częstotliwość

Badanie DPOAE

Analiza

• FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F1-F2, NF: inne)• DPOAE powinno przekraczać NF o co najmniej 6 dB aby uznać, że emisja występuje• Amplituda emisji różni się pomiędzy częstotliwościami (dane normatywne)

• Warunki zaliczenia

• Automatyzacja

Badanie DPOAE

Analiza

• FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F1-F2, NF: inne)

• Warunki zaliczenia

• Automatyzacja • Określenie badanych częstotliwości

• Określenie współczynnika F2/F1

• Warunek dla każdej badanej częstotliwości• Minimalny poziom sygnału DPOAE (dB)• Moc DPOAE w stosunku do NF (dB)

• Warunek zbiorczy (ile z badanych częstotliwości musi zostać „zaliczonych” aby wynik końcowy był pozytywny)

Badanie DPOAE

Analiza

• FFT dla uśrednionej odpowiedzi (DPOAE: 2*F1-F2, NF: inne)

• Warunki zaliczenia

• Automatyzacja (program przesiewowy słuchu)

I poziom ref.

TEOAEprzesiewowy

II poziom ref.

EOAEkliniczny

III poziom ref.

ABRkliniczny

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Zalety EOAE

Brak konieczności interakcji badanego

Obiektywność

Nieinwazyjność

Łatwość realizacji

Tańsze i szybsze od pomiaru ABR

Do zastosowania w obiektywnym stwierdzeniu ubytków słuchu (przemysł)

Zalety EOAE

Do zastosowania w badaniach przesiewowych noworodków

• Pierwsze ogniwo programów badań przesiewowych (poziomy referencyjności)• Co najmniej 24 godziny po urodzeniu (błąd "false positive" spowodowany płynem)• Ciche pomieszczenie• Dziecko spokojne, w najlepszym przypadku śpiące• W przypadku wyniku negatywnego powtórzyć badanie (tylko dla problematycznego ucha)• W przypadku końcowego wyniku negatywnego odesłać do wyższego poziomu referencyjnego

Budowa ucha Zjawisko otoemisji akustycznej Typy otoemisji akustycznej

• Spontaniczna - SOAE

• Wywołana - EOAE

Typy EOAE• Wywołana trzaskiem - TEOAE

• Produkt zniekształceń nieliniowych – DPOAE

Badanie TEOAE Badanie DPOAE Zalety EOAE Literatura

Agenda

Literatura Osterhammel P. A.: “Otoemisja akustyczna”, Otolaryngologia polska, Tom VIII, Suplement No 15, 118-128, 1994.

Smurzyński J.: “Podstawy badań otoemisji akustycznej”, Audiofonologia, Tom VII, 5-18, 1995.

Śliwińska-Kowalska M., Sułkowski W., Murowaniecki Z.:“ Emisja otoakustyczna wywołana – badania u osób z prawidłowym słuchem”, Otolaryngologia polska, XLIX, 1, 46-56, 1995.

Kochanek K.: Ocena progu słyszenia za pomocą słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu w zakresie częstotliwości 500–4000 Hz, Praca habilitacyjna, Warszawa, Wydawnictwa Akademii Medycznej w Warszawie, 2000

Musiek F. E., Rintelmann W. F.: Contemporary perspectives in hearing assessment, Boston, Allyn and Bacon, 1999

A. Pruszewicz (red.): Zarys audiologii klinicznej, Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 1999

Stapells D. R., Oates P.: Estimation of the pure–tone audiogram by the auditory brainstem response, a review. „Audiology & Neuro–Otology” 1997, 2, 5, 257–280

Dziękujemy za uwagę!

Iwona Machowska Iwona Machowska

Marketing & New Business ManagerTel. +48 600 375 376Email: iwona.machowska@codeconcept.pl

Ul. Toszecka 101/226Ul. Toszecka 101/22644-100 Gliwice44-100 Gliwice

Tel. 48 32 23 00 290Tel. 48 32 23 00 290www.codeconcept.plwww.codeconcept.pl