Sylabus_zajecia_07.08_marca

8/7/2019 Sylabus_zajecia_07.08_marca

1/7

1

Zajcia 07-08 marca 2011

Blok II. System ubezpiecze spoecznych jako obszar zainteresowania politykispoecznej

Zajcia 1.1. System ubezpiecze spoecznych jako cz systemu zabezpieczenia spoecznego2. Systemu ubezpiecze spoecznych w Polsce:y ubezpieczenie emerytalne

y ubezpieczenie rentowey ubezpieczenie w razie choroby i macierzystway ubezpieczenie wypadkowe

3. Istota i rola ubezpieczenia emerytalnego4. Definicja systemu ubezpieczenia emerytalnego5. Rodzaje systemw emerytalnych6. Typy finansowania7. Konstrukcja systemu emerytalnego w Polsce8. Reforma emerytalna i jej wpyw na obecny ksztat systemu:

y przesanki reformy emerytalnejy wprowadzone zmianyy ocena dokonanych reform

Literatura: dowolne rda zwizane z tematyk zaj, np. ksika: System ubezpiecze spoecznych. Zagadnieniapodstawowe. Pod red. Z. Kluszczynskiej i G. Szpor. LexisNexis. Warszawa 2009.

Sylabus do zaj zawiera podstawowe treci dotyczce systemu ubezpiecze spoecznych.

AD1.SYSTEM UBEZPIECZE SPOECZNYCH JAKO CZ SYSTEMU ZABEZPIECZENIA SPOECZNEGO

Na system zabezpieczenia spoecznego skadaj si:

1. Realizacja wiadcze z ubezpieczenia spoecznego:a) z ubezpieczenia emerytalno-rentowego,

b) z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyskiego.

2. Realizacja wiadcze pozaubezpieczeniowych:a) wspierajcych rodzin,b) kombatanckich.

3. Realizacja zada w ramach pomocy spoecznej:a) wypata zasikw,b) opieka instytucjonalna,c) opieka zastpcza nad dzieckiem.

4. Dziaania na rzecz osb niepenosprawnych.

AD.2. SYSTEM UBEZPIECZE SPOECZNYCH W POLSCE

Ubezpieczenie spoeczne realizowane jest na podstawie przepisw ustaw: o systemie ubezpiecze spoecznych oraz oemeryturach i rentach z FunduszuUbezpiecze Spoecznych. Ubezpieczeniem tym objci s wszyscy na terenie Polski pracownicy i inne osoby z wyczeniem osb ubezpieczonych w systemie rolniczym oraz systemiezaopatrzeniowym.

W systemie ubezpieczeniowym wyodrbnia si:a) ubezpieczenie emerytalne,b) ubezpieczenia rentowe,


2/7

2

c) ubezpieczenia w razie choroby i macierzystwa,d) ubezpieczenie z tytuu wypadkw przy pracy i chorb zawodowych.

Zgodnie z zasadami reformy ubezpiecze spoecznych, skadka na ubezpieczenie spoeczne dzielona jest wzalenoci od ryzyka ubezpieczeniowego, a wpywy z tych skadek tworz odrbne fundusze:

a) emerytalny, ze skadek opacanych w rwnych czciach przez pracownikwi pracodawcw 19,52% wynagrodzenia, pracownik i pracodawca po 9, 76 %,b) rentowy, ze skadek opacanych przez pracownikw i pracodawcw 6% (z czego pracownik 1,5% podstawy

wynagrodzenia, pracodawca 4,5% podstawy wynagrodzenia),c) chorobowy, ze skadek opacanych przez pracownikw 2,45% wynagrodzenia,d) wypadkowy, ze skadek opacanych przez pracodawcw w wysokoci pomidzy 0,4%8,12% wynagrodzenia.Wysoko tej skadki na ubezpieczenie wypadkowe jest zrnicowana w zalenoci od wielkoci patnika skadekoraz zagroe zawodowych wystpujcych w miejscu pracy i ich skutkw.

wiadczenia z ubezpieczenia s finansowane przez Fundusz Ubezpiecze Spoecznych (FUS) z odpowiednich jegoczci. Fundusz ten nie posiada osobowoci prawnej, a dysponentem jego rodkw jest Zakad UbezpieczeSpoecznych (ZUS).

