1. Pismo studentw Instytutu Edukacji Numer 6 Medialnej i
Dziennikarstwa UKSW grudzie 2004 13 GRUDNIA 1981 "Ojczyzna nasza
znalaza si nad przepaci" W tym roku przypada 23 rocznica
Prezentujemy wywiady z dwie- Stanu wojennego. Do dzisiaj wiele ma
postaciami niezwykle dla tam- wtkw pozostao niewyjanionych. tych
czasw charakterystyczny- Nie wydano jednoznacznej oceny mi: decyzji
gen. Jarosawa Jaruzelskie- Rozmowy Generaem Wojcie- go. My rwnie
nie bdziemy pr- chem Jaruzelskim i Adamem bowa jakkolwiek
podsumowywa, Michnikiem. ocenia, czy sdzi. (czytaj na str. 6)
Ponadto w numerze: LWW W TRZECH Europejskie tradycje na stole
ODSONACH wigilijnym
..................................................str.2 Trzy podre
na Ukrain - trzy wizyty w zupenie innym kraju wita w supermarkecie
..................................................str.3 O Kapucie
sw kilka zawd - reporter
.................................................str.5
Autodestrukcja - hit dekady.
..................................................str.8 Seksmisja
II czyli feminizm
..................................................str.9 Qlturka Lww
to miasto bliskie sercu wielu Polakw. Tak czyli co, gdzie, kiedy i
za ile jak Polska - podlega gwatownym przemianom.
.................................................str.9 Tak jak
Polska 15 lat temu skupia na sobie uwa- Czar Boego Narodzenia g
obserwatorw z caego wiata. Relacja z trzech podry na Ukrain, trzech
wi- felieton zyt we Lwowie...
................................................str.12 (czytaj na
str. 11) 1
2. Numer 6 (grudzie 2004) Witamy! RNE KULTURY RNE KUCHNIE czyli
tradycje obchodzenia wit Boego Narodzenia w innych krajach Tematyk
niniejszego numeru mona by Aleksandra Kokosiska podzieli na 4 czci.
wita; dziennikar- stwo; historia (ubiegego wieku, oraz ta wita to
wyjtkowy czas w yciu i cynamonem, ktra dzieje si na naszych
oczach); oraz kadego czowieka, a tradycje zwi- okraszony ma-
problematyka zwizana z dzisiejszym wia- zane z ich obchodzeniem s
rno- sem i zalany tem tzn. brak autorytetw, feminizm, czy rodne i
zadziwiajce. Kady kraj posia- ciepym bezalkoholo- chociaby
autodestrukcja modych ludzi. da swoje specyficzne danie, ktre bdzie
wym piwem. Znajdziesz tu wywiady z ludmi historii, podane w
wigilijny wieczr lub dzie wi- W Belgii do skromn ko- polityki, oraz
z dziennikarzem. teczny. lacj wigilijn zjada si tu Informujemy
rwnie, e od tego nume- przed pasterk. Na witecznym ru regularnie
umieszczana bdzie rubryka W Holandii jest to specjalnie pieczony
stole, krluje indyk, ktrego faszeruje si kulturalna, gdzie bdzie
mona znale chleb, gorce ciastka z migdaami popija- orzeszkami i
kasztanami, a pod skrk wsu- wiele interesujcych pomysw na spdze- ne
herbat lub kakao, a wszystko to jedzo- wa si trufle. nie wolnego
czasu. ne po pnocy 24 grudnia. Gwnym punktem boonarodzeniowe-
Szwedzi zasiadaj do wigilijnego stou go stou w Anglii bya kiedy
gowa dzika Drogi czytelniku! dokadnie o pitnastej, a ich najwaniej-
przybrana w laurowy wieniec. Dzi najwa- sze potrawy to kuliste
kotleciki mielone, niejszy jest Christmas pudding cikie biaa
kiebasa i synna ziemniaczana za- ciasto owocowe dojrzewajce na dugo
Wiele radoci, piekanka pokusa Janssona. przed witami. Francuz w
wita nie obejdzie si bez mioci i pokoju gsich wtrbek, a Woch bez
indyka. na nadchodzce W Niemczech natomiast nie ma wit bez karpia
przyrzdzonego na kilka sposobw. wita Narodzenia S jednak takie
kraje, w ktrych wita Paskiego, Boego Narodzenia rozpoczynaj si duo
wczeniej, a przygotowania do nich maj oraz wzrostu i rozwo-
niepowtarzalny charakter. W Kolumbii pocztkiem obchodw jest ju w
nowym 2005 8 grudnia. To wanie tego dnia odbywa roku yczy Redakcja.
si uroczysta Msza wita, a wieczorem przed domami zapala si wiece,
ludzie wy- chodz na ulice, wsplnie piewaj i tacz, Tego dnia
rozpoczyna si przy- strajanie ulic koloro- Koo Naukowe Studentw
IEMiD wymi lampkami, kt- Adres korespondencyjny: Duskie ciastka
witeczne re wiec przez ca ul. Dewajtis 5 01-185 Warszawa Dziekanat
Wydziau Teologicznego dob. Ze sznurw z dopiskiem: Koo Naukowe
Hiszpaskie smakoyki to rnego rodza- lampek upina si Studentw IEMiD
ju sodkie wyroby. Najbardziej popularne dzwonki, anioy Adres
internetowy: s praliny niebiaskie w postaci maych i gwiazdy. Wielu
ludzi www.emid.net Adres e-mail: kuleczek i turrones przygotowane z
prao- ozdabia krzewy przed [email protected] nych migdaw, miodu i
cukru. domami, ale tradycja W czasie portugalskiego Boego Naro-
choinki nie jest znana. REDAKTOR NACZELNY: dzenia dzieli si na
stole bolo do rei cia- Dziewi dni przed Grayna Koper
([email protected]) REDAKCJA: sto krlewskie. Ten, kto otrzyma
kawaek, Boym Narodzeniem Maciej Jan Broniarz ([email protected]) w
ktrym oprcz rodzynek i orzechw b- rozpoczyna si uro- Katarzyna Dbro
dzie znajdowa si ziarenko bobu lub jaka czysta nowenna do Kamil
Kawako ([email protected]) maa ozdoba musi w nastpne wita poda-
Dziecitka Jezus. Doroli i dzieci zbieraj Aleksandra Krawiec
([email protected]) Anna Stadnicka ([email protected]) rowa takie
ciasto wszystkim wspbiesiad- si w kocioach, modl si i piewaj ko-
Skad: nikom. ldy. Po kadym takim spotkaniu dzieci Micha Markowicz
([email protected]) Wigilia w Dani rozpoczyna si popou- otrzymuj w
prezencie specjaln wi- dniowym naboestwem i zaraz po nim, teczn
potraw rodzaj budyniu z baka- wersja elektroniczna Obserwatora oraz
inne teksty dostpne pod: okoo osiemnastej, jada si witeczny liami.
W Kolumbii nie ma wieczerzy wigi- www.emid.net/obserwator/ obiad.
Najwaniejsze danie to ry z cukrem lijnej ani dzielenia si opatkiem,
nie ma 2
3. Numer 6 (grudzie 2004) te zwyczaju gwiazdkowych upominkw. Po
uroczystej wieczornej Mszy witej 24 WITA W SUPERMARKECIE grudnia,
wierni wsplnie wituj a do Ewa Skwarska rana i dlatego w sam dzie
Boego Naro- dzenia kocioy s prawie puste. K rzyk, pisk gwar i
przepychanki, wanie i z nikd, stukot wzkw i szelest toreb pe- a
efekt bywa nych, dopiero co zakupionych szokiem. produktw. A ile
przy tym uprzejmoci Ludzie przestaj by lud- i yczliwoci, atmosfera
boonarodzenio- mi. Okazuje si, e wit nikt wa wpywa zarwno na
sprzedawcw jak nie chce. Na pytanie: Co cieszy Ci i konsumentw. w
nadchodzcych witach? 35 let- nia pracownica jednego z warszaw- wita
w supermarketach ju si zaczy. 3 Li- skich supermarketw odpowiada: A
co ma mnie stopada z gonikw w sklepach mona byo usy- cieszy? Ten
nawa pracy w sklepie, Ci ludzie sze pierwsze dwiki kold i oczywicie
zapo- wykcajcy si o wszystko, a moe fakt, e 24 wiedzi witecznych
promocji. Manekiny w stro- grudnia pracuje do 18?Ja nie mam, kiedy
Wigilii I tradycyjny polski barszcz... jach witych Mikoajw,
hostessy przebrane za przygotowa, a moje dziecko nie pamita, kiedy
W Meksyku uroczystoci zaczynaj si nieynki kusz do nabycia tych
wanie a nie wsplnie ubieralimy choink. dziewi dni przed witami.
Kadej nocy innych produktw. Kolorowe dekoracje przyjy Wypowied 29
letniej kobiety- klientki jest odbywa si procesja, majca przypomina
witeczne barwy zieleni i czerwieni, a choinki rwnie interesujca:
Wszystko to bardzo adne, poszukiwanie przez Maryj i Jzefa betle-
zabawek sigajce sufitu na rodku sklepu roz- ale i drogie. Nie sta
mnie, by kupi mojemu syn- jemskiej gospody. Pochd otwieraj dwie
budzaj fantazje najmodszych. kowi taki prezent, jaki wybra sobie z
gazetki (i tu postacie, wyobraajce Maryj i Jzefa, Sztuczna magia
wit proponowana przez su- pada nazwa jednego z supermarketw), a
dzieci a wierni chodzc od domu do domu, pie- permarkety szybko
zostaje zdemaskowana w re- w przedszkolu bd mu dokuczay tak jak rok
waj radosne pieni. Ostatniego dnia w jed- lacjach midzyludzkich.
