TESTY PIŁKARSKIEJ SPRAWNO ŚCI TECHNICZNEJ...

TESTY PIŁKARSKIEJ SPRAWNO ŚCI

TECHNICZNEJ

ANGIELSKIEGO I NIEMIECKIEGO

ZWI ĄZKU PIŁKI NO śNEJ

TŁUMACZENIE I OPRACOWANIE

Dr Miłosz Stępiński

Instytut Kultury Fizycznej

Uniwersytet Szczeciński

2

PROPOZYCJA OCENY PIŁKARSKIEJ SPRAWNO ŚCI TECHNICZNEJ - “THE

SOCCER STAR CHALLENGE” OPRACOWANY PRZEZ

ANGIELSK Ą FEDERACJĘ PIŁKI NO śNEJ

Przez kontrolę efektów szkolenia, zdaniem Talagi (1999b) naleŜy rozumieć sprawdzenie

i weryfikację pracy wykonywanej przez zawodników, która dokonywana jest przez trenera

lub fachowców w danej dyscyplinie sportowej. Jednym z jej zadań jest sprawdzenie

aktualnego poziomu techniki, moŜliwości działań taktycznych i cech motorycznych. Jedną z

metod analizy i kontroli efektów treningowych są próby sprawności fizycznej za pomocą

specjalnie opracowanych testów. W piłce noŜnej najczęściej ocenie podlegają poziom

sprawności ogólnej, specjalnej i psychicznej.

Sprawność ogólna w testach najczęściej powiązana jest ze sprawnością ukierunkowaną,

i badana jest na ogół za pomocą prób oceniających zdolności kondycyjne bez piłki.

Sprawność specjalna obejmuje sprawności techniczną i taktyczną. Największe

znaczenie ma kontrola jej poziomu w szkoleniu piłkarskim dzieci i młodzieŜy. W tym celu

najczęściej wykorzystuje się testy sprawności technicznej zawierające elementy występujące

w grze takie jak: dokładność uderzeń, przyjęć i prowadzenia piłki.

W Polsce na co dzień trenerzy grup młodzieŜowych stosują własne testy lub opierają się

na wystandaryzowanych i znormalizowanych bateriach testów takich jak: testy sprawności

technicznej INKF, Talagi, czy „Odznaka młodzieŜowa PZPN.” Polska nie jest jednak

jedynym krajem w którym prowadzi się próby opracowania testów piłkarskiej sprawności

technicznej. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie propozycji prób oceniających poziom

sprawności technicznej w piłce noŜnej opracowanych przez specjalistów zrzeszonych w

Angielskiej Federacji Piłki NoŜnej.

Projekt „The Soccer Star Challenge”

W latach 80 zeszłego stulecia w Anglii na zlecenie Angielskiej Federacji Piłki NoŜnej

(Football Association – FA) opracowano projekt „The Soccer Star Challange”, którego

załoŜeniem było ocenienie poziomu sprawności technicznej młodych zawodników

uprawiających w Anglii piłkę noŜną (www.fa-soccerstar.com, www.the-fa.org) a pośrednio

takŜe, wyszukanie w kraju piłkarsko uzdolnionej młodzieŜy. W tym celu opracowano zestaw

6 prób oceniających, zdaniem angielskich specjalistów futbolu, najwaŜniejsze elementy

techniki gry piłkarza noŜnego. Wszystkie próby przystosowane są do przeprowadzenia

3

zarówno w hali sportowej, boisku piłkarskim jak i na dowolnym równym placu o wymiarach

co najmniej 30 x 40 m.. Do przeprowadzenia testu potrzeba tylko 5 piłek i kilku znaczników.

Do przebadania 12 osób wystarczy 1 godzina.

Próby zostały sprawdzone pod względem rzetelności i trafności w katedrze Statystyki

Społecznej Uniwersytetu w Southampton przez zespół badawczy po kierownictwem prof.

Tima Holta. Badania pilotaŜowe przeprowadzone na ponad 10 tys. dzieci w wieku między 6-

16 lat (zarówno uprawiających jak i nie piłkę noŜną w klubach) potwierdziły 90% rzetelność i

ponad 90% trafność omawianego testu. Dla kaŜdej próby opracowano normy przeznaczone

dla poszczególnych kategorii wiekowych między 6 a 16 rokiem Ŝycia, które są nieustannie

aktualizowane od 1988 roku. Za kaŜdą próbę badany otrzymuje punkty, które następnie

przelicza się na tzw., gwiazdki w tabelach poszczególnych grup wiekowych (patrz załączniki)

Za perfekcyjne wykonanie próby moŜna otrzymać maksymalnie 6 gwiazdek.1 Dzięki temu, Ŝe

test jest za pośrednictwem Internetu ogólnie dostępny dla wszystkich zainteresowanych

trenerów piłki noŜnej, do chwili obecnej 20 000 trenerów przebadało juŜ ponad 500 tyś.

młodych piłkarzy w ponad 20 krajach świata. W ten sposób powstał, zdaniem autorów testu,

największy na świecie test piłkarskiej sprawności technicznej. Jednocześnie Autorzy testu

podkreślają, Ŝe wyniki prób nie pozwolą przewidzieć ani udowodnić, który z badanych jest

lub w przyszłości będzie wielkim piłkarzem. Na ostateczny sukces w futbolu składa się

bowiem wiele czynników jak choćby właściwości psychiczne czy fizyczne. Bateria testów

„Soccer Star Challenge” jest natomiast w stanie określić poziom piłkarskiej (ukierunkowanej)

sprawności fizycznej (test zwinności) i umiejętności piłkarskich, które są podstawą

współczesnego piłkarza. Test składa się z 6 następujących prób:

• PROWADZENIE PIŁKI

Zawodnik ma za zadanie poprowadzić piłkę dowolną częścią stopy na dystansie 30

yardów (27,43 m.) od linii startu do linii mety (rys. 1). Pomiar czasu rozpoczyna się wraz z

przekroczeniem linii STARTU, a kończy w momencie przekroczenia przez piłkę linii mety na

wysokość nie większej niŜ 60 cm. Zawodnik moŜe piłkę prowadzić do linii mety, albo ją w jej

kierunku uderzyć, jednak dopiero po przebiegnięciu linii AB (oddalonej od mety o 10 yardów

– 9,14 m). Próbę zawodnik wykonuje 1 raz. Ewentualne powtórzenie moŜe nastąpić jedynie

1 6 poziom (gwiazdka) reprezentuje 1% - najlepszych wśród wszystkich przebadanych piłkarzy w kraju.

