Post on 22-Jan-2016
description
„„Ocenianie kształtujące w Ocenianie kształtujące w praktyce szkolnej”praktyce szkolnej”
Cele prezentacji1. Słuchacze poznają:
etapy wdrażania oceniania kształtującego w Gimnazjum w Wasilkowie
praktyczne wskazówki i rozwiązania dla dyrektorów, jak zaplanować wdrażanie OK. w szkole
opinie i wskazówki nauczycieli stosujących OK.korzyści dla szkoły z wdrażania oceniania
kształtującego
2. Słuchacze zostaną zachęceni do wprowadzania oceniania kształtującego w swoich
szkołach
Na co będziemy zwracać uwagę?
Proszę porozmawiać w parach przez 2 minutyz osobą najbliżej siedzącą na temat:
Jakich informacji oczekuję od dyrektora i nauczyciela szkoły, która wdraża ocenianie kształtujące?
3 lata wdrażania OK.w Gimnazjum w Wasilkowie
Współpraca z Centrum Edukacji Obywatelskiej – CEOwww.ceo.org.pl
Praca nauczycieli nad doskonaleniem efektywnych metod pracy na lekcji
Kształtowanie kultury szkoły, podmiotowości uczniów, współodpowiedzialności uczniów za wyniki w nauce
Nowatorstwo pedagogiczne Budowanie zespołu nauczycielskiego
sobota - 12 maja 2007 „Ocenianie kształtujące w pracy nauczyciela”
Dlaczego OK.? Głównym zadaniem szkoły jest nauczanie,
a liczne badania i poważne raporty pokazują, że ocenianie kształtujące jest bardzo skutecznym sposobem podnoszenia osiągnięć uczniów.
W wielu krajach jest uważane za najbardziej obiecujący kierunek reformowania oświaty.
Inną przyczyną zainteresowania tym sposobem oceniania jest fakt, ze ocenianie kształtujące przygotowuje uczniów do uczenia się przez całe życie.
Dlaczego OK.? To ocenianie, które pomaga uczyć się.
Badania wykazują również, ze ocenianie kształtujące jest pomocne w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych.
Ocenianie które kształtuje kulturę szkoły i dobre relacje nauczyciel - uczeń
Ocenianie kształtujące wzbudza wiele emocji wśród nauczycieli. Wymaga dużych nakładów pracy i bywa czasochłonne.
Podstawą oceny kształtującej jest informacja zwrotna uwzględniająca to, co uczeń zrobił dobrze, jak też to, co powinien wykonać inaczej. Ma ona formę komentarza do pracy ucznia.
Ocena sumująca podsumowuje pracę ucznia, czyli określa na ile opanował on dane zagadnienie. Nie daje mu pełnej informacji, gdyż nie określa co uczeń zrobił dobrze, z czym ma jeszcze problemy i w jaki kierunku powinien pracować dalej.
Ocenianie kształtujące nie likwiduje ocen – stopni, jedynie ogranicza częstość ich wystawiania.
Ocenianie kształtujące a sumujące
Etapy wdrażania OK.
Przystąpienie do wdrażania OK. – decyzja wyjaśniona i uzasadniona przez dyrektora na RP
Wybór liderów OK. w szkole - decyzja uzgodniona z nauczycielami (zgłosili się sami do szkolenia e-learningowego)
Informacja dla całej Rady Pedagogicznej o etapach wdrażania OK. i zadaniach dla nauczycieli.
Decyzja o przystąpieniu do programu „Szkoła Ucząca się” - SUS
I rok SUS-a Szkolenie dla dyrektora i 3 nauczycieli Trzech nauczycieli przez 1 rok szkolny (2007/2008)
uczestniczyło w e-learningowym szkoleniu: „Lider oceniania kształtującego w szkole”
Kurs obejmował 7 modułów, kolejnych etapów OK. Po każdym module przeprowadzane były spotkania z
nauczycielami (w ramach spotkań RP), którzy próbowali wprowadzać kolejne elementy OK na swoje lekcje.
Nauczyciele uczyli się stosować elementy OK. i dzielili się doświadczeniami z liderami OK.
Efekty pracy były prezentowane nauczycielom.
