Struktura i zakres nowych przepisów wspólnotowych w obszarze licencjonowania

Warszawa, 16 kwietnia 2013 r.

Wydział ds. Analiz i StandardówDepartament Personelu Lotniczego

Urzędu Lotnictwa Cywilnego

2

Plan prezentacji:

1. Rys historyczny w zakresie wspólnotowych wymagań dot. licencjonowania personelu lotniczego;

2. Nowe wspólnotowe podstawy prawne;3. Początek obowiązywania nowych wymagań a

zgłoszone odroczenia w ramach Notyfikacji RP;4. Obszary objęte nowymi wymaganiami unijnymi;5. Najważniejsze zmiany w systemie licencjonowania;6. Zrealizowane oraz przyszłe zadania ULC w obszarze

licencjonowania personelu lotniczego.

3

Skrócony rys historyczny

• 11 września 1990 r. – podpisanie porozumienia zwanego Umową Cypryjską (wprowadzającego wymagania JAR);• 1991 r. – przyjęcie wymagań JAR jako wspólnych przepisów dla Unii Europejskiej (rozporządzenie EC nr 3922/91: harmonizacja wymagań technicznych i procedur administracyjnych w Unii Europejskiej);• 1993 r. – podpisanie przez Polskę umowy stowarzyszeniowej z JAA (Joint Aviation Authorities);• 26 listopada 2002 r. – przyjęcie Polski w poczet państw członkowskich JAA;• 1 maja 2004 r. – przyjęcie Polski w poczet państw Unii Europejskiej;

4

Skrócony rys historyczny

• 5 października 2005 r. – wdrożenie wymagań JAR-FCL do polskiego systemu prawnego;• 2008 r. - publikacja rozporządzenia WE nr 216/2008 – 1-sze rozszerzenie uprawnień EASA: licencjonowanie pilotów i operacje lotnicze;• 30 czerwca 2009 r. – formalne zakończenie działalności JAA i stopniowe przejęcie jej zadań przez EASA;• 25 listopada 2011 r. – publikacja w Dz. U. UE rozporządzenia nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. – rozporządzenie wykonawcze do Rozporządzenia nr 216/2008/WE - Air Crew Regulation (w sprawie załóg lotniczych – m.in. Części: FCL & MED);• 5 kwietnia 2012 r. – publikacja rozporządzenia nr 290/2012 z dnia 30 marca 2012 r. (Części: CC, ARA & ORA).

5

Podstawy prawne: rozporządzenie nr 216/2008

Kluczowym wspólnotowym aktem prawnym wydanym w zakresie lotnictwa cywilnego jest obecnie Rozporządzenie Parlamentu

Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 i dyrektywę 2004/36/WE.

6

Podstawy prawne: rozporządzenie nr 216/2008

Podstawowym celem rozporządzenia WE nr 216/2008 jest ustanowienie i utrzymanie

wysokiego, ujednoliconego poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego w Europie

(patrz: art. 2 ww. rozporządzenia).

7

Rozporządzenie WE nr 216/2008 ustanawia obowiązek posiadania przez: 1)pilotów zaangażowanych w eksploatację statków powietrznych posiadających certyfikat typu zgodny z wymaganiami EASA; 2)mechaników lotniczych poświadczających obsługę techniczną SP (A i H) oraz;3)praktykantów-kontrolerów oraz kontrolerów ruchu lotniczego

- licencji wydanych w oparciu o jednolite zasady w obrębie Wspólnoty Europejskiej.

Podstawy prawne: rozporządzenie nr 216/2008

8

Z brzmienia art. 7 rozporządzenia bazowego nr 216/2008 wywodzi się m.in. obowiązek:

• posiadania licencji przez pilotów;

• spełnienia przez kandydatów na pilotów oraz pilotów wymagań

zdrowotnych odpowiednich do posiadanych uprawnień;

• certyfikacji organizacji szkolenia lotniczego (ATO);

• certyfikacji centrów medycyny lotniczej (CML);

• certyfikacji szkoleniowych urządzeń symulacji lotu (FSTD);

• wydawania upoważnień: egzaminatorom, instruktorom

lotniczym biorącym udział w procesie szkolenia oraz lekarzom

orzecznikom w zakresie prowadzenia badań kandydatów oraz

członków personelu lotniczego.

