4-10 MAJA 2017 R., NR 18(1263)

TYGODNIK ZWIĄZKU POLAKÓW NA LITWIEISSN 1392-2513 WWW.ZPL.LT

Witaj maj, polski maj!

Naród polski spotyka maj w szczególnym nastroju. Właśnie pierwsze dni tego miesiąca niosą ze sobą święta, które dla każdego Polaka – i tego, który mieszka w kraju, i tego, co opuścił Ojczyznę, i tego, który w wyniku dziejów historycznych został poza jej granicami – są niezwykle ważne. Drugiego maja obchodzony jest bowiem Dzień Polskiej Flagi – symbolu państwa – jego honoru i dumy. To pod biało-czerwonymi barwami stawali rodacy w jakże znamiennym dla losów Ojczyzny wieku XX, by z woli zaborców skreślony z mapy świata kraj przywrócić znów do grona państw Europy, a następnie w okrutnej wojnie potwierdzić wolę narodu być niepodległym. Drugiego maja jest też Dniem Polonii i Polaków za Granicą – rzeszy rodaków liczącej ponad 20 milionów, z których wielka część nie traci łączności z krajem, pracuje dla jego dobra i chwały, będąc wraz z rodakami w Macierzy współodpowiedzialnymi za wolną, demokratyczną, niepodległą Polskę. Niezwykły jest też dzień trzeciego maja. Naród nasz tego dnia obchodzi Święto Konstytucji 3 Maja. Ustawy Zasadniczej, w której jako pierwsi w Europie powiedzieliśmy światu, że Polska prawem stoi. Ten niezwykle postępowy i odważny, jak na owe czasy akt prawny doprowadził

do zerwania z ustrojem szlacheckim na rzecz równouprawnienia wszystkich stanów – mieszkańców Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Historia sprawiła, że po tym ważnym wydarzeniu Polska na ponad wiek musiała znosić jarzmo zaborców, Konstytucja była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny” – testamentem, który zachowały kolejne pokolenia, z którego są dumne. Obchody majowych świąt jednoczą Polaków, zacieśniają więź z Macierzą i są okazją do zademonstrowania naszego stosunku do Ojczyzny. Piękną inicjatywą tegorocznych obchodów stało się wywieszanie polskich flag na Wileńszczyźnie. Tym cenniejszą, że wyszła od ludzi młodych. Więc więź pokoleń trwa. Związek Polaków na Litwie uczcił tegoroczne święto ustawieniem kolejnych stel i zasadzeniem dębów w Alei Pamięci Narodowej w Zułowie. Właśnie w dniu 3 maja znalazła się w niej stela ku czci Konstytucji 3 Maja. Oddano też hołd pamięci generała Tadeusza Rozwadowskiego – bohatera legendarnej Bitwy Warszawskiej. Kolejne karty naszej historii znalazły swe uwiecznienie. O tym wydarzeniu szerzej będziemy pisali w kolejnym numerze „N.G.” i na portalu Związku Polaków na Litwie.

fot.

Jerz

y Ka

rpow

icz

3 MAJA NA WILEŃSKIEJ ROSSIE

4-10 maja 2017 r., nr 18(1262) www.zpl.lt2

POZDROWIENIA DLA JUBILATAWczesnym sobotnim rankiem z miasta Siedlce w Polsce, w stronę Litwy wyruszył autokar z grupą rodaków-pielgrzymów oraz motocykliści – uczestnicy Rajdu Katyńskiego. Odprowa-dzić w drogę podróżnych przy-był osobiście prezydent Siedlec Wojciech Kudelski oraz biskup diecezji siedleckiej Kazimierz Gurda.

Po południu wędziagolanie i goście z Polski licznie groma-dzili się w kościele pw. Świę-tej Trójcy w Wędziagole. O godzinie 15.00 rozpoczęła się tu uroczysta Msza św. z oka-zji 226. rocznicy Konstytucji 3 Maja, w podzięce Bogu za pięk-ną współpracę z naszymi roda-kami w Polsce, a także w celu modlitwy i złożenia prośby o

zdrowie i Boże błogosławień-stwo dla zakrystianina wędzia-golskiego kościoła Ryszarda Jankowskiego, który już od 30 lat posługuje w tym kościele i w tych dniach obchodził piękny jubileusz 60. urodzin.

Mszę św. odprawiał przy-były do Wędziagoły ze swy-mi parafianami-pielgrzymami proboszcz parafii Miłosier-dzia Bożego w Siedlcach, ksiądz prałat dr Kazimierz Niemirko oraz proboszcz wędziagolskiej parafii licenc. teol. Skaidrius Kandratavi-čius. Podczas liturgii śpiewa-li członkowie zespołów „Bal-lada” (kier. Teresa Kołtan) i „Borowianka” (kier. Kazi-mierz Moroz). Psalmy śpie-wała młodzież z Polski.

Po Mszy św. spora część wę-dziagolan i gości, którzy brali

udział w liturgii, pragnęła ofia-rować kwiaty i złożyć życzenia wieloletniemu zakrystianinowi kościoła Ryszardowi Jankow-skiemu, który doczekał pięk-nego jubileuszu, podziękować mu za posługę, za szlachetne i treściwe bycie tutaj...

Zespoły z rejonu wileńskie-go – „Ballada” i „Borowianka” – podarowały zebranym kon-cert – wiązankę najpiękniej-szych piosenek.

Z kościoła uczestnicy świę-ta, nie bojąc się silnego desz-czu i wiatru, udali się w stronę Polskiej Biblioteki, znajdującej się przy ulicy Kiejdańskiej 26.

WYŚWIĘCENIE KRZYŻACiemne chmury, silny wiatr i deszcz nie przeszkodziły uczestnikom święta licznie ze-brać się przy nowym krzyżu, który jeszcze minionej jesieni został ustawiony na podwórku przy Polskiej Bibliotece (ul. Kiejdańska 26) dzięki mece-nasowi, przyjacielowi wędzia-golan Arturowi Tchórzewskie-mu. Nie bacząc na ulewę dwaj księża: gość z Polski Kazimierz Niemirko i Litwin Skaidrius Kandratavičius, liczne grono parafian – Polaków i Litwinów, przybyli goście-pielgrzymi w dwóch językach modlili się i uczestniczyli w wyświęceniu krzyża przy bibliotece. Jest ona ogniskiem wiary, trady-cji, kultury i informacji, któ-ra wielce wzbogaca i ożywia życie kulturalne tego kraju. Polska Biblioteka przekłada mosty pomiędzy rodakami z całego świata. Czy nie jest to symboliczne?

Przy wyświęconym krzyżu również modlili się i śpiewa-li członkowie zespołów „Bal-lada” i „Borowianka”, którzy przybyli z rejonu wileńskiego. Gdy uroczystość zbliżała się ku końcowi, rozproszyły się ciem-ne chmury, rozjaśniło niebo i

wyjrzało słońce – był to znak błogosławieństwa z niebios. Szczególnie zebranych ucie-szyła wspaniała tęcza, która jak gdyby połączyła, objęła wszyst-kich uczestników święta.

WSPÓLNA KOLACJA PRZYJACIÓŁOkoło półtorej setki uczestni-ków święta zebrało się na wie-czornicę w miejscowym barze „Bučkis”. Nawet brak miejsca nie potrafił zepsuć dobrego na-stroju i nie przeszkodził ob-cowaniu. Dzięki mecenasowi, naszemu przyjacielowi Artu-rowi Tchórzewskiemu na sto-łach znalazły się dania polskiej kuchni – zostały one przygoto-wane w Polsce i przywiezione do Wędziagoły. Wszyscy mogli się poczęstować i skosztować tradycyjnych polskich dań: bi-gosu, flaków i innych.

