str. 1

Wprowadzenie do tematu seminarium online, które odbędzie 30 września 2019 roku

Zmiany społeczne a środowisko bezpieczeństwa Rzeczypospolitej

Polskiej w perspektywie 2035 roku

Istotą kampanii NUP 2X35 jest podjęcie debaty, która będzie ukierunkowana na

zidentyfikowanie i analizę wiodących trendów oraz ich implikacji dla środowiska

bezpieczeństwa Polski w perspektywie kolejnych 15 lat.

W obszarze społeczeństwa, do tej pory zidentyfikowano nabierające coraz

większego tempa negatywne zjawiska, którymi są: starzenie się społeczeństwa

i niekorzystne zmiany demograficzne, rosnące nierówności i polaryzacja

społeczeństwa, wzrost powiązań społecznych i niekontrolowany rozwój mediów

społecznościowych, masowa migracja. Zjawiska te mogą doprowadzić do

nieprzewidywalnych zagrożeń w stale ewoluującym środowisku bezpieczeństwa,

w którym utrzymywana jest tendencja do globalizacji. Duża skala oddziaływania

powyższych zjawisk doprowadzi najprawdopodobniej do asymetrycznych zmian

populacji, gdzie brak stabilności polityczno-ekonomicznej może spowodować wzrost

ryzyka wybuchu konfliktów, które mogą wpływać na funkcjonowanie Polski i całego

regionu.

Przewiduje się również tendencję do wzrostu globalnej populacji ludności do

roku 2035, jednakże tempo tego wzrostu będzie siedem razy wyższe w rozwijających

się krajach Afryki i Azji. Zaznaczyć należy jednocześnie, że starzejące się

społeczeństwa krajów rozwiniętych Europy Zachodniej będą coraz poważniej

podchodzić do kwestii związanych z promowaniem przyrostu naturalnego. Zmiany

demograficzne, problemy z dostępem do wody oraz negatywne zmiany klimatyczne

doprowadzą do masowej migracji młodego pokolenia do krajów rozwiniętych,

a powszechność tego zjawiska w skali globalnej doprowadzi do powstawania tzw.

megamiast. W tak ogromnych skupiskach ludzkich problemy społeczne związane

z ograniczonym dostępem części mieszkańców do elementarnych dóbr i usług oraz

zorganizowana przestępczości zamieszki będą generować zagrożenia dla

bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego.

Zidentyfikowano również rosnące zagrożenia polegające na polaryzacji grup

społecznych, państw i całych regionów w obszarze różnic ideologicznych, społecznych

oraz ekonomicznych, co może skutkować konfliktami w skali regionalnej i globalnej.

W dwóch następnych dekadach wysoce prawdopodobne będą również narastające

problemy państw oraz rządów w neutralizacji i łagodzeniu przyczyn oraz skutków

rozbitych i podzielonych społeczeństw.

Zwiększenie skali przepływu informacji i towarów oraz zjawisko masowego

przemieszczania się ludności znacznie utrudni zapewnienie odpowiedniego

poziomu bezpieczeństwa międzynarodowego, a tym samym przyczyni się

do rozprzestrzeniania groźnych chorób na masową skalę. Z kolei niechęć migrantów

do miejscowych warunków życia niejednokrotnie okaże się zarzewiem ostrych

str. 2

konfliktów społecznych. Migracja wywołuje nie tylko doraźne problemy i wyzwania dla

państw południowej flanki NATO, ale w ujęciu długofalowym może być także realnym

zagrożeniem dla Polski.

Powyższe trendy wskazują główne kierunki zmian w obszarze społeczeństwa,

które będą miały wpływ na środowisko bezpieczeństwa w perspektywie kolejnych 15

lat. Seminarium organizowane przez Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych jest

okazją do debaty z ekspertami wywodzącymi się ze środowiska naukowego z której

wnioski zostaną wykorzystane do analizy zidentyfikowanych trendów bądź

identyfikacja nowych nie rozpoznanych lub pomijanych dotychczas kierunków zmian

społecznych. Możliwość uczestniczenia w seminarium online daje dodatkową szansę

na uzyskanie wiedzy również od szerokiego grona osób z poza środowiska

naukowego i wojskowego.

str. 3

Uczestnicy seminarium, obecni na Sali Konferencyjnej:

dr Wiesława Gierańczyk, Dyrektor Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy

Absolwentka geografii na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja

Kopernika w Toruniu. Po ukończeniu studiów w 1992 r. podjęła pracę w Instytucie

Geografii UMK prowadząc zajęcia na studiach dziennych i zaocznych, m.in.

w zakresie: geografii społeczno-ekonomicznej Polski, demografii, geografii przemysłu

i transportu, innowacyjności gospodarek, problemów lokalizacji działalności

gospodarczej oraz statystyki opisowej. Tytuł doktora nauk o Ziemi uzyskała w 1999 r.

