WPŁYW ODWODNIENIA ORGANIZMU NA ZDOLNOŚCI POZNAWCZE

CZŁOWIEKA

Nawet niewielkie odwodnienie może mieć negatywny wpływ na nasz nastrój,

zdolność uczenia się i poziom energii. Badania sugerują, że dzieje się tak za

sprawą neuronów w mózgu, które są w stanie rejestrować już małe ubytki wody

i być może sygnalizować ten stan innym częściom mózgu odpowiedzialnym za

nasze samopoczucie. Zdecydowana większość z nas po wodę sięga jednak

dopiero wtedy gdy pojawia się pragnienie. Niestety, uczucie to jest pierwszym

sygnałem, ze nasz organizm jest już odwodniony.

Nauka prawidłowego picia wody

Picie wody dopiero w momencie gdy zaczynamy odczuwać pragnienie nie jest

niestety właściwą metodą, ponieważ uczucie pragnienia oznacza, że nasz organizm

zaczyna się odwadniać Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku małych

dzieci, które jeszcze nie potrafią wyrażać swoich potrzeb i osób w podeszłym wieku,

które często mają zaburzone odczucie pragnienia. Wodę należy pić systematycznie,

małymi łykami, powoli. Tylko wtedy, nasz organizm ma szansę utrzymać właściwy

poziom nawodnienia przez cały czas.

Odwodnienie to gorsze wyniki w pracy

Skutki nieodpowiedniego nawodnienia można zauważyć praktycznie od razu, ale

często nie zdajemy sobie sprawy z tego, co jest ich przyczyną. Bóle głowy,

osłabienie, senność, zmęczenie, spadek koncentracji, nastroju, sił fizycznych, chęci

do pracy umysłowej – te wszystkie objawy dokuczają zwłaszcza tym, którzy przez

większą część swojego dnia przebywają w suchym, klimatyzowanym biurze.

Pracownik, którego codzienna dieta jest uboga w czystą wodę, staje się rozdrażniony

i osłabiony, brakuje mu chęci do działania. Woda jest nam bowiem potrzebna dla

prawidłowego przewodzenia impulsów nerwowych, a więc – m.in. do pracy

umysłowej, zdolności logicznego myślenia i skupienia się na powierzonym zadaniu.

U osób w wieku podeszłym obserwuje się dodatkowo zaburzenia świadomości i

obniżony poziom przytomności.

Bóle głowy i zmęczenie to również skutki odwodnienia

W kwietniu 2014 roku, francuscy badacze przeprowadzili eksperyment mający na

celu ocenę samopoczucia człowieka w zależności od ilości wypijanych przez niego

płynów w ciągu doby. Grupa 30 osób, która dotychczas wypijała niewiele – poniżej

1,2 litra na dobę – została poproszona o zwiększenie tego spożycia do 2,5 litra.

Efekty były rewelacyjne! Ochotnicy deklarowali nie tylko ulgę ze względu na

zaspokojone pragnienie ale i ogólnie lepszy nastrój oraz mniejsze zmęczenie. Z kolei

grupa 22 osób, która zwykła pić spore ilości wody – od 2 do 4 litrów na dobę – przy

zmniejszeniu tego spożycia, sygnalizowała o znacznie pogorszonym nastroju, jak

również o bólach głowy, zmęczeniu, a nawet szybszych kontuzjach w czasie

aktywności fizycznej.

Kobiety odwadniają się szybciej

Nieco wcześniej, podobne wnioski sformułowali specjaliści z Uniwersytetu w

Connecticut, którzy do swojego badania zaprosili młode i zdrowe osoby o przeciętnej

w ciągu dnia aktywności fizycznej. Uczestnicy zostali poddani próbie odwodnienia

poprzez ćwiczenia, a następnie przeszli różne testy mające za zadanie określić ich

zdolności poznawcze. Sprawdzano czujność ochotników, czas reakcji, czas uczenia

się, czas zapamiętywania, zdolność koncentracji i rozumowania. Wyniki te

porównano z wynikami osób, które nie zostały poddane odwodnieniu. Jak się

okazało, niewielkie braki wody w organizmie wywołały u uczestników bóle głowy,

trudności w koncentracji, w zapamiętywaniu, jak również postrzeganie postawionych

uczestnikom zadań za trudniejsze. Obserwowano również niepokój, napięcie oraz

zmęczenie. Nasilenie tych objawów stwierdzano zwłaszcza u kobiet, które z racji

chociażby swojej budowy i większego udziału tkanki tłuszczowej, są bardziej

narażone na skutki odwodnienia.

Gdy brakuje wody – brakuje siły do ćwiczeń fizycznych

Regularne nawadnianie jest również istotne z punktu widzenia osób podejmujących

się różnego rodzaju wysiłku fizycznego, niekoniecznie wyczynowego. Okazuje się

bowiem, że odwodnienie stanowi jedną z najczęstszych przyczyn pogorszenia się

wyników całego treningu. Tłumaczy się to m.in. spadkiem ciśnienie krwi trenującego,

co osłabia jego siły oraz wzrostem temperatury jego ciała, który może spowodować u

niego dyskomfort. Ponadto, mogą pojawić się bolesne skurcze mięśni dodatkowo

utrudniające trening. Dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o właściwym nawodnieniu

organizmu zarówno przed, podczas jak i po odbytym wysiłku fizycznym.

Istnieją mocne dowody na to, że już nawet niewielkie braki wody w naszym

organizmie pozbawiają nas pełni sił fizycznych i psychicznych. Z całą pewnością

należy więc uwzględniać płyny w swojej codziennej diecie – nie tylko w formie zupy

czy herbaty, ale przede wszystkim czystej wody. Szklanka tuż po przebudzeniu oraz

zaraz przed położeniem się spać powinna być dla nas nawykiem podobnym do

mycia zębów, a picie jej między posiłkami w ciągu dnia – obowiązkiem, który

będziemy wpajać naszym dzieciom już od najmłodszych lat.

Bibliografia

1. Armstrong L.E. i wsp., 2012, Mild Dehydration Affects Mood in Healthy Young Women, The Journal of Nutrition, 142,

382-388

2. Bidzan L., 2010, Różnicowanie przyczyn zaburzeń funkcji poznawczych w wieku podeszłym, Geriatria, 4, 279-283

3. Jastrzębski Z., Fizjologia człowieka – materiały informacyjne dla studentów, Bilans wodny organizmu. Regulacja

przyjmowania i oddawania wody. Granice odwodnienia. AWFiS kierunku Turystyka i Rekreacja, AWF Gdańsk

4. PBS, 2014, Polacy a woda, Badanie zrealizowane na zlecenie stowarzyszenia „Woda w Pracy i w Biurze” na 1000

osób w grupach wiekowych od 15 lat do 59 lat i więcej

5. Pross N., i wsp., 2014, Effect of chan ges intake on mood of high and low drinkers,

6. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, Jak przygotować się na upał, http://rcb.gov.pl/wp-content/uploads/upa%C5%82-

poradnik-24062014.pdf, stan na 10.02.2015 r.

7. Shimizu M. i wsp., 2010, Physical signs of dehydration in the elderly, Internal Medicine (Tokyo), 51(10), 1207-1210