Szkolenie podsumowujące: „Podsumowanie szkolnych doświadczeń z OK” (ewaluacja)
Dodatkowe szkolenie dla RP: „Jak motywować uczniów do nauki?”
II rok SUS-a Szkolenie dla dyrektora i 3 nauczycieli
Profil szkoły (ewaluacja wewnętrzna) przeprowadzona przez nauczycieli – ocena wewnętrzna sytuacji w szkole w opinii nauczycieli, rodziców, uczniów i pracowników niepedagogicznych
Debata szkolna zakończona wyborem najważniejszych problemów szkolnych wymagających poprawy i rozwiązania
Nauczyciele poprzez stosowanie elementów OK pomagają uczniom osiągać coraz wyższe oceny semestralne i końcoworoczne Uczniowie systematycznie odrabiają pracę domową
II rok SUS-a Powołanie zespołów zadaniowych ds.
zdefiniowanych problemów. Opracowanie narzędzi badawczychPrzeprowadzenie badańUstalenie kierunków i sposobów planowanych zmian Wdrażanie zmian i monitorowanie wdrażaniaPonowne przeprowadzenie badań na zakończenie wdrożenia
zmian Opracowanie raportu z badań
Kurs e-learningowy dla 2 nauczycieli „Jak motywować uczniów do nauki?”
Dodatkowe szkolenie dla nauczycieli „Jak skutecznie współpracować z rodzicami?”
III rok SUS-a Szkolenie dla 3 nauczycieli przygotowujące do panelu
koleżeńskiego Praca zespołów zadaniowych – prowadzenie badań,
porównywanie założonych efektów z osiągniętymi, praca nad raportem
Przygotowanie do przeprowadzenia PANELU -28 maja 2010 r.
Otrzymanie certyfikatu SUS – Szkoła Ucząca się
Z praktyki OK. nauczyciela
Nauczyciel, który stosuje ocenianie kształtujące:
określa cele lekcji i formułuje je w języku zrozumiałym dla ucznia
ustala wraz z uczniami kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy ucznia
rozróżnia funkcje oceny sumującej i kształtującej buduje atmosferę uczenia się, pracując z uczniami i
rodzicami potrafi formułować pytania kluczowe potrafi zadawać pytania angażujące ucznia w lekcję stosuje efektywną informację zwrotną wprowadza samoocenę i ocenę koleżeńską
Przystępując do planowania lekcji, zadajemy sobie w myślach pytanie:
PO CO JA TEGO UCZĘ MOICH UCZNIÓW?
Warto odpowiedzieć sobie na pytania: • Do czego to się im przyda?
• Jak to wykorzystają w przyszłości? • Co będą umieć po mojej lekcji?• Co będą pamiętać z tej lekcji za kilka lat?• Co uczniowie już na ten temat wiedzą?
Świadome planowanie celów lekcji
Przykłady sformułowanych celów lekcji (w języku zrozumiałym dla ucznia)
Cele w języku zrozumiałym dla ucznia nie są łatwym zadaniem dla nauczycieli
PRZYKŁADY formułowania celów:
poprawnie niewłaściwie
Będziesz umiał w tekście wskazać przykład apostrofy
Poznasz pojęcie –apostrofa
Będziesz umiał w zdaniu określić jego części
Dokonasz rozbioru logicznego i gramatycznego zdania
Będę umiał rozpoznawać i opisywać formy antagonistycznego współżycia organizmów
Poznanie form antagonistycznego współżycia organizmów
„nacobezu”
W sposób zrozumiały i przystępny dla ucznia określam na co będę zwracała uwagę przy
ocenianiu
Punktacja do rozprawki (metoda zero – jedynkowa)
realizacja tematu:praca we fragmentach zgodna z tematempostawienie tezy lub hipotezypodanie 2 trafnych argumentówpodanie uzasadnienia do 1 argumentupodanie uzasadnienia do drugiego argumentuwnioskowanie na podstawie podanych argumentów
kompozycja wypowiedzi:trójdzielność tekstuspójność wypowiedzilogika wypowiedzi
Przykłady nacobezu