Jej zainteresowania badawcze związane są z geografią społeczno-ekonomiczną,

w tym zwłaszcza geografią przemysłu i innowacyjnością, ale także zagadnieniami

społecznymi i geografią regionalną.

W 2010 r. podjęła pracę w Urzędzie Statystycznym w Bydgoszczy w Ośrodku Badań

Regionalnych, gdzie kontynuuje swoją działalność naukowo-badawczą. Jej dorobek

naukowy stanowi ok. 100 publikacji naukowych. Wielokrotnie była współorganizatorem

krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych.

str. 4

Pani Małgorzata Górka z Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy będzie mówiła

o kierunkach przyszłych zmian w rozwoju demograficznym kraju.

Pani Małgorzata Górka jest Kierownikiem Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Badań

Regionalnych w Urzędzie Statystycznym w Bydgoszczy.

Zadaniem Ośrodka w którym pracuje od 2012 roku jest zapewnienie zaplecza

informacyjnego, analitycznego oraz metodycznego dla podmiotów regionalnych, w tym

zwłaszcza jednostek administracji samorządowej i rządowej oraz budowanie trwałych

relacji pomiędzy statystyką publiczną a władzą lokalną i środowiskiem naukowym

w województwie kujawsko-pomorskim.

str. 5

dr Joanna Dobosz – Dobrowolska z Instytutu Zachodniego w Poznaniu będzie mówiła o zagrożeniach wynikających z konfliktów na tle etnicznym i narodowym.

Dr Joanna Dobosz _ Dobrowolska jest kierownikiem zespołu, politologiem, obszarem badawczym są: polityka zagraniczna Polski i Niemiec, Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony UE, bezpieczeństwo i konflikty zbrojne, ruchy migracyjne i uchodźcze, kwestie humanitarne, polityka imigracyjna RFN i UE Ekspert Komisji Europejskiej i UE COST ds. oceny projektów, Redaktor naczelna "IZ Policy Papers", recenzent w czasopismach "Przegląd Strategiczny" i "Rocznik Integracji Europejskiej" Zespół: Niemcy – Europa – świat

Monografie: 1. Ludzie w cieniu wojny. Ludność cywilna podczas współczesnych konfliktów

zbrojnych, Poznań 2011, ss. 224, 2. (wraz z: N. Jackowska, M. Nowosielski, M. Tujdowski), Niemcy po

zjednoczeniu. Społeczeństwo – wielokulturowość – religie, Poznań 2013, ss. 257,

3. (wraz z: F. Santopinto, M. Price – coord., G. Faleg, A. Marrone, M. Muniz, Ch. Würzer), National Visions of EU Defence Policy. Common Denominators and Misunderstandings, Brussels 2013, ss. 170.

Redakcja monografii zbiorowych: 1. Stabilizacja nieładu i destabilizacja ładu, (red.) J. Dobrowolska-Polak, Instytut

Zachodni, Poznań 2011, ss. 262, 2. Solidarność humanitarna, (red.) J. Dobrowolska-Polak, Instytut Zachodni,

Poznań 2012, ss. 260, 3. Polityka budowy pokoju. Pomoc humanitarna i rozwojowa, (red.) J.

Dobrowolska-Polak, WSHNiD, Instytut Zachodni, Warszawa – Poznań 2013, ss. 232,

4. Polityki pamięci i dyskursy pamięci w 100-lecie wybuchu I wojny światowej, (red.) J. Dobrowolska-Polak, Poznań 2014, ss. 139.

