Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013cea-art.pl/poradnictwo/Sprawozdanie roczne...

17
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013 Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 1 Lublin, 21 lutego 2014 r. dr Urszula Bissinger-Ćwierz Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013 Streszczenie Działające w roku szkolnym 2012/2013 cztery Specjalistyczne Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne CEA w Bydgoszczy, Lublinie, Poznaniu i Zduńskiej Woli realizowały zadania w zakresie działalności: poradnianej, informacyjno-szkoleniowej i publikacyjno-badawczej. Konsultacje psychologiczne stanowiące trzon działalności poradnianej w największym zakresie udzielane były nauczycielom szkół artystycznych (62%) oraz uczniom szkół muzycznych II st. (53%), w tym uczniom klasy skrzypiec (40%). Głównym tematem konsultacji zarówno nauczycieli jak i uczniów były problemy związane z nauczaniem i uczeniem się przedmiotów artystycznych. Uczniowie najczęściej chcieli uzyskać pomoc psychologiczną w zakresie radzenia sobie z: tremą, niską motywacją do codziennego ćwiczenia, budowaniem psychicznej odporności i adekwatnej samooceny. Konsultacje udzielone nauczycielom głównie dotyczyły: problemów wychowawczych w klasie instrumentalnej, metod psychopedagogicznej pracy z uczniem najmłodszym, technik pomocnych w redukcji tremy ucznia, skutecznych strategii motywowania ucznia zdolnego, aktywizującej metodyki pracy z grupą/klasą oraz warunków i atmosfery pracy w szkole jako czynników wpływających na rezultaty dydaktyczne. Dla rodziców natomiast najważniejszym, bowiem najczęściej poruszanym tematem podczas konsultacji była motywacja dziecka do uczęszczania do szkoły muzycznej i ćwiczenia na instrumencie (65%). Do pozostałych grup problemów zgłaszanych psychologom CEA podczas konsultacji należą: specjalne potrzeby edukacyjne i problemy rodzinne (uczniowie); specjalne potrzeby edukacyjne ucznia, relacje z uczniem/rodzicem, przepisy prawa oświatowego, awans zawodowy, specjalistyczna

Transcript of Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013cea-art.pl/poradnictwo/Sprawozdanie roczne...

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 1

Lublin, 21 lutego 2014 r.

dr Urszula Bissinger-Ćwierz

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej

Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Streszczenie

Działające w roku szkolnym 2012/2013 cztery Specjalistyczne Poradnie

Psychologiczno-Pedagogiczne CEA w Bydgoszczy, Lublinie, Poznaniu i Zduńskiej Woli

realizowały zadania w zakresie działalności: poradnianej, informacyjno-szkoleniowej

i publikacyjno-badawczej. Konsultacje psychologiczne stanowiące trzon działalności

poradnianej w największym zakresie udzielane były nauczycielom szkół artystycznych (62%)

oraz uczniom szkół muzycznych II st. (53%), w tym uczniom klasy skrzypiec (40%).

Głównym tematem konsultacji zarówno nauczycieli jak i uczniów były problemy związane z

nauczaniem i uczeniem się przedmiotów artystycznych. Uczniowie najczęściej chcieli

uzyskać pomoc psychologiczną w zakresie radzenia sobie z: tremą, niską motywacją do

codziennego ćwiczenia, budowaniem psychicznej odporności i adekwatnej samooceny.

Konsultacje udzielone nauczycielom głównie dotyczyły: problemów wychowawczych

w klasie instrumentalnej, metod psychopedagogicznej pracy z uczniem najmłodszym, technik

pomocnych w redukcji tremy ucznia, skutecznych strategii motywowania ucznia zdolnego,

aktywizującej metodyki pracy z grupą/klasą oraz warunków i atmosfery pracy w szkole jako

czynników wpływających na rezultaty dydaktyczne. Dla rodziców natomiast najważniejszym,

bowiem najczęściej poruszanym tematem podczas konsultacji była motywacja dziecka do

uczęszczania do szkoły muzycznej i ćwiczenia na instrumencie (65%). Do pozostałych grup

problemów zgłaszanych psychologom CEA podczas konsultacji należą: specjalne potrzeby

edukacyjne i problemy rodzinne (uczniowie); specjalne potrzeby edukacyjne ucznia, relacje

z uczniem/rodzicem, przepisy prawa oświatowego, awans zawodowy, specjalistyczna

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 2

literatura (nauczyciele); specjalne potrzeby edukacyjne dziecka, dysfunkcjonalna rodzina,

literatura fachowa (rodzice).