4

wtedy, gdy badany nie ukończył próby w prawidłowy sposób, czyli np. uderzył piłkę za linię

mety przed przekroczeniem linii AB, uderzył piłkę za wysoko, poślizgnął się lub upadł.

• ZWROTY Z PIŁKĄ

Zawodnik ma za zadanie wykonać jak najszybciej 9 zwrotów z piłką 3 róŜnymi

sposobami między liniami o długości 4,57 m oddalonymi od siebie o 4,57 m. Pomiar czasu

rozpoczyna się wraz z poruszeniem piłki leŜącej na linii przez badanego zawodnika.

Zawodnik musi poprowadzić piłkę od linii A do linii B (rys. 2), a następnie (gdy pika

przekroczy całym obwodem linię B) wykonać zwrot i poprowadzić piłkę z powrotem do linii

A. Zawodnik kończy próbę przekraczając linię A i zatrzymując piłkę stopą. Próbę wykonuje

się 1 raz. W przypadku, gdy badany nie ukończył próby w prawidłowy sposób (poślizgnął się,

przewrócił, nie przekroczył linii lub zatrzymał piłki za linią) – próbę naleŜy powtórzyć.

Drugie błędne wykonanie oznacza dyskwalifikację zawodnika.

5

• DRYBLING

Zawodnik stoi z nogą na piłce na linii STARTU (między pkt. X/Y) i ma za zadanie

wykonać drybling po określonym torze (rys. 3). Odmierzanie czasu rozpoczynamy w

momencie, gdy badany przekroczy linię startu. Zawodnik ma po kolei dobiegać z piłką do

punktów A, B, C i D, a następnie przebiec linię METY (między pkt. E/F) i zatrzymać za nią

piłkę. Badany nie obiega pachołków a jedynie wykonuje przed nimi zwrot w taki sposób by

piłka całym obwodem przekroczyła linię 1 i 2. Pachołków nie wolno dotknąć piłką. W

przypadku, gdy badany nie ukończył próby w prawidłowy sposób (poślizgnął się, przewrócił,

obiegł lub dotknął któregoś z pachołków, nie zatrzymał piłki lub nie przebiegł linii mety –

próbę musi powtórzyć. Drugie błędne wykonanie oznacza dyskwalifikację zawodnika.

• UDERZENIA PIŁKI GŁOWĄ

Zawodnik ma za zadanie uderzyć głową dorzuconą z linii XY (rys. 4) piłkę do

pełnowymiarowej bramki. Piłka moŜe się maksymalnie 1 raz odbić od ziemi zanim wpadnie

do bramki. Bardzo istotna jest „jakość” dorzuconej piłki. Dlatego teŜ, sugeruje się by

wszystkie dorzuty wykonywał samodzielnie trener oburącz od dołu na wysokość głowy

badanego. JeŜeli mimo to badany uzna, Ŝe „jakość” dogranej piłki jest niezadowalająca, moŜe

prosić o powtórzenie dorzutu. Zawodnik startuje z linii CD i musi uderzyć piłkę głową przed

linią AB. Próbę badany wykonuje 3 razy. Liczy się ilość zdobytych w ten sposób goli. W

przypadku, gdy badany przekroczy linię AB, nie trafi w bramkę lub piłka wleci do bramki po

drugim odbiciu od ziemi – bramki nie uznaje się. Na rys. 4, przedstawiono poszczególne

odległości dla kaŜdej grupy wiekowej. W wersji uproszczonej zamiast bramki moŜna ustawić

tyczki lub pachołki, wtedy jednak trener musi samemu osadzić czy uderzona głową piłka

„wleciała” do bramki.

6

• UDERZENIA PIŁKI STOPĄ

Zawodnik ma za zadanie uzyskać jak największą ilość punktów za uderzenie piłki stopą

do pełnowymiarowej bramki (bez siatki) jak najdalej od miejsca uderzenia tzw. „po długim

słupku”. W odległości 3 metrów od kaŜdego słupka bramki ustawione są pachołki. Na środku

bramki stoi tyczka z flagą. Za bramką oznaczone są równieŜ dwie tzw. „linie mocy” –

oddalone od linii bramkowej odpowiednio o 4,57 i 9,14 m. Zawodnik stoi z piłką na linii pola

karnego na równi z pachołkiem. Na własny sygnał uderza piłkę do przodu i zanim piłka

przekroczy linię A (oddaloną od linii pola karnego o 3 m) za drugim kontaktem uderza

poruszającą się futbolówkę w stronę bramki prostym lub wew. podbiciem stopy (rys. 5).

JeŜeli zawodnik uderzy piłkę czubem buta lub wewnętrzną częścią stopy (po ziemi) lub

przekroczy linię A zanim uderzy piłkę – próbę naleŜy powtórzyć, ale tylko 1 raz. Punktacja

jest następująca:

- 3 pkt. – za uderzenie w bramkę między tyczką na środku bramki a dalszym

słupkiem bramki.

