Zarządzanie i organizacja

administracji publicznejadministracji publicznej

Podstawowe instytucje

Administracja

W ujęciu tradycyjnym administracja publiczna jest opisywana jako szeroka W ujęciu tradycyjnym administracja publiczna jest opisywana jako szeroka

działalność instytucji rządowych, obejmująca formułowanie i realizowanie działalność instytucji rządowych, obejmująca formułowanie i realizowanie

celów politycznych oraz publicznych programów i projektów.celów politycznych oraz publicznych programów i projektów.

•• W nauce administracji publicznej można znaleźć trzy ujęcia pojęcia W nauce administracji publicznej można znaleźć trzy ujęcia pojęcia

administracja publiczna : ujęcie polityczne, prawnicze i menadżerskie. administracja publiczna : ujęcie polityczne, prawnicze i menadżerskie.

Ujęcie polityczne wskazuje na publiczny charakter administracji Ujęcie polityczne wskazuje na publiczny charakter administracji

publicznej, eksponując znaczenie politycznej odpowiedzialności publicznej, eksponując znaczenie politycznej odpowiedzialności

administracji publicznej przed parlamentem i społeczeństwem. administracji publicznej przed parlamentem i społeczeństwem. administracji publicznej przed parlamentem i społeczeństwem. administracji publicznej przed parlamentem i społeczeństwem.

•• Ujęcie prawnicze postrzega administrację jako działalność normowaną Ujęcie prawnicze postrzega administrację jako działalność normowaną

prawem i poddaną rządom prawa, które chroni indywidualne wolności i prawem i poddaną rządom prawa, które chroni indywidualne wolności i

prawa obywateli. prawa obywateli.

•• Ujęcie menedżerskie wskazuje na podobieństwo organizacyjnych cech Ujęcie menedżerskie wskazuje na podobieństwo organizacyjnych cech

administracji publicznej i sektora prywatnego, a także sektora administracji publicznej i sektora prywatnego, a także sektora

pozarządowego, eksponując znaczenie profesjonalnego zarządzania i pozarządowego, eksponując znaczenie profesjonalnego zarządzania i

efektywności. efektywności.

• Podejście menedżerskie rozwinęło się w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku i określane jest nazwą the New Public Management – NMP.

• Początkowo kształtowało się Wielkiej Brytanii, Australii i Nowej Zelandii, a od początku lat dziewięćdziesiątych również w Stanach Zjednoczonych. Wyrosło ono z dążenia do poprawy funkcjonowania sektora publicznego . Towarzyszyło temu również społeczne odczucie, że tradycyjna biurokratycznie zorganizowana odczucie, że tradycyjna biurokratycznie zorganizowana administracja publiczna jest bezużyteczna i bez przyszłości.

• Nowe publiczne zarządzanie opiera się na modelu

administracji publicznej o następujących założeniach :

• 1) Administracja publiczna powinna być zorientowana

najpierw na osiąganie wyników, a dopiero później na

wejścia i procesy działania.

Nacisk na wyniki płynie z przeświadczenia że organizacje

sektora publicznego przez zbyt długi czas nie zwracały

uwagi na jakość świadczonych usług, interesując się uwagi na jakość świadczonych usług, interesując się

przede wszystkim zasobami. Kierownicy w administracji

publicznej, powinni zatem zwracać zdecydowanie

większą uwagę na zadania, a ocena ich działania

powinna wynikać z osiągniętych wyników i być

dokonywana na podstawie wyraźnych i mierzalnych

standardów czy wskaźników wykonania.

• Kierownicy agencji rządowych powinni być zatrudniani na podstawie umowy, wynagradzani odpowiednio do osiągniętych wyników i zwalniani jeżeli wyniki nie są wystarczająco dobre.

