1

Wykład w ramach szkolenia „Pomagam, bowiem” , organizowanego przez PSPS w ramach projektu współfinansowanego przez Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (FIO)- realizowanego w okresie od czerwca do grudnia 2014.

Opracowanie : Eunika Lech., Prezes Fundacji TON z Poznania

„NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ SŁUCHU I MOWY.AKTYWIZACJA ZAWODOWA

I SPOŁECZNA OSÓB Z DYSFUNKCJĄ SŁUCHU I MOWY”.

1.CHARAKTERYSTYKA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI-CO JEST PRAWDĄ A CO

STEREOTYPEM

2.ZAOPATRZENIE W SPRZĘT REHABILITACYJNY-POMOC , MOŻLIWOŚCI

3.BARIERY JAKIE POKONAĆ MUSZĄ OSOBY NIESŁYSZĄCE – OGRANICZENIA

4.FUNKCJONOWANIE OSÓB NIESŁYSZĄCYCH W SPOŁECZENSTWIE , ORAZ ICH

SZANSE NA NORMALNA EGZYSTENCJĘ.

5.OBALANIE MITÓW I NIEPRAWDZIWYCH INFORMACJI ZWIĄZANYCH Z TĄ

NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ.

6.FORMY POMOCY I WSPARCIA DLA OSÓB NIESŁYSZĄCYCH- JAK MOŻE

POMÓC KAŻDY Z NAS.

7.PRAWIDŁOWE ZACHOWANIA

8.ZAKOŃCZENIE

2

1.CHARAKTERYSTYKA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI.

Osoby niesłyszące są przez nas spotykane w codziennym życiu. Są częścią

społeczeństwa, w którym żyjemy.

Często bywają jednak dla nas jakby ,,nieobecni-niewidzialni’’ zarówno

fizycznie jak i pod względem wiedzy ich temat .

Dopiero bezpośredni kontakt często przez nas niezamierzony, powoduje u nas

jakiekolwiek reakcje. Nie zmienia to jednak faktu, iż przechodzimy obok nich

na ulicy , w sklepie , widzimy ich u lekarza.

Mało kto zastanawia się jednak skąd bierze się owa niepełnosprawność i czy

można się jej obawiać , lub czy trzeba się przed nią uchronić.

W naszym Kraju żyje 900 tys. osób mających uszkodzony słuch, w tym prawie

co szóste dziecko w wieku szkolnym ma problemy ze słuchem. Są to przede

wszystkim następstwa infekcji górnych dróg oddechowych. Rocznie u ponad

300 noworodków stwierdza się wrodzoną wadę słuchu. Około 100 osób rocznie

traci słuch w różnych wypadków.

W Polsce problem niedosłuchu dotyczy ponad 6 mln osób. Według danych

szacunkowych, niedosłuch ma ok. 10-15 proc. całej populacji świata, czyli mln

osób, a w 2025 ma juz ich być aż 900 mln. W Europie problem niedosłuchu

dotyczy ponad 80 mln osób. W Polsce 80 proc. osób niedosłyszących nie nosi

aparatów słuchowych. Jedni źle się z nimi czuja, innych po prostu stać.

Jest to powodowane faktem, iż aparaty są bardzo drogie. Ich koszt sięga kilku

tysięcy złotych, a dofinansowania nie pokrywają całości kosztu aparatu.

Osoby te stykają się na co dzień z wieloma przeciwnościami, których przyczyną

jest dysfunkcja słuchu.

Pomimo tak licznej reprezentacji osób niesłyszących w naszym środowisku

wiedza jaką posiada społeczeństwo na temat tych osób jest bardzo niska.

3

Większość osób uważa, że dzielą nas nieznaczne różnice : ,,osoba nie słysząca

po prostu nie słyszy’’, a poza tym funkcjonuje jak każdy z nas.Nic bardziej

błędnego.

Język migowy- dar jaki otrzymały osoby niesłyszące – tworzy pewną granicę

dzielącą osoby niesłyszące zarówno kulturowo jak i komunikacyjnie.

Dzieje się tak dla tego, iż język migowy nie jest odpowiednikiem języka

polskiego. Posiada inną gramatykę oraz pojęcia nie występujące w języku

fonicznym.

Stwarza to bardzo dużą barierę komunikacyjną i kulturową.

To język tworzy naszą odrębność kulturową. Tak jest również i w tym

przypadku Skąd wiadomo ,że mamę należy nazwać mamą a nie np.,, aniołem”?

Nazwy to pewne hasła przynależące do nas na skutek kultury i procesu uczenia

się mowy. Mowy natomiast uczymy się ze słuchu. Gdyby wyizolować jakąś

grupę osób z naszej społeczności i od dziecka wpajać i nazywać matkę

,,aniołem’’, czy nie będzie tak właśnie ją określać?

Ten przykład ukazuje jak odmienna może być ,,mowa migowa”, gdyż nie

powstałą ona z fonicznego procesu uczenia się mowy.

Język migowy posiada znaczące różnice gramatyczne i językowe. Utrudnia to w

znaczny sposób normalną egzystencję takich osób.

Problem nie polega wyłącznie na barierze komunikacji werbalnej(gdy osoba

niesłysząca nie może po prostu czegoś wypowiedzieć).Sięga on dużo dalej i

dotyczy porozumiewania się w ogóle. Z osobą niesłyszącą, która komunikuje się

językiem migowym trudno się bowiem porozumieć na piśmie, kartka i długopis

nie załatwia bariery komunikacyjnej. Przekaz jaki napisze osoba

niesłysząca(będzie on miał gramatykę języka migowego i zwierał słowa, które

ta osoba rozumie na swój sposób) będzie z dużym prawdopodobieństwem

niezrozumiały dla słyszącego odbiorcy przekazu, a jego pisemna odpowiedź

będzie nieczytelnym kodem słów dla osoby Głuchej.

4

Wielokrotnie da się zauważyć, iż właśnie te kartki tak skrzętnie pisane przez

(zazwyczaj)urzędników, osoba niesłysząca zabiera ze sobą .Dlaczego? Biegnie z

nimi do tłumacza języka migowego , aby je przetłumaczyć na język migowy.

Dopiero teraz zrozumiałą przekaz Jest jednak za późno, gdyż nie ma kontaktu

bezpośredniego z urzędnikiem, u którego chciała załatwić jakąś sprawę. Proszę

zauważyć jak trudne może być załatwienie choćby wymiany dowodu osobistego

.Ile razy osoba niesłysząca musiałaby pokonać odległość pomiędzy urzędem a

tłumaczem? Nasuwa się wniosek, wygodniej by było od razu takiego tłumacza

przyprowadzić ze sobą do urzędu, lub innego miejsca, gdzie akurat osoba

niesłysząca potrzebuje rozwiązać kłopot. To prawda takie rozwiązanie jest

najlepsze z możliwych. Niestety nie jest to realne. Tłumaczy języka migowego

jest po prostu zatrważająco za mało.

