1

Unia Europejska

Paulina Sławińskakl. II h

2

Wprowadzenie

Czym jest Unia Europejska Pojęcie Unii Europejskiej jest trudne do zdefiniowania.

Jest to organizacja tworzona na bazie Wspólnot Europejskich – in statu nascendi (w fazie poczęcia) – nie ma podmiotowości w prawie międzynarodowym, prawa legacji i własnego budżetu; jest związkiem państw funkcjonujących na podłożu Wspólnot. UE nie może we własnym imieniu wydawać żadnych norm prawnych, zawierać żadnych traktatów, zatrudniać personelu, wnosić pozwów i być pozwaną. W imieniu UE działają rządy państw członkowskich. Można ją rozumieć jako ponadinstytucjonalny i ponadnarodowy mechanizm integracyjny. Jest rozwinięciem dotychczasowej integracji europejskiej o nowe polityczne i gospodarcze płaszczyzny współpracy.

3

NARODZINY INTEGRACJI

EUROPEJSKIEJ Tragiczne doświadczenia II wojny światowej sprawiły, iż proces unifikacji

kontynentu europejskiego może b yć jedynym skutecznym środkiem przeciwdziałania konfliktom zbrojnym. W tym czasie i kontekście pojawiła się myśl stworzenia struktury, która umożliwiłaby kierowanie przemysłem węglowym w Europie. Wybór tego właśnie sektora gospodarki nie był przypadkowy: kontrola nad bazą surowcową przemysłu ciężkiego stawała się niejednokrotnie zaczynem konfliktów zbrojnych w Europie.

Ideę tę rozwinął francuski polityk Jean Monnet (1888-1979), były wysoki urzędnik działającej w okresie międzywojennym Ligi Narodów. Świadomy niedoskonałości tej organizacji, wiedział, że po II wojnie światowej współpraca europejska powinna opierać się na strukturze organów nie podlegających władzy poszczególnych rządów. Zainspirowany tymi poglądami francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman ogłosił 9 maja 1950 roku deklarację, która stała się podstawą Planu Schumana, uchodzącego za oficjalny początek historii Wspólnot Europejskich.

Inicjatywy przedstawione w Planie Schumana spotkały się z pozytywnym przyjęciem sześciu rządów europejskich: Francji, Niemieckiej Republiki Federalnej, Belgii, Holandii, Luksemburga i Włoch. Stały się one podstawą wszczęcia negocjacji przez sześć wymienionych państw, które doprowadziły do podpisania, w dniu 18 kwietnia 1951 roku, Traktatu Paryskiego ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS). Traktat ten wszedł w życie 25 lipca 1952 roku.

4

Symbole Unii Europejskiej

Flaga Unii Europejskiej: dwanaście gwiazd w miejscu godzin na tarczy zegara na lazurowym tle; liczba gwiazd jest niezmienna; pomysłodawcami flagi są: hiszpański dyplomata Salvadore de Madariaga y Rojo i francuski plastyk Arsen Heitz.

Hymn: jest to muzyczna aranżacja Herberta von Karajana "Ody do radości" z IV części IX symfonii Ludwiga van Beetthoovena; taki sam hymn ma Rada Europy

Paszport w kolorze burgundzkiego wina, z napisem "Unia Europejska" pod nazwa państwa wydającego dokument; może być używany podczas podróży po całym świecie.

5

Struktura Unii Europejskiej

Unia Europejska

filar I

sprawy objęte zakresem

przedmiotowym Wspólnot

Europejskich

filar II

wspólna Polityka Zagraniczna i

Bezpieczeństwa

filar III

Wymiar Sprawiedliwości i

Sprawy Wewnętrzne

Traktat o Unii Europejskiej z Maastricht

6

I FILAR [ 3 Wspólnoty oraz Unia Gospodarcza i Walutowa ] rynek wewnętrzny, czyli swobodny przepływ towarów, osób, usług,

kapitału i wierzytelności, unię celną, wspólną politykę handlową, wspólną politykę w dziedzinach rolnictwa i rybołówstwa, wspólną politykę w dziedzinie transportu i energii, koordynację państwowych polityk zatrudnienia, europejski fundusz społeczny, wspólną politykę w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego, ochronę niezakłóconej konkurencji, wspieranie rozwoju naukowego i technologicznego, ochronę zdrowia, ochronę konsumentów, obronę cywilną, turystykę i transport.