O muzykę oraz bawienie publiczności zatroszczył się maestro Kazimierz Moroz. Brzmiały popularne polskie

oraz światowe przeboje, kilka piosenek zaśpiewał też nasz duet „Teściowe” („Uošvės”). Jubilat został obdarowany od-znaką honorową Rajdu Katyń-skiego – wizerunkiem Matki Boskiej z Jasnej Góry. Rozmo-wy, zabawa, śpiew trwały do późna. Wszyscy byli zaurocze-ni świętem, gościnnością i ob-cowaniem.

Za pomoc w zorganizowa-niu święta wędziagolanie ser-decznie dziękują mecenasowi Arturowi Tchórzewskiemu i jego przyjaciołom – uczestni-kom Rajdu Katyńskiego, kie-rownik Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie w rejonie wileńskim Wiolecie Cereszko, zespołom „Ballada” i „Borowianka”, wszystkim, kto wziął udział w świątecznych uroczystościach w Wędziago-le. Jak najdłużej zachowajmy w sercu radość obcowania – znak błogosławionego bycia razem.

Leonia Piotrowska

Echo święta w Wędziagole

W ubiegłym tygodniu został sfinalizowany XXI Festiwal Te-atrów Szkolnych „Wilno-2017” – tradycyjna impreza organi-zowana przez Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”. W maratonie teatralnym wzięły udział zespoły twórcze ze szkół polskich Wilna oraz Wileńsz-czyzny. Komisja jurorów w skła-dzie: Monika Bania – aktorka z Białegostoku, Lilia Kiejzik – kierownik Polskiego Studia Te-atralnego w Wilnie, Irena Litwi-nowicz – kierownik Polskiego Teatru w Wilnie pod przewod-nictwem dr Magdy Kiszko-Doj-lidko, aktorki, wykładowczyni Białostockiej Filii AT w Warsza-wie, po obejrzeniu prezentacji szkolnych zespołów postanowi-ła wyróżnić następujące teatrzy-ki: „Wędrówka” z Gimnazjum im. św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu za spektakl „Złodziej snów” (reżyser Bożena Bieleni-nik) oraz „Twardy orzeszek” ze Szkoły w Lazdynai w Wilnie za spektakl „Ptasie radio” (reżyser Diana Markiewicz). Tego roku

przyznano też nagrodę za reży-serię. Została ona wręczona pani Beacie Kowalewskiej ze Szkoły im. Sz. Konarskiego za przygo-towanie spektaklu „Oddalenia”.

Laureatami tegorocznego Festiwalu Teatrów Szkolnych „Wilno-2017” zostali:

Nagroda „Brązowy Dzwo-neczek” – zespół „Na wesoło” (Gimnazjum Inżynierii im. J. Lelewela w Wilnie), za spek-takl „Kozi dom” – reżyseria Jolanta Kariunienė, Krystyna Meilutienė, Ewa Abariunė;

Nagroda „Srebrny Dzwo-

Popisy młodocianych aktorów

MŁODOCIANYM AKTOROM – UCZESTNIKOM FESTIWALU NALEŻĄ SIĘ SŁOWA PODZIĘKI ZA WSPANIAŁE WYSTĘPY I MIŁOŚĆ DO TEATRU

fot.

Rysz

ard

Jank

owsk

i

KRZYŻ PRZY POLSKIEJ BIBLIOTECE

ŻYCZENIA DLA JUBILATA

DOBRY NASTRÓJ DOPISYWAŁ UCZESTNIKOM ŚWIĘTA

4-10 maja 2017 r., nr 18(1262) www.zpl.lt 3

Nikogo nie trzeba przeko-nywać, że dzisiaj życie na litew-skiej prowincji nie należy ani do łatwych, ani też wesołych: brak miejsc pracy, emigracja, wylud-nienie, apatia… W tej niezbyt optymistycznej rzeczywistości możemy się szczycić tym, że w wielu miejscowościach my, Pola-cy, członkowie oddziałów i kół Związku Polaków na Litwie stanowimy najbardziej aktyw-ną część lokalnych społeczno-ści, mamy pomysły i je realizuje-my, pomagając sobie nawzajem, tworząc lepszą i bardziej treści-wą codzienność.

Polskie inicjatywy na kresach kresów

W Jezioroskim Oddziale Re-jonowym ZPL mamy działającą w siedzibie oddziału w Turmon-cie szkółkę niedzielną języka polskiego „Uśmiech”, którą prowadzi nauczycielka Anna Łotoczko-Šukelienė. Dzieci i młodzież nie tylko uczą się tu języka ojczystego swoich przod-ków, ale też aktywnie uczestni-czą w twórczości artystycznej oraz pracy duszpasterskiej pa-rafii kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.

W okresie Wielkiego Tygo-dnia oraz Świąt Wielkanocnych to właśnie uczniowie szkółki

czytali podczas nabożeństw Pi-smo Święte w języku polskim. Ciesząc tym niezmiernie para-fian – Polaków.

W okresie poświątecznym młodzież ze szkółki wraz z na-uczycielką została zaproszona do Wisagini, by swoją twórczo-ścią artystyczną ucieszyć star-sze osoby, które ze względu na swój wiek, niepełnosprawność i samotność znajdują się pod opieką wisagińskiego centrum usług socjalnych. Podczas zaim-prowizowanego koncertu wystą-pili uczniowie – zaprezentowali piosenki i tańce oraz pani Anna

Łotoczko-Šukelienė, która za-śpiewała trzy piosenki w języku polskim. Seniorzy – mieszkańcy centrum – bardzo się wzruszy-li, dla wielu z nich język polski jest ojczystym. I już w drugiej części koncertu śpiewano razem dobrze znane rodakom utwory: „Szła dzieweczka”, „Cicha woda brzegi rwie”, „W poniedziałek rano” i inne. Nie zabrakło też piosenek w języku białoruskim i rosyjskim…

Starsi ludzie mieli łzy w oczach – niezbyt często mają okazję do takich spotkań, rzad-ko ich ktoś odwiedza, wielu z nich nie ma rodziny, a choroba i wiek często przykuwają ich do łóżek czy wózków inwalidzkich.

Młodzież ze szkółki też była wzruszona – nie spodziewała się takiego powitania, takiej reakcji na swoje popisy. Chyba zrozu-miała, jak ciężka jest samotność w starszym wieku. Uczniowie mieli satysfakcję, że chociaż tro-chę radości udało się im wnieść do życia seniorów. Zaś kierow-nictwo wisagińskiego centrum usług socjalnych nagrodziło kie-rowniczkę szkółki dyplomem honorowym.

Z kolei 1 maja mieliśmy wy-jątkowo radosną uroczystość we wsi Kimbarciszki. Został tu wyświęcony nowy krzyż i odprawione pierwsze nabo-żeństwo majowe. Od niepa-miętnych czasów mieszkańcy Kimbarciszek zbierali się na majowe i czerwcowe modlitwy pod wiejskim krzyżem. Nieste-

ty, w ubiegłym roku stary krzyż uległ zniszczeniu, spróchniał ze starości. Była to wielka strata dla wiernych. Ustawienie no-wego wymagało środków, któ-rych, niestety, nie mieliśmy. Zwróciłam się więc z prośbą do miejscowego mistrza, pana Zygmunta Pawlukiewicza, by podjął się trudu wyrzeźbienia krzyża nieodpłatnie. I pan Zyg-munt się zgodził. Musieliśmy jedynie społem zatroszczyć się o materiał (musiał to być dąb), farbę, dowiezienie i ustawienie krzyża. Podczas tłoki wykopany został również dół.

