Post on 16-Apr-2017
Kanonizacja Jana Pawła II w oczach użytkowników serwisu Instagram
Dr Anna MiotkPolskie Badania Internetu,
annamiotk.pl
Prezentacja wygłoszona podczas konferencji „Wielkość czy autorytet? Jan Paweł II w przekazach polskich mediów podczas Jego kanonizacji” na UKSW, 16 października 2015
Spis treści
• Media społecznościowe• Serwis Instagram• Odbiór kanonizacji przez użytkowników serwisu• Wnioski i zalecenia
Media społecznościowe
Geneza social media• Łącza szerokopasmowe:
transfer dużych plików• Technologia Content
Management System (CMS) – łatwiejsze tworzenie treści i zarządzanie nimi
• Rozwój społeczności sieciowych (trend Web 2.0) – pojawienie się social media
• Kultura programistów open source
Cechy• Użytkownik tworzy treści• Dzielenie się wiedzą• Interakcja i integracja• Sieci społeczne (6 kroków
Milgrama)
Cechy komunikacji w social media
• Przejrzystość• Konwersacje/dialog • Słuchanie • Relacje • Bycie sobą/bycie ludzkim • Zaangażowanie • Wirusowość• Autentyczność
Typy serwisów społecznościowych• Serwisy społecznościowe
(Facebook)• Blogi (Blogspot, Blox)• Mikroblogi (Twitter)• Serwisy z plikami wideo
(YouTube)• Serwisy z plikami audio
(Soundcloud)• Serwisy ze zdjęciami
(Instagram)• I wiele, wiele innych…
„Instagram is a fun and quirky way to share your life with friends through a series of pictures. Snap a photo with your mobile phone, then choose a filter to transform the image into a memory to keep around forever. We're building Instagram to allow you to experience moments in your friends' lives through pictures as they happen. We imagine a world more connected through photos.”
(opis zaczerpnięty z serwisu Instagram)
Instagram - funkcje• Aplikacja na telefon (iOS,
Android) oraz portal społecznościowy
• Umożliwia: – dzielenie się materiałami
wizualnymi (zdjęcia, filmy) wykonanymi za pomocą smartfona
– opisywanie materiałów hashtagami (#), wyszukiwanie zdjęć/profili użytkowników
– „lubienie” i komentowanie zdjęć
Krótka historia Instagramu• 2010
– Kevin Systrom i Mike Krieger zakładają Instagram
– 1 mln użytkowników• 2011
– sierpień – 10 mln użytkowników• 2012
– kupno serwisu przez Facebooka– uruchomienie wersji na platformę Android
• 2013– 100 mln użytkowników– wprowadzenie filmów wideo
• 2015 – wprowadzenie reklam
Popularność Instagramu w Polsce• Obecnie 2,9 miliona użytkowników• Dwukrotny przyrost w 2013-2014, stabilny wzrost w 2015• Zasięg - 12 proc. internautów
01.2015 02.2015 03.2015 04.2015 05.2015 06.2015 07.2015 08.20150
500,000
1,000,000
1,500,000
2,000,000
2,500,000
3,000,000
3,500,000
Źródło: Megapanel PBI/Gemius, 01-08 2015
01.2015 02.2015 03.2015 04.2015 05.2015 06.2015 07.2015 08.20150%
5%
10%
15%
20%
UŻYTKOWNICY (REAL USERS) ZASIĘG
Portret użytkownika
• Wiek: 15-24 lata• Wykształcenie:
gimnazjalne/średnie• Status: uczeń lub
student• Miejsce zamieszkania:
miasto pow. 500 tys. mieszkańców lub wieś
Źródło: Megapanel PBI/Gemius, 08 2015
Instagramersi – społeczność w społeczności
Źródło: Igerspoland.pl
Instytucje katolickie doceniły potencjał serwisu
Dominikanie Miesięcznik „W Drodze”
Kanonizacja Jana Pawła II• 2 kwietnia 2005 – śmierć papieża Jana
Pawła II• 13 maja 2005 – papież Benedykt XVI
zezwala na natychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II
• 1 maja 2011 – beatyfikacja Jana Pawła II
• 2 kwietnia 2014 – 9. rocznica śmierci Jana Pawła II
• 27 kwietnia 2014 – kanonizacja Jana Pawła II, uroczysta „msza czterech papieży” w Rzymie, uroczyste obchody w całej Polsce
Analiza wypowiedzi w serwisie Instagram
• Pytania badawcze:– Jak wyglądało natężenie wypowiedzi w dniach w okolicach kanonizacji
Jana Pawła II?– Kto wypowiada się na temat Jana Pawła II?– W jakich kontekstach prezentowane są materiały na temat kanonizacji?– Jak użytkownicy serwisu postrzegają kanonizację i postać Jana Pawła II?