7

II FILAR [ Wspólna polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa ] ochronę wspólnych wartości, podstawowych

interesów, niezależności i integralności Unii zgodnie z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych,

umacnianie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich,

utrzymanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego,

popieranie współpracy międzynarodowej, rozwijanie i umacnianie demokracji oraz rządów

prawa, jak również poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności.

8

III FILAR [ Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych ] zapewnienie obywatelom Unii wysokiego poziomu ochrony w

przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, zapobieganie rasizmowi i ksenofobii oraz walkę z tymi zjawiskami, zapobieganie przestępczości zorganizowanej lub innej i walkę z tym

zjawiskiem, a w szczególności z terroryzmem, handlem ludźmi i przestępstwami przeciwko dzieciom, handlem narkotykami, handlem bronią, korupcją i nadużyciami,

ściślejszą współpracę między siłami policji, władzami celnymi i innymi władzami w państwach członkowskich, bezpośrednio i za pośrednictwem Europejskiego Urzędu Policji (EUROPOL-u),

ściślejszą współpracę między władzami sądowymi i innymi właściwymi władzami państw członkowskich,

zbliżanie norm prawa karnego państw członkowskich.

9

Instytucje Unii Europejskiej Rada Europejska - Powołana w 1974 roku, w jej skład wchodzą szefowie

rządów państw członkowskich Wspólnot Europejskich. Rada zbiera się co najmniej dwa razy w roku, pod przewodnictwem Unii Europejskiej. Przewodnictwo trwa pól roku i zmienia się rotacyjnie Rada Unii Europejskiej - Rada Unii Europejskiej stanowi prawo w Unii. W jej skład wchodzą ministrowie różnych resortów Komisja Europejska - Do jej głównych zadań należy kontrola stosowania prawa wspólnotowego (europejskiego) oraz realizacja postanowień zawartych w traktatach i aktach prawnych. Obecnie Komisja liczy 20 komisarzy wybieranych na 5 lat Parlament Europejski - Parlament Europejski nie stanowi prawa w Unii Europ, ale uczestniczy w procesie decyzyjnym. Ma tez uprawnienia dotyczące uchwalania budżetu, oraz przyjmowania nowych członków. Kontroluje prace Komisji Europejskiej. Składa się z przedstawicieli państw członkowskich i obecnie liczy 626 deputowanych. Trybunal Sprawiedliwości - zapewnia przestrzeganie prawa wspólnotowego. Rozpoznaje spory między państwami lub między Komisja E. i państwami. Trybunał składa się z 15 sędziów. Trybunal Obrachunkowy - sprawuje kontrole nad dochodami i wydatkami Wspólnot oraz bada czy finansami wspólnotowymi zarządzano właściwie i zgodnie z prawem. W jego skład wchodzi 15 członków (rewidentów).

10

Swobody w Unii Europejskiej przepływ towarów - opiera się na dostosowaniu lub

wzajemnej akceptacji norm i przepisów, zniesieniu kontroli granicznych

przepływ usług - liberalizacja usług finansowych, otwarcie rynku usług transportowych i telekomunikacyjnych oraz harmonizacja metod kontroli banków i ubezpieczeń

przepływu kapitału - opiera się m.in. na dążeniu do wspólnego rynku usług finansowych i liberalizacji obrotu papierami wartościowymi

przepływu osób - to prawo do pracy, osiedlania się i korzystania ze wszystkich dóbr socjalnych w miejscu pobytu na terytorium całej Unii Europejskiej, bez względu na obywatelstwo