7

- 2 pkt. - za uderzenie w bramkę między tyczką na środku bramki a bliŜszym

słupkiem bramki

- 1 pkt – za uderzenie niecelne piłki między dalszym słupkiem bramki a dalszym

pachołkiem poniŜej wysokości poprzeczki, za trafienie dalszego słupka

bramki.

- 0 pkt. – za uderzenie niecelne (inne niŜ opisane wyŜej), za powtórne

nieprawidłowe wykonanie próby (uderzenie piłki np. szpicem lub wewnętrzną

częścią stopy, uderzenie piłki poza linią A, uderzenie piłki stojącej itd.)

Badany wykonuje po trzy uderzenia z prawej (tylko prawa noga) i lewej (tylko lewa noga)

strony bramki. PowyŜsze zasady dotyczą tylko zawodników do 8 roku Ŝycia. 9 i 10-latkowie,

aby uzyskać 1,2 lub 3 punkty muszą uderzyć piłkę tak, by ta przekroczyła linię mocy – 4,57

m za bramką. Zawodnicy od 11 roku Ŝycia wzwyŜ muszą uderzyć piłkę poza linię mocy –

9,14 m. JeŜeli piłka po uderzeniu nie przekroczy wymaganej linii przyznaje się badanemu 0

pkt.

• BIEG BEZ PIŁKI

Zawodnik ma za zadanie przebiec jak najszybciej z linii STARTU (między pkt. X/Y)

dookoła markerów A, B, C i D do linii METY (między pkt. E/F). Zawodnik startuje na

komendę „GOTÓW – START.” Czas jest zatrzymywany w momencie, gdy badany

przekroczy linię mety (rys. 6). Próbę zawodnik wykonuje 1 raz. Ewentualne powtórzenie

8

moŜe nastąpić jedynie wtedy, gdy badany nie ukończył próby w prawidłowy sposób tj.: np.

upadł, poślizgnął się lub nie obiegł któregoś z pachołków.

Śledząc fachowa literaturę przedmiotu dotyczącą zagadnienia kontroli poziomu

sprawności technicznej w piłce noŜnej róŜni autorzy najczęściej polecają testy sprawnościowe

i obserwacje zachowań zawodników podczas małych gier (Neumann 2001, Bowinkelmann i

wsp. 2001).

Jak słusznie podkreślają Autorzy omawianych prób, testy sprawności technicznej nie

zawsze mają bezpośrednie przełoŜenie na skuteczność w grze właściwej, jako Ŝe o wyniku

meczu oprócz wysokiego poziomu sprawności technicznej zawodników decyduje takŜe m.in.

ich przygotowanie fizyczne i psychiczne. Ocena umiejętności piłkarskich za pomocą testów

sprawności technicznej winna być ZAWSZE poparta obserwacją zachowania zawodników

podczas małych gier. W USA i Anglii propaguje się w tym celu tzw. mini piłkę noŜną (micro

soccer), czyli grę 5 x 5 z bramkarzami na zmniejszonym polu gry. Jest to niewątpliwie

słuszne stwierdzenie, jako, Ŝe po pierwsze liczne badania potwierdziły, iŜ ocena

doświadczonego trenera jest często zbieŜna z wynikami testów analitycznych, a po drugie

podczas gry moŜna zaobserwować i ocenić praktyczne wykorzystanie prawie wszystkich

elementów piłkarskiego kunsztu. Małe gry jednak, mimo swej wszechstronności nie dają

pełnej moŜliwości kształtowania i oceny wszystkich elementów techniki specjalnej piłkarzy.

Dlatego teŜ, szczególnie w celach selekcyjnych, dla pełnej oceny umiejętności technicznych

młodego piłkarza powinno się stosować ZARÓWNO testy jak i obserwacje.

W polskiej literaturze fachowej moŜna znaleźć wiele propozycji testów sprawności

technicznej (Stuła 1989, Kapera 1997, Gołaszewski 1998, Talaga 1999a, Cicirko i Syryjczyk

2000 i inni). Bardzo rzadko posiadają one takŜe normy, dzięki którym trenerzy mogliby

porównać poziom swoich podopiecznych z szersza grupą zawodników z całego kraju.

PowyŜsza praca prócz przedstawienia form kontroli sprawności technicznej, daje takŜe

moŜliwość porównania polskich zawodników róŜnych grup wiekowych z ich rówieśnikami z

9

Anglii i innych części świata. Dzięki temu trenerzy będą mogli ocenić poziom techniki

specjalnej swoich zawodników i dokonać ewentualnych korekt w planie pracy szkoleniowej.

Piśmiennictwo

• Bauer G. (1994) „Lehrbuch Fussball.“ BLV Verlag MbH, Munchen

• Bischops K., Gerards H.W. (1998) „Kinder- und Jugendfussball“ Meyer&Mayer

Verlag.

• Bowinkelmann J., Grein A., Meier W., Mobius W., Rotemoller E., Trockel K.H.,

Schrader D. (2001) „Das DFB-Fussball-Abzieichen.“ DFB Frankfurt/Main.

• Cicirko L., Syryjczyk J. (2000) „Zarys teorii i praktyki piłki noŜnej.” Calamus Biała

Podlaska.

• Gołaszewski J. (1998) „Piłka noŜna. Przewodnik metodyczno-szkoleniowy.“ AWF

Poznań

• Kapera R. (1997) „Piłka noŜna. Trening dzieci.” PWS Sprint Warszawa

• Maier W., Pfeifer W., Wittmann F. (1986) „Fussball Praxis.“ WFV, Stuttgart

• Neumann W. (1997) “Lehrprogramm, B-Lizenz Aufbaukurs.“ Landesfussballverband

– Meklemburg-Vorpommern E.V.

• Neumann W. (2001) „Testformen zur komplexen leistungsuberprufung.”

Landesfussballverband – Meklemburg-Vorpommern E.V

• Rogalski N., Degel G. (1982) „Fussball.” Sportverlag Berlin.