• Analiza o charakterze opisowo-eksploracyjnym– Pierwsza tego typu dokonywana przez badaczkę – stąd jej jakościowy
charakter– Jest punktem wyjścia do dalszego pogłębiania tematu, wówczas
konieczne przeprowadzenie badań również innymi metodami
Analiza wypowiedzi: metodologia• Analizowany okres: 1 kwietnia 2014 – 10 maja 2014• Analizowane serwisy: Instagram• Źródło treści: SentiOne• Głębokość analizy: łączona (automatyczna i ręczna)• Język źródeł: polski• Język wyszukiwania: polski• Kodowanie wydźwięku: nie zastosowano• Zapytanie/słowa kluczowe: kanonizacja, johnpaul2, janpawel2, janpawelii,
janpawel, santosubito, johannes + paulus, JP2, jp2, JPII, kanonizacjajp2, kanonizacja_jp2, kanonizacjajpii , janpaweldrugi, janpawelII
• Jednostka analizy: jeden wpis zawierający wystąpienie przynajmniej jednego słowa kluczowego
• Liczba analizowanych wpisów: 566
Liczba publikacji w rozbiciu na dni
4/1/2
014
4/3/2
014
4/5/2
014
4/7/2
014
4/9/2
014
4/11/2
014
4/13/2
014
4/15/2
014
4/17/2
014
4/19/2
014
4/21/2
014
4/23/2
014
4/25/2
014
4/27/2
014
4/29/2
014
5/1/2
014
5/3/2
014
5/5/2
014
5/7/2
014
5/9/2
0140
50
100
150
200
25027.04 – kanonizacja Jana Pawła II
02.04 – 9. rocznica śmierci Jana Pawła II
Liczbawpisów
Publikacje na temat kanonizacji Jana Pawła II na Instagramie, N=566
Źródło danych: SentiOne
Autorzy publikacji
osoba pryw
atnamedia
organiza
cja
osoba public
zna
instytucja
publiczn
a
muzyk/z
espół
0
100
200
300
400
500
600
Typy autorów wpisów na temat kanonizacji Jana Pawła II na Instagramie, N=566
Liczbawpisów
Typ autoraŹródło danych: SentiOne
Konteksty, w jakich pisano o kanonizacji Jana Pawła II
udział w
wydarze
niach
wizerunek J
ana Pawła II
wyjazd
do Rzymu
dekorac
je
utrwalenie ch
wili
media
miejsca pap
ieskie
pamiątki o
sobist
e
przedmioty zw
iązane z P
apieżem
pamiątki z
kanoniza
cji
twórcz
ość własn
a
kandyzacja
monety NBP
pokolenie JP
20
20
40
60
80
100
120
140
160Tematy publikacji na Instagramie, N=566
Źródło danych: SentiOne
Udział w wydarzeniach
• Obchody 9. rocznicy śmierci Jana Pawła II miały poważny, dostojny charakter.
• Instagramowicze brali udział w czuwaniach, umieszczali zdjęcia zniczy, ale również wizerunki Jana Pawła II, podkreślając, jak duży wpływ miał na ich życie.