Pierwszą ofiarę na nowy krzyż, jeszcze w ubiegłym roku, złożyła posłanka na Sejm Litwy z ramienia AWPL-ZChR pani Wanda Krawczonok. Zaś człon-kini koła ZPL w Kimbarciszkach pani Nina Bartkun odwiedza-ła mieszkańców wsi i zbierała datki. Każdy ofiarował tyle, na ile go było stać. Tak wspólnym wysiłkiem – ofiarą i pracą dopię-liśmy tego, że we wsi znów stoi krzyż, przy którym, po wyświę-ceniu go przez księdza probosz-cza Jonasa Mačiulisa, są odpra-wiane nabożeństwa.

Podczas uroczystości wy-święcenia pan Zygmunt Paw-lukiewicz dziękował wszystkim, kto przyczynił się do odbudowa-nia krzyża. Ja z kolei podzięko-wałam panu Pawlukiewiczowi, księdzu proboszczowi i wszyst-kim obecnym za jedność, dzięki której jesteśmy silni…

Teresa Narkevičienė,prezes Jezioroskiego

Oddziału Rejonowego ZPL

neczek” – zespół „Szkic” (Szkoła im. Sz. Konarskiego w Wilnie) za spektakl „Odda-lenia” – reżyseria Beata Kowa-lewska;

Nagroda „Złoty Dzwone-

Stankevičiūtė – rola „narratorki” – spektakl „Brzydkie kaczątko”, zespół „Twórczy świat”, Szkoła Podstawowa im. M. Zdziechow-skiego w Suderwie.

Nagrodę publiczności tego roku zdobył spektakl „Oddale-nia” (reż. Beata Kowalewska, zespół „Szkic”, Szkoła im. Sz. Konarskiego w Wilnie). Jest to wyjazd na XII Wakacyjny Festi-wal Teatrów Dziecięcych zza Granicy we Włocławku.

Członkowie wszystkich zespołów teatralnych, którzy wzięli udział w XXI Festiwalu Teatrów Szkolnych otrzyma-li dyplomy, czekolady, książki oraz słodki poczęstunek. Zaś laureaci nagród Złotego, Srebr-nego i Brązowego Dzwoneczka oraz Publiczności, a także ze-społy wyróżnione otrzymały nagrody rzeczowe, zgodnie z potrzebami każdego zespołu.

Sponsorzy tegorocznego XXI Festiwalu Teatrów Szkol-nych:

Senat Rzeczypospolitej Pol-skiej w ramach konkursu na realizację zadań publicznych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą;

Wydział Konsularny Am-basady RP w Wilnie (środki

finansowe otrzymane od Mini-sterstwa Spraw Zagranicznych w ramach konkursu na realiza-cję zadania „Współpraca z Po-lonią i Polakami za granicą”); Departament Mniejszości Na-rodowych przy rządzie Repu-bliki Litewskiej; Fundacja „Po-moc Polakom na Wschodzie” w Warszawie; Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Białymstoku; Bia-łostocki Teatr Dramatyczny im. A. Węgierki; Dom Kultu-ry Polskiej w Wilnie.

Organizatorzy serdecznie dziękowali nauczycielom, in-struktorom i rodzicom za serce, pracę wychowawczą i artystycz-ną włożoną w przygotowanie zespołów do Festiwalu.

Młodocianym aktorom – uczestnikom Festiwalu należą się słowa podzięki za wspania-łe występy i miłość do teatru. Na słowa podziękowania za-służyli też prowadzący impre-zę: Anastazja Jewtejewa z Gim-nazjum im. Wł. Syrokomli w Wilnie oraz wspaniali Pierro-ciki – Diana Dąbrowska i Do-minik Wołkanowski ze Szkoły im. Sz. Konarskiego w Wilnie.

Janina Lisiewicz

Popisy młodocianych aktorów

czek” – zespół „Wiercipię-ty” (Progimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie) – reżyseria Teresa Mojsiewicz, Alina Ju-dycka, Bożena Ustjanowska.

Jury postanowiło również

przyznać indywidualne nagro-dy aktorskie (książki): Kindze Żybort – rola „małej córecz-ki” – spektakl „Oddalenia”, zespół „Szkic”, Szkoła im. Sz. Konarskiego w Wilnie; Oliwii

WYŚWIĘCENIE KRZYŻA W KIMBARCISZKACH

fot.

Joan

na B

ożer

odsk

a

„SZKIC” – ZDOBYWCA NAGRODY PUBLICZNOŚCI I SREBRNEGO DZWONECZKA

fot.

Mar

ius

Buka

uska

s

4-10 maja 2017 r., nr 18(1262) www.zpl.lt4

Kwiecień tej wiosny zaowo-cował na Wileńszczyźnie wy-sypem imprez literackich. W pierwszej dekadzie miesiąca od-były się kilkudniowe spotkania z poetami zorganizowane przez Centrum Kultury Polskiej na Li-twie im. Stanisława Moniusz-ki, następnie na Wileńszczyznę zawitał Światowy Dzień Poezji pod patronatem UNESCO. Końcowym akordem marato-nu poetyckiego była impreza muzyczno-poetycka „Wiosno,

ach to ty!”, zogranizowana przez Nową Awangardę Wileń-ską. Odbyła się ona w niedzielę, 30 kwietnia, w kawiarni „Sa-kwa” w Wilnie.

„Wprowadziliśmy pewne zmiany, dlatego odbywająca się co roku w Domu Kultury Polskiej „Wiosna” tym razem miała miej-sce w kawiarni” – powiedziała Ma-rzena Mackojć, prezeska NAW. „Przenieśliśmy się do lokalu bar-dziej sprzyjającego młodzieżowej, relaksowej atmosferze” – dodała.

Atmosfera przedsięwzięcia była naprawdę przyjazna i była dobrą okazją do wspólnej za-bawy. Warto zaznaczyć, że po-dobne imprezy, cyklicznie od-bywające się na Wileńszczyźnie, przyczyniają się do promowania zdolności twórczych młodzieży.

Program rozrywkowo-ar-tystyczny, przygotowany przez organizatorów, był interesujący. Pomimo wierszy zaprezentowa-nych przez młodych poetów Wi-leńszczyzny: Mariusza Domań-

skiego, zdobywcy III miejsca w konkursie „Pamięci Sławomi-ra Worotyńskiego”; Agnieszki i Marzeny Mackojć, Faustyny Zawalskiej, Dominiki Olickiej, Krystyny Užėnaitė i Mirosławy Bartoszewicz – członków NAW, w wiosennym koncercie wzięli udział również młodzi wokaliści oraz wileńskie zespoły muzyczne. Zaś „rodzynkiem”, jak zapowie-dzieli prowadzący Marzena Mac-kojć oraz Piotr Andrzejewski, była „Kapela Wileńska”. W wykona-niu „Kapeli” zabrzmiało kilka na-strojowych utworów. Nowicjusza-mi na scenie (utworzyli kwartet dopiero przed dwoma tygodnia-mi) byli „Niepodobni” z solistką Gabrielą Venciūtė. Debiut mia-ła także Paulina Klimašauskaitė, która wystąpiła w „Sakwie” wraz ze swoim nauczycielem Grzego-rzem Jurgielewiczem, którego utwory wykonała.