• Przybylski W. (1998) „Struktura i metody oceny specjalnego przygotowania

piłkarzy.” Trener nr 2, s. 16-19.

• Stuła A (1989) „Testy i sprawdziany stosowane w szkoleniu piłkarzy noŜnych.“ AWF

Poznań.

• Talaga J. (1999a) „Atlas ćwiczeń piłkarskich, tom 1: Technika.“ Ypsylon, Warszawa.

• Talaga J. (1999b) „Piłka noŜna. Program szkolenia dzieci i młodzieŜy” COS

Warszawa

• www.facoachingcourses.org.uk

• www.fa-soccerstar.com/index.phtml

• www.the-fa.org

10

Załączniki

U - 7

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Gole Pkt. Wynik Pkt.

PoniŜej

5,8

5 PoniŜej

28

15 PoniŜej

13,5

5 PoniŜej

17

15 3 5 16 i wiecej 10

5,8-6,2 4 28-32,9 12 13,5-14,5 4 17-20,9 12 2 3 14-15 8

6,3-7,3 3 33-37,9 9 14,6-15,8 3 21-22,9 9 1 2 10-13 6

7,4-8,4 2 38-42,9 6 15,9-17,1 2 23-26,9 6 0 1 7-9 4

8,5 i

więcej

1 43 i

więcej

3 17,2 i

więcej

1 27 i

więcej

3 PoniŜej 7 2

Przelicznik punktów na „gwiazdki”

