Ł u k a s z J a r o s zurodził się w 1978 roku. Poeta, muzyk (Lesers Bend, Chaotic splutter, zziajani Porywacze Ma-kowców, Mgłowce). Debiutował w 2006 roku to-mem Soma, za który otrzymał główną nagrodę w konkursie Fundacji kultury oraz nagrodę zło-ty Środek Poezji. Wydał osiem książek, ostatnio: Pełną krew (2012, Nagroda im. Wisławy szym-borskiej), Świat fizyczny (2014, nominacja do Na-grody Nike) i La forza delle cose (2015, edycja trój-języczna). Mieszka w Żuradzie pod olkuszem.

K a r d o n i a i F a b e rŁ u k a s z J a r o s z

Łuka

sz Ja

rosz

• K

ardo

nia

i Fab

er

cena 29 zł

3

Biuro Literackie • Wrocław 2015

Łukasz Jarosz

Kardonia i Faber

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 3 2015-07-29 10:53:02

4

P o e z j e 1 3 4

Łukasz Jarosz: Kardonia i FaberRedakcja • Roman Honet

Na okładce • Mieczysław Jarosz, „Syrena”, akwarela, 2014Projekt okładki • Artur BursztaProjekt typograficzny • Artur BursztaKorekta i skład • Anna KrzywaniaDruk i oprawa • PASAŻ Kraków

Fragment baśni Hansa Christiana Andersena w tłumaczeniu Marka Beylina.

Copyright © by Łukasz JaroszCopyright © by Mieczysław Jarosz, 2015Copyright © by Biuro Literackie, 2015

Biuro LiterackiePrzejście Garncarskie 2, 50-107 Wrocław tel. 71 346 01 42, poczta@biuroliterackie.plwww.biuroliterackie.pl

isbn 978-83-65125-10-1

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 4 2015-07-29 10:53:02

13

Pieta

Dzień za siateczką firanki.Odległy, pochyły obłok, zimny świst bata nad parującym zadem konia. Poślinionym końcem nitki próbuję trafić w ucho igły i słyszę nagle siebie: mój skrzypiący oddech jak ostrzenie kosy lub noża.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 13 2015-07-29 10:53:02

21

Dziadek Jarosz

Kiedyś wiedziałem, po co tu jestem. Mój ojciec starzeje się i upodabnia do mnie. Trzymam mu młotek, kombinerki, gdy przybija sosnowe ćwierćwałki. Co chwilę wydaje mi się, że mu zasłaniam, lecz nie; mój cień pada obok: na srebrne widelce i szafę.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 21 2015-07-29 10:53:03

24

dusza uczy bezustannie, ale wszystko mówi jeden raz i nie powtarzaHanna Krall

Górne światło i

Do kościoła wchodzą pachnący chłodem ludzie, ksiądz otrzepuje buty. Ministrant wyjmuje pinezki i gwoździe z popiołu, którym posypywał schody.(Ciotka: To była pierwsza ważna śmierć w moim dorosłym życiu. Z głośnika: Niech nie trwoży się wasze serce). Powietrze jak ołów, jak wyschnięte, spękane mydło.

W końcu pojawiam się ja, dociera do mnie,docieram do siebie, bo nie wiedziałem, że kiedyśtutaj się znajdę. Gdy kościelny otwiera furtę, ostre jak ze szkła dzwony stają się jeszcze głośniejsze.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 24 2015-07-29 10:53:03

33

Inkrustacja

We śnie: roztrzaskany o betonową nogę mostu, pocięty karoserią na zoranym kołami pasie zieleni. Umieram, gniję i rodzę robaki. Karmię ziemię, która miała koić serce.

To wczoraj. Teraz księżyc jak pęcherz,żona obcina naszej śpiącej córce paznokcie.Nie mogę się rozproszyć – skupiony wsuwam pod kredens łapkę na myszy.Najdelikatniej, jak potrafię,żeby nie strzeliła pusta.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 33 2015-07-29 10:53:03

35

Purgatorium

Ścigamy się z ojcem od trzech topól do ganku. Widzę nas: pył w pyle. Potem on spieszy się, by zamówić kombajn do naszych dzierżawionych pól.Nadal mam jego sweter, wojskowy pas.

