Zdjęcia makro. Warsztaty fotograficzne

8/6/2019 Zdjcia makro. Warsztaty fotograficzne

1/28

Zdjcia makro.Warsztaty fotograficzne

Autor: Haje Jan Kamps

ISBN: 978-83-246-2002-9

Tytu oryginau: Macro Photography

Photo Workshop

Format: 180x235, stron: 272

Poznaj techniki fotografowania w skali makro

i poka na swoich zdjciach zachwycajcy wiat szczegw

Jak naprawia typowe usterki zdj makro metod edycji komputerowej?

Jak stosowa efekty specjalne w makrofotografii?

Jak posugiwa si gbi ostroci?

Makrofotografi definiuje si jako rodzaj fotografii, na ktrej obiekt przedstawiony jest

w naturalnych rozmiarach lub jest nieznacznie powikszony (w skali 10:1). Jednak

makrofotografia to znacznie wicej jest ona odkrywaniem drobnych, fascynujcych

szczegw, ktrych na co dzie si nie dostrzega. Skrzydo pszczoy, kropla rosy na

patku ry, faktura cian czy splot wkien we fragmencie tkaniny to elementy, ktre

jeli je odkryjesz i nauczysz si na nie patrze mog sta si rdem wspaniaych

pomysw i piknych fotografii.

Ksika Zdjcia makro. Warsztaty fotograficzne wprowadzi Ci w niezwyky wiat

makrofotografii. Znajdziesz tu wszelkie potrzebne informacje, dotyczce sprztu

fotograficznego czy technik wykonywania tego rodzaju zdj, a take wiczenia, aby

mg sprawdzi swoje umiejtnoci w praktyce. Korzystajc z tego podrcznika,

dowiesz si, jak dobiera odpowiednie sztuczne owietlenie i wykorzystywa naturalne

wiato do budowania nastroju zdjcia. Nauczysz si osiga niewiarygodne efekty,

manipulujc gbi ostroci, i tworzy niebanalne obrazy abstrakcyjne oraz portrety

zainspirowane makrofotografi.

Owietlenie w makrofotografii

Wykorzystanie wiata naturalnego

Blokowanie wiata

Minimalizowanie drga

Sztuczne owietlenie i budowanie nastroju wiatem

Fotografowanie lnicych obiektw

Fotografowanie w plenerze kwiaty i owady

Posugiwanie si gbi ostroci

Tekstury Fotograficzne abstrakcje

Portrety inspirowane makrofotografi

Cyfrowa ciemnia
http://www.helion.pl/ksiazki/makwar.htmhttp://www.helion.pl/ksiazki/makwar.htmhttp://www.helion.pl/ksiazki/makwar.htmhttp://www.helion.pl/ksiazki/makwar.htmhttp://helion.pl/ksiazki/makwar.htmhttp://helion.pl/online.htmhttp://helion.pl/cennik.htmhttp://helion.pl/emaile.cgihttp://helion.pl/zakupy/add.cgi?id=makwarhttp://helion.pl/katalog.htmhttp://helion.pl/zamow_katalog.htmhttp://helion.pl/


2/28

9

Spis treci

ROZDZIA1 Pierwsze kroki w makrofotograi 19Czym jest makrofotografia 20

Na czym polega wyzwanie 22Punkt ostroci i gbia ostroci 24Owietlenie 25Inne wyzwania 26

Czy mnie na to sta 26

Dlaczego kady moe fotografowa w skali makro 28Pierwsza prba 30

Kompaktowe aparaty cyfrowe 30Cyfrowe lustrzanki jednoobiektywowe (dSLR) 31

ROZDZIA2 Wyposaenie 35Makrofotografia na cyfrowym aparacie kompaktowym 36

Konwertery 36Doczanie obiektyww do aparatu kompaktowego 39


3/28

10

Makrofotografia na aparacie dSLR 42Makrofotograa bez dodatkowego wyposaenia 43Konwertery 43Specjalistyczne obiektywy do makrofotograi 43

Telekonwertery 46Tuby przeduajce 48Piercienie odwrotnego mocowania 50czenie obiektyww czoami 51Mieszki 53

Lampy byskowe, reflektory i ekrany 55Zewntrzne lampy byskowe 55Lampy byskowe do makrofotograi 56Reektory i ekrany 57

Statywy 59Gowica statywu 60Szyny do ustawiania ostroci 60Specjalne statywy 61

ROZDZIA3 Owietlenie wmakrofotograi 65Dlaczego potrzebujemy lepszego owietlenia 66

Fotografowanie z dugim czasem otwarcia przesony 66Wibracje i ruch 67

Rozwizaniem jest wiato duo wiata! 68

Jak najlepiej wykorzysta naturalne wiato 70Cie a wiato soneczne 70Kontrolowanie naturalnego wiata 73Blokowanie wiata 74Reektory 76Ekrany 77

Jak zminimalizowa drgania 77Unieruchomienie fotografowanego obiektu 77

Unieruchomienie aparatu 79


4/28

11

Tumienie drga wasnych aparatu 82

Sztuczne owietlenie 82Owietlenie stae 83Owietlenie eszowe 85

Budowanie nastroju wiatem 87Kierunek wiata 87Kolorowe wiato 88Owietlanie ta 88

Balans bieli 90

ROZDZIA4 wiat wpowikszeniu 93Inny sposb patrzenia 95

Okazje s wszdzie 96Eksploruj swe otoczenie 97

Akcja w makrofotografii 101Spadajce krople 101Ponce zapaki 105

Fotografowanie lnicych obiektw 109Owietlenie 109Odbicia lustrzane 110


5/28

12

ROZDZIA5 Kwiaty 115Fotografowanie w plenerze 117

Owietlenie 117

Wiatr i warunki pogodowe 118Wybieranie ta 119Kompozycja ujcia 119

Wybieranie kwiatu do sfotografowania 120Dzikie kwiaty 121Kupowanie kwiatw 123Wystawy kwiatw 123

