J A N U S Z M I N K I E W I C Z

O PIESKU DZIWAKUILUSTROWAŁ ERYK LIPIŃSKI

J A N U S Z M I N K I E W I C Z

O PIESKU DZIWAKUILUSTROWAŁ ERYK LIPIŃSKI

Nieretuszowana ilustracja do zwrotki, która wypadła z makiety książki. Czerwona pieczątka każe się domyślać, że z pewnoscią cenzura uznała pieska pijącego wiśniówkę do lustra w towarzystwie much za obrazek dla dzieci nieodpowiedni. Zamarkowane pierwsze i ostatnie słowa: „Więc poszła po tytoń…” i „…już wódkę” wskazują na to, że wdowa udała się po alkohol po tym, jak pies zapalił fajkę, a kiedy wróciła, pił już wódkę. W nowej wersji wódkę zastąpiło wino i zniknęły muchy. W angielskim oryginale wdowa przynosi pieskowi piwo (She went to the alehouse to get him some beer…).

ERYK LIPIŃSKI (1908–1991)

Karykaturzysta, satyryk, dziennikarz, grafik, autor plakatów i ilustracji książkowych, tekstów kabaretowych i felietonów, książek o karykaturze i satyrze, także scenograf. Jeden z twórców polskiej szkoły plakatu. Inicjator I Międzynarodowego Biennale Plakatu, założyciel tygodnika satyrycznego „Szpilki” i Muzeum Karykatury.

Przyjaciel Janusza Minkiewicza.

JANUSZ MINKIEWICZ (1914–1981)

Satyryk, twórca szopek politycznych, autor humoresek, felietonów satyrycznych, limeryków i tekstów piosenek. Był kontynuatorem poezji Skamandrytów, pisał teksty do rewii i operetek. Współpracował z „Przekrojem”, „Szpilkami”, „Cyrulikiem Warszawskim”. Zajmował się przekładami, głównie literatury rosyjskiej.

Przyjaciel Eryka Lipińskiego.

Karykatury Eryka Lipińskiego i Janusza Minkiewicza autorstwa Jerzego Zaruby

Fragment ilustracji do I wydania, 1805

The Comic Adventures of Old Mother Hubbard and her Dog

Old Mother Hubbard Went to the cupboard, To give the poor dog a bone: When she came there, The cupboard was bare, And so the poor dog had none

She went to the baker’s To buy him some bread; When she came back The dog was dead!

She went to the undertaker’s To buy him a coffin; When she came back The dog was laughing.

She took a clean dish To get him some tripe; When she came back He was smoking his pipe.

She went to the alehouse To get him some beer; When she came back The dog sat in a chair.

She went to the tavern For white wine and red; When she came back The dog stood on his head.

She went to the fruiter’s To buy him some fruit; When she came back He was playing the flute.

She went to the tailor’s To buy him a coat; When she came back He was riding a goat.

She went to the hatter’s To buy him a hat; When she came back He was feeding her cat.

She went to the barber’s To buy him a wig; When she came back He was dancing a jig.

She went to the sempstress To buy him some linen; When she came back The dog was spinning.

She went to the hosier’s To buy him some hose; When she came back He was dressed in his clothes.

The Dame made a curtsy, The dog made a bow; The Dame said, Your servant, The dog said, Bow-wow.

O piesku dziwakuTekst: Janusz MinkiewiczIlustracje: Eryk Lipiński

Warszawa, 2014

ISBN 978-83-62418-35-0

© Zuzanna Lipińska, Monika Markowicz, Fundacja Bęc Zmiana

Projekt graficzny, skład: Zuzanna Lipińska

Korekta:Anna Papiernik

Koordynacja:Ela Petruk

Wydawca:Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmianaul. Mokotowska 65/700-533 Warszawawww.beczmiana.plbec@beczmiana.pl

Druk:Drukarnia Stabilul. Nabielaka 16

Tekst jest polską wersją wierszyka z serii Nursery Rhymes – Old Mother Hubbard and her Dog. Pierwszy raz książeczka ta była wydana w Anglii w 1805 przez Johna Harrisa, jednego z bardziej znanych wydawców literatury dziecięcej w tamtych czasach. Na każdej z szesnastu stron znajdowała się rycina o wymiarach 13 x 10 cm. Nazwisko autora ilustracji nie było znane nawet wydawcy, wiemy tylko, że podpisywał się inicjałami S.C.M. Książka natychmiast odniosła ogromny sukces, w ciągu pierwszych dwóch miesięcy sprzedano dziesięć tysięcy egzemplarzy.