Punkty gwiazdki 53 i ponad - 6

37-52 - 5

30-36 - 4

18-29 - 3

14-17 - 2

poniŜej 14 - 1

11

U - 8

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

5,3

5 PoniŜej

27

15 PoniŜej

13,3

5 PoniŜej

16

15 3 5 16 i wiecej 10

5,3-5,6 4 27-31,9 12 13,3-14,1 4 16-19,9 12 2 3 14-15 8

5,7-6,7 3 32-36,9 9 14,2-15,4 3 20-21,9 9 1 2 10-13 6

6,8-7,7 2 37-40,9 6 15,5-16,7 2 22-25,9 6 0 1 8-9 4

7,8 i

więcej

1 41 i

więcej

3 16,8 i

więcej

1 26 i

więcej

3 PoniŜej 8 2



37-52 - 5

30-36 - 4

20-29 - 3

16-19 - 2

poniŜej 16 - 1

12

U - 9

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,9

5 PoniŜej

26

15 PoniŜej

13,1

5 PoniŜej

15

15 3 5 16 i wiecej 10

4,9-5,2 4 26-30,9 12 13,1-13,7 4 15-18,9 12 2 3 14-15 8

5,3-6,2 3 31-33,9 9 13,8-15 3 19-20,9 9 1 2 12-13 6

6,3-7,0 2 34-38,9 6 15,1-16,3 2 21-22,9 6 0 1 9-11 4

7,1 i

więcej

1 39 i

więcej

3 16,4 i

więcej

1 23 i

więcej

3 PoniŜej 9 2



37-52 - 5

30-36 - 4

22-29 - 3

17-21 - 2

poniŜej 17 - 1

13

U - 10

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,6

5 PoniŜej

25

15 PoniŜej

12,9

5 PoniŜej

14

15 3 10 16 i więcej 10

4,6-4,9 4 25-28,9 12 12,9-13,5 4 14-17,9 12 2 6 15 8

5-5,8 3 29-31,9 9 13,6-14,6 3 18-19,9 9 1 4 12-114 6

5,9-6,5 2 32-36,9 6 14,7-15,9 2 20-21,9 6 0 2 9-11 4

6,6 i

więcej

1 37 i

więcej

3 16 i

więcej

1 22 i

więcej

3 PoniŜej 9 2



38-56 - 5

31-37 - 4

23-30 - 3

18-22 - 2

poniŜej 18 - 1

14

U - 11

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,4

5 PoniŜej

24

15 PoniŜej

12,5

5 PoniŜej

13

15 3 10 16 i więcej 10

4,4-4,7 4 24-27,9 12 12,512,9 4 13-16,9 12 2 6 15 8

4,8-5,5 3 28-29,9 9 13-14,2 3 17-18,9 9 1 4 12-14 6

5,9-6 2 30-24,9 6 14,3-15,5 2 19-20,9 6 0 2 9-11 4

6,1 i

więcej

1 35 i

więcej

3 15,6 i

więcej

1 21 i

więcej

3 PoniŜej 9 2



38-56 - 5

31-37 - 4

23-30 - 3

18-22 - 2

poniŜej 18 - 1

15

U - 12

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,3

5 PoniŜej

22

15 PoniŜej

11

5 PoniŜej

12

15 3 10 17 i więcej 10

4,3-4,5 4 22-25,9 12 11-12,5 4 12-15,9 12 2 6 16 8

4,6-5,3 3 26-28-9 9 12,6-13,8 3 16-17,9 9 1 4 13-15 6

5,4-5,7 2 29-32,9 6 13,9-15,1 2 18-19,9 6 0 2 10-12 4

5,8 i

więcej

1 33 i

więcej

3 15,2 i

więcej

1 20 i

więcej

3 PoniŜej 10 2



38-56 - 5

31-37 - 4

23-30 - 3

18-22 - 2

poniŜej 18 - 1

16

U - 13

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,2

5 PoniŜej

19

15 PoniŜej

9,6

5 PoniŜej

11

15 3 10 17 i więcej 10

4,2-4,4 4 19-23,9 12 9,6-12,1 4 11-12,9 12 2 6 16 8

4,5-5,2 3 24-27,9 9 12,2-13,4 3 13-16,9 9 1 4 13-15 6

5,3-5,5 2 28-29,9 6 13,5-14,7 2 17-18,9 6 0 2 10-12 4

5,6 i

więcej

1 30 i

więcej

3 14,8 i

więcej

1 19 i

więcej

3 PoniŜej 10 2



38-56 - 5

31-37 - 4

23-30 - 3

18-22 - 2

poniŜej 18 - 1

17

U - 14

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,1

5 PoniŜej

18

15 PoniŜej

8,6

5 PoniŜej

10

15 3 10 17 i więcej 10

4,1-4,3 4 18-21,9 12 8,6-11,1 4 10-11,9 12 2 6 16 8

4,4-5,1 3 22-24,9 9 11,2-12,4 3 12-15,9 9 1 4 13-15 6

5,2-5,4 2 25-27,9 6 12,5-13,7 2 16-17,9 6 0 2 11-12 4

5,5 i

więcej

1 28 i

więcej

3 13,8 i

więcej

1 18 i

więcej

3 PoniŜej 11 2



38-56 - 5

31-37 - 4

23-30 - 3

18-22 - 2

poniŜej 18 - 1

18

U - 15

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,0

5 PoniŜej

17

15 PoniŜej

7,6

5 PoniŜej

9

15 3 10 17 i więcej 10

4-4,2 4 17-19,9 12 7,6-10,1 4 9-10,9 12 2 6 16 8

4,3-5 3 20-22,9 9 10,2-11,4 3 11-14,9 9 1 4 13-15 6

5,1-5,3 2 23-25,9 6 11,5-12,7 2 15-16,9 6 0 2 11-12 4

5,4 i

więcej

1 26 i

więcej

3 12,8 i

więcej

1 17 i

więcej

3 PoniŜej 11 2



38-56 - 5

31-37 - 4

23-30 - 3

18-22 - 2

poniŜej 18 - 1

19

U - 16

Prowadzenie

piłki

Zwroty z

piłk ą

Bieg

zwinnościowy

bez piłki

Drybling Uderzenia

piłki głową

Uderzenia piłki

stopą

Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)

Pkt. Czas

(sek.)


PoniŜej

4,0

5 PoniŜej

17

15 PoniŜej

7,6

5 PoniŜej

9

15 3 10 17 i więcej 10

4-4,2 4 17-19,9 12 7,6-10,1 4 9-10,9 12 2 6 16 8

4,3-5 3 20-22,9 9 10,2-11,4 3 11-14,9 9 1 4 13-15 6

5,1-5,3 2 23-25,9 6 11,5-12,7 2 15-16,9 6 0 2 11-12 4

5,4 i

więcej

1 26 i

więcej

3 12,8 i

więcej

1 17 i

więcej

3 PoniŜej 11 2



38-56 - 5

31-37 - 4

23-30 - 3

18-22 - 2

poniŜej 18 - 1

20

PROPOZYCJE OCENY PIŁKARSKIEJ SPRAWNO ŚCI TECHNICZNEJ

OPRACOWANE PRZEZ NIEMIECKI ZWI ĄZEK PIŁKI NOZNEJ - DFB

W kaŜdym kraju specjaliści, na podstawie wieloletnich doświadczeń i historii futbolu w

danym państwie, opracowali własne metody kontroli efektów treningowych w piłce noŜnej.

Kontrola treningowa młodych piłkarzy, zdaniem niemieckich specjalistów (Bauer 1994,

Bowinkelmann i wsp. 2001, Neumann 2001) powinna opierać się o obserwację zachowań

zawodnika podczas małych gier (szczególnie 4 na 4) lub gry właściwej oraz wyniki testów

sprawności ukierunkowanej i specjalnej. Podobnego zdania są szkoleniowcy z USA. Zdaniem

Philla i Simeona Nationall Staff Coaches with US Soccer (www.ntxsoccer.org), autorów

obszernego programu „4 vs. 4”, małe gry poparte testami są kluczem do kształtowania

umiejętności piłkarskich młodych zawodników. Testy sprawności specjalnej technicznej, jak

pisze Talaga (1997), polegają na wykonaniu zadania ruchowego lub szeregu zadań przez

zawodnika (lub zawodników) i ocenie ich wykonania na tle badanej grupy czy większej

populacji. Testy stosowane w piłce noŜnej, zdaniem Neumanna (2001) maja za zadanie

dostarczyć trenerowi wiadomości na temat poziomu i ewentualnych postępów w

kształtowaniu sprawności ukierunkowanej i specjalnej piłkarzy. Na podstawie danych

dostarczonych w wyniku systematycznej kontroli trener moŜe wyciągnąć wnioski, co do

efektywności dotychczasowej pracy oraz załoŜyć lub zmodyfikować plan pracy z

zawodnikami. W byłych RFN i NRD opracowano szereg testów sprawności specjalnej,

których przykładem są:

• Zestaw testów Degela i Rogalskiego opracowany w byłym NRD (Rogalski i Degel

1982). Próby badały stopień opanowania techniki piłki noŜnej i przeznaczone były dla

róŜnych grup wiekowych. Składał się on z 7 prób, których stopień trudności oraz

ocena punktowa zmieniała się w zaleŜności od wieku badanych. Próby obejmowały:

Ŝonglerkę, strzały do małej bramki z piłki stojącej, po prowadzeniu i po podaniu,

dośrodkowania do celu, oraz prowadzenie piłki w slalomie z i bez strzału na bramkę

(Stuła 1989)

• Test techniki juniorów opracowany w byłej RFN (Maier, Pfeifer, Wittmann 1986).

Próby obejmowały: strzały plasowane do róŜnej wielkości małych bramek, górne

uderzenia piłki do celów, wrzut piłki z autu na odległość, strzały do bramki

podzielonej na sektory, piłkarski slalom z prowadzeniem piłki oraz próbę

szybkościowo-techniczną.