Posugiwanie si gbi ostroci 126Co to jest gbia ostroci? 126

Praca z ma gbi ostroci 128Paszczyznowe ustawienie obiektu 130

Techniki owietlania kwiatw 131wiato naturalne 131Reektory 132Lampa byskowa 133Flesz wypeniajcy 134Tylne owietlenie 134Filtry polaryzacyjne 134

ROZDZIA6 Tekstury 137Co to s tekstury 139

Poszukiwanie kontekstu 141

Fotografowanie tekstur 143

Owietlenie 145

Kompozycja 146

Pomysy warte wyprbowania 147


6/28

13

ROZDZIA7 Owady 153Fotografowanie owadw 155

Jak podej do owada 158

Praca w naturalnym rodowisku owadw 160Jak postpowa z owadami 161Studio do fotografowania owadw 163

Poruszajce si obiekty a maa gbia ostroci 165

Owady w locie 167

ROZDZIA8 Abstrakcje 173

Odkrywanie kolorw 175Uycie selektywnej ostroci w celach artystycznych 176

Wprowadzanie ziarna 178

Malowanie wiatem 180

Podkrelanie niezwykych detali 182

Przyjrzyj si kolorowym magazynom 183


7/28

14

ROZDZIA9 Ludzie 189Przyjrzyj si oczom 190

Fotografowanie oczu 191

Efekt czerwonych oczu 193Portret inspirowany makrofotografi 195

Makrofotograa samego siebie 196Bliski kontakt z modelem 198Odrobina humoru 200

ROZDZIA10 Cyfrowa ciemnia 205Jak stworzy cyfrow ciemni 207

Twj komputer 207Twoje oprogramowanie 208

Do czego s te przyciski 209Podstawowe narzdzia 210Narzdzia do zaznaczania 210Narzdzia do dodawania i usuwania z obrazu 212

Naprawianie typowych usterek zdj makro 214Ekspozycja 215Kontrast 217


8/28

15

Balans bieli i przebarwienia 220Maa gbia ostroci 224Retuszowanie obrazw 227

Fotografowanie w formacie RAW 229

Zaawansowane metody cyfrowej edycji obrazw 230

Dodatek A rda internetowe 235Dodatek B Wsppracujcy artyci fotograi 241Sowniczek 251Skorowidz 261


9/28

ROZDZIA

WIATWPO

WIKSZEN

IU

INNY SPOSB PATRZENIA

AKCJA W MAKROFOTOGRAFII

FOTOGRAFOWANIE LNICYCH OBIEKTW

4


10/28

94

Moim zdaniem urok makrofotografii polega natym, e najbardziej prozaiczne rzeczy mona dzikiniej zmieni w subtelne dziea sztuki. Ty i ja yjemyw wiecie wizualnych stereotypw, w ktrym jedno

spojrzenie mwi nam wszystko o danym miejscu,osobie lub przedmiocie. Ludzie rzadko maj czasi ochot przyjrze si czemu bliej, postawi pyta-nia, zmieni zdanie.

Makrofotografia pozwala to wszystko odmieni.Kuchenne krzeso, na ktrym siadasz codziennie odpiciu lat, moe si okaza pokryte skomplikowa-nym wzorem sojw drewna, rys i plam po czerwo-nym winie. Rczna pia, z ktrej korzystasz czasem

przy wykonywaniu drobnych domowych napraw, toniezwyky kola tekstur, kolorw i ksztatw. Ko-szyk z owocami to kolejne rdo niewiarygodnychwrae. A gdy skoczysz rozglda si po wasnym

domu, to na zewntrz cay wiat czeka na odkrycie.Kto by mg przewidzie, e oblodzony pot to takikunsztowny klejnot? Obejrzyj zdjcie 4-1, jeli minie wierzysz.

Uzbrojony w aparat, obiektyw, w sw wiedz natemat fotografii i w t ksik, ktra posuy Ci zacigawk, moesz zmieni zwyke przedmioty zeswego otoczenia w rzeczy pene ekspresji. ycie jestkrtkie, a sztuka wieczna bierzmy si do pracy.

4-1

Szron na ogrodzeniu. Zdjcie wykonane o biektywem Canon 28105 mm Macro,1/1500 s, f/5,6, ISO 100


11/28

ROZDZIA 4

ZDJCIA MAKRO / wiat wpowikszeniu

95

INNY SPOSB PATRZENIAPomyl o skali makro w odmienny sposb; pomylo skali caego globu. To synne zdjcie 4-2, zrobioneprzez NASA w roku 1968, w czasie misji Apollo 8,

to portret naszej Ziemi. Smugi leniwych chmur, roz-mazane wok ciemnoniebieskiej planety, zawieszo-nej w otchani. Gdy opublikowano to zdjcie, wiatosupia. Ta nowa perspektywa, jak uzyskano, na-ciskajc spust migawki cakiem prostego aparatutypu Hasselblad (dobrej jakoci aparat redniofor-matowy) na pokadzie statku kosmicznego, u wieluosb wywoaa zmian sposobu mylenia o wiecie.