Nacobezu do sprawdzianów – biologiaEKOLOGIA1) Łańcuchy i sieci pokarmoweZapis łańcucha pokarmowego: roślina roślinożerca mięsożercaOdczytywanie łańcuchów pokarmowychUmiejętność układania łańcuchów pokarmowych (3,4, 5- ogniwowych) –
przygotuj po 5 przykładów łańcuchów z pola, lasu, łąki, jeziorawyjaśnianie pojęć: producent, konsument (I rzędu, II rzędu) reducent
(przykłady, nazwy organizmów)Wyjaśnienie pojęć: produkcja pierwotna i produkcja wtórna.1. Definicja pojęć ekologicznych i podanie przykładów:osobnik,populacja,biocenoza, biotop,ekosystem,Umiejętność wskazywania przykładów powyższych pojęć w różnych
środowiskach przyrodniczych. Przepływ energii i krążenie materii.umiejętność wyjaśnienia zasad przepływu energii i krążenia materii,reducenci-rola ich w środowisku oraz umiejętność podania przykładów,z jakimi rodzajami energii mamy do czynienia w piramidzie (łańcuchu
pokarmowym),znajomość konsekwencji przepływu energii i krążenia materii (podanie
przykładów do czego się stosuje tę wiedzę)znajomość ogólna krążenia w przyrodzie C (węgla) i N (azotu) - 1. Zależności między organizmami:Wyjaśnienie zależności nieantagonistycznych-symbiozy, mikoryzy,
komensalizmu i mutualizmu, protokooperacji i umiejętność podania po 2 przykładów współżycia,
znajomość zależności antagonistycznych-drapieżnictwa, konkurencji, pasożytnictwa – opisanie tych zależności na przykładzie (po 2 przykłady)
1. Potrzeby organizmu a zasoby środowiskaCo oznacza pojęcie „czynnik ograniczający”,Co oznacza pojecie zakres tolerancji. Odczytywanie wykresów zakresu
tolerancji i wskazywanie minimum, optimum i maximum
Nacobezu - geografia – „5 złotych pytań”
NACOBEZU jest budowane przez uczniów. Uczniowie znają zasadę „5 złotych pytań”, które pomagają opracować dowolne zagadnienie.
Co?Gdzie?Kiedy?Z jakiej przyczyny?Jakie skutki?
Nacobezu z geografii – wykonanie mapki
Może służyć jako IZ – informacja zwrotna Do oceny koleżeńskiej Do samooceny ucznia
OGÓLNE
Format A40,5
NIE TAK
Właściwy kontynent0,5
NIE TAK
liczba państw pokolorowanych2
brak część wszystkie
LEGENDA
przedziały wartości0-2
nie ma błędne są
jednostka zjawiska0-2
nie ma błędne są
kolory0-2
nie ma błędne są
TECHNIKA KOLOROWANIA
jakość wypełnienia0-3
brak słaba dobra wyśmienita
dokładność (utrzymanie koloru w granicach państw) 0-2
słaba dobra wyśmienita
rysunki przy linijce0-2
słabe dobre wyśmienita
jakość pisma0-2
słaba dobra wyśmienita
czystość pracy0-2
słaba dobra wyśmienita
Cd - geografiaPOPRAWNOŚĆ MERYTORYCZNA
zgodność z danymi0-10
brak 0 niska 3 duża 6 pełna 10
WYSTĘPOWANIE ELEMENTÓW PRACY
podpisy tabeli0 - 0,5
brak jest
tytuł0 - 0,5
brak jest
nazwisko0 - 0,5
brak jest
klasa0 - 0,5
brak jest
data0 - 0,5
brak jest
źródło danych0 - 0,5
brak jest
rozmieszczenie elementów pracy 1 - 3.
słaba dobra wyśmienita
Pytania kluczoweOpracowujemy pytania przed lekcją, wtedy gdy lekcję planujemy.
Pytania kluczowe powinny: podkreślać cele uczenia i przyspieszać ich realizację, wzbudzać chęć uzyskania odpowiedzi na pytanie, angażować wszystkich uczniów, stawiać im wyzwanie, zachęcać uczniów do samodzielnego myślenia i
poszukiwania odpowiedzi, zachęcać do uzasadniania poglądów i sposobu
rozumowania Zaczynają się od: Dlaczego..., W jaki sposób....
Dobrym pomysłem jest stworzenie „Banku pytań kluczowych”
1) Czy to, co zdarzyło się (imię postaci lub miejsce zdarzenia) może przydarzyć się nam?
