Fotograficzna opowieść o współczesnym człowieku pt. „Industrialne Byty” to codzienne historie anonimo-wych ludzi, wydobywających tony węgla czy wytapiają-cych stal. Przedstawiają historię ich pracy w kopalniach i hutach, która tłumaczyć będzie przyszłym pokoleniom ludzkie zmagania, radości i troski pracy w przemyśle ciężkim. W pogoni i chaosie dnia dzisiejszego, patrząc na owe zdjęcia przypominamy sobie wartości, które okre-ślają charakter ludzi ciężkiej pracy. Widzimy szacunek do drugiego człowieka, miłość, rzetelność, przywiązanie do miejsca – „małej ojczyzny”. Obserwujemy pracowni-ków nie przez pryzmat wielkich wydarzeń z pierwszych stron gazet, ale przez codzienną pracę, w której każdy z nas spędza połowę życia. Uważam, że prezentowane fotografie potrafią wyjaśnić wiele istotnych kwestii. Dają odpowiedź na pytanie o istotę związku człowieka z miej-scem pracy, lęku i niebezpieczeństwa w obliczu likwidacji zakładu pracy, walki o byt i ryzyka ponoszonego w celu obrony „drugiego domu”.

Mimo że sporo zdjęć prezentowana jest w autorskich albu-mach Pana Profesora, niektóre z nich są po raz pierwszy wyeksponowane. To nowa wystawa, prezentująca

wszystkie najlepsze fotografie Profesora Jindricha Štreita o tematyce industrialnej. Powstawały w siedmiu krajach: Czechach, Polsce, Słowacji, Rumunii, Francji, Anglii, Niemczech na przestrzeni dwudziestu lat.

Mistrzostwo zdjęć profesora Jindricha Streita polega również na podobieństwie i uniwersalności języka foto-grafii. Zdjęcia wzbudzają emocje i w subtelny sposób przypominają odbiorcom własne doświadczenia. Osią-gnięcia Profesora Štreita i mistrzostwo operowania apa-ratem fotograficznym umiejscawiają go w gronie najwy-bitniejszych dokumentalistów naszych czasów. Cieszymy się, że spośród prawie tysiąca wystaw Profesora na całym świecie „Industrialne Byty” swój debiut mają w Zabrzu i na dodatek 320 metrów pod ziemią w zabytkowej kopalni Guido.

Arkadiusz Gola

PL

The photo story about contemporary man entitled „Industrial Existences” consists of everyday stories of anonymous people mining tons of coal or smelting steel. The stories depict the history of their work in coal mines and steelworks which will explain to future generations the human struggles, joys and cares of work in heavy in-dustry. In the rush and chaos of present day life, looking at these photos we are reminded about the values which define the character of hard-working people. We see re-spect for another person, love, diligence, attachment to the “small homeland”. We observe workers not from the angle of historic events occupying the front pages of newspapers, but doing their daily job, at which each of us spends half of their life. In my opinion, the presented photographs can explain numerous important issues. They provide an answer to the question on the essence of the relationship between man and his place of work, the fear and danger in the face of the liquidation of a work place, the struggle for survival and the risk taken in order to protect one’s “second home”.

Although many of the photos are presented in the Pro-fessor’s own albums, some of them are exhibited for the

first time. It’s a new exhibition, presenting all of Profes-sor Jindrich Streit’s best photographs on the subject of industry. They were taken in seven countries: the Czech Republic, Poland, Slovakia, Romania, France, England and Germany over a period of twenty years.

The mastery of Professor Jindrich Streit’s photographs is also the result of the similarity and universality of the lan-guage of photography. The photos evoke emotions and in a subtle manner remind the public of their own experi-ences. Professor Streit’s achievements and his mastery of operating a camera place him among the most outstand-ing documentarians of our times. We are happy that, from among the Professor’s almost thousand exhibitions organized all over the world, “ Industrial Existences” has its debut in Zabrze, 320 meters under the ground in the historic Guido coal mine.

Arkadiusz Gola

EN

Jindřich Štreit

Urodził się 5 września 1946 r. w miejscowości Vsetín na Morawskiej Wołoszczyźnie. W 1956 r. jego rodzina prze-niosła się do wsi Těchanov u podnóża Jesioników. Ukoń-czył szkołę średnią w Rymarzowie (1963), a następnie studia na kierunku wychowanie plastyczne na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (1967). Ożenił się w 1971 r. Wraz z żoną Agnieszką ma jedną córkę, Monikę.