11

Mini kalendarium Unii Europejskiej

1951 - Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali między Belgią, Francją, Holandią, Niemcami, Luksemburgiem i Włochami. 1957 - Podpisanie tzw. Traktatów Rzymskich - utworzenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Euratomu. 1965 - Połączenie organów wykonawczych EWWiS, EWG i Euratomu. 1973 - Pierwsze rozszerzenie: do Wspólnoty Europejskiej wstępują Dania, Irlandia i Wielka Brytania. 1979 - Pierwsze powszechne i bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego. 1981 - Drugie rozszerzenie: 10. członkiem WE zostaje Grecja. 1986 - Trzecie rozszerzenie: Do WE dołączają Hiszpania i Portugalia. 1987 - Wejście w życie Jednolitego Aktu Europejskiego. 1992 - Podpisanie w Maastricht (Holandia) Traktatu o Unii Europejskiej1993 - Wejście w życie traktatu z Maastricht1995 - Czwarty etap rozszerzenia: Austria, Finlandia i Szwecja zostają kolejnymi członkami. 1999 - Wejście w życie wspólnej waluty euro (na razie w rozliczeniach bezgotówkowych).2002 - Nowe banknoty i monety zastąpią dotychczasowe waluty.

12

Mapa Unii Europejskiej

13

Traktaty Rzymskie Impulsem do podpisania traktatów rzymskich był raport Spaaka

przedstawiający koncepcję rozszerzenia integracji europejskiej w zakresie ekonomicznym. 25.03.1957 zostały podpisane przez państwa szóstki (kraje tworzące EWWiS) traktaty rzmskie: Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Weszły w życie 1.01.1958r. W skład traktatów rzymskich weszła także Umowa w sprawie wspólnych instytucji, która zakłada fuzje zgromadzeń parlamentarnych trzech Wspólnot i utworzenie Europejskiego Zgromadzenia Parlamentarnego (Parlament Europejski) oraz łącząca trzy trybunały Wspólnot we wspólny Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich. Traktaty rzymskie przewidziały także rozwój współpracy gospodarczej między państwami sygnetariuszmi oraz eliminowanie ceł i wszelkich barier w swobodnym przepływie osób, kapitału, towaru i usług. Traktaty rzymskie określiły kierunek i stały się fundamentem integracji europejskiej.

Traktat Rzymski

14

Traktat Amsterdamski Dokument opracowany na konferencji 29.03.1996 -- 17.06.1997

w Amsterdamie, poddaje rewizji dotychczasowe prawo traktatowe Unii Europejskiej. Nowelizacja w zakresie praw podstawowych objęła: a) możliwość zastosowania sankcji na państwa członkowskie, które nie przestrzegają praw człowieka i zasad demokracji, b)zwalczanie wszelkiej dyskryminacji przez Radę c)obowiązek ochrony środowiska przez wszystkie państwa d) uznanie zwalczania bezrobocia za jeden z priorytetów UE i zawarcie tego w prawie traktatowym, d)ustalenia odnośnie obywatelstwa UE -- nie zastępuje ono obywatelstwa narodowego, a jedynie go dopełnia. Traktat amsterdamski znowelizował i zmodernizował pracę instytucji Unii Europejskiej, wprowadził nowe prerogatywy i nową procedurę "zaawansowanej współpracy". Do prawa traktatowego zostały włączone m.in. rozdziały dotyczące zatrudnienia (wspólna koordynacja polityki zatrudnienia), Protokuł socjalny przyjęty w Maastricht, tzw. zdania petersberskie (misje humanitarne, ewakuacyjne i misjie pokojowe wykonywane przez siły zbrojne w ramach UZE). Wprowadzono także modyfikacje w zakresie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.

Traktat Amsterdamski

15

Traktat Paryski

Został podpisany w Paryżu 18.04.1951, z inicjatywy Roberta Schumana i jego planu. 6 państw: RFN, Francja, Włochy, Belgia, Luksemburg, Holandia i dotyczył ustanowienia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Traktat zawierał także ustalenia dotyczące stosunków między RFN, a panstwami zachodnimi. Przewidywał także rozszerzenie o RFN NATO i Unii Zachodniej.