Wszdzie sycha krzy- temu. Bdzie bardziej rozczarowany ni zadowo-
nym z domw otwieraj si drzwi i gospo- ki, awantury, aby szybciej,
aby lepiej. Barbarzy- lony, a ja nie wiem jak mu to wytumacz, e
darze zapraszaj pielgrzymw do rodka. cy z XXI wieku nie znaj litoci
a jedynym obo- Mikoaj pomyli si, czy e dla niego nie starczy- Jest
to okres skadania wizyt rodzinie i zna- wizujcym prawem, jest prawo
dungli. To sil- o? Nie wiem, co zrobi. jomym. Dla dzieci wiesza si
pod sufitem niejszy zdobdzie ostatni produkt kolorowe kubeczki
napenione piaskiem na witecznej promocji, to bogat- lub mk, a wrd
nich jeden z niespo- szy bdzie lepszym witym Mi- dziank. Zabawa
polega na odgadniciu, koajem dla swoich dzieci, to spryt- w ktrym
kubeczku niejszy zostanie szybciej obsuo- jest ukryty prezent. ny.
Boliwijscy Indianie Wszystko naj... Tylko, po co? nazywaj Boe Naro-
W jakim celu te przygotowania, do dzenie witem Dzie- czego? citka
Zbawiciela. Akurat na pytania nikt nie ma Buduj oni szopki, po-
czasu, na gbsz refleksj te. dobne do polskich, w Trzeba przecie wzi
kredyt na ktrych umieszczone krzesa, bo w Wigili, na czym b- s
postacie ludzi dziemy siedzie? foto: Internet i zwierzt, a 24 grud-
Umiechnite twarze sprzedawcw...tylko Spirala niechci i alu, wci
bezlitonie nakr- nia cae rodziny, nio- w gazetkach reklamowych. Po
nocnej zmianie ca si. Gin wartoci i ludzkie odruchy yczliwo- sc
wyrzebione przez kolejnej promocji nikt nie ma siy, jednolite
ubran- ci. Pojawiaj si zbirki i akcje charytatywne na siebie swoje
Dzie- ka pracownikw tylko adnie wygldaj z ze- terenach
supermarketw. Po to, by zaguszy wy- citko, wyruszaj do wntrz. W
rzeczywistoci s mask, ktra trzeba rzuty sumienia, skadaniem
drobnych datkw na kocioa na msz, w przybra by odnale si w
marketowym cha- nieznany cel. To chwilowe usprawiedliwianie si,
czasie ktrej ksidz osie. To grafik wyznacza rytm ycia. Nie ma nie-
za prb bycia naj kilka minut wczeniej. wici przyniesione fi- dziel
z rodzin, nie ma wit. Duch boonarodze- Proponowane wita przez
supermarkety, to Angielski pudding gurki i szopki. Dla In- niowy
ginie midzy zmczeniem a kolejn zmian wita konsumpcyjne. Kolorowe,
sztuczne, pu- dian nie ma wita bez w pracy. ste i nie majce, mam
nadzieje nic wsplnego rytmicznych tacw, bdcych form swo- witeczny
supermarketowy nastrj udziela si z rzeczywistoci. To yczenia do
wszystkich i do istej modlitwy, po powiceniu, wic wszy- wszystkim.
Kolejki do Punktu Obsugi Klienta nikogo. To wita, ktrych nikt nie
chce, na kt- scy wracaj do swoich domw i piewaj rosn, coraz wicej
pomyek i zagubienia, i oczy- rych przyjcie nikt nie czeka. I wicej
wiary ma kold: Ta noc jest naj- wicie nerww. Telefony do
przeoonych, ze lalka na sklepowej pce ni ludzie o smutnych
pikniejsza. skargami o opieszao pracownikw, zwikszaj oczach, ktrzy
przestali czeka. Dlatego dla nich natenie bliej wit. Groby i
zwolnienia, jak prawdziwych wit nie bdzie. prezenty pod choink,
pojawiaj si niespodzie- 3
4. Numer 6 (grudzie 2004) jego najstarszy WIGILIJNY OPATEK
Aleksandra Kokosiska syn, a potem kady z obec- nych musia uama ka-
waek opatka u drugiego N ikt nie zaprzeczy, e najwaniej- W innych
krajach zwyczaj dzielenia si i poda mu swj do uamania. szym
momentem wieczerzy wigi- opatkiem nie jest tak znany. Chocia ela-
Gdy ju si wszyscy podzielili, lijnej jest dzielenie si opatkiem,
zorytnictwo opatkowe jest pochodzenia skadajc sobie yczenia, mo-
ale czy wiecie e ten patriarchalny zwy- obcego, to tylko w Polsce
podniesiona te na byo zasi do wigilijnej wieczerzy. Na czaj powstay
w dawnych wiekach na po- dziedzin do godnoci sztuki i stworzono og
wiele opatkw po wieczerzy zostaje udniu Europy, w Polsce
przeksztaci si przepikny dzia grafiki. Najstarsze z za- robiono z
nich tzw. wilijki. Fantazja w zwyczaj odrbny i jedyny? chowanych
opatkw pochodz z XVII i zrczno ludowych artystw wyczarowy- wieku i
s bezcennym waa z tego delikatnego materiau rzeczy Historia naszego
dokumentem dawnej niezwyke. narodu w ostatnich architektury,
folkloru Z dawnych czasw, kiedy kocioy na dwustu latach na i
obyczajw. Przed- znak cznoci posyay sobie powicone og tragiczna
spra- stawiano na nich ko- chleby, wywodzi si zwyczaj posyania wia,
e wyroki wysy- cioy, zamki czy mia- opatka osobom bliskim, a
nieobecnym ay Polakw na Sy- sta. przy stole wigilijnym, a Z.
Kunstman w wier- bir; do obozw kon- Opatki wyrabiane szu W dzie
Boego Narodzenia napi- centracyjnych; na byy przy kocioach sa:
emigracj; ale wsz- i klasztorach, a wypieka- dzie w noc wigilijn no
je, lejc bardzo rzad- Pamitaj, bd ludzie smutni, opuszczeni,
spotykali si oni, eby kie ciasto pszenne w ela- niepotrzebni nikomu
okaza sobie mio zne foremki. W Warsza- i nikt z nimi sowa nie
zamieni i przeama si opat- wie najsynniejsze byy nie zaprosi do
swego domu. kiem. adne przeszkody kolorowe opatki z Ko- We do rki
biay opatek, wojna, ataki, czy strze- cioa bernardynw. choby nawet
nie mia go z kim dzieli laniny nie powstrzyma- Dzielenie si opat- i
ycz szczcia caemu wiatu: y Polaka w t noc od kiem rozpoczyna za-
niech si wszystkie serca rozwesel przepiknej tradycji. foto:
Archiwum wsze pan domu lub znaczy to e nie lubie ludzi. Przecie
strasz- PRZY HERBACIE Barbara Lipiska na gadua ze mnie. Gdybym ich
nie lubia, nie pisaabym tylu postw na forach dys- kusyjnych. Lubi
koncerty, bo nie do, e sysz muzyk jak lubi, to jeszcze mog Polityka
mnie nie interesuje. Wiem e to spotka wiele ciekawych osb. Tak wic
le. Studentka dziennikarstwa musi inte- lubi ludzi. Ale to nie
zmienia faktu, e resowa si polityk. M u s i czyta gaze- czasem na
prawd nie ma si pomysu i ci- H erbata stygnie, zapada zmrok, ty, do
ktrrych mam chyba wstrt. W sumie gle za mao druku jest przed
oczami. a pod pirem cigle nic. Lecz to nie ma si co dziwi, e ta
kartka jest WENA. Istneje co takiego? Czemu je- obowizek obowizkiem
jest - ar- prawie pusta. Kiedy troch interesowaam stemy od niej
zaleni? Dziennikarz nie jest tyku musi posiada tre. Gdyby chocia si
psychologi. Ale kogo to obchodzi? Na- poet. A moe w jakiej mierze
jest.. W ko- mucha zjawia si mogabym j zabi,a p- zywanie
codziennych zachowa trudnymi cu trudzi si eby kto go chcia czy-
niej to opisa. Ale muchy nie ma... sowami, grupowanie ich w
syndromy i do- ta,a i tak nie ma pewnoci e ktokolwiek Nie jest
jeszcze zbyt pno.. zrobiam so- szukiwanie si gbszego sensu i
przyczy- zwrci uwag na jego nazwisko. Ale dzien- bie odpoczynek po
zajciach, wic zm- ny. Nie jestem specjalist w tej dziedzinie.
nikarz to nie poeta. Nie musi przecie pi- czona nie jestem. Czemu
kartka jest cigle Nie wykarz si. sa. Ja wol mwi i chyba to mi
lepiej wy- biaa? Min dzie, jak kady inny - nic Zjadam tabliczk
czekolady - podobno chodzi. Do mwienia nie potrzeba weny.
nadzwyczajnego si nie wydarzyo. Rano dostarczenie glukozy do krwi
powoduje Dziennikarz poznaje rzeczywisto i tumaczy oczywicie nie
mogam podnie si z ka lepsz prac mzgu. Nie pomogo. Chyba j, piszc
artyku. To nie dla mnie. Dziennikarz przez p godziny, bo za pno
chodz spa. nie bdzie ze mnie dziennikarz. Bo ja nie jakiego ja
sobie wyobraam tworzy pewn rze- Mama twierdzi e uzaleniam si od
inter- szukam sensacji do opisania. Zamiast ob- czywisto. Nie jest
odtwrc, lecz twrc. Tak, netu. Moe i ma racj. Zjadam niadanie,
serwowa otaczajcych mnie ludzi, chodz chyba jestem marzycielk. Nie
wiem czy kiedy- potem jazda ptorogodzinna na uczelni. ze suchawkami
na uszach i patrz w d kolwiek stan si dziennikark.. Moe moim ra-
Zajcia. Kawa. Zajcia. Powrt do domu. jak ubocone resztki lici
lecych na zie- tunkiem bdzie radio? W kocu muzyka to moje Jakby nie
patrze, nie dzieje sie nic szcze- mi brudz mi nogawki spodni. Wczam
drugie ja.Studenka pierwszego roku dziennikar- glnego, godnego
zwrcenia uwagi. Czte- w domu muzyk i czuj jak mnie przenika, stwa
ma w gowie zbyt duo niewiadomych, zbyt ry linijki to chyba nie za
duo. daje odprenie i upragniony spokj. Nie wiele znakw zapytania..