Artykuły w czasopismach naukowych:

1. Partykularna polityka państw Unii Europejskiej wobec interwencji w Libii, „Przegląd Zachodni” 2011, nr 3, s. 11-132,

2. Pomoc humanitarna dla obszarów objętych kryzysami zbrojnymi, „Przegląd Zachodni” 2013, nr 4, s. 161-182,

3. Kultura bezpieczeństwa Polski w kontekście geopolitycznych skutków konfliktu na Krymie, „Przegląd Strategiczny” 2014, nr 1.

str. 6

dr Aneta Baranowska z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy będzie mówiła o zagrożeniach wynikających z procesu starzenia się ludności w Polsce.

Pani Aneta Baranowska jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie socjologii; Specjalność: socjologia wojska Bada armię jako instytucję społeczną, rodzinę wojskową, mechanizmy zachowań ludzi w instytucjach totalnych a także społeczne konsekwencje demograficznego starzenia się społeczeństwa. Wykładowca akademicki z doświadczeniem w zakresie nauk społecznych. Ma na swoim koncie liczne publikacje i artykuły, związane z kierunkiem zainteresowań naukowych.

Najważniejsze publikacje:

A) Książki :

1. Baranowska, A., 2013, Człowiek w instytucji totalnej. Społeczne aspekty służby polskich żołnierzy poza granicami kraju, Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”. 2. Baranowska, A., Elżbieta Kościńska, Katarzyna M. Wasilewska-Ostrowska (red.), 2013, Społeczny wymiar życia i aktywność osób starszych, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akpit”. 3. Baranowska, A., 2008, Techniki adaptacji do życia w instytucji totalnej. Na przykładzie mieszkańców obozu Babilon w Iraku, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. 4. Baranowska, A., 2005, Żydzi włocławscy i ich zagłada 1939-1945, Toruń: Grado.

B) Artykuły w czasopismach:

1. Baranowska, A., Wojsko jako przedmiot badań społecznych : uwagi na marginesie badań własnych, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki. Edukacja, Rodzina, Społeczeństwo”, 2016, T. 27, nr 1, s. 175-192. 2. Baranowska, A., Wojna dwóch światów..., czyli o zależnościach między zawodem żołnierza a rodziną: Przyczynek do badań, „ Kultura i Edukacja”, 2013, nr 4, ss. 194- 212. 3. Baranowska, A. i K. Wasilewska - Ostrowska, 2014, Dokąd zmierza praca socjalna? - Na podstawie analizy tekstów prof. Ryszarda Borowicza, „Kultura i Edukacja”, nr 4, ss. 349-362. 4. Baranowska, A., 2008, Józef Chałasiński. Przypadek inteligenta postępowego, "Glaukopis. Pismo społeczno-historyczne", 2008, ss. 274-285. 5. Baranowska, A., Kozłowska, D. i M. Siatkowska. 2007. Nauczyciel pomocnik czy wróg? Postrzeganie nauczycieli przez uczniów w różnych typach szkół, „Kultura i Edukacja”, 2007, nr 2, ss. 100-111.

str. 7

Prelegenci biorący udział w seminarium online:

dr Marek Pawlak z Akademii Sztuki Wojennej będzie mówił o globalnych trendach w zakresie prognozowania zachowania ludzi.

Dr Marek Pawlak jest absolwentem Politechniki Poznańskiej, kontynuował swoje wykształcenie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza i na Uniwersytecie Ekonomicznym. Ukończył studia MBA na Georgia State University, biznesu międzynarodowego na Stanford Uniwersity, systemów dynamicznych na Massachusets Institute of Technology Boston oraz obronił pracę doktorską na Akademii Obrony Narodowej W Warszawie. Od początku swojej kariery naukowej i zawodowej uczestniczył w wielu międzynarodowych i międzykulturowych projektach w Europie, Ameryce Środkowej i na Bliskim Wschodzie dla koncernów międzynarodowych oraz sił zbrojnych różnych państw.

Zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki bezpieczeństwa międzynarodowego, zarządzania ryzykiem oraz wpływu czynników kulturowych na skuteczność prowadzenia działań militarnych, inwestycyjnych oraz politycznych.

