Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

17
ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE z ubezpieczenia społecznego eBook Listopad 2012

description

 

Transcript of Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Page 1: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

ŚWIADCZENIA

PIENIĘŻNE z ubezpieczenia społecznego eBook

Listopad

2012

Page 2: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

2

Spis treści ................................................................................................................................................ 2

Wynagrodzenie za czas absencji chorobowej......................................................................................... 3

Podmioty wypłacające zasiłki z ubezpieczenia społecznego .................................................................. 4

Podstawa wymiaru ............................................................................................................................... 6

Wysokość zasiłku ................................................................................................................................. 6

Niezbędne dokumenty ......................................................................................................................... 6

Zasiłek macierzyński ............................................................................................................................... 7

Podstawa wymiaru ............................................................................................................................... 8

Wysokość zasiłku ................................................................................................................................. 8

Niezbędne dokumenty ......................................................................................................................... 8

Podstawa wymiaru ............................................................................................................................... 9

Wysokość świadczenia ........................................................................................................................ 9

Niezbędne dokumenty ......................................................................................................................... 9

Podstawa wymiaru ............................................................................................................................. 11

Wysokość zasiłku ............................................................................................................................... 11

Niezbędne dokumenty ....................................................................................................................... 11

Wysokość zasiłku ............................................................................................................................... 12

Niezbędne dokumenty ....................................................................................................................... 12

Podstawa wymiaru ............................................................................................................................. 13

Niezbędne dokumenty ....................................................................................................................... 13

Page 3: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

3

Podstawowy akt prawny regulujący wynagrodzenia za czas absencji chorobowej to Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. (Dz. U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 z późniejszymi zmianami).

Na podstawie art. 92 § 1 KP o wynagrodzeniu za czas absencji chorobowej, pracownik niezdolny do pracy wskutek choroby zachowuje prawo do wynagrodzenia łącznie za okres 33 dni w roku kalendarzowym, w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia. Podstawowym warunkiem jest aby nieobecność trwała łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego. Okres 33 i 14 dni ustala się sumując poszczególne okresy niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Wynagrodzenie za czas choroby wypłaca pracodawca w wysokości 80% przeciętnego wynagrodzenia z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc zachorowania (100% - w określonych przypadkach). Natomiast od następnego dnia po upływie tego okresu pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia społecznego, który jest wypłacany na podstawie odrębnych przepisów.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 4: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

4

Prawo do zasiłków określonych w ustawie i ich wysokość ustalają, a następnie zasiłki te wypłacają:

Płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych – wypłacają świadczenia swoim pracownikom.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – pozostałym ubezpieczonym.

Liczbę ubezpieczonych do ustalenia uprawnień do wypłaty zasiłków, ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego, a w stosunku do płatników składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego - według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia. Jeżeli do wypłaty zasiłku obowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, płatnik składek przedkłada zaświadczenie zawierające zestawienie składników wynagrodzenia, stanowiących podstawę wymiaru zasiłku, oraz oryginał zwolnienia lekarskiego. Dokumenty do przedstawienia to druk ZUS Z-3 w przypadku pracownika oraz druk ZUS Z-3a w przypadku osoby niebędącej pracownikiem. Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontynuuje po dniu 31 grudnia podjętą wcześniej wypłatę zasiłku, nawet jeżeli od dnia 1 stycznia płatnik składek jest zobowiązany do wypłaty zasiłków. Zaświadczenie lekarskie ubezpieczony jest obowiązany wręczyć płatnikowi zasiłków nie później niż w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania. Jeżeli płatnik nie ma prawa do wypłaty zasiłków, wówczas ubezpieczony jest zobowiązany dostarczyć zaświadczenie lekarskie w ciągu 7 dni od daty jego otrzymania płatnikowi składek, który przekazuje je niezwłocznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Płatnik powinien podać datę dostarczenia zaświadczenia lekarskiego przez ubezpieczonego.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 5: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

5

Niedopełnienie tego obowiązku powoduje obniżenie o 25% wysokości zasiłku przysługującego za okres od 8 dnia orzeczonej niezdolności do pracy, do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego. Rodzaje świadczeń z ubezpieczenia społecznego, do których można nabywać prawa to:

