1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia...

39
Spis treści 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? .........................................................................................2 2. STRUKTURA BIZNESPLANU.......................................................................................3 2.1. STRESZCZENIE BIZNESPLANU. ........................................................................................3 2.2. OPIS PRODUKTU LUB USŁUGI ..........................................................................................3 2.3. ZESPÓŁ ZARZĄDZAJĄCY.................................................................................................3 2.4. RYNEK I KONKURENCJA .................................................................................................4 2.5. MARKETING I SPRZEDAŻ ................................................................................................5 2.5.1. Produkt ..................................................................................................................6 2.5.2. Cena .......................................................................................................................6 2.5.3. Miejsce ...................................................................................................................6 2.5.4. Promocja i reklama ................................................................................................8 2.6. SYSTEM BIZNESOWY I ORGANIZACJA ..............................................................................8 2.6.1. System biznesowy ...................................................................................................8 2.6.2. Organizacja.......................................................................................................... 12 2.7. HARMONOGRAM REALIZACJI........................................................................................ 13 2.8. MOŻLIWOŚCI I ZAGROŻENIA......................................................................................... 14 2.9. PLAN FINANSOWY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ................................................................ 15 2.9.1. Planowanie finansowe .......................................................................................... 15 2.9.2. Obliczanie stopy zwrotu zainwestowanego kapitału .............................................. 16 2.9.3. Podstawowe zasady rachunkowe .......................................................................... 16

Transcript of 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia...

Page 1: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

Spis treści

1. CO TO JEST BIZNESPLAN? .........................................................................................2

2. STRUKTURA BIZNESPLANU. ......................................................................................3

2.1. STRESZCZENIE BIZNESPLANU. ........................................................................................3

2.2. OPIS PRODUKTU LUB USŁUGI ..........................................................................................3

2.3. ZESPÓŁ ZARZĄDZAJĄCY .................................................................................................3

2.4. RYNEK I KONKURENCJA .................................................................................................4

2.5. MARKETING I SPRZEDAŻ ................................................................................................5

2.5.1. Produkt ..................................................................................................................6

2.5.2. Cena .......................................................................................................................6

2.5.3. Miejsce ...................................................................................................................6

2.5.4. Promocja i reklama ................................................................................................8

2.6. SYSTEM BIZNESOWY I ORGANIZACJA ..............................................................................8

2.6.1. System biznesowy ...................................................................................................8

2.6.2. Organizacja .......................................................................................................... 12

2.7. HARMONOGRAM REALIZACJI ........................................................................................ 13

2.8. MOŻLIWOŚCI I ZAGROŻENIA ......................................................................................... 14

2.9. PLAN FINANSOWY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ................................................................ 15

2.9.1. Planowanie finansowe .......................................................................................... 15

2.9.2. Obliczanie stopy zwrotu zainwestowanego kapitału .............................................. 16

2.9.3. Podstawowe zasady rachunkowe .......................................................................... 16

Page 2: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

2

1. Co to jest biznesplan?

Podjęcie działalności gospodarczej wymaga odpowiedniego przygotowania.

Właściwie opracowany biznesplan wyznaczy cele firmy i określi sposób ich realizacji, a także

ułatwi jej funkcjonowanie na rynku. Biznesplan jest pomocny przy rozpoczęciu działalności,

jej sfinansowaniu a także w zarządzaniu firmą. Nie istnieją reguły co do objętości planu. Dla

małej firmy powinno wystarczyć około 10 stron, dla większej, w zależności od rozmiarów

przedsięwzięcia, od 30 do 50.

Biznesplan

- to plan gospodarczy firmy, przedstawiający koncepcję jej rozwoju oraz wynik końcowy;

to realistyczna ocena firmy i jej potencjału

- ujawnia słabe i mocne strony pomysłu, sprawdza jego realność, ułatwia przedsiębiorcy

osiągnąć wyznaczony cel

- jest niezbędny w przypadku wystąpienia o kredyt lub pożyczkę na uruchomienie lub

rozwój działalności gospodarczej. Żaden bank ani inna poważna instytucja finansowa nie

udzieli pożyczki ani kredytu bez konkretnego planu działania i jego kosztów. Podstawą

udzielenia kredytu czy pożyczki jest pewność pożyczkodawców czy inwestorów, że dane

przedsięwzięcie przyniesie zysk

Podstawowe elementy biznesplanu:

streszczenie,

opis produktu lub usługi, cel firmy,

zespół zarządzający,

rynek i konkurencja,

plan marketingowy,

system biznesowy i organizacja,

harmonogram realizacji,

możliwości i zagrożenia,

plany finansowe i finansowanie.

.

Page 3: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

3

2. Struktura biznesplanu

2.1. Streszczenie

Streszczenie to samodzielny element biznesplanu będący przejrzystym, przekonującym i

zwięzłym opisem pomysłu. Ma zainteresować osoby podejmujące decyzje naszym pomysłem

na biznes. Od niego może zależeć, czy pozostała część biznesplanu w ogóle zostanie

przeczytana.

Streszczenie powinno zawierać:

nazwę przedsiębiorstwa oraz nazwiska właścicieli,

określenie wysokości niezbędnych środków inwestycyjnych i plan ich wykorzystania,

koncepcję rozwoju firmy,

przewidywane zyski z zaangażowanych środków.

2.2. Opis produktu lub usługi

Punktem wyjścia dla podjęcia działalności gospodarczej jest innowacyjny produkt lub

usługa. W biznesplanie musi znaleźć się ich opis ze szczególnym uwzględnieniem cech, które

odróżniają produkt od tych, które już istnieją na rynku. Konieczne jest omówienie funkcji,

jaką spełnia produkt lub usługa oraz korzyści, jaką dzięki niemu uzyska klient. Dostępność na

rynku porównywalnych produktów lub usług oferowanych przez konkurencję wymusza

przekonywujący sposób opisania wartości dodanej, jaką zaoferuje klientom nowy produkt lub

usługa. Charakteryzując nasz produkt/usługę musimy odpowiedzieć sobie na wiele pytań:

- kto będzie odbiorcą naszej oferty?

- jaką wartość oferuje klientowi produkt-usługa?

- jakich kooperantów potrzebujemy aby wytworzyć produkt?

- jakie konkurencyjne produkty istnieją na rynku lub są opracowywane?

- na czym polega innowacyjność oferty?

2.3. Zespół zarządzający

Ta część biznesplanu poświęcona jest organizacji firmy. Powinny się w niej znaleźć

charakterystyki osób zarządzających firmą: ich wykształcenie, doświadczenie i osiągnięcia

zawodowe. Omawiając kwalifikacje kadry zarządzającej należy uwzględnić zwłaszcza te

umiejętności, które są szczególnie istotne dla realizacji poszczególnych części planu. Warto

Page 4: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

4

również wspomnieć o doradcach takich jak: doświadczeni przedsiębiorcy, księgowi, firmy PR

czy inni specjaliści. Są to kontakty, które w przyszłości można będzie wykorzystać.

2.4. Rynek i konkurencja

Aby planowane przedsięwzięcie odniosło sukces konieczna jest dogłębna znajomość

rynku i konkurencji, które należy analizować według takich kryteriów jak: wielkość rynku i

możliwości jego rozwoju, segmentacja rynku i konkurencja.

2.4.1. Wielkość rynku i możliwości jego rozwoju

Występowanie potencjalnie dużego rynku zbytu na dany produkt lub usługę, ułatwi

dynamiczny rozwój firmy. Wielkość rynku powinna być podana w liczbach, z

uwzględnieniem liczby klientów, liczby sprzedawanych jednostek oraz spodziewanej

wielkości obrotów w PLN. Decydujące znaczenie mają nasze przewidywania co do rozwoju

rynku. W biznesplanie należy wskazać główne czynniki, które mogą mieć wpływ na rozwój

danej branży (np. technologia, rozwój infrastruktury) oraz omówić ich znaczenie dla firmy.

W tym celu należy przeprowadzić poszukiwanie danych zewnętrznych. Wymaga to

kreatywności i umiejętnej analizy zaobserwowanych zjawisk. Pomocne będą wszystkie

dostępne źródła, w tym literatura fachowa (np. czasopisma, badania rynkowe, opracowania

naukowe), bazy teleadresowe dla danej branży, stowarzyszenia, fundacje i agencje rządowe

(np. biura statystyczne, izby handlowe, zrzeszenia pracodawców, biura patentowe itp.), banki

badań branżowych, ogólnie dostępne bazy danych, Internet, wywiady. Pomocne jest

zasięganie opinii szerokiego kręgu osób. Przed przystąpieniem do poszukiwania danych

dobrze jest sporządzić plan, który umożliwi sprawniejsze weryfikowanie i analizowanie

zdobytych informacji.

Zebranie informacji jest wstępem do dokonania analizy oraz szacunkowego

wyliczenia i wyciągnięcia wniosków co do możliwości powodzenia przedsięwzięcia. W jaki

sposób interpretować zebrane dane? Po pierwsze - należy opierać się na sprawdzonych

faktach i liczbach tak, aby szacunkowe wyliczenie można było łatwo zweryfikować, a trudno

zakwestionować. Po drugie - szacunkowe wyliczenie musi być logiczne. Niedopuszczalne jest

opierania się na przypuszczeniach. Po trzecie - należy porównywać dane z różnych źródeł. Po

czwarte - trzeba być kreatywnym i szukać alternatywnych źródeł informacji.

Page 5: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

5

2.4.2. Segmentacja rynku

Do autora biznesplanu należy wybór kryteriów segmentacji. Należy pamiętać,

że liczbę klientów w każdym segmencie rynku i ich zachowanie trzeba konkretnie

zdefiniować i udokumentować na podstawie dostępnych danych. Celem segmentacji jest

określenie konkretnej grupy klientów, do których adresowany będzie dany produkt. Po

określeniu i opisaniu poszczególnych segmentów należy określić przewidywaną wysokość

przychodów ze sprzedaży w danym okresie. Trzeba tu wziąć pod uwagę swoją strategię

sprzedaży i zachowanie konkurencji.

Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów konsumpcyjnych:

miejsce zamieszkania: kraj, miasto/wieś,

dane demograficzne: gęstość zaludnienia, wiek, płeć, zawód, wykształcenie, stan cywilny;

zachowanie: częstotliwość używania produktu, sposób zakupu, wykorzystanie;

zamożność: miesięczne dochody i wydatki.

Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów przemysłowych:

dane demograficzne: wielkość firmy, branża, lokalizacja;

działalność: stosowana technologia (np. cyfrowa, analogowa);

sposób dokonywania zakupów: zakupy scentralizowane/zdecentralizowane, kryteria

wyboru dostawców, zakupy na podstawie umów ramowych, bezpośrednio od dostawców;

czynniki sytuacyjne: pilna potrzeba, wielkość zamówienia, częstotliwość zamówień.

2.4.3. Konkurencja

Istotną kwestią jest określenie głównych konkurentów i zbadanie ich pozycji na rynku.

Wobec wszystkich konkurencyjnych firm należy stosować te same kryteria, np. wysokość

obrotów, wielkość przychodów ze sprzedaży, wysokość cen, udział w rynku, pozycję

kosztową, ofertę produktów/usług, obsługę klienta, docelowe segmenty klientów, kanały

dystrybucji.

2.5. Marketing i sprzedaż

Dobrze zaplanowane działania marketingowe i sprzedaż produktu są jednym z

najistotniejszych elementów przesądzających o powodzeniu przedsięwzięcia. Dla tych działań

najistotniejsze są: produkt, cena, miejsce i sposób dystrybucji, promocja i reklama..

Page 6: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

6

2.5.1. Produkt

Wstępna analiza pomysłu na produkt pozwoliła nam na określenie jego

najważniejszych cech. Po przeanalizowaniu różnych segmentów klientów, należy

zdecydować, czy produkt wymaga modyfikacji, aby trafiać w potrzeby klientów. W związku

z tym rodzi się pytanie, czy wystarczy jeden produkt dla wszystkich segmentów, czy też kilka

wariantów dostosowanych do potrzeb poszczególnych segmentów.

2.5.2. Cena

Cena towaru wynosi tyle, ile klienci gotowi są za niego zapłacić. Zaprzecza to tezie, że

cenę ustala się na podstawie poniesionych kosztów. Koszty stanowią wprawdzie jeden z

czynników wpływających na cenę, ale stosunek kosztów do ceny ma decydujące znaczenie

tylko wtedy, gdy cena nie przyniesie w najbliższej przyszłości zwrotu kosztów.

Cena zależy całkowicie od wartości produktu w oczach klientów. Sporządzając

biznesplan określiliśmy już wartość produktu dla klienta. Teraz należy wyznaczyć przedział

cenowy opierając się na szacowanej wartości naszego produktu dla klienta.

Proponowaną cenę możemy ewentualnie skorygować po rozmowach z potencjalnymi

klientami. Nasza strategia cenowa zależy od tego czy chcemy szybko wejść na rynek

przyciągając klientów niską ceną, czy raczej od początku uzyskać jak najwyższą stopę

zwrotu?

Nowe firmy z reguły wolą pozyskać niewielką grupę rentownych klientów, z

następujących powodów:

nowy produkt pozycjonowany jest jako „lepszy” od dotychczasowych, co uzasadnia

wyższą cenę,

wyższe ceny pozwalają na ustalenie wyższej marży i umożliwiają nowej firmie

sfinansowanie własnego rozwoju (z zysków finansowane są nowe inwestycje i firma nie

będzie potrzebować zewnętrznych inwestorów),

strategia szybkiego wejścia na rynek wymaga zwykle dużych inwestycji na wstępie, co

zwiększa ryzyko inwestycyjne, którego na początku lepiej unikać.

2.5.3. Miejsce

Produkt lub usługa, którą zaoferujemy muszą być dostarczone klientowi. Wybór

kanału dystrybucji uzależniony jest od różnych czynników, np.: jaka jest planowana liczba

klientów? Czy będą to firmy czy osoby fizyczne? Jaki sposób dokonywania zakupów

preferują klienci? Czy sposób użycia produktu trzeba będzie klientom wyjaśniać? Czy mieści

Page 7: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

7

się on w górnym czy w dolnym przedziale cenowym? Ważne jest również ustalenie, czy firma

sama zajmie się dystrybucją, czy zleci to innej firmie. Wybór kanału dystrybucji związany

jest między innymi z decyzjami marketingowymi.

2.5.4. Sposoby dystrybucji

Sposoby dystrybucji można podzielić na dwie kategorie: bezpośredni i pośredni.

Przykładowe kanały dystrybucji:

- detaliści zewnętrzni – produkty sprzedawane są przez sprzedawców detalicznych, którzy

mają łatwy dostęp do potencjalnego klienta,

- przedstawiciele zewnętrzni – wyspecjalizowane firmy występują jako agenci prowadzący

dystrybucję towarów różnych producentów,

- licencja franchisingowa – firmę (filię większego przedsiębiorstwa) uruchamia i prowadzi

franszyzobiorca, który uiszcza opłatę licencyjną, podczas gdy franszyzodawca kontroluje

politykę firmy (przykład McDonald’s),

- hurtownicy – mała firma może mieć kłopoty z utrzymywaniem kontaktów z dużą liczbą

sprzedawców detalicznych. Może ją w tym wyręczyć hurtownik posiadający bieżące

kontakty handlowe z detalistami,

- sklepy firmowe – sprzedaż w sklepie firmowym może być optymalnym rozwiązaniem,

gdy kluczowe znaczenie dla sukcesu produktu ma starannie zaaranżowany proces

sprzedaży produktu, a potrzeby rynku może zaspokoić niewielka liczba sklepów,

- własna sieć sprzedaży bezpośredniej – przedstawiciele handlowi zatrudniani są przede

wszystkim wówczas, gdy produkt jest bardzo skomplikowany (np. produkty kapitałowe) i

wymaga dużej wiedzy o produkcie,

- mailing – wybrani klienci otrzymują ulotki reklamowe/informacyjne pocztą. Bazy danych

adresów posortowane według pożądanych kryteriów, można zakupić od firm

gromadzących bazy danych,

- centrum telefoniczne –można zachęcać klientów do zamówienia produktu przez telefon, w

ten sposób można dostarczać proste produkty wielu klientom bez konieczności zakładania

sklepów w całym regionie,

- Internet – Internet to stosunkowo nowy kanał dystrybucyjny, za pośrednictwem którego

można dotrzeć do bardzo dużej liczby klientów ponosząc minimalne koszty. Niestety w

Polsce mała dostępność do Internetu wciąż poważnie ogranicza jego zastosowanie.

Page 8: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

8

2.5.5. Promocja i reklama

Aby potencjalni klienci mogli dokonać zakupu naszego produktu, muszą o nim

usłyszeć. Akcje reklamowe i promocyjne mają za zadanie przyciągnąć uwagę, informować,

przekonywać i wzbudzać zaufanie. Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie

klientom, czy jest nasz produkt lub usługa oraz przekonać, że spełnia ich potrzeby lepiej niż

rozwiązania konkurencyjne oferowane na rynku. Istnieją różne sposoby promocji i reklamy:

- klasyczna reklama – ogłoszenia w prasie, radiu, telewizji, kinie, nternecie;

- marketing bezpośredni – bezpośrednie przesyłanie (mailing) ulotek wybranym klientom,

telemarketing, Internet (e-mail), rozdawanie ulotek na ulicy;

- public relations – artykuły prasowe na temat produktu/usługi, firmy lub właścicieli firmy,

napisane przez pracowników firmy lub wynajętego dziennikarza;

- wystawy, targi;

- wizyty u klientów.

Reklama i promocja są drogie, trzeba więc wykorzystywać je umiejętnie i jak najbardziej

efektywnie. Należy starannie skalkulować, na jakie wydatki na reklamę i promocję firma

może sobie pozwolić i odpowiednio dobrać sposób przekazu. Najlepsze efekty przynosi

przekaz skierowany bezpośrednio do docelowego klienta.

2.6. System biznesowy i organizacja

2.6.1. System biznesowy

Każde zadanie w ramach przedsięwzięcia składa się z szeregu powiązanych ze sobą

działań, które tworzą tzw. system biznesowy firmy. Model systemu biznesowego pokazuje,

jakie czynności należy wykonać, aby przygotować produkt końcowy i dostarczyć go

klientowi. Dla ułatwienia czynności grupuje się w bloki funkcyjne. Zdefiniowanie systemu

biznesowego pomaga przemyśleć sposób, w jaki firma ma funkcjonować. Typowy system

biznesowy, jednakowy dla prawie wszystkich branż i przedsięwzięć, przedstawia poniższy

schemat.

OGÓLNY SYSTEM BIZNESOWY PRZEDSIĘBIORSTWA

Badania i rozwój

Produkcja

Marketing

Sprzedaż

Obsługa/serwis

Page 9: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

9

Model ten można wykorzystać jako punkt wyjścia przy tworzeniu własnego systemu.

Zaadoptowany do sytuacji i uszczegółowiony, na pewno przyda się w praktyce. Na przykład

w systemie biznesowym producenta proces produkcyjny można podzielić na poszczególne

etapy takie jak: zakup surowców, przetwarzanie, produkcja podzespołów i montaż.

Konkretny model będzie odpowiadał potrzebom danego przedsięwzięcia, a jego

kształt zależeć będzie miedzy innymi od branży, w jakiej działa firma. System działania

producenta komputerów będzie zupełnie inny niż system działania sieci restauracji typu fast-

food. A system funkcjonowania domu towarowego może się znacznie różnić od systemu

funkcjonowania firmy zajmującej się bezpośrednią sprzedażą towarów, nawet jeśli handlują

takim samym towarem. Nasz system powinien być logiczny, konsekwentny i kompletny.

Ważne jest także, aby nie był zbyt skomplikowany.

Planując system biznesowy należy skupić się na głównych działaniach. Zespół

zarządzający firmą składający się z trzech do pięciu członków nie będzie w stanie wykonać

wszystkich zadań z braku wszystkich koniecznych umiejętności, albo po prostu z nadmiaru

obowiązków. Dlatego trzeba starannie przemyśleć, w jaki sposób dokonać podziału prac, aby

firma i jej pracownicy byli jak najbardziej wydajni.

Gdy zostanie już ustalone, jakie działania składają się na system funkcjonowania

naszej firmy, wybierz spośród nich te, które lepiej będzie można zrealizować we współpracy z

innymi przedsiębiorstwami. Obecnie w wielu branżach obserwuje się tendencję do

specjalizacji.