Chyba nie tylko ja? 4
5. Numer 6 (grudzie 2004) zwala na to specyficzny jzyk jakim si
posugu- ZAWD - REPORTER Anna Ostrowska je niezwykle obrazowy,
plastyczny, emocjonal- ny a jednoczenie zrozumiay i oszczdny. Od-
biorca niemal pochania emocje i wraenia repor- tera z nich wanie, a
nie tylko z informacji R yszard Kapuciski. Ciekawe, co podj prac w
Sztandarze Modych. Jako po- wam mwi to nazwisko? Zapew- cztkujcy
dziennikarz mia za zadanie jedzi od sensu stricto, skadaj si jego
teksty. Sens tego, ne studentom dziennikarstwa nie wioski do wioski
(podrujc czym si dao od co pisze Kapuciski nie polega jedynie na
infor- trzeba tego tumaczy, ale moe przyda roweru po wz
drabiniasty), rozmawia z pro- mowaniu o samym wydarzeniu, bo tym
zajmuj si mae przypomnienie. Waciwe sko- stymi ludmi i opowiada o
ich yciu i proble- si naukowcy w podrcznikach i encyklopediach.
jarzenie yjca legenda polskiego re- mach. Ju podczas tych
prowincjonalnych pod- Nie mona odczytywa go uywajc jedynie klu-
portau, specjalista w sprawach Bliskie- ry zacz odczuwa potrzeb
przekroczenia cza poprawnoci historycznej. Celem tego repor- go
Wschodu i Trzeciego wiata. granicy, ktra z kadym kolejnym wyjazdem
tera jest wyraenie uczu jakie budz si w nim wci narastaa. W kocu
powiedzia o tym re- wraliwym czowieku i uwanym obserwatorze, Jest
to czowiek obdarzony niezwykym daktorowi naczelnemu Sztandaru, ktry
obie- ktry prbuje odnale i wyjani mechanizmy instynktem i
umiejtnociami dziennikar- ca zadziaa w tej sprawie. Udao si, rok
pniej rzdzce otaczajcym go wiatem. On tumaczy skimi. Zosta
doceniony na caym wiecie, Kapuciskiemu wrczono bilet do... Indii.
Trze- wiat, wysnuwa wielk prawd z konkretnych o czym wiadczy
niezliczona ilo przy- ba wyranie podkreli, e dla tego modego czo-
przey i dowiadcze. Czym wic wyjani jego znanych mu nagrd, tytuw i
odznacze, wieka nazwa Czechosowacja ju brzmiaa bar- wielk
popularno? Sdz, e posiada on wszel- w tym miano polskiego
Dziennikarza wie- dzo egzotycznie. Co dopiero Indie... dla niego
kie cechy ideau reportera wyjtkowy kunszt ku. Na jego dorobek
literacki skadaj si oznaczao to koniec wiata, a waciwie jeszcze
dziennikarski, sprawne piro, niezwyky instynkt, takie ksiki jak:
Cesarz, Szachin- dalej. I nie naley si dziwi takiemu myleniu
umiejtno obserwacji a nadto wszystko szcze- szach, Wojna futbolowa,
Heban, cykl powojenne pokolenie modych byo cakowicie gln zdolno
empatii, co pozwala mu dotrze Lapidariw czy Podre z Herodotem
odcite od wiata spoza elaznej kurtyny i in- bardzo blisko do
rozmwcy, a co za tym idzie oraz wiele innych. Warto zaznaczy, e
jego formacji o nim. Gdy wic Kapuciski usysza do prawdy. ksiki
zostay przetumaczone w sumie na t nazw ogarno go przeraenie i
strach, ponie- Publikacje Kapuciskiego to wspaniaa lek- 28 jzykw, a
o napisanie artykuu prosz wa uwiadomi sobie swoj niewiedz. Zosta
tura zwaszcza dla ludzi ciekawych wiata, inteli- go najbardziej
prestiowe gazety na wie- rzucony na gbok wod wyjecha do zupenie
gentnych i wraliwych. Jeli uwaasz, e jeste cie. Oto on - Ryszard
Kapuciski, zawd nieznanego kraju, nie majc pojcia o jzyku, kul-
takim czowiekiem, mody adepcie dziennikar- reporter. turze czy
obyczajach tam panujcych. Bya to twar- stwa, to signij po te ksiki.
Satysfakcja gwa- Urodzi si 4 marca 1932 roku w Pisku na da lekcja,
z ktrej jednak ten pocztkujcy repor- rantowana. Polesiu (dzisiejsza
Biaoru). Na wspomnienia ter wycign waciwe wnioski, cenne dla dal- z
jego najwczeniejszego dziecistwa skadaj si szej pracy. Przede
wszystkim doceni koniecz- sceny z czasw II wojny wiatowej. Jako
sied- no merytorycznego przygotowania dziennika- mioletni chopiec
by zmuszony do tuaczki, y rza do dzi podkrela potrzeb oczytania i
ci- w cigym strachu, ndzy i dowiadcza niespra- gego powikszania
wiedzy w tym zawodzie wiedliwoci. Te dramatyczne przeycia w ogrom-
procesu trwajcego cae ycie. Szczeglnie wa- nym stopniu wpyny na
charakter Kapuci- ne stao si rozumienie jzyka w szerokim zakre-
skiego, uksztatoway jego podejcie do ludzi cier- sie nie tylko sw
ale take gestw, mimiki roz- picych podobnie jak on, niezalenie od
szeroko- mwcy oraz okolicznoci i klimatu jaki im towa- ci
geograficznej. Wyobra sobie wielkiego mi- rzyszy. Trzecim wanym
elementem jest wnikli- strza reportau jakie 60 lat wczeniej. Jako
dzie- wa obserwacja wa i ciekawo absolutnie nie- wicioletni chopiec
sprzedawa mydo (1 zoty zbdne w warsztacie dziennikarskim. Kolejnym
za sztuk) by zarobi na nowe buty, bo z tych, etapem w jego pracy
dziennikarskiej bya wsp- w ktrych chodzi, zostay ju tylko strzpy.
Nie- praca z PAP-em. Przez pewien czas by take stety ludzi w tych
cikich czasach nie byo sta dyrektorem dziau krajowego w Polityce.
Wy- na taki zbytek. Chopiec potrzebowa a 400 zo- graa jednak pasja
podrnika i reportera, wic tych, tymczasem udao mu si sprzeda
jedynie znw wyruszy w wiat. Ryszard Kapuciski 12 kostek, na nic zy
dziecka... Tym podobne do- Mimo i pierwszy wyjazd okaza si
nieudany, Urodzony 4 marca 1932 r. w Pisku. W latach wiadczenia
zawayy na przyszej pracy Kapu- Kapuciski nie zrazi si. Wrcz
przeciwnie 1952-1956 studiuje na Wydziale Historycznym ciskiego.
Wyksztaciy u niego umiejtno oraz zapaa jeszcze wikszym pragnieniem
podro- Uniwersytetu Warszawskiego. Prac dzienni- potrzeb empatii i
niesienia pomocy ludziom bied- wania, ktre nigdy w nim nie zagaso.
Przez 40 karsk rozpocz w latach 50. w Sztandarze nym i cierpicym
tak jak umia najlepiej so- lat bycia reporterem zjedzi kawa swiata
od Modych. Zasyn dziki reportaom krajowym wem. To rwnie spowodowao,
e majc do Afryki, ktra jest miejscem, do ktrego czuje naj- w
Polityce (od 1956 roku). Powszechne uzna- wyboru wyjazd do
Szwajcarii lub do Konga - nie zdoby w 1958 reportaami z ogarnitego
wikszy sentyment, przez Azj, Bliski Wschd, wojn domow Konga . Pniej
zosta korespon- bez wahania wybiera Kongo a do Ameryki Poudniowej.
Te podre zaowo- dentem PAP i wiele lat spdzi w Afryce i Amery-
Kolejnym etapem w yciu naszego bohatera s coway licznymi
publikacjami, ktrych lektur ce aciskiej. Pniej wyjeda m. in. na
Kau- studia. Zdoby dyplom na Wydziale Historycz- szczerze polecam
(uwaga - mona si uzaleni). kaz, do Chile, Meksyku i Brazylii, i
ZSRR. Wa- nym Uniwersytetu Warszawskiego (jak niemal Na swoim
przykadzie zauwayam, e ksi- niejsze ksiki: Chrystus z karabinem na
ramie- kady prawdziwy dziennikarz nie studiowa ek Kapuciskiego nie
czyta si ale raczej niu (1975), Wojna futbolowa (1976), Cesarz
dziennikarstwa...). Tu po zakoczeniu studiw wsppynie i wspodczuwa z
autorem. Po- (1978), Szachinszach (1982), Imperium (1992). 5
6. Numer 6 (grudzie 2004) ROZMOWA Z GEN. WOJCIECHEM JARUZELSKIM
mii czechosowackiej i enerdowskiej. Oni byli w peni gotowi do
zapenienia prni w rozumieniu Obserwator: Jest Pan autorem ksiki
Stan kim niebezpieczestwie. Przecigaj nad nim koalicyjnym,
strategicznym, i to by z pewnoci wojenny: dlaczego. W jej wstpie
zadaje ciemne chmury groce walk bratobjcz. Jeli nastpio, gdyby nie
stan wojenny. Ten splot przy- Pan sobie trzy pytania: dlaczego do
tego do- Koci, instytucja, ktra trzyma ucho przy ziemi, czyn,
okolicznoci politycznych, ekonomicznych szo, czy musiao do tego
doj, czy nie mona czuje nastroje ludzi, wypowiada publicznie takie
a przede wszystkim zewntrznych spowodowa, byo postpi inaczej. Jaka
jest paska od- sowa, to nie rzuca ich na wiatr. To jest przestroga,
e musiaem podj t decyzj. powied na pytanie: dlaczego??? to jest
obawa. I to jest ten pierwszy obszar zagro- enia natury
politycznej, ktre wymykao si wa- O: Nie uchyli si Pan od
odpowiedzialnoci Wojciech Jaruzelski: Oprcz tej ksiki, napi- dzy.
za spraw stanu wojennego, wzi Pan j na saem jeszcze kilka innych, w
ktrych poszerzam siebie. Czy ta odpowiedzialno Panu ciy, aspekt
tego zagadnienia. Naley wspomnie O: Trzeba zauway, e nie tylko
episkopat czy pogodzi si Pan z faktem, e tak musiao o setkach
artykuw, wywiadw udzielonych za- wypowiedzia takie sowa, ale Pan
rwnie da by? rwno prasie krajowej jak i zagranicznej,
filmach,motywacj zwizkowcom z Solidarnoci na audycjach
telewizyjnych, radiowych. Gstwina plenum KC PZPR, podajc okre-
faktw i argumentw, ktre wykadam, wyka- lenie stan wojenny, czyli
prze- daj osoby podzielajce mj pogld- politycy, hi- strog przed
najgorszym. storycy. Jest rwnie druga strona, ktra zajmuje WJ: Nie
tylko na tym plenum, ale stanowisko odmienne, potpiajce stan wojen-
te przy wielu innych okazjach, wszystkim przekazywano niebez- ny.