Zasiłek chorobowy

Zasiłek macierzyński

Świadczenie rehabilitacyjne

Zasiłek opiekuńczy

Zasiłek wyrównawczy

Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania. Okres ten jest zróżnicowany w zależności od charakteru ubezpieczenia. Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Osoba podlegająca temu ubezpieczeniu dobrowolnie prawo do zasiłku nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia. Do okresu ubezpieczenia zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego jeżeli przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym lub bezpłatnym. Bez okresu wyczekiwania zasiłek chorobowy przysługuje:

absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych;

ubezpieczonym, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową, wypadkiem w pracy (zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego) albo wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy (zasiłek z ubezpieczenia chorobowego);

ubezpieczonym obowiązkowo, którzy legitymują się co najmniej 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;

posłom i senatorom, którzy przystąpią do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres 182 dni. W przypadku gruźlicy i choroby przypadającej w okresie ciąży zasiłek chorobowy przysługuje przez 270 dni. Zasiłek należy się za każdy dzień niezdolności do pracy nie wyłączając dni ustawowo wolnych.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 6: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

6

Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie po odjęciu składek na ubezpieczenie społeczne. Wynagrodzenie powinno być wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe. W podstawie wymiaru nie uwzględnia się składników, do których pracownik zachowuje prawo w czasie trwania absencji chorobowej. Podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe. Przychód powinien być pomniejszony o kwotę odpowiadającą 13,71% podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie, z okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających niezdolność do pracy. Takie same zasady stosujemy przy ustalaniu podstaw pozostałych świadczeń.

Wysokość zasiłku chorobowego wynosi 80% wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru. Zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu przysługuje w wysokości 70% podstawy wymiaru. Zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru (także za okres pobytu w szpitalu), jeżeli przyczyną niezdolności do pracy były następujące zdarzenia:

wypadek przy pracy,

wypadek w drodze do pracy lub z pracy,

choroba zawodowa,

choroba przypadająca na okres ciąży,

poddanie się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów,

zabieg pobrania komórek, tkanek i narządów.

Niezbędnym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku chorobowego jest zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy wystawione na druku ZUS ZLA.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 7: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

7

Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego:

urodziła dziecko;

przyjęła dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;

przyjęła dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, w wieku do 10 roku życia na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje także ubezpieczonemu, który przyjmuje dziecko na wychowanie, na takich samych zasadach, które dotyczą ubezpieczonej. Również w razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu - ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, jeżeli przerwą zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad tym dzieckiem. Matka dziecka, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni po porodzie może zrezygnować z dalszego pobierania zasiłku i wcześniej wrócić do pracy. W takim przypadku pozostałą część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego wykorzystuje ubezpieczony ojciec dziecka. W przypadku, gdy dziecko wymaga opieki szpitalnej, ubezpieczona może po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, przerwać okres pobierania zasiłku macierzyńskiego, a pozostałą jego część wykorzystać w terminie późniejszym, po wypisaniu dziecka ze szpitala. Od 1 stycznia 2009 r. w przypadku, gdy ubezpieczona wymaga opieki szpitalnej, po wykorzystaniu przez nią zasiłku macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni po porodzie, może przerwać pobieranie zasiłku macierzyńskiego. Natomiast ubezpieczony (ojciec dziecka) ma prawo do części zasiłku macierzyńskiego odpowiadającej okresowi pobytu ubezpieczonej w szpitalu. Łączny wymiar zasiłku macierzyńskiego wykorzystanego przez ubezpieczoną matkę dziecka i ubezpieczonego ojca dziecka nie może jednak przekraczać wymiaru określonego przepisami Kodeksu Pracy. Zasiłek macierzyński jest wypłacany przez okres ustalony przepisami Kodeksu Pracy jako okres urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. W razie urodzenia dziecka po ustaniu zatrudnienia (upadłość, likwidacja pracodawcy, umowa do dnia porodu) lub w czasie urlopu wychowawczego, zasiłek macierzyński przysługuje przez okres skrócony o 2 tygodnie.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 8: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

8

Zasiłek macierzyński w czasie urlopu wychowawczego przysługuje przez okres skrócony o 2 tygodnie tylko wówczas, gdy pełny wymiar urlopu macierzyńskiego przypada w całości w czasie udzielonego urlopu wychowawczego. Jeżeli pełny wymiar urlopu macierzyńskiego wykracza poza udzielony pracownicy urlop wychowawczy, pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński w pełnym wymiarze, bez skracania o 2 tygodnie. W przypadku urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, ubezpieczona ma prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 8 tygodni (56 dni) po porodzie, nie krócej niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. W razie śmierci dziecka po upływie 8 tygodni życia, ubezpieczona zachowuje prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.