Specjalizacja jest szczególnie istotna w przypadku nowopowstałych firm. Powinny

one koncentrować się na kilku wybranych działaniach w ramach opisanego systemu. Na

początku swojej działalności nawet gigant w branży oprogramowań – Microsoft – skupił się

wyłącznie na opracowaniu systemu DOS, pozostawiając wszystkie inne działania w ramach

systemu biznesowego w gestii IBM.

Zlecenie poszczególnych zadań podwykonawcom

Po określeniu głównego obszaru działalności firmy i zaprojektowaniu jej systemu

biznesowego, należy zastanowić się, kto najlepiej zrealizuje poszczególne zadania.

Wykonanie zadań wykraczających poza główną domenę działalności firmy powinno być

zlecone podmiotom zewnętrznym. Również funkcje związane np.: z księgowością i

zarządzaniem kadrami mogą być wykonywane przez firmę zewnętrzną. W przypadku

Page 10: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

10

każdego zadania należy się zastanowić czy firma wykona je sama, czy też zleci na zewnątrz.

Decyzje tego typu musza być podejmowane świadomie, po starannym rozważeniu wszystkich

argumentów za i przeciw. Współpracę z dostawcą czy kooperantem trudno jest potem zerwać

z dnia na dzien. Podejmując decyzje warto odwołać się do następujących kryteriów:

Znaczenie strategiczne

Aspekty działalności, które najbardziej przyczyniają się do uzyskania przez firmę

przewagi nad konkurencja, mające dla niej znaczenie strategiczne powinny pozostawać pod

bezpośrednią kontrola zespołu zarządzającego. Firma technologiczna nie może przecież

zaniechać prowadzenia badań, a producent towarów konsumpcyjnych nie zleci na zewnątrz

działań marketingowo-promocyjnych.

Umiejętności

Każde działanie firmy wymaga określonych umiejętności, których może brakować

zespołowi zarządzającemu. W związku z tym zespól musi się zastanowić, czy w danej

sytuacji lepiej będzie wykonać zadanie samemu, zdobywając w tym celu potrzebne

umiejętności, czy raczej zlecić jego realizację wyspecjalizowanej firmie. Specjaliści mogą

wypełnić zadanie lepiej i taniej.

Dostępność

Zanim zdecydujemy się na wynajęcie firmy zewnętrznej, powinniśmy upewnić się,

czy na pewno spełni ona nasze wymagania. O ile to możliwe, negocjuj z kilkoma

podwykonawcami. W ten sposób wynegocjujesz lepsze warunki i dowiesz się więcej o

kupowanej usłudze. Jeżeli na rynku nie ma firmy, która oferuje potrzebne nam usługi, być

może znajdzie się kooperant gotowy zdobyć nowe umiejętności, aby zaspokoić potrzeby

naszej firmy.

Formy współpracy

Nowopowstające firmy powinny zastanowić się, jakiego rodzaju współpracy oczekują.

Każdy rodzaj stałej współpracy ma swoje wady i zalety.

Współpraca luźna

Jest to współpraca niewiążąca, bez prawnych zobowiązań. Obie strony mogą się z niej

łatwo wycofać. Współpraca doraźna jest typowa dla produktów masowych, codziennych

usług i standardowych części, w przypadku których łatwo jest znaleźć nowych kupców i

sprzedawców.

Współpraca bliska

Page 11: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

11

Wiąże się z dużym stopniem wzajemnej zależności kontrahentów. Ten rodzaj

współpracy typowy jest dla wyspecjalizowanych produktów/usług, w przypadku których obu

stronom trudno byłoby zmienić kooperantów aby sprzedać bądź kupić duże ilości produktu

(np. specjalistycznych części) w krótkim czasie. Zaletą bliskiej współpracy jest

bezpieczeństwo wynikające z łączącej obie strony wzajemnej zależności oraz możliwość

skoncentrowania się na zadaniach, które dana firma wykonuje najlepiej.

Aby współpraca rozwinęła się w trwałą i korzystną dla obu stron relację spełnione

muszą być następujące czynniki:

Obopólna korzyść.

Współpraca musi być korzystna dla obu stron, w przeciwnym razie trudno będzie ją

utrzymać.

Wspólne ryzyko i inwestycje.

Współpraca obejmuje wspólne podejmowanie ryzyka. Na przykład dostawca

posiadający umowę na wyłączność może znaleźć się w trudnej sytuacji, kiedy odbiorca

zacznie kupować mniej oferowanego przez dostawcę towaru (np. części). Takie zagrożenie

istnieje zwłaszcza wtedy, gdy dostawca zakupił wyspecjalizowany sprzęt do produkcji tych

akurat części i nie może łatwo przestawić się na produkcje elementów dla innych odbiorców

i zleceniodawców. Z drugiej strony, również nabywca może mieć problemy, kiedy główny

dostawca przestanie dostarczać potrzebne mu części (z powodu bankructwa, pożaru, strajku

itp.) Należy wiec od samego początku mieć na uwadze tego rodzaju ryzyko i finansowe

konsekwencje oraz być może uwzględnić je w umowie.

Rozwiązanie współpracy

Stosunki miedzy firmami, podobnie jak miedzy ludźmi, mogą stawać się coraz

bardziej napięte i w konsekwencji doprowadzić do konfliktu uniemożliwiającego

kontynuowanie współpracy. Umowa o nawiązaniu współpracy powinna więc zawierać

szczegółowe warunki wycofania się z niej.

Opracowując biznesplan należy uwzględnić potencjalnych stałych kooperantów i

określić formę ewentualnej współpracy. Współpraca pozwoli nowej firmie czerpać korzyści z

doświadczeń firm już istniejących i skupić się na własnych zadaniach. Dzięki współpracy

firma będzie rozwinąć się szybciej niż działając w pojedynkę.

Lokalizacja firmy

Określ planowaną lokalizację siedziby firmy. Na początku nie powinno się zawierać

długoterminowych umów najmu. Może bowiem zaistnieć potrzeba szybkiej zmiany siedziby

Page 12: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

12

w związku z rozwojem firmy. Podstawowe kryteria wyboru lokalizacji firmy to miedzy

innymi:

uwarunkowania prawne: podatki/ulgi podatkowe, zezwolenia na produkcje,

uwarunkowania ekonomiczne: wysokość bezrobocia, ceny gruntu, ceny wynajmu

powierzchni biurowych, wysokość wynagrodzeń,

bliskość rynków zbytu, dostawców, kontrahentów (w zależności od produktu),

dostęp do wyspecjalizowanego personelu i usług (szczególnie ważne w niektórych branżach).

2.6.2. Organizacja firmy i przydzielanie zadań

Niezwykle ważne jest jasne rozdzielenie zadań i obowiązków oraz stworzenie prostej

struktury organizacyjnej firmy. Sposób zarządzania przedsiębiorstwem musi być elastyczny i

dawać się łatwo przystosować do nowych okoliczności. Należy się przygotować na

możliwość wielokrotnej reorganizacji firmy w ciągu pierwszych kilku lat.

Zdecyduj, kto będzie odpowiedzialny za poszczególne obszary biznesowe

(przydzielanie zadań). Gdy funkcje związane z zarządzaniem, zasobami ludzkimi, finansami i

administracją zostaną przydzielone, firma zacznie sprawnie funkcjonować. Jeżeli struktura

organizacyjna nie będzie zbyt skomplikowana, każdy pracownik będzie wiedział, jakie są

jego zadania i samodzielnie je wykonywał. Z drugiej strony, każdy powinien być w stanie w

razie potrzeby zastąpić innego członka zespołu.

Plan zatrudnienia

W miarę rozwoju firmy niezbędne staje się systematyczne planowanie kwestii

związanych z zatrudnianiem nowych osób. Rozwój firmy pociągnie za sobą konieczność

zatrudnienia nowych pracowników, których trzeba będzie przeszkolić i wdrożyć do pracy.

Prosta struktura organizacyjna ułatwi sporządzenie opisów stanowisk i poszukiwanie

odpowiednich pracowników. Znalezienie osób z odpowiednimi kwalifikacjami może być

niełatwe mimo dużego bezrobocia.

Często trzeba będzie się uciec do „podkradania” pracowników konkurencji. Biorąc

pod uwagę, że okres wypowiedzenia w Polsce wynosi z reguły trzy miesiące, będzie to

wymagać planowania z dużym wyprzedzeniem.

W planie zatrudnienia należy uwzględnić całkowity koszt zatrudnienia

(wynagrodzenia i pośrednich kosztów pracy), który umieszcza się w rachunku wyników,

załączonym do biznesplanu. Koszty zatrudnienia pracowników zależą od szeregu czynników,

Page 13: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

13

takich jak: branża, kwalifikacje, stanowisko. Pośrednie koszty pracy mogą wynieść nawet

ponad 50% kwoty wynagrodzenia.

2.7. Harmonogram realizacji

Szczegółowy harmonogram wdrożenia pomoże nam zaplanować i dokładnie

przemyśleć koncepcję rozwoju firmy. Potencjalnym inwestorom natomiast ułatwi zrozumieć

nasz plan.

Poszczególne zadania, które mamy zrealizować dobrze jest pogrupować w pakiety

robocze. Każdy pakiet należy z kolei podzielić na kolejne etapy, z których każdy powinien

być zakończony osiągnięciem konkretnego celu.

Nasz plan składa się z serii zdarzeń (następujących jedno po drugim lub

równocześnie), które są w mniejszym lub większym stopniu ze sobą powiązane. Ciąg

czynności, w którym opóźnienie jednej powoduje opóźnienie dla całego projektu, jest

nazywany „ścieżką krytyczną”. Jeśli bardzo zależy nam na czasie, konieczne będzie

zapewnienie sprawnej i szybkiej realizacji zadań znajdującej się na naszej ścieżce krytycznej.

Ryzyko jest czynnikiem, który należy ograniczać jak najwcześniej, np. badania rynku

możemy przeprowadzić we wstępnej fazie, nie czekając na moment wejścia naszego

przedsiębiorstwa na rynek. W sytuacji kiedy odpowiednio wcześnie przeprowadzone badania

rynku wykażą, że nasze przedsiębiorstwo ma szansę odnieść sukces, możemy wykorzystać tę

informację w dalszym procesie planowania. Planowanie realistyczne zwiększa szanse

powodzenia naszego przedsięwzięcia dzięki analizie koniecznych czynności oraz ich

współzależności.

