jedenasty ogólnopolski konkurs fotograficzny

PORTRETKOŁO/2012

PROTOKÓŁz podsumowania oceny prac nadesłanych na XI edycję Konkursu PORTRET 2012 z dnia 26.04.2012 r.Zgodnie z regulaminem Konkursu Jury Ekspertów w składzie:Wojciech Beszterda, Janusz Nowacki, Bogusław Biegowski, Krzysztof Jurecki, Tomasz Ciesielski, Sławomir Tobis, Marianna Grabowska, Witold Kanicki, Katarzyna Karczmarz, Wladysław Nielipiński, Robert Andredokonało w I etapie oceny 567 prac nadesłanych przez 214 autorów i zakwalifikowało do II etapu i wystawy po-konkursowej 77 prac (w tym 28 zestawów) 58 autorów.Zgodnie z regulaminem Konkursu, do dnia 25.04.2012 r. na adres Miejskiego Domu Kultury w Kole wpłynęły 73 prace od 55 autorów (w tym 28 zestawów), które zostały ocenione przez Jury Konkursu.W II etapie Jury Konkursu w składzie: Piotr Chojnacki (Uniwersytet Artystyczny Poznań), Jerzy Piątek ZPAF, (New Fine Grain Kielce), Władyslaw Nie-lipiński (WBPiCAK Poznań), Robert Andre (ZPAF, KKF„Fakt” Koło), Arkadiusz Gołębowski (MDK Koło - sekre-tarz)na posiedzeniu w dniu 26.04.2012 r. w MDK w Kole przyznało następujące nagrody i wyróżnienia:

I N• AGRODĘ w kwocie 2500,00 zł dla Karoliny Jondreko z Rydułtów za zestaw Autoportret bez twarzyII NAGRODĘ w kwocie 1500,00 zł dla • Arkadiusza Wojciechowskiego z Wrocławia za zestaw AntyportretyIII NAGRODĘ w kwocie 1000,00 zł dla • Mateusza Baja z Włodawy za pracę PawełWYRÓŻNIENIE w kwocie 500,00 zł dla • Katarzyny Gwardiak-Kocur z Koszalina za dwa zdjęcia z zestawu CommemoramentumWYRÓŻNIENIE w kwocie 500,00 zł dla • Piotra Kuci z Warszawy za jedno zdjęcie z zestawu Beethoven - meta-morfozWYRÓŻNIENIE w kwocie 500,00 zł dla • Tomasza Tarachy z Kwidzna za jedno zdjęcie z cyklu Ja, czy portretWYRÓŻNIENIE Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu w postaci albu-• mu fotograficznego dla Marka Rachwała z Ostrowca Świętokrzyskiego za jedno zdjęcie z zestawu DuszeWYRÓŻNIENIE Jerzego Piątka w postaci albumu fotograficznego dla • Piotra Pardusa z Łodzi za pracę Smoczy-caWYRÓŻNIENIE Piotra Chojnackiego w postaci albumu fotograficznego dla • Piotra Świderskiego z Bielska Podlaskiego za jedno zdjęcie z zestawu Ginące zawodyWYRÓŻNIENIE Roberta Andre w postaci albumu fotograficznego dla • Stanisławy Zacharko-Łagowskiej z Kielc za pracę Ilrud i czas

Na tym protokół zakończono i podpisano.

Komisarz Konkursu i wystawy pokonkursowej

Robert Andre

Słowo od jurora ...Portret fotograficzny, tak samo jak cała fotografia, jest kontynuatorem tradycji malarstwa, zarówno w zakresie

sposobu obrazowania jak i potrzeby przenoszenia wizerunku osoby na płótno lub papier.Definiując portret podręczniki mówią o odwzorowaniu wyglądu zewnętrznego a także cech osobowości. W an-tycznej tradycji legenda o początku malarstwa jest związana z rozstaniem, koryncka dziewczyna obrysowała cień śpiącego ukochanego by zachować ciało w obrazie.