ROLNICZY SYSTEM UBEZPIECZENIA SPOECZNEGO

Ubezpieczenie spoeczne rolnikw realizowane jest na podstawie przepisw ustawyo ubezpieczeniuspoecznym rolnikw (Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu spoecznym rolnikw (Dz.U. z 2009 r. Nr 97,poz. 800, z pn. zm.)). Ubezpieczeniem tym objci srolnicy majcy obywatelstwo polskie oraz pracujcy z nimidomownicy. Obowizek ubezpieczenia dotyczy rolnikw, ktrzy prowadz dziaalno rolnicz w gospodarstwach opowierzchni powyej 1 ha przeliczeniowego.

W ubezpieczeniu rolniczym wyodrbnia si:a) ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyskie,b) ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

Ubezpieczenia emerytalno-rentowe finansowane s przez fundusz emerytalno- rentowy. Fundusz ten nie posiadaosobowoci prawnej, a jego rodkami finansowymi dysponuje Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego(KRUS).

Tworzony jest on:a) ze skadek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe paconych przez rolnikw. Wysoko skadki jest ustalana cokwarta i jest ona rwna wysokoci 30% emerytury podstawowej obowizujcej w danym kwartale (poczwszy od IIkwartau 2009 r. skadka ta wynosi 203 z),b) z dotacji z budetu pastwa, ktre stanowi ok. 94% przychodw tego Funduszu.

Ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i macierzyskie finansowane s ze rodkw pozabudetowych, tzn. zFunduszu Skadkowego Ubezpieczenia Spoecznego Rolnikw. Fundusz ten posiada osobowo prawn, a funkcjezarzdu tym funduszem peni z urzdu Prezes KRUS pod nadzorem Rady Rolnikw. Tworzony jest on ze skadek naubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyskie paconych przez rolnikw, oraz z innych rde okrelonychw statucie Funduszu.Wysoko skadki jest ustalana co kwarta ( poczwszy od II kwartau 2009 r. skadka ta wynosi 90 z za kadosob).

SYSTEM ZAOPATRZENIA EMERYTALNEGO

Ubezpieczenie z systemu zaopatrzenia emerytalnego realizowane jest na podstawie przepisw ustaw: o zaopatrzeniuemerytalnym onierzy zawodowych orazich rodzin, o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, UrzduOchronyPastwa, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarneji Suby Wiziennej orazich rodzin oraz prawo o ustroju sdw powszechnych.

Systemem zaopatrzenia emerytalnego objci s wojskowi, funkcjonariusze sub mundurowych oraz sdziowie iprokuratorzy.


3/7

3

W ramach zaopatrzenia emerytalnego przysuguj:a) wiadczenia pienine: emerytura, renta inwalidzka, renta rodzinna, dodatki do emeryturylub renty, zasiek pogrzebowy,b) inne wiadczenia i uprawnienia: wiadczenia lecznicze, wiadczenia socjalne.

wiadczenia te finansowane s przez odpowiednie resorty (MON, MSWiAoraz MS) ze rodkw budetu pastwa.

rdo: Polska 2010. Raport o rynku pracy oraz zabezpieczeniu spoecznym. MPiPS. Warszawa 2010, s.93 -96.

AD.3.ISTOTA I ROLA UBEZPIECZENIA EMERYTALNEGO

Zabezpieczenie emerytalne stanowi cze szerzej rozumianego, organizowanego przez pastwo systemuzabezpieczenia spoecznego, ktry na zapewni obywatelom okrelony standard bezpieczestwa socjalnego. Zakresprzedmiotowy zabezpieczenia spoecznego wyznacza katalog ryzyk spoecznych (zwanych te socjalnymi).