Skutki planowania zbyt optymistycznego

Planowanie zbyt optymistyczne stwarza podwójne zagrożenie. Przede wszystkim

istnieje duże prawdopodobieństwo niepowodzenia całego przedsięwzięcia, bardzo szybko

możemy też utracić zaufanie naszych wspólników. Zgodnie założeniami biznesplanu zasoby

materialne są akumulowane bardzo szybko, rośnie także zatrudnienie, lecz proporcjonalnie

wzrastają też koszty. Środki finansowe są wykorzystywane w bardzo szybkim tempie.

Możliwe jest także wystąpienie opóźnień np. w pracy nad nowym produktem, w

wejściu na rynek, lub osiągnięciu założonej sprzedaży. Opóźnia się uzyskanie przychodów a

jednocześnie rosną koszty utrzymania zasobów niewykorzystywanych. Przedsiębiorstwo już

nie tylko księguje straty, ale realnie traci pieniądze.

Page 14: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

14

Nieuniknionym skutkiem jest wyczerpanie się środków finansowych przed

osiągnięciem spodziewanego sukcesu. Aby wyciągnąć firmę z kryzysu potrzeba nowych

funduszy. W tej sytuacji, jeśli nie uda się znaleźć inwestorów - przedsiębiorstwo upada. Jeżeli

jednak znajdą się inwestorzy, zwykle oznacza to dla właścicieli zmniejszenie ich udziałów w

firmie lub nawet całkowitą utratę kontroli nad przedsiębiorstwem.

Skutki planowania pesymistycznego.

Planowanie pesymistyczne lub zbyt ostrożne wydaje się mniejszym złem. W takiej

sytuacji wspólnicy mogą być miło zaskoczeni rozwojem firmy, który jest szybszy niż

zakładano. Niestety planowanie zbyt pesymistyczne może mieć również bardzo poważne

skutki negatywne.

2.8. Możliwości i zagrożenia

Każde przedsięwzięcie obciążone jest pewnym ryzykiem. Źródłem zagrożeń może być

sama firma (np. sposób jej zarządzania) jak również czynniki zewnętrzne (np. warunki

rynkowe). Należy mieć na uwadze, że poziom ryzyka i jego źródła mogą się zmieniać.

Ocena ryzyka polega w dużym stopniu na umiejętności przewidywania. Można jej

dokonać w oparciu o pewne założenia, zwykle przedstawiane w formie scenariuszy, które

ułatwiają przeprowadzenie symulacji rozwoju firmy w zależności od warunków. Biznesplan

powinien zawierać nie więcej niż trzy takie scenariusze. Zazwyczaj są to:

scenariusz bazowy – najbardziej prawdopodobny

scenariusz optymistyczny – pokazuje rozwój sytuacji w przypadku spełnienia się

najbardziej optymistycznych przewidywań i założeń.

scenariusz pesymistyczny – pokazuje rozwój sytuacji przy pojawieniu się wszystkich

przewidywanych zagrożeń i realizacji najbardziej pesymistycznych założeń.

Ćwiczenie to ma na celu określenie marginesu błędu, gdyby okazało się,

że rzeczywistość odbiega nieco od założeń. Zaleca się sporządzenie najbardziej

optymistycznego i najbardziej pesymistycznego scenariusza wydarzeń z uwzględnieniem

najważniejszych parametrów. W ten sposób można realistycznie określić możliwości rozwoju

firmy i poziom ryzyka. Kalkulacje takie pozwolą inwestorom ocenić, na ile realistyczne są

nasze plany oraz lepiej oszacować ryzyko związane z ich inwestycją.

W scenariuszach należy zmieniać wartości różnych parametrów (np. ceny i obrotów), aby

przekonać się, jak zmienione warunki mogą wpływać na najważniejsze dane liczbowe

(analiza wrażliwości).

Page 15: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

15

2.9. Plan finansowy i źródła finansowania

Przede wszystkim należy zastanowić się ile pieniędzy potrzeba na założenie i

prowadzenie przedsiębiorstwa. Dla ustalenia tego możemy posłużyć się planem finansowym

opartym na założeniach, które przyjęliśmy przy pracy nad koncepcją rozwoju firmy. Kolejne

ważne pytanie dotyczy ilości środków płynnych (gotówki), do których powinniśmy mieć stały

dostęp, aby firma była w stanie regulować swoje bieżące płatności. Jest to najważniejsze

zadanie w zakresie planowania finansowego. Trzecie pytanie to w jaki sposób i skąd możemy

uzyskać niezbędne fundusze. W większości przypadków założyciele są w stanie dostarczyć

jedynie drobną część potrzebnych funduszy. Znalezienie inwestorów jest zatem sprawą

kluczową.

2.9.1. Planowanie finansowe

Przedsiębiorstwo powinno dysponować danymi na temat najważniejszych

wskaźników określających finansową sytuację firmy. Chodzi tu przede wszystkim o

wysokość generowanego zysku/straty, przepływ gotówki i wysokość kapitału, jaki będzie

nam potrzebny w procesie realizacji biznesplanu.

Biznesplan powinien zawierać plan finansowy firmy. Bardzo szczegółowe wyliczenia

finansowe nie są konieczne, gdyż wszelkie prognozy nie są dokładne, a w szczególności te

dotyczące nowo powstającego przedsiębiorstwa. Zwykle dobre wrażenie robi na inwestorach

przedstawienie kilku starannie przemyślanych wyliczeń i wskaźników. Nasz biznesplan

powinien dawać odpowiedź na następujące pytania:

ile pieniędzy firma potrzebuje i w jakim okresie czasu?

jakich zysków można spodziewać po wprowadzeniu firmy na rynek?

na jakich założeniach oparte są prognozowane wyniki?

Informacje te pozwolą inwestorom zorientować się, na ile przedstawione przez nas dane

są realistyczne i czy traktować nasz projekt jako dobrą inwestycję na przyszłość.

Co powinien zawierać plan finansowy załączony do biznesplanu?

rachunek przepływów pieniężnych (planowanie płynności)

rachunek wyników,

bilans,

prognoza na okres 3-5 lat, wykraczająca przynajmniej o jeden rok poza moment

Page 16: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

16

przekroczenia progu rentowności, czyli poza moment uzyskania dodatnich

przepływów pieniężnych,

szczegółowy plan finansowy na pierwsze 2 lata (w ujęciu miesięcznym lub

kwartalnym),

plany roczne.

Wszystkie podane liczby muszą opierać się na racjonalnych założeniach (w planie należy

podać tylko główne założenia).

2.9.2. Obliczanie stopy zwrotu zainwestowanego kapitału

Z punktu widzenia inwestora, wszystkie środki zaangażowane w nową firmę

przynoszą początkowo ujemne przepływy gotówkowe. W momencie, kiedy firma przekroczy

próg rentowności, dodatnie przepływy gotówkowe nie zostaną natychmiast wypłacone w

postaci dywidendy, ale zostaną wykorzystane do wzmocnienia bilansu. Gotówka wróci do

inwestorów w momencie ich wyjścia z inwestycji. Ponieważ przepływy pieniężne będą miały

miejsce na przestrzeni kilku lat, muszą zostać zdyskontowane, to znaczy obliczone w

odniesieniu do teraźniejszości (obliczenie odsetek i odsetek skumulowanych). Czynnik

dyskonta można obliczyć stosując następujący wzór:

Czynnik dyskonta =

1

(1+r)T

gdzie:

r = stopa dyskonta w procentach,

T = rok, w którym odbywa się przepływ pieniędzy.

Do obliczenia zwrotu z inwestycji stosuje się metodę wewnętrznej stopy zwrotu (IRR,

z ang. internal rate of return). Wewnętrzna stopa zwrotu to stopa procentowa, przy której

zdyskontowana suma wszystkich dodatnich i ujemnych przepływów pieniężnych wynosi

zero. Większość kalkulatorów i arkuszy kalkulacyjnych posiada funkcję obliczania IRR, np.

w programie Excel jest to funkcja IRR(). Wewnętrzną stopę zwrotu można też obliczyć

„ręcznie”.

2.9.3. Podstawowe zasady rachunkowe

Zestawienia rachunkowe składają się z trzech części – rachunku zysków i strat

(rachunku wyników), bilansu i rachunku przepływów pieniężnych.

Rachunek zysków i strat pokazuje wyniki finansowe na przestrzeni pewnego okresu czasu,

zwykle jednego roku. Jest to lista wszystkich wydatków i przychodów firmy, która spełnia

Page 17: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

17

dwa zadania. Po pierwsze pokazuje wynik (zysk lub stratę) działalności firmy w danym

okresie czasu. Pokazuje również, jakie elementy składają się na wyniki firmy i w jaki sposób

są one ze sobą powiązane. Możemy na przykład zobaczyć, jaki procent całości kosztów

stanowią wydatki na wynagrodzenia pracowników lub jaką część całych przychodów

stanowią koszty materiałowe.

Bilans obrazuje sytuację finansową firmy w danym momencie, zwykle jest to koniec roku.

Bilans zawiera stan aktywów i pasywów firmy danego dnia. Przez aktywa rozumie się

wszystkie składniki majątku firmy, a przez pasywa źródła ich finansowania. Tym samym

oznacza to, że suma aktywów i suma pasywów muszą być sobie równe, a bilans prezentuje

źródła kapitału, jakim firma dysponuje oraz sposób, w jaki kapitał ten jest inwestowany.

Jednak najważniejszym wyliczeniem przy planowaniu i wprowadzaniu firmy na rynek

jest rachunek przepływów pieniężnych. Jest to informacja dla założycieli i inwestorów na

temat ilości środków płynnych, jakie zostały wydane lub wytworzone przez firmę w danym

okresie. Przepływy pieniężne są rzeczywistym wskaźnikiem dochodowości firmy. Wskaźnik

ten może być obliczony bezpośrednio na podstawie przychodów i wydatków firmy lub też

można go uzyskać pośrednio z bilansu i rachunku wyników. Przepływy pieniężne pokazują

czy działalność firmy pochłania czy też wytwarza gotówkę. W trakcie działalności

przedsiębiorstwa są okresy, gdy przepływ gotówki jest ujemny, zwłaszcza we wstępnej fazie

rozwoju firmy. Suma tych ujemnych przepływów to wymagane finansowanie

przedsiębiorstwa.

