Post on 30-Dec-2015
description
dr hab. Jerzy SupernatInstytut Nauk Administracyjnych
Uniwersytet Wrocławski
Decydowanie a kierowanie
2
Związek decydowania z kierowaniem nie jest z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia wcale oczywisty. Prima facie sądzić można, że decydowanie jest jedną z funkcji kierowniczych. Osobiście podzielam pogląd, że decydowanie nie jest odrębną funkcją kierowniczą, lecz...
sposobem realizacji funkcji kierowniczych.
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
3
Whatever a manager does he does through making decisions.
Cokolwiek robi kierownik, robi to przez podejmowanie decyzji.
Peter F. Drucker (1909-2005):
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
4
All managers are decision-makers.
Wszyscy kierownicy są decydentami.
Victor H. Vroom (ur. w 1932 r. w Kanadzie):
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
5
Andrzej M. Zawiślak (ur. 1937):
Istotą zarządzania jest permanentny proces po-dejmowania decyzji.
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
6
planowanie + organizowanie + motywowanie + kontrolowanie
d e c y d o w a n i e
Decydowanie jest wspólnym mianownikiem kiero-wania (funkcji kierowniczych):
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
7
Z koncepcji funkcji kierowniczych, któ-rych autorzy ujmują decydowanie jako funkcję odrębną, na szczególną uwagę zasługuje koncepcja ról kierowniczych ur. w 1939 r. w Kanadzie Henry’ego Mintzberga, wyrastająca z krytyki mode-lu kierowania H. Fayola.
Autor wśród dziesięciu ról kierowniczych wyróżnił aż cztery role decyzyjne.
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
8
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
Henry Mintzberg:
If you ask a manager what he does, he will most likely tell you that he plans, organizes, coordinates, and controls. Then watch what he does. Don’t be surprised if you can’t relate what you see to these four words. (…) these four words, which have dominated management vocabulary since the French industrialist Henri Fayol first introduced them in 1916, tell us little about what managers actually do. At best, they indicate some vague objectives managers have when they work.
9
Autorytet formalny i status kierownika
Role interpersonalne (3)
Role informacyjne (3)
Role decyzyjne (4)
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
10
Interpersonalne role kierownicze:
• reprezentacyjna (ceremonialna)
• przywódcy
• łącznika
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
11
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
Laura Bush attends a ribbon cutting ceremony with football star Brett Favre and his wife, Deanna, left, Secretary Margaret Spelling, center, Dan Vogel, Associate Director, USA Freedom Corps, right, and students of Hancock North Central Elementary School at the Kaboom Playground, built at the Hancock North Central Elementary School in Kiln, Ms., Wednesday, Jan. 26, 2006, during a visit to the area ravaged by Hurricane Katrina. White House photo by Shealah Craighead.
12
Informacyjne role kierownicze:
• monitorująca
• dystrybutora informacji
• rzecznika
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
13
Decyzyjne role kierownicze:
• inicjatora
• reagująca
• alokatora zasobów
• negocjatora
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
14
Koncepcja Henry’ego Mintzberga została ostatnio uzupełniona o pięć ról kierowniczych, które mają być właściwe wyłącznie kierownikom w admini-stracji publicznej: roles unique to the public ma-nager / public service roles.
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
15
Role właściwe kierownikom w administracji publicznej:
• architekt konsensusu (consensus builder)
• popularyzator spraw lokalnych (educator on community issues)
• interpretator wartości lokalnych (interpreter of community values)
• wzór etycznego postępowania (bearer of ethical standards)
• współwykonawca władzy lokalnej (sharer of community power)
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
16
Można jednak mieć poważne wątpliwości czy wskazanych pięć dodatkowych ról kierowniczych jest właściwych – mutatis mutandis – wyłącznie kierownikom w administra-cji publicznej.
Wielu autorów zauważa, że zarządzanie w organizacjach publicznych nie różni się od zarządzania w organizacjach prywatnych i pozarządowych. Na przykład francuski admi-nistratywista Charles Debbasch (ur. 1937) pisze: „Celem administracji publicznej, podobnie jak administracji prywa-tnej, jest możliwie najlepsze rozwiązywanie problemów zarządzania. Zarządzanie instytucjami administracyjnymi przypomina zarządzanie przedsiębiorstwem prywatnym”. Natomiast amerykański przedstawiciel nauki administracji B. Guy Peters (ur. 1944) jednoznacznie stwierdza, że za-rządzanie jest zarządzaniem (management is manage-ment).
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
17
B. Guy Peters
18
Czy można jeszcze inaczej uzupełnić koncepcję Henry’ego Mintzberga?
Myślę, że... tak.
Na przykład o rolę...
mentora.
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
19
Dobry mentor w kontaktach z nowymi / mło-dymi członkami organizacji:
• ofiarowuje im swój czas
• widzi ich potencjalne możliwości i formułuje wobec nich wysokie oczekiwania (a mentor helps young men or women find and word their dream)
• szczerze się nimi troszczy i opiekuje
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
20
• jest dla nich dostępny, pomimo różnicy statusu wynikającej z hierarchii organizacyjnej• umożliwia im nieformalne kontakty
• jest w stanie udzielić im kompetentnej rady (he or she „knows the ropes” )
• potrafi ich ochronić przed kaprysami biurokracji
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
21
• uosabia i upowszechnia wartości organizacji
• ma dystans wobec siebie i po-siada poczucie humoru: traktuje jak najpoważniej pracę, ale nie-koniecznie w taki sam sposób siebie samego
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
22
Peter F. Drucker w porównywalnym kontekście posłużył się wyrażeniem, które kapitalnie opisuje funkcję mentora:
maker of men
czyli
(s)twórca ludzi
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
23
Przeżywające swój renesans słowo mentor pochodzi z mitologii greckiej. Kiedy Odyseusz opuszczał Itakę, powierzył swojego syna Telemacha mieszkającemu na wyspie staremu przyjacielowi – Mentorowi. Postać Mentora kilkakrotnie przybierała bogini mądrości Atena, aby pomagać Telemachowi w pokonaniu trudności, jakie dotykały Itakę podczas nieobecności Odyseusza. Pod inspirującą opieką Mentora (i Ateny) niedoświadczony młodzieniec wyrósł na inteligentnego i przedsiębiorczego przywódcę.
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
24
Telemach i Mentor
25
Mentoring (in the Army) is the proactive development of each subordinate through observing, assessing, coaching, teaching, developmental counseling, and evaluating that results in people being treated with fairness and equal opportunity. Mentoring is an inclusive process (not an exclusive one) for everyone under a leader’s char-ge.
Field Manual 22-100: Military Leadership (the US Army's basic manual on leadership):
Decydowanie a kierowanie
dr hab. Jerzy Supernat
26
Keep away from people who try to belittle your ambitions. Small people always do that, but the really great make you become great.
Trzymaj się z dala od ludzi, którzy próbują pomniejszać twoje ambicje. Tak czynią mali ludzie, naprawdę wielcy każą ci zostać wielkim.
Mark Twain
Myśl końcowa
Myśl końcowa
dr hab. Jerzy Supernat