Arystoteles w dziele „Fizjonomika” pisze, iż charakter duszy człowieka można odczytać z wyglądu jego ob-licza, jednocześnie utożsamiając piękno ciała z dobrymi cechami charakteru. Z kolei Giovanni Battista della Porta pod koniec XVI wieku zajmuje się badaniem ludzkich oczu. Pisze, że „oczy są bramą duszy, ponieważ to dzięki oczom staje się ona widoczna na zewnątrz”. Twórcy metoposkopii, koncentrują się na zmarszczkach twierdząc, że twarz jest metaforą duszy, jej kondensacją, „streszczeniem”. A Leonardo da Vinci stwierdza: „Malować będziesz oblicza w taki sposób, aby łatwo było pojąć, co mają w myślach, w innym wypadku sztuka twoja nie będzie godna pochwały.”I tak na przestrzeni całej historii obrazowania, do czasów współczesnych sztuka, fotografia i portret są kształto-wane przez różne koncepcje filozoficzne, naukowe, ale również społeczne i technologiczne. Czyli jeżeli w ramach poszukiwań artystycznych w obszarze portretu sięgamy po koncepcję Arystotelesa wiążąc duszę człowieka z wy-glądem jego oblicza, to musimy zdawać sobie sprawę z tego, że w XVIII wieku francuski filozof Georges – Louis Leclerc, Comte de Buffon odrzuca związek między duszą a ciałem człowieka. Pisze, że „Ułomne ciało może skry-wać piękną duszę i nie powinniśmy oceniać skłonności człowieka na podstawie rysów twarzy, gdyż nie pozostają one w żadnym związku z naturą duszy – nie ma tu żadnej analogii, na której oprzeć by można jakieś rozsądne przypuszczenia”.

Refleksja teoretyczna sztuki i artystów obok wartości estetycznych dotyczących obrazu, zwraca uwagę na jego znaczenia kulturowe i społeczne.Vilem Flussen, niemiecki filozof i teoretyk mediów, porównuje fotografię z filozofią. Rozwijając tę myśl zwraca uwagę na to, że zarówno fotografia jak i filozofia, próbują interpretować świat tworząc szczególne koncepcje – wersje rzeczywistości na podstawie konstruowanych własnych refleksji. Obraz przekształca się w tekst kulturowy. Następuje zmiana statusu fotografii. Przestaje być ona używana jako mimetyczne narzędzie odwzorowania rzeczy-wistości, staje się natomiast sposobem na zinterpretowanie i zrozumienie świata i procesów w nim zachodzących.

Ponieważ konkurs „Portret 2012” ma przebieg dwuetapowy, dlatego wszystko co napiszę o pracach będzie dotyczyło prac 58 autorów, którzy zostali wybrani przez Jury I etapu. Pozostałych prac po prostu nie widziałem. Wśród tych 77 prac wybranych, można wyodrębnić parę grup. Postaram się pokrótce omówić najważniejsze z nich, ale również te, których mi brakuje.

Pierwszą grupę stanowią zdjecia roześmianych albo zapłakanych dziewczyn, zamyślonych lub zaabsorbowa-nych jakąś czynnością mężczyzn lub dzieci, osoby o niepospolitej fizjonomii, prezentujące wspaniałe piegi lub zmarszczki oraz portrety – akty, w przypadku których fotografia najczęściej jest wykorzystywana jako pretekst, do tego by rozebrać dziewczynę.Co możemy wyczytać z tych obrazów ? Ano to, że jednych fascynuje piękno dziewczyn, inni z kolei są spostrze-gawczy i dysponują refleksem wyżywając się w fotografii ulicznej – też jest to cenne. Czy coś poza tym... niewiele.

Druga grupa to portrety w maskach lub portrety masek. Gruba warstwa farby na twarz, teatralna charaktery-zacja, gips lub technika papier – mache, ale również portrety masek – wizerunków twarzy wykonanych z mięsa zwierzęcego. Popis mniejszego lub większego kunsztu plastycznego. Oczywiście ta przemiana ciała czy twarzy w obraz, którą umożliwia maska, otwiera niezwykłe możliwości twór-cze. Korzystają z tych możliwości liczni artyści, np. Gillian Wearing, której duża wystawa związana z odkrywa-niem i badaniem ludzkiej tożsamości jest aktualnie prezentowana w Londynie. Jako przykład może posłużyć jej praca „Album” z 2003 roku prezentowana również na tej wystawie, w której artystka nosząc maski sporządzone z fotografii z rodzinnego albumu, przymierza fotograficzne tożsamości swojej rodziny i przyjaciół.Autorom portretów w maskach w naszym konkursie niestety nie udało się wyjść w jakiś szczególny sposób poza dekoracyjny charakter masek. A szkoda...