Zebrani na poetycko-mu-zycznym wieczorku mogli po-słuchać ponadto zespołu „Ber-serker” – duetu wokalistki Agnieszki Wołczek i gitarzy-sty Mažvydasa Vrubliauskasa; jazzmanki Moniki Jodko – w jej wykonaniu pięknie zabrzmia-ło kilka piosenek i Jarosława

Królikowskiego, który oprawił muzycznie i zaśpiewał piosen-ki do słów wileńskich poetów, m. in. Ireny Duchowskiej. Lawi-nę oklasków doczekał się występ Krystyny Miłto. Wokalistka ma piękną barwę głosu. Wyjątkowo zabrzmiała piosenka „Namalu-ju tabie zory”… Krystyna oraz jej siostra Miłada Miłto – skrzy-paczka, która też wzięła udział w imprezie, tworzą piękny duet artystyczny.

W tzw. „przerywnikach” odbywały się quizy, więc każ-dy przybyły mógł się wykazać erudycją. Uczestnikom koncer-tu zostały wręczone upominki i słodycze. Gospodarz lokalu, Witold Rudzianiec, który gra-tisowo udostępnił swych pro-gów, życzył zebranym twórcze-go natchnienia, a w przyszłości – większego audytorium.

Impreza zakończyła się dys-koteką, którą poprowadził Ja-nek Gołubowicz.

Projekt ten został dofinanso-wany ze środków Departamen-tu Mniejszości Narodowych przy rządzie Republiki Litew-skiej oraz współfinansowany w ramach funduszy polonijnych Ministerstwa Spraw Zagranicz-nych Rzeczypospolitej Polskiej.

Teresa Markiewicz

„Wiosno, ach to ty!” w innej scenerii

Wiosna we Lwowie ma swój szczególny urok. Może właśnie dlatego zrodziła się tu inicjaty-wa organizowania festiwalu Pol-ska Wiosna Teatralna. Tego roku odbyła się już siódma jego edy-cja. Organizatorem imprezy jest Konsulat Generalny Rzeczypo-spolitej Polskiej we Lwowie wraz z Polskim Teatrem Ludowym we Lwowie pod kierunkiem Zbi-gniewa Chrzanowskiego.

Po raz szósty we lwowskiej Polskiej Wiośnie Teatralnej wzięło udział Polskie Studio Te-atralne w Wilnie pod kierun-kiem Lilii Kiejzik. Oprócz Wil-na, w uroczym Lwowie gościł

Teatr AA Vademecum z Wied-nia na czele z dyrektor Beatą Maciejczuk-Paluch (mieliśmy możliwość oglądać go przed paru laty w Wilnie) ze spekta-klem „Seksmisja”; Zespół Te-atralny im. Jerzego Cienciały z Wędryni z Czech – kierownik artystyczny Janusz Ondraszek przywiózł komedię „Boeing, Bo-eing”; gościem specjalnym festi-walu był znany polski aktor, re-żyser, wykładowca Jerzy Górka, który zaprezentował monodram „Colas Breugnon” (jesienią ub. r. rozkoszowaliśmy się jego grą w Wilnie). Gospodarze wy-stawili komedię „Scampolo”

(m.in. była grana tu w 1946 roku).

O pobycie we Lwowie roz-mawiamy z kierownik Studia Lilią Kiejzik.

W jakim składzie tego roku gościliście we Lwowie i co przywieźliście na Wiosnę?

Po raz szósty byliśmy na tym festiwalu. Wypad do Lwowa jest dla nas zawsze wielką radością, więc jedziemy w dość licznym gronie, tym razem w składzie 22 osób. A ponieważ tego roku nasi lwowscy przyjaciele chcieli, by-śmy znów przywieźli spektakl dla dzieci, więc w składzie naszej eki-py byli zarówno dorośli aktorzy,

jak i młodociani: Bartek Urbano-wicz oraz Hubert i Konrad Kubia-kowie. Cieszy nas, że dla polskich dzieci ze Lwowa i okolic – orga-nizatorzy zatroszczyli się o to, by przedstawienie w języku polskim mogły oglądać dzieci uczęszcza-jące do polskich placówek – mo-gliśmy pokazać naszą najnowszą bajkę „Nowe szaty króla” na pod-stawie utworu H. Ch. Andersena.

Publiczność nie zawiodła?Nie, jak zawsze zresztą. Mieli-

śmy wypełnioną po brzegi salę na naszym przedstawieniu w Pierw-szym Ukraińskim Teatrze Młode-go Widza. Podobnie było też pod-czas występów innych teatrów, które prezentowały swą twór-czość na innych lwowskich sce-nach. Jest to znak, że rodacy tu potrzebują polskiego słowa. Pa-nuje w tym mieście szczególna at-mosfera. Chociaż obecnie nie ma się tu całkowitego poczucia bez-pieczeństwa. Ale i tak magia Lwo-wa sprawia, że chciałoby się za-brać cząstkę tego miasta ze sobą.

Udział w festiwalu to nie tylko prezentowanie swojej twórczości…

Oczywiście. Kilkudniowy pobyt daje możliwość nawią-zania i podtrzymywania już ugruntowanych kontaktów, w tym, z naszymi wieloletnimi przyjaciółmi. No i spacerów po mieście. Tradycyjnie odwiedza-my Cmentarz Łyczakowski i Or-ląt, gdzie złożyliśmy kwiaty w hołdzie obrońcom Lwowa.

Wiele przyjemnych, wznio-słych przeżyć…

Tak. Jedyna przykra niespo-

dzianka spotkała nas na granicy. Jak za dawnych czasów na ukra-ińsko-polskiej granicy spędzili-śmy 7 godzin, przez co podróż wydłużyła się nam do 24 godzin.

Co zaproponujecie w naj-bliższym czasie wileńskim wi-dzom?

12 maja, obchodząc kolejną rocznicę śmierci Józefa Piłsudskie-go, zaprosimy na „Wieczór pamięci Marszałka Ziuka” oparty na twór-czości Kazimiery Iłłakowiczówny – poetki, osobistej sekretarki Naczel-nika Państwa Polskiego. Będzie to jedno z pierwszych spotkań z Mar-szałkiem w roku jego jubileuszo-wych urodzin i stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Pla-nujemy cały ich cykl. W grudniu będziemy mieli dla widza niespo-dziankę – premierę spektaklu o tym wybitnym mężu stanu.

Tradycyjnie już z okazji Dnia Dziecka zaprosimy na swój spek-takl młodocianych widzów. No i czekają nas kolejne wyjazdy, tym razem do Białegostoku i Łodzi, a także występy w Trokach.

Urlop macie w planach? Tak, planujemy odpocząć w

lipcu, a już w sierpniu mamy na-dzieję doskonalić się na warsz-tatach w Warszawie. Na jesieni znów spotkamy się na naszym Festiwalu Scen Polskich.

Z niecierpliwością czekamy na zapowiedziane nowości i w imieniu widzów i sympatyków życzę powodzenia.

Dziękuję.

Rozmawiała Janina Lisiewicz

Lwowskie spotkania

AKTORZY STUDIA NA LWOWSKIEJ NEKROPOLII

fot.

Tere

sa M

arkie

wicz

„NIEPODOBNI” W AKCJI

4-10 maja 2017 r., nr 18(1262) www.zpl.lt 5

MAŁY PUCHARJako pierwsze na parkiet wyszły ekipy „Landwarowa” oraz „Ska-vi”, walczące o trzecie miejsce w Małym Pucharze ZPL. Na eta-pie grupowym „Landwarów” – z 4 zwycięstwami i 3 porażkami – zajął czwarte miejsce. O jedno miejsce niżej znalazła się druży-na „Skavi”.

