1

Układy: oddechowy, krążenia,

Kurs „Kynologia”ESPZiWP

Układ oddechowyUkład oddechowy jest

odpowiedzialny za utrzymanie stałej wymiany gazów między organizmem a środowiskiem.

Składa się z dróg oddechowychoraz płuc, które są głównym

organem oddechowym.

Drogi oddechowe obejmują: nozdrza, jamę nosową, gardło, krtań i tchawicę,która rozgałęzia się na 2 oskrzela– prawe i lewe – prowadzące do płuc.

2

Jama nosowa, gardło, krtań, tchawica

Płuca

Tchawica rozgałęzia się na dwa oskrzela, wnikające do płuc. Oskrzela dzielą się na liczne rozgałęzienia, coraz mniejsze aż do oskrzelików, zakończonych pęcherzykami płucnymi.

Pęcherzyki otacza gęsta sieć naczyń włosowatych. Przez ścianki pęcherzyków zachodzi wymiana tlenu i CO2 pomiędzy krwią i powietrzem. Wnętrze wyściela błona oddechowa pokryta warstwą surfaktantu.

3

Układ krwionośny

• Zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca transportują nieustannie przez organizm krew. Krew jest nośnikiem substancji odżywczych, niezbędnych do podtrzymywania czynności życiowych, oraz spełnia funkcję oczyszczającą organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Układ krwionośny zbudowany jest z serca i naczyń krwionośnych -tętnic, żył i naczyń włosowatych.

serce• 1. Prawy przedsionek

2. Lewy przedsionek3. Żyła główna górna4. Łuk aorty5. Lewa tętnica płucna6. Żyła płucna dolna7. Zastawka mitralna8. Zastawka aortalna9. Komora lewa10. Komora prawa11. Żyła główna dolna12. Zastawka trójdzielna13. Zastawka pnia płucnego

• U psa 80-120 skurczów/min.

4

Schemat układu krążenia

duży obieg krwi - rozpoczyna się w lewej komorze, skąd krew wpływa do aorty rozgałęziającej się następnie na coraz mniejsze tętnice. W tkankach tworzy się sieć naczyń włosowatych, gdzie zachodzi wymiana gazowa między krwią a komórkami. Krew po oddaniu tlenu i pobraniu dwutlenku węgla wraca żyłami do serca. Do przedsionka prawego wpływa z żyły głównej.

mały obieg krwi (płucny) – rozpoczyna się pniem płucnym wychodzącym z prawej komory serca. Następnie pień płucny dzieli się na tętnicę lewa i prawą. Tętnicami płucnymi krew płynie do naczyń włosowatych płuc, gdzie oddaje dwutlenek węgla, a pobiera tlen. Następnie żyłami płucnymi (po dwie z każdego płuca) powraca do lewego przedsionka.

Układ limfatyczny

• Układ limfatyczny (układ chłonny) jest zarówno częścią układu krążenia, jak i układu odpornościowego.

• W jego skład wchodzą naczynia limfatyczne, krążąca w nich chłonka oraz narządy limfatyczne, które dzielą się na:

• Centralne - mające udział w czynnościowym dojrzewaniu limfocytów, są to: • grasica

szpik kostny (miejsce powstawania limfocytów B)

• Wtórne narządy limfatyczne to:• węzły limfatyczne• migdałki• śledziona

5

Układ limfatyczny• Podstawową rolą układu chłonnego jest usuwanie z organizmu

drobnoustrojów patogennych, komórek nowotworowych, wchłanianie zprzewodu pokarmowego i transport trójglicerydów, transport niektórych produktów przemiany materii oraz zabezpieczanie tkanek przed obrzękiem.

• Chłonka (limfa) jest płynem tkankowym składającym się z wody, soli mineralnych, białek, nadających jej charakterystyczne mleczne zabarwienie tłuszczy i limfocytów (komórek układu odpornościowego).

