STRATEGIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH – wsparcie dla grup

marginalizowanych Justyna Zapała-Więch

I. Lokalne Strategie Rozwiązywania

Problemów Społecznych

Ustawa o pomocy społecznej

• Art. 17 „…do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka”

• Art. 19 – wśród zadań własnych powiatu wskazano „opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka – po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami”

3

Strategia rozwiązywania problemów społecznych

Analiza otoczenia społeczno - gospodarczego

Określenie problemów społecznych obserwowanych na poziomie lokalnym

Analiza SWOT

Cele strategii rozwiązywania problemów społecznych

Działania realizujące założenia strategii4

Otoczenie społeczno – gospodarcze

5

Struktura mieszkańców wg. płciStruktura wiekowa społecznościPrzyrost naturalnyGęstość zaludnieniaPoziom urbanizacjiMigracje mieszkańców

DEMOGRAFIA

GOSPODARKA

Struktura sektorowa gospodarkiPrzedsiębiorczośćPoziom wynagrodzeńDochody gospodarstw domowychPoziom konsumpcjiAtrakcyjność inwestycyjna

Zasoby mieszkanioweSieć transportowaSieć komunikacyjnaDostępność technologii ICTBudownictwo socjalne

INFRASTRUKTURAKOMUNIKACJA

Otoczenie społeczno – gospodarcze

6

Zatrudnienie wg. sektorów i branżAktywność na rynku pracy wg. wiekuBierność zawodowaPoziom i struktura bezrobociaBezrobotni w szczególnej sytuacji na rynku pracy

RYNEK PRACY

EDUKACJAKULTURA

Struktura wykształcenia mieszkańcówEdukacja przedszkolna i szkolnaSzkolnictwo policealne i wyższeUdział w kształceniu ustawicznymDostęp do placówek kulturalnychAktywność społeczności lokalnej

Służby pomocy społecznejŚwiadczenia społeczneCharakterystyka świadczeniobiorcówOpieka środowiskowa

POMOC SPOŁECZNA

Otoczenie społeczno – gospodarcze

7

Służby policyjne i porządkoweWykrywalność przestępstwZwalniani po odbyciu kary pozbawienia wolności

BEZPIECZEŃSTWO

OCHRONA ZDROWIAStan zdrowia mieszkańcówŚmiertelnośćDostępność opieki zdrowotnejProfilaktyka zdrowotna

Otoczenie społeczno – gospodarcze

8

Źródła danych

• Główny Urząd Statystyczny– Bank Danych Regionalnychhttp://www.stat.gov.pl/bdr_n/app/strona.indeks– Badania:

• Europejskie badanie warunków życia ludności (EU-SILC)• Praca nierejestrowana (2004, 2009) • Praca a obowiązki rodzinne (2005)

– Opracowania : np. Panorama Powiatów województwa śląskiego 2009 http://www.stat.gov.pl/gus/5840_6706_PLK_HTML.htm

• Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej– Analizy i statystyki dot. rynku pracy i pomocy społecznejhttp://www.mpips.gov.pl

– Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz MPiPShttp://www.analizy.mpips.gov.pl

– Raporty tematyczne:• Rynki pracy na obszarach popegeerowskich• Krzywdzenie dzieci w Polsce

9

Źródła danych

• Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach– Badania i statystyki dot. bezrobocia i rynku pracy

http://www.wup-katowice.pl/badania_i_analizy• Wskaźniki bezrobocia w układzie gmin

– Program Monitorowania Regionalnego Rynku Pracy

http://mrp.wup-katowice.pl/strona_glowna

• ROPS Katowice– IBiSS (Internetowa baza informacyjna służb społecznych)

http://rops-katowice.pl/ibiss/

– Problemy uzależnień

http://rops-katowice.pl/problemy-alkoholowe/raporty.html

10

Źródła danych

• Ochotnicze Hufce Pracy – Młodzieżowe Biura Pracyhttp://www.slaska.ohp.pl/

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Statystykihttp://www.zus.pl–np. Przestrzenne zróżnicowani współczynników częstości orzekania o niezdolności do pracy w 2007r

• System Informacji Oświatowej http://www.sio.edu.pl

• Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworzniehttp://www.oke.jaworzno.pl/index.php/content/view/97/88/