Dla mnie szczeglnie istotne jest to, jak przez lata stan wojenny
odbiera spoeczestwo. pieczestwo rozwoju tej sytuacji, Z ogromn
satysfakcj podkrelam, e wszyst- ktra moga doprowadzi do a tak
skrajnych rozwiza. Na 6. plenum kie sondae i te z lat 80. i 90.
dowodz, e zdecy- dowana wikszo spoeczestwa, mimo ogrom- 28.XI.1981
nie uyem takiego okre- nej kanonady propagandowej, potwierdza uza-
lenia, tylko powiedziaem, e moe sadnienie stanu wojennego. Dlatego
odpowied okaza si potrzeba wprowadzenia na to pytanie jest bardzo
atwa i jednoczenie stanu typu wojennego. Przewidy- bardzo trudna.
Stan wojenny zosta wprowadzo- walimy, e jeli nie stan wojenny, ny
eby unikn wielowymiarowej katastrofy, to nadzwyczajne penomocnictwa
Walki na Placu Zamkowym... nienawi i zo ktra wyraaa si w pewnym
skceniu, podzia- dla rzdu. Drugim obszarem zagro- le spoeczestwa,
antagonizmach, prowadzcych e, rwnie wspdecydujcym o podjciu tej WJ:
Widz to w dwch wymiarach. Wymiar od- do zanarchizowania sytuacji w
kraju. Znany afo- decyzji by obszar gospodarczy. Spytajcie swoich
powiedzialnoci za wprowadzenie stanu wojen- rysta Stanisaw Jerzy
Lec powiedzia kiedy: rodzicw, dziadkw jak zapamitali tamten czas,
nego nie ciy, poniewa rozliczam si w swoim Dzwon koysa dzwonnikiem.
Przenoszc to t udrk zaopatrzenia, niczego nie byo, grozi sumieniu.
Chocia bya to dla mnie decyzja te na ten czas mona powiedzie, e ani
wadza nie gd. W latach 1980-1981 produkcja spada o 18%, bolesna,
bardzo dotkliwa, trudna, to jednak oka- panowaa nad sytuacj, ani
kierownictwo Soli- a wystrajkowane pace wzrosy o 25%. Ludzie zaa si
zbawienn, ocalia Polsk. Jednoczenie darnoci nie potrafio upora si z
narastajcym wykupywali wszystko zostawiajc puste pki. byo to
mniejsze zo. W tym przypadku to konse- Do tego wisiaa nad nami
straszliwa groba prze- kwencje, ktre towarzyszyy wprowadzeniu sta-
kazana przez naszych wczesnych sojusznikw nu wojennego. Te byy w
jakim sensie nieuchron- ZSRR, ktr stan wojenny zdj. Jeli nie wy-
ne, poniewa kiedy wprowadza taki stan, to jest wizywalibymy si z
dostaw, do ktrych si on zwizany z okrelonymi reguami, ogranicze-
zobowizalimy w ramach wsppracy, i jeli niami, represjami itd. Jest
natomiast wiele przy- nadal utrzymywaaby si kampania antyradziec-
padkw, ktre przekroczyy t konieczno. To ka, to od 1 stycznia 1982
nastpioby drastyczne byo wynikiem swego rodzaju naduy wadzy,
obcicie dostaw surowcw i materiaw: ropy prby odwetu, rnych
niegodziwoci. Wielu o 75%, gazu o 50%, niektrych produktw na- ludzi
doznao krzywd. W tym sensie mnie to boli wet do zera. Taka sytuacja
zsumowaaby si i ciy. Nazywam to cierniem, ktry we mnie tkwi z
zapaci naszej gospodarki. W tym momencie i bior na siebie
odpowiedzialno w podwj- powstaaby katastrofa nie tylko ekonomiczna,
nym wymiarze. Ten drugi wymiar ma charakter Ogoszenie stanu
wojennego... szok i przeraenie ale i biologiczna, zwaszcza, e to
bya zima. bardziej refleksyjny. Jako dowdca, przeoony radykalizmem.
Autorytet Kocioa te nie by w Wreszcie trzecie zagroenie- zewntrzne.
Wyra- wiem, e odpowiadaem za wszystko i za wszyst- stanie
przeciwstawi si temu procesowi. Wtedy ao si ono w nieustannej
presji politycznej, na- kich. Chocia o wielu rzeczach mogem nie
wie- wanie o godzinie 14:00 12 grudnia 1981 na- ciskach, presji
ekonomicznej i militarnej. Od dzie- dzie, mogem nawet nie mie na
nie wpywu, to cisnem przysowiowy guzik. Na 17 grudnia sicioleci
jestem onierzem, profesjonalist, znam czuje si za nie moralnie
odpowiedzialny zostaa zapowiedziana demonstracja, jaki znak i czuj
te rzeczy. Wiele publikacji, owiadcze min. i w zwizku z tym
ubolewam i przepraszam. protestu, ktry mg to doprowadzi do klski.
Gorbaczowa, radzieckich generaw, dowodzi, e To, e takie obawy byy
realne z mojej strony byy przygotowania, e kolumny czogw stay O:
Prymas Wyszyski w swojej homilii z potwierdza niejako komunikat 181
konferencji w pobliu naszych granic, przerzucano do Polski dnia
13.XII powiedzia: Nie podejmuj- Episkopatu Polski (25-26.XI.1981),
w ktrym jednostki powietrzno desantowe. Podobnie dzia- cie walki
Polak przeciwko Polakowi. to pady sowa: Kraj nasz znajduje si w
wiel- o si na granicy poudniowej- przygotowania ar- Czy te sowa nie
obudziy w Panu jakie- 6
7. Numer 6 (grudzie 2004) go ducha, e mona by jeszcze zmieni
de- stori i byy obarczone bardzo powanym cia- W procesie prowadzcym
ku Okrgemu Stoo- cyzj o stanie wojennym? rem zaszoci, ktre wynikay
take z pewnych wi Koci odegra ogromn rol jako mediator,
doktrynalnych zaoe tamtego ustroju: marksi- arbiter, ktry do tego
punktu pozwoli nam doj. WJ: Prymas wygosi te sowa kiedy ju wie-
zmu, ateizmu. To przeradzao si potem w nie- dzia, e stan wojenny
zosta wprowadzony. ch i nieprzyjazne w stosunku do Kocioa akty, O:
Czy ogoszenie stanu wojennego w Polsce Z caym szacunkiem dla
Prymasa, dla Kocioa, ktre raz agodniay, raz nasilay si. Koci by
pomogo Polakom w odzyskaniu penej nie- bezporednio po podjciu
decyzji skierowaem w jaki sposb ograniczany. Jednak potga Ko-
podlegoci? do niego swoich przedstawicieli na czele z Kazi- cioa
oparta o masowo poparcia udzielonego mierzem Barcikowskim, wwczas
moj praw przez spoeczestwo bya w jakim sensie kon- WJ: Zapobiego to
utracie tej suwerennoci, ktr rk. Mam wielki szacunek, zawsze to
niezmien- kurencyjna dla politycznej siy kierowniczej. Za mielimy.
Bya ona ograniczona, ale jednak bya. nie podkrelam i w mowie i w
pimie, do Pryma- Gierka te stosunki polepszay si. Wreszcie przy-
Natomiast wkroczenie wojsk radzieckich do Pol- sa, dla jego odwagi
i rozwagi. Potrafi on odwa- szed Stanisaw Kania, potem ja. W latach
80. ski oznaczaoby swoist okupacj. Znalazby si nie broni
Solidarnoci, popiera j i rozwanie nastpia poprawa. Jeli byy jakie
incydenty, reim typu kolaboranckiego, uzalenienia, ktre przestrzega
przed radykalizmem. Apelowa do zbrodnie takie jak morderstwo ksidza
Popieusz- byoby zupenie nieporwnywalne z tym, co mo- spoeczestwa,
aby nie podejmowao dziaa, kt- ki, to nie jest to prawidowo tamtego
czasu, glimy zachowa. To pozwolio unikn skrajne- re mogyby zakoczy
si rozlewem krwi. a gbokie jego okaleczenie. Nie tylko z punktu go
ograniczenia. Po drugie, wprowadzenie sta- widzenia Kocioa. Byo to
te okaleczenie poli- nu wojennego stao si dowodem, e my O: Urodzi
si Pan i wychowa w rodzinie tyczne wadzy, samobjcze dla niej, e co
takie- Polacy potrafimy sami rozwiza swoje pro- o gbokich
tradycjach religijnych, katolic- go mogo si zdarzy. Kolejne wizyty
Papiea, blemy. Nasz stan wojenny przynis rzeczy, kich. Dlaczego w
Polsce w wielu okresach, nasze rozmowy przyczyniay si do
polepszenia ktre si akcentuje i wyania na pierwszy rwnie w okresie
stanu wojennego nasiliy stosunkw. Powstaa komisja wsplna rzdu plan:
internowania, represje, pobicia. Jesz- si represje przeciwko ksiom?