Nie jestem sobie potrzebny, już wiem, jak mogłem żyć. Nie jestem sobie potrzebny, naplułem na patyk i rzuciłem psu. We śnie wbiegłem do pokoju pełnego śpiących dzieci. W długim lustrze zobaczyłem, że trzymam w rękach głowę konia.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 35 2015-07-29 10:53:03

43

Trzech Króli

Huśtawka, przedszkolna karuzela.Noc zbyt cicha, by zasnąć. Nagie modrzewie, nad nimi niebo rozpędzone jak młyńskie koło. Mielące ciemność, kości zmarłych i żywych.

Poniżej święte włosy mojej śpiącej córki. Święta ślina cieknąca z jej ust. Święte rozpad, nędza, przepych i cisza. W niej słyszę, jak moja żona wchodzi po schodach. Chcąc wejść do domu, kręci kluczem, majstruje przy zamku, nie wiedząc, że drzwi są otwarte.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 43 2015-07-29 10:53:03

44

Obecność

Dachówka, gruz czerwonych cegieł. Żona mówi: „Zapisz w tym swoim notatniku, że tylko w szpitalach psychiatrycznych można spotkać normalnych ludzi. Nie tych, którzy skrzywdzili, lecz tych, których skrzywdzono”.

Zapisuję, potem kochamy się; mój oddech na jej skórze, nasze złączone ciała w nieogrzanym dziś domu. Kto nas nazwał dziećmi Bożymi? Kto dał nam czucie, żywot w dolinie wśród patyków, gazet, posegregowanych śmieci? Z córką, która jest naszym twardym mięśniem serca.

Która, gdy rano otwieram oczy, już stoi nade mną: „Tato, ty tylko na chwilę zasnąłeś?”„Nie, na chwilę się obudziłem”.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 44 2015-07-29 10:53:03

60

Fale

Zamoczyłem zaschnięte pędzle, starłem swędzącą kroplę z twarzy. Kiedyś też, tak jak moja córka, patrzyłem w górę i biegłem za samolotem.To było wtedy, zanim zacząłem krzyczeć w sobie, że nie chcę być na tej rozkołysanej ziemi taką twarzą, takim ciałem. Z gąbczastymi płucami uczulonymi na pył słomy i siana, z językiem, który nie daje świstu kamienia, ciemnego smaku orzechów, zamachu motyki.

Takie przydarzyły mi się słowa. Choć mogłem być gdzie indziej, gdzie indziej chciałem was zabrać. Lecz mój głos kostniał jak śmierć. Nad nią przezierała ostra cięciwa świtu, nieruchomiała planeta. Sosny skrzypiały jak skrzeczy wrona.

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 60 2015-07-29 10:53:03

62

Spis wierszy

11 wersów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7[w cienkiej sukience byłaś biała] . . . . . . . . . . . . . . 8Krach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Imperium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Szczęt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11Inskrypcja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Pieta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Przemoc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Piosenka kolonijna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Ogród . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Separacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Wspólni znajomi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Odłamek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Dziadek Jarosz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Przekład . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Kwadra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Górne światło i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Górne światło ii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Górne światło iii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Spis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Stara wiara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Miary i wagi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Istny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Przypływ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Wujek Heniek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 62 2015-07-29 10:53:04

63

Inkrustacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Odroczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Purgatorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Ostrzalnia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Powrót . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Wyjście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Żywa szopka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Studium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Epilog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Pokot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Trzech Króli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43Obecność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Gaszelnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Tremo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Juwenilia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Źródło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48Niewidy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Stan rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Wejście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Runo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Outro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Kardonia i Faber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Królestwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Opowieść nieskończona . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57Permutacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58Do szczętu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59Fale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Ksiazka__Kardonia_i_Faber.indd 63 2015-07-29 10:53:04

Ł u k a s z J a r o s zurodził się w 1978 roku. Poeta, muzyk (Lesers Bend, Chaotic splutter, zziajani Porywacze Ma-kowców, Mgłowce). Debiutował w 2006 roku to-mem Soma, za który otrzymał główną nagrodę w konkursie Fundacji kultury oraz nagrodę zło-ty Środek Poezji. Wydał osiem książek, ostatnio: Pełną krew (2012, Nagroda im. Wisławy szym-borskiej), Świat fizyczny (2014, nominacja do Na-grody Nike) i La forza delle cose (2015, edycja trój-języczna). Mieszka w Żuradzie pod olkuszem.

K a r d o n i a i F a b e rŁ u k a s z J a r o s z

Łuka

sz Ja

rosz

• K

ardo

nia

i Fab

er

cena 29 zł