Od początku meczu „Lan-dwarów” dyktował swoje wa-runki. Ekipa prowadzona przez S. Narkiewicza, który w sumie zdobył aż 35 punktów, w tym 7 celnych rzutów zza łuku, już po pierwszej połowie miała duże prowadzenie. „Skavi” nie udało

Puchary ZPL: koszykarze „Gierwiat” zdobyli Mały Puchar!

się nadrobić strat i chociażby o odrobinę przybliżyć się do rywa-la. Ostateczny wynik spotkania – 79:37.

W zwycięskiej ekipie, pomi-jając fantastyczny popis Nar-kiewicza, 10 punktów zdobył P. Zapolskas. Zaś w przegranej drużynie 11 oczek zdobył Wik-tor Kozłowski.

W finałowym meczu o Mały Puchar ZPL do gry stanęły dru-żyny „Suderwa Team” oraz „Gierwiaty”. Koszykarze stoczy-li walkę wartą finału. „Suderwa Team” w ubiegłym roku trium-fowała w rozgrywkach Małego Pucharu. W tym roku ekipa de-

biutowała w grupie walczącej o Duży Puchar ZPL, lecz bez po-wodzenia, aczkolwiek drużyna i tak zdołała dojść do finału.

„Gierwiaty”, które w gru-pie zajęły drugie miejsce, miały gorszy początek meczu. Po kil-ku udanych akcjach ofensyw-nych oraz dzięki dobrej walce pod własnym koszem, „Suderwa Team” prowadziła. „Gierwia-ty” nie zamierzały jednak zło-żyć broni i szybko wyrównały wynik gry. W kolejnych kwar-tach nieduże prowadzenie miały „Gierwiaty”. W ostatniej odsło-nie prowadzącej ekipie udało się zgromadzić 8 punktów przewa-gi i wyglądało na to, że zwycię-stwo „Gierwiat” jest już pewne. Jednak w niesamowitym stylu, w ostatniej minucie spotkania „Suderwie Team” udało się pójść za ciosem i zdobyć 8 punk-tów z rzędu. Dwa celne rzuty zza łuku oraz jeden spod kosza wyrównały rezultat. W ostatniej akcji spotkania D. Vladimirov rzutem za dwa oczka przyniósł zwycięstwo oraz Mały Puchar ZPL dla „Gierwiat”. Ostatecz-ny wynik – 60:58.

Dla zwycięzców 22 punkty zdobył D. Vladimirov, 20 dodał

I. Achramovič. W ekipie „Su-derwy Team” 17 pkt uzbierał I. Stanulis.

DUŻY PUCHARKolejno na parkiecie zmierzy-ły się ekipy w półfinale o Duży Puchar ZPL. „Irsana” – „Spedi-tors” oraz obrońcy tytułu „Her-balife Ricard Rekst” oraz „Po-lonus”.

„Irsana” w fazie zasadni-czej tylko raz musiała przyznać wyższość rywali. Ekipa zajęła pierwsze miejsce w grupie. Z kolei drużyna „Speditors” była dopiero piąta. Mecz przyniósł dużo emocji oraz grad fauli nie-sportowych. „Irsana” jako fa-woryt meczu prowadziła przez większą część spotkania, jed-nak przewaga ta nie była duża – przed ostatnią kwartą wyno-siła 7 punktów. W ostatniej od-słonie emocje sięgnęły zenitu, koszykówki było coraz mniej, a fauli niesportowych coraz wię-cej. Ostatecznie pojedynek za-kończył się wynikiem – 56:40 dla „Irsany”.

W wielkim finale turnieju o Duży Puchar ZPL „Irsana” zmierzy się z „Polonusem”, który w swoim półfinale poko-nał ubiegłorocznych mistrzów – „Herbalife Ricard Rekst”.

W Gimnazjum im. Jana Pawła II siatkarskie ekipy, któ-rym nie udało się awansować do fazy pucharowej w walce o główne trofeum zawodów, ro-zegrały między sobą turniej, w którym ujawniono zdobywcę pucharu pocieszenia.

W turnieju wzięły udział 3 ekipy: „Victory”, „GTK” oraz „Ławaryszki”. Rozegrano trzy mecze (każdy z każdym), a ty-tuł najlepszej ekipy przypadł drużynie, która w sumie wygra-

Siatkarze „Victory” z Małym Pucharem

ła najwięcej setów.Triumfatorami Małego Pu-

charu została ekipa „Victory”, która w pierwszym meczu – 3:0 (25:18, 25:12, 25:14) pokonała „GTK”, a w drugim z wynikiem – 2:1 (25:16, 20:25, 25:8) zwy-ciężyła z „Ławaryszkami”. Z ko-lei srebrne medale powędrowały do ekipy z Ławaryszek, która 2:1 (24:26, 25:19, 25:22) pokona-ła „GTK”.

Roman Niedźwiecki

W ubiegłą sobotę w Gimnazjum im. J. I. Kraszewskiego koszykarze walczący o Puchary Związku Polaków na Litwie rozegrali półfinałowe oraz finałowe spotkania. „Gierwiaty” pokonując w finale „Suderwę Team” zdobyły tytuł mistrza turnieju o Mały Puchar ZPL - 2017.

fot.

Rom

an N

iedź

wiec

ki

ZWYCIĘSKIE „GIERWIATY”

fot. Roman Niedźwiecki

WALKA POD KOSZEM

fot.

Rom

an N

iedź

wiec

ki

MAŁY PUCHAR DLA „VICTORY”

4-10 maja 2017 r., nr 18(1262) www.zpl.lt6

Odgórnie wprowadzony, wbrew wszelkiej logice, ujednoli-cony egzamin maturalny z języka litewskiego już w 2013 roku miał negatywne skutki dla młodzie-ży szkół polskich, jeżeli chodzi o wstępowanie na studia wyższe, w szczególności na miejsca finanso-wane przez państwo. Pokazują to wyniki z lat 2011 i 2013.

W tej sytuacji wymowna będzie również tablica, dotycząca liczby maturzystów, którzy nie zdali egza-minu maturalnego z języka litew-skiego ze szkół litewskich i szkół mniejszości narodowych.

Znowelizowana Ustawa o oświacie przewidywała zmianę ty-pów szkół, wykluczając z tej listy szkoły średnie, które zostały za-stąpione „gimnazjami”, bądź ob-niżone w statusie do szkoły pod-stawowej czy też progimnazjum.

Zostały również przyjęte ry-gorystyczne kryteria akredytacji szkół, które w pierwotnym wa-riancie mogły doprowadzić do tego, że z 40 szkół średnich z pol-skim językiem nauczania na Li-twie miałoby powstać zaledwie 13 gimnazjów, zaś pozostałe szko-ły zostałyby obniżone w statusie.

Zagrożenia wynikające z akre-dytacji, ujednolicenia egzaminu maturalnego z języka litewskie-go, zmiany typów szkół, a tym samym zawężająca się ich sieć, doprowadziły do eksplozji sprze-ciwu społeczności polskiej, któ-ra po raz pierwszy zakończyła się strajkiem pustych ławek, do któ-rego przystąpiło ponad 90 proc. szkół polskich na Litwie w dniu 2 września 2015 roku. Takie po-sunięcia społeczności mniejszości narodowych zmusiły władze do zrewidowania warunków akre-dytacji. Zostało wprowadzone po-jęcie tzw. „długiego gimnazjum”, gimnazjum na obrzeżach miast, szkoły w pasie przygranicznym, dodatkowo wprowadzono kieru-nek kształcenia specjalistycznego.

