Z chemią za pan brat
description
Transcript of Z chemią za pan brat
Z chemią za pan brat
dr Stanisława Koronkiewicz
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Katedra Chemii UWM
22.września.2010
1. Atramenty sympatyczne
Odczynniki: mleko, sok z cytryny (lub ocet), roztwór chlorku kobaltu(II) (CoCl2)
Wykonanie: Na kartce papieru napisać lub narysować coś za pomocą mleka, soku z cytryny lub roztworu chlorku kobaltu(II). Wysuszyć kartkę, a następnie ogrzać (nad świeczką, palnikiem gorącą żarówką).
Zapisywanie wiadomości substancją bezbarwną w momencie pisania. Aby odczytać ukrytą wiadomość należy
ją wywołać, przez podgrzewanie, użycie odpowiedniego środka chemicznego lub oglądać przy świetle
ultrafioletowym.
Wykonanie:Roztworami 1 i 2 malujemy za pomocą pędzli rysunki lub napisy
(UWAGA! Nie pomylić pędzli). Papier pozostawiamy do wyschnięcia, po czym spryskujemy kartki roztworem 3.
Sprzęt: spryskiwacz do kwiatów, dwa pędzelki, duże kartki papieru.
Odczynniki: •roztwór 1 •roztwór 2•roztwór 3 (umieszczony w spryskiwaczu do kwiatów)
1. sześciocyjanożelazian(II) potasu (K4[Fe(CN)6])
2. rodanku potasu (KSCN)3. chlorek żelaza(III) (FeCl3)
kwas mlekowy
kwas octowykwas masłowy
kwas mrówkowy
kwas askorbinowy
kwas cytrynowy kwas jabłkowy
2 2( )CaO H O Ca OH wapno palone wapno gaszone
zasada wapniowa
NaOH
zasada sodowa
kwas solny (HCl)
woda (H2O)
zasada sodowa (NaOH)
Badamy pH różnych roztworów
WSKAŹNIKI
Związki chemiczne, których barwa zmienia się w zależności od pH środowiska w jakim się znajdują.
fenoloftaleina
oranż metylowy
czerwień fenolowa
błękit bromotymolowy
czerwień obojętna
WSKAŹNIKI w naszym otoczeniu
• wywar z czerwonej kapusty
• owoce aronii
• owoce ligustra
• kurkuma
• różne herbaty owocowe
• herbata czarna
Chemiczna latarka
Chemiluminescencja – proces chemiczny, podczas którego następuje wydzielenie energii na sposób światła, a nie ciepła jak to jest zazwyczaj.
Najczęściej na sposób światła wydzielany jest to tylko niewielki procent energii. Już 0,001% energii tak wydzielonej jest stosunkowo silnie widziana, reszta może być oddawana przez ciepło lub pracę.
•Chrząszcze- enzymatyczne utlenianie lucyferyny katalizowane lucyferazą
•Bakterie- enzymatyczne utlenianie prostych aldehydów alifatycznych. W reakcji bierze udział flawinomononukleotyd (FMNH2) oraz ATP.
Chemiluminescencja przebiegająca w organizmach żywych jest nazywana
bioluminescencją
1. świecenie luminolu w rozpuszczalnikach organicznych (DMSO), 2. utlenianie lucygeniny,3. utlenianie szczawianów organicznych w obecności przenośników energii.
Najwydajniejsze reakcje chemiluminescencji
Źródło światła:
Reakcji utleniania: szczawianu dwunitrofenylu, szczawianu trójchlorofenylu lub szczawianu tert-butylu, za pomocą nadtlenku wodoru, w mieszaninie ftalanu dwumetylu i alkoholu tert-butylowego, katalizowanego salicylanem sodu.
Chemiczne oświetlacze "Cyalume„
Zastosowanie: ratownictwo, speleologia, turystyka, policja, wojsko.
Chemiczna latarka jest odporna na stłuczenie, czy zalanie woda, ale nie da się jej wyłączyć…
Przykłady komercyjnych zastosowań chemiluminescencji
• Decydującą rolę pełnią tzw. “fotosensybilizatory”, którymi są skomplikowane pochodne aromatyczne.
• Ich udział powoduje, że wydajność kwantowa sięga aż kilkudziesięciu procent!
• Dobór odpowiedniego fotouczulacza pozwala na uzyskanie światła dowolnego niemal koloru.
• Niestety, fotosensybilizatory są praktycznie poza zasięgiem możliwości przeciętnego chemika-amatora (podobnie jak bezwodny nadtlenek wodoru)... :(
Czas świecenia może przekraczać 12 godzin, a w wersji ultra-intensywnej, wynosi ok. 15 minut.
Przesłuchiwanie misia "żelka"
Wrzucić misia żelka do roztopionego w probówce chloranu(V) potasu
(KClO3).