Nie potrzebujesz jednak statku kosmicznego zamiliony dolarw, aby zmieni perspektyw. Gdy

portretujesz ludzi, wystarczy obniy pooenie apa-ratu, aby uzyska cakiem nowy wyraz. Kiedy sfo-tografujesz samochd od gry, take pokaesz lu-dziom co, co rzadko widuj. W obu przypadkach

nie fotografowae niczego nowego ani niezwykego,a sam proces fotografowania nie wymaga skompli-kowanych przygotowa. Wystarczy, e postarae sizrobi co dodatkowo; co, co odmienio charakterTwoich obrazw.

W makrofotografii zamiowanie do twrczych eks-perymentw jest szczeglnie podane. Wymaganejest te inne podejcie. Zamiast dwoi si i troi, byodda cao obiektu, z wszystkimi detalami, ro-bimy co wrcz przeciwnego. Nie chc pokazywa

caego domu. Nie chc pokazywa caej postaci.Nie chc nawet zrobi portretu od pasa w gr aniuchwyci twarzy; moe wystarczy mi samo uchoz kolczykiem.

Ignorujc wiksz cz sceny, ktra si przed Tobrozpociera, masz szans podzieli rzeczywisto naczstki i zbada je, odkry pojedyncze klocki w bu-dowli. Poka ludziom zdjcie czego, co kojarzy size wiatowodami i wiatem nowoczesnych techno-logii (zdjcie 4-3), a potem powiedz im, e patrz na

szczoteczk do zbw, a by moe zmienisz ich my-lenie o fotografii i wiecie, ktry ich otacza.

Chemicy interesuj si atomami, a biolodzy pasjo-nuj si sekwencjami DNA z tego samego powodu,dla ktrego my interesujemy si makrofotografi;chcemy odkry w rzeczach to, co decyduje o ichcharakterze, co nadaje im niepowtarzalno.

4-2

Obraz, ktry zmieni wiat; a take cay wiat moliwoci dla makrofotograiw zasigu rki. Zdjcie NASA


12/28

96

OKAZJE S WSZDZIE

Okazje do robienia zdj makro s wszdzie wokCiebie, a im wiksze wybierzesz powikszenie, tymbdzie ich wicej. Tapeta, dywan, tkanina (jak tapokazana na zdjciu 4-4) pokazane w naturalnejskali mog wyglda ciekawie. Kiedy jednak zbli-ysz si jeszcze bardziej, to nawet najprostsze przed-mioty oka si oceanem moliwoci. Pudeko zapa-

wiatowody czy tylko szczoteczka do zbw? Zdjcie wykonane odwrconymobiektywem staoogniskowym Canon 50 mm na mieszku, o dugoci ustawionej naok. 45 mm. Owietlenie reektorkiem halogenowym. 1/30 s, f/5,6 przy ISO 100

ek albo miseczka mleka dla adepta makrofotografiimog okaza si zajciem na cae dnie.

Trudno nie polega wic na braku tematw, leczraczej na tym, by je dostrzega. Niestety, tego trudnojest kogo nauczy. Rzecz wymaga poczenia prak-tyki, wyobrani, uporu i czasu. Jednak gdy raz udaCi si zrobi wietne zdjcie makro czego, po czymnigdy by si nie spodziewa, e bdzie si do tego na-dawa, to ju nie ustaniesz w poszukiwaniach.

4-3


13/28

ROZDZIA 4


97

4-4

Przy dostatecznym powiksze-niu dinsy okazuj si krajobra-

zem, w kt rym mo na si zgu-bi. Zdjcie wykonane obiekty-wem Canon MP65-E f/2,8 Macro

z zestawem l amp b yskowychMT-24EX Macro Twin Lite,

1/125 s, f/16 prz y ISO 100

EKSPLORUJ SWE OTOCZENIE

Gdzie wic najlepiej szuka okazji do zrobienia zdj-

cia makro? Wszdzie! To wanie jest prawidowaodpowied. Trjostrzowa golarka, zardzewiaa sta-ra pia (zdjcie 4-5), nawet ryza papieru mog oka-za si ciekawymi tematami. Cay sekret to szukaw nietypowych miejscach, nawet gdy na pozr niewydaj si wcale inspirujce.

Nigdy nie zapomn fotograficznej zagadki, ktrznalazem w jakim starym czasopimie, gdy byemdzieckiem. By to wykadrowany fragment jakiegozwyczajnego przedmiotu, ktry trzeba byo rozpo-zna. Przez dugi czas nikt nie wiedzia, co to jest.Moja siostra nie potrafia mi pomc, moi rodzice tesi poddali. Doprowadzao mnie to do furii, bo mia-

em to uczucie mam-to-na-kocu-jzyka, ktregozaznajemy, gdy szukamy na co waciwego sowa

(i mamy pewno, e takie sowo istnieje). Rozpo-znawaem ksztat obiektu, ale nie mogem go umiej-scowi. W kocu olnio mnie to bya obracajcasi cz zwykej kasety magnetofonowej.

Pokazywanie widzom do wiele, by zdawao siim, e wiedz, na co patrz, ale i dostateczniemao, by ich zaintrygowa, to sztuka wymagajcawiele wyczucia. Cho granie na nerwach widow-ni jest bardzo zabawne, nie jest to jednak gwnycel makrofotografii. W tym rozdziale chc przede

wszystkim zwrci Twoj uwag na rne moli-woci wykonywania zdj makro w Twym bezpo-rednim otoczeniu.