Czy Pan jako i episkopatu. To zdawao egzamin. Uwaam, e cze raz mwi
ubolewam, auj, przepra- genera katolik nie mg wprowadzi jakiej Koci
ma ogromne zasugi dla Polski. W latach szam. Nie chce si zauway, e
alterna- ustawy o wolnoci i nie represjonowaniu Ko- Polski Ludowej
napotyka na wiele problemw tyw tego moga by straszliwa katastrofa
cioa? i trudnoci, ale umacnia narodow tosamo, cofnicia nas. A tu
stworzylimy sobie sy- patriotyzm, nie mwic ju o wartociach religij-
tuacj, ktra krok po kroku pozwalaa po- WJ: Stosunki pastwo- Koci
miay swoj hi- nych. Koci apelowa, ostrzega, przestrzega. szerza
pole suwerennoci. ROZMOWA Z ADAMEM MICHNIKIEM AM: Jako czowieka
bardzo go lubi i szanuj. Widz w nim dramatyczn polsk biografi. Mo-
Obserwator: W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 decyzj nigdy si nie
pogodzi. Staram si patrze dy chopak, z ziemiaskiej rodziny, po
maturze. roku zosta Pan aresztowany i osadzony na to w ten sposb.
Byy dwa momenty histo- Uciekinier na Litw, stamtd wywieziony z ro-
w wizieniu na Biaoce. Jak Pan ocenia to ryczne, kiedy genera mia
niejako w rku los dzicami w gb Rosji na zesanie. Tam umiera
wydarzenie z perspektywy lat? Polski. To by stan wojenny i okrgy
st. I o ile jego ojciec. Idzie do wojska. Nie zdy do An- ja stan
wojenny oceniam tak jak ju o tym wspo- dersa, trafi do Berlinga.
Dwukrotnie ran- Adam Michnik:. Naleaem wtedy do ludzi, kt- mniaem,
tak okrgy st oceniam jednoznacznie ny, dzielny onierz. Po wojnie
decyduje rzy panicznie bali si i na serio rozwaali rosyjsk
pozytywnie. Uwaam, ze gdyby nie genera, to si zosta w polskim
wojsku. W jego po- interwencj. Uwaaem, e Polska jako cao ten
pokojowy demonta dyktatury w Polsce nie gldach nastpuj
przewartociowania. Na traci szanse, dlatego, e wadza komunistyczna
byby moliwy. Bylibymy Armeni albo Rumu- jego oczach zaamaa si nie
tylko przed- w moim przekonaniu nie zmierzaa do adnej ni.
Wielokrotnie si zastanawiaem nad dylema- wojenna Polska, ale na
jego oczach zaa- rozmowy na powanie. W gruncie rzeczy caa tem
Jaruzelskiego. Polska bya nie suwerenna. ma si niejako cay system.
On wiem, e strategia wadz polegaa na tym, eby Solidar- Genera mia
poczucie, e tylko Polska posowiec- jedyna Polska, jaka jest moliwa
w tym no rozbi. Nie twierdz jednak, e po stronie ka jest moliwa. W
zwizku z tym stara si ma- momencie historycznym to Polska zwiza-
Solidarnoci nie byo bdw i pomyek, zacho- newrowa w tych granicach,
bo wiedzia, e jeli na ze Zwizkiem Sowieckim. Pniej staje wa gupich.
Niemniej jednak przez cay czas przegra, to si skoczy interwencj
rosyjsk on w ramach tego systemu, staje si dziec- miaem to
poczucie, e wadza nie bierze adnej i opresyjnym reimem. Czy ta
decyzja bya susz- kiem swoich czasw. Uwaa, e dla Polski reformy
demokratycznej na serio. Ja wtedy my- na? Jak wiadomo nasze
spoeczestwo jest bar- trzeba pracowa, to, co si robi robi jak laem
tak, e by moe ta wadza rozbijajc Soli- dzo podzielone. 50% lub 55%
Polakw uwaa najlepiej, jak najuczciwiej. Dla mnie takim darno
uratowaa Polsk od rosyjskiej interwen- dzisiaj, e tak. Ja uwaam, e
trzeba byo prbo- kluczowym momentem by 1989 rok. Wte-
cji.Aczkolwiek jej celem byo utrzymanie si przy wa. Chocia
rozumiem, e nie siedziaem za jego dy okazao si, e t elazn obrcz
zdoa wadzy. Uwaaem, e nie wolno byo skapitulo- biurkiem, nie miaem
pod rk tych wszystkich si rozmontowa pokojowo, chod do dzi wa, e
trzeba si broni, e trzeba kontynuowa meldunkw z caego kraju, e tu
strajk, tu si co wielu ludzi mwi, ze upadek komunizmu dziaalno, e
to bdzie dugotrwae. Nie wie- rozwala, tu manifestacja. Wtedy
czowiek zaczy- i tak by przesdzony. To nie jest prawda, rzyem, e to
si zmieni szybko. na to inaczej analizowa. Ja nie byem pod naci- to
s bajki. Moja ocena generaa jest zoo- skiem korpusu oficerskiego,
ktry domaga si na. Szanuje go bardzo jako czowieka, za O: Czy uwaa
Pan decyzj generaa Jaruzel- radykalnych dziaa, aparatu partyjnego.
to co zrobi w 1989 roku i za jego postaw skiego za suszn? w cigu
ostatnich 15 lat, ktre miny od O: Jak Pan ocenia postaw swojego
przeciw- tego czasu, poniewa genera jest prawdzi- AM: Nale do tej
generacji, formacji, ktra z t nika Pana generaa Wojciecha
Jaruzelskiego? wym przyjacielem demokracji. 7
8. Numer 6 (grudzie 2004) A moe powrt do korzeni?
AUTODESTRUKCJA - HIT DEKADY Piotr Sowik Cz osb widzi rozwizanie
problemu w zmartwychwstaniu starych subkultur. Uwaaj, W dawnych
czasach wrd zbun- tyki. P biedy, gdyby ziomale palili wyhodo- e s
one wolne od patologii i niebezpiecznych towanej modziey kryo wan
na dziace samosiejk. Teraz powszechnie zjawisk. Cieszy fakt, e na
ulicy coraz czciej humorystyczne powiedzenie, palony jest tzw.
skun, czyli genetycznie modyfi- mona zauway dziwnie ubranych ludzi.
Mar- e anarchici obalaj system butelka po bu- kowana odmiana konopi
indyjskich, podlewana twi jednak styl, w jakim to odrodzenie si
odby- telce. Wspczesny styl zabawy przypomina rnymi chemikaliami i
przyprawiana w niewiel- wa. Spoeczestwo konsumpcyjne zrobio swo-
nieco programy lojalnociowe stacji benzyno- kich ilociach heroin
(eby szybciej uzalenia- je. Nastolatkowie jak w markecie wybrali
to, co wych. Za kad zotwk wydan na wspo- o). Palenie tego dzie w
dzie (bardzo modne z danego ruchu im odpowiadao. Walka? Zaanga-
magacze otrzymuje si jeden punkt na kar- i w ogle high fashion)
powoduje, e po jakich owanie? Stawianie pyta? Nie. Ubir i zabawa.
cie klienta zainstalowanej w mzgu. Gdy 3 4 latach delikwent nie
potrafi skleci zdania Skal problemu najlepiej wida na Przystanku
uzbiera si ich wystarczajca ilo dostaje si zoonego z wicej ni
czterech wyrazw, a naj- Woodstock. Gdy pojechaem tam po raz pierw-
gratis - psychiczne samobjstwo. czciej uywanymi sowami staj si tak,
nie szy od sceny do koca cinitego tumu szo si i elo ziom. Po zioa
siga wik- dobre 15 minut. Ludzie suchali mu- Modo musi si wyszale
sza cz modych ludzi. Na osie- zyki, skakali, o co im chodzio. Na
dlu z fifk w rku mona zobaczy drugim nie byo jeszcze le, ale Kilka
lat temu, przegldajc przecenione kase- ju 14-15latkw. Kiedy
szczytem ogrdki piwne biy ju rekordy po- ty w sklepie muzycznym,
natrafiem na skadan- popisu w tym wieku byo wypicie pularnoci.
Tegoroczny Woodstock k utworw z ktrego Jarocina. Nazwy kapel piwa i
zakrztuszenie si papierosem. by podobno najwikszy. By moe, niewiele
mi wtedy mwiy, ale tym, co przyci- Ciko dziwi si skali tego proble-
ale ja tego nie dostrzegem. Nie mia- gno moj uwag bya okadka. Na
zdjciu gru- mu, jeeli dla rodzicw narkoman em najmniejszych
problemw, eby pa punkw raczya si tanim winem pod znakiem jest wci
brudnym i chorym na spokojnie, bez przepychania si Jarocin.
Wygldali na wyjtkowo szczliwych. AIDS nieudacznikiem z Centralnego.
Przekrwio- doj pod sam scen. Co si zmienio. Ludzie Pniej z opowieci
ludzi, ktrzy byli na Jaroci- nych oczu swoich pociech nie chc
widzie, lub przestaj tam jedzi dla muzyki. Idc alejkami nie
dowiedziaem si, e oprcz picia ludzie w najlepszym wypadku tumacz je
sobie godzi- ciko jest dostrzec trzewe oczy. Dziwi si tym koguty
mieli zasady, a cz z nich walczya na- nami spdzonymi przed
monitorem. Problem sty- ludziom. eby schla si nie trzeba przecie
trz wet o jakie zupenie nierealne ideay. Wszyscy, muluj te media,
ktre promujc hip-hop nap- si 500 km bydlcym wagonem. Organizatorzy
z ktrymi rozmawiaem podkrelali, e czas picia dzaj przemys zioowy.
Pozostaje mie tylko staraj si temu przeciwdziaa i zapraszaj rne i
imprezowania mia dla tamtego pokolenia kon- nadziej, e jak kada
moda i hip-hop zacznie organizacje propagujce trzewy tryb ycia.