21

W latach 90. swoją propozycję oceny sprawności technicznej przedstawił takŜe Bauer

(1994). Jego test ocenia: celność strzałów na bramkę, prowadzenie piłki połączone z

podaniem w biegu po obwodzie kwadratu, podanie piłki w biegu po obwodzie kwadratu,

dośrodkowania piłki do celu i prowadzenie piłki slalomem. Wartości testu ujmuje jednak brak

punktacji i norm dla poszczególnych grup wiekowych.

Republika Federalna Niemiec jest federacją, w skład, której wchodzi 16 krajów

związkowych, zwanych landami. KaŜdy land posiada własny związek piłki noŜnej, który

posiada względnie duŜą autonomię. Do jego obowiązków oprócz prowadzenia rozgrywek

piłkarskich, naleŜy takŜe nadzorowania szkolenia w klubach i selekcja utalentowanej

piekarsko młodzieŜy. W związku z tym kaŜdy związek ma takŜe prawo opracować własne lub

stosować proponowane przez DFB, środki kontroli treningowej, które pomagają

szkoleniowcom i selekcjonerom kontrolować poziom umiejętności i ukierunkowanej

sprawności fizycznej młodych piłkarzy we własnym landzie.

1. Propozycja oceny sprawności specjalnej OZPN landu Meklemburgi i Pomorza

Przedniego

W 2001 roku okręgowy związek piłki noŜnej landu Meklemburgi i Pomorza Przedniego

opracował i wydał własną propozycje testów sprawności specjalnej przeznaczonych dla

wszystkich grup wiekowych. Testy moŜna podzielić na analityczne i syntetyczne. Testy

analityczne starają się w załoŜeniu koncentrować na jednym wybranym elemencie piłkarskiej

techniki specjalnej (np. uderzenie, przyjęcie lub prowadzenie piłki). Testy syntetyczne

natomiast oceniają poziom kilku elementów w formie kompleksowej. Ze względu na wąskie

ramy opracowania ograniczono się do przedstawienia tylko kilku testów analitycznych

(Neumann 2001).

• Próba uderzenie piłki wewnętrzną częścią stopy.

Zawodnik uderza piłkę po prowadzeniu (3-5m) do bramki o szerokości 150 cm (rys 7). Próbę

wykonuje się 12 razy (6 razy prawą i 6 razy lewą nogą). Odległość miejsca uderzenia piłki od

bramki wynosi: do U62 włącznie – 8 m, do U10 – 10 m, do U14 – 12 m i do U18 – 15 m.

2 U6 (Under 6) – to oznaczenie FIFA grup wiekowych obejmujących zawodników poniŜej 6 roku Ŝycia.

22

Ryc. 7. Próba uderzenie piłki wewnętrzną częścią stopy

• Próba uderzenia piłki wewnętrznym/zewnętrznym podbiciem stopy 1.

Zawodnik uderzą górną lub półgórną piłkę do kwadratu po prowadzeniu (3-5m). Próbę

wykonuje się 12 razy (6 razy prawą i 6 razy lewą nogą). Odległość miejsca uderzenia piłki od

najbliŜszej linii kwadratu wynosi: do U6 – 8 m, do U10 – 12 m, do U14 – 16,5 m i do U18 –

25 m (ryc. 8).

Ryc. 8. Próba uderzenia piłki wewnętrznym/zewnętrznym podbiciem stopy 1

• Uderzenie piłki prostym podbiciem stopy

Zawodnik uderza piłkę prostym podbiciem po prowadzeniu (3-5m) do pełno wymiarowej

bramki (do U10 bramka o wymiarach 5 x 2m). Próbę wykonuje się 12 razy (6 razy prawą i 6

razy lewą nogą). Odległość miejsca uderzenia piłki od bramki wynosi: do U6 – 8 m, do U10 –

10 m, od U14 wzwyŜ – 16,5 m (rys. 9).

23

Ryc. 9. Próba uderzenia piłki prostym podbiciem stopy

• Próba uderzenia piłki wewnętrznym/zewnętrznym podbiciem stopy do celu 2.

Zawodnik uderza piłkę wewnętrznym/zewnętrznym podbiciem stopy do celu, który stanowi 5

zawieszonych na poprzeczce bramki obręczy gimnastycznych (rys. 10). Obręcze nie mogą się

poruszać. Trafienie w zewnętrzne obręcze daje 3 pkt., kolejne dwie – 2 pkt., natomiast

trafienie w środkową obręcz daje 1 pkt. Zawodnik zadanie wykonuje 10 razy (5 razy prawą i

5 razy lewą nogą). Odległość miejsca uderzenia piłki od najbliŜszej linii kwadratu wynosi: do

U10 – 10 m, do U14 – 12 m i do U18 – 14 m.


• Próba prowadzenie piłki stopą

Zawodnik prowadzi piłkę slalomem między 7 tyczkami (rys. 11). Zawodnik wykonuje próbę

dwukrotnie zaczynając raz z lewej, raz z prawej strony pachołka z 5 min. Przerwą miedzy

powtórzeniami.

24


Inna formą oceny umiejętności piłkarskich proponowana przez DFB jest obserwacja gry

zawodnika podczas gry 4 x 4. Autorzy proponują w skali od 1 do 6 (1- niedostateczny; 6-

celująco) oceniać następujące elementy sprawności technicznej w formie kompleksowej

(syntetycznej).

Pomimo niewątpliwej przydatności przedstawionych wyŜej testów sprawności

technicznej w piłce noŜnej w oczy rzuca się brak norm, do których moŜna byłoby przyrównać

badanych osobników by móc wiarygodnie ocenić ich poziom na tle populacji czy innych

piłkarzy w danym roczniku. Ten niedostatek zmniejsza w pewnym stopniu wartość owych

testów jako narzędzi diagnostycznych.