Kolejna grupa fotografii wykorzystuje możliwości technik cyfrowych pozwalając na dowolne manipulowanie prawdą i fikcją, wymazując, deformując, multiplikując i tworząc „obrazy komputerowe” nie mające swego pierwo-wzoru w rzeczywistości.Interesującym przykładem z zastosowaniem znikania poprzez zabieg wymazania cyfrowego jest realizacja „Al-bum” z 2005 roku Anety Grzeszykowskiej, gdzie usuwa ona siebie z wszystkich rodzinnych fotografii lub w cyklu „Portrety” z tego samego roku, który jest serią fikcyjnych wizerunków ludzi w różnym wieku, skompilowanych z bazy danych zawierającej różne typy detali twarzy. Niestety, prace na wystawie w tej grupie nie wychodzą poza ilustrację możliwości programu Photoshop.

Wydaje się, że najciekawszą grupę stanowią prace, będące refleksją nad aktem fotografowania, podejmujące próby umieszczenia w różnych kontekstach relacji osoby i jej wizerunku, czy wreszcie polemizujące z kanonami i przekonaniami dotyczącymi portretów.

W wyróżnionym zdjęciu Tomasz Tarachy, w sposób lekki potrafił wypowiedzieć się na temat sprzeczności, które wpisują się w praktykę portretowania. Przywiązujemy duże znaczenie do własnych wizerunków, ale jedno-cześnie ich nie akceptujemy.

Kolejne wyróżnienie – dwie prace z cyklu Katarzyny Gwardiak – Kocur, w których porusza ona dwa problemy. Jednym z nich jest odwołanie się do przekonania, że fotografia utrzymuje bezpośredni związek z osobą sfotogra-

fowaną.W tym miejscu warto przywołać współczesne zdarzenie, gdy bośniacka rodzina wróciła do domu po serbskich czystkach etnicznych i znalazła jedynie swoje zdjęcie z wydrapanymi twarzami wszystkich jej członków (sfotogra-fował je potem Ron Havir). Całe mienie zostało zabrane, pozostał jedynie ślad po symbolicznym mordzie, wyraz niezaspokojonej żądzy krwi.Drugim zwracającym uwagę elementem w omawianym cyklu jest sięgnięcie po formę zdjęcia z podpisem, czyniąc z niego rodzaj opisowego dowodu. W tych pracach stan psychiki i problemy emocjonalne narratora stają się moty-wem przewodnim portretów.

Praca Mateusza Baja jest prosta, ale niezwykła i we wzruszający sposób podejmuje problem nieobecności ale jednocześnie problem istoty fotografii, a w szczególności portretu fotograficznego.

Zestaw „Antyportrety”, za który Arkadiusz Wojciechowski otrzymał drugą nagrodę, jest konsekwentną i wi-zualnie interesującą próbą polemiki z konwencjami przedstawień, zwraca uwagę na problem utraty kontroli nad własnym wyglądem oraz na migawkowość i ulotność przedstawienia fotograficznego.

I wreszcie zestaw autoportretów Katarzyny Jonderko, bardzo wyrafinowany a jednocześnie oszczędny kolo-rystycznie i formalnie. W finałowej pracy tryptyku bohaterka autoportretu siedzi przed świętym obrazem i w nim jak w lustrze pragnie dostrzec siebie taką jaka jest. Widz zaś stając za nią ma wrażenie, że jest intruzem. Próbuje dostrzec jej oblicze, ale pozostaje mu szukanie odbicia w obrazie lub w oczach Madonny i Dzieciątka, ale te są zwró-cone w stronę białego gołąbka. Praca wydaje sie być głeboką refleksją nad ludzką kondycją.