Podstawy prawne: rozporządzenie nr 216/2008

9

Podstawy prawne: Implementing Rules

Na rozporządzenia wykonawcze UE (tzw. implementing rules) dot. licencjonowania personelu lotniczego składają się chronologicznie rozporządzenia:

• nr 2042/2003 - Załącznik 3 (tzw. Part-66) z dnia 20 listopada 2003 r. – dot. lotniczego licencjonowanego personel technicznego (z późn. zm.);

• nr 805/2011 z dnia 10 sierpnia 2011 r. – dot. kontrolerów ruchu lotniczego oraz praktykantów-kontrolerów;

• nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. - dot. pilotów + personelu pokładowego (zmienione rozporządzeniem UE nr 290/2012 z dnia 30 marca 2012 r.)

10

Struktura przepisów UE

Rozporządzenie bazowe nr 216/2008

Rozporządzenie wykonawcze nr 1178/2011 & nr 290/2012

Rozporządzenie wykonawcze nr 805/2011) – w najbliższym

czasie zostanie zastąpione przez R UE Part-ATCO*

Rozporządzenie wykonawcze nr 2042/2003

AMC

GM GM

AMC

CS

Zał. 1 – Part-FCLZał. 2 – Konwersja lic.Zał. 3 – Uznawanie lic.Zał. 4 – Part-MED Zał. 5 – Part-CCZał. 6 – Part-ARAZał. 7 – Part-ORA

Zał. 1 – Part-MZał. 2 – Part-145 Zał. 3 – Part-66Zał. 4 – Part-147

CS - FSTD

11

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. zmienione rozporządzeniem (UE) nr 290/2012 z dnia 30 marca 2012 r. w sprawie załóg lotniczych:

a) reguluje wszelkie zagadnienia związane ze szkoleniem, egzaminowaniem, badaniami lekarskimi oraz licencjonowaniem personelu lotniczego (pilotów oraz personelu pokładowego) i stanowi zbiór wymagań stawianych zatwierdzonym organizacjom szkoleniowym (ATO), centrom medycyny lotniczej oraz operatorom szkoleniowych urządzeń symulacji lotu (FSTD);

b) Część-ARA (Załącznik nr VII) rozporządzenia określa wymagania stawiane Nadzorom Lotniczym w ww. zakresie;

12

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 3 listopada 2011 r. w sprawie załóg lotniczych:

c) opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym UE w dniu 25 listopada 2011 r. (Dz. U. UE L 311 z 25.11.2011, s. 1);

d) weszło w życie dnia 15 grudnia 2011 r.;e) stosowane jest generalnie od dnia 8 kwietnia 2012 r.

(z potwierdzoną możliwością zastosowania odroczenia w stosunku do wszystkich załączników, od dnia 8 kwietnia 2013 r. – zgodnie z przedłożoną do Komisji Europejskiej notyfikacją RP), za wyjątkiem części przepisów, które stosowane są w RP od dnia 19 marca 2013 r.;

f) zostało zmienione (rozszerzone o Załączniki V-VII) rozporządzeniem (UE) nr 290/2012 z dnia 30 marca 2012 r. – publikator: (Dz. U. UE L 100 z 5.04.2012, s. 1);

13

g) po „rozszerzeniu” zawiera 7 załączników:

• Załącznik 1: Część-FCL – wymagania dla poszczególnych licencji i wpisywanych do nich uprawnień;• Załącznik 2: Warunki konwersji krajowych licencji oraz uprawnień samolotowych i śmigłowcowych; • Załącznik 3: Warunki uznawania licencji wydanych przez kraje trzecie lub w ich imieniu; • Załącznik 4: Część-MED (zawiera wymagania medyczne);•Załącznik 5: Część-CC (zawiera wymagania dot. personelu pokładowego);•Załącznik 6: Część-ARA (zawiera wymagania dot. nadzoru);•Załącznik 7: Część-ORA (zawiera wymagania dla organizacji szkoleniowych ATO, operatorów FSTD oraz centrów medycyny lotniczej).

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011

14

h) ma rangę aktu prawnego obowiązującego bezpośrednio we wszystkich krajach Unii Europejskiej;

i) z założenia zawiera wszelkie wymagania dotyczące licencjonowania członków załóg lotniczych ustanowione wcześniej w Załączniku I ICAO do Konwencji Chicagowskiej;

j) od dnia 8 kwietnia 2012 roku (z uwzględnieniem różnych dla poszczególnych wymagań i konkretnych państw okresów przejściowych) zastąpiło mające do tej pory zastosowanie wymagania JAR-FCL oraz część przepisów krajowych w zakresie licencjonowania i ma pierwszeństwo przed odmiennymi (sprzecznymi) regulacjami krajowymi w tym zakresie.