2) Dlaczego lubimy science fiction?3) W jaki sposób to, jak mówimy, świadczy o nas?4) Jak myślicie, dlaczego w naszych domach rośliny doniczkowe
stoją na oknach?5) Dlaczego nie możemy zapomnieć o zagładzie Żydów?6) Jakie umiejętności językowe są konieczne, aby porozmawiać z
kimś o planach wakacyjnych w języku…?7) Czy wiesz, jak wygląda wnętrze Ziemi?8) Co decyduje o szybkości w pływaniu?9) Jak myślisz, w jakich sytuacjach matematycznych i życiowych
może być przydatna umiejętność zamiany ułamków zwykłych na dziesiętne?
Przykłady pytań kluczowych
Techniki zadawania pytań czas oczekiwania na odpowiedź
ucznia
ustalanie odpowiedzi w parach
niepodnoszenie rąk
uczenie się na błędach
>5 sekund
Przypomnienie dla nauczycieli na tablicy
w pokoju nauczycielskim
Prawidłowo skonstruowana i skuteczna informacja zwrotna zawiera cztery elementy:
wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia;
odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia;
wskazówki - w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę;
wskazówki - w jakim kierunku uczeń powinien pracować, by się rozwijać.
Elementy informacji zwrotnej
Przykłady informacji zwrotnej
Informacja zwrotna
W tym roku szkolnym 2009/2010
wszyscy nauczyciele pracują nad wdrażaniem INFORMACJI ZWROTNEJ
Przypomina o tym ogłoszenie na tablicy OK. w pokoju nauczycielskim
„Sprawdź swoją informację zwrotną” Czy napisałeś na początku jakąś pochwałę, komplement? Czy zwracałeś się do ucznia po imieniu? Czy twój komentarz dotyczył zawsze tylko pracy ucznia, a nie samego
ucznia? Czy w twojej ocenie jest więcej uwag pozytywnych niż negatywnych? Czy do każdej krytycznej uwagi dodałeś sugestię – jak powinna
wyglądać prawidłowa odpowiedź? Czy zrobiłeś ogólną uwagę pomagającą w przyszłości osiągnięcie
lepszych wyników? Czy zadałeś uczniowi pytanie zachęcające do refleksji nad własną
pracą. Czy w swoich komentarzach do pracy ucznia użyłeś języka
zrozumiałego dla ucznia? Czy każdy twój komentarz został dostatecznie wyjaśniony? Czy zasugerowałeś uczniowi w jakim kierunku powinien podążać
dalej? Czy zaoferowałeś uczniowi pomoc w pokonaniu trudności i poprawie
jego pracy? Czy zaproponowałeś uczniowi przedyskutowanie twoich komentarzy? Czy zrobiłeś podsumowanie swoich uwag?
Stan z lutego 2009
Stan z czerwca 2009
Stan z lutego 2010
Czy informacja zwrotna od nauczyciela motywuje Cię do poprawy danej pracy?
nie 16 22 11
Czasami 46 44 29
tak 38 35 60
Stan z lutego 2009
Stan z czerwca
2009
Stan z lutego 2010
Procent nauczycieli, którzy podają
cel lekcji w języku ucznia
35% 64% 64%
nacobezu do lekcji
13% 32% 39%
nacobezu do sprawdzianu
77% 83% 97%
informację zwrotną
54% 69% 91%
Ocena koleżeńska i samoocena uczniowska
Samoocena i ocena koleżeńska pozwala uczniom przygotować się do refleksji:
Co już umiem? Nad czym muszę jeszcze popracować? Co powinienem zmienić w swoim sposobie
uczenia się? Jakie powinienem przyjąć postanowienie na
przyszłość?
Stosując ocenę koleżeńską i samoocenę oszczędzamy czas, który zwykle musimy poświęcić na sprawdzenie prac uczniowskich.
Jeśli uczniowie sprawdzą sobie nawzajem prace zgodnie z ustalonym schematem oceniania, to możemy zająć się tylko komentarzami budzącymi wątpliwości uczniów oraz najczęściej występującymi błędami.