Jakich prac zabrakło? Wydaje się, że obecnie miejscem które gromadzi największą ilość obrazów fotograficz-nych jest „alternatywna”, wirtualna przestrzeń internetu. Portret spotyka się tam z całkowicie nowymi proble-mami. Wielu artystów czyni te problemy przedmiotem refleksji. Natomiast w naszym konkursie nie ma żadnego śladu obecności internetu.Drugim tematem, którego mi brakowało, co prawda pojawił się, ale w bardzo skromnym wydaniu, jest temat rodziny w szerokim tego słowa znaczeniu. Prawdopodobnie kryzys rodziny wywołuje kryzys w zajmowaniu się tymi problemami.

Arystoteles pyta nas, dlaczego przedstawiamy swoje twarze. Czy dlatego, iż pokazują one jaki kto jest, jaki ma charakter, co myśli i czuje? Czy może dlatego, że dzięki nim najłatwiej można człowieka rozpoznać, określić? Te pytania brzmią podobnie we współczesnym świecie. A odpowiedź brzmi chyba tak: człowiek od wieków do dziś przedstawia swój wizerunek, aby poznać samego siebie.

Piotr Chojnacki Maj 2012

I NAGRODA Karolina Jonderko, cykl Autoportret bez twarzy

II NAGRODA Arkadiusz Wojciechowski, cykl Antyportrety

III NAGRODA Mateusz Baj, Paweł

WYR

ÓŻN

IEN

IEK

atar

zyna

Gw

ardi

ak-K

ocur

, z c

yklu

Com

mem

oram

entu

m

WYR

ÓŻN

IENIE

Piotr Kucia, Beethoven - m

etamorfoza

WYR

ÓŻN

IEN

IE

Tom

asz

Tara

cha,

Ja, c

zy p

ortr

et

WYR

ÓŻN

IENIE W

ł. Nielipińskiego (N

agroda WBPiC

AK

Poznań) M

arek Rachw

ał, z cyklu Dusze

WYR

ÓŻN

IEN

IE J.

Pią

tka

Piot

r Par

dus,

Sm

oczy

ca

WYRÓŻNIENIE P. ChojnackiegoPiotr Świderski, z cyklu Ginące zawody

WYRÓŻNIENIE R. Andre Stanisława Zacharko-Łagowska, Ilrud i czas

Lisiecka Mariannaz cyklu Naturalna osobowość

Kobierzyńska KamilaWiola tutaj nie istnieje

Urbaniak IzabelaPiegowaty portret

Jaworska Agnieszka

z cyklu Portrety nieuniknione

Husejnow Attilaz cyklu Black Star Studio

Kop

czyń

ski B

artło

mie

jz

cykl

u Po

cięż

kiej

służb

ie - S

asza

Laubsch GregorGreg

Kos

icki

Paw

ełU

ntitl

ed

Podlasińska Paulinaz cyklu Cieplarnia

Jaśk

iew

icz

Joan

naG

niaz

do

Kowalski KrzysztofMatka

Długosz Katarzyna z cyklu Portret

Chaba Jerzy

z cyklu Inna(y)

Cza

rnec

ki A

rtur

Mój

Tat

a

Gawroński DariuszChleba naszego powszedniego

Rałowski MaciejModel, życie prawdziwe

Gołuch KrzysztofOlimpijczycy

Mok

szki

Mar

iusz

z cy

klu

Głęb

ia o

stro

ści w

spół

czes

nośc

i

Śmiałow

ski Dom

inikPłacz Bliźniąt

WYSTAWYTOWARZYSZĄCE

urodzona w 1970 roku• studiowała i zdobyła wykształcenie w zakresie renowacji malowideł ściennych w Poczdamie•

przez 17 lat wykonywała prace renowacyjne na zamówienia indywidualne • od roku 2007 bierze regularnie udział w seminariach i warsztatach „Neue Schule für Fotografie” (Nowej •

Szkoły Fotografi) w Berlinie

Osiagnięciaw 2008 i 2010 wybrana do preze• ntacji slajdów w czołowej dwudziestce „Month of Photography Bratislava“w 2008 i 2011 wybrana do Portfolio-walk of DFA (Niemiecka Akademia Fotograficzna) w Deichtorhallen •

