Dialog międzykulturowy jako jedna z wartości podstawowych Europy

Europe Direct KatowiceUl. Kościuszki 6, 40 - 049 KatowiceTel./fax +48 32 209 17 01europe-direct@europe-direct.katowice.plwww.europe-direct.katowice.pl

Rok 2008 został ogłoszony przez Komisję Europejską Rokiem Dialogu Międzykulturowego.

Obchody Roku mają na celu:Poszanowanie i promocję różnorodności kulturowejZapewnienie równości szans wszystkim mieszkańcom UE i przeciwdziałanie dyskryminacji Wsparcie idei solidarności i sprawiedliwości społecznejBudowanie partnerskich relacji z krajami członkowskimi i krajami spoza wspólnoty

Oficjalna strona internetowa:

http://dialog2008.pl/

Strona zawiera informacje dotyczące idei oraz obchodów Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego.

Wielokulturowość –wyzwanie współczesności

• Sytuacja współistnienia w przestrzeni społecznej grup reprezentujących różne tradycje kulturowe (pluralizm kulturowy).

Tożsamość kulturowa

• Aktualne, posiadane przez jednostkę poczucie tego kim – z kulturowego punktu widzenia – jest.

Transkulturowość

• (niemiecki filozof Wolfgang Welsh) zerwanie z separatystycznym postrzeganiem kultur, co skutkuje powstawanie modelu sieciowego, w którym zacierają się granice pomiędzy tym „co nasze, a tym co obce”.

• Integracja Proces łączenia przynajmniej dwóch różnych modeli kultury.

• W społecznościach wielokulturowych integracja przebiega poprzez zapewnienie równych szans dla wszystkich mniejszości kulturowych i tworzeniu wspólnoty kulturowej bazującej na wzajemnym uznaniu różnorodnych tradycji.

Integracja

Dialog międzykulturowy

• Warunki dialogu: otwartość na kontakty i poznawanie innych kultur, wzajemny szacunek partnerów i dla ich kulturowej tożsamości oraz znajomość i akceptacja własnej tożsamości.

Warunki potrzebne do zaistnienia dialogu

• Dialog pomiędzy kulturami odbywa się za pośrednictwem różnych elementów szeroko pojmowanej kultury: języka, mediów, sztuki, poprzez codzienne kontakty, postawy, zachowania.

Praktycy dialogu

• Rada Europy

• Europejska Fundacja Kultury

• Euro-Śródziemnomorska Fundacja Dialogu Kultur im. Anny Lindh

Państwa członkowskie UE

Członkowie UE• Austria• Belgia• Bułgaria• Cypr• Czechy• Dania• Estonia• Finlandia• Francja• Grecja• Hiszpania• Holandia• Irlandia• Litwa

• Luksemburg

• Łotwa

• Malta

• Niemcy

• Polska

• Portugalia

• Rumunia

• Słowacja

• Słowenia

• Szwecja

• Węgry

• Wielka Brytania

• Włochy

Mniejszości narodowe w Polsce• Białorusini 47 640 osób• Czesi 386 osób• Karaimi (mniejszość etniczna) 46 osób• Litwini 5 639 osób• Łemkowie (mniejszość etniczna) 5 850 osób• Niemcy 147 094 osób• Ormianie 262 osoby• Romowie (mniejszość etniczna) 12 731 osób• Rosjanie 3244 osób• Słowacy 1 710 osób• Tatarzy (mniejszość etniczna 447 osób)• Ukraińcy 27 172 osób• Żydzi 1 055 osóbDane ze strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji spis z roku

2002 http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/61/37/

ImigracjaW ostatnich latach nasiliła się tendencja

imigracyjna.• Polityka imigracyjna UE oparta jest

na trzech filarach:• powinna regulować (tj. ograniczać)

napływ imigrantów, biorąc jednak pod uwagę zarówno aspekt ekonomiczny jak i humanitarny,

• powinna zapewniać prawidłowe traktowanie obywateli państw trzecich, dając im możliwie jak najwięcej praw przysługujących obywatelom państw Unii,

• kluczowe jest rozwijanie partnerstwa i koordynowanie działań z krajami pochodzenia imigrantów

• konieczne jest powstanie wspólnej polityki azylowej

Źródło:

www.wprost.pl

Imigracja legalna

• Pracownicy

• Studenci

• Łączenie rodzin

• Długoterminowi rezydenci

Imigracja nielegalna-działania Unii Europejskiej

• Działania prewencyjne

• Polityka wizowa

• Wymiana informacji

• Koordynacja (współdziałanie państw Unii)