Stosujemy różne techniki samooceny uczniowskiej i oceny koleżeńskiej
Ocena koleżeńska - geografia
Podsumowanie lekcji
Po każdej lekcji sprawdzamy, czy osiągnęliśmy założony cel (cele)
Polecamy uczniom dokończenie zdania:
• Dziś nauczyłem się .....• Zrozumiałem, że.......• Zaskoczyło mnie, że.........• Dziś osiągnąłem założony cel, bo..
Zdania podsumowujące wywieszone są w widocznym miejscu w salach lekcyjnych, naklejone na drzwiach, aby nauczyciel i uczniowie nie zapominali o tym ważnym elemencie lekcji OK.
Rodzice są przyzwyczajeni do stopni. Tak było za ich czasów, tak jest wśród ich znajomych, o stopnie pytają też dziadkowie.
CO DZISIAJ DOSTAŁEŚ? / ILE DZISIAJ ZAROBIŁEŚ?
O co mają pytać rodzice swoje dzieci, gdy wracają ze szkoły?
Chcielibyśmy, żeby rodzice pytali: Czego się dzisiaj nauczyłaś? Co nowego poznałeś? Co udało ci się zrozumieć?
Współpraca z rodzicami
SPOTKANIA Z RODZICAMI
Wprowadzając ocenianie kształtujące przeprowadziliśmy spotkania z rodzicami i wyjaśniliśmy, że nie rezygnujemy ze stopni, ale przede wszystkim chcemy uczniom pokazać, co już potrafią, bo w ten sposób możemy wspólnie budować w nich wiarę w siebie i pozytywną motywację.
Spotkania trójstronne: uczeń – nauczyciel – rodzic
Prosty scenariusz lekcji OK
Pytanie kluczowe Który z elementów lekcji OK.
(oceniania kształtującego) uważasz za najistotniejszy dla poprawy nauczania w Twojej
szkole i dlaczego?
Porozmawiaj przez 2 minuty z osobą siedząca obok Ciebie
Jak wspierać wdrażanie oceniania kształtującego
w swojej szkole?
Jak wspierać wdrażanie OK. w szkole?
Planować szkolenia tak, by uczestniczyli w nich wszyscy nauczyciele
Razem z nauczycielami obowiązkowo uczestniczyć musi dyrektor.
Rozmawiać z nauczycielami przy różnych okazjach, o tym jak im idzie praca nad OK.
Jak wspierać wdrażanie OK. w szkole? W widocznym miejscu eksponować informacje o
OK. – oddzielny „kącik” na tablicy w pokoju nauczycielskim, plakaty.
Przekazywać informację o OK. uczniom i rodzicom, by byli świadomi tego co się dzieje na lekcjach, jak z tego powinni korzystać
Doceniać, chwalić, nagradzać i wspierać pracę nauczycieli i zespołów nauczycielskich (nagrody,
wnioski o nagrody OP, KO, dodatek motywacyjny, dyplom, pochwała, dobry rozkład lekcji, mniej innych obowiązków)
Wizualna informacja o ocenianiu kształtującym
Jak wspierać wdrażanie OK. w szkole? Dyrektor liderem OK. (prowadzi lekcje wg zasad OK.
oraz spotkania nauczycieli, RP)
Elementy OK. w kontaktach zawodowych nauczycieli i dyrektora: zasady informacji zwrotnej (++, ?, ^), samoocena nauczyciela,
Konsekwencja wdrażania – stały czas na Radach Pedagogicznych dla nauczycieli – liderów do prowadzenia szkolenia
Nic na siłę, ale też nie rezygnować mimo chwilowych niepowodzeń. Bądź cierpliwy. Wzbudzaj refleksję.
Jak wspierać wdrażanie OK. w szkole? Nadzór pedagogiczny – priorytet „Wdrażanie
elementów OK. na lekcjach”
Dostosowanie (dyrektorskiego) arkusza obserwacji lekcji do wymogów lekcji OK.
Upowszechniać arkusz scenariusza lekcji OK. i arkusz obserwacji lekcji (nacobezu dla nauczyciela)
przedmiot nauczyciel data
Klasa liczba uczniów w klasie: liczba uczniów obecnych:
Temat:
Cel hospitacji (Na Co Bezu - ustalenia przedhospitacyjne): Przebieg lekcji:
Kryteria oceny lekcjiT/N/C*
Spostrzeżenia hospitującego
Czy jasno sformułowany był temat zajęć?