Najważniejsze publikacje:

1. Polska Zbrojna artykuł Numeru: „Leadership, podążaj za mną”, Polska Zbrojna, 2019;

2. Reflective Influence of Russian Federation in the Global Space, Interkulturalitaet und Diversity, 2017;

3. Negocjowanie w warunkach różnic kulturowych wewnątrz kontyngentów wielonarodowych, Part of the monograph;

4. Wyczerpywanie woli w negocjacjach cywilno – wojskowych Diminish will power in civil – military negotiations;

5. Przewidzieć nieprzewidywalne;

str. 8

dr hab. Izabela Oleksiewicz prof. Politechniki Rzeszowskiej będzie mówiła o polityce migracyjnej oraz antyterrorystycznej Polski.

dr hab. Izabela Oleksiewicz jest Kierownikiem Zakładu Nauki o Bezpieczeństwie.

Najważniejsze publikacje:

1. Uchodźcy w Unii Europejskiej – aspekty prawne i polityczne” (Wydawnictwo Branta, Bydgoszcz-Rzeszów 2006)

2. Polityka antyterrorystyczna Unii Europejskiej (Wydawnictwo UMCS – Lublin 2013).

3. Bezpieczeństwo międzynarodowe. Wczoraj - dziś – jutro, RAMBLER PRESS, Warszawa 2015, ss. 183.

Obszar zainteresowań naukowych:

- Bezpieczeństwo w społeczeństwie informacyjnym. Zagadnienia w wymiarze online i offline, - Bezpieczeństwo współczesnego społeczeństwa informacyjnego w cyberprzestrzeni, - Zagrożenia i wyzwania bezpieczeństwa współczesnego świata. Wymiar ekonomiczno-społeczny,

str. 9

dr Karolina Wojtasik z Uniwersytetu Śląskiego będzie mówiła o społecznych aspektach bezpieczeństwa w kontekście demograficznego starzenia się ludności w Polsce.

Pani Karolina Wojtasik jest doktorem nauk społecznych, adiunktem w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Śląskiego, absolwentką socjologii (2007 r.) oraz politologii (2009 r.). Autorka artykułów dotyczących terroryzmu i konfliktów międzynarodowych. W ramach pracy naukowej analizuje oficjalne media współczesnych organizacji terrorystycznych (zwłaszcza ISIS i AQAP), prowadzi projekty badawcze dotyczące rekrutacji bojowników i ochotniczek do walki w szeregach organizacji terrorystycznych, a także analizuje podręczniki taktyczne produkowane przez tzw. Państwo Islamskie. Zainteresowana naukowe: terroryzm, taktyka dokonywania zamachów terrorystycznych, Islam i świat arabski, społeczeństwo informacyjne, literatura francuska Najważniejsze publikacje:

1. K. Wojtasik, Kogo inspiruje „Inspire”?: analiza oficjalnych organów AQAP [w:]

Siły zbrojne w walce z terroryzmem, Wrocław 2016

2. K. Wojtasik, Half of Jihad is media: ISIS and its official media [w:] Contemporary trends in international relations: politics, economics, law, Lviv 2016

3. K. Wojtasik, Dlaczego młodzi Europejczycy walczą dla tzw. Państwa Islamskiego? Analiza materiałów propagandowych i oficjalnych mediów ISIS [w:] Implementacja zasad religijnych w sferze politycznej, Zielona Góra 2016

4. K. Wojtasik, Z. Hojka, D. Domżalski (red. naukowa); Miasto jako przedmiot refleksji i fascynacji: rozważania historyczne i socjologiczne: praca zbiorowa, Katowice 2015

5. K. Wojtasik; Uśpione komórki, samotne wilki albo walka zbrojna w Syrii i Iraku. Analiza podręczników i instrukcji dla radykalnych zwolenników tzw. Państwa Islamskiego [w:] Współczesne wyzwania dla bezpieczeństwa międzynarodowego, Dąbrowa Górnicza 2015

str. 10

dr Paweł Wróblewski z Uniwersytetu Wrocławskiego będzie mówił o religii

w kontekście środowiska bezpieczeństwa oraz o prognozach dotyczących zmian

w perspektywie przyszłości.

dr Paweł Wróblewski pełni funkcje:

- Zastępcy Dyrektora Instytutu Filozofii ds. dydaktycznych, - Przewodniczącego Kierunkowego Zespołu ds. Oceny Jakości Kształcenia, - Członeka Rady Wydziału Nauk Społecznych i Rady Instytutu Filozofii.