Jeżeli osoba zakładająca firmę nie ma doświadczenia w planowaniu finansowym,

zdecydowanie zalecamy zasięgnięcie rady ekspertów ( np. doradców podatkowych czy

księgowych). Warto pamiętać, że większość firm upada ze względu na brak planowania

finansowego.

Page 18: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

18

JAK NAPISAĆ BIZNES PLAN Biznes plan - business plan, plan gospodarczy firmy przedstawiający jej zamierzenia rozwojowe, argumenty dowodowe jego realności oraz syntetyczny wynik końcowy. Jest on realistyczną oceną firmy i jej potencjału. Nowoczesne przedsiębiorstwo, które ma już swoje miejsce na rynku, a także dopiero co wkraczające na konkurencyjny rynek, posługuje się w zarządzaniu biznes planem, który zawiera elementy planu rozwoju, inwestycji, organizacji, marketingu, sprzedaży i finansów. Biznes plan poprawnie i realnie opracowany jest doskonałym narzędziem dla właściciela firmy w procesie zarządzania. Często taki plan jest dokumentem wymaganym przy staraniach o kredyt bankowy. Opracowanie dobrego, funkcjonalnego i realnego biznes planu jest niełatwe z uwagi na zmienność czynników i wiele niewiadomych. Taki plan może przygotować zespół ludzi odpowiednio przygotowanych metodycznie i doświadczonych, znających problematykę przedsiębiorstwa, prawa podatkowego i rachunkowości. Potrzebna jest dobra znajomość metod badania rynku, analizy i diagnozy ekonomiczno-finansowej oraz prognozy gospodarczej. Wynika stąd wniosek, że dobry biznes plan to poważny dokument do celów kierowania w dłuższym horyzoncie czasowym. Mając taki biznes plan, opracowany profesjonalnie, łatwiej będzie kierować przedsiębiorstwem i zasilać z różnych źródeł finansowania: kredytów pożyczek, leasingu, środków różnych fundacji. Nowo powstałe firmy prywatne na ogół posługują się krótkookresowym biznes planem, zwykle rocznym lub dwuletnim. Nowa firma stoi w obliczu największego ryzyka, niepewności, braku doświadczeń działania na rynku, zewnętrznych barier, a zatem zasięg czasowy biznes plan nie powinien przekraczać roku lub dwóch lat. Tylko formy doświadczone, mające miejsce na rynku mogą wydłużać okres planowania. W każdym biznes planie nowoutworzonej firmy powinny być szerzej opisane poniższe tematy: koncepcja zdobycia miejsca na rynku, cele gospodarcze i finansowa strategia działania: � przedsiębiorstwa jako całości � najważniejszych odcinków działalności � pojedynczego produktu lub towaru � jakości oferowanych usług lub finalnych wyrobów inwestowanie w rozwój, środki osiągania założonych celów: � osobowe (zatrudnienie odpowiednich pracowników) � organizacyjne � finansowe � techniczne metody wspomagające: � promocja, reklama, informacja � marketing aktywny � nowoczesne metody sprzedaży ocena zagrożeń i barier ocena szans i możliwości ustalenie progu rentowności w skali ogólnej i szczegółowej wyliczenie wskaźników ekonomiczno-finansowych dla okresu planowanego. Przy planowaniu działalności inwestycyjnej celowe jest opracowanie rachunku ekonomicznego inwestycji. Pożądane są rachunki bilansowe i kalkulacyjne, a w tym szczególnie: bilans oraz rachunek strat i zysków, rachunek płynności finansowej, rachunek kalkulacyjny kosztów i cen. Nie możemy zapominać, wszystkie fakty i informacje zawarte w biznes planie powinny być napisane klarownie i systematycznie. Oczywiście dobry biznes plan powinien przekonywać, że firma posiada coś do zaoferowania i jest poważnym partnerem w interesach. Celem biznes planu jest przedstawienie przyszłego kształtu przedsiębiorstwa. Biznes plan: Ułatwia uzyskanie odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące Twojej przyszłej firmy oraz kontrolę realizacji planów. Opracowując go na papierze doskonalisz umiejętności w zarządzaniu firmą oraz masz możliwość regularnego korygowania błędnych pomysłów. Ułatwia określenie wielkości środków finansowych potrzebnych do finansowania Twojej firmy. Jest dokumentem umożliwiającym uzyskanie środków finansowych z banku lub od inwestorów. Jest dokumentem informującym pracowników jak również instytucje zewnętrzne o zamierzeniach Twojej firmy. Biznes plan sprzyja realizmowi. Zagadnienia, które możesz uwzględnić pisząc biznes plan. Opis przedsięwzięcia: � cele

Page 19: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

19

� prezentacja produktu, usługi Firma: � ogólna charakterystyka przedsiębiorstwa � struktura firmy ( forma własności ) � plan produkcji ( usług ) � produkt (charakterystyka branży, cele i plan handlowy firmy, przewidziana sprzedaż wraz z oceną ryzyka ) � plan działania oparty na etapach realizacji rocznego planu firmy z odniesieniem do oceny rezultatów: poziom produkcji, poziom sprzedaży, cena itd. Plan marketingowy. Analiza finansowa: � stan finansów firmy czyli bilans i rezultat finansowy roku ubiegłego � przewidywania � finansowanie projektu ( kapitał własny, kredyt ) � bieżący stan finansowania � referencje finansowe Plan organizacyjny. Zakończenie i załączniki. Zadania: Wybór strategii działania Poszukiwanie partnerów Uzyskanie środków finansowych Oszacowanie ryzyka Ocena rynku (segmentu) Poznanie konkurencji Ocena branży (sektora) Określenie potrzeb finansowych Oszacowanie przychodów i kosztów Ocena mocnych i słabych stron Przedstawienie koncepcji rozwoju Co nam daje Biznes Plan? Konkurencyjność oferowanych produktów/usług (koszt, jakość, cena) Plan marketingowy dla wszystkich produktów/usług z uwzględnieniem wielkości i wzrostu rynku, konkurencji i pozycji przedsiębiorstwa na rynku, polityki cenowej, kanałów dystrybucji i sposobów promocji Kluczowe czynniki sukcesu i analiza (silne i słabe strony przedsiębiorstwa oraz szanse i zagrożenia w otoczeniu przedsiębiorstwa). Wyznaczenie optymalnej struktury organizacyjnej w celu zdynamizowania przepływu informacji i maksymalizacji sprawności działania przedsiębiorstwa Kompleksowa ocena przeszłej i bieżącej sytuacji finansowej. Szczegółowa projekcja przychodów i kosztów. Prognoza przepływów pieniężnych. Prognoza bilansu. Określenie wartości przedsiębiorstwa. Określenie okresu zwrotu inwestycji. Oszacowanie niezbędnej wielkości zadłużenia dla zrealizowania inwestycji.

Po co?

A. Funkcja informacyjna biznes planu

Page 20: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

20

Każde przedsięwzięcie wymaga zaangażowania środków finansowych na

jego realizację. Biznes Plan pozwala poinformować potencjalnych

kredytodawców o naszych celach i sposobie ich realizacji. Prawidłowy

biznes plan zapewnia ich, że firma zarządzana jest efektywnie, chroni przed

podejmowaniem nieuzasadnionego ryzyka, przewiduje różne scenariusze

na wypadek zmian w otoczeniu itd. Biznes plan pozwala poprzez dokładne

poinformowanie kredytodawców o naszym przedsięwzięciu, zdobyć na nie

źródła finansowania. Biznes plan jest dowodem na to, że firma dysponuje

odpowiednimi obliczeniami, analizami, różnymi scenariuszami rozwoju w

zależności od zmieniających się warunków otoczenia, co zwiększa zaufanie

potencjalnych kredytodawców do niej i realizowanego przez nią

przedsięwzięcia.

B. Funkcja kontrolna

Bez względu na to czy przedsięwzięcie polega na założeniu niewielkiego sklepiku czy na

wdrożeniu zaawansowanego, międzynarodowego projektu informatycznego, firma musi

posiadać dokument, który określa w jaki sposób chcemy zrealizować postawiony sobie cel.

Co, kiedy i za ile zostanie kupione, jakie są kolejne etapy realizacji projektu, jego

harmonogram i inne. Biznes plan pozwala stale kontrolować stopień realizacji projektu oraz

czy przewidywane wskaźniki (np. wielkość sprzedaży za konkretny okres) pokrywają się z

naszymi zamierzeniami (bo przecież na ich podstawie określony został okres planowanego

finansowania zewnętrznego, na taki okres wzięty został kredyt i tylko odsetki za taki kredyt

ujęte są w przewidywanych kosztach). Każde odchylenie od planu powinno być

wychwytywane i analizowane tak aby wprowadzić konieczne działania korygujące.

Prawidłowo napisany plan pozwala na taką kontrolę.

C. Funkcja informacji wewnętrznej

Kolejną bardzo ważną funkcją biznes planu jest jej funkcja wewnętrzna,

która polega na określeniu strategii rozwoju dla przedsiębiorstwa i

napisaniu swego rodzaju przewodnika z informacjami o przyszłym

kształcie i kierunkach rozwoju firmy. Biznes plan pełni w tym przypadku

funkcję planu operacyjnego, z którego korzystają poszczególne wydziały

przedsiębiorstwa. Dodatkowo firma, która dokładnie informuje

pracowników o swoich planach jest lepiej przez nich postrzegana co

przyczynia się to do większej identyfikacji pracowników z celami firmy.

Page 21: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

21

Jak?

A. Przejrzystość i przyswajalność

Biznes plan powinien być przejrzysty oraz łatwy do przyswojenia. Musimy pamiętać, że

czytać go będzie ktoś, kto wcale nie musi mieć dużej wiedzy o naszym sektorze i nie musi

znać typowego dla branży żargonu. Biznes plan musi przekonać pracownika banku do

przyznania kredytu a nie wprawić go w zakłopotanie w związku z faktem, że połowa tekstu

jest dla niego niezrozumiała. Biznes plan powinien być opracowany w oparciu standardowy

układu i zawierać wszystkie typowe rozdziały. Jeżeli przygotowujemy go celem przedłożenia

tylko jednej instytucji (lub kiedy jedna z nich jest najważniejsza) warto spytać się o to czy

instytucja ta ma swój standardowy układ, który proponuje przedsiębiorcom do zastosowania.

