ZS10.pl

www.ZS10.pl

Bielany w Kalejdoskopie HistoriiAKCJA OSJAN

LOTNISKO BIELAŃSKIE

W 1934 r. zapadła decyzja o likwidacji lotniska mokotowskiego, w jego miejsce miały powstać trzy inne: lotnisko sportowe na Bielanach, wojskowe na Okęciu i komunikacyjne na Gocławiu. Do budowy lotniska bielańskiego przystąpiono w roku 1938. W 1939 r. wytyczone było pole wzlotów, jednak bez zbudowania budynków.Mapa Lotniska Bielańskiego

www.ZS10.pl



W czasie II wojny światowej lotnisko zostało zajęte i znacznie rozbudowane przez Niemców. W roku 1944 stacjonowały tu cztery eskadry rozpoznawcze Luftwaffe. Znajdowała się tutaj także tymczasowa baza dla tranzytowych lotów transportowych, służących do uzupełnienia stanów i sprzętu z frontu wschodniego. Pod lotnisko zajęto ogromny teren pomiędzy Wawrzyszewem, Gacią (Radiowo), Placówką, Młocinami i Bielanami.

Widok na Bielany i fragment lotniska z lotu ptaka

www.ZS10.pl



Niezwykłym wydarzeniem była katastrofa niemieckiego Junkersa, który spadł na dom przy ul. Zuga 6. Stało się to już po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej.

Fragment niemieckiego „Junkresa” wbitego w dom przy ul. Zuga 6

www.ZS10.pl


Kierownictwo Dywersji (Kedyw) KG AK

22 stycznia 1943, w celu koordynowania działalności sabotażowo-dywersyjnej i partyzanckiej, powołano Kierownictwo Dywersji (Kedyw) KG AK. Na jego czele stanął płk Emil Fieldorf ps. „Nil”. W jego skład weszły: Związek Odwetu, Wachlarz, Tajna Organizacja Wojskowa oraz grupy bojowe Szarych Szeregów. W skład Kierownictwa Dywersji wchodziły: biuro studiów oraz referaty – operacyjny, szkoleniowy, wywiadu, łączności, produkcji konspiracyjnej, sabotażu kolejowego, przemysłowego, telekomunikacyjnego, chemicznego i bakteriologicznego.

Płk Emil Fieldorf ps. „Nil”

www.ZS10.pl



Zadania Kedywu

Dla Kedywu KG rozkaz nr 84 przewidywał następujące zadania:

planowanie akcji dywersyjnych i sabotażowych w skali ogólnej oraz opracowywanie wytycznych dla Okręgów

kontrola Kedywu w Okręgach kierowanie akcją Oddziałów Dyspozycyjnych Kedywu KG AK studia nad metodami i sposobami organizowania akcji dywersyjnych, sabotażowych i

partyzanckich, opracowywanie oraz wydawanie wytycznych i instrukcji szkolenie dowódców zespołów i patroli dywersyjnych oraz instruktorów technicznych dla

potrzeb okręgów

www.ZS10.pl



Zadania Kedywu

Dla Kedywu KG rozkaz nr 84 przewidywał następujące zadania:

badanie i opiniowanie materiałów, sprzętu i pomysłów w zakresie akcji sabotażowo-dywersyjnej

centralna produkcja środków walki sabotażowo-dywersyjnej zaopatrywanie Okręgów w środki walki – w miarę posiadanych zasobów nadzór nad odcinkiem pracy tych organizacji społecznych, których zadaniem jest

współdziałanie w walce czynnej oraz udzielanie im pomocy w zakresie wyszkolenia i zaopatrzenia materiałowego

www.ZS10.pl


Kryptonim „Osjan”

Ataku na lotnisko bielańskie dokonał oddział Kedywu o kryptonimie „Osjan”.

Kryptonim Osjan pochodzi od pełnej nazwy: Oddziały Specjalne Jan (Jan to pseudonim dowódcy Jana Kajusa Andrzejewskiego). Żołnierze oddziału działali podczas okupacji hitlerowskiej: uczestniczyli m.in. w Akcji Wilanów i Pawiak. Oddział wchodził wtedy w skład Związku Odwetu.

Główni wykonawcy akcji; od lewej: "Oliwa", "Jodła" (Mieczysław Horoch) i

"Fredro" (Zbigniew Horodyński)

www.ZS10.pl


Dowódca oddziału

Jan Kajus Andrzejewski ps. "Jan", "Jan Ż", "Jan Żelechowski" (ur. 20 stycznia 1913 w Villmanstrand (obecnie Lappeenranta) w Finlandii], zm. 31 sierpnia 1944 w Warszawie) – harcmistrz, podpułkownik, uczestnik powstania warszawskiego, dowódca pułku Oddziału Dyspozycyjnego "Broda" Kedywu.