Jak daje się zauważyć, dzięki ogromnemu wysiłkowi całej spo-łeczności polskiej udało się akre-dytować na gimnazjum 36 szkół średnich z polskim językiem na-uczania na Litwie.

Ważną częścią składową oświaty polskiej na Litwie są pol-skie przedszkola, które przygo-towują narybek do szkół z ojczy-stym językiem nauczania. Warto nadmienić, że pierwsze polskie grupy przedszkolne powstały w listopadzie 1989 roku, gdy w 96 grupach mieliśmy 1120 dzieci, natomiast już w styczniu 1991 roku ta liczba zwiększa się zna-cząco i w 148 grupach było już 2539 wychowanków.

Sieć polskich przedszkoli i polskich grup w przedszkolach

mieszanych nadal się rozwijała. W roku 2016 w polskich przed-szkolach na Litwie liczba dzieci wyniosła 4125. Ostrożnym opty-mizmem napawa fakt, że ostatnie lata cechuje znaczący wzrost licz-by dzieci w polskich przedszko-lach Wileńszczyzny.

Szkoły polskie na Litwie po-siadają dobrą bazę materialno--techniczną. Nowoczesne wypo-sażenie zawdzięczają nieocenionej pomocy z Polski. Praktycznie każ-da szkoła posiada obecnie tablice interaktywne, rzutniki, nowocze-sne zestawy komputerowe. Dobre warunki kształcenia młodzieży znacząco wpływają na postępy w nauce. Świadczą o tym również wy-niki wstępowania na studia wyższe.

Oczywiste, że takie wyniki nie byłyby możliwe bez ofiarnej pracy nauczycieli pracujących w szko-łach polskich na Litwie.

W styczniu-lutym 2017 roku Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkol-na” przeprowadziło analizę stanu kadry pedagogicznej szkół z pol-skim językiem nauczania. Bada-nia dotyczyły 1729 nauczycieli i 20 przedmiotów nauczania.

Ich wyniki ilustrują dwie ta-blice.

Pozytywnym jest fakt, że 1/3 nauczycieli (32,9 proc.) stano-wią osoby w wieku do 40 lat. W interwale obejmującym wiek 41-50 lat również mamy 1/3 nauczy-cieli, czyli 32,9 proc., zaś w wieku przedemerytalnym i emerytal-nym zaledwie 8,8 proc.

Kadra pracująca w szkołach polskich wykazuje stałe dążenie do dokształcania, uczestniczy w różnorodnych szkoleniach, warsztatach, konferencjach. Umożliwia to zdobywanie od-powiednich kwalifikacji oraz ka-tegorii zawodowych. 80,3 proc. nauczycieli posiada kwalifikacje starszego nauczyciela i metodyka.

Pewnym optymizmem na-pawa również fakt, że w okresie ostatnich siedmiu lat sytuacja pol-skich klas pierwszych też się usta-bilizowała.

Na przykład, porównując licz-bę uczniów w klasie pierwszej w 2000 i 2016 widzimy, że przed szesnastu laty mieliśmy 1600 uczniów – czyli 3,34 proc. od ogółu uczniów klas pierwszych republiki, zaś w roku 2016 – od-powiednio –1064 i 3,44 proc. Procentowo sytuacja się nie po-gorszyła.

Podsumowując możemy stwierdzić – biorąc pod uwagę ogólną liczbę funkcjonujących gimnazjów, dynamikę uczniów w klasach pierwszych, liczbę dzieci w przedszkolach, posiadaną kadrę nauczycielską w szkołach polskich na Litwie oraz istniejące warunki pobierania nauki od przedszkola

Szkolnictwo polskie na Litwie: stan, wyzwania i perspektywy

Dokończenie. Początek patrz w nr. 15-16, 17

 

 

 

 

 

 

Tablica 7. Typy szkół ogólnokształcących na Litwie.

TYP SZKÓŁ KLASA KLASA KLASA KLASA SZKOŁA-PRZEDSZKOLE 1-4 - - - SZKOŁA POCZĄTKOWA 1-4 - - - SZKOŁA PODSTAWOWA 1-10 5-10 - - PROGIMNAZJUM 1-8 5-8 - - GIMNAZJUM 1-12 5-12 9-12 11-12 SZKOŁA-CENTRUM WIELOFUNKCYJNE

1-4 1-8 1-10 -

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tablica 8. Stan posiadania szkolnictwa polskiego na Litwie w 2016/2017 roku szkolnym.

Miasto:

TYPY SZKÓŁ Gimna- zjum

Progim-nazjum

Szkoły

Podstawowe

Szkoły

Początkowe

Szkoły

Przedszkola

Szkoły centrum

wielo-funkcyjne

Szkoły

specjalne

Wilno 5

1

4

-

3

-

-

Rejony:

wileński 18 - 10 - 4 2 solecznicki 8 - 4 - - 3 1 trocki 4 - 1 - - - - święciański 1 - - - - - - szyrwincki - - 1 - - - -

Ogółem: 36 1 20 - 7 5 1

Ogółem na Litwie:

70 szkół+16 filii 11 281 uczniów kl.1-12, w tym 1064 –kl.1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tablica 5. Wyniki państwowego egzaminu z języka litewskiego w szkołach polskich na Litwie w roku: 2011 i 2013.

Lata

Maturzyści, przystępujący do

państwowego egzaminu z

j. litewskiego

Wyniki egzaminu państwowego z języka litewskiego

Maturzyści, którzy złożyli państwowy

egzamin z j. litewskiego na 50-100 punktów

Maturzyści, którzy złożyli państwowy

egzamin z j. litewskiego na 90-100 punktów

Proc. Proc. Proc. 2011 r.

75,5 39,7 10,32013 r.

81,0 20,5 2,32 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tablica 6. Liczba maturzystów, którzy nie zdali egzaminu z języka litewskiego.

Rok 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Liczba zdających

egzamin (%)

Szkoły litewskie 6,4% 8,3% 7,8% 7,5% 9,5% 11,6% 9,9% 10,0% Szkoły

mniejszości narodowych

6,3% 8,2% 6,4% 6,2% 11,4% 16,3% 16,1%

12,9%  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

do studiów wyższych (filia w Wil-nie Uniwersytetu w Białymstoku) w języku ojczystym, że szkoła pol-ska ma rację bytu oraz posiada mocny fundament. Obecnie zaś całą uwagę musimy skierować na dalszą poprawę jakości naucza-nia, dążąc do sprostania wymo-gom chwili oraz najwyższym stan-dardom w republice i za granicą.

Pomoże w tym całościowe roz-wiązanie problemów, wynikają-

cych z aktualnego stanu oświaty polskiej na Litwie:

1. Kadra – dokształcanie ist-niejącej oraz kształcenie młodej kadry przedmiotowej.

2. Podręczniki – tłumaczenie i wydawanie w języku ojczystym.

3. Atrybutyka patriotyczna – propagowanie w szkołach pol-skich symboli narodowych.

4. Literatura – uzupełnia-nie bibliotek szkolnych w kano-

ny literatury polskiej, literaturę współczesną oraz dziecięcą.