14/28

98

W szkoach dziennikarzy uczy si, e wszystkie do-bre historie s o ludziach. Nie trzeba pisa o 500osobach, ktrych dotkna jaka katastrofa; napiszo jednej z nich, bo czytelnicy atwiej si zidentyfi-kuj z pojedynczym czowiekiem ni z ca grup.To samo mona by powiedzie o makrofotografii:pikne zdjcie porusza uczucia, wywouje emocje.Samo zdjcie niewiele znaczy, jeli nie opowiadajakiej historii.

Codzienne przedmioty podsuwaj nam wiele sub-telnych historii. Gdy popatrzymy z bliska na dwaetony do gosowania (zdjcie 4-6), to widzimy sym-bol rozdarcia, walki midzy dwoma opcjami, dwo-

ma partiami, z ciemn przepaci niezgody midzynimi. Tapeta, skra domu, to krajobraz po walce,peen wieych ran i ladw napraw. Nie dostrzega-my tego zwykle, ale gdy przyjrzymy si z bliska, opo-wie okazuje si ciekawa (zdjcie 4-7).

Syszae pewnie wyraenie oczy s zwierciademduszy czowieka. Czemu miaoby to by prawdzi-we tylko w odniesieniu do ludzi? Wiem, e nie jestatwo nakoni domowego zwierzaka, by posiedziachwil spokojnie i pozwoli si sfotografowaSpjrz jednak na zdjcie 4-8. Cho nie jest to, cilerzecz biorc, makrofotografia, to zdjcie to dobrzeilustruje, jak mona wykorzysta zblienie przy ro-

4-5

Codziennie widzisz rdz. A czy kied y sprbowae j sfotografowa? Zdjciewykonane obiekt ywem Canon MP65-E f/2,8 Macro z zestawem lamp byskowychMT-24EX Macro Twin Lite, 1/125 s, f/8 przy ISO 100


15/28

ROZDZIA 4


99

4-6

4-7

Prostota kompozycji, ciekawatekstura i mocne kolory potra- czasem zoy si na dobreujcie. Zdjcie wykonane obiek-tywem Canon MP-E Macro

z zestawem l amp b yskowychMT-24EX Macro Twin Lite, 1/60 s,

f/8 przy ISO 100

Tapeta podrapana przez ko-ciaka historia domu. Zdjciewykonane obiektywem CanonMP65-E f/2,8 Macro z zestawemlamp b yskowych MT-24EXMacro Twin Lite, 1/180 s, f/8 przyISO 100


16/28

100

bieniu portretu. Byo to jedyne udane zdjcie spo-rd 200 prb, ale dowodzi to tylko tego, e wartoprbowa. Jeli uda Ci si zrobi taki prawdziwy,intymny portret Twojego ulubieca, bdzie to wiel-kie osignicie.

Za kadym razem, gdy zdarzy Ci si wzi jakiprzedmiot do rki i powiedzie to mi przypomina,jak kiedy, to masz ju gotow histori i emocjo-nalny zwizek. Wic wycignij swj aparat i postarajsi zrobi zdjcie, ktre jako t histori zilustruje.

4-8

Cierpliwo i dowietlajce scen reektory to gwne skadniki nastrojowe-go portretu tego kota. Zdjcie wykonane obiekt ywem Sigma 70200 mm f/2,8Macro z ogniskow ustawion mniej wicej na 110 mm, 1/45 s, f/4,5 przy ISO 100.Owietlenie: dwa reektory 800 W

Kolejnym dobrym punktem wyjcia s gry. Jeli lu-bisz pokera, szachy, a moe nawet gry fantasy z mi-niaturowymi figurkami, to masz przed sob wa-chlarz moliwoci. Sam najbardziej lubi szachy,wic szklane figurki do gry i kilka wiec potrafi mi

dostarczy zajcia w deszczowy dzie popatrz nazdjcie 4-9. Zdjcie to ilustruje te, co si dzieje, gdynie zapewnisz dostatecznej stabilnoci aparatu przystosowaniu dugiego czasu nawietlania w zdjciumakro. To niewielkie rozmycie spowodowane jestprzez nacinicie spustu migawki oraz odskakiwanielusterka, przemieszczajcego si we wntrzu aparatu.


17/28

ROZDZIA 4


101

AKCJA W MAKROFOTOGRAFIIWielk si fotografii zawsze bya umiejtno za-trzymywania czasu. Zanim pojawia si fotografia,nikt nie mg zobaczy, jak koliber porusza w locie

skrzydami, jak deformuje si pika tenisowa ude-rzona rakiet przy serwie ani te jak wyglda kulatrafiajca w jabko z prdkoci dwiku.

W tym mikrokosmosie, ktrym my si zajmujemy,znale mona setki ulotnych zdarze, byskawicz-nych akcji, ktre bez makrofotografii pozostaybynieznane. Mnie fascynuj najbardziej spadajcekrople i sposb, w jaki zapalaj si zapaki, wictym tematom postanowiem si bliej przyjrze.

SPADAJCE KROPLE

Byli fotografowie, ktrzy doszli do granicy obdu,prbujc zrobi perfekcyjne zdjcie spadajcej kro-pli. Na przykad w poowie lat pidziesitych Ha-rold Edgerton powici kilka lat ycia, by uzyskaidealne zdjcie korony krgu kropelek, ktry po-wstaje, gdy spadajca kropla wypchnie swym impe-tem cz cieczy do gry. W kocu, po latach prb,dopi swego.