Podstawę wymiaru zasiłku obliczamy tak jak przy zasiłku chorobowym.

Zasiłek macierzyński wynosi 100% wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.

Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu - za okres przed porodem, albo akt urodzenia dziecka - za okres od dnia porodu. Do wypłaty tego zasiłku w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie wymagane jest zaświadczenie o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej.

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po okresie pobierania zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej niż przez 12 miesięcy. Świadczenie nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego albo urlopu na poratowanie zdrowia.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 9: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

9

Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym:

pracownikom,

innym ubezpieczonym w tym zleceniobiorcom.

Dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia podlega waloryzacji od pierwszego dnia okresu, na który świadczenie zostało przyznane.

Świadczenie wypłacane jest w wysokości 90% wynagrodzenia lub przychodu, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 90. dni pobierania świadczenia. Jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego) oraz gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego), wtedy świadczenie jest wypłacane w wysokości 100% tego wynagrodzenia. W pozostałych przypadkach jest to równorzędność 75%.

Dokumenty ubezpieczony składa w oddziale ZUS właściwym według miejsca zamieszkania. O potrzebie przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS. Dokumentami niezbędnymi do ustalenia prawa do świadczenia są:

wniosek o świadczenie rehabilitacyjne - druk ZUS Np.-7,

zaświadczenie o stanie zdrowia - druk ZUS N-9 wypełniony przez lekarza leczącego,

wywiad zawodowy z miejsca pracy - druk ZUS N-10.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 10: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

10

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu, który jest zwolniony od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8. w przypadku:

nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko,

porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,

pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

Inne dopuszczalne sytuacje w których pracownik może się ubiegać o zasiłek opiekuńczy, to opieka nad chorym dzieckiem w wieku do lat 14 lub innym chorym członkiem rodziny. Za innego członka rodziny uważa się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat. Prawo do zasiłku przysługuje na równi matce i ojcu dziecka, a zasiłek wypłaca się tylko jednemu z rodziców - temu, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę za dany okres. Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem do lat 8 i chorym dzieckiem do lat 14. Zasiłek przysługuje przez 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innymi chorymi członkami rodziny. Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny z różnych przyczyn i bez względu na liczbę dzieci i liczbę członków rodziny wymagających opieki nie może przekroczyć 60. dni w roku kalendarzowym. Od 1 stycznia 2009 r. w przypadku, gdy ubezpieczona matka dziecka, która pobiera zasiłek macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie i przebywa w szpitalu, ubezpieczonemu ojcu dziecka przysługuje za okres jej pobytu w szpitalu dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu osobistego sprawowania opieki nad nowo urodzonym dzieckiem. Wymiar otrzymywania zasiłku to okres do 8 tygodni, tj. do 56 dni (nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 8 tygodni życia).

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 11: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

11

Wymiar zasiłku opiekuńczego w takim przypadku nie jest związany z rokiem kalendarzowym i jest niezależny od wymiaru określonego wyżej (60 i 14 dni). Przepis ten ma zastosowanie także do innego ubezpieczonego członka najbliższej rodziny, jeżeli przerwie zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Podstawę wymiaru zasiłku obliczamy tak jak przy zasiłku chorobowym.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80% wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.

Podstawowym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub chorym członkiem rodziny jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA. Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8. są:

oświadczenie ubezpieczonego - w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko;

decyzja właściwego inspektora sanitarnego zarządzającego izolację - w przypadku izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo zarazków choroby zakaźnej;

zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym blankiecie - w razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej;

wniosek na druku ZUS Z-15.

Zasiłek wyrównawczy przysługuje ubezpieczonemu będącemu pracownikiem ze zmniejszoną sprawnością do pracy, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej w celu adaptacji lub przyuczenia do określonej pracy. Zasiłek wyrównawczy przysługuje wówczas przez okres rehabilitacji, nie dłużej jednak niż przez 24. miesiące. Zasiłek nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 12: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

12

Jeżeli konieczność poddania się rehabilitacji zawodowej spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, pracownikowi przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia wypadkowego. W pozostałych przypadkach przysługuje zasiłek wyrównawczy z ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek wyrównawczy stanowi różnicę między przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem z okresu 12 miesięcy poprzedzających rehabilitację a wynagrodzeniem miesięcznym osiąganym podczas pracy z obniżonym wynagrodzeniem.

O potrzebie poddania się rehabilitacji zawodowej orzeka lekarz wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy albo lekarz orzecznik ZUS, wydając stosowne orzeczenie.

Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia przysługuje pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania zatrudnienia i choruje nieprzerwanie po rozwiązaniu stosunku pracy. Warunkiem jest również niezdolność do pracy trwająca bez przerwy co najmniej 30 dni, która powstała nie później niż:

w ciągu 14 dni od ustania zatrudnienia,

w ciągu 3 miesięcy od ustania zatrudnienia – w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (niezdolność tę lekarz oznacza wpisując na zwolnieniu lekarskim kod E).

Prawo do Zasiłku chorobowego za okres po ustaniu zatrudnienia nie przysługuje osobie, która:

podjęła lub kontynuuje działalność zarobkową,

nie nabyła prawa do zasiłku chorobowego w okresie zatrudnienia z powodu nieprzepracowania wymaganego okresu wyczekiwania,

jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,

podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników,

ma prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 13: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

13

Zasiłek chorobowy przysługujący za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może być wyższy niż kwota wynosząca 100% przeciętnego wynagrodzenia (art. 46 Ustawy zasiłkowej). Kwota ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego ulega zmianie co trzy miesiące (w trzecim miesiącu kwartału). Stanowi ją przeciętne miesięczne wynagrodzenie z poprzedniego kwartału. Ograniczenia tego nie stosuje się do zasiłku macierzyńskiego, którego wysokość jest naliczana od ustalonej podstawy wymiaru, bez obniżania jej do 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Podstawowym dowodem do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego i jego wysokości jest zaświadczenie lekarskie wystawione na druku o symbolu ZUS ZLA, jak również:

zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3,

oświadczenie byłego pracownika, złożone na druku ZUS Z-10, o niekontynuowaniu lub o niepodjęciu innej działalności zarobkowej oraz o braku uprawnień do: emerytury lub renty, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego.

Podstawę wymiaru zasiłków ustalamy z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc zachorowania. Jeżeli pracownik nie przepracował takiego okresu to ustala się ją z okresu, który przepracował. Jeżeli w tym okresie pracownik nie osiągnął wynagrodzenia w pełnej wysokości wskutek nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje się przepis art. 38 ust. 2 ustawy zasiłkowej, który stanowi:

wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy,

przyjmuje się uzupełnione wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.

Uzupełnienie wynagrodzenia polega na ustaleniu wysokości wynagrodzenia jaką pracownik uzyskałby, gdyby przepracował cały miesiąc. Zasady tego uzupełniania określa art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym wynagrodzenia uzupełnia się na dwa sposoby:

Wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości - uzupełnienie polega na przyjęciu wynagrodzenia miesięcznego określonego w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, pomniejszonego o kwotę odpowiadającą 13,71% podstawy wymiaru.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 14: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

14

Wynagrodzenie miesięczne zmienne - uzupełnienie polega na podzieleniu wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i pomnożeniu przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu.

Do podstawy wymiaru zasiłku wliczamy też wszystkie składniki od których odprowadzono składkę na ubezpieczenie chorobowe. Wyjątkiem są takie składniki, co do których pracownik zachowuje prawo w trakcie trwania absencji chorobowych. Zasada uzupełniania wynagrodzenia dotyczy nie tylko wynagrodzenia zasadniczego, ale też innych składników wynagrodzenia (premii, nagród, dodatków). Warunkiem jest, aby składniki te w myśl obowiązujących w firmie przepisów płacowych ulegały proporcjonalnemu zmniejszeniu za okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Przy uzupełnianiu wynagrodzenia przyjmowanego do podstawy wymiaru zasiłków nie bierze się pod uwagę liczby przepracowanych godzin, lecz liczbę przepracowanych dni. Zdaniem ZUS w przypadku, gdy w danym miesiącu pracownik otrzymał wynagrodzenie stałe i zmienne podlegające uzupełnieniu (np. premię kwotową pomniejszaną proporcjonalnie w stosunku do liczby dni choroby) oraz wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (obliczone łącznie z premią kwotową), to wynagrodzenie pracownika w całości traktuje się jako wynagrodzenie zmienne. W takim przypadku wynagrodzenie uzupełnia się na zasadach dotyczących wynagrodzenia zmiennego. Natomiast jeżeli pracownik w danym miesiącu otrzymał wynagrodzenie stałe i zmienne niepodlegające uzupełnieniu (np. premię uznaniową pomniejszaną za dni choroby w sposób inny niż proporcjonalny) oraz wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (obliczone łącznie ze zmiennym składnikiem wynagrodzenia), to wtedy uzupełnienie wynagrodzenia polega na przyjęciu wynagrodzenia miesięcznego określonego w umowie o pracę i zsumowaniu go ze zmiennym składnikiem wynagrodzenia w kwocie faktycznie wypłaconej za ten miesiąc. Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe.