Udział w wydarzeniach• Kanonizacja była z kolei świętem o
radosnym charakterze. W okolicach jej daty w całej Polsce organizowano mniejsze i większe wydarzenia plenerowe – msze, koncerty, a nawet biegi.
• Zdjęcia z wydarzeń pokazywały kanonizację jako wydarzenie łączące ludzi – grupy przyjaciół, tłum zwrócony w stronę sceny.
• Drugi typ zdjęcia były to „selfie” (chęć pokazania, że brałem udział w czymś ważnym, angażowałem się jak inni).
• Bardzo rzadko zdarzały się zdjęcia niezaangażowanych obserwatorów.
Wizerunki Jana Pawła II• Drugi typ zdjęć chętnie udostępnianych
w analizowanym okresie, były to wizerunki Jana Pawła II – zdjęcia zdjęć, fotografie pomników, billboardów, itp.
• Fotografie pomników miały najbardziej neutralny charakter, choć czasem były punktem wyjścia do dyskusji o estetyce.
• Niekiedy zdjęcia udostępniano też w formie memów – obrazków z cytatem.
• Udostępnianie zdjęć świadczy o bardziej osobistej relacji ze świętym, uznawanie go za ważną osobę.
• Własnoręcznie wykonane prace jeszcze bardziej świadczą o osobistym zaangażowaniu w temat kanonizacji.
Wyjazd do Rzymu• Nieco mniejsza grupa instagramowiczów udostępniała zdjęcia z
uroczystości w Rzymie.• Najczęściej spotykanym typem zdjęć były zdjęcia placu (z polskimi
flagami) oraz „selfie”/„friendsie” na placu św. Piotra oraz zdjęcia ze zwiedzania/podróży.
• Podkreślanie polskości budowało poczucie wspólnoty i silniejszą więź z Janem Pawłem II.
• Zdjęcia w pojedynkę lub ze znajomymi służyły budowaniu własnego wizerunku i upamiętnieniu swojego udziału w wydarzeniu.
• Pojedyncze zdjęcia również świadczyły o lekkim dystansie do rzeczywistości (np. pokazywanie wyglądu Placu św. Piotra po zakończeniu uroczystości).
Dekoracje• Kanonizacja była pretekstem do udekorowania budynków,
wystaw sklepowych, a nawet samochodów. Użytkownicy Instagramu chętnie fotografowali dekoracje – także te domowe, własnoręcznie wykonane.
Utrwalenie chwili• Użytkownicy Instagramu starali się
również pokazać, co robili w dniu kanonizacji, niektórzy nawet w celu zachowania pamięci dla przyszłych pokoleń.
• Był to dla nich na tyle ważny moment, że nawet jeśli nie brali udziału w masowych obchodach (albo je wręcz kontestowali), również definiowali się przez kanonizację.
Media• Użytkownicy Instagramu umieszczali zdjęcia ekranów telewizorów (oglądanie relacji,
podkreślanie swojego uczestnictwa) czy okładek prasy (kanonizacja jako główny temat).
• Świadczy to o tym, że media pełniły istotną rolę w kształtowaniu obrazu kanonizacji wśród internautów.
• Czasem internauci publikowali też treści, które zwróciły ich uwagę przez swoją absurdalność.
Miejsca związane z Janem Pawłem II
• Użytkownicy Instagramu chętnie umieszczali fotografie miejsc związanych z Janem Pawłem II - np. okna na ul. Franciszkańskiej w Krakowie.
• Niekiedy podkreślali swoją osobistą obecność w tych miejscach publikując „selfie”.
• Zwiedzenie tych miejsc w okolicach kanonizacji Jana Pawła pełniło rolę pielgrzymki – skoro nie było się w Rzymie, świętowanie w miejscu związanym z Papieżem podnosiło wagę osobistego uczestnictwa.
Pamiątki z kanonizacji• Użytkownicy umieszczali w serwisie zdjęcia różnych
pamiątek z kanonizacji, często z intencją wyśmiania tych szczególnie kiczowatych.