Odmienną propozycją oceny sprawności specjalnej, wzbogaconą dodatkowo o normy

dla trzech przedziałów wiekowych piłkarzy noŜnych, przedstawili specjaliści z Niemieckiego

Związku Piłki NoŜnej (DFB)

25

2. Propozycja oceny piłkarskiej sprawności specjalnej Niemieckiego Związku Piłki

NoŜnej - DFB

W 2001 roku na zlecenie Niemieckiego Związku Piłki NoŜnej opracowano baterie

testów tzw. „Odznakę DFB” (Bowinkelmann i wsp. 2001), która stała się częścią aktualnego

programu Niemieckiego Związku Piłki NoŜnej o nazwie „Talente Fordern und Fordern”.

Jego zadaniem jest dodatkowe wyselekcjonowanie utalentowanej piłkarko młodzieŜy. W tym

celu utworzono w kaŜdym landzie dziesiątki tzw. punktów kontrolnych, w których

zatrudnieni przez DFB trenerzy mają za zadanie za pomocą testów i obserwacji meczów

dostarczyć związkowi danych o wybitnie uzdolnionych zawodnikach w danym landzie.

Odznaka DFB składa się z 7 prób sprawności technicznej przeznaczonych dla piłkarzy od 10

roku Ŝycia. Za kaŜdą próbę moŜna otrzymać maksymalnie 60 punktów. W sumie, za cały

bezbłędnie wykonany test moŜna było otrzymać 420 punkt. Do 13 roku Ŝycia zawodnicy

wykonują zadania testowe piłkami o rozmiarze 4 (350g).

Określona liczba zdobytych punktów, udokumentowana i potwierdzona przez trenera,

przesłana następnie do siedziby DFB, uprawnia do otrzymania złotej, srebrnej lub brązowej

odznaki. Według zaleceń związku piłkarze odznaczeni złotą odznaką powinni być poddani

szczególnej obserwacji. Detale dotyczące punktacji przedstawia tabela 1.

Tabela 1. Normy punktowe dla poszczególnych grup wiekowych.

Dzieci (10 - 13 lat) MłodzieŜ (14 – 16 lat) Dorośli (od 17 lat) Odznaka

260 i więcej 300 i więcej 340 i więcej Złota

220 260 300 Srebrna

180 220 260 Brązowa

Testy sprawności specjalnej obejmują 7 następujących prób (www.dfb.de):

26

Uderzenia rotacyjne piłki z naroŜnika pola karnego przy linii bramkowej

Zawodnik uderza piłkę czterokrotnie z jednego z trzech następujących punktów (ryc. 12):

A. Punktu łączącego pole karne z linią końcowa boiska.

B. Punktu lezącego na linii pola karnego, oddalonej od linii końcowej o 1 m.

C. Punktu lezącego na linii pola karnego, oddalonej od linii końcowej o 3 m.

Zawodnik sam wybiera stronę i punkt, z którego będzie oddawał strzały. Punktacja jest

następująca: za uderzenie A – 20 pkt., B – 15 pkt., C – 10 pkt. Końcowy wynik testu stanowi

suma trzech najlepszych rezultatów. W sumie maksymalnie za próbę moŜna otrzymać 60 pkt.

(wyłącznie wtedy, gdy zawodnik oddał trzy celne strzały z punktu A).

Ryc. 12. Uderzenia rotacyjne piłki z naroŜnika pola karnego przy linii bramkowej

Źródło: www.dfb.de

*TORLINIE – linia bramkowa

27

Drybling

Zawodnik ma za zadanie przeprowadzić piłkę po torze przeszkód (kwadrat 14x14 m) w

jak najkrótszym czasie (rys. 13). Próbę wykonuję się dwa razy. Wynik końcowy stanowi

lepszy rezultat. Odliczanie czasu rozpoczyna się wraz z pierwszym ruchem badanego, a

kończy w momencie gdy przekroczy on wraz z piłką linię mety (między punktem startu i

mety). Punktację dla wszystkich grup wiekowych prezentuje tabela 2.

Tabela 2. Punktacja próby dryblingu dla wszystkich grup wiekowych .

Czas Punkty

PoniŜej 18 sek. 60 pkt.

18-20 sek. 50 pkt.

21-23 sek. 40 pkt

24-26 sek. 30 pkt.

27-30 sek. 20 pkt.

Ponad 30 sek. 0 pkt.

Ryc. 13. Drybling


*START – punkt startowy

*ZIEL – meta *UMLAUFEN – obiegnąć *MARKIERUNGSKREIDE – linia kredą

28

śonglerka piłką

Zawodnik ma za zadanie jak najdłuŜej Ŝonglować piłką w kwadracie 10x10 m. Zadanie

rozpoczyna on z własnego podrzutu rękoma. Próbę wykonuje się dwukrotnie. W momencie

upadku piłki na podłoŜe lub jej wyjścia całym obwodem poza pole kwadratu - liczenie zostaje

wstrzymane. Wynik końcowy stanowi lepszy rezultat. Przed właściwym testem zawodnik

moŜe dwa razy spróbować Ŝonglerki poza kwadratem. Za kaŜde dotkniecie piłki badany

otrzymuje 1 pkt. Maksymalna liczba punktów moŜliwych do zdobycia w tej próbie wynosi

60.

Odbicia piłki od ławeczki

Zawodnik musi uderzać piłkę wyłącznie wewnętrzną częścią stopy, o ławeczkę o

wysokości max. 30 cm (rys. 14), znajdującej się na linii o długości 10 m. Odległość

uderzającego od ławki nie moŜe być mniejsza niŜ 5 m. Piłkę moŜna uderzać po lub bez

przyjęcia. Zawodnik wykonuje próbę 1 raz przez 30 sekund, a kaŜde odbicie od ławeczki

liczy się za 3 pkt. Podczas próby badany moŜe raz skorzystać z zapasowej piłki (leŜącej przy

jednym ze słupków), bez zatrzymywania czasu. Maksymalna ilość punktów do zdobycia

wynosi 60.