Wystarczy spojrzeć na listę dostanych tłumaczy języka migowego, którą

prowadzi sąd okręgowy w każdym mieście. Zazwyczaj liczba tłumaczy na

województwo oscyluje w granicach 1-5 osób. Są jeszcze tłumacze na listach

wojewody w każdym województwie, średnia liczba to 5-15 osób.

Kolejnym ważnym problemem jest również to kto i ile temu tłumaczowi za

usługę powinien zapłacić .Przez lata osoby niesłyszące ,,płaciły za swą

niepełnosprawność”. Dziś istnieje już ustawa regulująca ten problem, co nie

oznacza, że go nie ma. Kłopot szczególnie dotyczy placówek służby

zdrowia(osoba niesłysząca potrzebuje tłumacza u lekarza, w czasie porodu, u

dentysty, u lekarza rodzinnego oraz w każdej potrzebie życiowej takiej jak:

fryzjer, specjalistyczne zakupy, ślub, rozwód, pogrzeb, czynności urzędowe,

notarialne i inne)

5

Nie możemy oczekiwać, iż sytuacja zmieni się sama, jak ,,ktoś u góry coś

załatwi”. Zmiany warto rozpocząć od nas samych. To od nastawienia nas

wszystkich zależy czy osobom Głuchym będzie się żyło odrobinę lepiej i nie

wolno nam tej odpowiedzialności przerzucać w nieskończoność na innych.

Poniżej podamy informacje, które pomogą nam w kontaktach z osobami

niesłyszącymi i ich ,,światem”, fascynującym i odmiennym, który wciąga wiele

osób słyszących i czyni z nich łączników pomiędzy dwoma światami.

Aby łatwiej nam było zrozumieć różnorodność problemu podzieliłam osoby

niesłyszące na trzy umowne grupy. Bariera w komunikowaniu się nie jest u

wszystkich osób taka sama i znacząco zależy od tego kto i w jakim czasie stracił

słuch, oraz w jakiej rodzinie(słyszącej czy niesłyszącej) się urodził i wychował.

Grupa pierwsza

- osoby , które nie słyszą z powodu uwarunkowań genetycznych ;

To takie osoby , które na skutek dziedziczenia rodzą się już z dysfunkcją słuchu.

W ich rodzinach przeważającą większość stanowią osoby niesłyszące , np.

babcia , dziadek , mama nie słyszą- istnieje wtedy większe prawdopodobieństwo

,iż kolejni członkowie rodziny również nie będą słyszeć.

6

Gdy rodzi się dziecko z dużym ubytkiem słuchu , w naturalny sposób nie może

wykształcić mowy. Nie słyszy jej , więc odbiera tylko bodźce wzrokowe -

poruszanie ustami .W przypadku , gdy rodzice również są osobami

niesłyszącymi , dziecko zaczyna z wiekiem porozumiewać się w naturalny dla

niego sposób –językiem migowym , którego uczy się równie szybko , jak

dziecko słyszące języka mówionego. Rozwój motoryczny u takiego dziecka jest

zazwyczaj prawidłowy , dziecko szybciej jednak odbiera bodźce wzrokowe ,

wyrównując niejako swoje szanse w przepływie komunikatów z zewnątrz.

Pomimo faktu , iż głuchota nie odbija się w żaden sposób na rozwoju

umysłowym , nauka pewnych pojęć przychodzi z trudem , lub są dla tych osób

niezrozumiałe wcale , więc z trudem utrwalane w teorii.

Porównać tą sytuacje można do grupy innej niepełnosprawności , jaką jest

dysfunkcja wzroku. Osoba niewidząca od urodzenia nigdy nie pojmie do końca

jak wygląda kolor , niebo , chmury –zna je tylko z opisu.

Osoba niesłysząca nie zrozumie wiec, że dzwon-bije ( bicie skojarzy z przemocą

fizyczną) , lub , że ptak śpiewa. Są to pojęcia abstrakcyjne.

O takich osobach mówimy , że są Głuche(duża litera świadczy o szacunku), lub

głuchonieme.

Różnicowanie tej grupy determinuje rodzina- najbliższe otoczenie. Dziecko

rodzące się w rodzinie gdzie używany jest język migowy, bardzo szybo się

rozwija, jego ciekawość świata jest zaspokajana, uczy się nazywać (w języku

migowym) różne przedmioty .Gdy przychodzi czas na edukację szkolną,

dziecko jest na to gotowe i szybko odnajduje się w grupie rówieśniczej.

Trudniej znacznie jest w rodzinie, która nie zna języka migowego. Komunikuje

się z dzieckiem za pomocą mowy, której dziecko nie słyszy, więc nie rozumie.

Jego rozwój napotyka na poważną blokadę, jego ciekawość świata jest

niezaspokojona. Gdy przychodzi czas na edukację szkolną dziecko jest na

poziomie znacznie zaniżony, często wręcz niemowlęcym, co powoduje iż rudno

mu nadrobić ,,stracone” lata i często pełna kompensacja braków jestniemożliwa.

7

Bardzo ważne jest więc wprowadzenie wspomagania na wczesnym etapie

rozwoju dziecka, które obecnie w naszym kraju dopiero raczkuje.

Dziecko często kierowane jest do ośrodka szkolno-wychowawczego. Szkół

specjalnie przystosowanych dla osób niesłyszących nie jest bowiem wiele.

Jest to dla dziecka przeżycie traumatyczne, gdy w wielu 6 lub 7 lat musi bez

rodziców pozostać w internacie, a widywać ich tylko w soboty i niedziele

czasem nawet rzadziej. Szkolnictwo masowe nie jest jednak przygotowane na

przyjęcie tych dzieci i klasy integracyjne nie stwarzają alternatywy rozwoju dla

tych dzieci.

Kończąc edukację osoba niesłysząca funkcjonuje w społeczności jako kulturowo

Głucha i z własnym językiem. Dotyczą ją te wszystkie bariery i ograniczenia, o

których wspomniałam na początku.

Zdawać by się mogło, iż znajduje się w stanowczo najtrudniejszej sytuacji.

Nie jest to jednak prawda.

8

Osoba niesłysząca porozumiewająca się językiem migowym i przynależna od lat

wczesnoszkolnych do tego środowiska spotyka się z całkowitą akceptacją z jego

strony.

Posiada wielu przyjaciół, tworzy związki, relacje. W swoim środowisku czuje

się pełnowartościowa i na miejscu. Jest szczęśliwa.

Grupa druga

-drugą grupą są osoby , które w późnym dzieciństwie np. powyżej 5-7 roku, lub

na skutek choroby

Osoby te zdążyły już rozwinąć mowę , rozumieją niektóre pojęcia abstrakcyjne.

