1

Strona 34

Znaczenie handlu zagranicznego (import i eksport) w relacji do dochodu narodowego

PKB jest to suma Konsumpcji (C), inwestycji (I), wydatkw agend rzdowych (G), oraz tzw. eksportu netto NX (eksport (X) import (M)).

Jaki jest udzia eksportu w PKB?

Niemcy: dzis 33 %, 1990 = 8%

Anglia: dzis 29 %, 1990 = 10 %

USA: dzis 10%, 1990 = 5%

Swiat: dzis 20%, 1990 = 8 %

Jakie wnioski mona wycign?

1) Udzia eksportu w PKB znacznie wzrs w cigu ostatnich lat. Nawet jeeli przy wemiemy rok 1950 za rok bardzo nietypowy, z tego powodu, e jest on zaledwie 5 lat po wojnie, to nawet w odniesieniu do roku 1973 udzia ten wzrs o okoo 50%.

2) udzia handlu zagranicznego rni si w odniesieniu do poszczeglnych krajw.

Mona z powyszego wykresu wysnu jeszcze jedn prawidowo, e IM KRAJ JEST MNIEJSZY TYM ZAANGAOWANIE TEGO KRAJU W WYMIAN MIDZYNARODOW JEST WIKSZE. Wynika to z tego, e kraj may nie moe samodzielnie zaspokoi wszystkich swoich potrzeb. Co to znaczy kraj mniejszy? Mniejszy, ale nie koniecznie obszarowo. Naley pamita, e z ekonomicznego punktu widzenia kraj duy to nie zawsze kraj o duym obszarze, chodzi tu o liczb surowcw naturalnych, ktre kraj posiada np. Rosja jest duym pastwem, ale miliony biedakw nie stanowi adnego rynku zbytu.

Nastpna prawidowo, ktra si nasuwa jest taka, e IM KRAJ JEST BARDZIEJ ROZWINITY, TYM WIKSZE JEGO ZAANGAOWANIE W WYMIAN MIDZYNARODOW.

Powstaje teraz pytanie, dlaczego handel zagraniczny odgrywa tak du role w gospodarce?

Byo sporo prb udzielenia odpowiedzi na to pytanie. Kiedy bya taka szkoa menkantywistw rozwinita przede wszystkim w Anglii do XVI w., ktra uwaaa, e bogactwo kraju jest zwizane przede wszystkim z nadwyk w bilansie handlowym. Handel zagraniczny wg tej szkoy by wtedy korzystny, gdy dany kraj uzyskiwa nadwyk w obrotach handlowych. Dlaczego tak byo? Ot zgodnie ta szkoa tumaczya, to w ten sposb, e jeeli dany kraj wicej towarw wywozi ni przywozi to napywaj szlachetne kruszce do tego kraju (zoto, srebro). W zwizku z tym mentkantywici zalecali tak wanie polityk promocji eksportu, ale przede wszystkim eksportu dbr przetworzonych, gdy doszli do wniosku, e to najbardziej si opaca. Doktryna ta funkcjonowaa dosy dugo. Po okoo 200 latach zaczto si zastanawia, czy rzeczywicie tak jest i stwierdzono, e w nie zawsze nadwyka eksportu nad importem jest korzystna dla kraju. W XIX w. wytworzya si taka szkoa, ktra stwierdza istnienie rnic w kosztach (korzyciach) absolutnych i komparatywnych.

ROZWAANIE W WARUNKACH GOSPODARKI WOLNOKONKURENCYJNE:

Cechy gospodarki wolnokonkurencyjnej:

nie ma korzyci ze skali produkcji (tzn. nie zachodzi zaleno, e im wicej danego dobra produkujemy, tym jednostkowy koszt produkcji jest niszy)

dobra s homogeniczne (identyczne)

nie ma barier wejcia wyjcia z rynku

istnieje pena mobilno czynnikw produkcji wewntrz karju

RNICA W KOSZTACH ABSOLUTNYCH:

dobro ( bdzie produkowane w kraju A w tedy, gdy koszty produkcji w kraju A bd mniejsze ni koszty produkcji w kraju B.

np. Polska produkuje buty taniej ni Niemcy, oznacza to e zgodnie z zasad kosztw absolutnych Polska bdzie eksportowa buty do Niemiec.

Co si bdzie dziao jeeli mamy dwa kraje A i B produkujce n dbr i jeeli w produkcji wszystkich tych dbr koszty produkcji w kraju A s nisze od kosztw produkcji w kraju B.

KRAJ AKRAJ B

1

2

.

nkpA