Ryc. 14. Odbicia piłki od ławeczki – „as krótkich podań”


*BANK – ławeczka gimnastyczna

29

Uderzenia piłki głową do bramki

Zawodnik w ruchu uderza piłkę dorzuconą przez partnera (oburącz od dołu) stojącego

obok słupka bramki, w jedno z wyznaczonych na bramce 5 x 2 m pól (rys.15). Uderzając

piłkę w dolny sektor moŜe się ona odbić tylko jeden raz od ziemi. Trafienie jest takŜe

zaliczone, gdy piłka, dotykając linii ograniczających sektor, wpadnie do bramki. KaŜdy

zawodnik wykonuje z odległości 5 m trzy uderzenia w dolny i trzy uderzenia w górny sektor

bramki. Za kaŜde trafienie zawodnik otrzymuje 10 pkt. Maksymalna ilość punktów do

zdobycia w tej próbie wynosi 60.

Ryc. 15. Uderzenia piłki głową do bramki


*ZIELRECHTECK – cel o kształcie prostokąta

30

Dośrodkowania piłki do celu

Zawodnik uderza stojącą piłkę wewnętrznym podbiciem dowolnej stopy do celu, który

stanowi kwadrat o bokach 5 m. BliŜszy bok kwadratu jest oddalony od linii uderzenia piłki o

20 m (do 13 lat) lub o 25 m (od 14 lat). Zawodnik uderza pikę 3 razy, a kaŜde trafienie liczy

się za 20 pkt. Wynik końcowy stanowi suma rezultatów 3 uderzeń. Maksymalna ilość

punktów do zdobycia wynosi 60 (rys. 16).

Ryc. 16. Dośrodkowania piłki do celu


31

Uderzenia piłki na dokładność z punktu rzutów karnych

Z punktu rzutu karnego zawodnik oddaje 6 strzałów na bramkę, podzieloną na 6 sektorów

(rys.17). Trafienie w dany sektor daje zawodnikowi określoną ilość pkt. Maksymalna ilość

punktów do zdobycia wynosi 60.

Ryc. 17. Uderzenia piłki na dokładność z punktu rzutów karnych


*ELFMETERPUNKT – punkt rzutów karnych

Podsumowanie

Polska literatura przedmiotu dotycząca kontroli treningowej, podobnie jak niemiecka

jest takŜe bogata. Liczni autorzy (Stuła 1989, Kapera 1997, Talaga 1999, Gołaszewski 1998,

Przybylski 1998, Cicirko i Syryjczyk 2000 i inni) od lat podejmują próby optymalizacji

istniejących oraz opracowania nowych metod i środków kontroli przebiegu procesu szkolenia

w piłce noŜnej.

Jest rzeczą oczywistą, Ŝe nawet najbardziej kompleksowy test nie będzie perfekcyjnym

narzędziem kontroli sprawności technicznej młodych piłkarzy. Nie mniej jednak wyniki

testów podparte obserwacja zawodników podczas gry moŜe pomóc trenerom nie tylko

kontrolować proces szkoleniowy, ale takŜe wyselekcjonować uzdolnioną piłkarsko młodzieŜ

do reprezentacji regionalnych i narodowych. RozwaŜenia wymaga równieŜ idea konstrukcji,

32

wzorem Niemiec, ogólnokrajowego nowoczesnego Polskiego testu lub baterii testów

sprawności piłkarskich.

Piśmiennictwo:

• Bauer G. (1994) „Lehrbuch Fussball.“ BLV Verlag MbH, Munchen

• Bischops K., Gerards H.W. (1998) „Kinder- und Jugendfussball“ Meyer&Mayer

Verlag.

• Bowinkelmann J., Grein A., Meier W., Mobius W., Rotemoller E., Trockel K.H.,

Schrader D. (2001) „Das DFB-Fussball-Abzieichen.“ DFB Frankfurt/Main.

• Cicirko L., Syryjczyk J. (2000) „Zarys teorii i praktyki piłki noŜnej.” Calamus Biała

Podlaska.

• DFB-CD-Rom „Ballzauber – Lehrprogramm fur das interaktive Eigentraining.“,

Philippka–Sportverlag. 2001.

• Gołaszewski J. (1998) „Piłka noŜna. Przewodnik metodyczno-szkoleniowy.“ AWF

Poznań

• Kapera R. (1997) „Piłka noŜna. Trening dzieci.” PWS Sprint Warszawa

• Maier W., Pfeifer W., Wittmann F. (1986) „Fussball Praxis.“ WFV, Stuttgart

• Neumann W. (1997) “Lehrprogramm, B-Lizenz Aufbaukurs.“ Landesfussballverband

– Meklemburg-Vorpommern E.V.

• Neumann W. (2001) „Testformen zur komplexen leistungsuberprufung.”

Landesfussballverband – Meklemburg-Vorpommern E.V

• Przybylski W. (1998) „Piłka noŜna dzieci i młodzieŜy.“ W: Piłka noŜna – część 2 –

Trening.” (red. W. Przybylski) s. 155 – 197, AWF Gdańsk.

• Rogalski N., Degel G. (1982) „Fussball.” Sportverlag Berlin.

• Stuła A (1989) „Testy i sprawdziany stosowane w szkoleniu piłkarzy noŜnych.“ AWF

Poznań.

• Talaga J. (1999) „Atlas ćwiczeń piłkarskich, tom 1: Technika.“ Ypsylon, Warszawa.

• Www.dfb.de .

• Www.ntxsoccer.org.

TESTY PIŁKARSKIEJ SPRAWNO ŚCI TECHNICZNEJ...

Documents

Transcript of TESTY PIŁKARSKIEJ SPRAWNO ŚCI TECHNICZNEJ...