W życiu codziennym posługują się językiem migowym , który wykształcili w

trakcie odbywania nauki w środowisku osób niesłyszących- np. w ośrodkach

9

szkolno – wychowawczych , w których szkolą się do dziś osoby z dysfunkcją

słuchu .Mają one jednak ta przewagę , iż łatwiej się komunikują , mówią

,,dość’’ wyraźnie , ich życie jest wiec łatwiejsze , niż osób , które utraciły słuch

w niemowlęctwie .lub urodziły się niesłyszące.

Zdarza się również , ze dziecko , lub niemowlę traci słuch na skutek choroby.

Często spotykało się wcześniaków , którzy utracili słuch , z powodu

podawanych leków , dzieci , które przestały słyszeć z powodu powikłań w

zapaleniu uszu itp.

Mając słyszącą rodzinę i będąc dobrze prowadzone logopedycznie , mają one

większą szansę stać się osobami samodzielnymi , i pomimo niepełnosprawności

wykształcić mowę w stopniu podstawowym , jak i również zrozumieć przekazy

poprzez czytanie ich z ust.

Kulturowo nie należą jednak do naszego świata. Swoją kulturę tworzą bowiem

na bazie języka migowego, którym posługują się na co dzień.

Służą osobom niesłyszącym jak wsparcie w komunikowaniu się, ale są

członkami społeczności osób Głuchych.

Pobierają się i tworzą związki z osobami niesłyszącymi, gdzie spotykają się z

akceptacją i szacunkiem.

10

Grupa trzecia

-trzecią grupą niesłyszących są osoby , które utraciły słuch w życiu dorosłym.

Te osoby , pomimo doskonałego wykształcenia mowy ,najtrudniej komunikują

się w społeczeństwie , najciężej znoszą tez ograniczenia , które niesie za sobą

niepełnosprawność .Nie wzrastały w niej i nie zdążyły nauczyć się życia z tą

niepełnosprawnością.

Sytuacja ta jest również trudna dla ich najbliższego otoczenia, które dotychczas

komunikowało się z nią za pomocą przekazu werbalnego.

Zazwyczaj tracą one słuch na skutek choroby – np. cukrzyca , lub po wypadku.

Osoby te są niejako ,, zawieszone w próżni”. Nie należą już do ,,świata osób

słyszących’’- nie mogą się w pełni komunikować , nie maja wykształconych

receptorów wzrokowych tak jak osoba niesłysząca od urodzenia.

Z trudem im przychodzi więc odczytywanie przekazu z ust , nie znają też

języka migowego , nie mogą komunikować się więc z osobami niesłyszącymi ,

muszą przejść przez długą drogę akceptacji swojej niepełnosprawności i

przystosowania się do nowych warunków egzystencjalnych.

11

Prawdopodobnie nie zdobędą całkowitej akceptacji środowiska osób

Niesłyszących od urodzenia, ponieważ nie sposób wyuczyć się kultury i języka

w tak krótkim czasie. Jest to proces wieloletni i wymaga wielu poświęceń.

Prawdopodobnie nawet po opanowaniu języka migowego dla członków

społeczności będzie dalej osobą słyszącą.

Nie oznacza to jednak, że nie warto. Takie osoby stać się mogą wielkim

wsparciem dla tej społeczności, oraz swoistym łącznikiem pomiędzy dwoma

światami. Muszą jednak zapracować sobie na zaufanie i szacunek tych osób.

W środowisku osób niesłyszących spotykamy również osoby słabosłyszace – z

niedosłuchem umożliwiającym ,,prawie ‘’ normalna egzystencję.

Takie osoby , po odpowiednim zaopatrzeniu w sprzęt rehabilitacyjny , mogą

normalnie egzystować w społeczeństwie.

Ważne jest , aby odpowiednio wcześnie zdiagnozować dysfunkcję słuchu, aby

osoba z niedosłuchem , jak najwcześniej otrzymała odpowiednio dopasowane

aparaty słuchowe, lub inne środki techniczne wspierające .

Zwiększa to szczególnie w przypadku dzieci , szanse na normalne życie pomimo

niepełnosprawności.

Obecnie diagnostyka słuchu w naszym kraju jest na dobrym poziomie, badania

słuchu wykonuje się już na oddziałach noworodkowych, co zwiększa pomyślne

rokowania na przyszłość oraz możliwości odpowiedniego leczenia i

przeciwdziałania ,w szczególności u wcześniaków i noworodków z niską wagą

urodzeniową.

2.ZAOPATRZENIE W SPRZĘT REHABILITACYJNY – POMOC I MOŻLIWOSCI

Do pomocy technicznych ułatwiających komunikowanie się osobom

niedosłyszącym należą m. innymi;

12

-urządzenia elektroakustyczne przenoszące sygnały akustyczne za

pośrednictwem fal radiowych (FM) ,lub promieni podczerwonych 9Inflaport)

Współpracuje bezpośrednio z indywidualnymi aparatami słuchowymi ,

ułatwiając odbiór dźwięków dochodzącej z większej odległości , mają

zastosowanie w szkołach i uczelniach.

-urządzenie elektroakustyczne wspomagające odbiór dźwięku w

pomieszczeniach użytku publicznego- sale teatralne , kino i.t.p-są to np. znane

pętle induktofoniczne , przenoszące sygnały akustyczne za pomocą promieni

podczerwonych

-telefony ze wzmacniaczem , lub cewka indukcyjną w słuchawce , oraz

wzmacniacze do telefonów w miejscach publicznych.

-indywidualne aparaty słuchowe-zminiaturyzowane wzmacniacze

elektroakustyczne , umieszczane za uchem, lub wewnątrz w małżowinie usznej.

Dopasowane do potrzeb i możliwości użytkownika.

-implanty ślimakowe- przekazujące przetworzone impulsy dźwiękowe

bezpośrednio do ucha wewnętrznego , częściowo wszczepiane operacyjnie ,

przywracające słuch w sposób ograniczony , i niedoskonały .

-indywidualne urządzenia elektroakustyczne przybliżające dźwięk pochodzący z

większej odległości.

-telefony z wbudowanym wzmacniaczem dźwięku ,oraz wzmacniacze do

telefonów standardowych

13

-telefony z cewka indukcyjna w słuchawce- umożliwiające odbiór za pomocą

aparatu słuchowego.

- telefony komórkowe – umożliwiające komunikowanie się poprzez sms oraz z

wykorzystaniem wideo rozmów

-komunikatory internetowe umożliwiające się porozumiewanie za pomocą

pisma

-sygnalizatory dźwięku w zegarku wibracyjnym, bardzo pomocne niesłyszącym

mamom z małymi dziećmi(zegarek wibruje, gdy dziecko płacze.

-fax –y

- urządzenia do łączności wizualnej na odległość – zestawy urządzeń

umożliwiających łączność za pośrednictwem komputera i sieci telefonicznej z

dostępem do Internetu , gdzie za pośrednictwem kamery osoby niesłyszane

mogą komunikować się wizualnie.

