2012

Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku

Rekomendacje Grupy roboczej ds. polityki klastrowej

Przedsięwzięcie „Polskie klastry i polityka klastrowa” realizowane przez PARP

pod patronatem Ministra Gospodarki jest współfinansowane przez Unię

Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program

Operacyjny Kapitał Ludzki, Działanie 2.1.3, projekt systemowy „Rozwój zasobów

ludzkich poprzez promowanie wiedzy, transfer i upowszechnianie innowacji”).

„Polskie klastry i polityka klastrowa” – prezentacja przedsięwzięcia

Cele przedsięwzięcia:

Wzmocnienie polskich klastrów, podniesienie ich konkurencyjności i zdolności innowacyjnej poprzez rozwój kapitału ludzkiego oraz podniesienie efektywności kształtowania polityki klastrowej.

Grupa docelowa: koordynatorzy i animatorzy klastrów podmioty funkcjonujące w klastrach i współpracujące

z klastrami, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców instytucje otoczenia biznesu jednostki naukowe specjalne strefy ekonomiczne administracja rządowa i samorządowa

„Polskie klastry i polityka klastrowa” – główne działania

Działanie 1: Wsparcie rozwoju klastrów w Polsce 16 konferencji i wystaw promujących klastry i ich osiągnięcia 16 katalogów promujących klastry w regionach katalog zbiorczy promujący polskie klastry 6 ponadregionalnych paneli dyskusyjnych, raport końcowy 11 publikacji drukowanych 10 artykułów sponsorowanych, materiały informacyjne

Działanie 2: Wsparcie instytucji kształtujących politykę klastrową 6 spotkań Grupy roboczej ds. polityki klastrowej raport Grupy roboczej ds. polityki klastrowej

Grupa robocza ds. polityki klastrowej

Cel powołania:wypracowanie kierunków i założeń polityki klastrowej do 2020 roku, na podstawie wniosków i rekomendacji wynikających z obecnie realizowanej polityki z uwzględnieniem doświadczeń i dobrych praktyk zagranicznych oraz zaleceń Komisji Europejskiej

Skład:przedstawiciele centralnych instytucji państwowych, w tym ministerstw i agend rządowych, oraz regionów, metropolii, organizacji przedsiębiorców i klastrów, a także eksperci

Przebieg prac:6 spotkań VI 2011 – IX 2012 / konsultacje publiczne projektu rekomendacji VI 2012 / dystrybucja raportu – X 2012

Instytucjonalny skład Grupy roboczej

Ministerstwo Gospodarki Polska Agencja Rozwoju

Przedsiębiorczości Kancelaria Prezydenta

Rzeczypospolitej Polskiej Kancelaria Prezesa Rady

Ministrów Ministerstwo Rozwoju

Regionalnego Ministerstwo Edukacji Narodowej Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa

Wyższego Narodowe Centrum Badań

i Rozwoju Polska Agencja Informacji

i Inwestycji Zagranicznych

Sejmowa Komisja Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii

Konwent Marszałków RP Związek Województw RP Unia Metropolii Polskich Business Centre Club Krajowa Izba Gospodarcza Pracodawcy Rzeczpospolitej

Polskiej PKPP Lewiatan Konferencja Specjalnych Stref

Ekonomicznych Przedstawiciele klastrów Eksperci

Proponowane cele dla przyszłej polityki klastrowej (1)

Cel główny: wzmocnienie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki w oparciu o:

intensyfikację współpracy, interakcji i przepływów wiedzy (czyli wzmacnianie rozwoju istniejących i powstających klastrów);

wspieranie rozwoju strategicznych specjalizacji gospodarczych (czyli wybór kluczowych klastrów krajowych i regionalnych oraz skoncentrowanie na nich części wsparcia publicznego)

Proponowane cele dla przyszłej polityki klastrowej (2)

Cele szczegółowe:

interakcje, przepływy wiedzy, współpraca, kapitał społeczny

zewnętrzne usieciowienie – międzysektorowe i międzynarodowe

wspólne i zintegrowane planowanie strategiczne

innowacyjne towary i usługi oraz wzrost eksportu

mobilizacja inwestycji prywatnych w klastrach

lepsze dostosowanie otoczenia – eko-system instytucji

efektywne wykorzystanie nakładów publicznych – koncentracja i synergie.

Inspiracje dla polityki klastrowej z dokumentów strategicznych Polska 2030, KSRR, KPR Europa 2020

potrzeba wpierania biegunów wzrostu w celu zwiększania wzrostu i konkurencyjności polskiej gospodarki oraz uniknięcia dryfu rozwojowego

wspomaganie rozwoju gospodarczego opartego na specjalizacjach regionalnych i lokalnych, szczególnie w ramach inicjatyw klastrowych

wsparcie skierowane szczególnie do klastrów o największym potencjale konkurencyjnym

wspierane klastrów w obszarze: działalności badawczo-rozwojowej, wsparcia międzynarodowej ekspansji przedsiębiorstw, rozwoju jakości kapitału ludzkiego w przedsiębiorstwach, stymulowania współpracy branżowej, powstawania nowych przedsiębiorstw

za selekcją najbardziej konkurencyjnych klastrów powinna iść koncentracja środków publicznych (w tym funduszy z UE) na tych klastrach

wyselekcjonowane inicjatywy klastrowe powinny być preferowane w ramach istniejącego systemu wydatkowania funduszy strukturalnych