Po ukończeniu uniwersytetu w 1967 r., rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole podstawowej w Rymarzowie. Po roku został dyrektorem szkoły w Sovincu, a następnie w Jiříkowie. Oprócz nauczania fotografii zajmował się działalnością społeczną. Od roku 1974 jest dyrektorem galerii w Sovincu; od 1997 r. prowadzi galerię w Bruntalu. Od 1981 r. ściśle współpracuje z artystami awangardo-wymi z Pragi, Brna, Bratysławy i innych ośrodków kultury w Czechach i za granicą.

Zainteresowanie fotografią zaszczepił w nim ojciec. W 1964 r., podczas studiów do fotografowania zachęcał go Profesor Jan Bukovjan. Jako student, Štreit brał udział

w wystawach wydziału, a jego pierwsza wystawa indywi-dualna odbyła się w 1967 roku.

Od 1972 roku dokumentuje życie na wsi koncentrując się przede wszystkim na fotografii portretowej i społecz-ności romskiej. W latach 1974–1977 uczęszczał do szkoły fotografii artystycznej, pracę dyplomową stanowił album zza kulis teatru.

W 1982 r., jako jedyny fotograf uczestniczył w nieofi-cjalnej wystawie sztuki alternatywnej, która odbyła się na kortach tenisowych w Pradze i podczas której jego prace zwróciły uwagę tajnych służb. Został aresztowany i skazany na dziesięć miesięcy wiezienia w zawieszeniu na dwa lata.

Wyrok, wydany na podstawie dwóch artykułów kodeksu karnego (zniesławienie państwa i głowy państwa), opie-rał się na interpretacji zdjęć, zarówno tych pokazanych na wystawach jak i tych, które nigdy nie zostały upubli-cznione (po oficjalnym sprawdzeniu jego całego archi-wum fotograficznego). Zasądzona kara polegała m.in. na skonfiskowaniu części odbitek i negatywów artysty oraz jego aparatu jako „narzędzia zbrodni”. Štreit otrzymał

PL

Jindřich Štreit

He was born on 5 September 1946 in Vsetín in the Wal-lachian region (Moravia). In 1956 the family moved to Těchanov, a village beneath the Jeseníky Mountains. After graduating from the grammar school in Rýmařov (1963), he completed his studies of visual art educa-tion at the Faculty of Education at Palacký University in Olomouc. He was married in 1971. He and his wife Agnes have one daughter, Monika.

After graduating in 1967 he taught at a primary school in Rýmařov, and the following year he became headmas-ter of the village school in Sovinec and later on in Jiříkov. Besides teaching photography, he busied himself with various communal activities. Since 1974 he has directed a gallery at Sovinec; since 1997 he has been in charge of a gallery in Bruntál. Since 1981, he has closely cooperated with avant-garde artists from Prague, Brno, Bratislava and other cultural centres in the Czech Republic and abroad.

He was first encouraged to take pictures by his father. In 1964, during his studies, it was Professor Jan Bukovjan who stimulated his interest in photography. As a student,

Štreit took part in faculty exhibitions, and in 1967 he had his first one-man show. Since 1972 he has systematically devoted himself to documenting country life, focusing on portrait photography and the Gypsy community. From 1974-1977 he studied at the Institute of Art Pho-tography; his graduation piece in 1977 was a set of back-stage theatre photographs.

In 1982 he was the only photographer to participate in an unofficial exhibition of alternative art, which took place on tennis courts in Prague. His prints provoked the interest of the secret police. He was taken into custody, finally being sentenced to ten months’ imprisonment suspended for two years.

The sentence, passed under two articles of the Criminal Code (defamation of the republic and the head of state), was based on an interpretation of photographs, both those exhibited and those never made public (after an official examination of his whole photographic archive). The penalty included confiscation of some of the artist’s prints and negatives and his camera as the “instrument of the crime”. Štreit was forbidden to continue his criminal photographic activities and was kept under surveillance.

EN

zakaz fotografowania i był śledzony. Jest to prawdopo-dobnie jedyny tego typu przypadek w dziejach fotografii.