Jan Kajus Andrzejewski ps. "Jan"

www.ZS10.pl


Dowódca oddziału

Od 1922 mieszkał w Polsce. Absolwent Szkoły Podchorążych Piechoty i Szkoły Podchorążych Inżynierii. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939, walczył także Obronie Warszawy. Działał w zbrojnym podziemiu od zakończenia wojny obronnej: początkowo w Służbie Zwycięstwu Polski, Związku Odwetu, następnie w Oddziale "Osjan" i ostatecznie w Brygadzie Dywersji "Broda 53" Armii Krajowej. Był wykładowcą na tajnej Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty "Agricola". Podczas okupacji hitlerowskiej używał przybranego nazwiska Jan Zawada.

Jan Kajus Andrzejewski ps. "Jan"

www.ZS10.pl


Twórca planu akcji

Aleksander Wąsowicz ps. „Spad”

Data urodzenia: 1918-02-14. Pozycja: zastępca dowódcy kompanii.

Od 1940 r. do 1944 r. pracował jako kierownik administracyjny prywatnego biura handlowego w Warszawie. W konspiracji od marca 1943 roku - Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej - Oddział Dyspozycyjny "Motor-30" - "Sztuka-80" - Brygada Dywersyjna "Broda 53" - kompania (Oddział Specjalny) "Sawicz" (OS "Sawicz").

Aleksander Wąsowicz ps. „Spad”

www.ZS10.pl



Wiosną 1944 r. dowodzący Oddziałem Specjalnym "Jana" kpt. "Jan" (Jan Kajus Andrzejewski) nakazał przeprowadzenie akcji "Bielany", polegającej na zniszczeniu trzysilnikowych samolotów transportowych Junkers Ju-52, stacjonujących na lotnisku polowym na Bielanach. Rozpoznanie terenu i opracowanie planu akcji zlecił dwóm podchorążym z OS "Sawicz": sierż. pchor. "Spadowi" oraz sierż. pchor. "Oliwie" (Jerzemu Zaufallowi), a ostateczny plan akcji był syntezą obu projektów. Dowodzenie całością akcji otrzymał jako zadanie na stopień oficerski sierż. pchor. "Spad", jego zastępcą został "Oliwa", a obserwatorem z ramienia Kedywu KG AK został kpt. "Jan".

Lotnisko Bielańskie na kolorowej mapie

www.ZS10.pl



W nocy z 3 na 4 maja 1944 r. atak na lotnisku bielańskim przeprowadził oddział specjalny AK „Osjan” kpt. Jana Andrzejewskiego ps. „Jan”.

Miejsce akcji

www.ZS10.pl



Po wybuchu powstania „Grupa Kampinos” AK w dniach 1 i 2 sierpnia 1944 r. przeprowadziła kolejne ataki na lotnisko, ale nie były one udane z uwagi na znaczną przewagę wojsk niemieckich. Lotniska nie udało się opanować, ale straty zadane przez partyzantów uniemożliwiły wykorzystanie lotniska przeciw Warszawie.

Pożar lotniska tuż po akcji

www.ZS10.pl



Ostatecznie lotnisko zlikwidowano na początku lat 50.

XX wieku – jego teren zagospodarowano użytkami

rolnymi, głównie pastwiskami. Obecnie na tym terenie znajdują

się osiedla Wrzeciono i Wawrzyszew.

Miejsce upamiętnienia… … poległych żołnierzy A.K.

www.ZS10.pl


Bibliografia

Przy tworzeniu prezentacji wykorzystano materiały między innymi z:

• wrzeciono.bloog.pl• pl.wikipedia.org/wiki/Lotnisko_Młociny• wawrzyszew.waw.pl/posty/959• patrzacwjednastrone.blogspot.com/2012/07/atak-na-lotnisko-ktrorego-juz-nie-ma.html• info-pc.home.pl/Whatfor/baza/obwod_II.htm• panorama.varsovia.pl/varsovia/index.php-frame=main&mapa=0&item=801&top=12.htm• jodla.org/historia/27-puk-uanow/puszcza-kampinowska• handball.abcsquash.pl/warszawa/?title=Lotnisko_Młociny

www.ZS10.pl


Autorzy

Piotr BaranowskiArtur Jadczak

Mateusz Peszko

Zespół Szkół Nr 10 im. Stanisława Staszicaul. W. Perzyńskiego 10

01-883 Warszawawww.ZS10.pl

Pod egidą p. prof. Mariusza Śmigasiewicza

ZS10.pl

Documents

Transcript of ZS10.pl