Style cytowań stosowane w naukowych czasopismach pedagogicznych

Ewa A. RozkoszDolnośląska Szkoła Wyższa

Wrocław, 3–5 grudnia 2014 r.

Plan

Tło

Cel i metoda

Wyniki

Dyskusja

style cytowań a komunikacja naukowa

jakie style w pedagogice

inne zasady

o technicznych aspektach komunikacji naukowej

Tło style cytowań a komunikacja naukowa

zacytuj

odwołaj się

zamieść referencje

przytocz źródło

powołaj się

odeślij

umieść przypis

Powołanie się na zewnętrzne źródło / utwór (np. artykuł, fragment książki, rozdział, wpis na blogu).

Zamieszczenie odsyłacza w tekście zasadniczym oraz noty bibliograficznej pozwalającej na identyfikację wykorzystanego przez autora źródła.

Cytowanie (citing)

Styl cytowań (citation style)

dosłowne przytaczanie fragmentu tekstu

(quoting)

Cytowanie

parafrazowanie

(paraphrasing)

podsumowanie / poddanie analizie

(summarising)

Cytowanie w tradycyjnym ujęciu

odwołanie do tekstu bez

dosłownego przytaczaniadosłowne przytaczanie

fragmentu tekstu

(quoting)

Cytowanie

1

parafrazowanie

(paraphrasing)2podsumowanie / poddanie analizie

(summarising)3

Cytowanie w komunikacji naukowej

Cytowanie w tekście

matryca stylu

BibTeX /

Citation Style Language

automatyzacja

cytowania

automatyzacja

gromadzenia

Parsowanie cytowań (np. WoS, Google Scholar, Altmetrics, POL-index?)

Efekt automatycznego importowania danych z „tradycyjnych dolnych przypisów”.

Czasopismo: Acta Poloniae Historica

Baza: SCOPUS

Rozwój stylu

dodanie DOI

Przykładowe aktualizacje w stylach:

brak podziału na źródła elektroniczne i drukowane

Być może w kolejnych latach:

dodanie ORCID?

Wspólnota praktyk

styl

Vancouvermedycyna

EN / PL i in.

np. dla społeczności w naukach medycznych system (styl) Vancouver jest „oczywistym” schematem pisania tekstów naukowych

Cel i metoda jakie style w pedagogice

Porównanie polskich naukowych czasopism z zakresu pedagogiki z czasopismami zagranicznymi pod względem wykorzystywanych stylów cytowań.

Cel

1. Jakie style cytowań stosują polskie naukowe czasopisma pedagogiczne znajdujące się na liście MNiSW?

2. Jakie style cytowań stosują zagraniczne naukowe czasopisma pedagogiczne zaindeksowane w JCR?

3. Czy czasopisma polskie i zagraniczne różnią się pod względem stopnia wykorzystywania ustandaryzowanych stylów?

?

Cechy ustandaryzowanych stylów:

— międzynarodowe,— posiadają matryce BibTeX/CSL,— zaimplementowane w menadżerach bibliografii,— rozwijane,— interoperacyjne.

1. Jakie style cytowań stosują polskie naukowe czasopisma pedagogiczne znajdujące się na liście MNiSW?

2. Jakie style cytowań stosują zagraniczne naukowe czasopisma pedagogiczne zaindeksowane w JCR?

3. Czy czasopisma polskie i zagraniczne różnią się pod względem stopnia wykorzystywania ustandaryzowanych stylów?

Materiał badawczy (populacja generalna) i metoda:

polskie czasopisma z Listy MNiSW (2013):— część B: pedagogika jako dyscyplina naukowa N = 131 — część C: Pedagogical & Educational Research jako dyscyplina N = 8

N = 139 (35,2%)

zagraniczne czasopisma z JCR (wyd. 2014)— w grupach jednorodnych Education & Educational Research oraz Education, special

N = 255 (64,8%)

Dane o stylach cytowań zgromadzone na podstawie analizy stron internetowych z zasadami edytorskimi czasopism pedagogicznych:

Badania całkowite / wyczerpujące. Analiza preferowanych stylów cytowań (Camacho, 2013; Kratochvil, 2014).