Obecnie moemy dzieli si dowiadczeniem za po-rednictwem Internetu. A poniewa niemal wszyscyfotografowie korzystaj z aparatw cyfrowych, czaspotrzebny na eksperymentowanie take znacznie

4-9

Jedynym ow ietle niem tej scen yjest kil ka wiec; w ykonan iezdjci a przy ta k sabym wi etleto dobre wiczenie w makro-fotograi. Zdjcie wykonaneobiektywem staoogniskowymCanon 50 mm f/1,8 na tubie

przed uajce j 13 mm, 1/4 s,f/1,8 przy ISO 100


18/28

102

si skrci. Wyobra sobie tych biedakw, ktrzyza kadym razem musieli czeka na wywoanie fil-mu, aby przekona si, czy tym razem udao im siuchwyci koron kropel!

Pomimo e od strony technicznej fotografowa-nie kropel stao si atwiejsze, wci jest to zajciemudne i pracochonne. Jednak studiowanie roz-pryskw cieczy zamroonych w bezruchu ma w so-bie co niezwykego, i wietnie nadaje si to na pro-jekt z dziedziny makrofotografii.

Ju wiele razy w mej karierze fotografa prbowaemrobi zdjcia spadajcych kropel i za kadym ra-

zem robiem to nieco inaczej. Na pocztku uywa-em starej lampy byskowej podczonej do KodakaDC4800 kablem PC (takim samym, jakim czy siaparat ze studyjnymi lampami byskowymi). Rezul-

taty nie byy cakiem ze, ale przy fotografowaniukompaktowym aparatem nie udao mi si osig-n takiej jakoci, na jakiej mi zaleao. Za drugimpodejciem uywaem ju mojej pierwszej cyfrowejlustrzanki by to jeden z pierwszych modeli EOSD60 firmy Canon, kupiony w tym samym dniu,w ktrym pojawi si na rynku. To, co mi si uda-o osign, mona ju uzna za przyzwoity wynik(zdjcie 4-10), ale nie zwalajcy z ng.

4-10

Jedna z mo ich pier wszych p rb foto grafo wania kr opel. Z djcie w ykonan e obiek-tywem Canon 135 mm f/2,8 Soft Focus, owietlenie; dwie lampy 600W, 1/4000 s,f/2,8 przy ISO 100


19/28

ROZDZIA 4


103

A potem, pewnego dnia deszcz uwizi mniew domu z moim nowiutkim aparatem dSLR. I coinnego mgbym robi, jak nie wrci jeszcze razdo fotografowania kropel? Tym razem zdecydowa-

em si da szans staemu owietleniu i ustawiemobok siebie dwie warsztatowe lampy 600 W. Chowiato byo olepiajce, i tak nie byo jeszcze dosta-tecznie jasne; nawet najlepsze z moich uj z tegodnia miay minimalne rozmycie, wywoane ruchemkropli. Chocia niektre zdjcia byy cakiem spek-takularne, to rozmycie oznaczao, e nie osignemjeszcze technicznej perfekcji, jaka mi si marzya.

W trakcie eksperymentw odkryem jednak coistotnego, a mianowicie to, e przezroczysto wody

bardzo utrudnia uchwycenie dynamiki jej ruchu.Potrzebna mi bya jednolita w kolorze, nieprzejrzy-sta ciecz ale uywajc farby, narobibym strasz-nego baaganu. Moja nieoceniona asystentka, Kat-herine, poddaa mi pomys uycia mleka. Okazaosi to straszne w skutkach. Ciepo lamp sprawio, emleko skwaniao w mniej ni p godziny, a zapachw moim zaimprowizowanym studiu utrzymywa sipotem tygodniami. Wkrtce jednak odkryem ide-alny pyn: konserwowane mleczko do kawy! Jest

nieco gstsze od wody i nie psuje si tak jak mleko.Gdy zaczem pracowa nad t ksik, zdecydowa-em, e pora odwiey me dowiadczenie w zakre-sie fotografowania kropel. Zaopatrzyem si w kilkakartonikw mleczka do kawy i uzbrojony w obiek-tyw makro 28135 mm z tub przeduajc 25 mmoraz w zestaw lamp byskowych Macro Twin Litefirmy Canon, zaczem jeszcze raz.

Krople mona fotografowa na wiele sposobw, za-

lenie od upodoba. Mona tworzy obrazy tchn-ce spokojem, jak zdjcie 4-11 autorstwa MatthieuCollompa, ale ja wol dramatyzm uderzenia kropliw powierzchni.

4-11

Spadajce krople mona por tretowa w rnym stylu. Ta fotograa to przy-kad eleganckiego uchwycenia kropli w swobodnym spadku. Zdjcie wykonaneobiektywem mak ro 60 mm, 1/1000 s, f/3,5 przy ISO 100. Autor: Matthieu Collomp


20/28

104

Do fotografowania kropel uywam sporej, paskiejpowierzchni pokrytej cieniutk warstw mleczkado kawy. Nastpnie nabieram troch pynu do kro-plomierze i spuszczam pojedyncze krople, tak by

uderzyy w powierzchni (jeli nie masz pod rkkroplomierza, kup go sobie w aptece, to kosztujenaprawd niewiele). Po kilku prbnych zdjciachnabraem wyczucia czasu, tak e mogem robi zdj-cia uamek sekundy po tym, jak kropla wpadaa do

naczynia (zdjcie 4-12). Potem byy mi jeszcze po-trzebne cztery godziny intensywnej pracy, zmienia-nia baterii w aparacie i w lampie byskowej i na-peniania kroplomierza. Jest to taki rodzaj zajcia,

ktry kae powtpiewa Twej rodzinie i znajomymw Twoje zdrowe zmysy W kocu jednak uzyska-em p tuzina zdj, z ktrych byem bardzo zado-wolony. Wczajc w to zdjcie 4-13 prawie ide-alna korona. Ale tylko prawie