Po wyjściu z więzienia nie mógł wrócić do zawodu nauczy-ciela. Znalazł pracę w bibliotece, ale po zakończeniu postępowania sądowego był zmuszony poszukać zatru-dnienia w rolnictwie. Jednak nawet jako dyspozytor w państwowym gospodarstwie rolnym nie zaprzestał działalności kulturowo-artystycznej, poświęcając się jej jeszcze bardziej niż wcześniej. Po Aksamitnej Rewolucji w listopadzie 1989, sytuacja życiowa Štreita uległa zmianie. W latach 1991-1994 był pracownikiem najpierw w orga-nach władz lokalnych, a następnie muzeum w Brunalu. Od roku 1994 jest fotografem niezależnym oraz wykła-dowcą w Instytucie Fotografii Twórczej wydziału filozo-ficzno-przyrodniczego Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Habilitował się na Wydziale Filmu i Telewizji Akademii Muzycznej w Pradze gdzie był wykładowcą w latach 1991-2003, a w roku 2000 został mianowany starszym wykładowcą fotografii. W roku 2009 został mianowany Profesorem Akademii Sztuk, Architektury i Projektowania w Pradze. Od 1991r. pracuje nad projektami dokumen-talnymi we Francji, Anglii, Brazylii, Mołdawii, Austrii, Niemczech, Japonii, Chinach, Rosji (Buriacja, Kraj Krasno-

darski, Inguszetia, Czeczenia), na Węgrzech jak również w Czechach (Więzienie dla kobiet, Klasztor Břevnov, Ludzie z regionu ołomunieckiego, Region mikulowski, Droga ku wolności, Ludzie z huty stali w Trzyńcu, Wśród nas, Za kurtyną, Razem, Style życia, Ludzie z mojego regionu - Bruntálsko, Świat stali, Milcząca choroba, Vitko-vice (Witkowice), Szukając anioła, Ludzie z regionu Vitkov). W Instytucie Fotografii Twórczej Uniwersytetu Śląskiego w Opawie nadzoruje projekty grupy studentów (Ludzie z regionu hluczyńskiego, Dobrowolnie, Opawa u progu trzeciego millenium, Transport publiczny w Oło-muńcu).

Jest członkiem Stowarzyszenia Q Brno, Stowarzyszenia Ołomuckich Artystów, Aktywu Wolnej Fotografii przy Praskim Domu Fotografii i Stowarzyszenia Artystów w Pradze.

Jindřich Štreit przygotował ponad 900 wystaw auto-rskich, a w licznych współuczestniczył. Opublikował 28 książek, a jego zdjęcia zobaczyć można w najważ-niejszych zbiorach publicznych. Nakręcono o nim kilka filmów.

PL

This case is probably unique in the history of photography.

When released from prison, he was not allowed to go back to teaching. First he found a job in a library but after his case was closed, he was forced to look for employ-ment in agriculture. But even as a foreman on a state farm he could not be kept from his cultural and artis-tic activities, which now became even more intensive. After the Velvet Revolution of November 1989, Štreit’s life changed. Between 1991 and 1994 Štreit was first an employee of the local authority and later of the Bruntál museum. In 1994 he became a freelance photographer. He teaches at the Institute of Creative Photography of the Faculty of Philosophy and Science in Opava. At the Film and Television Faculty of the Academy of Music and Dra-ma in Prague, where he taught between the years 1991-2003, he took a higher doctorate and in 2000 he was ap-pointed senior lecturer in the field of photography. In the year 2009 he was appointed Professor at the Academy of Arts, Architecture and Design in Prague.

Since 1991 he has worked on documentary projects in France, England, Brasil, Moldova, Austria, Germany, Ja-pan, China, Hungary, Russia (Buryatia, the Krasnodar

Region, Ingushetia, Chechnya), but also in the Czech Republic (The Women’s Prison, the Břevnov Monastery, People of the Olomouc Region, People of the Mikulov Region, The Road Towards Freedom, People from the Třinec Steelworks, Among Us, Behind the Curtain, To-gether, Ways of Life, People of my Region – Bruntálsko, World of Steel, Silent Disease, Vítkovice, Looking for an Angel, People of the Vítkov Region). At the Institute of Creative Photography of the Silesian University he has been involved in supervising several students’ projects (People of the Hlučín Region, Voluntarily, Opava on the Threshold of the 3rd Millennium, Olomouc Public Trans-portation Services).

He is a member of the Association Q in Brno, the Associa-tion of Olomouc Artists, the creative photography action group at the Prague House of Photography and the Artis-tic Community in Prague.

Jindřich Štreit has prepared over 900 solo exhibitions and taken part in numerous joint ones. He has published 28 books, and his photographs are housed in the most prominent public collections. Several films have been made about him.

EN