Naj- kretne granice. Tam, gdzie zaczynao si dorose powoli wygasa a
przy yciu pozostan tylko lepsze jednak chci nie pomog, jeli pacjent
ko- ycie koczya si wieczna impreza. Zupenie na- najbardziej
wartociowe projekty. cha swoj chorob. Rce opadaj, gdy widzi si
turalna kolej rzeczy. W kocu modo musi si lecego pod mietnikiem
nieprzytomnego cho- wyszale. Warszawka paka z pomaraczow opask na
rku oznacza- jc w woodstockowym argonie yj w trze- Cisza przed burz
Problem niczym nieskrpowanej zabawy nie woci. Problem nie ley w
charakterze imprezy, dotyczy jednak tylko biednych dzieciakw z blo-
ale w ludzkich gowach. W 1994 roku odby si ostatni Jarocin. Przyje-
kw pamitajcych czasy wczesnego Gierka. chao na niego zaledwie 30
tys. osb. Z ulic za- Apogeum problemu dotkno gwnie ludzi, kt-
Arkadia ycia czli znika dziwnie ubrani ludzie z kolorowymi rych na
hedonizm po prostu sta. Bogata, bana- szczotami na gowach. Zaczy si
ciemne wieki nowa modzie gardzi zioami, ktre s wedug Teraz
powinienem zabawi si w psychologa ekonomicznego prosperity i niczym
niepohamo- nich uywk dla mas. Oni pakuj w siebie rodki i poda
uniwersalny przepis na rozwizanie pro- wanego konsumpcjonizmu.
Nastolatki zamiast bardziej wyrafinowane. W towarzystwie pal blemw
mojego pokolenia. Szczerze mwic nie zaangaowanych zinw zaczy czyta
Bravo haszysz a na imprezie podtrzymuj kondycj mam pojcia, co takim
przepisem mogoby by. i Popcorn. Skoczy si czas pyta, zacz si
amfetamin lub ekstazy. W kocu nikt nie wy- Wiem jedynie, co mi
pomogo. Autodestrukcj czas zakupw. Czasy dobrobytu maj jednak to
trzymaby trzech dni techno zabawy bez dopa- zastpia w pewnym
momencie autorefleksja. Im do siebie, e kiedy si kocz. Powany
kryzys laczy. Pytanie tylko, ile lat imprezowania jest duej nad tym
wszystkim myl, tym bardziej zacz si okoo 1999 roku. Naturaln wic
ko- w stanie znie mzg? Kada tabletka ekstazy to dochodz do wniosku,
e te kilkanacie procent lej rzeczy byo powstanie nowej, adekwatnej
do kawaek neuronu mniej. Umys, ktry nie ma po- zniszczonych istnie
jest danin, jak skada ka- sytuacji subkultury. rzdnych korzeni nie
potrafi dobrze funkcjono- de pokolenie w burzliwym etapie zwanym
mo- wa. Klubowe imprezy przypominaj wic nieco doci. Odnosz jednak
dziwne wraenie, Zioo elo ziomali programy lojalnociowe na stacjach
benzyno- e moja generacja nie chce zamkn tego wych. Za kad zotwk
wydan na wspoma- etapu i w skadaniu daniny z siebie nie wi- Wydawa
by si mogo, e ludzie ucz si na gacze otrzymujesz 1 punkt na karcie
klienta za- dzi niczego zego. Mam nadziej, e poko- bdach. Niestety
nie zawsze. Zrodzony w b- instalowanej w mzgu. Kiedy zbierzesz
wystar- lenie moich dzieci bdzie mdrzejsze lach szarych blokowisk
hip-hop skopiowa skru- czajc ilo punktw dostajesz gratis psy- i
wszystko dookoa przestanie by dla nich pulatnie list grzechw gwnych
tzw. starych chiczne samobjstwo. Prezentu nie moesz jednym wielkim,
yciowym hipermarke- subkultur. Jedyna rnica polega na tym, e tanie
zwrci. Tak jest zapisane w regulaminie tem. Godnego ycia nie da si
niestety ku- wino zostao wyparte przez piwo i lekkie narko- zabawy.
pi na promocji. 8
9. Numer 6 (grudzie 2004) SEKSMISJA II Marta Szymaska Nie mona
popada w skrajnoci. W ka- dej sytuacji naley zachowa pewnego ro-
dzaju dystans. Kobieta ma zupenie inne zadania spoeczne od mczyzny.
Jest matk, opiekunk ogniska domowego. To C zsto dzisiaj sysz o
feminizmie. bo zarzuci im si stereotypowe mylenie. oczywicie nie
musi oznacza, e jest za- Model kobiety wyzwolonej wyda- Wydaje si,
e kobieta chce by traktowa- kwalifikowana tylko i wycznie do roli
je si by modelem kobiety przy- na na rwni z mczyzn, e chce sta si
kury domowej. szoci. A ktra kobieta nie chciaaby ni Natomiast
mczyzna jest gow rodzi- by? ny, ojcem, ktry ma by czuy, ale i
surowy. I tutaj z pewnoci usyszaabym protest Statystyki pokazuj, e
na tym samym feministek- jak mog uywa sformuowa- stanowisku pracy
kobieta zarabia mniej ni nia gowa rodziny w odniesieniu do m-
mczyzna. I tutaj zaczyna si problem. czyzny? Mog, poniewa wiem, e
kobie- Pada wic pytanie: dlaczego to pe stano- ta jest szyj, ktra
pokazuje mu, w jakim wi kryterium, a nie wyksztacenie, talent,
kierunku ma patrze. Pomaga mu. dowiadczenie...? I zaraz obok
pojawia si Jedynym rozwizaniem jest uwiadomie- sowo- dyskryminacja.
Sowo, ktre ostat- nie sobie, e kobiety i mczyni nigdy si nimi czasy
jest w mediach naduywane, do koca nie zrozumiej. Mog si zaak- mona
by nawet powiedzie- modne. ceptowa ze wszystkimi cechami pozytyw-
Kobiety walcz o prawa. Zastanawia nymi i negatywnymi, jakie
posiadaj mnie tylko, czy pamitaj jeszcze o prawa i z funkcjami,
jakie powinni wykonywa do czego walcz. Faktem jest, e przez w
spoeczestwie. Jeli do tego nie dojdzie, wikszo istnienia wiata, to
mczyni to wiat przeyje Seksmisj II- bez m- nim rzdzili, ale
odwrcenie porzdku do czyzn i kobiet. Tylko, kto w niej bdzie gry
nogami niczego nie zmieni. Bdzie gra gwn rol?- wol si nie
zastanawia. tak samo, tylko na szczycie bd stay ko- Pewna aktorka
amerykaska w jednym z wy- biety, niczym w synnej Seksmisji. Jeli
wiadw przeprowadzanych z ni na amach po- kto widzia ten film na
pewno doszed do pularnego pisma, na pytanie czy jest feministk
wniosku, e kobiety potrzebuj mczyzn odpowiedziaa, e ni nie jest,
poniewa nie ma tak bardzo, jak oni potrzebuj kobiet, cho- mczyzn,
paradoksalnie bdc nadal takiej potrzeby- wie bowiem, e to kobiety
za- cia si do tego nie przyznaj. Dzisiaj tak kobiet. Bo jednoczenie
chciaaby by wsze rzdziy wiatem. W historii zdarzay si wiele si
wymaga od mczyzn, e to chy- przepuszczana w drzwiach przez mczy-
wojny z powodu kobiet, pojedynki, zemsty..., ba szybciej o nich
mona powiedzie, e zn; chciaaby, aby on pomg jej zaoy ktre potrafiy
zatrz fundamentami pastw s dyskryminowani. Ju nie mog pocao- paszcz
czy odsun krzeso, na ktrym ona i zmieni bieg historii. Wszystko
dziao si dla wa koleanki w rk, bo chwil pniej s ma usi. Jednym
sowem chce by przez kobiet, przez kobiety i...mimo kobiet. oskareni
o napastowanie seksualne. Nie mczyzn nadal adorowana. Czy nie chce
mog opowiedzie dowcipu o blondynce, za wiele? I ja si pod tym
podpisuj. Grup Organow Krzysztofa Sadowskiego. Q-LTURKA 09-01-2005
KONCERTY Koncert ANASTASIS Gdzie: Tygmont, ul. Mazowiecka 6/8 O
ktrej: 21 Wstp: wolny Katarzyna Dbro Co: Koncert z okazji Wielkiej
Orkiestry wi- tecznej pomocy organizowany przez TVP. Gdzie:
Warszawa, TVP, ul. Woronicza 17 O ktrej:16:15 Following The Rain
Wstp: wolny Co: Tematem tej ekspozycji jest coroczna migra- cja
antylop gnu z Tanzanii do Kenii. Wystawa D zia ten chciaabym
skierowa 22-12-2004 skada si ze stu szeciu zdj czarno-biaych przede
wszystkim do tych, ktrzy Koncert Wojciecha Karolaka z zespoem i
kolorowych. poszukuj w naszej bd co bd Co: Wojciech Karolak jest
wiodcym jazzmanem Gdzie: Zachta Galeria Sztuki Wspczesnej, pl.
Stolicy czego naprawd innego od poy- sceny polskiej. Wraz z
zespoem..... Maachowskiego 3 wek, ktre serwuj nam na codzie me-
Gdzie: Warszawa Tygmont, ul. Mazowiecka 6/8 Kiedy: wystawa staa
dia. Pragn umieszcza tu, w miar swo- O ktrej: 21 Ile: Bilet
zwyky:10 z, ulgowy: 7z, w pitki ich moliwoci, informacje o
imprezach, Wstp: wolny wstp wolny. o ktrych nie usyszycie w radiu,
nie prze- czytacie w gazecie bd na ulotce, a ktre 26-12-2004
Warszawskie Stare Miasto Krzysztofa Sadowskiego z ekip Co: Zbir zdj
Starego Miasta pokazujcych jego mog pomc Wam, Drodzy Studenci,
Krzysztof Sadowski - absolwent wydziau ko- histori od koca XIX
wieku. Przedwojenne pa- w pogodzeniu si z t najprawdziwsz kul-
munikacji PW. Zauroczony brzmieniem organw noramy; powojenne ruiny;
lata 50.; okres odbu- tur- kultur dobrego smaku... A wic....
elektronicznych w 1968 zaoy sw sztandarow dowy. Zdjcia wspczesne
take nie pokazuj 9
10. Numer 6 (grudzie 2004) 2003/2004. Moemy si dziki temu
dowiedzie, YCIE, TO SZTUKA WYBORU... e przykadowo wyjazdy
rekreacyjne (nie liczc Maciej Jan Broniarz obozu 0) kosztuj 7000 z.