Mamy wtedy pewność, że jego przejrzystość będzie odpowiadała potrzebom czytającego.

B. Wiarygodność

Prognozując przychody warto posłużyć się danymi dostarczonymi przez wiarygodne badania

(np. znana firma badająca sektor). Nie można dopuścić do znacznego przeszacowania

prognozowanych przychodów (wzbudzi to podejrzenia oceniającego jak również zwiększy

ryzyko niepowodzenia przedsięwzięcia już po otrzymaniu finansowania). Z drugiej strony

należy pamiętać o tym, że oceniający biznes plany z zasady obniżają prognozowaną sprzedaż

i zwiększają prognozowane koszty aby upewnić się czy przy mniej optymistycznym

scenariuszu przedsięwzięcie nadal jest opłacalne i tylko takim przyznają kredyt. Oczywiście

znacznie bardziej dotyczyć to będzie banków niż funduszy venture capital, które są znacznie

bardziej skłonne akceptować większe ryzyko (ale przy większych przewidywanych zyskach).

C. Pisz to na co czytający zwracają uwagę

Bank wysoko oceni biznes plan gdzie dużo uwagi poświęconej zostanie formom

zabezpieczenia inwestycji. Jeżeli piszemy biznes plan aby przekonać instytucję publiczną do

zaangażowania środków budżetowych musimy podkreślić gotowość stosowania procedur

wydatkowania pieniędzy zgodnych z Ustawą o Zamówieniach Publicznych. W przypadku

inwestorów prywatnych musimy zwrócić uwagę na umiarkowany stopień ryzyka, który

związany jest z inwestycją.

Zawartość

Page 22: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

22

1. Streszczenie

W streszczeniu przedstaw wszystkie kluczowe zagadnienia, które

omawiane są w biznes planie. Streszczenie przygotowywane jest na

końcu pisania biznes planu i jego zadaniem jest przykuć uwagę

czytającego oraz przekonać go, że warto poświęcić czas na dokładne,

dalsze jego zgłębienie. Tutaj także przedstaw swoje cele. Pamiętaj, że

muszą być one konkretne, mierzalne, osiągalne i zaplanowane do

realizacji w określonym czasie. Nie można napisać, że „sprzedaż wzrośnie

znacznie” ale, że planujemy ją zwiększyć np. o 10% w ciągu 12 miesięcy.

2. Przedsiębiorstwo

W tym miejscu się przedstaw. Oprócz danych teleadresowych, podaj

strukturę własności, krótki opis obecnej działalności, obecną kondycję

finansową firmy, jej historię, lokalizację, zatrudnienie i wszystko to co

uważasz za ważne z punktu widzenia projektu (np. certyfikat ISO,

renomowani odbiorcy i inne).

3. Produkt lub usługa

Opisz swój produkt, porównując go do produktów konkurencji. Weź pod

uwagę cenę, trwałość produktu, obsługę, serwis, wygląd, opakowanie.

Wyróżnij te cechy, które sprawiają, że Twój produkt uważasz za lepszy w

stosunku do produktów innych firm (np. lepszej jakości komponenty).

Jeżeli Twój produkt jest bardziej zaawansowany technologicznie, określ

jak długo utrzymasz tą przewagę i co będziesz robił aby ją utrzymać.

4. Analiza rynku

Analiza rynku składa się z kilku elementów:

Page 23: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

23

Analiza branży

Analiza branży to trendy, które ją charakteryzują, tempo rozwoju, faza

rozwoju (czy branża znajduje się w fazie wzrostu, dojrzałości czy

schyłkowej).

Identyfikacji przedsiębiorstw działających w branży oraz głównych

konkurentów

Z kim będziesz konkurował? Jakie są ich słabe i mocne strony? Gdzie jest

ich źródło przewagi konkurencyjnej (produkt, cena, dystrybucja, marka,

zarządzanie, technologia, potencjał finansowy)? Czy napotkają na

szanse, których Ty nie będziesz miał lub zagrożenia, które Ciebie ominą?

Segmentacji rynku

Podziel rynek na grupy o podobnych cechach takie jak wiek, dochód,

miejsce, preferencje (czym się kierują – marką, jakością produktu, jego

ceną) i inne. Określ segment, do którego kierować będziesz swoje

produkty.

Źródła przewagi konkurencyjnej

Jakie są źródła przewagi konkurencyjnej w Twojej branży (np. możliwość

finansowania budowy z własnych środków w sektorze budownictwa)?

Czy Ty je posiadasz?

Page 24: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

24

5. Strategia

Strategia cenowa

W jaki sposób ustalane są ceny (suma kosztów plus marża; cena

zbliżona do cen na podobne produkty firm konkurencyjnych)?

Obowiązuje jedna cena dla wszystkich klientów czy stosowane są rabaty?

Jeśli tak to jakimi kryteriami się kierujesz przy udzielaniu rabatów (typ

klienta, wartość zamówienia, długość współpracy z odbiorcą i inne)?

Strategia promocyjna

W jaki sposób klienci informowani są o Twoich produktach? Wachlarz

działań jest tutaj bardzo szeroki. Możesz zastosować bezpośredni mailing

do potencjalnych klientów, reklamę prasową, radiową, telewizyjną,

plakaty i wielkoformatowe tablice reklamowe, ulotki i wiele innych. Aby

działania promocyjne były skuteczne, musisz wybrać jeden lub kilka

sposobów najodpowiedniejszych dla Twoich klientów. Czy prowadzisz

badania kosztu pozyskania klienta wg poszczególnych rodzajów

promocji? Który rodzaj promocji jest najtańszy?

Strategia dystrybucji

Gdzie Twoi klienci będą mogli nabyć produkt? Czy posiadasz

przedstawicieli handlowych, stałych odbiorców (sklepy detaliczne,

hurtownie, sieci handlowe)? Jaki jest koszt sprzedaży wg poszczególnych

kanałów dystrybucji? Poprzez który kanał dystrybucji sprzedajesz

najwięcej?

Page 25: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

25

6. Dokumentacja techniczna i technologia

Jeżeli zamierzasz coś produkować lub budować musisz mieć

dokumentację techniczną produktu oraz wykorzystywanej technologii lub

odpowiednio projekt budowlany. Koniecznie też przedstaw wszelkie

pozwolenia na budowę, plan zagospodarowania terenu i inne dokumenty

potwierdzające, że jesteś poważnym partnerem np. dla banku.

Jeżeli sprzedaż produktu wymaga zezwoleń, wymagany jest certyfikat

jakości lub bezpieczeństwa, którego jeszcze ich nie posiadasz to opisz jak

wygląda procedura ich otrzymania oraz jaki się z tym wiąże koszt.

7. Organizacja

Jeżeli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą i nie

zatrudniasz pracowników to oczywiście ten punkt możesz pominąć. Jeżeli

jednak zatrudniasz pracowników to ta część biznes planu jest bardzo

ważna. Opisując strukturę firmy starasz się udowodnić, że jest ona

efektywnie zarządzana. Jaką strukturę organizacyjną zastosowałeś w

swojej firmie? Masz do wyboru m.in. funkcjonalną (finanse, produkcja,

marketing i inne); przedmiotową (np. wg rodzajów produktów);

geograficzną lub mieszaną. Kto jest odpowiedzialny za realizację

poszczególnych etapów przewidzianych w harmonogramie działań?

8. Analiza finansowa

W zależności od długości trwania projektu, należy przedstawić prognozę

zysków i strat, prognozę przepływów finansowych oraz prognozę bilansu.

Dodatkowo można przygotować arkusz kalkulacyjny, w którym liczone

będą podstawowe wskaźniki, za pomocą których monitorować będziesz

Page 26: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

26

realizację projektu. Monitorować należy płynność, stopień wykorzystania

aktywów, stopę zwrotu z inwestycji i inne w zależności od potrzeb.

Wykonane prognozy pozwolą określić dokładne zapotrzebowanie na

kapitał co z kolei pozwoli zminimalizować jego koszt.

Ciekawe linki

Polecamy wizytę na stronie http://www.unido.pl, gdzie znajdziecie

Państwo, oprócz ciekawych informacji dotyczących działalności UNIDO

także poradnik „Co to jest biznes plan?”.

BIZNES PLAN

(WZÓR)

projekty inwestycyjne

załącznik do wniosku o dofinansowanie realizacji Projektu

ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanego

w ramach ZPORR 2004-2006

Priorytet 3 Rozwój lokalny

Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa

Biznes plan może być sporządzony zgodnie z załączonym wzorem, wzorem i szczegółową

instrukcją przygotowaną przez właściwą Instytucję Wdrażającą lub w innej formie, pod

warunkiem, że zawiera następujące informacje z następujących zakresów:

L.p. zakres przedmiotowy analizy/informacji w biznes-planie odnośne punkty

formularza

wniosku

Page 27: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

27

1 rentowność inwestycji 3.1 3.2

2 polityka zatrudnienia 8.1 8.2 8.3

3 cel inwestycji 17

4 opis inwestycji 18

5 uzasadnienie 19

6 okres realizacji 21.1 21.2

7 produkt (efekt bezpośredni, dostawy, roboty budowlane), rezultat

(wpływ inwestycji na funkcjonowanie firmy ) oraz oddziaływanie

(spodziewany efekt po 2 – 5 latach od zakończenia inwestycji)

22.1 22.2 22.3

8 wykaz kosztów kwalifikowanych i niekwalifikowanych 23

SPIS TREŚCI

SEKCJA A INFORMACJE OGÓLNE O WNIOSKODAWCY

A-1 Dane wnioskodawcy Proszę o podanie następujących danych dotyczących wnioskodawcy

1. Pełna nazwa przedsiębiorcy

2. Adres, siedziba firmy

3. Lokalizacja działalności przedsiębiorstwa – proszę o podanie miejsca wykonywania działalności wraz z oddziałami

4. Osoba uprawiona do kontaktu w sprawach dotyczących wniosku

A-2 Charakterystyka działalności przedsiębiorstwa Proszę zaprezentować w skrócie przedsiębiorstwo, zakres działalności, rodzaj wytwarzanych produktów/ świadczonych usług. Proszę określić charakter jego własności i podać informację o ewentualnych udziałowcach przedsiębiorstwa.