• Prawo karne

• Polityka azylowa

• Pomoc krajom trzecim

Problem imigracji na przykładzie wybranych państw

Niemcy

• W grudniu 2004 r. Niemcy liczyły ponad 82,5 mln mieszkańców. Minimalny przyrost naturalny (0,1 proc.) zapewniają imigranci. Bez nich przyrost byłby ujemny (i to od 1991 r.). W ostatnich latach (od 1997r.) maleje też, choć na razie nieznacznie (spadek o kilkadziesiąt tysięcy w skali roku), liczba imigrantów. Jeżeli ta tendencja utrzyma się w dłuższym okresie, może to poważnie zagrozić niemieckiemu przyrostowi naturalnemu.

W Niemczech do tej pory osiedliło się 7 mln 288 tys. obcokrajowców, którzy stanowią niemalże 9 proc. populacji kraju (wszystkie poniższe dane na koniec 2004 r., wg. Federalnego Urzędu Statystycznego Niemiec). Zamieszkują oni głównie miasta.

W ujęciu kontynentalnym dominują imigranci z Europy (53 proc.). Kolejno najliczniejsi są Azjaci (38 proc., wliczając Turcję), Afrykanie (4 proc.) i Amerykanie (3 proc.). Mieszkańcy pochodzący z Australii i Oceanii stanowią zaledwie 0,1 proc. obcokrajowców w Niemczech.

Średnio w ostatnich latach co roku prawie 800 000 ludzi napływa do Niemiec, i prawie 700 000 emigruje. Niektórzy pozostają tylko przejściowo, inni na zawsze. Dlatego obecnie mówi się o Niemcach jako o „społeczeństwie imigracyjnym“. Imigranci i ich dzieci wywierają wpływ na część życia kulturalnego i publicznego i w nich uczestniczą.

Źródło: wikipedia.org

Wielka Brytania

• Według najnowszych danych brytyjskiego urzędu statystycznego szacuje się, że w 2004 roku 223 000 więcej osób imigrowało do Wielkiej Brytanii niż z niej wyemigrowało

• Główną przyczyną obserwowanego wzrostu było rozszerzenie Unii Europejskiej w maju 2004 roku. Około 135 000 obywateli UE wyjechało do Wielkiej Brytanii, z czego prawie 80 proc. stanowili mieszkańcy nowoprzyjętych dziesięciu krajów.

Ruchy migracyjne dotyczą przede wszystkim ludzi młodych. W 2003 roku  84 proc. imigrantów sklasyfikowano w grupach wiekowych 15-24 i 25-44 lata. Największą grupę stanowią tu studenci jak również młode pokolenie kadry pracowniczej. W tym samym roku ponad 25 proc. wszystkich imigrantów przyjechało do Wielkiej Brytanii by podjąć tam studia, natomiast około 20 proc. w celu zajęcia określonego stanowiska pracy.

Inną grupą imigrantów są azylanci, którzy z powodów politycznych wnioskują o azyl w Wielkiej Brytanii. Liczba osób ubiegających się o azyl stale rośnie. W latach 1988-1999 liczba ta wzrosła ponad 80-ciokrotnie. Najczęściej są to obywatele Chin, Sri Lanki, Turcji, byłej Jugosławii i Iraku.

Wśród imigrantów w Wielkiej Brytanii występuje bardzo duże zróżnicowanie pod względem etnicznym. 2,6 miliona (53 proc.) obcokrajowców stanowią przedstawiciele rasy białej. Przeważają tu osoby urodzone w Europie, a w szczególności w Irlandii. Kolejną największą grupą etniczną są Hindusi (569 800) i Pakistańczycy (336 400). Na kolejnych miejscach plasują się Afrykanie i Karaibowie

Źródło: wikipedia.org

Hiszpania

• Imigranci przebywający w Hiszpanii są przyporządkowanie do jednej z dwóch kategorii: régimen general i régimen comunitario. Do drugiej kategorii należą obywatele krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także ich rodziny. Do pierwszej reszta imigrantów

• Największa część imigrantów pochodziła z Ameryki Łacińskiej (35,73 proc.), na drugim miejscu znajdowała się Afryka (23,91 proc.), następnie Unia Europejska (21,29 proc.), pozostałe kraje europejskie (11,93 proc.), a zaledwie 0,65 proc. pochodziło z Ameryki Północnej i 0.5 proc. z Oceanii. Duża liczba imigrantów z Ameryki Łacińskiej tłumaczy się związkami między byłą metropolią a byłym hiszpańskim imperium kolonialnym.