Finansowanie Ju- wenaliw - 16 000, pokazy filmowe dla studen- W
ostatnim czasie jestemy bom- tem na kilka dni przed wyborami, a sam
proces tw - 7000, koszulki z logiem UKSW - 5000. bardowani
doniesieniami o afe- zgoszenia swojej swojej kandydatury nie nalea
Zastanawia mnie fakt, e ze wszystkich wymie- rach, korupcji
politykw, uka- do najprostszych. Interesujcym jest fakt, e nionych
tam dziaa dane mi byo, jako zwyke- dach i naduyciach sfer rzdzcych.
Mona przedstawiciele Modziey Wszechpol- mu, szaremu studentowi
zetkn tylko z turnie- odniec wraenie, e ca klas polityczn tra-
skiej take ogosili, e bda nadzorowa jem pikarskim - ktry kosztowa
ponad 800 z. wi zgnilizna moralna i etyczna. Jake wielk przebieg
wyborw. Jest to o tyle ciekawe, To oczywicie moja subiektywna
opinia, ale wik- radoci zapono me serce, gdy dowiedzia- e od
duszego czasu Samorzd Studenc- szo studentw przeyje bez RejsuZawisz
em si, e jest miejsce,gdzie s ludzie szczerzy, ki utosamiany jest z
Wszechpolakami. Ale Czarnym, bez dugopisu z logiem UKSW, czy
uczciwi i oddani sprawie, ktrzy niczym sa- to naturalnie zbieg
okolicznoci. bez tak kosztownego udziau w Juwenaliach motny biay
agiel trwaj na morzu zepsucia Stoisko do gosowania na Dewajtis zor-
(zwaszcza, e jako bladowypadlimy na tle in- i rozpusty. Ktrzy w
zamieci nieuczciwoci ganizowano, podobnie jakw poprzednich nych
uczelni). Natomiast podejrzewam, e znacz- i prywaty, odwanie i
uparcie stoj na stray latach w hallu gwnym. Tradycyjnie te nie
wicej studentw chtnie widziaoby dopaty wszystkiego co pikne i
dobre. O kim mowa - wikszo osb obsugujcych wybory sta- do
wyywienia, wysze stypendia, sensowniej oczywicie o .... nowili
studenci pierwszego roku. Ciekawe, ustalane progi stypendialne
(vide synne 4.5 dla- czy studenci starszych lat nie mieli ju za-
IEMiDu - wida nie opaca sie uczy, bo im wy- Samorzdzie Studentw
UKSW. W cigu pau eby pomc, a moe po prostu istnie- sza rednia tym
paradoksalnie mniejsze szanse ostatnich kilku tygodni te sowa byy
na ustach je inny, nieznany nam powod? Godnym od- na stypendium).
Zgadzam si, e rozrywka i kul- wielu studentw. Wszystko za spraw
wyborw notowania jest te fakt, e przy urnie za- tura s bardzo wane,
ale wydaje mi si, e dla do Parlamentu Studenckiego na rok
akademicki wsze dzielnie czuwao kilka osb z Samo- godnego i
ubogiego studenta (a takich jest po- 2004/2005. Wybory to przecie
bardzo wana rzdu. rd nas znacznie wiecej ni mylimy) koncerty rzecz,
a udzia w nich jest obowizkiem kadego Kiedy wreszcie, po dniach
oczekiwania i rejsy nie s priorytetowe. Co innego koszulki - z nas.
W tych wolnych i demokratycznych wy- na oficjalne wyniki wyborw
postanowio- zawsze mona sie w nie ubra i jest cieplej. Jeden borach
okazujemy swoje poparcie i zaufanie dla no je ogosi ogowi studentw,
wybrano ze studentw stwierdzi: Wybory wyborami, ludzi, ktrzy przez
najbliszy rok bd si trosz- na to dosy ciekaw por. Spotkanie spra- a
rzdzi bd Ci sami. ycz im, eby po- czy o nasze interesy w skali caej
uczelni....... wozdawcze odbyo sie we wtorek, 7.XII wicili wicej
uwagi temu, co rzeczywicie wane a moe nam si tak tylko wydaje.
Tylko jedno jest o godzinie 16:00. Niestety, prawdopodob- dla
studentw. Drugiej Piwnicy pod Baranami jak do tej pory prawd.
Oddajemy swj gos. nie bez konsultacji z Samorzdem, w tym i tak nie
zbudujecie. Macie za to moliwo ua- Reszta jest ju utrzymana w jak
najlepszym du- samymczasie obdyway sie rekolekcje ad- twi
studiowanie wielu sensownym ludziom, kt- chu elit politycznych III
RP. wentowe, ktre dziwnym trafem przyci- rzy co prawda nie studiuj
na najbardziej elitar- Patrzc, po raz czwarty ju, na przebieg wybo-
gny gros studentw. nych kierunkach i nie chodz na codzie w garni-
rw nie mog si oprze silnemu wraeniu para- Kwestia finansw Samorzdu
rwnie wyda- turze, ale ktrzy to ludzie, jeeli da si im szans,
doksu. Z jednej strony cigle syszy si krytyk je si bardzo
frapujca.Na stronie internetowej s w stanie dojc do wielkich
rzeczy. Znamwiele obecnego Samorzdu, a z drugiej strony nieustan-
Samorzdu (co ciekawe - owa strona zostaa przy- takich osb. Wy te
moecie je dostrzec i moecie nie wybierane s te same osoby. Podziwu
godna gotowana przez komercyjn firm - czyby na co dla nich zrobi.
Mam nadziej, e bdzie to niekonsekwencja wyborcw (bo przecie o ad-
UKSW nie byo ju zdolnych webmasterw inna kadencja. A my? A my
bdziemy obserwo- nym oszustwie nie moe by mowy). Tradycyj- i
grafikw, ktrzy przygotowaliby tak stron za wa, tak jak
obiecalimy... nie informacje dla kandydatw pojawiy sie rap- darmo)
umieszczono budet na rok akademicki Starwki znanej z pocztwek.
wadzi do symbolicznego miejsca tragedii. Gdzie: Stara Galieria
ZAPF, pl. Zamkowy 8 Gdzie: Muzeum Sugi Boego Ksidza Jerzego POEZJA
Kiedy: wystawa staa Popieuszki, ul. Kardynaa Stanisawa Hozjusza 2
Wstp: bilet normalny: 2 z. Kiedy:do 19 padziernika 2006 Wieczr
poetycki Podre z Herodotem Co: Wieczr promocyjny z okazji
przyznania na- PRL tak daleko, tak blisko... Warszawa Moskwa
1900-2000 grody Warszawskiej Premiery Literackiej Ryszar- Co:
Ekspozycja przygotowana przez IPN. Ko- Co: Pierwsza prba spojrzenia
z lotu ptaka na dowi Kapuciskiemu za ksik Podre z He- lekcja
fotografii prezentujcych waniejsze wy- sztuk XX wieku obu pastw.
rodotem.. darzenia z historii Polski 1944-1989, uzupenio- Gdzie:
Zachta Narodowa Galeria Sztuki, pl. Gdzie: Klub Ksigarza, Rynek
Starego Miasta na zwizym i kompetentnym opisem. Maachowskiego 3
22/24 Gdzie: Collegium Civitas, PkiN (XII pitro), pl. Kiedy:
31-01-05 Kiedy: 29-12-04 Defilad 1 Wstp: bilet normalny: 10 z,
bilet ulgowy: 7 z, O ktrej: 17 Kiedy:do 24 grudnia w pitki wstp
wolny Wstp: wolny Wstp: wolny Zanim Ingmar sta si Bergmanem
Zapraszam was serdecznie do odwiedzenia tych Muzeum ks. Jerzego
Popieuszki Manuskrypty, notatki robocze, cytaty, rysunki miejsc.
Jeli macie konkretne miejsca, o ktrych Co: Wystawa przedstawia ycie
i tragiczne losy i fotografie z pierwszych produkcji teatralnych
chcielibycie czyta, to czekam na wasze suge- ksidza Popieuszki.
Kolejne sale wprowadzaj i filmowych Bergmana. stie. wit radosnych i
spokojnych yczc egnam w klimat okresu PRL-owskiego i okresu wojen-
Gdzie: Galeria Elektor MCKiS, ul. Elektoralna 12 si do przyszego
numeru. nego i w ycie tego kapana by kocowo dopro- Kiedy: do 26
grudnia Wstp: wolny
11. Numer 6 (grudzie 2004) wracamy w sobot wieczorem. 27
listopa- LWW W TRZECH ODSONACH da o godzinie 7 rano stawiem si pod
po- Karol Makowski mnikiem Kopernika, skd mielimy odje- cha. Kilka
osb pakowao do samochodu gazety, polskie flagi, plecaki i karimaty.
Po Trzeciego dnia wyprawy wsiedlimy kilku minutach ruszylimy. L ww
by, jest i zapewne bdzie nadal miastem niezwykym, w pocig, ktry
wygldem przypomina ja- Atmosfera bya akademicka. Wypraw o ktrym nie
sposb mwi i pi- poski super ekspres. Krajobrazy za oknem
zorganizowa Krzysztof Wojdyo student sa bez emocji. zmieniay si
jednak bardzo wolno. W Iwa- nauk spoecznych z Uniwersytetu Warszaw-
Janusz Czerwiski Lww i okolice no Frankowsku przesiedlimy si w may
skiego. Wikszo grupy stanowili studen- rozklekotany autobus z
wielkim wiatrakiem ci UW, czciowo zwizani z duszpaster- Pierwszy
raz granic wschodni przekro- z boku. Gnalimy tak powoli coraz
bardziej stwem z Freta. Jecha z nami dziennikarz czyem 6 lat temu.
Dobrze pamitam ten zafascynowani zupenie innym, nowym, gazety
wyborczej, jechali studenci socjo- moment. Jechaem pocigiem z grup
lice- nie znanym nam wiatem. logii i prawa. Kady z nas oczekiwa od
alistw. Najpierw, szybko i sprawnie odby- wyjazdu czego innego. W
powietrzu uno- a si kontrola paszportowa po polskiej stronie.