1. Data rozpoczęcia działalności

2. Udziałowcy

3. Przedmiot i zakres działalności

A-3 Dodatkowe informacje i referencje W toku oceny wniosku, być może zaistnieje potrzeba zgromadzenia dodatkowych bądź sprawdzenia podanych informacji (zawsze z zapewnieniem poufności informacji). Proszę wskazać jedną lub dwie osoby (np. dostawca, odbiorca, pracownik administracji lokalnej), z którymi będziemy mogli się w tym

Page 28: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

28

celu skontaktować.

Osoba 1 Osoba 2

1. Imię i nazwisko

2. Adres

3. Miejsce zatrudnienia

4. Zajmowane stanowisko

5. Numer telefonu / telefaksu

A-4 Dane autora planu przedsięwzięcia Jeśli niniejszy dokument został przygotowany samodzielnie, to tabelę należy pozostawić nie wypełnioną. Jeśli natomiast korzystano z pomocy innej osoby (innych osób) lub firmy, należy podać jej (ich) dane.

1. Nazwisko i imię autora

2. Nazwa firmy

3. Adres

4. Numer telefonu kontaktowego telefaksu

SEKCJA B PLAN MARKETINGOWY

B-1 Produkt / usługa Proszę napisać czy inwestycja wspierana ze środków ZPORR będzie wiązała się z rozpoczęciem nowej działalności gospodarczej, czy

też oznaczać będzie rozwój już prowadzonej działalności np. poprzez wprowadzenie na rynek nowego produktu/ usługi lub zwiększenie

podaży już produkowanych produktów/ usług? Proszę opisać swój produkt/ usługę). Pokazać w jaki sposób różni się on od produktów

konkurencji i na czym polega jego przewaga?

1. Co jest celem przedsięwzięcia:

Wprowadzenie nowych produktów lub usług Modernizacja sprzętu lub wyposażenia Wzrost zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa (ilościowo) Inne (jakie)

2. Proszę opisać krótko dotychczasowe produkty i usługi

3. Proszę opisać nowe produkty i usługi oraz określić dla nich rynek

4. Proszę podać w jaki sposób produkt różni się od produktów/ usług konkurencji. Czy jest to nowy produkt na rynku?

5. Jeśli przedsięwzięcie wiąże się z zaoferowaniem nowego produktu/ usługi, proszę wskazać jego zalety różnicujące go od innych istniejących produktów/ usług..

B-2 Rynek Proszę wypełnić poniższą tabelę podając, gdzie i w jaki sposób będzie prowadzona sprzedaż (z wyróżnieniem dotychczasowych i

nowych usług / produktów).

Page 29: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

29

1. Kim są nabywcy produktów i usług? Proszę podać szacunkową liczbę potencjalnych klientów. Czy produkty i usługi są przeznaczone na rynek lokalny, regionalny, krajowy lub eksport?

2. Jakie są oczekiwania i potrzeby nabywców odnośnie produktów i usługi

3. Czy popyt na produkt/ usługę będzie ulegał sezonowym zmianom? Jeśli tak, jak będą minimalizowane skutki tej sezonowości?

B-3 Konkurencja na rynku Proszę wskazać głównych konkurentów na rynku i zastanowić się, jaka będzie ich reakcja na uruchomienie nowego przedsięwzięcia oraz

wprowadzenia produktu (usługi) na rynek? Czy dokonają oni obniżenia cen swoich produktów (usług), czy uruchomią dodatkową akcję

promocyjną, a może zachowają się w jeszcze inny sposób? Jaka będzie wtedy reakcja Wnioskodawcy?

1. Proszę podać możliwie szczegółowe dane o głównych konkurentach. Proszę dokonać oceny ich produktów/ usług w skali od 1 (ocena najniższa) do 10 (ocena najwyższa) w porównaniu do własnego produktu. Należy wstawić oceny w kolumnach 2, 3, 4 oraz wyliczyć średnią w kolumnie 5.

Nazwa Jakość Cena Reklama / promocja

Średni wynik punktowy

Oferta wnioskodawcy

Konkurent 1

Konkurent N

2. Proszę opisać potencjalne działania swoich konkurentów oraz swoją reakcję na te działania.

B-4 Dystrybucja i promocja Proszę opisać w jaki sposób będzie prowadzona sprzedaż i promocja. Proszę pamiętać, że są różne metody promowania dóbr i usług i część z nich może być nieodpowiednia dla proponowanego produktu / usługi.

1. W jaki sposób odbywa się sprzedaż?

2. W jaki sposób klienci są oraz będą informowani o produktach / usługach? Proszę opisać formę promocji / reklamy.

3. Jakie są relacja kosztów bezpośrednich (sprzedaż, reklama, pakowanie, dystrybucja) w stosunku do kosztów całkowitych?

B-5 Cena Proszę opisać zaplanowaną politykę cenową, biorąc pod uwagę, że wielkość obrotu będzie od niej uzależniona.

Dane dotyczące poszczególnych lat powinny być tożsame z sekcją B- 6, E.

1. Proszę wyjaśnić aktualnie stosowane ceny oraz określić poziom planowany. Należy podać informację dotyczącą wszystkich głównych produktów / usług (dane dla podobnych kategorii oferty można grupować w ramach jednego produktu lub usługi).

Produkt / usługa Rok

bazowy/okres

bieżący*

1 rok .... 2 rok .... 3 rok .... 4 rok .... 5 rok ....

1

2

Page 30: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

30

Etc.

2. Dlaczego zastosowano ceny określone w pkt. 1? Proszę podać uzasadnienie odnoszące się do sytuacji rynkowej, jakości, zmian w kosztach, itp.

3. Jakie są warunki płatności (podać w % przychodów)

Sprzedaż za gotówkę

Płatność w terminie 14 dni

Płatność w terminie 30 dni

Termin płatności dłuższy niż 30 dni

* W przypadku prognoz należy określić okres 5 lat od roku, w którym realizacja projektu

ulega zakończeniu.

Rok bazowy/okres bieżący dla wnioskodawców działających mniej niż 12 miesięcy przed

dniem złożenia wniosku – należy przyjąć:

- dane wykonane na dzień złożenia wniosku (w wielu przypadkach tożsame z bilansem

otwarcia), a jako pierwszy rok prognozy stan na ostatni dzień roku kalendarzowego, w którym

jest składany wniosek (tylko w takim przypadku dopuszcza się aby rok prognozy był tym

samym rokiem kalendarzowym, którym jest rok bazowy), albo

- jeśli wnioskodawca działający mniej niż 12 miesięcy przyjął za rok bazowy pełny rok

kalendarzowy, 1 rok prognozy jest już kolejnym rokiem kalendarzowym.

Rok bazowy/okres bieżący dla wnioskodawców działających dłużej niż 12 miesięcy przed

dniem złożenia wniosku – należy przyjąć dane na ostatni dzień zakończonego roku

obrotowego (kalendarzowego).

Każdy z kolejnych lat prognozowanych przedstawia dane na ostatni dzień roku obrotowego

(kalendarzowego).

B-6 Prognoza sprzedaży Poniżej należy oszacować wielkość sprzedaży. Miara ta pozwoli dokonać oceny spodziewanego sukcesu.

Dane dotyczące poszczególnych lat powinny być tożsame z sekcją B- 5, E.

1. Proszę podać wielkość sprzedaży (w sztukach, jednostkach, itp.) produktów / usług w kolejnych okresach. Należy uwzględnić wszystkie pozycje oferty wymienione w tabeli B-5.

Produkt /usługa Rok

bazowy/okres

bieżący

1 rok .... 2 rok .... 3 rok .... 4 rok .... 5 rok ....

1

2

Etc.

2. Proszę uzasadnić, że podane powyżej wielkości są realne i wyjaśnić, kiedy osiągnięta zostanie wartość docelowa.

Page 31: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

31

B-7 Przychody Poniżej należy określić przewidywane przychody ze sprzedaży podstawowych produktów / usług. Należy tego dokonać na podstawie danych z tabeli B-5 oraz B-6.

Produkt /usługa Rok

bazowy/okres

bieżący

1 rok .... 2 rok .... 3 rok .... 4 rok .... 5 rok ....

1

2

Etc.

Ogółem

Uwaga: wartość “Ogółem” (ze sprzedaży podstawowych produktów i usług) należy odnieść do przychodów ze sprzedaż produktów i usług ogółem, o których mowa w rachunku zysków i strat. TU .......................................... należy określić w PLN wartość przychodów ze sprzedaży innych produktów i usług nie wymienionych wśród pozycji podstawowych. Wartość ogółem w tabeli B-7 oraz wartość podana

powyżej powinna być równa wartości podanej w wierszu “sprzedaż produktów i usług” w tabeli E-2.

SEKCJA C ZATRUDNIENIE I PERSONEL

C-1 Personel wnioskodawcy Proszę scharakteryzować poziom i strukturę zatrudnienia w przedsiębiorstwie. Należy podać informacje o aktualnym stanie zatrudnienia i wielkości przewidywanej. Należy uzasadnić (w przypadku tworzenia nowych miejsc pracy), jakie osoby będą zatrudniane lub jakie stanowiska pracy zostaną likwidowane.

Proszę pamiętać, aby uwzględnić płace wszystkich tych osób w odpowiednim wierszu w tabeli E-2.

1. osoby zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy

2. pozostałe osoby :

3. Ogółem:

4. Proszę opisać nowo tworzone stanowiska pracy (opis stanowiska, zakres czynności na każdym stanowisku oraz sposób rekrutacji). Jaki jest związek pomiędzy istotą inwestycji oraz tymi stanowiskami pracy?

4.1 stanowisko 1:

4.2 stanowisko 2:

4.3 stanowisko N:

5. Szacunkowa liczba stanowisk likwidowanych oraz przyczyny zamykania tych stanowisk.

C-2 Kadra kierownicza Pozycja przedsiębiorstwa jest często determinowana kwalifikacjami osób prowadzących firmę. W poniższej tabeli należy przeanalizować doświadczenie i umiejętności, które posiada kadra kierownicza wnioskodawcy.