Z form pomocy terapeutycznej w SPPP CEA w największym wymiarze korzystali

uczniowie szkół artystycznych (65%).

W ramach działalności informacyjno-szkoleniowej psycholodzy CEA przeprowadzili

ponad dwadzieścia warsztatów dla nauczycieli, uczniów i rodziców szkół artystycznych.

Zrealizowano również cztery ogólnopolskie przedsięwzięcia integrujące grupę

zawodową psychologów i pedagogów szkolnictwa artystycznego, w tym: Letnią Szkołę, dwa

Seminaria oraz Konferencję. Psycholodzy CEA czynnie uczestniczyli w dwóch

zagranicznych i trzech krajowych konferencjach. W ramach działalności publikacyjno-

badawczej opracowano/zrealizowano następujące przedsięwzięcia: Zeszyty Psychologiczno-

Pedagogiczne CEA, projekty badawcze CEA, raporty CEA oraz publikację materiałów

psychologicznych.

Sprawozdanie

W roku szkolnym 2012/2013 działały cztery Specjalistyczne Poradnie

Psychologiczno-Pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej (SPPP CEA), umiejscowione

w szkołach prowadzonych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i kierowane

przez psychologów CEA, na stałe zatrudnionych na stanowisku psychologa w szkolnictwie

artystycznym (tabela1):

Tabela 1. SPPP CEA działające w roku szkolnym 2012/2013

PORADNIA PSYCHOLOG

ADRES

SPPP CEA z

siedzibą

w Bydgoszczy

dr Anna A. Nogaj

PZSM im. A. Rubinsteina

ul. Szwalbego 1

85-080 Bydgoszcz

SPPP CEA z

siedzibą

w Lublinie

Barbara Wojtanowska-

Janusz

OSM I i II st.

im. K. Lipińskiego

ul. Muzyczna 10

20-620 Lublin

SPPP CEA z dr Małgorzata Sierszeńska- POSM I st. nr 1

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 3

siedzibą

w Poznaniu

Leraczyk im. H. Wieniawskiego

ul. Solna 12

61-736 Poznań

SPPP CEA z

siedzibą

w Zduńskiej Woli

Elżbieta Olejniczak

Liceum Plastyczne

im. K. Kobro

ul. Sieradzka 29

98-220 Zduńska Wola

Podstawowe formy funkcjonowania Poradni CEA to:

a) DZIAŁALNOŚĆ PORADNIANA (konsultacje, diagnozowanie, opiniowanie,

pomoc terapeutyczna).

b) DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNO-SZKOLENIOWA (rady szkoleniowe

w różnych regionach CEA, ogólnopolskie warsztaty, konferencje i seminaria).

c) DZIAŁALNOŚĆ PUBLIKACYJNO-BADAWCZA ( zeszyty psychologiczno-

pedagogiczne CEA, monografie, projekty badawcze regionalne i ogólnopolskie).