Traktat Paryski

16

Euratom Europejska Wspólnota Energii Atomowej, organizacja międzynarodowa

z siedzibą w Brukseli, utworzona 1 maja 1958 na mocy traktatu rzymskiego z 25 marca 1957 przez 6 członków założycieli: Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, Niemcy, Włochy. Obecnie posiada 12 członków, oprócz członków założycieli dodatkowo Dania, Irlandia, Wielka Brytania, Grecja, Hiszpania i Portugalia.

Celem Euratomu jest rozwijanie badań atomowych, wspieranie powstawania i rozwoju przemysłu atomowego poszczególnych państw członkowskich. Organy: Rada Ministrów jako najwyższy organ Euratomu, Komisja jako organ zarządzający (od 1 sierpnia 1967 wspólne organy trzech Wspólnot) Parlament Europejski oraz Trybunał Sprawiedliwości również wspólne organy Wspólnot EWWS, EWG i Euratomu od 25 marca 1957.

Ponadto Euratom posiada organ wspólny z EWG - Komitet Ekonomiczno-Społeczny, oraz szereg własnych organów pomocniczych - Agencja Zaopatrzenia, Komitet Naukowo-Techniczny, Wspólny Ośrodek Badań Jądrowych, Służba Bezpieczeństwa i Kontroli, Komitet Doradczy do Spraw Badań.

17

Państwa członkowskie

1957 Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy 1973 Dania, Irlandia, Wielka Brytania

1981 Grecja1986 Hiszpania, Portugalia, 1995 Austria, Finlandia, Szwecja

18

dzień Unii Europejskiej 9 maja 1950 r. minister spraw

zagranicznych Francji Robert Schuman wraz ze swoim współpracownikiem Jeanem Monnetem  zaprezentował  program stworzenia wspólnej polityki Francji i RFN dotyczącej koordynacji produkcji węgla i stali (tzw. plan Schumana). Plan połączenia podstawowych gałęzi przemysłu Francji i RFN przyczynił się do powstania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, co z kolei zapoczątkowało integrację europejską. Na pamiątkę tego wydarzenia, które doprowadziło do tego, czym jest dzisiaj Unia Europejska postanowiono uznać dzień 9 maja za Dzień Europy w systemie państw Unii Europejskiej. Zadaniem tego święta jest popularyzacja idei jedności europejskiej na różnych imprezach i festiwalach towarzyszących temu świętu.

19

Parlament Europejski  Parlament Europejski (European Parliament) jest jedną z

podstawowych struktur decyzyjnych Wspólnot Europejskich (Wspólnoty Europejskiej, Wspólnoty Węgla i Stali, Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej). Nazwa "parlament" jest nieco myląca, ponieważ, uwzględniając różnice pomiędzy prawem krajowym państw członkowskich UE, różni się on co do kompetencji od parlamentów krajowych. Przede wszystkim jest to forum dyskusji nad kwestiami nurtującymi UE. Wywiera wpływ na jej ustawodawstwo (choć nie ma tu wyłączności) oraz uczestniczy w ustalaniu jej budżetu.

20

Belgia Belgia, Belgique, België, Królestwo

Belgii, Royaume de Belgique, Koninkrijk België, kraj w Europie Zachodniej, nad Morzem Północnym. Sąsiaduje z Holandią, Niemcami, Luksemburgiem i Francją. Powierzchnia 30 513 km2.  

Stolicą jest Bruksela (990 tys. mieszkańców, 1991).

Inne większe miasta to Antwerpia (490 tys., 1991), Gandawa (250 tys., 1991), Charleroi (236 tys., 1991), Ličge (202 tys., 1991), Brugia (119 tys., 1991).

Administracyjnie podzielona na 9 prowincji.

Językami urzędowymi są niderlandzki, francuski, niemiecki.

