Efekty ekonomiczne

gospodarstw rolniczych – sposób ich pomiaru i zapisu w

„Opisie gospodarstwa rolniczego

z elementami kalkulacji”

Zajęcia 3

Plan zajęć

1. Przepływy środków pieniężnych – pojecie , znaczenie

Przykład obliczeniowy

2. Źródła finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych w gospodarstwach rolniczych ; Przykład obliczeniowy

3. Sposoby ustalenia dochodu z gospodarstwa rolniczego; Przykład obliczeniowy

4. Bilans majątkowy (zamknięcia)

Przepływy środków pieniężnych

- Co to jest?

Przepływy pieniężne („Cash flow”)

Istotą przepływów pieniężnych jest stwierdzenie bądź też przewidzenie (na etapie planowania) czy przedsiębiorstwo jest (będzie) w stanie pokryć ze swoich wpłat występujące w danych okresach potrzeby na środki finansowe (wypłaty).

Przepływy pieniężne mogą występować w różnych typach prowadzonej działalności w danej jednostce gospodarczej dlatego też podzielono je na dotyczące:

działalności operacyjnej,

działalności inwestycyjnej,

działalności finansowej,

działalności prywatnej,

Przepływy pieniężne („Cash flow”)

DZIAŁALNOŚĆ

FINANSOWA

DZIAŁALNOŚĆ

OPERACYJNA

DZIAŁALNOŚĆ

INWESTYCYJNA

DZIAŁALNOŚĆ

PRYWATNA

Przepływ środków pieniężnych w gospodarstwie rodzinnym

GOSPODARSTWO ROLNICZE RODZINA

Dotacje i darowizny

Wydat

ki pry-

watne

Inwe-

stycje

Sprze

daż

środk

ów

trwa-

łych

Wpłaty za sprzedane

produkty i usługi Kredy-

ty i

pożycz

ki

Raty

kre-

dytu

Wypłaty za

kupione środki

i usługi

Docho

dy

spoza

gospo-

dar-

stwa

Środki pieniężne w gospodarstwie rolniczym

Środki pieniężne

w gospodarstwie

domowym

Zadanie

Przykład dla opisywanego gospodarstwa

Dopłaty bezpośrednie w Polsce w latach 2015-2020

Model płatności bezpośrednich zaproponowany w Polsce w latach 2015-2020

(5) Płatność dla młodych rolników -

2% koperty krajowej

(4) Płatność dodatkowa (redystrybucyjna) -

8,3% koperty krajowej

(3) Płatności związane z produkcją - 15% koperty krajowej

(2) Płatność z tytułu zazielenienia -30% koperty krajowej

(1) Jednolita Płatność Obszarowa - 44,7% koperty krajowej

Stawki dopłat bezpośrednich w Polsce w roku 2016

Rodzaje płatności bezpośrednich Koperta finansowa na rok

2016 (w PLN)

Stawki płatności

bezpośrednich za rok 2016

Jednolita płatność obszarowa 6 555 245 952,72 462,05 zł/ha

Płatność za zazielenienie 4 399 493 928,00 310,10 zł/ha

Płatność dodatkowa 1 217 193 320,08 172,79 zł/ha

Płatność dla młodego rolnika 293 299 595,20 231,97 zł/ha

Płatność do bydła 745 681 799,54 256,20 zł/szt.

Płatność do krów 659 434 393,33 322,62 zł/szt.

Płatność do owiec 20 208 922,39 111,95 zł/szt.

Płatność do kóz 1 156 516,29 68,25 zł/szt.