W trakcie opracowywania koncepcji działalności Poradni przyjęto operacyjne

definicje podstawowych form pracy psychologa CEA. I tak za konsultację uznano:

udzielanie rad, wskazówek i wyjaśnień przez specjalistę-psychologa; konsultacja może być

zarówno jednokrotna, jak i wielokrotna. Diagnoza to rozpoznanie za pomocą metod i technik

psychologicznych (wywiad, obserwacja, standaryzowane testy psychologiczne, konsultacje z

rodzicami/nauczycielami i in.) oraz innej dokumentacji (np. dokumentacja szkolna, medyczna,

opinie i orzeczenia publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych)

poziomu problemów rozwojowych, osobowościowych i emocjonalnych oraz specyficznych

trudności artystyczno-wykonawczych z zakresu kształcenia muzycznego, plastycznego

i baletowego. Opinia psychologiczna natomiast to pisemne wnioski sprecyzowane na

podstawie: a) wykonanej diagnozy psychologicznej, b) dostarczonej innej dokumentacji,

c) konsultacji z uczniem, rodziną, nauczycielami. Za terapię psychologiczną uznajemy

metodę leczenia i wspomagania rozwoju polegającą na intencjonalnym oddziaływaniu na

psychikę człowieka za pomocą różnorodnych technik i narzędzi, w oparciu

o różne nurty psychoterapeutyczne; terapia wymaga spotkań wielokrotnych.

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 4

Liczbę KONSULTACJI PSYCHOLOGICZNYCH udzielonych w SPPP CEA w roku

2012/2013 ilustruje wykres 1:

A zatem spośród 401 zrealizowanych spotkań z psychologami CEA, z konsultacji

skorzystała największa liczba nauczycieli szkół artystycznych (62%), zaś w znacznie

mniejszym wymiarze grupa uczniów (20%) i ich rodziców (18%).

Liczby procentowe prezentujące typy szkół artystycznych, z których uczniowie,

nauczyciele i rodzice zgłaszali się do psychologów naszych Poradni, są następujące

(wykres 2):

Z wykresu wynika, iż to społeczność szkół muzycznych II st. stanowi największy

procent klientów Poradni CEA (53%). W drugiej kolejności odnotowani są uczniowie szkół

muzycznych I st. cyklu 6-cio letniego (25%), a w następnej uczniowie liceów plastycznych

20%

62%

18%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Liczba uczniów

Liczba nauczycieli

Liczba rodziców

Liczba spotkań - 401

25%

53%

3%

19%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

SM I st.

SM II st.

cykl 4 letni

LP

Typy szkół

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 5

(19%). Najmniejszy wskaźnik dotyczy uczniów szkół muzycznych I st. cyklu 4-letniego

(3%).

A oto wskaźniki dotyczące liczby uczniów poszczególnych klas instrumentalnych

zgłaszających się na konsultacje psychologiczne do SPPP CEA (wykres 3):

Z usług Poradni CEA w roku szkolnym 2012/2103 skorzystało najwięcej uczniów klas

skrzypiec (40%), w następnej kolejności uczniów klas fortepianu (22%). Uczniowie klas

instrumentów dętych: trąbki i fletu stanowili odpowiedni 8% i 6% klientów Poradni,

a uczniowie klasy gitary - 6%.

Konsultacje psychologiczne udzielone w roku 2012/2013 w Poradniach CEA

UCZNIOM szkół artystycznych

Procentowa klasyfikacja problemów zgłaszanych przez uczniów w trakcie

konsultacji psychologicznych w SPPP CEA (wykres 4):

40%

22%

8%6% 6%

18%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%Instrumenty

skrzypce

fortepian

trąbka

flet

gitara

inne

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 6

Dane wykresu wyraźnie wskazują, iż to problemy kształcenia artystycznego stanowią

główny temat konsultacji uczniów z psychologami CEA (62%), a następnie trudności

wynikające ze specjalnych potrzeb edukacyjnych (30%) oraz problemów rodzinnych (8%).

Zakres trudności związanych z kształceniem artystycznym zgłaszanych przez

uczniów wygląda następująco:

Trema - psychologiczne strategie przygotowania do występów publicznych i radzenia

sobie z tremą, wprowadzanie technik wizualizacji, relaksacji, afirmacji i in.

Motywacja - metody wspierania i motywowania dziecka do codziennej pracy przy

instrumencie, opracowywanie strategii efektywnego ćwiczenia, planowanie ilości

czasu przeznaczonego na ćwiczenie gry na instrumencie.