Hamburg (centrum wystawowe fotografii i sztuki współczesnej)w 2011 wymieniona w Brighton Photo Fringe, Open´11 w opublikowanym tekście “When what divides us, •

unites us“ przez Kuratora Gościa Kong Yen Lin (Singapur)

Wystawy grupowe2008 Berlin, Soul-Gallery •

2009 Potsdam, Galerie Ruhnke•

Wystawa autorska2010 Darmstadt /Wixhausen, Kunstfabrik •

Wydane publikacje2009 “Hamachi” (o przeżyciach w Japonii) •

2011/2012 album fotograficzny „Gespinste” („Gossamer”)•

Corinna Streitz

Ges

pins

teSp

utni

k

Urodził się 14 lipca 1949 r. w Trzciance. Absolwent Państwo-wej Szkoły Architektury w Gorzowie Wlkp. oraz Studium Fo-tografii i Filmu COMUK w Warszawie. Od 1984 roku należy do Związku Polskich Artystów Fotografików. Od 1975 roku instruktor fotografii w Trzcianeckim Domu Kultury. Zało-życiel grupy twórczej „Queer – 3” działającej w latach 1973-1980. Kurator – od roku 1995 – odbywającego się w Trzciance Ogólnopolskiego Konkursu Fotograficznego „Portret”.

Ważniejsze nagrody i wyróżnienia:Ogólnopolski konkurs fotograficzny „• Struktury i Faktu-ry”, Zielona Góra 1971 – III nagroda;VII międzynarodowy konkurs diaporam w Vac, Węgry • 1972 – II nagroda;Biennale Młodych, Gliwice 1972 – Nagroda Centralnego • Ośrodka Upowszechniania Kultury;II Ogólnopolskie Biennale Fotografii „Dziecko”, Piła 1973 • – Brązowy Medal;IV Konfrontacje Fotograficzne, Gorzów Wlkp. 1973 – III • nagroda z grupą „Queer – 3”;II Biennale Młodych, Gliwice 1974 – II nagroda Ministra • Kultury i Sztuki;Konkurs Fotograficzny „Wielkopolska w XXX-leciu • PRL”, Poznań 1974 – I nagroda, Złoty Medal;Ogólnopolska wystawa fotografii „Autoportret”, Gdańsk • 1974 – II nagroda;XI Biennale Fotografii Przyrodniczej, Poznań 1974 – Zło-• ty Medal;Ogólnopolski Konkurs Fotografii Artystycznej „Foto-• montaż”, Grudziądz 1975 – III nagroda;IV Biennale Krajobrazu Polskiego, Kielce 1975 – Nagroda • Zarządu Głównego Ligi Ochrony Przyrody;Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny „Człowiek w • Obiektywie”, Zielona Góra 1975 – I nagroda;VIII Konfrontacje Fotograficzne, Gorzów Wlkp. 1977 – II • nagroda z grupą „Queer – 3”;IX Konfrontacje Fotograficzne, Gorzów Wlkp. 1978 – I • nagroda;Międzynarodowy Konkurs Foto-Expo, Poznań 1981 – •

Henryk Król

Medal Okręgu Wielkopolskiego ZPAF;Międzynarodowy Konkurs Fotograficzny w Ade-• lajdzie, Australia 1984 – dyplom wyróżnienia;III Ogólnopolskie Biennale Fotografii Czarno-Białej • „Postać ludzka w pejzażu”, Radomsko 2004 – II nagroda;Ogólnopolski Konkurs „Ilustracja fotograficzna”, • Koszalin 2005 – II nagroda;Ogólnopolski Konkurs Fotografii „Wielkopolska • 2005”, Poznań – I nagroda;Ogólnopolski Konkurs Fotografii „W obiektywie”, • Kalisz 2006 – I nagroda;Ogólnopolski Konkurs Fotograficzny „Pejzaż Pol-• ski”, Kwidzyn 2008 – II nagroda;Trierenberg Super Circuit w Linzu, Austria 2005-• 2010 – kwalifikacje do wystaw pokonkursowych.