Jednostka monetarna- euro = 100 centów [ symbol: € ]

Powrót

21

Francja Francja, Republika Francuska, République

Française, państwo w zachodniej części kontynentu europejskiego. Obszar 547 026 km2. Graniczy na wschodzie z Belgią, Luksemburgiem, Niemcami, Szwajcarią, Włochami, na południu z Hiszpanią, na zachodzie i północnym zachodzie granice wyznaczają wybrzeża Oceanu Atlantyckiego i Kanał La Manche. W skład Francji wchodzą posiadłości poza Europą. Są to cztery departamenty zamorskie: Gwadelupa, Martynika, Réunion, Gujana Francuska, dwie "zbiorowości terytorialne" (Collectivités territoriales): Mayotte, Saint-Pierre i Miquelon, trzy terytoria zamorskie: Polinezja Francuska, Nowa Kaledonia, Wallis i Futuna oraz Francuskie Ziemie Południowopolarne (Les Terres Australes et Antarctiques Françaises). Podzielona administracyjnie na 95 departamentów.

Stolica Paryż (Paris), 8 707 tys. mieszkańców (1991).

Większe miasta (dane z 1991 w tys.): Lyon 1 221, Marsylia (Marseille) 1 111, Lille 936, Tuluza (Toulouse) 354, Nicea (Nice) 338, Strasbourg 252, Nantes 247, Bordeaux 211, Saint Etienne 207, Montpellier 201, Hawr (Le Havre) 200, Rennes 191, Reims 182, Toulon 182, Grenoble 160, Brest 160, Dijon 146, Aix en Provence 125.

Językiem urzędowym jest francuski. Jednostka monetarna- euro = 100 centów

[ symbol: € ] 56 596 tys. Mieszkańców

Powrót

22

Holandia Holandia, Nederland, Królestwo

Holandii (Niderlandów), Koninkrijk der Nederlanden, państwo w zachodniej Europie, nad Morzem Północnym. Obszar 41 834 km2. Graniczy na wschodzie z Niemcami, na południowym zachodzie z Belgią, północno-zachodnie i północne granice kraju wyznacza wybrzeże Morza Północnego. Stolica konstytucyjna, siedziba parlamentu, Amsterdam 696 tys. mieszkańców (1991), siedziba dworu i rządu znajduje się w Hadze - 444 tys. mieszkańców (1991).

Większe miasta (dane z 1991): Rotterdam (574 tyś.), Utrecht (230 tyś.), Eindhoven (191 tyś.), Groningen (168 tyś.), Tilburg (154 tyś.), Haarlem (149 tyś.), Nijmegen (146 tyś.), Apeldoorn (146 tyś.), Enschede (145 tyś.).

Podzielona administracyjnie na 12 prowincji i 702 gminy, w skład państwa wchodzą dwa terytoria zamorskie: Antyle Holenderskie i Aruba.

Językiem urzędowym jest holenderski (niderlandzki) i lokalnie fryzyjski.

Jednostka monetarna- euro = 100 centów [ symbol: € ]

15184 tys. mieszkańców Powrót

23

Niemcy Niemcy, Deutschland, Republika

Federalna Niemiec, Bundesrepublik Deutschland, państwo położone w Europie Środkowej, nad Morzem Bałtyckim i Północnym. Graniczy na północy z Danią, na wschodzie z Polską i Czechami, na południu z Austrią i Szwajcarią, na zachodzie z Francją, Luksemburgiem, Belgią i Holandią. Powierzchnia 357 tys. km2. Stolica Berlin (3,5 mln mieszkańców, 1993). Większe miasta (1992): Hamburg (1,6 mln), Monachium (1,2 mln), Kolonia (928 tys.), Essen (623 tys.), Frankfurt (619 tys.), Dortmund (584 tys.), Düsseldorf (563 tys.), Stuttgart (552 tys.).

Język urzędowy niemiecki.   Jednostka monetarna- euro = 100

centów [ symbol: € ] 81 mln mieszkańców

Powrót

24

Włochy Włochy, Italia, Republika Włoska,

Republica Italiana, państwo w południowej Europie, na Półwyspie Apenińskim, nad Morzem Śródziemnym oraz morzami: Liguryjskim, Tyrreńskim, Jońskim i Adriatyckim; obejmuje również wyspy: Sycylię, Sardynię, Wyspy Liparyjskie, Poncjańskie, Toskańskie i Pelagijskie. Graniczy na zachodzie z Francją, na północy ze Szwajcarią i Austrią, na wschodzie ze Słowenią. Na terytorium Włoch znajdują się dwie enklawy - San Marino i Watykan. Powierzchnia 301,3 tys. km2. 57,2 mln mieszkańców (1995).