Zabezpieczenie emerytalne dotyczy ryzyka staroci, czyli okresu po osigniciu umownego wieku, nazywanegoemerytalnym. Zabezpieczenie emerytalne stanowi wyranie wyodrbniony pod wzgldem przedmiotowym(materialny aspekt ryzyka staroci) podsystem w ramach zabezpieczenia spoecznego. Podobnie jak w wypadkusystemu zabezpieczenia spoecznego w konstruowaniu systemu zabezpieczenia emerytalnego mona stosowa trzytechniki, ale zdecydowanie dominuje tutaj finansowanie o charakterze ubezpieczeniowym, czyli tworzenie funduszyemerytalnych ze skadek. W Polsce wystpuj te dofinansowanie lub w caoci finansowanie z budetu pastwaemerytur niektrych grup zawodowych (rolnicy, prokuratorzy, suby mundurowe). Finansowania wiadczeemerytalnych z funduszy charytatywnych raczej si nie spotyka.

rdo: Leksykon polityki spoecznej, pod red. B. Rysz-Kowalczyk, Oficyna Wydawnicza ASPRA JR, Warszawa 2001.

Ad. 4. DEFINICJA SYSTEMU ZABEZPIECZENIA EMERYTALNEGO

Og rozwiza instytucjonalnych, zmierzajcych poprzez ustalenie zasad: gromadzenia rodkw emerytalnych powstawania uprawnie i kapitaw emerytalnych wypat wiadcze emerytalnych

do zapewnienia uczestnikom systemu na okres staroci odpowiednich dochodw w postaci pieninych wiadczeemerytalnych.rdo: jw.

AD.5.RODZAJE SYSTEMW EMERYTALNYCH

Systemy emerytalne oglnie mona podzieli na systemy:1) o zdefiniowanym wiadczeniu - wyrnia je okrelony wr na wypacanie wiadcze, co wymaga

dopasowania wysokoci skadek do spodziewanych wypat wiadcze,2) o zdefiniowanej skadce - okrelaj sam wymiar paconych skadek, a wiadczenie jest wynikowe, cile

uzalenione od zgromadzonych w ten sposb uprawnie i kapitaw emerytalnych.

AD.6.TYPY FINANSOWANIA

Systemy emerytalne mog by finansowe repartycyjnie lub kapitaowo.

1) Finansowanie repartycyjne - oparte jest na zobowizaniach midzypokoleniowych, co oznacza, e ze skadekprzyszych emerytw (pokolenia modszego) tworzony jest fundusz, z ktrego s wypacane na bieco wiadczeniaemerytalne nalene aktualnym emerytom (pokoleniu starszemu). Pacc skadki modsze pokolenie nabywajednoczenie uprawnienia emerytalne, ktre w przyszoci bd realizowane w postaci emerytur wypacanych zfunduszu powstajcego ze skadek kolejnego pokolenia.

Wady finansowania repartycyjnego:1) podatno na zaburzenia demograficzne,2) zmniejszenie iloci osb opacajcych skadki wskutek:

bezrobocia, wzrostu szarej strefy


4/7

4

migracji ludnoci za granic2) Finansowanie kapitaowe - polega na systematycznym wpacaniu skadek do funduszy emerytalnych (instytucjioglnego inwestowania), ktrych zadaniem jest pomnaanie gromadzonych rodkw emerytalnych poprzezinwestycje finansowe. Osignite w ten sposb zasoby kapitaowe s rdem wypat stosownych wiadczeemerytalnych.

Zagroenia systemu kapitaowego:1) straty z inwestycji kapitaowych2) utrata wartoci pienidza wskutek inflacji, kryzysw gospodarczych, wojen itp.

W praktyce systemw emerytalnych wykorzystywane s one rwnolegle. Jednoczesne finansowanierepartycyjne i kapitaowe ma gwarantowa wydolno finansow systemw emerytalnych. Bezwzgldnym warunkiemskutecznoci wspomagania rozwizania repartycyjnego przez rozwizanie kapitaowe jest efektywne inwestowanierodkw.