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1178/2011

15

AMC & GM:Decyzjami Dyrektora Wykonawczego EASA zostały wprowadzone akceptowalne sposoby spełnienia wymagań (AMC) oraz materiały doradcze (GM), stanowiące tzw. soft law (poniższe zostały również przetłumaczone na j. polski oraz opublikowane w Dzienniku Urzędowym ULC) – tłumaczenia są dostępne na stronie internetowej Urzędu w zakładce: „Licencjonowanie – Nowe prawo UE”:

• Decyzją nr 2011/015/R z dnia 15 grudnia 2011 r. – AMC i GM do Części-MED (61 stron);• Decyzją nr 2011/016/R z dnia 15 grudnia 2011 r. – AMC i GM do Części-FCL (562 strony);• Decyzją nr 2012/005/R z dnia 19 kwietnia 2012 r. – GM do Części-CC (4 strony);• Decyzja nr 2012/006/R z dnia 19 kwietnia 2012 r. – AMC i GM do Części-ARA (61 stron);• Decyzja nr 2012/007/R z dnia 19 kwietnia 2012 r. – AMC i GM do Części-ORA (68 stron).

16

Notyfikacja RP dot. odroczenia stosowania niektórych wymagań

Zastosowanie wybranych odroczeń spowodowane było koniecznością zapewnienia właściwego czasu na dostosowanie się zarówno podmiotów, jak i samego nadzoru, do nowych lub zmienionych wymagań w zakresie szkolenia, badań lotniczo-lekarskich oraz licencjonowania personelu lotniczego, jak również badań certyfikacyjnych FSTD. Szczegółowy plan wprowadzania nowych wymagań UE dostępny jest na stronie internetowej ULC.

17

Obszary objęte nowymi wymaganiamiZałącznik I (Część-FCL) określa m.in.:

- wymagania i zasady do uzyskiwania licencji pilota oraz

dodatkowych uprawnień i upoważnień do nich wpisywanych;

- przywileje i obowiązki posiadaczy ww. licencji;

- wymagania oraz zasady dot. uzyskiwania uprawnień

instruktorskich;

- wymagania oraz zasady dot. upoważniania egzaminatorów

lotniczych;

- zasady przeprowadzania egzaminów teoretycznych i

praktycznych.

18

Obszary objęte nowymi wymaganiami

Załącznik II – Konwersja, określa:- zasady konwersji krajowych licencji oraz uprawnień samolotowych i śmigłowcowych (innych niż licencje JAR-FCL);

Załącznik III – Uznawanie, określa:- zasady uznawania licencji wydanych w państwach trzecich (poza „systemem” JAR-FCL);

Załącznik IV (Część-MED) określa m.in.:- wymagania medyczne dla kandydatów na pilotów i pilotów;- zasady powoływania lekarzy-orzeczników;

19

Obszary objęte nowymi wymaganiamiZałącznik V (Część-CC) określa: - zasady i wymagania stawiane kandydatom na personel pokładowy oraz członkom personelu pokładowego w zakresie m.in. bezpieczeństwa lotniczego;

Załącznik VI (Część-ARA) określa:- wszelkie wymagania stawiane nadzorom lotniczym w zakresie szkolenia, egzaminowania, badań lotniczo-lekarskich oraz licencjonowania pilotów;

Załącznik VII (Część-ORA) określa m.in.:- wymagania i zasady zatwierdzania organizacji szkolenia lotniczego ATO;- wymagania i zasady zatwierdzania operatów FSTD;- wymagania i zasady zatwierdzania centrów medycyny lotniczej.

20

Najważniejsze zmiany w systemie licencjonowania

1. Brak wymagań odnośnie posiadania skonkretyzowanego

wykształcenia dla kandydata na pilota;

2. Bezterminowość nowych licencji EASA-owskich (wydawanych wg

wzoru określonego w Part-ARA);

3. Zakres bezpośredniej rozpoznawalności licencji EASA-owskich

obejmuje cały obszar UE/EASA;

4. Objęcie przepisami wspólnotowymi (Part-FCL) dotychczasowych

licencji krajowych pilota: szybowcowego PL(G), balonu wolnego

PL(FB) oraz sterowcowego PL(As);

5. Nowe rodzaje/kategorie licencji – LAPL, uprawnienie do pilotowania

pionowzlotu;