- sygnalizatory optyczne do telefonów , i inne urządzenia zmieniające dźwięk na

sygnał świetlny , bądź wibracje- np. domowe urządzenia takie jak budzik

świetlny , dzwonek świetlny

- telewizory z wbudowanym teletekstem.

14

Obecnie trwają prace nad wykorzystywaniem kamery z czujnikiem ruchu jako

wirtualnego tłumacza języka migowego.

3.BARIERY JAKIE MUSZĄ POKONAĆ OSOBY NIESŁYSZĄCE- OGRANICZENIA

Najistotniejszą barierą z jaka borykają się osoby niesłyszące jest –

komunikowanie się ze społeczeństwem.

Jest to jedna z podstawowych form wymiany informacji , rozwoju kulturowego

,rozwoju umysłowego i poszerzaniu wiedzy ogólnej.

15

Osoby niesłyszące – w szczególności te , które nie słyszą od urodzenia-

wykształciły do porozumiewania się język migowy.

Dokładnie nie wiemy kiedy powstał, ale komunikaty niewerbalne używane są

od dawna. Jednymi z pierwszych posługujących się konstruktywnym językiem

niewerbalnym byli Indianie. W związku z szeroko zakrojonym handlem

międzyplemiennym napotkali duże bariery językowe, gdyż każde plemię

posiadało inny język. Wymyślili oni swoisty system znaków w komunikacji

bezpośredniej przypominający język migowy, ale również system znaków

stosowanych na odległość, np. znaki dymne.

Język migowy jest podstawą komunikacji osób Głuchych, ale również

zalążkiem ich odmienności kulturalnej.

Język ten jest ich językiem macierzystym , podstawową i pierwszą formą

porozumiewania się. Gdy rodzi się głuche dziecko nie docierają do niego żadne

dźwięki. Świat postrzega przez ciąg obrazów, z którymi utożsamia potem

odpowiedni znak w języku migowym. Obserwujemy już migające niemowlęta

mające zaledwie kilka miesięcy. W rodzinie gdzie używany jest język migowy

rozwój dziecka nie jest więc zaburzony. Do problemów dochodzi, gdy tego

języka nie ma a do dziecka wyłącznie się wmówi. Rozwija się ono wolniej,

dochodzi do niego mniej bodźców i jest zazwyczaj wykluczone informacyjnie,

co powoduje znaczne problemy w szkole. Strach rodziców przed pogodzeniem

się z niepełnosprawnością dziecka powoduje, że ukierunkowują się wyłącznie

na mowę foniczną, co niewątpliwie jest błędem. Naukę językową należy

prowadzić dwutorowo, bez pominięcia języka migowego. Nawet jeśli dziecko

zaopatrzone jest w aparaty, lub nosi implant powinno znać język migowy, który

na pewno nie przeszkodzi w nauce mowy, a może stanowić znaczną pomoc w

rozwoju, oraz dać szansę na wybór w przyszłości do jakiego świata dziecko

chce przynależeć. Obecnie jest wiele przedszkoli wprowadzających język

migowy jako formę zajęć dodatkowych dla dzieci. Obserwuje się wyraźny

16

wzrost rozwojowy takich dzieci, gdyż choć zdrowe, nabierają nowych form

wizualizacji potrzeb, często łatwiejszych do opanowania niż język foniczny.

Dla niesłyszącego dziecka język migowy stanowi jednak podwaliny rozwojowe

i ma szersze znaczenie.

Język polski jest dla tych dzieci drugim językiem , którego uczą się w szkole.

Rzadko jednak udaje się osobom niesłyszącym go opanować.

Przekracza to możliwości osoby niesłyszącej , co powodowane jest

niepełnosprawnością.

Język migowy , który opanowali zawiera wiązki zakres słów, które mają swój

odpowiednik w języku polskim . Szacuje się, iż słów tożsamych może być około

2500-4000 , z czego potencjalna osoba niesłysząca posługuje się około 800-

1000 słów tożsamych(mających swój odpowiednik w języku polskim).

W języku migowym nie występują też pojęcia abstrakcyjne , nie stosuje się

przenośni takich jak w języku fonicznym , naturalnie wykształcił się inny szyk

zdania.

Język migowy sam w sobie stał się inną formą komunikacji , mającą niewiele

wspólnego z językiem polskim.

Język tworzy kulturę oraz określa przynależność grupową.

Utworzyła się w związku z tym faktem nowa kultura , osoby niesłyszące stały

się zwartym – dość zamkniętym środowiskiem – po prostu mniejszością

językową.

Kultura osób Głuchych jest wyjątkowa i warta poznania. Osoby niesłyszące

posługujące się komunikatami niewerbalnymi zwracają baczną uwagę na wyraz

twarzy, mimikę, ruchy i postawę ciała. Widzą to na co my, osoby komunikujące

się fonicznie już nie zwracamy uwagi. Szybciej odczytują z cała rozmówcy

emocje, kłamstwo, zakłopotanie. Są szczerzy i otwarci. Nie kamuflują

niewygodnych informacji. Często to co ,,nie wypada” w naszym środowisku, u

osób Niesłyszących jest normalne, wręcz naturalne.

17

Dlaczego nie odpowiedzieć znajomemu na pytanie: czy przytyłem? twierdząco-

jeśli to prawda, dla czego nie potwierdzić tego, że ktoś wygląda w nowej

fryzurze niekorzystnie, gdy widać to gołym okiem?

Tak właśnie zrobi osoba Głucha, bo w jej kulturze to kłamstwo nie przystoi.

Czy nie tak właśnie być powinno? W świecie gdzie wszystko ma bezpośrednie

znaczenie żyje się po prostu łatwiej.

Dzięki zmysłowi słuchu uczymy się manipulacji, kłamstwa, ,,owijania kota w

bawełnę”. Dzieci uczą się manipulować słowem od dzieciństwa, używać

półprawd, aby lepiej zatuszować kłamstwo.

Język ciała mówi jednak więcej niż słowa. Świat osób Głuchych jest

pozbawiony wielu przywar, bardziej szczery, lecz jednak dość hermetyczny.

Oczywiście ma to swoje plusy i minusy. Izolacja pogłębia jeszcze dostęp do

informacji i utrudnia komunikację.

Tworzy jednak unikatową rodzinną atmosferę, gdzie można liczyć na

prawdziwych przyjaciół i ich pomoc prawie w każdej dziedzinie życia.

Pozwala to osobom niesłyszącym czuć się bezpiecznie w swym środowisku,

daje poczucie własnej wartości i przynależności ,co w obecnych czasach jest

wyjątkowo cenne.

Odmienność kulturowa osób Niesłyszących, ich zamknięte środowisko i fakt, iż

nie każdy może stać się jego częścią tworzy podwaliny wielu mitów.

W związku z językiem migowym oraz osobami niesłyszącymi krążą informacje,

które często mijają się z prawdą.