AD.7.KONSTRUKCJA SYSTEMU EMERYTALNEGO W POLSCEWSTP

Obecnie funkcjonujcy system emerytalno zdefiniowany zosta ustawo systemie ubezpiecze spoecznych orazustaw o emeryturach i rentach z FunduszuUbezpiecze Spoecznych.System ten oparty jest na mechanizmie uzaleniajcym wysoko przyszej emerytury wycznie od wysokoci sumyopaconych skadek, sytuacji na rynku pracy (w przypadku uczestnictwa w I filarze) lub efektywnoci inwestowaniarodkw zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych (w II filarze).

KONSTRUKCJA SYSTEMU:

W Polsce system emerytalny jest skonstruowany w sposb klasyczny, tj. opiera si na trzech filarach. Wtakiej konstrukcji systemu emerytalnego eksponuje si przede wszystkim kryterium podmiotowe. Chodzi tu oinicjatora danej czci systemu, czyli tego kto dba o dochody przyszych emerytw. Nieobojtnym jest takekryterium dochodowe, a wic ustalenie, jaki dochd emerytalny jest zapewniamy przez poszczeglne czci systemu.Mona wyrni dochd na poziomie standardowej emerytury, a take dochody uzupeniajce, wynikajce zuczestnictwa w dodatkowych przedsiwziciach emerytalnych.

Filary systemu:

1) Filar I, to Fundusz Ubezpiecze Spoecznych (FUS) bdcy w dyspozycji ZUS. Skadka w tej czci systemuemerytalnego jest obowizkowa. Przyszy emeryt gromadzi na indywidualnym koncie uprawnienia emerytalne,ktre s cay czas waloryzowane.


5/7

5

2) Filar II to OFE, zarzdzane przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne. Skadka w tej czci sytemu jesttake obowizkowa. Przyszy emeryt gromadzi na indywidualnym rachunku w OFE kapita emerytalny, ktryma by pomnaany przez inwestowanie na rynkach finansowych.

3) Filar III systemu emerytalnego to gwnie Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Zaliczanie do trzeciegofilara innych przedsiwzi emerytalnych jest zasadne, jeeli cechuje je systematyczne oszczdzanie iwykorzystywanie rodkw dopiero w okresie staroci, np. indywidualne konta emerytalne.

Trjfilarowy system emerytalny w Polsce:

zasada przystpieniazasada finansowania

obowizkowe dobrowolne

repartycyjne filar Ikapitaowe filar II filar III

Sprawowanie nadzoru

ZUS- filar I Komisja Nadzoru Finansowego - filar II/III

Koncepcj docelowego modelu systemu emerytalnego okrelia wprowadzana od 1999 r. reforma emerytalna.

AD.8.REFORMA EMERYTALNA I JEJ WPYW NA OBECNY KSZTAT SYSTEMU:

W 1999 roku Polska jako jeden z pierwszych krajw w Europie przeprowadzia gruntown reformsystemu emerytalnego. Bya to jedna z najwaniejszych zmian, jakie udao si wprowadzi w naszym kraju po 1989roku. Poprzedni system by typow piramid finansow, skazan na bankructwo. Jej ywot by podtrzymywanywycznie dziki dotacjom z pienidzy podatnikw.

Wprowadzenie reformy emerytalnej byo koniecznoci przede wszystkim ze wzgldu na zmieniajce siwarunki demograficzne i gospodarcze. Polska w tym wzgldzie jest krajem wiodcym w Europie. Funkcjonujcyprzed 1999 r. system emerytalny nie spenia kryterium racjonalnoci i nie przystawa do zasad gospodarki rynkowej,przede wszystkim ze wzgldu na zbyt saby zwizek midzy indywidualn aktywnoci i przezornociubezpieczonych, a poziomem wiadcze. Jego utrzymanie w niezmienionym ksztacie prowadzioby do zaamaniafinansw publicznych lub istotnego zmniejszenia wysokoci wiadcze.

Stary system emerytalny (repartycyjny) by rezultatem czego w rodzaju umowy midzypokoleniowej. Wsystemie takim ludzie aktywni zawodowo wpacaj cz zarobionych pienidzy do wsplnej kasy, z ktrej na biecowypacane s wiadczenia (emerytury) osobom ju niepracujcym. Podstaw systemu by Zakad UbezpieczeSpoecznych (ZUS).