5. Egzamin z języka litewskie-go. Konieczne jest przygotowanie specjalnego programu nauczania oraz podręczników do nauki ję-zyka litewskiego jako nie ojczy-stego. Obecnie prowadzone jest nauczanie od klasy pierwszej we-dług tych samych programów i z podręczników, jak i w szkołach litewskich. Nie umożliwia to po-

Wyniki egzaminu państwowego z języka litewskiego w szkołach polskich na Litwie w latach 2011 i 2013

Liczba maturzystów, którzy nie zdali egzaminu z języka litewskiego

Typy szkół ogólnokształcących na Litwie

Stan posiadania szkolnictwa polskiego na Litwie w 2016/2017 roku szkolnym

4-10 maja 2017 r., nr 18(1262) www.zpl.lt 7 

Tablica 9. Wskaźniki wstępowania na studia wyższe.

Rok Procent

1995 41,4

2000 50,1

2005 64,8

2010 71,8

2013 69,6

2014 70,2

2015 71,1

2016 69,6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tablica 10. Nauczyciele w szkołach polskich na Litwie w 2016 roku (podział w/g wieku)

MIASTO, REJON

OGÓLNA LICZBA

NAUCZYCIELI W SZKOLE

WIEK DO LAT 30

LAT

31-40

LAT 41-50

LAT 51-60

LAT 61-65

LAT 66 I

STARSI

Ilość

Proc.

Ilość

Proc.

Ilość

Proc.

Ilość

Proc.

Ilość

Proc.

Ilość

Proc.

Wilno 497 37 7,4 115 23,1 183 36,8 119 24,0 26 5,2 17 3,4

Rejon wileński

733 54 7,4 198 27,0 237 32,3 178 24,3 56 7,6 10 1,4

Rejon solecznicki

313 26 8,3 80 25,6 92 29,4 90 28,7 21 6,7 4 1,3

Rejony trocki, święciański, szyrwincki

186 15 8,1 44 23,7 57 30,6 52 27,9 15 8,1 3 1,6

OGÓŁEM

1729

132

7,6

437

25,3

569

32,9

439

25,4

118

6,8

34

2,0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tablica 11. Liczba nauczycieli w szkołach polskich na Litwie w 2016 roku wg posiadanych kwalifikacji z podziałem na przedmioty nauczania.

PRZEDMIOT

Ogółem

w szkole

Nauczyciel Starszy nauczyciel

Metodyk Ekspert

Liczba

Proc.

Liczba

Proc.

Liczba

Proc.

Liczba

Proc.

NAUCZANIE POCZĄTKOWE

268 28 10,5 190 70,9 48 17,9 2 0,7

JĘZYK POLSKI 144 14 9,7 74 51,4 48 33,3 8 5,6 JĘZYK LITEWSKI

213 48 22,5 110 51,7 49 23,0 6 2,8

JĘZYK ANGIELSKI

116 25 21,6 78 67,2 13 11,2 - -

JĘZYK ROSYJSKI

53 7 13,2 30 56,6 15 28,3 1 1,9

JĘZYK NIEMIECKI

16 1 6,3 11 68,7 4 25,0 - -

JĘZYK FRANCUSKI

2 - - 1 50,0 1 50,0 - -

MATEMATYKA 114 10 8,8 76 66,6 27 23,7 1 0,9

INFORMATYKA 67 15 22,4 40 59,7 11 16,4 1 1,5

HISTORIA 84 15 17,9 49 58,3 19 22,6 1 1,2

FIZYKA

52 13 25,0 24 46,2 13 25,0 2 3,8

CHEMIA 52 9 17,3 32 61,5 10 19,2 1 1,9

BIOLOGIA 62 11 17,7 39 62,9 12 19,4 - -

GEOGRAFIA 52 8 15,4 36 69,2 8 15,4 - -

MUZYKA 60 14 23,3 32 53,3 14 23,3 - -

CHOREOGRAFIA

33 22 66,7 8 24,2 3 9,1 - -

PLASTYKA 48 15 31,3 18 37,5 15 31,3 - -

TECHNOLOGIE DLA DZIEWCZĄT

49 10 20,4 27 55,1 11 22,4 1 2,0

TECHNOLOGIE DLA CHŁOPCÓW

38 11 28,9 22 57,9 5 13,2 - -

WYCHOWANIE FIZYCZNE

78 16 20,5 47 60,3 15 19,2 - -

OGÓŁEM

1601

292

18,2

944

59,0

341

21,3

24

1,5

Tablica 12. Klasy pierwsze w szkołach polskich na Litwie w przekroju siedmioletnim.

Rok Liczba uczniów klas pierwszych

Procent od ogółu uczniów klas pierwszych

republiki 2010 1002 3,17

2011 1016 3,18

2012 1035 3,16

2013 1048 3,17

2014 1001 3,61

2015 1018 3,46

2016 1064 3,44

 

myślnego opanowania tego języ-ka, gdyż potrzebna jest specjalna metodyka nauczania dla uczniów szkół mniejszości narodowych.

6. Egzamin maturalny z języ-ka polskiego. Konieczność przy-wrócenia języka ojczystego na li-stę egzaminów obowiązkowych, z wliczeniem oceny do sumy ocen świadectwa maturalnego przy wstępowaniu na wyższe studia. Ewentualnie wprowadzenie ulg (przyznawanie dodatkowych punktów dla absolwentów szkół polskich (szkół mniejszości) przy wstępowaniu na studia wyższe.

7. Uporządkowanie środków koszyczka ucznia:

a) powrót do przedkryzyso-wego poziomu (zostało cofnięte wcześniejsze dodatkowe 5 proc. i do dzisiaj nie jest wyrównane);

b) zwiększenie dodatku na wydawanie podręczników w ję-zyku ojczystym, uwzględniając

realną cenę podręcznika. Obecnie taki dodatek dla szkół polskich jest zaledwie o 14 proc. wyższy niż w szkołach litewskich, gdy re-alnie podręcznik w języku pol-skim jest o 70-80 proc. droższy.

8. Na przeciągu tych lat mogli-śmy odczuć, że losy szkół zależą od współpracy i opieki ze strony samo-rządu. Życzliwość samorządów re-jonu wileńskiego i solecznickiego w stosunku do szkolnictwa polskiego w tych rejonach umożliwiła spraw-ne i pomyślne funkcjonowanie pla-cówek oświatowych. W odróżnie-niu od samorządu miasta Wilna, który poprzez brak życzliwości i zrozumienia doprowadził do ob-niżenia statusu szkół polskich mia-sta oraz wciąż trwającego konfliktu wokół legendarnej „Piątki”.

Józef Kwiatkowski, prezes SNSzPnL

„Macierz Szkolna”

Nauczyciele w szkołach polskich na Litwie w 2016 roku (podział wg wieku)

Liczba nauczycieli w szkołach polskich na Litwie w 2016 roku wg posiadanych kwalifikacji z po-działem na przedmioty nauczania

Klasy pierwsze w szkołach polskich na Litwie w przekroju siedmioletnim

Wskaźniki wstępowania na studia wyższe

4-10 maja 2017 r., nr 18(1262) www.zpl.lt8

„Projekt współfinansowany w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą”

Adres do korespondencji:ul. Naugarduko 76, 03202 Wilno Związek Polaków na Litwietel./fax.: +370 5 233 10 56E-mail: naszagazeta@zpl.lt

Redaktor: Janina LisiewiczKorekta: Krystyna RuczyńskaOpracowanie komputerowe: Paweł Stefanowicz

Tygodnik Związku Polaków na Litwie – egzemplarz bezpłatny.