Stolica: Rzym (2,7 mln, 1993, zespół miejski 3,8 mln).

Większe miasta (liczba mieszkańców w 1993): Mediolan (1,3 mln), Neapol (1,1 mln), Turyn (946 tys.), Palermo (694,8 tys.), Florencja (393 tys.), Bari (339 tys.), Katania (327 tys.).

Język urzędowy: włoski. Jednostka monetarna- euro = 100 centów

[ symbol: € ]

Powrót

25

Rada Europejska

Rada Europejska (European Council) powstała w 1974 roku jako forma systematycznych spotkań szefów rządów i państw członkowskich Wspólnot Europejskich. Uznawana jest za najważniejszy organ polityczny obecnej Unii Europejskiej, choć formalnie nie należy do pięciu głównych instytucji UE. Jej działalność nie ma charakteru sformalizowanego, wynika raczej z temperamentu zasiadających w niej przedstawicieli państw.

26

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej (Council of the European Union) jest głównym organem decyzyjnym trzech Wspólnot Europejskich. Począwszy od Traktatu o Fuzji (8 kwietnia 1965 r.) jest wspólną radą Wspólnot. Do 1993 r. nazywana była Radą Ministrów,  ponieważ wg traktatów w jej skład musieli wchodzić przedstawiciele rządów państw członkowskich. Budziło to sprzeciw krajów, które posiadały rozwinięty system autonomii wewnętrznej. W Traktacie o Unii Europejskiej postanowiono, że w czasie prac RUE państwa nie muszą być reprezentowane przez przedstawicieli rządu centralnego. RUE składa się z przedstawicieli państw członkowskich szczebla ministerialnego, a nie jak dotąd przedstawicieli rządu.

27

Komisja Europejska Komisja Europejska (European Commission), zwana również

Komisją Wspólnot Europejskich (Commission of the European Communities) to jedna z głównych  instytucji  Wspólnot Europejskich funkcjonująca od 1 lipca 1967 r.. Jest ona głównym organem zarządzająco-wykonawczym WE. Uprawnienia KE wobec poszczególnych Wspólnot określają ich traktaty założycielskie. Są one różne, jednakże sposób powołania oraz tryb pracy KE są jednakowe dla trzech Wspólnot.

Obecni liczy 20 komisarzy. Niemcy, Wielka Brytania, Włochy, Francja oraz Hiszpania posiadają po dwóch komisarzy. Pozostałe dziesięć krajów posiada po jednym komisarzu. Wg postanowień z Nicei w momencie, gdy UE będzie liczyć 27 państw członkowskich podjęta zostanie decyzja mająca na celu ograniczenie liczby komisarzy. Wybór KE powinien się odbywać na zasadzie tzw. rotacji egalitarnej.

28

Trybunał Sprawiedliwości

podstawy traktatowe:   art. 220-245 TWE, Protokół o statucie ETS z 1957 roku,  

Regulamin postępowania ETS z 1974 roku (obowiązuje wersja z maja 1981 r.)  

ranga instytucji:   organ główny Wspólnot skład:   15 sędziów i 8 (od 1.01.95 do 6.10.00 - 9

rzeczników)  rzeczników generalnych sposób orzekania:   postępowanie jawne Trybunał Sprawiedliwości, zwany również Europejskim

Trybunałem Sprawiedliwości czy potocznie Trybunałem Luksemburskim powstał na mocy umowy w kwestii powołania wspólnych instytucji w 1957 roku