Problem ucznia wybitnie zdolnego – budowanie psychicznej odporności w sytuacji

przeciążeń konkursowych.

Problemy samooceny - kształtowanie prawidłowej samooceny oraz umiejętności

rozpoznania i rozwijania własnych zasobów.

Konsultacje dotyczące specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów obejmowały:

Zaburzenia psychosomatyczne – stany depresyjne, samookaleczania, próby

samobójcze, nadmierna nieśmiałość i lękowość, ADHD (Attention Deficit

Hyperactivity Disorder), zaburzenia anorektyczne.

62%

30%

8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Problemy zgłaszane przez uczniów

kształcenie artystyczne

specjalne potrzebyedukacyjne

problemy rodzinne

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 7

Interwencje kryzysowe – współpraca z Sądami Rejonowymi i Miejskimi Ośrodkami

Pomocy Społecznej w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia uczniów szkół

artystycznych.

Problemy związane z dysleksją – a trudności w nauce gry na instrumentach

i na lekcjach teorii muzyki.

Adaptacja i inkulturacja - aklimatyzacja uczniów-cudzoziemców do polskiego

systemu edukacji; pomoc w koordynacji nauki między IB School (The International

Baccalaureate School) a szkołą muzyczną.

Udzielane uczniom konsultacje związane z problemami rodzinnymi stanowiły

najniższy wskaźnik procentowy i dotyczyły takich trudności, jak:

Alkoholizm w rodzinie.

Przemoc domowa.

Sytuacja rozwodu rodziców.

Eurosieroctwo.

Konsultacje psychologiczne udzielone w roku 2012/2013 w Poradniach CEA

NAUCZYCIELOM szkół artystycznych

Jak wynika z wykresu 1 (str.2) to nauczyciele szkół artystycznych stanowią

największą grupę klientów Poradni CEA. Problemy zgłaszane przez nich ilustruje wykres 5:

38%

18%

13%

8%10%

13%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

Problemy zgłaszane przez nauczycieli

nauczanie artystyczne

specjalne potrzebyedukacyjne uczniarelacje zuczniem/rodzicamiprzepisy prawaoświatowegoawans zawodowy

specjalistyczna literatura

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 8

Zgodnie z wykresem to problemy związane z nauczaniem artystycznym były

najczęściej zgłaszane przez nauczycieli (38%), a jako drugie uplasowały się trudności

wynikające ze specjalnych potrzeb edukacyjnych ucznia (18%). Temat relacji nauczyciela

z uczniem, czy też jego rodzicami występował tak często, jak zapotrzebowanie na wskazanie

specjalistycznej literatury dotyczącej rozwoju artystycznego dziecka zdolnego

i dysfunkcyjnego (13%). Problemy aspektów psychologicznych awansu zawodowego

nauczycieli (10%) tylko w niewielkim stopniu przekraczały liczbę konsultacji dotyczącą

przepisów prawa oświatowego w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej (8%).

A oto główne zagadnienia związane z nauczaniem artystycznym, które stanowiły

przedmiot konsultacji nauczycieli z psychologiem CEA:

Praca z małym dzieckiem - wskazówki do pracy z dzieckiem w wieku 5-ciu

i 6-ciu lat w zakresie kształtowania motywacji do zabawy i ćwiczenia gry

na instrumentach muzycznych.

Metodyka instrumentalna - metody pracy wychowawczej w klasie instrumentalnej,

kształtowanie psychologicznych kompetencji w relacjach z uczniami; konsultacje dla

nauczycieli przygotowujących podręczniki metodyczne do nauki gry na fortepianie dla

dzieci 5 i 6-cio letnich.

Radzenie sobie z tremą ucznia – strategie pomocy uczniom w zakresie optymalnego

funkcjonowania w czasie koncertów i egzaminów.

Trudności z motywacją ucznia – zarówno do uczęszczania do szkoły muzycznej, jak

i ćwiczenia gry na instrumentach.

Trudności w pracy z grupą – metody integracji klasy z wykorzystaniem aktywnych

technik pracy z grupą.