• Węzły chłonne są skupiskami tkanki limfatycznej poprzecinanymi• naczyniami limfatycznym. Ich zadaniem jest filtrowanie i• oczyszczanie limfy. Dojrzewają tu białe ciałka krwi, które produkują• przeciwciała. Większość występuje w skupiskach w pewnych partiach ciała.• Do największych węzłów chłonnych należą: podżuchwowe, przyuszne,

pachowe, pachwinowe.

Układ limfatyczny• W grasicy rozwijają się limfocyty. W okresie szczenięcym grasica przyczynia

się do rozbudowy systemu immunologicznego. Wraz z wiekiem grasica zanika.

• Śledziona zawiera makrofagi i limfocyty i dlatego ma szczególne znaczenie dla systemu immunologicznego. Ponadto rozkładane są w niej czerwone krwinki, które przy niektórych chorobach śledziona może produkować i przekazywać do krwi.

• Migdałki stanowią barierę dla czynników chorobotwórczych.

6

Krew i limfa - płyny „krążące” w organizmieSkład krwi:Osocze - stanowi 54-59% objętości krwi. Zawiera około 90% wody, 9%

związków organicznych i 1% soli.Krwinki czerwone czyli erytrocytyZawierają hemoglobinę, która w naczyniach pęcherzyków płucnych

przyłącza tlen, a w tkankach go oddaje. W przeciwną stronę erytrocyty transportują dwutlenek węgla.

Krwinki białe czyli leukocyty- agranulocyty (limfocyty i monocyty)- granulocyty (obojętnochłonne – neutrofile, kwasochłonne - eozynofile

i zasadochłonne - bazofile)Płytki krwi czyli trombocyty

7

Rola poszczególnych komórek:• Erytrocyty biorą udział w transporcie tlenu do komórki• Trombocyty są odpowiedzialne za proces krzepnięcia krwi• Leukocyty uczestniczą w obronie organizmu przed

infekcjami

Komórki krwi na ogół się nie dzielą i mają krótki czas przeżycia, zatem muszą być ciągle produkowane. Miejscem powstawania większości krwinek jest szpik kostny. Jedynie limfocyty powstają poza szpikiem, w narządach limfatycznych, lecz ich prekursory wywodzą się także ze szpiku.

Grupy krwi

• U psów wyróżnia się grupy krwi uwzględniając erytrocytarne antygeny powierzchniowe DEA, występujące na krwinkach czerwonych (DEA - dogerytrocit antigen). W związku z tym ustalono kilka grup psiej krwi, określanych mianem DEA 1.1, DEA 1.2, etc.

8

Układ wydalniczyW skład układu wydalniczego

wchodzą:• -dwie nerki• -drogi odprowadzające moczmoczowodypęcherz moczowycewka moczowa

Nerka - główny narząd wydalniczyGłówne zadania nerek to:

-usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii -zatrzymywanie składników niezbędnych dla organizmu, które ulegają przefiltrowaniu do moczu pierwotnego (resorpcja) -regulacja objętości płynów ustrojowych -wpływ na ciśnienie tętnicze krwi -wpływ na prawidłowa erytropoezę (produkcja erytropoetyny) -wpływ na równowagę kwasowo-zasadowa (pH krwi), dzięki możliwości zakwaszania moczu -wpływ na układ kostny przez produkcję aktywnych postaci witaminy D3

9

Układ moczowy cd.

• Od nerki biegnie przewód wyprowadzający – moczowód (6), kończący się w pęcherzu moczowym.(4) Ten ostatni ma ujście cewką moczową (5) na zewnątrz.

• U samców cewka moczowa jest równieżprzewodem wyprowadzającym spermę, natomiast u samic jedynie wyprowadza mocz z pęcherza.

1. NERKA2. ŻYŁA3. TĘTNICA4. PĘCHERZ MOCZOWY5. CEWKA MOCZOWA6. MOCZOWÓD