Specjalne podziękowania dla Pani Moniki Markowicz za wyrażenie zgody na publikację tekstu Pana Janusza Minkiewicza.

Publikacje Fundacji Bęc Zmiana

Seria KIESZONKOWAMarkus Miessen, Koszmar partycypacji, Warszawa 2013McKenzie Wark, Spektakl dezintegracji: sytuacjonistyczne drogi wyjścia z XX wieku, Warszawa 2014Kuba Snopek, Bielajewo: zabytek przyszłości, Warszawa 2014

Seria DESIGN / PROJEKTOWANIENerwowa drzemka. O poszerzaniu pola w projektowaniu, red. Sebastian Cichocki, Bogna Świątkowska, Warszawa 2009Jakub Szczęsny, Wyspa. Synchronizacja, red. Kaja Pawełek, Warszawa 2009Handmade. Praca rąk w postindustrialnej rzeczywistości, red. Marek Krajewski, Warszawa 2010Monika Rosińska, Przemyśleć u/życie. Projektanci. Przedmioty. Życie społeczne, Warszawa 2010Redukcja/Mikroprzestrzenie. Synchronizacja, red. Bogna Świątkowska, Warszawa 2010Artur Frankowski, Typespotting. Warszawa, Warszawa 2010Coś, które nadchodzi. Architektura XXI wieku, red. Bogna Świątkowska, Warszawa 2011Piotr Bujas, Alicja Gzowska, Aleksandra Kędziorek, Łukasz Stanek, Postmodernizm jest prawie w porządku. Polska architektura po socjalistycznej globalizacji, partner: Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa 2012Natalia Fiedorczuk, Wynajęcie, Warszawa 2012Maciej Rawluk, Przystanki polskie. Element infrastruktury punktowej systemu transportu zbiorowego, współwydawca: Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012Chwała miasta, red. Bogna Świątkowska, Warszawa 2012Piotr Korduba, Ludowość na sprzedaż, Warszawa 2013TR Laszuk. Dizajn i rewolucja w teatrze, współwydawca: TR Warszawa, Warszawa 2013Marek Krajewski, Są w życiu rzeczy… Szkice z socjologii przedmiotów, Warszawa 2013Miasto-Zdrój. Architektura i programowanie zmysłów, red. Bogna Świątkowska, Joanna Kusiak, Warszawa 2013

Seria ORIENTUJ SIĘPiotr Bazylko, Krzysztof Masiewicz, Podręcznik kolekcjonera sztuki najnowszej, Warszawa–Kraków 2008Stadion X: miejsce, którego nie było, red. Joanna Warsza, Warszawa–Kraków 2008 (książka dostępna również w wersji angielskiej)Piotr Bazylko, Krzysztof Masiewicz, 77 dzieł sztuki z historią. Opowiadania zebrane, Warszawa 2010Mikołaj Długosz, 1994, Warszawa 2010Rafał Drozdowski, Marek Krajewski, Za fotografię! W stronę radykalnego programu socjologii wizualnej, Warszawa 2010Cecylia Malik, 365 drzew, Warszawa 2010Badania wizualne w działaniu. Antologia tekstów, red. Maciej Frąckowiak, Krzysztof Olechnicki, współpraca wydawnicza: Instytut Socjologii UAM, Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2011Konrad Pustoła, Widoki władzy, Warszawa 2011David Harvey, Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, Warszawa 2012Niewidzialne miasto, red. Marek Krajewski, współpraca: Instytut Socjologii UAM, Warszawa 2012Rafał Drozdowski, Maciej Frąckowiak, Marek Krajewski, Łukasz Rogowski, Narzędziownia, czyli jak badaliśmy (Niewidzialne) miasto, Warszawa 2012Fanny Vaucher, Polskie pigułki / Polish pills / Pilules polonaises, wydane dzięki wsparciu Szwajcarskiej Fundacji dla Kultury Pro Helvetia oraz Instytutu Polskiego w Paryżu, współwydawca: Noir sur Blanc, Warszawa 2013O piesku dziwaku Janusz Minkiewicz, Eryk Lipiński, Warszawa 2014