Warto obalić tutaj mit o czytaniu osób niesłyszanych z ust.

Jest to bardzo powszechny mit.

Czytanie z ust jest bowiem umiejętnością osobliwą i zależną od wielu

czynników zewnętrznych.

Osoba mająca wąsy, wąskie usta, braki w uzębieniu prawdopodobnie nie będzie

przez osobę niesłyszącą zrozumiana.

18

Ponadto osoba niesłysząca nie odczyta komunikatu, który będzie dla niej

niezrozumiały, a język polski taki właśnie dla niej jest.

Kolejnym mitem jest twierdzenie, że z osobą niesłyzącą da się porozumieć na

kartce pisząc w języku polskim.

Przeważająca większość użytkowników języka migowego myśli i pisze właśnie

w tym języku. Komunikat napisany w języku polskim będzie dla osoby

niesłyszącej pozbawiony logiki i nie zrozumiały.

Np. pytanie: ,,czy spotkałeś się już z tą sytuacją?’’ dla osoby niesłyszącej będzie

nie zrozumiałe. Jak możliwe jest spotkanie sytuacji?

,,Mogę skorzystać z toalety?’’- jaka jest korzyść z pójścia do toalety?(no może

w przypadku wyniesienia z niej lustra, lub innych przedmiotów by była).

Przykładów jest tysiące.

Przyjmując powyższe argumenty i odmienność w komunikowaniu się osób

niesłyszących stwierdzić trzeba , że osoby niesłyszące pomimo iż widzą ruchy

warg , nie mogą zrozumieć przekazu , bo utrudnia im to odmienność języka

migowego w stosunku do polskiego języka fonicznego.

Nie są w stanie odczytać prawidło komunikatów zapisanych na kartce pomimo,

iż nie są analfabetami.

Fakt ten pogłębia niestety barierę pomiędzy osobami słyszącymi i

niesłyszącymi.

Żyjąc w jednym kraju tworzymy podział na dwa różne światy , a różnic jest

bardzo wiele.

Osoby niesłyszące chcą jednak się rozwijać , mieć równe prawa , korzystać z

tych samych przywilejów.

Same jednak nie są w stanie sprostać temu wyzwaniu. Bez pomocy ze strony

osób słyszących będą całkowicie wykluczeni społecznie , pogrążeni w

niewiedzy , odizolowani.

Same osoby niesłyszące szukają pomocy , starają się pokonywać stereotypy z

lat komunistycznych , gdzie osoby niesłyszące traktowało się jak opóźnione

19

umysłowo , czy gorsze. Pokazują swoje umiejętności , zdolności , chcą

wzbudzić zainteresowanie,, naszego świata”.

W Poznaniu mamy niesłyszącą baletnicę , malarzy , plastyków , rzeźbiarzy.

Są osoby niesłyszące potrafiące budować repliki samochodów, tworzą

wspaniałe wyroby rękodzielnicze, są świetnymi fotografami czy fryzjerami .

Również od naszej woli i akceptacji w dużej mierze zależy te osoby , będą

miały mniej barier do pokonania.

Wiele osób słyszących uczy się języka migowego, lecz takich osób wciąż jest za

mało, biorąc pod uwagę zapotrzebowanie na tłumaczy tego języka.

Ponadto pojawił się znaczący problem w edukacji tego języka.

Polski Język Migowy, zwany skrótowo PJM, jest językiem którym posługują

się osoby niesłyszące na co dzień. Jest to język naturalny, którego uczy się

dziecko od swoich rodziców, którego używa w rozmowach z rówieśnikami.

Posiada inną gramatykę w odniesieniu do języka polskiego, oraz zawiera szereg

nieprzetłumaczalnych w jednym słowie znaków, które nie mają odpowiednika w

danym wyrazie w języku polskim.

Oczywiście nauka tego języka dla osoby słyszącej jest tak samo trudna jak

nauczenie się języka obcego.

Istnienie język, który jest powszechnie uczony na większości kursów języka

migowego, który stanowi moim zdaniem uproszczenie dla osób słyszących,

gdyż zawiera polską gramatykę i sklasyfikowane znaki, nie zawsze znane

osobom niesłyszącym. Jest to System Językowo Migowy zwany SJM.

Z pewnością jest łatwiej się go nauczyć, lecz niestety nie jest on w pełni

rozumiany przez osoby Głuche.

Stanowi to szalenie poważny kłopot lekceważony przez wiele instytucji

państwowych.

Osoba Głucha ma bowiem tłumacza, którego nie rozumie w sądzie, w

prokuraturze, w urzędzie nawet w telewizji.

20

Pomimo sprzeciwu środowiska nadal szkoli się w SJM, tłumaczy języka

migowego. W ty języku zdają również egzamin.

Osobiście dla mnie stanowi to sytuację, delikatnie mówiąc kuriozalną.

Polsce jest kilkadziesiąt osób znających Polski Język Migowy biegle i

posiadające uprawnienia do wykonywania zawodu tłumacza języka

migowego(czyli zdali egzamin w SJM).

W Wielkopolsce na liście biegłych z zakresu języka migowego figuruje 5 osób.

Jest to niewiarygodnie mała liczba biorąc pod uwagę ilość osób niesłyszących i

potrzebę pomocy prawie w każdej dziedzinie życia.

Osoba niesłysząca potrzebuje wsparcia tłumacza przy porodzie, w czasie

edukacji dziecka, u lekarza, w szkole i miejscu pracy, w czasie zawierania

związku małżeńskiego, poszukiwaniu pracy, w urzędzie…wszędzie.

Potrzeba ta jest oczywiście niezaspokojona, a tłumacze kochający środowisko

często pracują ponad siły.

Taka sytuacja tworzy,, zaklęty krąg braku pomocy”. Jest ustawa o języku

migowym gwarantująca osobie Głuchej pomoc języka migowego, nie wiadomo

tylko skąd wziąć taką osobę i w jaki sposób jej zapłacić.

Z tym dylematem boryka się wiele urzędów, które zapobiegliwie wolą

zaopatrzyć się w wideotelefon, w którym dyżuruje tłumacz języka migowego.

Jest to urządzenie przypominające telefon z małym monitorkiem, na którym

widać tłumacza języka migowego, będącego przed kamerą. Urzędnik trzyma

słuchawkę przy uchu a tłumacz rozmawiając przez kamerkę z osobą niesłyszącą

mówi mu do słuchawki z czym dana osoba przyszła.

21

Jest to jednak sposób mało skuteczny. Możliwe, że

pomoże w komunikacji gdy potrzeba o coś zapytać, lub gdy sprawa jest mało

skomplikowana.

Nie odda jednak pracy ,,prawdziwego” tłumacza, który zna osobę niesłyszącą,

jej problem, gdyż zebrał skrupulatny wywiad, na który przez kamerę Ne starczy

czasu.