Warunki pracy w szkole artystycznej – wpływ atmosfery szkoły i warunków pracy

na rezultaty dydaktyczne.

Konsultacje udzielone nauczycielom dotyczące specjalnych potrzeb ucznia

i obejmowały szczególnie takie problemy, jak:

Realizacja zaleceń opinii psychologicznych - sposoby sprawowania opieki

psychologiczno-pedagogicznej nad uczniami, pomoc w interpretacji wskazówek

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 9

zawartych w opiniach wydanych przez rejonowe poradnie psychologiczno-

pedagogiczne.

Jak pracować z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi -

przejawiającymi symptomy ADHD, z diagnozą dysleksji rozwojowej, słabo

widzącymi, nieśmiałymi, lękowymi.

Relacje nauczycieli z uczniami i ich rodzicami w szczególności dotyczyły:

Braku wsparcia edukacji muzycznej – obojętna bądź negatywna postawa rodziców

wobec edukacji artystycznej dziecka, nadmierna ingerencja rodziców w proces

kształcenia artystycznego dziecka.

Sytuacji kryzysowej rodziny – rozwód, ciężki stan zdrowia rodzica, śmierć rodzica,

eurosieroctwo.

Zaburzeń relacji interpersonalnych nauczyciela z uczniem – zła komunikacja

interpersonalna, negatywny stosunek ucznia/rodzica do nauczyciela.

Konsultacje psychologiczne udzielone w roku 2012/2013 w Poradniach CEA

RODZICOM uczniów szkół artystycznych

W ciągu całego roku szkolnego rodzice zgłaszali następujące problemy (wykres 6):

A zatem to metody skutecznego motywowania dziecka do nauki w szkole artystycznej

(muzycznej) w największym wymiarze interesowały rodziców (65%). Prawie trzykrotnie

65%

21%

7% 7%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Problemy zgłaszane przez rodziców

motywowanie dziecka doszkoły muzycznej

specjalne potrzebyedukacyjne dziecka

dysfunkcjonalna rodzina

literatura fachowa

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 10

niższy wskaźnik odnotowano w kontekście konsultacji dotyczących specjalnych potrzeb

edukacyjnych dzieci (21%). Na równym poziomie rodzice podejmowali problemy

dysfunkcjonalnej rodziny oraz zapotrzebowania na fachową literaturę (7%).

Zakres tematyczny skutecznego motywowania dziecka do nauki w szkole muzycznej

obejmował w szczególności:

Czynne uczestnictwo rodzica w kształceniu - wskazywanie potrzeby zaangażowania

i obecności rodziców na lekcjach muzyki, szczególnie w początkowej fazie

kształcenia, pomoc w zakresie budowania prawidłowych relacji z nauczycielem,

strategie motywowania dziecka do ćwiczenia w domu, wskazywanie korzyści jakie

dziecko może osiągnąć

w wyniku muzycznej edukacji.

Motywowanie dziecka wybitnie zdolnego - strategie kształtowania motywacji

do nauki muzyki u dziecka wybitnie i wszechstronnie uzdolnionego, wskazanie

możliwości korzystania z opieki różnorodnych fundacji działających na rzecz dzieci

zdolnych.

Rodzice konsultowali również problem wsparcia w rozwoju dziecka ze specjalnymi

potrzebami edukacyjnymi, w tym dziecka z:

Dysleksją - udostępnianie materiałów do ćwiczeń usprawniających funkcje

percepcyjne uczniów.

Nadpobudliwością - rozwijanie i wzmacnianie konstruktywnych sposobów

wychowywania i stymulowania rozwoju dziecka uzdolnionego artystycznie.

Statystykę dotyczącą PRACY TERAPEUTYCZNEJ realizowanej w SPPP CEA

w roku szkolnym 2012/2013 ilustruje wykres 7:

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 11

Jak można zauważyć, to uczniowie szkół artystycznych przede wszystkim zwracali

się do psychologów CEA po pomoc terapeutyczną (65%). Problemy, które stanowiły

przedmiot oddziaływań terapeutycznych, to:

Analiza i kontrola emocji, myśli i zachowań podczas występów publicznych oraz

podczas ćwiczenia.