29

Unia Europejska w latach 1950-1990

30

GOSPODARCZE SKUTKI POWIĘKSZENIA UE

31

tabela przedstawiająca główne formy prawa

wtórnego Wspólnoty adresat moc wiążąca wejście w życie

rozporządzenie państwa członkowskie i obywatele

obowiązujące we wszystkich częściach

z reguły 15 dni po publikacji

dyrektywa tylko państwa członkowskie

obowiązująca tylko wobec celów

po implementacji przez państwa członkowskie

decyzja poszczególne państwa członkowskie lub osoby

obowiązująca we wszystkich częściach

po dostarczeniu lub opublikowaniu

zalecenie organy Wspólnoty, państwa członkowskie lub osoby

nie obowiązujące -

opinia organy Wspólnoty lub państwa członkowskie

nie obowiązujące -

32

Cztery swobody Rynku Wewnętrznego swoboda przepływu towarów

Opiera się m.in. na dostosowaniu lub wzajemnej akceptacji norm i przepisów, zniesieniu kontroli granicznych.

swoboda przepływu usługSprowadza się przede wszystkim do liberalizacji usług finansowych, otwarcia rynku usług transportowych i telekomunikacyjnych oraz harmonizacji metod kontroli banków i ubezpieczeń. We wszystkich państwach Unii Europejskiej sektor usług dysponuje największą liczbą miejsc pracy. Udział usług w Produkcie Krajowym Brutto Unii wynosi aż 62% (przemysł - 35%).

swoboda przepływu kapitałuOpiera się m.in. na dążeniu do wspólnego rynku usług finansowych i liberalizacji obrotu papierami wartościowymi. Obywatele Unii mogą np. swobodnie wykonywać operacje bankowe we wszystkich krajach członkowskich.

swoboda przepływu osóbTo prawo do pracy, osiedlania się i korzystania ze wszystkich dóbr socjalnych w miejscu pobytu na terytorium całej Unii Europejskiej, bez względu na przynależność państwową (obywatelstwo).

33

Waluta Euro

34

Dane statystyczne W piętnastu krajach Unii Europejskiej łącznie:

· mieszka 380 mln. ludzi czyli, 5% ludności świata

· obowiązuje 11 języków

W Unii Europejskiej:

· 12 państw i ponad 300 mln. mieszkańców należy do strefy euro

· studiujący to 1/3 młodzieży

· średni przeciętny wzrost PKB wynosi 3%

· średnie bezrobocie wynosi 9%

· opieka społeczna pochłania średnio 1/4 PKB

· w rolnictwie zatrudnionych jest ok. 5 % ludności UE

35

Ojcowie Unii Europejskiej

Premier, Minister Spraw Zagranicznych Francji Robert Schuman (1886 - 1963).

36

Schuman Robert (1886-1963), polityk francuski. Po studiach prawniczych w Berlinie, Monachium i Strasburgu od 1912 prowadził kancelarię

adwokacką w Metz. Podczas I wojny światowej służył w armii niemieckiej. 1919-1940 deputowany do parlamentu francuskiego. W 1940 wchodził

w skład rządów P. Reynauda i Ph. Pétaina.

We wrześniu 1940 aresztowany przez gestapo i wywieziony do Rzeszy. W 1942 uciekł do Francji, gdzie brał udział w ruchu oporu. Po II wojnie

światowej współzałożył Republikańską Partię Ludową (początkowo Republikański Ruch Ludowy, MRP). 1945-1962 w parlamencie.

Sprawował liczne funkcje ministerialne: ministra finansów (1946-1947), ministra spraw zagranicznych (1948-1953), ministra sprawiedliwości (1955-

1956), a także premiera (1947-1948). Przyczynił się do pojednania francusko-niemieckiego. Zaproponował zacieśnienie współpracy pomiędzy zachodnimi sojusznikami, dzięki której powstało NATO (1949). Był także

autorem planu integracji europejskiej (tzw. plan Schumana), w efekcie którego w 1952 utworzono Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. 1956-1960

przewodniczący Parlamentu Europejskiego.

37

Wybitny francuski polityk, ekonomista Jean Monnet (1888 - 1979).

38

Monnet Jean (1888-1979), francuski polityk i dyplomata, ekonomista i finansista. Po II wojnie światowej zaangażował się aktywnie w ideę zjednoczenia Europy. Był autorem planu R, Schumana, otwierającego możliwość współpracy francusko-niemieckiej w zakresie węgla i stali w ramach organizacji Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W 1955 założył Komitet Akcji na rzecz Stanów Zjednoczonych Europy, który podejmował działania służące integracji godpodarczej "szóstki" państw - członków EWWiS.