Wyniki inne zasady

Preferowany styl cytowań

010203040506070

brak własny inny Oxford Harvard Chicago APA Springer SocPsych

Polska

[%]

0

15

30

45

60

brak własny inny Oxford Harvard Chicago APA Springer SocPsych

Inny kraj

Preferowany styl cytowań

Z APA korzysta:

— 58,8 % (160) czasopism zagranicznych,

— 7,9% (11) czasopism polskich.

Pozostałe style to: Springer SocPsych (oparty na APA), Chicago, Harvard, Oxford, American Medical Association, Vancouver, American Anthropological Association, BioMed Central, Harvard Law Review Association, American Sociological Association.

Najczęściej wykorzystywany jest styl American Psychological Association (APA).

0

20

40

brak reguł przypisy dolne numeryczny nazwa-data

Polska

Preferowany system (przypisy / numeryczny / nazwa-data)

[%]

0

20

40

60

80

100

brak reguł przypisy dolne numeryczny nazwa-data

Inny kraj

Preferowany system

System nazwa-data wykorzystuje:

— 93,3% (238) czasopism zagranicznych,

— 32,4% (45) czasopism polskich.

Przypisy dolne wykorzystuje:

— 1,2% (3) czasopism zagranicznych,

— 39,6% (55) czasopism polskich.

Najczęściej wykorzystywanym na świecie jest system nazwa-data, a w Polsce przypisy dolne.

nazwa-data vs.

przypisy dolne

0

22,5

45

67,5

90

brak lub własny ustandaryzowany

Polska

Preferowany styl cytowań (zredukowany wynik)

[%]

0

22,5

45

67,5

90

brak lub własny ustandaryzowany

Inny kraj

Wyniki

Większość polskich czasopism – 87,1% (N = 121) nie korzysta z ustandaryzowanego stylu lub nie dostarcza jednoznacznych reguł cytowania, np.

„Odmienne zasady (nazwa-data, numeryczny, przypisy dolne) dla artykułów z innych dziedzin. Czasopismo wielodziedzinowe”. Źródło: http://www.gwsa.pl/artykul/zeszyty-naukowe-gdanskiej-szkoly-wyzszej

„Bibliografia podana wg kolejności alfabetycznej lub kolejności cytowania (w tekście w nawiasach kwadratowych) wg norm obowiązujących w kraju autora (min. 5, max. 25 pozycji literaturowych)”. Źródło: http://pl.genproedu.com

Dyskusja o technicznych aspektach komunikacji naukowej

Dyskusja

1. Praktyczna aplikacja wyników: — profesjonalizacja schematu prezentacji treści w czasopismach naukowych, — zachęta do prac nad pełną adaptacją językową reguł APA, — zmiana zasad edytorskich w pracach dyplomowych na kierunkach pedagogicznych (zwiększenie zastosowania systemu nazwa-data).

2. Otwarte obszary badawcze:

— ocena sposobu prezentacji treści (human/machine readable) na stronach internetowych polskich czasopism,

— stopień wykorzystania systemów wspomagających przepływ pracy przez polskie czasopisma,

— porównanie preferowanych stylów w innych dyscyplinach,

— badania eksploracyjne (analiza skupień w oparciu o wielowymiarową charakterystykę czasopisma naukowego).

Camacho, L. (2013). Clarity and Chaos: Is There a Preferred Citation Style in Business Academic Literature? Journal of Business & Finance Librarianship, 18(1), 49–56. doi:10.1080/08963568.2013.736314

Kratochvil, J. (2014). Analýza užívaných citacních stylu v publikacích autoru z lékarkých, sportovních a prírodovedných oboru na Masarykove univerzite. IT Lib, 18(2), 36–40.

Bibliografia

ewa@rozkosz.info