Copyright @ UCMS Group 2012

Znasz już eBooka

„Świadczenia na rzecz

pracowników” ?

Kliknij w link i pobierz za darmo

Page 15: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

15

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 24 czerwca 2008 r. opublikowanym w dniu 7 lipca 2008 r w Dz. U 119, poz. 771) orzekł, że art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U z 2005r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) dokonał zmiany interpretacji art. 41 ust. 1 ustawy „zasiłkowej”. Interpretacja dotychczas stosowana przez ZUS opierała się na stwierdzeniu, że jeżeli zasady wypłaty danego składnika wynagrodzeń (nagrody, premii, dodatku), określone w układach zbiorowych pracy lub przepisach o wynagradzaniu, nie zawierają przepisu nakazującego zmniejszenie tego składnika w związku z pobieraniem zasiłku chorobowego, to przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego składnika tego nie uwzględnia się. ZUS decydujące znaczenie przywiązywał do przepisów o wynagradzaniu a nie konkretnym okolicznościom faktycznym w tym opłacania składki chorobowej i nie wypłacanie danego składnika za okres choroby. Po opublikowaniu uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, ZUS ustala zasady podstaw zasiłków chorobowych w sposób następujący:

do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy uwzględnić składniki wynagrodzenia, od których jest odprowadzana składka chorobowa z wyłączeniem składników, co do których przepisy regulaminu wynagradzania zawierają jednoznaczne postanowienia o zachowaniu przez pracownika prawa do tego składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku. W przypadku braku takich postanowień należy uznać, że składnik nie jest wypłacany za okres pobierania zasiłku i powinien być przyjęty do podstawy wymiaru zasiłku. Składniki wynagrodzenia, które przysługują za okres pobierania zasiłku, podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu zatrudnienia. W tym celu ustalony został nowy wzór formularza ZUS Z-3.

w przypadku, gdy pracownik nie zachowuje prawa do składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku a przepisy płacowe nie zawierają wyraźnych postanowień o sposobie zmniejszania, podlega on uwzględnieniu w podstawie zasiłku w kwocie faktycznej.

w przypadku, gdy przepisy płacowe zawierają jednoznaczne przepisy o zmniejszaniu składnika wynagrodzenia za okres pobierania zasiłku w sposób proporcjonalny, podlega on uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku po uzupełnieniu na zasadach ogólnych określonych w ustawie zasiłkowej.

W związku z publikacją wyroku TK i stanowiska ZUS ponownemu ustaleniu „z urzędu” podlegają zasiłki, które przysługiwały w dniu wejścia w życie TK tj. w dniu 7 lipca 2008 r. Dotyczy to sytuacji, gdy do podstawy zasiłku nie wliczano składników wynagradzania od którego naliczano składkę chorobową i która nie była wypłacana za czas choroby. Dla pracodawcy oznacza to przeliczenie podstaw zasiłków chorobowych z uwzględnieniem dotychczas pomijanego składnika i wypłatę zaległych świadczeń.

Copyright @ UCMS Group 2012

Page 16: Swiadczenia pieniezne-z-ubezpieczenia-spolecznego

Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego

16

Ubezpieczeni, którym przed wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego obliczono podstawę wymiaru zasiłku bez uwzględnienia składników wynagrodzenia, do których nie zachowywali prawa w okresie pobierania zasiłku, mają prawo do wystąpienia o ponowne ustalenie podstawy wymiaru z uwzględnieniem tych składników. Zgodnie ze wskazaniem Trybunału Konstytucyjnego, roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 3 lat od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. W związku z tym, przeliczeniu podlegają zasiłki za okres 3 lat liczony od daty wystąpienia z wnioskiem w tej sprawie. Ponownemu ustaleniu podlega także zasiłek, gdy choćby ostatni dzień okresu, za który ten zasiłek przysługuje, mieści się w tak liczonym 3 letnim okresie. Wówczas wypłaty wyrównania dokonuje się za cały nieprzerwany okres pobierania zasiłku. We wszystkich przypadkach ponownego ustalania podstawy wymiaru zasiłków przysługujących za okres przed dniem ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, wypłaty wyrównania zasiłku należy dokonać wraz z odsetkami ustawowymi.

Copyright @ UCMS Group 2012