Przyczynił się do powstania w 1957 Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.

39

Kanclerz Republiki Federalnej Niemiec Konrad Adenauer (1876-1967).

40

Adenauer Konrad (1876-1967), niemiecki prawnik, polityk, działacz chrześcijańsko-demokratyczny. Od 1906 członek partii Centrum. 1917-1933 nadburmistrz Kolonii, od 1920 przewodn. pruskiej Rady Państwa. Przeciwnik nazizmu, po dojściu do władzy A Hitlera. (1933) pozbawiony wszelkich funkcji, 1934 tymczasowo aresztowany. W związku z zamachem na Hitlera (1944) powtórnie uwięziony. Po wkroczeniu aliantów do Kolonii (1945) ponownie objął urząd nadburmistrza.

Współtwórca i od 1946 przewodniczący Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) w brytyjskiej strefie okupacyjnej, 1950-1965 w całej RFN (od 1966 jej honorowy przewodniczący.). 1948-1949 na czele Rady Parlamentarnej, będącej namiastką ogólnokrajowego parlamentu. 1949-1963 pierwszy kanclerz RFN, jednocześnie 1951-1955 minister spraw zagranicznych. Odegrał wybitną rolę w procesach integracji europejskiej, przyczyniając się do powstania EWG i Euroatomu, wprowadził Niemcy do EWWiS oraz Rady Europy. Efektywnie realizował program odbudowy państwa na obszarze zachodnich stref okupacyjnych oraz integracji politycznej i wojskowej RFN z Europą Zachodnią i USA, w celu przełamania izolacjonizmu Niemiec na arenie międzynarodowej.

Dążył do budowy ustroju opartego na zasadach demokracji parlamentarnej. Prowadził politykę denazyfikacji oraz remilitaryzacji Niemiec, a także nieuznawania NRD i granicy na Odrze i Nysie. Odegrał ogromną rolę przy wprowadzeniu RFN do zachodnich struktur politycznych i wojskowych - NATO i Unii Zachodnioeuropejskiej. Doprowadził do zbliżenia z Francją (1954 porozumienie w sprawie obszaru Saary, 1963 traktat o współpracy). W polityce wschodniej doprowadził do nawiązania stosunków dyplomatycznych z ZSRR (1955). 1963, ze względu na podeszły wiek, ustąpił z pełnionych funkcji państwowych. Autor wspomnień Erinnerungen (tomy 1-4, 1965-1968).

41

Premier Włoch, Minister Spraw Zagranicznych De Gasperi Alcide (1876-1967).

42

De Gasperi Alcide (1881-1954), polityk włoski. Od 1905 redaktor dziennika Il Trentino. 1911-1918 poseł do parlamentu wiedeńskiego z ramienia regionalnej partii katolików, gdzie reprezentował interesy mniejszości włoskiej. W 1919 współzałożyciel Włoskiej Partii Ludowej (PPI), od 1923 jej przewodniczący. Od 1921 deputowany do parlamentu włoskiego.

Przeciwnik faszyzmu. W 1926 pozbawiony mandatu, 1927 aresztowany i skazany na 4 lata więzienia. Zwolniony dzięki interwencji papieża Piusa IX, następnie pracownik Biblioteki Watykańskiej. Uczestnik ruchu oporu. W 1943 współtwórca i przywódca Włoskiej Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej.

W latach 1945-1953 ośmiokrotny premier oraz sześciokrotny minister spraw zagranicznych. Prowadził dzieło politycznej i ekonomicznej odbudowy Włoch, wprowadził kraj w struktury ogólnoeuropejskie, m.in. w 1949 do NATO. Współorganizator Rady Europy (1949) oraz Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (1951). Propagował ideę zjednoczenia Europy, odwołując się do zasad solidaryzmu. Zaliczany do najwybitniejszych chadeckich polityków powojennej Europy.

Bibliografia

Tutaj zaraz wpisze linki

43