• Cenioną pamiątką były limitowane monety NBP – wiele osób chwaliło się sukcesem w zdobyciu pamiątkowej monety (kolejki stojące pod oddziałami banku).
Pamiątki osobiste• Zarówno podczas rocznicy śmierci
Jana Pawła II, jak też podczas kanonizacji, użytkownicy Instagramu umieszczali zdjęcia osobistych pamiątek związanych z Janem Pawłem II – zdjęcia z audiencji, zdjęcia pamiątkowych przedmiotów związanych z wizytami Papieża w Polsce.
• W ten sposób podkreślali osobistą, wyjątkową więź ze Świętym.
Przedmioty związane/kojarzone z Janem Pawłem II
• Z okazji kanonizacji Jana Pawła II wielu internautów sięgało po ulubione ciastko Papieża – kremówkę.
• Przywoływanie ulubionej potrawy Papieża również budowało poczucie więzi z nim, jako z bliską, żywą i cieszącą się życiem osobą (skoro lubił słodycze).
„Kandyzacja”• Kanonizacja Jana Pawła II dorobiła się również zdystansowanych/kontestatorów, zmęczonych tematem na okrągło
przypominanym przez media, ale najwyraźniej również oficjalnym, „przesłodzonym” wizerunkiem Papieża. • Wpisy tych osób były opatrzone tagami „kandyzacja”, rzadziej „kanonizejszyn”, zazwyczaj zawierały zdjęcia z
imprez lub przeróbki wizerunków Papieża.• Na Instagramie pojawiały się również „hejterskie” wpisy, ale te bardzo szybko były raportowane przez innych
użytkowników i kasowane przez administratorów (silna kontrola społeczna co do krytycznych/obraźliwych wypowiedzi o Janie Pawle II)
Wizerunek kanonizacji na Instagramie
• Kanonizacja Jana Pawła II była przez użytkowników Instagrama postrzegana jako radosne, jednoczące społeczeństwo święto.
• Był to również pretekst do wyrażenia swojego poczucia bliskości i wspólnoty z nowym świętym – był ważną dla mnie osobą/spotkałem go osobiście, należę do tego samego narodu, co on.
• Nawet, jeśli dana osoba nie uczestniczyła w obchodach czy wręcz się buntowała, kanonizacja była dla niej nadal ważnym punktem odniesienia.
Wnioski• Instagram pozwala na integrację i budowanie wspólnoty
także podczas ważnych wydarzeń w Kościele katolickim.• Użytkownikami serwisu są przeważnie osoby młode – dlatego
powinien on być wykorzystywany w komunikacji wydarzeń adresowanych do ludzi młodych (na przykład Światowe Dni Młodzieży 2016).
• Aby to zrobić, potrzebne są aktywne działania, jak na przykład:– Spójny plan działań, oficjalne profile, przeszkolenie
odpowiedzialnych osób– Oficjalne hashtagi wydarzeń i ich promocja we wszystkich innych
kanałach– Konkursy i inne działania angażujące społeczność
Źródła grafik wykorzystanych w prezentacji
• Slajd 2– http://www.dreamstime.com/illustration/checklist.html#details35286582
• Slajd 5– http://www.storystudiochicago.com/wp-content/uploads/2013/07/Social-Media-People.jpg
• Slajd 7– http://xouted.com/2015/10/jakby-co-to-mam-tez-konto-na-instagramie/
• Slajd 10– https://pl.fotolia.com
• Slajd 11– http://igerspoland.pl
• Slajd 12– https://instagram.com/dominikanie/– https://instagram.com/wdrodze_miesiecznik/
• Slajd 13– https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Canonization_of_Ioannes_XXIII_and_Ioannes_Paulus_II_(04).jpg– https
://commons.wikimedia.org/wiki/File:Canonization_2014-_The_Canonization_of_Saint_John_XXIII_and_Saint_John_Paul_II_(14036819834).jpg
• Slajdy 19-34 – publiczne treści zamieszczone przez użytkowników serwisu Instagram