6. Zmiany w zasadach prowadzenia egzaminów (gł. teoretycznych) na

licencje;

21

Najważniejsze zmiany w systemie licencjonowania

7. Zmiany w zasadach kierowania na egzaminy praktyczne do licencji;

8. Nowe uprawnienia uregulowane przepisami Części-FCL, tj. m.in. do:

- wykonywania akrobacji,

- holowania szybowców i banerów,

- wykonywania lotów w terenie górzystym,

- pilota doświadczalnego;

9. Nowe wymagania dla kandydatów ubiegających się o licencję i

uprawnienia pilota szybowcowego (SPL) i balonowego (BPL);

10. Wpis English Proficiency w licencji na poziomie 4 operacyjnym -

obowiązujący 4 lata;

11. Wprowadzenie wymagania wdrożenia SMS w organizacjach

szkoleniowych ATO.

22

• Wszystkie licencje PPL, CPL oraz ATPL (A/H) aktualnie wydawane w Polsce są licencjami wydawanymi wg wymagań JAR/Part-FCL (RPL ULC nie wydaje obecnie licencji krajowych – zgodnych jedynie z wymaganiami ICAO – dla pilotów samolotowych lub śmigłowcowych), co wynika z aktualnie obowiązujących przepisów w zakresie licencjonowania;

• Jednocześnie, w Polsce nie funkcjonują żadne ośrodki szkolenia lotniczego szkolące w zakresie do licencji PPL, CPL oraz ATPL i IR inne niż zgodne z wymaganiami JAR-FCL (Part/ORA). Nie istniały również w przeszłości i nie istnieją obecnie w naszym kraju organizacje rejestrowane JAR-FCL, szkolące do licencji PPL (brak takiej możliwości prawnej – patrz: rozporządzenie w sprawie certyfikacji);

• Brak jest równocześnie „obcych” (usytuowanych poza granicami RP) OSL oraz operatorów FSTD nadzorowanych przez polski nadzór.

Specyfika polskiego systemu licencjonowania

23

• Analiza nowych przepisów pod kątem przyjęcia lub odrzucenia możliwych do zastosowania odroczeń (tzw. opt-out) – zrealizowano;

• Opracowanie planu implementacji nowych wymagań –zrealizowano;

• Zgłoszenie przyjętych odroczeń do Komisji Europejskiej oraz EASA, wraz z przesłaniem planu implementacji – zrealizowano;

• Przetłumaczenie na język polski AMC i GM dla nowych regulacji – zrealizowano;

• Analiza zgodności nowych przepisów z obowiązującymi, opracowanie i wdrożenie zmian dostosowujących przepisy krajowe do rozporządzeń unijnych – w końcowej fazie realizacji;

Zrealizowane i przyszłe zadania LPL

24

• Analiza nowych przepisów pod kątem konieczności opracowania nowych i wprowadzenia zmian do istniejących procedur wewnętrznych komórek LPL – zrealizowano;

• Opracowanie nowych i wprowadzenie zmian do istniejących procedur wewnętrznych komórek LPL – w końcowej fazie realizacji;

• Opracowanie i wdrożenie odpowiednich zmian w systemie informatycznym ULC - zrealizowano;

• Opracowanie i wdrożenie niezbędnych zmian w komputerowym systemie egzaminowania ULC - zrealizowano;

• Opracowanie i wdrożenie niezbędnych zmian we wzorach licencji, certyfikatów, upoważnień, zaświadczeń i protokołów wydawanych w LPL – zrealizowano;

25

• Przygotowanie i przeprowadzenie szkoleń dla inspektorów LPL – w

trakcie permanentnej realizacji;

• Przygotowanie i przeprowadzenie seminarium dla środowiska – po

publikacji nowych wymagań – w trakcie realizacji ;

• Opracowywanie sylabusu dla środowiska w zakresie wdrażana SMS w

ATO – w trakcie realizacji;

• Opracowanie i wdrożenie Raportu Konwersji oraz Raportu uznania

szkoleń do licencji balonowych i szybowcowych – zrealizowano;

• Opracowanie i wdrożenie Raportu uznawania kwalifikacji pilotów

wojskowych (wymaga porozumienia z MON) – najbliższa przyszłość;

• Informowanie środowiska lotniczego – działanie permanentne (m.in.

przy użyciu strony internetowej ULC oraz za pomocą Komunikatów

Prezesa).

26

Dziękuję za uwagę!

Pytania?