Stary system nie zachca do pacenia wysokich skadek - przede wszystkim dlatego, e wysoko emeryturymiaa raczej niewielki zwizek z wpacanymi wczeniej pienidzmi.Wysoko emerytury bya uzaleniona od:

y wysokoci tzw. podstawy wymiaru,y uwzgldnionego okresu skadkowego i nieskadkowego,y kwoty bazowej, obowizujcej w dacie powstania prawa do wiadczenia.

Emerytura = 0,24 x kwota bazowa x 0,013 P x LS + 0,007 P x LN

Gdzie:y KB 100% przecitnego wynagrodzenia pomniejszonego o skadki na ubezpieczenie spoeczne (ogaszanacorocznie przez GUS, obowizuje od 1 marca do koca lutego nastpnego rokuy P - podstawa wymiaru emerytury: 20 dowolnie wybranych ze stau pracy lat przypadajcych przed rokiem

zgoszenia wniosku o emerytur lub 10 kolejnych przepracowanych lat wybranych z 20 lat poprzedzajcychrok, w ktrym zgoszono wniosek.

y LS - lata skadkowe (okres opacania skadek na ZUS: np. okres urlopu macierzyskiego, pobierania zasikudla bezrobotnych i oczywicie pracy),

y LN - lata nieskadkowe (niektre okresy pozostawania bez pracy i niepacenia skadek, np. studia dzienne,urlopy wychowawcze).


6/7

6

Ze wzoru wynika jasno, e stary system mia charakter socjalny - najwikszy wpyw na wysoko emeryturymiaa nie liczba przepracowanych lat czy wpacone wiadczenia, ale aktualne rednie wynagrodzenie w gospodarce,wyliczane przez Gwny Urzd Statystyczny.

Dlatego te mao czytelne zasady obliczania emerytury i niewielki zwizek jej wysokoci z uprzedniopaconymi skadkami zachcay do ucieczki w tzw. szar stref. Firmy wolay wypaca wynagrodzenia "na czarno",nie bdc obcionymi wysokimi skadkami na ZUS. Pracownicy godzili si na to, bo sami dostrzegali luny zwizekpomidzy skadkami a pniejszymi wiadczeniami.

Do najistotniejszych wad starego systemu naley zaliczy ma jego wydolno. Zawiniy tu przede

wszystkim pozostaoci z poprzednich lat: niski wiek emerytalny, szerokie uprawnienia dla rnych bran i grupzawodowych itd. Stary system emerytalny niesprawiedliwie wynagradza wic jedne grupy zawodowe koszteminnych, nadmiernie obcia pokolenia czynne zawodowo i upi skr przedsibiorstw pobierajc od pracodawcwpotne skadki na Zakad Ubezpiecze Spoecznych. Jeszcze w 1981 roku obcienie pac z tytuu ZUS wynosio 25proc., w roku 1989 ju 38 proc., a w latach 90 tych signo 45 procent.

REFORMA EMERYTALNA

Nowy system emerytalny wprowadzony w 1999 roku ma taki sam generalny cel spoeczny, jak zlikwidowanypoprzedni system. Cel ten jest jednak osigany innymi, nowoczeniejszymi metodami - reforma emerytalna polegaana zmianie metod, a nie celw systemu.

Spoeczny cel systemu, pozostajc niezmieniony, zosta rozszerzony w ten sposb, e w wikszym zakresieuwzgldnia aspekt midzypokoleniowy. Stary system skoncentrowany by na interesie kadego kolejnego pokolenia

emerytw, podczas gdy nowy bierze pod uwag interes kadego kolejnego pokolenia w obu fazach ycia: aktywnej iemerytalnej. Innymi sowy brany jest pod uwag take interes biecego pokolenia pracujcego.