Często osoba Głucha nie potrafi bowiem wyrazić swojego problemu, lub

potrzebuje pomocy w wypełnieniu dokumentów, bądź potrzebuje załatwić swój

problem w miejscu, do którego ,,kabel telefonu’’ nie sięga.

Poprzez upowszechnianie tego języka i otwartość osób zdrowych w

pokonywaniu uprzedzeń możemy w radykalny sposób poprawić warunki życia

osób niesłyszących ,co odmienić może całe społeczeństwo , gdyż w tym

,,cichym świecie ‘’ jest wiele osób godnych poznania , i mających do

przekazania własne przesłanie.

Czasem zdrowe podejście i chęć pomocy takiej osobie znaczy więcej niż

wielogodzinny kurs języka migowego.

Jeśli zdajemy sobie już sprawę z problemu w komunikacji językowej, a chcemy

porozumieć się z osobą niesłyszącą piszmy na kartce proste komunikaty

pozbawione przenośni .Czasem pomaga porównanie ,że mamy przed sobą

obcokrajowca słabo znającego język polski. Obserwujmy reakcje tej osoby,

22

Anie pytajmy czy rozumie, bo z pewnością przytaknie kiwając głową

niezależnie od tego czy faktycznie nas zrozumiała.

Jeśli trzeba pokazać drogę wskażmy palcem, jeśli trzeba wskazać inne drzwi w

urzecie nie bójmy się zaprowadzić pod nie osoby niesłyszącej.

Nasze wysiłki na pewno spotkają się z docenianiem i staniemy się odtąd osobą

wyjątkową dla tej społeczności.

Wyobraźmy sobie, że wyjeżdżamy do obcego kraju, którego języka nie znamy.

Jesteśmy w szpitalu, lub urzędzie. Jak potraktujemy osobę, która wyciągnie do

nas pomocną dłoń ? Czy nie docenimy jej wysiłków? Z pewnością.

4.FUNKCJONOWANIE OSÓB NIESŁYSZĄCYCH W SPOŁECZEŃSTWIE

Osoby niesłyszące z powodu bariery w komunikowaniu się mają tendencję do

izolacji i zamykania się we własnym środowisku , w którym czują się

bezpieczne , nie narażone na pośmiewisko.

23

Działania takie nie odbijają się jednak tylko pozytywnie.

Rośnie zagrożenie wykluczeniem społecznym , osoby niesłyszące nie rozwijają

się kulturalnie , nie idą z , ,duchem czasu’’ , są bardziej narażeni na bezrobocie ,

mają utrudniony dostęp doświadczeń i usług publicznych.

Dlatego też istotne jest przeciwdziałanie tej izolacji poprzez aktywizację osób

niesłyszących i programy profilaktyczne .

Znamy wiele form aktywizacji m.inn:

- aktywizacja poprzez sport

- aktywizacja społeczna

- aktywizacja zawodowa

-aktywizacja poprzez imprezy integracyjne i rozrywkę i.t.p

-programy przeciwdziałające wykluczeniu, profilaktykę uzależnień tip.

Istotnym elementem integracji osób niesłyszących jest szkolenie osób

słyszących w dziedzinie języka migowego.

Wciąż rośnie potrzeba ułatwienia kontaktów z administracją publiczną ,

placówkami służby zdrowia , bankami , urzędami.

Deficyt tłumaczy jest ogromny , a osoby niesłyszane potrzebują go niemal na

każdym kroku swego życia;

- przy zawieraniu związków małżeńskich

-przy wypełnianiu pism i dokumentów – nie potrafią zrozumieć trudniejszych

sformułowań .

- w urzędach

- szpitalach

-w trakcie poszukiwania pracy

- na wywiadówkach u swoich słyszących dzieci

-na turnusach rehabilitacyjnych

- przy poważniejszych zakupach, itd.

24

Nauka Polskiego Języka Migowego(PJM)powinna być traktowana jako

podstawa wsparcia tej niepełnosprawności.

Języka migowego(PJM)nauczyć może się każdy niezależnie od tego czy jest

prawo, lub leworęczny. Wśród samych Niesłyszących występuje to

zróżnicowanie, więc nie przeszkadza w przyswojeniu języka.

Jestem zdania, że nie potrzeba żadnych zdolności aby się tego języka nauczyć.

Podświadomie już posiadamy pewien zakres znaków niewerbalnych.

Proszę zauważyć jak zachowujemy się przy osobach mówiących innym

językiem, w którym słabo się poruszamy. Zwiększa się gestykulacja opisowa.

Wystarczy nadać temu głębszy sens i mamy wstęp do nauki języka migowego.

Sama nauka jest bardzo przyjemna szczególnie, gdy tak jak w Towarzystwie

Osób Niesłyszących ,,TON’’ odbywa się przy udziale samych osób Głuchych.

W dobie obecnej w każdym urzędzie, jednostce pomocowej, większym sklepie,

w placówkach służby zdrowia, powinna się znajdować osoba znająca język

migowy.

Szczególnie przy przyjęciach na stanowisko np.: pracownik socjalny, urzędnik,

pielęgniarka, opiekunka środowiskowa, ratownik medyczny, kontroler itp.

Powinno się brać pod uwagę przy rekrutacji znajomość języka migowego.

Mamy nadzieję, że wkrótce będzie to należało do praktyki i coraz więcej osób

będzie się uczyło języka migowego.

Ta komunikacja pozwoli osobom niesłyszącym na bycie samodzielnym i

zwiększy dostępność usług.

Mamy nadzieję, że również usługodawcy zwrócą uwagę na tę grupę społeczną.

Dzisiaj nie ma bowiem rozrywki dostępnej dla osób Niesłyszących. Jakie

ogólnodostępne imprezy tłumaczone są na język migowy? Jakie wydarzenia

kulturalne? Jakie koncerty?

Niesłyszący uwielbiają tańczyć(robią to bardzo dobrze ponieważ wyczuwają

rytm z głośników), chodzić na koncerty(szczególnie te tłumaczone na język

migowy)uprawiać sporty wyczynowe.

25

Osoby Głuche same chcą wybrać w czym chcą uczestniczyć nie mają jednak

takiej szansy, gdyż tylko nieliczne wydarzenia tłumaczone są na język migowy.

5.OBALENIE MITÓW I NIEPRAWDZIWYCH INFORMACJI ZWIAZANYCH

Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIA.

26

Podstawowym mitem funkcjonującym w naszym społeczeństwie jest

twierdzenie , ze osoby niesłyszące są całkowicie socjalizacyjnie przystosowane,

lecz ,,tylko nie słyszą’’

Język migowy , zawierający o wiele mniej słów tożsamych z językiem polskim

, oraz inny szyk w zdaniu powoduje , iż osoby głuche pomimo , ze widzą lub

czytają ( litery) , nie potrafią zrozumieć sensu przekazu.