Czy nauczyciel kontrolował i oceniał pracę domową?Czy zastosował Na Co Bezu?
Czy uczniowie znali cel lekcji ?Czy cele lekcji były zrozumiałe dla ucznia?
Czy zostało ustalone Na Co Bezu do lekcji?
Czy nauczyciel zróżnicował tempo pracy na lekcji i stopień trudności zadań do możliwości ucznia?
Czy na lekcji sformułowano pytanie kluczowe?
Czy przygotowane materiały i pomoce sprzyjały w osiągnięciu celów lekcji?
Czy dobór zadań służył uaktywnianiu uczniów?
Czy nauczyciel zastosował nowoczesne metody i formy pracy uaktywniające uczniów?
Czy był czas przeznaczony na samodzielną pracę uczniów?
Kryteria oceny lekcji T/N/C*
Spostrzeżenia hospitującego
Czy był czas na podsumowanie lekcji?
Czy nauczyciel stosował różne formy oceniania ? (Jakie?)
Czy nauczyciel zastosował w ocenianiu informację zwrotną?
Czy wystąpiła samoocena uczniowska lub ocena koleżeńska?
Czy nauczyciel zadał i objaśnił pracę domową? Czy podał Na Co Bezu?
Czy praca domowa jest zróżnicowana ? Czy poziom trudności i czasochłonność pracy domowej są właściwe?
Czy poprawna była struktura lekcji, dostosowana do założonych celów?
Czy temat i zakres zadań jest zgodny z planem wynikowym i podstawą programową?
Czy lekcja przebiegała zgodnie z założeniami (zrealizowane zostały planowane cele i kształcone założone umiejętności)?
INFORMACJA ZWROTNA DLA NAUCZYCIELA
Mocne strony lekcji.Powody do zadowolenia.
Słabe strony lekcji.Co należy poprawić
Zalecenia do pracy.
Inne działania pomagające wdrażać OK.
Cd. Jak wspierać wdrażanie OK. w szkole?
Jakie są efekty wdrażania OK. dla szkoły?
Nie mamy przypadków kwestionowania ocen semestralnych, końcoworocznych przez rodziców i uczniów (nie ma egzaminów sprawdzających)
Wzrosła liczba i % uczniów z najwyższymi wynikami w nauce – ok. 30% (wcześniej -22%). Zdecydowanie więcej ze śr. wynikiem 5,0
Uczniowie bardziej świadomie podchodzą do nauki i udało nam się zmniejszyć liczbę uczniów z ocenami niedostatecznymi na koniec roku oraz ze średnią <3,0.
Poprawa relacji, zaufania w zespole nauczycielskim – hospitacje koleżeńskie lekcji, wymiana doświadczeń
Co nam to daje?
Dzięki podawaniu nacobezu do prac domowych w dwóch badanych klasach drugich z 63,6% wzrosła do 75% liczba uczniów, którzy odrobili pracę domowa.
Wyniki ankiet dotyczące klimatu szkoły w 2009 r, np.. - 98% uczniów potwierdza, że było informowanych o
przedmiotowych zasadach oceniania (87% w 2006 r). - Zadowolenie z osiąganych wyników nauczania - 82%, w 2006 –
74%
Wyniki ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w
Gimnazjum w marcu przedstawiają się następująco: www.npseo.pl Analizuje się wyniki egzaminu gimnazjalnego –
poziom A
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności - poziom A
Uczniowie są aktywni - poziom A
Respektowane są normy społeczne - poziom A
Podsumowanie
Czego nauczyłam się na dzisiejszej lekcji?
Runda wypowiedzi:
Zainteresowało mnie...........Zastosuję w swojej pracy......Chciałabym zapamiętać ...........Trudne jest ........
Dziękujemy za uwagę
Barbara Borkowska Dyrektor Gimnazjum im. ks. Wacława Rabczyńskiego w Wasilkowie
dyrektor@gimnazjum-wasilkow.edu.pl Małgorzata Szwabowicz – nauczyciel języka polskiego
W prezentacji wykorzystano rysunki Danuty Sterny oraz banery Centrum Edukacji Obywatelskiej