Cay system, bez wzgldu na charakter podmiotu zarzdzajcego, jak i na sposb zarzdzania, realizuje takisam cel spoeczny, ktrym jest umoliwienie caemu spoeczestwu bezpiecznego i moliwie najtaszegoprzeniesienia czci dochodu z okresu aktywnoci zawodowej na cay okres staroci. Okrelenie najtaszego odnosisi tu do kosztw uczestnictwa (skadki), a nie kosztw obsugi (opaty), ktre s odrbn kwesti.

Tak rozszerzony w kontekcie midzypokoleniowym spoeczny cel nowego systemu emerytalnego tozapewnienie midzypokoleniowej rwnowagi, ktra polega na tym, e dobrobyt kadego kolejnego pokolenia marwn wag. Stary system emerytalny, jak i wikszo tradycyjnych systemw w innych krajach nie spenia tegowarunku.

Stary system emerytalny by wtopiony w szerszy system ubezpiecze spoecznych. Zasadniczym krokiemprzed wprowadzeniem nowego systemu byo wydzielenie w starym systemie ubezpiecze spoecznych jego czci

emerytalnej i jej likwidacja dla osb urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. W to miejsce zosta wbudowany cako-wicie nowy system emerytalny, w caoci oparty na indywidualnych kontach emerytalnych. Po starym systemiepozosta jedynie tzw. kapita pocztkowy, czyli skumulowana warto nalenoci starego systemu (wedugobowizujcych w nim zasad), ktre wynikay z uczestnictwa w nim przed 1999 roku

Kontekst ekonomiczny i spoeczny uwarunkowa funkcjonowania systemu emerytalnego s ze sob silniezwizane. Pogarszajca si sytuacja finansowa systemu emerytalnego jest zagroeniem spoecznym. System majcyproblemy finansowe nie jest bowiem w stanie zapewni adekwatnych wiadcze emerytalnych.

Spojrzenie na nowy system od tej strony pozwala sformuowa spoeczny cel dziaania systemu emerytalnegow jzyku ekonomii. Chodzi o to, aby system emerytalnynie generowa dugu (jawnego bd ukrytego), ktrego skalaprzekracza zdolno spoeczestwa do jego obsugi. Stary system generowa samoczynnie rosncy dug, ktryspadajc na barki pracujcego pokolenia ogranicza jego dochody netto z pracy i przedsibiorczoci, a tym samym

spowalnia tempo wzrostu gospodarczego bdcego podstaw dobrobytu spoecznego. Nowy system zatrzyma tenniepodany proces. Od 1999 roku wielko dugu systemu emerytalnego dy do staej relacji z wielkoci produktugospodarki. Tym samym wczony zosta dodatkowy czynnik sprzyjajcy wzrostowi dobrobytu polskiegospoeczestwa.

Nowy system emerytalny obj wszystkich pracujcych poza rolnictwem, ktrzy urodzili si po 1948 roku.Reforma emerytalna podzielia Polakw na trzy grupy, od tego w jakiej grupie si znaleli zale ich uprawnieniaemerytalne.Grupa pierwsza

urodzeni przed kocem 1948 r. nale do starego systemu.


7/7

7

wiadczenia dostaj tylko z ZUS. Ta grupa nie podlega adnym zmianom w ustalaniu i wyliczaniu emeryturGrupa druga:

ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r. a przed 1 stycznia 1969 r. mogli wybra, czy zechc ulokowa ca skadk emerytaln na indywidualnym koncie obsugiwanym przez

ZUS w ramach I filaru, czy te, do 31 grudnia 1999 r., zdecydowa si na wybr jednego z otwartychfunduszy emerytalnych w ramach II filaru, co powoduje konieczno przekazania czci skadki emerytalnejdo wybranego funduszu emerytalnego

Trzecia grupa: ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1968 r. musz oni ulokowa cz skadki emerytalnej na indywidualnym koncie obsugiwanym przez ZUS, a czw jednym z otwartych funduszy emerytalnych (obowizkowy podzia skadki midzy I i II filar)

Jak dziaa nowy system emerytalny ?