Płatność do roślin wysokobiałkowych 293 299 595,20 430,49 zł/ha

Płatność do chmielu 3 633 556,28 2 317,00 zł/ha

Płatność do ziemniaków skrobiowych 37 606 474,35 1 287,75 zł/ha

Płatność do buraków cukrowych 352 452 183,36 1 952,25 zł/ha

Płatność do pomidorów 18 282 371,87 3 074,09 zł/ha

Płatność do owoców miękkich 65 108 161,95 904,78 zł/ha

Płatność do lnu 2 479 318,80 289,94 zł/ha

Płatność do konopi włóknistych 403 670,62 547,59 zł/ha

Płatność do tytoniu - grupa Virginia 93 199 751,16 4,12 zł/kg

Płatność do tytoniu - pozostały tytoń 52 309 777,64 2,89 zł/kg Źródło: http://www.arimr.gov.pl/

Sposób ustalania powierzchni do naliczania „jednolitej płatności obszarowej”

* Jako „kwalifikujące się hektary” nie zostaną uznane obszary ujęte w przewidzianym do opracowania wykazie obszarów

wykorzystywanych głównie do działalności pozarolniczej. Wykaz ten obejmował będzie pasy zieleni na lotniskach oraz pasy

zieleni obiektów sportowych (np. pól golfowych, boisk piłkarskich).

** Obowiązkowe wykonanie co najmniej jednego zabiegu agrotechnicznego polegającego na usuwaniu niepożądanej roślinności w

terminie do dnia 31 lipca danego roku.

Ad2. Płatność za praktyki rolnicze korzystne dla klimatu i środowiska (tzw. płatność za „zazielenienie”)

„Zazielenianie” – główne obowiązki

obowiązek spełniania trzech działań

mających korzystny wpływ na klimat i środowisko:

dywersyfikacja upraw,

utrzymanie trwałych użytków zielonych,

utrzymanie obszarów proekologicznych (EFA – ang. ecological focus area).

…. Szereg wyłączeń

Przykład dla wybranego gospodarstwa ustalania i dostosowywania w zakresie „obszarów proekologicznych” (EFA)

Dojście do wymaganego obszaru proekologicznego – krok 1

KROK 2 – W celu realizacji EFA na powierzchni 0,8 ha GO w pierwszej kolejności należy uwzględnić te obszary proekologiczne, które występują już w gospodarstwie. Dostępne w gospodarstwie obszary proekologiczne to: • ugory = 0,5 ha (5000 m2) • oczko wodne = 0,1 ha (1000 m2) • drzewo wolnostojące = 1 szt.

KROK 3 – Powierzchnię rzeczywistą posiadanych obszarów proekologicznych należy następnie przemnożyć przez współczynniki ważenia i konwersji, a potem zsumować ich powierzchnię.

Otrzymany wynik pozwoli ocenić, czy w gospodarstwie istnieje konieczność wyznaczenia dodatkowych obszarów EFA.

Grunt ugorowany: 5000 m2 x 1 (współcz. ważenia) = 5000 m2 obszaru EFA Drzewo: 1 x 20 (współcz. konwersji) x 1,5 (współcz. ważenia) = 30 m2 obszaru EFA Oczko wodne: 1000 m2 x 1,5 (współcz. ważenia) = 1500 m2 obszaru EFA

Suma obszaru EFA: 0,653 ha (6530 m2) Wymagana powierzchnia EFA: 0,8 ha Brakuje: 0,147 ha obszaru EFA

KROK 4 – Z obliczeń wynika, iż w gospodarstwie brakuje 0,147 ha obszaru EFA. W celu wypełnienia tego zobowiązania rolnik może np. zdecydować się na powiększenie obszaru ugorowanego lub ustanowić inny obszar z listy EFA. W tym przypadku rolnik zdecydował, że brakujący obszar EFA wypełni poprzez uprawę roślin wiążących azot (współczynnik ważenia - 0,7). 0,147 ha = 1470 m2 (pow. brakującego obszaru EFA)

Ponieważ do wyliczenia powierzchni uprawy wiążącej azot zaliczanej do EFA należy zastosować współczynnik 0,7, rzeczywista powierzchnia pod tą uprawą będzie większa. 1470 m2: 0,7 (współczynnik dla upraw wiążących azot) = 2100 m2 - taką minimalną powierzchnię rzeczywistą GO należy przeznaczyć na uprawy wiążące azot.