Osoba odpowiedzialna za zarząd

Osoba odpowiedzialna za finanse

Osoba odpowiedzialna za sprzedaż

Imię i nazwisko

Wiek

Wykształcenie

Doświadczenie

Stanowisko

Page 32: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

32

SEKCJA D PLANOWANA INWESTYCJA

Podatek od towarów i usług (VAT) jest wydatkiem kwalifikującym się do objęcia

wsparciem, jeśli zgodnie z odrębnymi przepisami krajowymi beneficjentowi (przedsiębiorcy)

nie przysługuje prawo jego późniejszego zwrotu lub odliczenia od należnego podatku od

towarów i usług.

D-1 Opis planowanej inwestycji Należy przedstawić zakres planowanej inwestycji (np. budowa, zakup maszyn i urządzeń, itp.) oraz wskazać jakie efekty ona przyniesie (np. wzrost sprzedaży, obniżka kosztów, podniesienie jakości, itp.). W pkt. 1-2 należy odnieść się do całokształtu działań, wskazując na udział w nim kosztów kwalifikowanych a w 3 jedynie do kosztów kwalifikowanych.

1. uzasadnienie inwestycji:

2. Zakres inwestycji (wymienić planowane działania wraz z uzasadnieniem, wskazując wszystkie planowane nakłady):

Rodzaj działania / kosztów Uzasadnienie Koszty (PLN)

1.

n.

RAZEM (PLN):

3. Wymienić jedynie koszty kwalifikowalne w ramach działań do zrealizowania

Rodzaj działania / kosztów Uzasadnienie Koszty (PLN)

1.

n.

RAZEM (PLN):

Kurs wymiany

4,7894

RAZEM (EUR)

D-2 Aktualne zdolności wytwórcze Aby posiadać ofertę produktów lub usług, niezbędne są środki produkcji, np. maszyny, urządzenia, zaplecze materiałowe oraz pomieszczenia. Proszę aktualny wymienić zakres dostępu do takich środków.

1. Czy wnioskodawca posiada niezbędne pomieszczenia? Czy należy zwiększyć ich powierzchnię lub lokalizację?

2. Proszę opisać ww. pomieszczenia (wielkość powierzchni, warunki, itp.).

3. Proszę określić zasoby techniczne Rodzaj maszyny/urządzenia

Rok produkcji Szacunkowy koszt

D-3 Informacja o planowanej inwestycji 1. Jaka wygląda proces techniczny produkcji lub

Page 33: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

33

oferowania usług w przypadku planowanej inwestycji.

2. Proszę podać specyfikację techniczną planowanych maszyn i urządzeń oraz uzasadnić, że jest ona adekwatna do wymagań przedsięwzięcia.

SEKCJA E SYTUACJA EKONOMICZNO-FINANSOWA

E-1 Uproszczony bilans Bilans przedstawia zasoby przedsiębiorstwa oraz źródła ich finansowania. Format wymaganego bilansu jest uproszczony. Aktywa muszą równać się pasywom

Aktywa Rok bazowy/

okres bieżący 1 rok .... 2 rok .... 3 rok .... 4 rok .... 5 rok ....

MAJĄTEK TRWAŁY (A do G):

A/ wartości niematerialne i prawne

B/ grunty

C/ budynki i budowle

D/ maszyny i urządzenia

E/ inwestycje rozpoczęte

F/ długoterminowe papiery wartościowe

G/ pozostały majątek trwały

MAJĄTEK OBROTOWY (H do K):

H/ należności i roszczenia

I/ zapasy

J/ środki pieniężne

K/ pozostały majątek obrotowy

AKTYWA RAZEM

(MAJĄTEK TRWAŁY I OBROTOWY)

Pasywa Rok

bazowy/okres

bieżący

1 rok .... 2 rok .... 3 rok .... 4 rok .... 5 rok ....

PASYWA DŁUGOTERMINOWE (L do N)

L/ fundusze własne

M/ zobowiązania długoterminowe (bez

kredytów i pożyczek)

N/ kredyty i pożyczki długoterminowe

PASYWA KRÓTKOTERMINOWE (O do R)

O/ zobowiązania krótkoterminowe (bez

kredytów i pożyczek)

P/ kredyty i pożyczki krótkoterminowe

R/ pozostałe pasywa

PASYWA RAZEM

(DŁUGO- I KRÓTKOTERMINOWE):

Page 34: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

34

E-2 Rachunek zysków i strat Rachunek ten dostarcza informacji, jak dochodowe jest przedsiębiorstwo. Należy przedstawić rzetelne dane.

Pozycja Rok

bazowy/okres

bieżący

1 rok

.... 2 rok .... 3 rok .... 4 rok .... 5 rok ....

A. Przychody ogółem, w tym:

Sprzedaż produktów i usług

Sprzedaż materiałów i towarów

Zmiana stanu produktów

Zyski nadzwyczajne

Pozostałe przychody

B. Koszty ogółem:

Amortyzacja

Materiały i energia

Wynagrodzenia i pochodne

Zakup usług

Koszty finansowe (np. odsetki)

Sprzedaż towarów w cenie nabycia

Podatki

Pozostałe koszty

Straty nadzwyczajne

C. Dochód (strata) brutto: A-B

D. Podatek dochodowy

E. Zysk netto

Uzasadnienie zmiany wielkości w najważniejszych pozycjach

E-3 Prognoza przepływów gotówkowych

Prognoza przepływów gotówkowych jest elementem planowania finansowego. Wskazuje zapotrzebowanie na środki pieniężne. Poniższy rachunek przepływów pieniężnych jest zgodny z Ustawą o rachunkowości Dz. U. 02.76.694 (z ostatecznymi zmianami 2003.04.24 Dz. U.03.60.535)

A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej n

1 n + 1 n + 2 n + 3 n + 4 n + 5

I. Zysk (strata) netto

II. Korekty razem

1. Amortyzacja

2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych

3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)

4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej

5. Zmiana stanu rezerw

6. Zmiana stanu zapasów

Page 35: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

35

7. Zmiana stanu należności

8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów

9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych

10. Inne korekty

III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I ± II)

B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej n n + 1 n + 2 n + 3 n + 4 n + 5

I. Wpływy

1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne

3. Z aktywów finansowych, w tym:

a) w jednostkach powiązanych

b) w pozostałych jednostkach

- zbycie aktywów finansowych,

- dywidendy i udziały w zyskach

- spłata udzielonych pożyczek długoterminowych

- odsetki

- inne wpływy z aktywów finansowych

4. Inne wpływy inwestycyjne

II. Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne

3. Na aktywa finansowe, w tym:

a) w jednostkach powiązanych

b) w pozostałych jednostkach

- nabycie aktywów finansowych

- udzielone pożyczki długoterminowe

4. Inne wydatki inwestycyjne

III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)

C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej n n + 1 n + 2 n + 3 n + 4 n + 5

I. Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów

Page 36: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

36

kapitałowych oraz dopłat do kapitału

2. Kredyty i pożyczki

3. Emisja dłużnych papierów wartościowych

4. Dotacje

5. Inne wpływy finansowe

II. Wydatki

1. Nabycie udziałów (akcji) własnych

2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli

3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku

4. Spłaty kredytów i pożyczek

5. Wykup dłużnych papierów wartościowych

6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych

7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego

8. Odsetki

9. Inne wydatki finansowe

III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)

D. Przepływy pieniężne netto razem (A.III ± B.III ± C.III)

E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym

- zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych

F. Środki pieniężne na początek okresu

G. Środki pieniężne na koniec okresu (F ± D), w tym

- o ograniczonej możliwości dysponowania

Podpis wnioskodawcy:

Imię i nazwisko Data, miejscowość

.........................................................................

....................................................................

BIZNES PLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA

Page 37: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

37

I. Charakterystyka przedsięwzięcia. (rodzaj podejmowanej działalności; planowane zakupy inwestycyjne, budowa, rozbudowa, modernizacja; lokalizacja, powierzchnia; forma własności lokalu, umowy najmu lub dzierżawy)

……………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

II. Opis przedsięwzięcia (opis produktu lub usługi – główne cechy, zalety, przewagi konkurencyjne, zawarte umowy na najbliższy okres zapewniające zbyt, posiadane patenty i znaki towarowe, zapewnienie jakości produktu, usługi; przygotowanie inwestycji do realizacji)

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

III. Badania i ocena rynku

Page 38: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

38

(przewidywany popyt na produkt lub usługi, możliwości zmiany profilu produkcji, główni konkurenci; przewidywane kierunki zbytu, sprzedaży; główni dostawcy i odbiorcy – nazwa, udział procentowy, sposób zapłaty; tendencje rozwojowe rynku, sezonowość popytu; podstawowe elementy marketingu stosowane przez firmę)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

IV. Opis przyjętych założeń technicznych, ekonomicznych i finansowych. (możliwości produkcyjne, dochodzenie do pełnych zdolności planowanej wielkości produkcji, ilościowo i wartościowo, poziom sprzedaży towarów i usług, jednostkowe ceny, jednostkowe koszty zmienne, koszty stałe, marże zysku, zmiana kapitału obrotowego)

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

V. Prognozowane wielkości ekonomiczno – finansowe

Page 39: 1. CO TO JEST BIZNESPLAN? 2 2. STRUKTURA BIZNESPLANUespz.pl/kynologia/biznesplany.pdf · Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie klientom, czy jest nasz produkt lub usługa

ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU

39

A. Kalkulacja wyniku finansowego:

Lp. Wyszczególnienie Przewidywany średni m-c

1. Przewidywane przychody z działalności:

- produkcyjnej

- handlowej

- usługowej

2. Przewidywane koszty:

a) koszty zakupu: - surowców - materiałów, części zamiennych - towarów - usług

b) wynagrodzenia pracowników z narzutami (ZUS,FP,FGŚP)

c) amortyzacja

d) odsetki od kredytów i pożyczek, umów leasingowych

e) pozostałe koszty (czynsz, podatek od nieruchomości, energia, woda, telefon, ryczałty, ubezpieczenie majątkowe, poczta, reklama)

3. Saldo zmiany zapasów:

- zapas początkowy

- zapas końcowy

4. Zysk/Strata brutto

5. ZUS właściciela

6. Podatek dochodowy

7. Zysk/Strata netto

B. Prognozowany r-k zysków i strat, bilans i przepływy finansowe – Formularz M:

VI. Zagrożenia związane z realizacją przedsięwzięcia

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Miejscowość,data podpis Wnioskodawcy/Poręczyciela* ……………………………………… ……………………………………….