 

Najliczniejszymi grupami są: Marokańczycy (473.048 osób), Ekwadorczycy (333.251 osób), Kolumbijczycy (192.965 osób) oraz obywatele Wielkiej Brytanii (144.283 osoby). Razem te cztery grupy stanowią 50,78 proc. wszystkich imigrantów z pozwoleniem żyjących w Hiszpanii.

Źródło: www.lektor.com.pl

Bogactwo językowe

• Językami oficjalnymi UE są języki wszystkich państw członkowskich. Obecnie jest ich 27

• 44% obywateli Europy potrafi się porozumiewać w językach innych niż ich język ojczysty.

• Język niemiecki jest najbardziej rozpowszechnionym językiem na terenie Unii Europejskiej. Posługuje się nim 100 milionów ludzi jako językiem ojczystym, jako język obcy zna go 9% ludzi.

• W Unii Europejskiej obowiązują 23 języki urzędowe.• Status innych języków używanych w państwach

członkowskich: Na mocy porozumienia z rządem Hiszpanii, od tego

samego dnia udostępniane będą również niektóre teksty w językach: katalońskim/walencjańskim, baskijskim i galicyjskim.

Luksemburski, narodowy język Luksemburga, oraz języki regionalne kilku spośród państw członkowskich, jak walijski, lapoński, sardyński czy bretoński, nie zostały zgłoszone do statusu języków urzędowych UE przez rządy tych krajów.

Czerwona Księga Języków Zagrożonych UNESCO

• Szczegółowe informacje można uzyskać na stronie internetowej:

http://www.helsinki.fi/~tasalmin/europe_index.html

Raport UNESCO obejmuje 94 pozycje, obejmujące:

A) 77 europejskich języków autochtonicznych:

25 języków ugrofińskich

43 języki indoeuropejski

6 języków tureckich

Kałmucki(grupa mongolska)

Cypryjski Arabski

Baskijski

B) 8 innych języków używanych w Europie:• Romani• 7 języków żydowskich

C)9 języków diaspor

Raport wyróżnia:

13 języków wymarłych9 języków częściowo wymarłych26 języków poważnie zagrożonych38 języków zagrożonych10 języków potencjalnie zagrożonych40 języków niezagrożonych

Język kaszubski

• Wśród języków poważnie zagrożonych znajduje się również język kaszubski.

• Język kaszubski należy do języków zachodniosłowiańskich. Jest jednym z języków pomorskich. Usamodzielnił się najprawdopodobniej ok. XIV w. Przyczyną wyodrębnienia się kaszubszczyzny z innych języków słowiańskich była m.in. bariera jaką tworzyła południowa granica Pomorza - rzeka Noteć oraz fakt gromadzenia się ludności etnicznie kaszubskiej wzdłuż wybrzeża, osiedlającej się wzdłuż tzw. jednostronnej osi osiedleńczej. Inaczej było na przykład jeśli chodzi o ludność polską, która osiedlała się obustronnie wzdłuż Wisły.

• Alfabet kaszubski zawiera następujące litery:

Aa Ąą Ãã Bb Cc Dd Ee Éé Ëë Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Łł

Mm Nn Ńń Oo Òò Óó Ôô Pp Rr Ss Tt Uu Ùù Ww Yy zZ Żż

Ojcze nasz w języku kaszubskim:• Òjcze nasz, jaczi jes w niebie, niech sã swiãcy Twòje miono, niech

przińdze Twòje królestwò, niech mdze Twòja wòlô jakno w niebie tak téż na zemi. Chleba najégò pòwszednégò dôj nóm dzysô i òdpùscë nóm naje winë, jak i më òdpùszcziwómë naszim winowajcóm. A nie dopùscë na nas pòkùszeniô, ale nas zbawi òde złégò. Amen

• W Polsce na co dzień języka kaszubskiego używa 50 tysięcy Kaszubów.

W prezentacji wykorzystano materiały:

• http://dialog2008.pl/• www.psz.pl/content/view/2118/30/• http://www.naszekaszuby.pl/modules/artykuly/article.php?

articleid=77• http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_kaszubski• http://www.hieronymi.de/PDF%20Dokumente/

InterviewpollnInterkultur.pdf• http://www.psz.pl/content/view/2118/30/• http://europa.eu/languages/pl/document/59• http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyki_mongolskie

Dziękujemy za uwagę.

Europe Direct KatowiceUl. Kościuszki 6, 40 - 049 KatowiceTel./fax +48 32 209 17 01europe-direct@europe-direct.katowice.plwww.europe-direct.katowice.pl