Seria KULTURA NIE DLA ZYSKUCzytanki dla robotników sztuki. Zeszyt 1, red. zbiorowa, Warszawa 2009Ivan Illich, Odszkolnić społeczeństwo, Warszawa 2010Dragan Klaić, Mobilność wyobraźni. Międzynarodowa współpraca kulturalna. Przewodnik, współwydawca: Narodowy Instytut Audiowizualny, Warszawa 2011Wieczna radość. Ekonomia polityczna społecznej kreatywności, red. zbiorowa. Warszawa 2011

Seria EKSPERYMENTZnikanie. Instrukcja obsługi, red. zbiorowa, Warszawa 2009Katarzyna Krakowiak, Andrzej Kłosak, Słuchawy. Projektowanie dla ucha, Warszawa 2009Magdalena Starska, Dawid Wiener, Komunikacja. Pogłębianie poczucia przestrzeni, Warszawa 2009Aleksandra Wasilkowska, Andrzej Nowak, Warszawa jako struktura emergentna, Warszawa 2009Janek Simon, Szymon Wichary, Zmaganie umysłu ze światem. Gry losowe, Warszawa 2009Grzegorz Piątek, Marek Pieniążek, Jan Dziaczkowski, Góry dla Warszawy!, Warszawa 2009Kasia Fudakowski, David Álvarez Castillo, Pokonać obiekt. W wypadku rzeźby, Warszawa 2009Eksperyment. Leksykon. Zbiór tekstów, red. zbiorowa, Warszawa 2012Formy przestrzenne jako centrum wszystkiego, red. Karolina Breguła, Warszawa 2012

Kwartalnik FORMAT P# 1 Piekło rzeczy, Warszawa 2009# 2 Bóle fantomowe, Warszawa 2009# 3 Manifesty, Precz z neutralnością!, Warszawa 2009# 4 The Future of Art Criticism as Pure Fiction, Warszawa 2011 # 5 Wystawy mówione / Spoken Exhibitions, Warszawa 2011# 6 Publiczna kolekcja sztuki XXI wieku m.st. Warszawy, Warszawa 2012# 7 Ziemia pracuje! Wystawa o mauzoleach, ruinach i szlamie, Warszawa 2013# 8 Nieposłuszeństwo. Teoria i praktyka, Warszawa 2013

www.sklep.beczmiana.pl zamówienia: sklep@beczmiana.pl

Kiedy po ponad dwudziestu latach od śmierci mojego ojca, Eryka Lipińskiego, szperałam w przepastnych szufladach jego pracowni, wciąż kryjących jakieś tajemnice, natknęłam się na makietę książeczki O piesku dziwaku. W środku znajdował się spolszczony przez Janusza Minkiewicza i zilustrowany przez mojego ojca znany angielski wierszyk z serii Nursery Rhymes Old Mother Hubbard and her Dog. Ilustracje, pożółkłe i zniszczone, naklejone były na jeszcze mocniej dotkniętą upływem czasu tekturę. Na odwrocie makiety odkryłam pieczątki cenzury z 1945 roku! Jakiej przyszłości dla Pieska dziwaka chcieli jego autorzy, nie wiem ani ja, ani Monika, córka Janusza Minkiewicza. Nie poznałyśmy go w czasach naszego dzieciństwa. Nic dziwnego, bo książeczka nie była publikowana. Piesek leżał więc na dnie szuflady siedemdziesiąt lat, czekając, aż ktoś go znajdzie i uratuje od zapomnienia.

Postanowiłam przywrócić go do życia: odchuchałam, wyretuszowałam, zrobiłam książeczkę według starej makiety i wydrukowałam cyfrowo na swój użytek dziesięć egzemplarzy. Jeden z nich dostała córeczka mojej przyjaciółki, Ani Niesterowicz. Ania zachwyciła się dziwacznym charakterem pieska, książeczkę zeskanowała i upowszechniła na Facebooku.

Stamtąd był już tylko jeden krok do prawdziwego wydawania, krok który zrobiło wydawnictwo Bęc Zmiana.

A ja może jeszcze coś znajdę, bo dalej będę szukać…

Zuzanna Lipińska

Cena 19 PLN

WYDAWCA