Kolejnym mitem jest – szczególnie panującym na ternach wiejskich , strach

przed zarażeniem. Może to się wydawać kuriozalne, ale ten krzywdzący mit

przetrwał do naszły czasów.

Oczywiście wiemy , że głuchotą nie da się zarazić –występuje najczęściej po

przebytych innych chorobach , bądź powikłaniach pochorobowych , wypadkach.

Stykamy się czasem również z nieprawdziwym twierdzeniem, że osoby

niesłyszące są upośledzone umysłowo. Oczywiście jest to wyjątkowo

krzywdzący mit, które swe podwaliny ma w braku zrozumienia form

komunikowania się osób Głuchych.

Coraz więcej osób Niesłyszących zdobywa wyższe wykształcenie i zawody

wymagające naprawdę wysokiej inteligencji.

Kolejną nieprawdziwą informacją dość powszechnie obecną jest mit, iż język

migowy jest językiem międzynarodowym. Nic bardziej błędnego. Każdy kraj

ma swój własny język migowy, zakorzeniony w kulturze danego kraju i w jego

historii.

W prawdzie istnieje język migowy, który oparty o wizualizację nazywany

językiem międzynarodowym, ale nie jest on powszechnie znany i używany.

Występuje odrębnie od języków migowych danych krajów.

Osoby niesłyszące są również doskonałymi kierowcami. Posiadają prawo jazdy,

co wiele osób przyprawia o zdziwienie.

Osoby niesłyszące od urodzenia mogą także mówić i zwykle starają się to robić.

W sprzyjających warunkach, gdy mają z kim rozmawiać i gdy otrzymują

odpowiednią pomoc logopedyczną, stopniowo uczą się mówić coraz lepiej.

27

Jednakże zwykle brzmienie ich mowy odbiega od brzmienia prawidłowego, lecz

nie wynika on z chorób przewodu mowy, lecz zwyczajnie z nie słyszenia.

Poruszanie się w komunikacji nie wymaga przecież słyszenia. Karetki i inne

pojazdy uprzywilejowane mają sygnalizację świetlną(którą osoba niesłysząca

zauważy szybciej, niż dotrze do nas sygnał dźwiękowy), znaki drogowe nie

mówią ,a jedyne czego nie usłyszy osoba Głucha to sygnał klaksonu, który

często używany jest niezgodnie z jego przeznaczeniem.

Głusi to bardzo dobrzy kierowcy a odsetek wypadków u nich jest znacznie

niższy w porównaniu do osób słyszących.

6.FORMY POMOCY I WSPARCIA DLA OSÓB NIESŁYSZĄCYCH – JAK MOŻE POMÓC

KAŻDY Z NAS.

Osoby niesłyszące oczekują od naszego społeczeństwa przede wszystkim

otwartości , cierpliwości i zrozumienia.

Jeżeli wykażemy chęć zgodnego współżycia społecznego , życie tych osób

będzie o wiele łatwiejsze.

Czasem odrobina zrozumienia i cierpliwości znaczy więcej , niż nauczenie się

całej serii znaków języka migowego.

Szczególnie problem ten dotyczy urzędników państwowych , lekarzy ,

sprzedawców w sklepach , czyli tych osób , z którymi osoby niesłyszące są

zmuszone być w kontakcie.

Często spotykamy się wtedy z brakiem czasu - ,,przyjdź sobie później’’, lub z

całkowitym brakiem szacunku. A przecież osoby niesłyszące są takimi samymi

jednostkami jak my , mają te same prawa. Traktuje się ich nadal jednak inaczej.

Ogromną pomocą w funkcjonowaniu osób niesłyszących i poprawie ich

warunków życiowych jest pomoc Organizacji Pozarządowych , które

specjalizują się w formach działania dla tej grupy społecznej.

28

W Wielkopolsce bardzo znaną i prężnie działającą organizacją jest

Towarzystwo Osób Niesłyszących ,,TON’’

Przez lata działalność Towarzystwa rozwijała się w zawrotnym tempie.

Towarzystwo otrzymało poparcie lokalnych władz , znalazło odpowiedni lokal ,

zatrudniło dodatkowa specjalistyczną kadrę , szkoliło wolontariuszy w

dziedzinie języka migowego , również urzędników państwowych , lekarzy ,

studentów.

Liczba członków Towarzystwa z 60 w roku 2000 wzrosła do blisko 700 w roku

2013 wliczając najmłodszych dzieci i członków honorowych.

Rozszerzono też działalność , otrzymując wsparcie finansowe od Państwowego

Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i sponsorów prywatnych , o:

-warsztaty pracy i pośrednictwo pracy dla osób niesłyszących

-pomoc i poradnictwo psychologiczne

- biuro porad prawnych i pomoc w wypełnianiu pism i dokumentów

urzędowych

- bezpośrednią pomoc tłumacza języka migowego

-klub seniora i kółka zainteresowań dla osób niesłyszących

- aktywizację społeczną

- integrację i rozwój poprzez imprezy integracyjne i wyjazdy

- edukację osób niesłyszących poprzez prowadzenie szkoleń

29

Jako pierwsze stowarzyszenie w Polsce uruchomili linię interwencyjną sos-

przez sms- gdzie osoba niesłysząca może wezwać pomoc wysyłając do tłumacza

treść sms-em , on powiadamiając odpowiednie władze , sam uda się również na

miejsce zdarzenia.

-grupy wsparcia dla osób bezdomnych i z problemami

-otrzymali również wpis do organizatorów turnusów rehabilitacyjnych w roku

2004 , dzięki czemu 4-5 razy w roku organizujemy wyjazdy zbiorowe

rehabilitacyjne dla tej grupy społecznej

-prowadzą szkolenia języka migowego dla służb publicznych , wolontariuszy i

osób , które w dorosłym życiu utraciły słuch.

-organizuje kolonie i obozy sportowe dla dzieci i młodzieży

- prowadzi aktywizację poprzez sport , na skalę międzynarodową z wieloma

sukcesami

AKTYWIZACJA ZAWODOWA OSÓB NIESŁYSZACYCH ODBYWA SIĘ

W STOWARZYSZENIU POPRZEZ WARSZTATY PRACY DLA OSÓB

NIESŁYSZĄCYCH.

Problematyka jest bardzo złożona , gdyż osoby niesłyszące na skutek likwidacji

zakładów pracy chronionych ,coraz częściej pozostają bez pracy , a ich szanse

na znalezienie pracy , z powodu kłopotów z porozumiewaniem się , są bardzo

nikłe .

Muszą one odnaleźć się na otwartym rynku pracy , poznać jego specyfikę i

spełnić wymagania oczekiwane przez pracodawcę.

Wielu pracodawców obawia się przyjąć do pracy osobę niesłyszącą , obawiając

się barier komunikacyjnych.