BEZPŁATNE OGŁOSZENIARedakcja „Naszej Gazety” informuje, że wszyscy członkowie Związku Polaków na

Litwie osobiście, a także koła i oddziały Związku mogą nieodpłatnie na łamach ga-zety zamieszczać pozdrowienia, ogłoszenia, kondolencje, bądź inne informacje. Ży-czenia czy wyrazy współczucia członkom Związku bez opłaty mogą też dedykować inne urzędy, organizacje bądź osoby prywatne. Nadsyłać je należy na adres e-mailo-wy: naszagazeta@zpl.lt lub faks 233 10 56.

Z okazji Jubileuszu 75-lecia słucha-czowi Polskiego Uniwersytetu Trzecie-go Wieku, Szanownemu Panu Zenono-wi SOBOLEWSKIEMU najserdeczniejsze życzenia: dobrego zdrowia na długie lata, dni pełnych słońca i radości, weny poetyc-kiej, miłości i szacunku od najbliższych oraz opieki Bożej na każdy dzień

składa koło ZPL i Zarząd PUTW w Solecznikach

PRENUMERATAPragniemy zawiadomić naszych Czytelników i Sympatyków, że możecie Pań-

stwo zaprenumerować „Naszą Gazetę” w każdym urzędzie pocztowym na terenie całej Litwy. Prenumerata na czerwiec i dalsze miesiące 2017 roku będzie trwała do 22 maja. Chcemy zaznaczyć, że nadal gazeta jest bezpłatna, zaś koszta miesięcznej pre-numeraty 1,33 EUR obejmują opłatę pobieraną przez pocztę za dostarczanie gazety dla prenumeratorów. Indeks wydania: 0130. Liczymy na to, że zechcecie Państwo „Naszą Gazetę” – tygodnik Związku Polaków na Litwie – mieć w swoich domach.

12 maja br. w Domu Kultury Polskiej w Wilnie, w sali nr 005 o godz. 17.30 odbędzie się spotkanie członków Klubu Seniora Inżynierów i Techników m. Wilna. Zostanie na nim wygłoszo-na prelekcja na temat Konstytucji 3 Maja przez Pawła Giedrojcia oraz wyświetlony dokumentalny film z obchodów 3 Maja w 1991 r. w Wilnie. Na spotkaniu będą obecni organizatorzy i uczestnicy tych obchodów. Wstęp wolny.

Inż. Jan Andrzejewski,starosta Klubu Seniora Inżynierów i Techników m. Wilna

POLSKA – GOŚCIEM HONOROWYM LITEWSKIEGO TYGODNIA DESIGNU

Na początku maja odbędzie się największa w historii prezentacja polskiego wzornictwa na Li-twie. Podczas Litewskiego Tygodnia Designu mieszkańcy Wilna, Kowna i Kłajpedy będą mogli obejrzeć aż pięć wystaw prezentujących najciekawszy polski design.

Tak szeroka prezentacja możliwa jest dzięki współpracy Instytutu Polskiego w Wilnie, Insty-tutu Adama Mickiewicza, działającego pod marką Culture.pl, oraz Litewskiego Forum Designu, organizatorów wydarzenia.

Polski program podczas 12. edycji Litewskiego Tygodnia Designu, obejmujący aż pięć dużych wystaw, ma na celu zaprezentowanie potencjału polskich projektantów, ich innowacyjnych pro-duktów, a także sukcesów odnoszonych przez nich na największych wydarzeniach na świecie. Jest także próbą zmiany percepcji Polski, postrzeganej na Litwie jako jeden z największych producen-tów mebli i elementów wyposażenia wnętrz, ale często rozpoznawalnej raczej z powodu ilości i dostępności produktów, niż jakości designu. Polska ma w tym obszarze projektowania wiele powo-dów do dumy. Młodzi, zdolni i kreatywni polscy twórcy prezentujący swoje produkty pod marką „design from Poland” przestali być anonimowi i są już rozpoznawani na świecie.

„Cieszę się, że dzięki aktywności organizatorów poszczególnych projektów oraz wsparciu In-stytutu Adama Mickiewicza, będziemy mogli zaprezentować na Litwie największy do tej pory projekt o polskim wzornictwie. Oba kraje, Polska i Litwa, mają wiele osiągnięć w dziedzinie desi-gnu. W obu wzornictwo stanowi ważną część zarówno sektora kultury, jak i gospodarki. Naszych projektantów łączy inspiracja naturą, poszanownie tradycji i historii. Jednakże, mimo bliskości geograficznej, historycznej i kulturowej, polski design jest praktycznie nieznany na Litwie, a li-tewski w Polsce. Dlatego, poprzez udział w Litewskim Tygodniu Designu, chcemy pokazać to, co w polskim designie najlepsze. Młodych, ambitnych i kreatywnych twórców i ich produkty, które zachwycają świat. Ale pokażemy także projekty międzynarodowe pod polską kuratelą, na których widzowie będą mogli obejrzeć najpiękniejsze obiekty z krajów bałtyckich oraz krajów Grupy Wy-szehradzkiej”, mówi Marcin Łapczyński, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie.

Co warte podkreślenia, polski program obejmuje zarówno wystawy polskiego designu („Po-lish design in the middle of...”), jak i projekty prezentujące go w szerszej perspektywie Grupy Wyszehradzkiej „Graduation projects” oraz regionu Morza Bałtyckiego („Roundabout Baltic”). Litewska publiczność będzie mogła zapoznać się także ze wspólnym, polsko-litewskim projek-tem „WE. Beauty of diversity”, przygotowanym przez Agnieszkę Bar oraz Julię Janus specjalnie na Litewski Tydzień Designu.

„Niezmiernie nam miło, że współorganizatorem aż trzech polskich wystaw odbywających się w ramach Design Week Lithuania jest Instytut Adama Mickiewicza działający pod marką Cultu-re.pl – narodowa instytucja kultury mająca na celu promocję Polski i polskiej kultury za granicą. Jednym z naszych priorytetów jest prezentacja potencjału polskiego designu jako nośnika współ-czesnej polskiej kultury i narzędzia promocji polskiej kreatywności. Dzięki zaproszeniu Instytutu Polskiego w Wilnie oraz organizatorów Design Week Lithuania publiczność w Wilnie, Kownie i Kłajpedzie będzie miała możliwość zobaczenia zróżnicowanego obrazu działalności polskich pro-jektantów w ostatnich latach. Przekrojową i najpełniejszą prezentacją polskiego designu będzie wystawa „Polish Design: in the Middle of” obejmująca trzydzieści wyróżniających się projektów, pokazująca inspiracje projektantów, interpretacje najnowszych trendów oraz zróżnicowane ob-szary projektowe, w których działają polscy projektanci” – mówi Maria Ostrowska, p.o. menedże-ra Programu Polska Design w Instytucie Adama Mickiewicza.

Szanowni Państwo,przypominamy, że środki finansowe na odbudowę

miejsca urodzenia Marszałka Józefa Piłsudskiego można wpłacić na konto bankowe Związku Polaków na Litwie:

LT79 7044 0600 0531 0008 w banku SEB bankasz dopiskiem PARAMA (ZUŁOW); kod ZPL –

190771032.

W przypadku przelewów zza granicy należy wpisać nr konta bankowego:LT79 7044 0600 0531 0008, nazwę banku SEB

bankas,Adres banku: Gedimino pr. 12, Vilnius, Lietuva,SWIFT banku: CBVILT 2X i – ewentualnie – NIP Związku Polaków na Litwie: 190771032.

Środki pieniężne możecie Państwo przelać też na konto ZPL w Polsce:Nr 30 1020 1332 0000 1002 0680 8473(NIP ZPL 190771032)