01 Baj Mateusz Włodawa III Nagroda

02 Chaba Jerzy Lubaczów

03 Czarnecki Artur Wrocław

04 Długosz Katarzyna Warszawa

05 Filip Jeremiasz Tarnów

06 Garbat Henryk Piotr Karpacz

07 Gawroński Dariusz Częstochowa

08 Gołdyn Monika Koszalin

09 Gołuch Krzysztof Knurów

10 Grewling Marlena Książ Wlkp.

11 Gwardiak-Kocur Katarzyna Koszalin Wyróżnienie

12 Husejnow Attila Warszawa

13 Jachymiak Karolina Nowy Targ

14 Janiszewski Mariusz Warszawa

15 Jaśkiewicz Joanna Poznań

16 Jaworska Agnieszka Kraków

17 Jonderko Karolina Rydułtowy I Nagroda

18 Kasperowicz Krystian Białogard

19 Kluczyńska Jola, Franciszek Łódź

20 Kobierzyńska Kamila Poznań

21 Konop Magdalena Dukla

22 Kopczyński Bartłomiej Wrocław

23 Kosicki Paweł Poznań

24 Kowalski Krzysztof Radomsko

25 Kozakowska Małgorzata Częstochowa

26 Krawiec Jolanta Bydgoszcz

27 Krysiak Dawid Zielona Góra

Lista autorów zakwalifikowanych do wystawy pokonkursowej PORTRET 2012:

28 Kucia Piotr Warszawa Wyróżnienie

29 Laubsch Gregor Berlin

30 Lisiecka Marianna Żnin

31 Malińska Agnieszka Sopot

32 Mielewczyk Grzegorz Goleniów

33 Mokszki Mariusz Płock

34 Ochnio Jakub Zgłobice

35 Oderkiewicz Ewa Warszawa

36 Pardus Piotr Łódź Wyróżnienie J. Piątka

37 Podlasińska Paulina Kobyłka

38 Puzdrowski Marcin Dzierżążno

39 Rachwał Marek Ostrów Świętokrzyski Wyróżnienie Wł. Nielipińskiego (Nagroda WBPiCAK Poznań)

40 Rałowski Maciej Strażów

41 Respondek Jarosław Częstochowa

42 Stasiak Daniel Koszalin

43 Stengert Bartosz Łódź

44 Szumiński Michał Wrocław

45 Śmiałowski Dominik Warszawa

46 Świderski Piotr Bielsk Podlaski Wyróżnienie P. Chojnackiego

47 Taracha Tomasz Kwidzyn Wyróżnienie

48 Urbaniak Izabela Łódź

49 Więcek-Zabłotna Aneta Lubin

50 Wojciechowski Arkadiusz Wrocław II Nagroda

51 Wychowałek Dariusz Chrząstawa Wielka

52 Zacharko-Łagowska Stanisława Kielce Wyróżnienie R. Andre

53 Zauścińska Ewa Żary

54 Zembik Andrzej Częstochowa

55 Zubrzycka Patrycja Częstochowa

URZĄD MIEJSKI W KOLE

STAROSTWO POWIATOWEW KOLE

Agencja Reklamowo-WydawniczaFINE GRAIN

WSPÓŁORGANIZATORZY i SPONSORZYUrząd Miejski w Kole · Starostwo Powiatowe w Kole · Centrum Kultury i Sztuki w Koninie · WOOD-MIZER INDU-STRIES Sp. z o.o. w Kole · Zakład Produkcyjno-Handlowy IZOMER w Czołowie · ZWAŚ ANDRE ABRASIVE AR-TICLES Robert Andre w Kole · Salon Meblowy HEBAN w Kole · AGRONAS Sp. z o.o. w Kole · ABRASCO Wronki

Agencja Reklamowo-Wydawnicza FINE GRAIN w Kielcach

ORGANIZATORZYKolski Klub Fotograficzny im. prof. dr Tadeusza Cypriana w Kole · Wojewódzka Biblioteka Publiczna

i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu · Miejski Dom Kultury w Kole