• 2) Aby osiągnąć wyniki, administracja publiczna powinna, tam gdzie dostarcza rzeczy i świadczy usługi, czynić lepszy użytek z mechanizmów rynkowej konkurencji. Tutaj w grę wchodzi kilka rozwiązań- po pierwsze prywatyzacja bądź outsourcing mogą umożliwić administracji publicznej kupowanie od prywatnych organizacji rzeczy i usług tańszych i o wyższej jakości niż te, za które wcześniej sama odpowiadała. Po drugie, organy i jednostki które wcześniej sama odpowiadała. Po drugie, organy i jednostki organizacyjne administracji publicznej mogą zostać przeorganizowane na wzór prywatnych spółek, aby uzyskiwały przychód ze sprzedaży rzeczy i usług. Po trzecie zorganizowane w nowy sposób organy i jednostki organizacyjne adm. pub. Mogą konkurować miedzy sobą , a także z organizacjami prywatnymi i pozarządowymi.

• Dwa ostanie rozwiązania wiążą się na ogół z tzw.

dezagracją sektora publicznego i utworzeniem

mniejszych jednostek organizacyjnych, co sprawia że

łatwiej jest określić ich zadania, a miejsce niewidocznych

biurokratów zajmują widzialni i znani menadżerowie,

którym łatwiej jest przypisać odpowiedzialność.

• Uczynienie administracji publicznej bardziej

odpowiedzialną wobec społeczeństwa, któremu służy, odpowiedzialną wobec społeczeństwa, któremu służy,

należy obok jej urynkowienia do podstawowych celów

nowego publicznego zarządzania.

• 3) bardziej rynkowa administracja powinna być zorientowana na konsumentów. Organy i agencje rządowe powinny postrzegać osoby i organizacje z którymi wchodzą w kontakt jako swoich klientów czy konsumentów których potrzeby czy konsumentów których potrzeby należy znać i zaspokajać.

• Administracja powinna „sterować a nie wiosłować”. Administracja publiczna powinna zagwarantować, że pewne dobra i usługi są oferowane, ale niekoniecznie musi sama je oferować. Organy administracji mogą realizować swoje administracji mogą realizować swoje funkcje korzystając z osób trzecich.

• Administracja publiczna powinna być poddana deregulacji. Determinowani konkurencją, oczekiwaniami konsumentów oraz odpowiedzialnością za wyniki kierownicy w administracji publicznej mają z założenia uczynić najlepszy użytek ze z założenia uczynić najlepszy użytek ze swoich pracowników i budżetów, powinni zatem dysponować większą swobodą w korzystaniu z nich.

• 6) w ślad za deregulacją pracownikom w administracji

należy stworzyć warunki do przejawiania inicjatywy i

twórczości aby lepiej służyli konsumentom i osiągali

lepsze wyniki.

• Stąd za istotny składnik nowego publicznego

zarządzania uznaje się koncepcję uwolnienia

kierownictwa, która wyrasta z przekonania, że

kierownicy w administracji publicznej są wysoko kierownicy w administracji publicznej są wysoko

wykwalifikowanymi i zaangażowanymi ludźmi , którzy

wiedzą, jak się zarządza. Aby poprawić działanie i

osiągnięcia administracji publicznej, kierownicy muszą

zostać uwolnieni z okowów biurokracji, a politycy i

prawodawca powinni pozwolić kierownikom zarządzać.

• 7) Nowe publiczne zarządzanie kładzie bardzo duży nacisk na zmniejszenie kosztów świadczenia usług publicznych, a jednocześnie na zwiększenie ich jakości-„osiągnięcie więcej mniejszym nakładem”.

8. Kulturę organizacyjną administracji publicznej powinna charakteryzować elastyczność, innowacyjność, rozwiązywanie problemów i rozwiązywanie problemów i przedsiębiorczość.

9. Administracja publiczna powinna być z zasady apolityczna.

ZARZĄDZANIE

• Zarządzanie to działanie polegające na dysponowaniu

zasobami (wg prof. T. Pszczołkowskiego)

• Zarządzanie to działalność kierownicza polegająca na

ustalaniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach

podległych zarządzającemu, na podstawie własności środków

produkcji lub dyspozycji nimi (wg Gilińskiego).

• Kierowanie wg Koźmińskiego jest to panowanie nad

różnorodnością i przekształcenie potencjalnego konfliktu

we współpracęwe współpracę

• Kierowanie wg Kierzuna jest to powodowanie aby ktoś

lub cos zachowywało się zgodnie z celem organizacji

• Zarządzanie jest sztuką osiągania zamierzonych rezultatów przez innych ludzi, zarządzający (menedżerowie) osiągają cele organizacji poprzez organizowanie pracy innych, a nie przez wykonywanie zadań osobiście.