4-12

Studiowanie efektw upadku kropli p ynu to wietne zajcie na leniwe popou-dnie. Tu widzisz moment tu po uderzeniu w powierzchni. Zdjcie wykonaneobiektywem makro Canon 28135 mm f/3,5 ze stabilizacj obrazu, 1/1500 s, f/8

prz y ISO 100


21/28

ROZDZIA 4


105

PONCE ZAPAKI

Zapaka to wietny przykad zwyczajnego przedmio-tu, w ktrym kryje si zaskakujcy potencja. Caazabawa polega na tym, by pokaza co zwykegow nowy sposb. Poka swym przyjacioom zdjcie4-14, a wikszo z nich zorientuje si, e chodzio drewno. Mog by jednak zdziwieni, e nie jest topie drzewa ani te polano, lecz zapaka.

Transformacja z nudnego kawaka drewna w kulognia, potem w ponc szczap i na kocu w osmo-lony, sczerniay przedmiot w poowie skadajcy si

z wgla zawsze mnie fascynowaa. Moje pierwszekroki w wiecie makrofotografii wykonaem, prbu-

jc przyjrze si bliej temu cyklowi przemian.Oczywicie zajmowanie si poncymi zapakamito zajcie, ktre niesie z sob pewne ryzyko. Z pew-noci nie chciaby nadtopi obudowy obiektywu,podpali biurka ani te siebie; to nie jest mia nie-spodzianka. Jednak jeli przygotujesz si waciwie,to z pewnoci nic zego si nie stanie. Kiedy foto-grafuj zapaki, przykrywam mj st roboczy ka-wakiem blachy.

4-13

Po wielu prbach uzyska-em obraz, o jakim ma-rzyem. Zdjcie wykonaneobiektywem makro Canon28135 mm f/3,5 ze sta bi-lizacj obrazu, 1/500 s, f/8

prz y ISO 100


22/28

106

Zamiast zapala zapak, pocierajc j o pudeko,a potem prbowa j sfotografowa, mocuj zapak

nieruchomo uywam do tego pustego pudekapo zapakach ustawiam aparat, a potem podpa-lam zapak, ktr chc sfotografowa, za pomocinnej zapaki albo zapalniczki. W ten sposb mo-na spokojnie przygotowa si do zdjcia. Kiedy jupojawi si ogie, nie trzeba nerwowo manipulowaaparatem i obiektywami, ustawiajc kompozycjkadru i ostro, tylko mona skoncentrowa si nagorcej czci eksperymentu. Zdjcie 4-15 przedsta-wia rezultat tak przeprowadzonego dowiadczenia.

Przy fotografowaniu zapaek najtrudniejsze jest do-branie ekspozycji. Jeli nie uywasz lamp bysko-wych, to owietlenie zapewnia sama zapaka. Nicw tym zego, problem jednak polega na tym, e to

owietlenie jest bardzo zmienne. Zanim zapaka niezostanie zapalona, jest bardzo mao wiata. Potem

zapala si siarka (czy cokolwiek innego, czego siobecnie uywa przy produkcji zapaek) i nastpu-je kolosalny skok jasnoci wiata. Pniej jasnoznw spada, gdy zaczyna pon ju samo drewnozapaki.

Poniewa kada zapaka ponie inaczej, dokadneplanowanie ujcia jest trudne i zawsze trzeba liczyna ut szczcia przy robieniu tego typu fotografii.Zazwyczaj w sytuacji, gdy nie da si przewidzieowietlenia, stosujemy automatyczny bracketing

ekspozycji(AEB, od automatic exposure bracketing).Oznacza to zrobienie w krtkich odstpach czasutrzech zdj z nieco innymi parametrami ekspo-zycji, co zwiksza szans na uzyskanie poprawnie

4-14

Faktura drewna na zapace moe wyglda caki em ciekawie. Zdjcie wykonaneobiektywem Canon MP-E Macro z zestawem lamp b yskowych MT-24EX MacroTwin Lite, 1/60 s, f/2,8 przy ISO 100


23/28

ROZDZIA 4


107

nawietlonego zdjcia. Jednak w tym konkretnymprzypadku owietlenie sceny zmienia si w uamkusekundy, tak e wykonywanie kilku zdj z rzduz rn ekspozycj to zupena loteria.

Jednak mimo tych komplikacji moe Ci si udazrobi nieze zdjcie, i to bez dodatkowego kosztow-nego wyposaenia. Zdjcie 4-16 zrobiem za pomoctuby przeduajcej, wykonanej z puszki po chip-sach. Jego techniczna jako wcale nie jest gorsza

ni zdj robionych obiektywami o cenach prze-kraczajcych 1000 dolarw. Zdjcie to dobrze teilustruje ide uyciaprzestrzeni negatywnej czylitego wszystkiego, co znajduje si na zewntrz kon-turu gwnego obiektu.