W tym celu w gospodarstwie zmniejszono powierzchnię zasiewu gryki na rzecz 0,21 ha koniczyny białej

PODSUMOWANIE: W gospodarstwie należy przeznaczyć 0,8 ha GO na obszary EFA. W tym celu wykorzystano istniejące w gospodarstwie następujące elementy EFA: grunt ugorowany, drzewo, oczko wodne. Dodatkowo wysiano uprawę wiążącą azot.

Obszar proekologiczny

Pow. rzeczywista obszaru EFA

Pow. obszaru EFA po zastosowaniu współczynników

Grunt ugorowany 0,5 ha 0,5 ha Drzewo wolnostojące 1 drzewo 0,003 ha Oczko wodne 0,1 ha 0,15 ha Uprawa wiążąca azot (koniczyna biała) 0,21 ha 0,147 ha

RAZEM: 0,8 ha

Płatność dodatkowa (redystrybucyjna), przysługiwać będzie wszystkim rolnikom do powierzchni gruntów kwalifikujących się do jednolitej płatności obszarowej, mieszczących się w przedziale od 3,01 ha do 30 ha (maksymalnie do 27 ha na gospodarstwo).

Szacowana stawka rocznej płatności dodatkowej wyniesie ok. 40,4 euro/ha.

Dodatkowo stosowana będzie 100% redukcja jednolitej płatności obszarowej w odniesieniu do części kwoty płatności przekraczającej poziom 150 tys. euro

Ad4. Płatność dodatkowa (redystrybucyjna)

Głównym celem płatności jest ułatwienie zakładania działalności rolniczej przez młodych rolników i wsparcie dostosowań strukturalnych ich gospodarstw rolnych po rozpoczęciu działalności rolniczej;

Pomoc skierowana jest dla rolników, którzy po raz pierwszy

zakładają gospodarstwo rolne, lub którzy założyli już takie gospodarstwo rolne w ciągu 5 lat przed pierwszym złożeniem wniosku o przyznanie jednolitej płatności obszarowej w okresie 2015–2020 oraz których wiek w pierwszym roku składania tego wniosku nie przekracza 40 lat.

Płatność do powierzchni nie większej niż 50 ha.

Ad5. Płatność dla młodych rolników

Do 10% koperty krajowej.

Zastępuje inne płatności.

Zwolnienie z praktyk korzystnych dla klimatu i środowiska i rezygnacja z cross-compliance.

Mniejsza liczba kontroli (w praktyce brak kontroli).

Wniosek jeden na cały okres programowania.

Rolnik wchodzi automatycznie w ten system, jeśli jego łączna płatność nie przekracza 1 250 euro.

Premia za wyjście z systemu (sprzedaż gospodarstwa) w PROW – 120% płatności wypłacanej do 2020 roku.

Ad6. System wsparcia dla małych gospodarstw

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej i finansowej

- Problem 1 – Atrakcyjne źródła finansowania

działalności inwestycyjnej

Kredyty preferencyjne dla rolników

- Najważniejsze informacje

Kredyty preferencyjne - korzystne dla kredytobiorcy; Konkurencyjne (lepsze) od kredytów oferowanych na rynku. Dlaczego ?

niższe procentownie kredytów lub,

możliwość częściowej spłaty kapitału.

Kredyty preferencyjne – istota

Szczegóły

Fundusze strukturalne

- Najważniejsze informacje

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 –

2020

1. Transfer wiedzy i działalność informacyjna;

2. Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw;

3. Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych;

4. Inwestycje w środki trwałe;

5. Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich działań zapobiegawczych;

6. Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej;

7. Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich;

8. Zalesianie i tworzenie terenu zalesionego;

9. Tworzenie grup i organizacji producentów;

10. Działanie rolnośrodowiskowo – klimatyczne;

11. Rolnictwo ekologiczne;

12. Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW);

13. Współpraca;

14. LEADER.

W ramach PROW 2014-2020 realizowane będą następujące działania:

Sposób obliczania dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolniczego- według FADN

Zadanie

Przykład dla opisywanego gospodarstwa rolniczego