Odsona druga si si duch przygody. Kilkaset metrw dalej do drzwi
przedziau Mielimy obawy, czy zostaniemy wpusz- zapuka pokanych
rozmiarw, nienagan- Dwa lata temu znowu nadarzya si oka- czeni na
terytorium Ukrainy. Cel naszej wi- nie umundurowany jegomo o twarzy
jed- zja. Tym razem mielimy zdoby najwy- zyty musia by jasny dla
celnikw. Grupa nego z tych posgw, ktre okalaj Paac sze pasmo
ukraiskich gr Czarnohor. umiechnitych od ucha do ucha studen-
Kultury i Nauki. Wacicielowi amaranto- We Lwowie spdzilimy zaledwie
kilka go- tw z Polski jadcych do Lwowa wiado- wego nosa powagi
dodawao nakrycie go- dzin, co doskonale wystarczyo na odkry- mo o
co chodzi. Flagi ukrylimy na p- wy charakterystyczne dla wschodnich
sub cie zmian jakie nastpiy od mundurowych lotniskowiec. Wypyta nas
czasu mojej ostatniej wizy- dokadnie o to kim jestemy, o powd ty.
Ulice nadal byy wybru- w jakim udajemy si na Ukrain wreszcie
kowane, wyboiste, ale wida jak jestemy zorganizowani. Wpuci nas. ju
byo na nich samochody Celem tej kilku osobowej wyprawy byy
zachodnich marek. Pojawi Gorgany. Gry dzikie, puste i (mielimy si
te prywatny handel. tak nadziej) niebezpieczne. Podr sa- te
saturatory zostay wy- mymi tylko rodkami lokomocji z Warsza- parte
plastikowymi, brzo- wy do miejscowoci, w ktrej miaa si wymi
butelkami sprzedawa- rozpocz piesza wdrwka cznie zaja nymi w
sklepach, w ktrych dwadziecia cztery godziny. napj zacz przypomina
ra- czej col ni kwas chlebowy. Odsona pierwsza Na Prospekcie
Swobody po- Cmentarz Orlt Lwowskich jawiy si parasole restaura- Na
zwiedzanie Lwowa dostalimy od cji i zachodnie ceny. Samo miasto
wyda- kach pod sufitem. Gorzej byo z gazetami, opiekuna, historyka
- pasjonaty Jacka wao si znacznie bardziej kolorowe. No ktrych byo
tak duo, e wyleway si Myszkowskiego, jeden dzie. Bardziej ni i pki
w sklepach oprcz cukru w kost- spod foteli. Mielimy przygotowane
stra- historia miasta moj uwag, uwag mode- kach, podejrzanie
wygldajcych wyrobw tegie i odpowiedzi na wypadek, gdyby cel- go
podrnika, przycigna wszechobec- cukierniczych i podstawowych rodkw
nik zacz si nas wypytywa. Nie pyta na kostka brukowa, po ktrej
cigny prze- czystoci zaczy goci produkty zachod- jednak o nic i
pozwoli przekroczy grani- dziwne, poobijane, trzeszczce i gone jak
nie. Jednym sowem co drgno. Pierwsze c. czogi wehikuy marki ada.
Zwrciem te wraenie pozostaje w nas dugo. Pamitam, Kilka kilometrw
przed Lwowem kie- uwag na obdrapane ciany nigdy nie re- e z
przyjemnoci odkrywaem te czasem rowca wczy radio. Nasuchiwalimy ko-
montowanych kamieniczek i burych, smut- drobne rnice, ktre zaszy w
przecigu munikatw. W ucho wpada nam synna ju nych krajowcw
sprawiajcych wraenie, czterech lat. Chodzc po ulicach tego licz-
hip hopowa piosenka z tekstem hase skan- jakby nigdzie i nigdy si
nie pieszyli. Prze- nego miasta zauwayem, e czuje si tu dowanych
przez zwolennikw Wiktora chodniw byo mao. Na licznych placach jak u
siebie, e jest co, co czy mnie z tym Juszczenki. w oparach
tytoniowego dymu siedziay miejscem. Przyjechalimy wieczorem. Lww
ton grupy szarych mczyzn o zmczonych w kolorze pomaraczowym.
Samochody, twarzach. Zoylimy kwiaty na cmenta- Odsona trzecia
witryny sklepw, okna prywatnych miesz- rzu Orlt. Weszlimy na
pobliskie wzg- ka, latarnie udekorowane byy pomara- rze, eby
zobaczy panoram miasta. Wi- W rod 24 listopada wieczorem dowie-
czowymi wstkami i flagami. Gdy jecha- dok zrobi na nas wraenie.
Reszt byo dziaem si od znajomych, o planowanym limy przez centrum
ludzie machali do nas. wypatrywanie tych beczkowozw, na pitek
wyjedzie do Lwowa. Sprawa Wieczorem, po zakwaterowaniu na Kato- z
ktrych spragniony podrnik mg si bya cakowicie spontaniczna.
Wiedziaem lickim Uniwersytecie ruszylimy na mia- napi pysznego,
schodzonego kwasu chle- tylko, e kto zaatwi busa, e koszty maj sto.
Atmosfera bya gorca. Przed gmachem bowego. si zamkn w granicy 150
zotych i e Teatru Opery i Baletu na Waach Hetma-
12. Numer 6 (grudzie 2004) Co wic zostaje z owego czaru Boego
CZAR BOEGO NARODZENIA Narodzenia? Najpierw prawda o tym, e ks.
Jarosaw A. Sobkowiak MIC chrzecijanin nie czeka, bo ju si docze-
ka. Zatem nie czekajc, moe ju tylko czu- wa, by nie straci z pola
widzenia Tego, I nteresujca jest analiza ycze, ktre je nas powrotem
do raju, gdzie wszystko otrzymujemy z okazji wit Boego byo w zasigu
rki i ludzkich moliwoci. ktrego si ju doczeka. Zostaje te pyta-
Narodzenia. Ciekawa jest rwnie re- Tymczasem, gdy wsuchamy si w
biblijny nie, czy jest sens troszczy si o siebie? fleksja nad
yczeniami, ktre znajdujemy kontekst tych wit zauwaamy, e Jan
Narodzony Bg uczy, e to On przejmuje w mediach, w tytuach re-
Chrzciciel trafia do cz troski o czowieka. Moe wic trzeba klam czy
programw te- wizienia, Herodowi bardziej zatroszczy si o Boga a nie
o sie- lewizyjnych. Ostatnio wali si krlestwo, bie. Znamy z ulicy
dzieci z kluczem na szyi, przy tej okazji zauwa- a sam Jezus zajmie
si bkajce si, troszczce si o siebie na am, e mniej mwi si o
marginesem, ludmi przerne sposoby. I wiemy, e nie to jest
tajemnicy, mocy, wielko- najmniej godnymi za- celem, gdy tylko
dziecko bez rodzicw ci, czciej za pojawia ufania. I tak pryska musi
a tak bardzo samo myle o sobie; si sowo czar. W czym czar drugi.
samo, gdy nikt o nim nie pomyli. wic wyraa si w czar Obserwacja
ycia Niewiele wic pozostaje z czaru Boego Naro- Boego Narodzenia?
politycznego kae dzenia. Moe tylko to, e nie jest ono tym, co o
Najpierw w czarze mio- nam pragn innych nim mylimy. I tu dochodzimy
od czaru do roz- ci. By moe dlatego, e systemw, innej sytu-
czarowania. Nie jest to jednak rozczarowanie tak mao dowiadczamy
acji moe nowego Bogiem, lecz sob. Uwiadamia ono, jak bardzo jej w
codziennoci. Boe chrzecijastwa. Ale czowiek rozczarowuje si rodzc
swojego boga. Narodzenie uczy jednak, ono nie jest alterna- A
wystarczy przyj Tego, ktry rodzi si sam: e ta mio ma imi. Bg tyw
dla ycia, lecz dla nas i w nas. Mwi o konkretnym yciu, nie jest
Mioci. Nie mona jego dopenieniem. Co udzi, nie czaruje. Plus tego
jest ogromny. Wtedy jednak tej kolejnoci odwrci i powie- wicej,
nawet jeli niesie spenienie obiet- te nie rozczarowuje. Zaprasza
tylko do tajemni- dzie, e to mio jest bogiem. I tak pry- nic, to i
tak nie tych ludzkich, lecz Boych. cy, ktra bya, jest i przychodzi
Rwnie wte- ska czar pierwszy. W ten sposb kolejne plany uciekaj w
prze- dy, gdy to czytasz. w czar zachca te do tsknoty za sta- szo,
kolejne marzenia przesuwamy w bilizacj. Moe po to jest wigilijny
st. przyszo. A Boe Narodzenie kae trwa Wszystkich Czytelnikw
zapraszamy na Czasem z poyczonych pienidzy, czasem i nie ucieka z
teraniejszoci. I tak pryska stron- www.jaroslawsobkowiak.pl wbrew
sytuacji bezrobocia i biedy. Czaru- czar trzeci. skich ustawiona
bya scena wok ktrej Podeszlimy blisko sceny. W pewnym nie
zatrzymywali nas i prosili o gazety. zgromadzony, kilkutysiczny tum
skando- momencie zrodzi si pomys, by poprosi Ludzie wychodzili ze
swoich samochodw, wa i taczy w rytm muzyki. Nad ludmi, o udzielenie
nam gosu. Wyszed do nas witali si z nami i dzikowali za obecno. na
dugich kijach i wdziskach powieway szczupy, szpakowaty mczyzna w
szarym Umwilimy si o godzinie 11 pod ka- kaszkiecie. Powiedzia,
tedr Wniebowzicia Najwitszej Maryi e bdziemy mogli Panny. Stamtd
ruszylimy pod scen. Po wej rano o godzi- kilkunastu minutach
szpakowaty pan nie 11. w szarym kaszkiecie udzieli nam gosu. Ludzie
reagowali na Wybrany na trybuna (drog aklamacji), ab- nasz widok.
Pytali si solwent filozofii Piotr Herbich przedstawi skd jestemy.
Czsto ze nas, opowiedzia o akcjach organizowa- zami w oczach, w
jzy- nych w Polsce, zapewni o naszym popar- ku polskim dzikowali
ciu dla ich sprawy i o naszej solidarnoci. za nasz przyjazd. Misja
wykonana. Nastpnego dnia W drog powrotn ruszylimy o godzi-