Nadmierna zależność od ocen zewnętrznych, emocjonalny niepokój, lęk, objawy

psychosomatyczne.

Problemy osobowościowe związane z traumatycznymi przeżyciami w dzieciństwie,

natręctwa, zaburzenia snu.

Obniżony poziom funkcjonowania intelektualnego a realizacja szkoły artystycznej.

W ramach DZIAŁALNOŚCI INFORMACYJNO-SZKOLENIOWEJ

przeprowadzono w ciągu roku 25 warsztatów szkoleniowych w różnych regionach CEA

z radami pedagogicznymi szkół artystycznych, uczniami i rodzicami z następujących

tematów:

Warsztaty dla nauczycieli - „Stres i wypalenie zawodowe w zawodzie nauczyciela szkoły

muzycznej”, „Psychologiczne kompetencje nauczycieli”, „Autorytet nauczyciela, a jego

skuteczność edukacyjna i wychowawcza”, „Skuteczna komunikacja interpersonalna.

Komunikacja werbalna i pozawerbalna”, „Profilaktyka uzależnień w szkołach i placówkach

szkolnictwa artystycznego z perspektywy psychologa PPP”, „Uczeń z dysfunkcjami –

kształcić czy nie kształcić muzycznie”, „Specyfika pracy z małym dzieckiem w szkole

18%

65%

17%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Liczba spotkań - 37

liczba nauczycieli

liczba uczniów

liczba rodziców

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 12

muzycznej”, „Rozwój twórczości plastycznej dzieci i młodzieży”, „Wspomaganie ucznia

szkoły muzycznej procesie rozwoju i edukacji”.

Warsztaty dla uczniów - „Trema – dreszczyk emocji, z którym można sobie poradzić”,

„Pogłębianie integracji zespołu klasowego”, „Rozwijanie kompetencji osobistych –

świadomości zasobów osobowościowych”, „Siła pasji, jak ją szanować”.

Warsztaty dla rodziców - „Moje dziecko – uczeń szkoły muzycznej”, „Rola rodziny dla

pomyślnego rozwoju i edukacji dziecka w szkole muzycznej”, „Rola rodziny w procesie

rozwoju ucznia szkoły muzycznej, na różnych etapach edukacji”.

W zakresie realizacji ogólnopolskich DZIAŁAŃ INTEGRUJĄCYCH GRUPĘ

ZAWODOWĄ psychologów i pedagogów szkolnych szkolnictwa artystycznego

przeprowadzono w roku 2012/2013 następujące przedsięwzięcia:

1. Letnia Szkoła Psychologów i Pedagogów Szkolnictwa Artystycznego, Bydgoszcz,

2-7 lipca 2012 r., organizator: dr Anna Nogaj, SPPP CEA z siedzibą w Bydgoszczy.

2. Seminarium otwierające działalność Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-

Pedagogicznej CEA w Zduńskiej Woli, 12 listopada 2012 r., organizator: Elżbieta Olejniczak,

SPPP CEA z siedzibą w Zduńskiej Woli.

3. Seminarium: Tradycja i teraźniejszość a wyzwanie przyszłości: drogi wspierania

edukacji artystycznej, Poznań, 2 lutego 2013, organizator: dr Małgorzata Sierszeńska-

Leraczyk, Akademia Muzyczna w Poznaniu, CEA Regionu Wielkopolskiego.

4. IV Ogólnopolska Konferencja Psychologiczna Szkolnictwa Artystycznego

z udziałem gościa zagranicznego pt. Wspomagająca rola psychologii i pedagogiki w pracy

nauczyciela szkoły artystycznej, Bydgoszcz, 23-25 maja 2013 r., organizator: dr Anna Nogaj,

SPPP CEA z siedzibą w Bydgoszczy.