Zainteresowania naukowe:

- historia filozofii, głównie greckiego antyku i średniowiecza oraz ich recepcji w świecie łacińskim, - filozofia religii, zwłaszcza filozoficzne fundamenty różnic między chrześcijańskim Wschodem i Zachodem, - nauki pomocnicze historii: edytorstwo historyczne, paleografia grecka i łacińska, - współczesny dialog międzykulturowy i międzyreligijny, - psychologia relacji (negocjacje i mediacje), - dydaktyka filozofii i etyki, - humanistyka cyfrowa

Historyk idei i filozof religii, nauczyciel akademicki, od 2016 roku wicedyrektor Instytutu Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego ds. dydaktyki. Doktorat obronił w 2009 roku, przygotowując, przy współpracy z Uniwersytetem w Pawii (Włochy), edycję krytyczną XVI-wiecznego jezuickiego komentarza do pisma Arystotelesa O powstawaniu i ginięciu. Od tamtej pory, jako adiunkt, pracuje na Uniwersytecie Wrocławskim, koncentrując się w obszarze naukowym i dydaktycznym na problemach historii filozofii antycznej i średniowiecznej, filozofii religii, dialogu międzykulturowego i psychologii relacji.

str. 11

PLACÓWKI NAUKOWE ORAZ INSTYTUCJE , KTÓRYCH

PRZEDSTAWICIELE BIORĄ UDZIAŁ W SEMINARIUM:

1. Urząd Statystyczny w Bydgoszczy,

2. Akademia Sztuki Wojennej,

3. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy,

4. Uniwersytet Śląski,

5. Uniwersytet Wrocławski,

6. Politechnika Rzeszowska,

7. Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu.

str. 12

Plan seminarium online

„Zmiany społeczne a środowisko bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej w perspektywie 2035 roku”

Lp. CZAS TEMAT/PRZEDSIĘWZIĘCIE PROWADZĄCY UWAGI

1. 10.00-10.10

(10’)

Przedstawienie tematu, celu i planu

seminarium online

mjr Andrzej

KUBISIAK

CDiS SZ

2. 10.10-10.30 (20’)

Założenia kampanii analiz środowiska

bezpieczeństwa

Nowe Urządzenie Polskie NUP 2X35

płk Andrzej SIRY

CDiS SZ

3. 10.30-10.40

(10’)

Zmiany społeczne i ich wpływ na

środowisko bezpieczeństwa

w perspektywie 2035 roku: wnioski z NATO

– Strategic Foresight Analysis (SFA)

mjr Andrzej

KUBISIAK CDiS SZ

W tym

dyskusja

4. 10.40-11.00

(20’) Znaleźliśmy się na SCARP-ie

dr Marek

PAWLAK

ASzWoj

W tym

dyskusja

5. 11.00-11.25

(25’)

Polityka migracyjna a polityka

antyterrorystyczna Polski

dr hab. Izabela

OLEKSIEWICZ

Politechnika

Rzeszowska

W tym

dyskusja

6. 11.25-11.50

(25’)

Migracja przedstawicieli społeczności

europejskiej na teren konfliktu i walki

w szeregach grup terrorystycznych

w kontekście środowiska bezpieczeństwa

Polski

dr Karolina

WOJTASIK

Uniwersytet Śląski

W tym

dyskusja

7. 11.50-12.10

(20’)

Religia a środowisko bezpieczeństwa –

analiza prognostyczna głównych

problemów i trendów

dr Paweł

WRÓBLEWSKI

Uniwersytet

Wrocławski

W tym

dyskusja

8. 12.10-12.30

(20’)

Prawdopodobieństwo eskalacji konfliktów

na tle etnicznym i narodowym do poziomu

konfliktu zbrojnego

dr Joanna Dobosz

– Dobrowolska

Instytut Zachodni

W tym

dyskusja

9. 12.30-12.50

(20’) Prognoza ludności Polski do 2050 roku

p. Małgorzata

GÓRKA

GUS

W tym

dyskusja

10. 12.50-13.10

(20’)

Społeczne aspekty bezpieczeństwa

w kontekście procesu demograficznego

starzenia się ludności Polski

dr Aneta

BARANOWSKA

Uniwersytet

Kazimierza

Wielkiego

W tym

dyskusja

11. 13.10-13.25 (15’) Podsumowanie seminarium online płk Andrzej SIRY

CDiS SZ

W tym

dyskusja