• Kuratorium Oświaty w Katowicachhttp://www.kuratorium.katowice.pl

• Diagnoza Społecznahttp://www.diagnoza.com/

11

Źródła danych

• Powiatowe Urzędy Pracy– Statystyka MPiPS (bezrobocie rejestrowane)– Baza ofert pracy– Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych– Badania własne np. analiza potrzeb szkoleniowych, badania

ankietowe przedsiębiorców

• Jednostki pomocy społecznej– Statystyka MPiPS– Wywiady środowiskowe

• Inne instytucje podległe JST np. szkoły

• Stowarzyszenia i organizacje lokalne

• Kościoły i związki wyznaniowe

12

Analiza problemów społecznych

Identyfikacja grup wymagających wsparcia np.:– osoby niepełnosprawne,– osoby bezrobotne, – rodziny wielodzietne i niepełne,– osoby starsze – osoby ubogie,– dzieci wykazujące trudności wychowawcze lub rozwojowe– kobiety– uchodźcy, – osoby opuszczające zakłady karne,– osoby bezdomne,– osoby uzależnione– społeczność lokalna– Romowie

Intensywności i skala występujących problemów

Hierarchizacja problemów

ORAZ ich otoczenie

13

Analiza SWOT

Mocne strony

(atuty, czynniki pozytywne)

Słabe strony

(główne problemy, bariery)

Zagrożenia

(niekorzystne trendy i zmiany)

Szanse

(korzystne trendy i zmiany)

WE

WN

ĘT

RZ

NE

ZE

WN

ĘT

RZ

NE

POZYTYWNE NEGATYWNE

14

Problem 1 Problem 2 Problem 3 Problem 4 Problem 5

Grupa Grupa Grupa Grupa GrupaGrupa

CEL STRATEGICZNY

CEL OPERACYJNY CEL OPERACYJNY CEL OPERACYJNY

Zidentyfikowane problemy społeczne

15

CEL

Precyzyjnie określony

Adekwatny do potrzeb społeczności lokalnej

Racjonalny

Określony w czasie

Mierzalny

Diagnoza

Cel

Działania

Rezultaty

16

Działania wspierające realizację strategii

CEL STRATEGICZNY

CEL OPERACYJNY

Działanie 2Działanie 1 Działanie 3 Działanie 4

Realizator – „kto”

Okres realizacji – „kiedy”

Zakładane rezultaty – „co”

Budżet i źródło finansowania – „ile”

17

Monitorowanie celów strategii

PRODUKT

REZULTAT

ODDZIAŁYWANIE

Liczba nowo utworzonych oddziałów przedszkolnych – 2

Liczba utworzonych punktów przedszkolnych - 5

Liczba dzieci objętych edukacją przedszkolną – 200

Wskaźnik uczestnictwa w edukacji przedszkolnej – 50%

(bazowo np. 37%, pożądany wzrost o 13 pkt. procentowych).

PROBLEMNiski poziom aktywności zawodowej kobiet, w szczególności wychowujących małe dzieci

CelDziałania

18

Partnerstwo na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów społecznych

Zintegrowania działań podmiotów działających na rzecz społeczności lokalnej

Bardziej efektywne rozwiązywanie wielopoziomowych problemów społecznych

Kompleksowe wsparcie dla grup marginalizowanych

Możliwość spojrzenia na lokalne problemy społeczne z szerszej perspektywy

Lepsze diagnozowanie lokalnych potrzeb i problemów społecznych

EFEKT SYNERGII

19

II. Integracja grup marginalizowanych

Źródła finansowania

LOKALNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁĘCZNYCH

CEL 1 CEL 2 CEL 3

Projekt 1 Projekt 2 Projekt 3 Projekt 4 Projekt 5 Projekt 6

REZULTATY STRATEGII

21

Przygotowanie projektu

Diagnoza kwestii problemowej i określenie grupy docelowej projektu

Identyfikacja potencjalnych źródeł finansowania

Wybór formy realizacji projektu (partnerstwo lub indywidualnie)

Określenie form wsparcia i ścieżki uczestnika projektu

Przygotowanie struktury i systemu zarządzania projektem

Określenie ram czasowych i finansowych projektu

Przygotowanie i złożenie wniosku aplikacyjnego

22

Empowerment

Empowerment - aktywne uczestnictwo w projekcie osób, na rzecz których realizowane są dane działania