Sprawozdania z przebiegu owych przedsięwzięć zamieszczone są na stronie

www.cea.art.pl/poradnictwo.

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 13

W ramach CZYNNEGO UDZIAŁU PSYCHOLOGÓW CEA

W KONFERENCJACH zagranicznych i krajowych odnotowano w roku 2012/2013

następujące dane:

KONFERENCJE ZAGRANICZNE – 2

40 Jubileuszowa

Międzynarodowa

Konferencja SEMPRE

Music, Education and

Psychology Research

Uniwersytet

w Londynie

poster: “ A Model for the

Organizing and Functioning

of Psychological

Counselling for Art Schools

in Poland”

poster:„The role of social

support for musically

tallented students”

dr U.

Bissinger-

Ćwierz

dr A. Nogaj

Konferencja ECHA University of

Munster

poster: “The Role of Family

Environment in the

Development of Musical

Talents in 21st Century”

dr M.

Sierszeńska-

Leraczyk

KONFERENCJE OGÓLNOPOLSKIE – 3

Konferencja -Raport o stanie

szkolnictwa muzycznego I

stopnia

Instytut

Muzyki i

Tańca w

Warszawie

referat: „Psychologiczna

sytuacja ucznia szkoły

muzycznej I stopnia”

dr A. Gluska-

Nogaj

Konferencja międzynarodowa

ORE/MEN

Warszawa referat: „Systemowe strategie

kształcenia uczniów zdolnych

drogą ku edukacji

przyszłości”

dr M.

Sierszeńska-

Leraczyk

Konferencji Ekspertów ds.

podstawy programowej

MKiDN, CEA, CENSA

Miętne referaty: „Rozwój twórczości

plastycznej dzieci i

młodzieży”

„Kształtowanie zdolności

ruchowych uczniów szkół

baletowych w ujęciu

psychologiczno-

pedagogicznym”

„Wybrane zagadnienia z

psychologii rozwojowej –

okres adolescencji”

E. Olejniczak

N. Lipnicka,

J. Noremberg

dr U.

Bissinger-

Ćwierz

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 14

(Z)realizowano również w ciągu całego roku szkolnego następujące projekty CEA

w zakresie DZIAŁALNOŚCI PUBLIKACYJNO-BADAWCZEJ:

1. Opracowanie Zeszytów Psychologiczno-Pedagogicznych Centrum Edukacji

Artystycznej, czasopisma poświęconemu teorii i praktyce wspierania ucznia oraz udzielania

pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach artystycznych (dr Anna Nogaj).

2. W ramach priorytetu MEN Rok Bezpiecznej Szkoły realizacja projektu badawczego

CEA pt. Sondaż diagnostyczny szkolnictwa artystycznego „Rok bezpiecznej szkoły

2012/2103”. Opracowanie i publikacja na stronie internetowej raportu CEA pt. Diagnoza

poczucia bezpieczeństwa uczniów ogólnokształcących szkół i burs artystycznych. Rok

bezpiecznej szkoły 2012/2013 (Barbara Wojtanowska-Janusz, Magdalena Krygier).

3. Opracowanie projektu badawczego CEA pt. Monitoring programów

wychowawczych i szkolnych programów profilaktyki szkolnictwa artystycznego (dr Urszula

Bissinger-Ćwierz).

4. Opracowanie i publikacja na stronie internetowej broszur dla rodziców dotyczących

korzyści ogólnorozwojowych wynikających z kształcenia artystycznego pt. Dlaczego warto

kształcić się w szkole muzycznej? (Barbara Wojtanowska-Janusz); Dlaczego warto kształcić

się w szkole plastycznej? (Magdalena Krygier).

Na zakończenie roku szkolnego 2012/2013 przeprowadzono w Centrum Edukacji

Artystycznej ewaluację pracy psychologów SPPP CEA. W jej wyniku zawieszono działalność

SPPP CEA w Poznaniu. Poczyniono natomiast przygotowania zmierzające do utworzenia

w roku szkolnym 2013/2014 nowej Poradni CEA z siedzibą w Warszawie, którą poprowadzi

psycholog Jarosław Mirkiewicz. Poradnia będzie mieściła się w Zespole Państwowych Szkół

Muzycznych Nr 1 w Warszawie, przy ul. Miodowej 22. Planowana jest również organizacja

kolejnych Poradni CEA w innych regionach kraju.