Deklarujemy więc stała pomoc tłumacza języka migowego , który uczestniczyć

będzie w ramach potrzeb danej osoby , w przebiegu jej zatrudnienia. Jest to

zazwyczaj satysfakcjonujące dla pracodawcy , a rzetelność wykonywanej pracy

przez osoby niesłyszane , jest czynnikiem zachęcającym do ich zatrudniania.

Podjęliśmy się więc zadania opowiadania o tym pracodawcom i prowadzeniu z

30

nimi rozmów i korespondencji w celu pokonania panujących ogólnie

stereotypów.

W całym procesie szukania miejsca pracy i przystosowania go dla danej osoby ,

musi uczestniczyć tłumacz języka migowego , a tych jest bardzo niewielu –

osób niesłyszących pozostających bez pracy – coraz więcej.

Towarzystwo Osób Niesłyszących ,, TON’’ wyszło tej problematyce naprzeciw.

Zamiast do poszczególnych osób przydzielać tłumacza , zgromadziliśmy

wszystkie osoby zainteresowane w dwóch grupach wsparcia.

Należą do nich osoby niesłyszące długo pozostające bez pracy , osoby niedawno

zwolnione , osoby nie zadowolone z dotychczasowego miejsca pracy . lub

mające w niej jakieś problemy , jak również ofiary wykorzystywania w

zakładach , osoby zniechęcone.

31

W ramach warsztatów , prowadzonych przez doświadczonego psychologa

klinicznego i pracy i tłumacza biegłego języka migowego.

Beneficjenci zadania uczą się podstawowych zachowań asertywnych w pracy ,

współżycia z osobami słyszącymi , pisania pism takich jak cv , życiorys ,

podanie , maja tez możliwość wspierania się wzajemnie , wymiany doświadczeń

, jak również mogą indywidualnie skorzystać z pomocy specjalisty.

Jest to jedyny taki projekt w Wielkopolsce realizowany z myślą o osobach

niesłyszących , prowadzony z dużym zainteresowaniem ze strony środowiska , i

z bardzo dobrymi rezultatami.

Obecnie warsztaty pracy liczą blisko 50 osób. Na przełomie lat 2009-2013

stowarzyszenie znalazło pracę 280 osobom niesłyszącym.

W przebiegu warsztatów pracy – grup wsparcia – uczestniczyła grupa 3

wyszkolonych w podstawowej znajomości języka migowego-wolontariuszy,

których wspierał w czynnościach wykwalifikowany tłumacz j .migowego.

32

Pomagali oni w redagowaniu korespondencji pomiędzy beneficjentem , a

zakładem pracy , chodzili na spotkania i rozmowy o pracę ,wykonywali

niezbędne telefony.

Zadanie będzie przez nas realizowane również w latach przyszłych , biorąc pod

uwagę rosnąca potrzebę środowiska.

W realizacji tego zadania wspiera nas Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób

Niepełnosprawnych , oraz Urząd Miasta Poznania.

7.PRAWIDŁOWE ZACHOWANIA

Nie bójmy się kontaktów z osobami niesłyszcymi. Nawet gdy dojdzie z naszej

strony do ,,gafy” prawdopodobnie będzie to dla obu stron sytuacja bardziej

zabawna niż przykra.

Aby ułatwić Państwu pierwszy kontakt przedstawimy poniżej kilka prostych

zasad, których warto się trzymać, aby nasze wzajemne relacje zyskały:

W kontaktach z osobą niesłyszącą ważne jest nawiązanie kontaktu wzrokowego.

Nie warto krzyczeć, gdyż tym zwrócimy uwagę wszystkich do dokoła, lecz nie

tej osoby, na której nam zależy tj.niesłyszącej.

Nie podochoć do osoby niesłyszącej od tyłu, możesz ją przestraszyć.

Postaraj się nawiązać kontakt wzrokowy

Gdy osoba Głucha stoi w pewnej odległości od nas, a chcemy ją

przywołać machamy ręką w jej kierunku ruchem pionowym dłoni, a nie

poprzecznym przypominającym machanie na pożegnanie (ruch

nadgarstka góra-dół).

Jeśli osoba Głucha spożywa posiłek , w celu zwrócenia jej uwagi, nie

powinniśmy klepać jej po ramieniu (grozi to np. wylaniem przez nią

zupy). Poprawnym zachowaniem jest stukanie w stół otwartą dłonią. Ta

metoda, dzięki drganiom przenoszonym przez powierzchnię, jest

33

skuteczna dla przywołania większej grupy osób siedzących przy jednym

stole.

Jeśli naszym zamiarem jest przywołanie stojącej nieopodal grupy osób

Niesłyszących całkiem na miejscu jest tupanie noga w podłogę.Ten

sposób, dzięki przenoszonym drganiom przez podłogę, pozwala

przywołać grupę osób znajdujących się w danym pomieszczeniu.

Jeśli chcemy zwrócić na siebie uwagę dużej grupy osób Niesłyszących

możemy zgasić a kolejnie zapalić światło. To ,,miganie światłem”

pomoże przywołać ich uwagę.

Gdy osoba Głucha jest na innym piętrze, albo choćby w innym pokoju i

wie, co oznacza taki sygnał telefoniczny w komórce, można go

zastosować w celu przywołania tej osoby.

CZEGO NIE ROBIMY:

Jeśli zobaczysz migających ze sobą Głuchych nie przechodź między

nimi, gdyż przechodząca między rozmówcami inna osoba powoduje

chwilowe zerwanie kontaktu wzrokowego, a tym samym przerwanie

komunikacji(takie zachowanie jest odbierane jako niegrzeczne).

Odrywanie wzroku od rozmówcy i „błądzenie" nim wokół jest

niegrzeczne i wpływa negatywnie na przebieg komunikacji.

Nadmierne potakiwanie głową może zostać zrozumiane jako objaw

lekceważenia i działa rozpraszająco.

Przenigdy, nawet w żartach nie dotykaj osoby niesłyszącej w głowę, to

gest obraźliwy w wielu kulturach

Nie przywołuj osoby niesłyszącej przez poklepanie w plecy, gdyż

możesz ją przestraszyć .Do przywołania bezpośredniego służą

ramiona, dotknij delikatnie ramienia rozmówcy.

Nie dotykaj osoby niesłyszącej w klatkę piersiową w celu jej

przywołania-to strefa intymna.

34

Widząc osoby Głuche migające na ulicy, w autobusie, na przystanku

czy w innym publicznym miejscu nie gapimy się na nie.

Nie wolno wyśmiewać osób Głuchych podczas migania.

Otwartość i szczerość to klucz do rozmowy z osobą niesłyszącą.

Nie obawiajmy się tych kontaktów, gdyż otrzymamy w zamian wyjątkowa

nagrodę: prawdziwych oddanych przyjaciół.

Zapraszam więc do Towarzystwa Osób Niesłyszących ,,TON”

Ul.Kolejowa 1/3 Poznań

www.ton-poznan.pl

www.tonfundacja.pl

Eunika Lech