Dzięki zastosowaniu zasady empowerment możemy:• zweryfikować założenia projektu;• zbudować dobre relacje z uczestnikami projektu;• zbudować poczucie własności i odpowiedzialności za projekt;• uzyskać wsparcie w realizacji projektu;• uzyskać szybką informację zwrotną;• zwiększyć efektywność projektu;• dzielić się zdobywaną wiedzą;• uzyskać dostęp do lokalnych zasobów;• podnieść autorytet projektodawcy i jego pracowników;• zwiększyć efektywność projektu poprzez lepsze dostosowanie działań

23

Skutek 1 Skutek 2

Drzewo problemów

24

Cele projektu

• S – specific – konkretny i szczegółowy

• M – measurable – mierzalny

• A – acceptable - trafny

• R – realistic – realistyczny

• T – time-bound – określony w czasie

Jak to osiągnąć? » drzewo celów, » matryca logiczna

25

Drzewo celów

26

Nazwa Projektu Nazwa programu /Osi priorytetowej Działania

Cel szerszy /strategiczny Wskaźniki osiągnięć Źródła weryfikacji

Cel bezpośredni Wskaźniki osiągnięć Źródła weryfikacji Założenia

Rezultaty Wskaźniki osiągnięć Źródła weryfikacji Założenia

Działania Zasoby/Środki Koszty Założenia

Warunki wstępne

Matryca logiczna projektu

27

Ścieżka uczestnika projektu

28

Baza rezultatów PIW EQUAL

http://www.equal.org.pl/

29

Baza rezultatów PIW EQUAL

30

Dualny model szkolenia zawodowo-aktywizującego dla osób długotrwale bezrobotnych i członków ich rodzin

Opis rezultatu:Model kompleksowego szkolenia dla rodzin osób długotrwale bezrobotnych obejmuje dwie ścieżki edukacyjne: zawodową - dla osób bezrobotnych oraz aktywizującą - dla członków ich rodziny. Szkolenia zawodowe mają charakter modułowy, łączą elementy zajęć praktycznych, motywujących i aktywizujących. Bezrobotni zdobywają umiejętności praktyczne, sprawdzane w toku praktyk zawodowych. Uczestniczą również w kursach z zakresu obsługi urządzeń teleinformatycznych oraz w zajęciach ułatwiających poruszanie się na rynku pracy. Program ten ułatwia beneficjentom przełamanie dotychczasowych negatywnych przyzwyczajeń oraz zmianę stylu życia, a ponadto umożliwia im uzyskanie konkretnych umiejętności, niezbędnych do funkcjonowania w zawodzie. Co więcej, inicjatywa ta dostarcza niezbędnych bodźców motywujących do działania członków rodzin bezrobotnych. Przeznaczony dla nich moduł obejmuje zajęcia terapeutyczno-motywująco-aktywizujące, a jego celem jest stymulacja rozwoju społecznego i zawodowego oraz przeciwdziałanie syndromowi wyuczonej bezradności. Proponowany model stwarza beneficjentom możliwość zdobycia kwalifikacji zawodowych i społecznych, a ponadto usprawnia sposób rozdzielania środków publicznych przeznaczonych na działania pomocowe, co jest możliwe dzięki usprawnieniu współpracy instytucji zajmujących się integracją społeczną i zawodową osób bezrobotnych.

31

Dualny model szkolenia zawodowo-aktywizującego dla osób długotrwale bezrobotnych i członków ich rodzin

Opis rezultatu szkoleniowego:Opracowanie metod przeciwdziałania procesowi dziedziczenia bezrobocia w rodzinach dotkniętych tych problemem.

Szkolenia modułowe:• I moduł szkoleniowy obejmuje program motywująco-aktywizacyjny• II moduł to Grupa Wsparcia, w ramach której beneficjenci uczestniczą w

zajęciach terapeutyczno-motywujących• III moduł to szkolenie z zakresu korzystania z urządzeń komputerowych• IV moduł to szkolenia zawodowe - przygotowanie programów szkoleniowych

dla 10 zawodów• V moduł to szkolenie praktyczne - praktyka zawodowa• VI moduł to szkolenie z zakresu umiejętności poruszania się po rynku pracy• IX moduł to aktywizacja rodziny

Model współpracy z pracodawcami Metoda koordynacji działań instytucji zajmujących się integracją społeczno-

zawodową

Opis produktu szkoleniowego

32

Ramy czasowo – finansowe projektu

uczestnicy

projektu

koszty

rezultaty

Czas

Czas

33

34