W systemie kady ma dwa konta: jednym zarzdza ZUS (I filar), ktry pomnaa nasze pienidze, ale nie wykorzystuje do tego rynkw

finansowych. drugim kontem zarzdza wybrane przez nas powszechne towarzystwo emerytalne, ktre inwestuje w papiery

wartociowe.Towarzystwa zarzdzaj Otwartymi Funduszami Emerytalnymi (II filar, tzw. OFE). Co miesic z pensji 7,3 proc.przekazywane jest (za porednictwem ZUS-u) na konto w OFE, a 12,22 proc. - na konto w ZUS-ie.

Zasadnicz rnic pomidzy indywidualnymi kontami emerytalnymi w ZUS i OFE jest wanie sposb

pomnaania naszych oszczdnoci. Indywidualne konto emerytalne w I filarze stanowi tzw. repartycyjn czsystemu emerytalnego. ZUS nie inwestuje naszych skadek na rynku finansowym, a jedynie w sposb administracyjnyraz w roku powiksza stan naszego konta emerytalnego tzw. waloryzacja emerytury. Nastpuje ona w oparciu owskanik waloryzacji uwzgldniajcy wzrost cen towarw i usug konsumpcyjnych w poprzednim rokukalendarzowym.

W odrnieniu od ZUS, cz skadki emerytalnej gromadzonej w otwartych funduszach emerytalnych (IIfilar) jest pomnaana na rynkach finansowych. OFE stanowi tzw. kapitaow cz systemu emerytalnego. Zmianywartoci otrzymywanych przez nie skadek zale od zyskw i strat otwartych funduszy emerytalnych.

Istnienie dwch, obowizkowych indywidualnych kont emerytalnych przyczynia si do stabilizacji przyrostugromadzonego kapitau. Przemienne okresy koniunktury i dekoniunktury s zjawiskiem normalnym w gospodarce.Nowy system emerytalny uwzgldnia t naturaln waciwo rynkw i dlatego przewiduje, e dziki rozdzieleniupaconej skadki na dwa strumienie, cao systemu staje si bardziej odporna na fluktuacje gospodarcze.

Wysoko emerytury na nowych zasadachW nowym systemie emerytalnym wysoko emerytur zaley od kwoty, jak w okresie caej aktywnoci

zawodowej zgromadzimy cznie na indywidualnych kontach emerytalnych w ZUS i OFE, czyli odpowiednio w tzw.I i II filarze. Wysoko tej kwoty jest tym wiksza im mamy duszy okresu zatrudnienia i wyszy poziomwynagrodze, czyli de facto wysz kwot odprowadzanych skadek emerytalnych. Dodatkowo, wysoko kwoty,ktr zgromadzimy na naszych indywidualnych kontach emerytalnych bdzie tym wiksza, im wysz efektywno wich pomnaaniu osign instytucje zarzdzajce naszymi oszczdnociami.

Reasumujc,System w caoci dziaa w oparciu o zasad, ktr mona opisa jak nastpuje:

Procentowy wymiar skadki jest stay Stan kont z poprzedniego okresu powikszany jest o stop zwrotu Stany kont przeksztacane s (annuityzowane) w strumie doywotnich comiesicznych wypat w momencie

rozpoczcia pobierania wiadczenia Wysoko wiadcze zaley od stanu kont i wieku, w ktrym rozpoczyna si pobieranie wiadczenia

W uproszczeniu mona powiedzie, e z dokadnoci do indywidualnej dugoci ycia uczestnicy otrzymuj zsystemu tyle, ile zostao wpacone plus procent, ktry rodki przepywajce przez ich konta zarobiy midzymomentem wpaty do systemu i wypaty wiadczenia.

rdo: Polska 2010. Raport o rynku pracy oraz zabezpieczeniu spoecznym. MPiPS. Warszawa 2010 ; Magdalena Flis, Piotr Pkaa, WiktorWojciechowski: Jak dziaa nowym system emerytalny i co warto w nim zmieni? Analizy Forum Obywatelskiego Rozwoju 1/2009 ; M. Gra:Integralny charakter systemu emerytalnego. Zeszyty Forum Obywatelskiego Rozwoju. Warszawa 2009.

Sylabus_zajecia_07.08_marca

Documents

Transcript of Sylabus_zajecia_07.08_marca