• Kierowanie wg Zieleniewskiego- działanie zmierzające do spowodowania funkcjonowania innych rzeczy zgodnie z celem tego kto nimi kieruje

• Zarządzanie to zestaw działań (planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrola) skierowanych na zasoby organizacji motywowanie, kontrola) skierowanych na zasoby organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe, informacyjne) wykorzystywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji. (wg Griffina).

Przedmiotem zarządzania ogólnego) jest organizacja jako całość. Do zadań zarządzania ogólnego należy zarządzanie strategiczne, kształtowanie struktur organizacyjnych i administracja zasobami ludzkimi oraz aktywami. Oprócz tego w nowym paradygmacie zarządzania kładzie się duży nacisk na przywództwo oraz kształtowanie kultury korporacyjnej.

zarządzanie jest to szczególny rodzaj kierowania opartego na władzy organizacyjnej wynikającej z prawa własności do rzeczowych środków działania

władza organizacyjna- możliwość takiego oddziaływania na ludzi aby ci ludzie zachowywali się, a zasoby funkcjonowały zgodnie z wolą wykonującego władzę

źródła władzy: autorytet, własność (w szczególności środków produkcji), charyzma, tradycja, siła (przymus, np. ekonomiczny, społeczny, brak alternatywnego źródła utrzymania), umowa(kontrakt), uczucie (zwłaszcza strach, miłość)

Proces zarządzania opiera się na czterech bazowych funkcjach:

• planowanie,

• organizowanie, • organizowanie,

• kierowanie

• kontrolowanie.

Planowanie

• Określenie celów organizacji i działania podporządkowanego pewnej metodzie, planowi czy logice, a następnie decydowanie o wyborze najlepszego sposobu realizacji założonego celu. Planowanie pozostaje w ścisłym związku z procesem podejmowania decyzji z określonego zbioru dostępnych rozwiązań

• Poznanie otoczenia, w którym działa przedsiębiorstwo pozwala • Poznanie otoczenia, w którym działa przedsiębiorstwo pozwala skutecznie określić plan działania. Dodatkowo biorąc pod uwagę ustaloną misję firmy menedżerowie określają całą gałąź celów, które to stają się następnie podstawą przyjęcia odpowiednich strategii działania na wszystkich szczeblach. Ramy czasowe planowania obejmują: długi okres (plany strategiczne), średni okres (plany taktyczne) oraz krótki okres (plany operacyjne).

Organizowanie

• Proces porządkowania, przydzielania, koordynowania

działań i zasobów poszczególnym członkom organizacji,

nawiązanie współpracy w ramach określonej struktury

stosunków, wprowadzenie określonego ładu. Jest to

takie zagospodarowanie, które w najlepszy sposób

pozwoli zrealizować określony plan. W efekcie pozwoli zrealizować określony plan. W efekcie

organizowania powstają struktury systemów

materialnych i społecznych, których świadome

przyporządkowywanie uwzględniając przyjęte cele i

kryteria doprowadza do wykluczenie działań mało

intensywnych i efektywnych.

Kierowanie

• Proces przewodzenia oraz motywowania kadry pracowniczej organizacji. Określa, w jaki sposób kierownik powinien kierować podwładnymi, a także jego stosunki z pracującymi dla niego ludźmi. Jego zadaniem jest zachęcanie do wspólnego wykonywania potrzebnych zadań i wspólnego osiągania celów wytyczonych w funkcjach planowania i organizowania. Odpowiednia atmosfera ułatwia pracownikom możliwie najefektywniejsze wykonywanie pracy. pracy.

Kontrolowanie

• Końcowa faza zarządzania, proces zmierzający do zapewniania, aby rzeczywiste działania były zgodne z planowanymi. Jest to obserwacja i systematyczne wprowadzanie korekt do bieżących działań dla ułatwienia realizacji celów. W sytuacji, gdy jakaś część organizacji nie działa zgodnie z założeniami, zadaniem kierownika jest identyfikacja przyczyny takiej sytuacji oraz natychmiastowe wszczęcie postępowania naprawczego mającego na celu poprawę stanu organizacj