Inspiracje dla polityki klastrowej wynikające z zaleceń Komisji Europejskiej i doświadczeń zagranicznych

unijna strategia Europa 2020 i postulowana przez Komisję Europejską koncepcja inteligentnej specjalizacji (smart specialisation)

każdy kraj i region powinien skoncentrować wysiłki i zasoby na określonej, niewielkiej liczbie priorytetów, czy też specjalizacji gospodarczych o istotnym potencjale innowacyjnym, w których ma rzeczywiste kompetencje i zasoby oraz może osiągnąć doskonałość i konkurencyjność w skali globalnej

programy klastrowe realizowane w Szwecji, Niemczech, Francji i na Węgrzech zakładające wybór kluczowych klastrów krajowych o wysokim potencjale konkurencyjnym w układzie międzynarodowym

Mapa klastrów w Polsce 2020

Kluczowe klastry krajowe

Kluczowe klastry regionalne

Klastry lokalne

Proponowane zasady dla przyszłej polityki klastrowej

I. szerokie wspieranie sieciowania i współpracy

II. łączenie podejścia oddolnego i odgórnego przy wspieraniu rozwoju klastrów

III. tworzenie ekosystemu instytucji na rzecz rozwoju klastra

IV. koncentracja wsparcia na klastrach o największym potencjale rozwoju i tworzenia inteligentnych specjalizacji

V. koordynacja polityk i instrumentów publicznych wokół kluczowych klastrów

VI. prywatne współfinansowanie rozwoju klastrów

Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (1)

1. wspieranie inicjatyw klastrowych i koordynatorów klastrów;

2. ukierunkowanie wsparcia także bezpośrednio do aktorów klastrów kluczowych (poziom krajowy i regionalny)

3. dedykowane wsparcie na internacjonalizację dla krajowych klastrów kluczowych + możliwość pozyskiwania dodatkowego finansowania na realizację określonych funkcji i usług

4. wystandaryzowane wsparcie koordynatorów klastrów we wszystkich regionach – program notyfikowany w KE zawierający także dedykowane wsparcie na internacjonalizację

Mapa wsparcia dla klastrów

dodatkowe punkty na poziomie krajowym i regionalnym

Kluczowe klastry krajowe

Kluczowe klastry regionalne

Klastry lokalne

na zasadach ogólnych (bez dodatkowych punktów)

podstawowe wsparcie dla koordynatorów klastrów (uruchamiane z poziomu regionalnego)

dedykowane wsparcie dla klastrów przewidziane w przyszłym programie operacyjnym, wynikającym z SIEG

(na poziomie krajowym)

wsparcie dla aktorów klastrów(na poziomie krajowym i

regionalnym)

dodatkowe punkty tylko na poziomie regionalnym

dedykowane wsparcie koordynatorów klastrów na działania w zakresie internacjonalizacji

klastrów kluczowych krajowych (uruchamiane z poziomu krajowego)

Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (2)

5. wybór krajowych klastrów kluczowych (KKK) – koncentracja i koordynacja wsparcia na poziomie krajowym i regionalnym

6. wybór KKK w trybie konkursowym w oparciu o precyzyjnie zdefiniowane kryteria oraz analizę ekspercką i jakościową ocenę (w szczególności strategii i planów działania)

7. kryteria wyboru KKK: zgodność ze strategicznymi kierunkami rozwoju kraju i regionów, masa krytyczna, potencjał rozwojowy, partnerstwo i synergie, dotychczasowe przykłady współpracy, doświadczenie i potencjał koordynatora; zdolność do mobilizacji środków prywatnych

8. komisja konkursowa ds. wyboru KKK – przedstawiciele ministerstw i agend oraz niezależni eksperci z różnych dziedzin

9. szerokie i kompleksowe wsparcie KKK – B+R, inwestycje, rozwój kapitału ludzkiego, promocja oraz internacjonalizacja

Proces selekcji i wsparcia krajowych klastrów kluczowychPrzygotowanie

aplikacji Wybór

krajowych klastrów

kluczowych

Alokacjawsparcia

Przygotowanie aplikacjiw tym:

• analizy (masa krytyczna, benchmarking)

· strategia i plan działania

· wstępny opis projektów kluczowych

· instytucjonalizacja inicjatywy

· potencjał koordynatora

· przykłady dotychczasowej współpracy

Dokonanie wyboru przez Komisję

i przyznanie statusu krajowego klastra

kluczowego na okres od 3-5 lat

Koordynacja i sieciowanie

(dla koordynatora jeżeli jeszcze nie ma

dofinansowania; poziom regionalny)

Projekty realizowane przez konsorcja aktorów

klastra (lub koordynatora)

w zakresie: • B+R / innowacji· Inwestycji

infrastrukturalnych

· edukacji/szkoleń· ekspansji

międzynarodowej

· doradztwa innowacyjnego

· transferu technologii

Internacjonalizacja(dla koordynatora; poziom krajowy)

Rekomendacje dla przyszłej polityki klastrowej (3)

10.wprowadzenie mechanizmów skutkujących ukierunkowywaniem różnego rodzaju nakładów publicznych alokowanych w gospodarce – system przyznawania projektom zgłaszanym przez podmioty z klastrów kluczowych dodatkowych punktów w systemie oceny

11. priorytetyzacja regionalnej polityki rozwojowej poprzez wskazanie kluczowych klastrów regionalnych – koncentracja i koordynacja środków na poziomie regionalnym;

12.Współdziałanie regionów w celu skoordynowania wsparcia dla klastrów ponadregionalnych;

Raport z rekomendacjami oraz szczegółowe informacje nt. przebiegu prac Grupy roboczej ds. polityki klastrowej znajdują się

na stronie Portalu Innowacji

http://www.pi.gov.pl/klastry/chapter_95482.asp

Kontakt:Grażyna Buczyńska, Joanna Podgórska

Departament Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności, PARPklastry@parp.gov.pl

tel.: (22) 432-83-07