4-15

Na owietlenie tej sceny skada si pomie zapaki i bysk esza. Zdjcie wykonane obiek tywem CanonMP-E Macro z zestawem lamp byskowych MT-24EX Macro Twin Lite, 1/750 s, f/2,8 przy ISO 100

Zdjcie 4-16 zostao zrobione za pomoc domo-wej roboty obiektywu, ktry nie kosztowa wi-

cej ni 10 dolarw. Aby dowiedzie si, jak go wykona, sprawdpodrozdzia dotyczcy tub przeduajcych w rozdziale 2.

odsyacz


24/28

108

4-16

Kontrast wieego drewna i wypalonej powie rzchni, zestawiony z przestrze-ni negatywn uyt jako trzeci wany skadnik kompozycji, przyczyni si do

powstan ia atrak cyjneg o zdjci a. Zdjci e wykona no odwr conym obie kty wem50mm na domowej roboty tubie pr zeduajcej. 1/3 s przy ISO 100

OWIETLANIE PONCYCH ZAPAEKPrawidowe owietlenie zapaek przechodzcych przez rnestadia procesu spalania si najlepiej jest ustali drog eksperymentu. Wykonaj kilka zdj prbnych, by znalekompromis midzy potrzeb odwzorowania szczegw pomienia a przynajmniej czciowego uwidocznieniafaktury drewna.

Osobicie doszedem do wniosku, e najlepszym uzupenieniem wiata poncej zapaki jest lekki bysk esza.Przeczenie lampy byskowej w tryb rczny i ustawienie jej jasnoci mniej wicej na 1/32 maksymalnej mocy po-winno wystarczy, by wydoby z cienia ziarnist faktur drewna i samej gwki zapaki. Skoro bowiem nie moemy

usun nadmiaru wiata z obrazu, to nie pozostaje nam nic innego jak dopasowa ekspozycj do jego najjaniej-szej czci, czyli pomienia. To za oznacza, e za pomoc lampy byskowej trzeba jeszcze lekko dowietli ciem-niejsze partie, by uwidoczni szczegy samej zapaki.


25/28

ROZDZIA 4


109

FOTOGRAFOWANIELNICYCH OBIEKTWW sferze komercyjnej makrofotografia jest stoso-wana przede wszystkim w zdjciach o charakte-rze naukowym oraz reklamowym. W tym drugimprzypadku najczstszym tematem jest biuteria orazdrobne mechanizmy. S wic spore szanse, e to,co przyjdzie Ci fotografowa, bdzie mie bardzolnic powierzchni. Byszczce obiekty mog zaprzysporzy wielu problemw tym fotografom, kt-rzy nie przygotowali si waciwie do wykonaniazadania. Powierzchnie metaliczne oraz powierzch-nie cieczy stanowi szczeglne wyzwanie, poniewalustrzane odbicia wszystkiego, co znajduje si wo-k, zaczynaj mie decydujcy wpyw na finalnywygld obrazu. Sytuacji nie uatwia te fakt, e ka-de wiato skierowane wprost na obiekt powodujepowstanie silnych odblaskw. Dokadnie planujcujcie, moesz jednak zapewni sobie rwnomierne,

rozproszone wiato, takie jak to uyte przy fotogra-fowaniu kropli ze zdjcia 4-17, i w ten sposb zredu-kowa odblaski.

Co wic naley zrobi, gdy kto zleci Ci sfotogra-

fowanie pary obrczek albo zegarka rcznego? Sta-rannie owietli obiekt i zachowa czujno, byunikn niepodanych refleksw wietlnych.

OWIETLENIE

Owietlanie powierzchni odbijajcych wiato jestnieatwe, gwnie dlatego, e lustrzane powierzch-nie nie maj wasnego koloru ani te tekstury, kt-ra mogaby uczyni zdjcie ciekawym. Nie masz dodyspozycji nic poza ksztatem obiektu, musisz wic

dobrze wykorzysta wiato, aby go uwypukli.

4-17

Korzystanie z namiotu bezcie-niowego przydaje si w wielurnych rodzajach fotograi.

Zwr uwag , e na ty m zdjciubrak odblaskw, ktre wi-doczne s na innych zdjciachspadajcych kropel. Zdjcie

wykonane obiektywem Canon28135 mm f/3,5 IS Macro

Wicej informacji na temat owietlenia oraz na-miotw bezcieniowych znajdziesz w rozdziale 3.

odsyacz


26/28

110

Jest wiele sposobw, by uzyska interesujce owiet-lenie lnicego obiektu. Klasycznym rozwizaniemjest przepuszczenie wiata przez aluzje, aby uzy-ska pasiasty wzr na fotografowanej powierzchni.

W ten sposb dodajesz sztuczn tekstur do przed-miotu, ktry jej nie posiada. Czasem trzeba touzna za zo konieczne, gdy chcemy dobrze odwzo-rowa ksztat obiektu.

Inne wzory, ktre warto wyprbowa, to szachow-nica oraz koncentryczne koa. Moe Ci si zdawa,e trudno jest rzutowa taki wzr na powierzchniobiektu, ale wcale nie musi to by skomplikowane.Przy fotografowaniu lnicych przedmiotw musimyzwykle unika lustrzanych odbi, to za oznacza, e

obiekt trzeba umieci w namiocie bezcieniowym.W takim namiocie moemy wraz z obiektem umie-ci rne ksztaty, np. wycinajc je z czarnego kar-tonu i mocujc do cian namiotu. Ksztaty te bdodbija si w powierzchni modelu, czynic j cie-kawsz. Potrzebna Ci tylko odrobina kreatywnoci,by uzyska ciekawy efekt!

ODBICIA LUSTRZANE

Gdy obiekt, ktry fotografujesz, ma matow, szorst-

k powierzchni, to masz szczcie. Nie bdzieszmusia si martwi odbiciami. Kiedy jednak trzebasfotografowa metalowy przedmiot o powierzch-ni wypolerowanej jak lustro, sytuacja jest znacznietrudniejsza. Problem polega na tym, e obe ciankiprzedmiotu dziaaj jak wypuke zwierciado z k-tem widzenia 180. Wykonane zdjcie bdzie wicprzedstawia tak naprawd wszystko, co si znajdu-je wok Ciebie. Nie fotografujesz przedmiotu; foto-grafujesz sposb, w jaki odbija on swoje otoczenie.

Jedyny sposb, by uniemoliwi lnicej powierzch-ni odbijanie wiata, to usun wszystkie rdawiata z pomieszczenia. Poniewa jednak potrze-bujesz wiata, by robi zdjcia, to rozwizanie sinie sprawdza. Skoro wic nie mona zapobiec od-biciom, trzeba si z nimi pogodzi i nauczy si jekontrolowa. Musisz stworzy wasne, planowaneodbicia, ktre podkrel ksztat obiektu i charakterjego powierzchni.

Jedna z metod kontrolowania odbi polega naumieszczeniu obiektu w namiocie. Namiot to prze-strze zamknita ze wszystkich stron paszczyzna-mi o jednolitym, neutralnym kolorze najczciej

biaymi z otworem przeznaczonym na obiek-tyw aparatu. W teorii umieszczenie obiektu w ta-kim miejscu oznacza, e jedyne widoczne odbiciena jego powierzchni to bdzie odbicie obiektywu.Poniewa jednak nie zajmie ono wiele miejsca nazdjciu, moesz je zignorowa albo ewentualnie wy-retuszowa w komputerowym programie do edycjizdj, takim jak Adobe Photoshop. W rezultacieuzyskasz zdjcie podobne do zdjcia 4-18.

Wiele osb uwaa, e sterylne wntrze namiotu po-

woduje powstawanie obrazw wypranych z charak-teru i nastroju, i wprowadzaj do wntrza namioturozmaite dekoracje celem stworzenia zaplanowa-nych odbi. Na przykad umieszczenie na grnejpowierzchni namiotu dwch wskich, rwnolegychczarnych paskw podkrela form kulistych metalo-wych przedmiotw, daje te ciekawe efekty w przy-padku biuterii i innych byszczcych obiektw.

Owietlanie namiotu to ciekawe wiczenie. Mo-na to robi zarwno za pomoc owietlenia staego,

jak i fleszowego. Poniewa namioty s zwykle biae,mona ich uywa w roli ekranw do rozpraszaniawiata (dyfuzorw). Gdy umiecisz rda wiataza ciankami namiotu po obu jego stronach, uzy-skasz w jego wntrzu mikkie, rozproszone owiet-lenie, ktre pozwala do minimum zredukowa od-byski i wydoby w peni jako fotografowanegoprzedmiotu (zdjcie 4-19).

Aby zwikszy wraenie trjwymiarowoci obrazu,

mona zrnicowa jasno wiata wpadajcego donamiotu, przy jednej ze cian umieszczajc mocniej-sze rdo wiata (lub, jeli nie ma moliwoci re-gulacji intensywnoci wiecenia, to odsuwajc jed-no ze rde wiata od namiotu).

Wicej informacji na temat ekranw (dyfuzo-rw) znajdziesz w rozdziaach 2. i 3.

odsyacz


27/28

ROZDZIA 4


111

4-18

4-19

Para obrczek sfotografowanaw studiu z uyciem namiotu.

Zdjci e wykon ano obi ekt ywem60 mm makro, 1/60 s, f/11 przyISO 100

Poziom odwzorowania deta-li zegarka, jaki prezentuje to

zdjci e, byby ni e do osign iciabez namiotu bezcieniowego.

Zdjci e wykon ano obi ekt y-wem 105 mm f/2,8 AF-D Macro.1/250 s, f/8,0, ISO 100


28/28

Zadanie na koniec rozdziau

Teraz to widzisz. A teraz nie!Od czasu do czasu zdarza nam si widzie jaki obraz wyrwany z kontekstu. Gdy obiekt jest pokazany bez

zwykego otoczenia i w niewaciwej skali, jak mona zgadn, co to jest?Pokazywanie takiego zdjcia przyjacioom to wietna zabawa. Zwykle syszysz wtedy: Ale to pikne! Tyl-ko co to jest?. Pozwl im chwil zgadywa, zanim ewentualnie zdradzisz swj sekret.

To zadanie bdzie polega na znalezieniu przedmiotu codziennego uytku, czego, co wszyscy dobrzeznaj, i sfotografowaniu go tak, by osoba ogldajca zdjcie nie moga go rozpozna chyba e jej pod-powiesz.

Czy poznajesz obiekt, ktry ja sfotografowaem? To nietypowy widok typowej zapalniczki, ktra leaaw stosie innych rzeczy na stole w mojej pracowni. Wikszo ludzi nie zwraca najmniejszej uwagi na me-chanizm do krzesania iskry, wic na nim si wanie skoncentrowaem. Uyem obiektywu Canon EOS 30Dz odwrconym obiektywem staoogniskowym 50 mm na tubie 24 mm. Owietliem scen halogenowymreektorkiem i zrobiem zdjcie z przeson w peni otwart (f/1,8) przy czasie nawietlania 1/45 s i ISO 100.

Zdjęcia makro. Warsztaty fotograficzne

Documents

Transcript of Zdjęcia makro. Warsztaty fotograficzne