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 15

Podsumowanie i wnioski

Dane z funkcjonowania Specjalistycznych Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych

CEA w roku szkolnym 2012/2013 napawają optymizmem. Zrealizowano znaczącą większość

z zaplanowanych działań, a efekty pracy psychologów CEA zostały zauważone nie tylko

przez środowisko szkolnictwa artystycznego, lecz również przez organ prowadzący.

Nie oznacza to jednak, że nie należy dalej dokładać starań, aby dalej rozwijała się sieć

Poradni CEA oraz poszczególne formy ich działalności, ze szczególną dbałością o jakość

i rzetelność wykonywanych zadań. Nie sposób również przecenić kontekstu integracji grupy

zawodowej psychologów i pedagogów szkolnych szkolnictwa artystycznego. Wspólna

realizacja ogólnopolskich przedsięwzięć przynosi korzyści nie tylko w wymiarze

jednostkowym, ale przede wszystkim środowiskowym.

Analiza sprawozdania skłania do refleksji dotyczących kilku obszarów

funkcjonowania SPPP CEA:

1. W działalności poradnianej bardzo dobrze rozbudowany jest dział konsultacji

psychologicznych i w mniejszym wymiarze, aczkolwiek również satysfakcjonującym –

pomoc terapeutyczna. Natomiast diagnozowanie i opiniowanie pozostaje nadal w fazie

początkowej. Złożyły się na to dwie przyczyny:

a) brak wyposażenia Poradni w standaryzowane testy psychologiczne,

b) specyfika opinii psychologicznych wydawanych przez SPPP CEA.

Ad a) Po wstępnym rozpoznaniu warunków pracy psychologów szkół artystycznych

stwierdzono, iż w większości przypadków specjaliści ci bądź nie dysponują wcale, bądź

w ograniczonym zakresie aktualnymi adaptacjami wystandaryzowanych testów

psychologicznych wydanych przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Tylko użycie

takich testów daje gwarancję uzyskania trafności i rzetelności wyników. Inna kwestią jest,

które testy byłyby najbardziej odpowiednie dla szkolnictwa artystycznego, bowiem z założeń

funkcjonowania Poradni CEA wynika, iż przede wszystkim wspierane mają być obszary

bezpośrednio wpływające na rozwój artystyczny uczniów. A zatem wybrane testy powinny

badać specyficzne aspekty funkcjonowania uczniów szkół artystycznych, które zwykle nie są

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 16

w dostatecznym wymiarze diagnozowane przez publiczne i niepubliczne poradnie

psychologiczno-pedagogiczne.

Ad b) Pisemne opinie wystawiane przez SPPP CEA tworzy się m.in. na podstawie wykonanej

przez psychologa CEA diagnozy psychologicznej oraz dostarczonej innej dokumentacji.

Psycholog CEA diagnozuje przede wszystkim poziom problemów rozwojowych,

osobowościowych i emocjonalnych w kontekście specyficznych trudności artystyczno-

wykonawczych z zakresu kształcenia muzycznego, plastycznego i baletowego. Opinie SPPP

CEA nie powodują określonych skutków prawnych, mogą jednak, a raczej powinny być brane

pod uwagę przez wizytatorów, dyrektorów i nauczycieli szkół artystycznych. Inna

dokumentacja dotyczy m.in. opinii i orzeczeń wydawanych przez publiczne i niepubliczne

poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które skutkują działaniami określonymi prawem.

A zatem zalecenia opinii PPP powinny być w całości respektowane przez psychologa CEA.

Zachodzi przy tym konieczność ściślej współpracy psychologa CEA z psychologiem PPP

w sytuacjach diagnostyki uczniów szkół artystycznych.

2. W zakresie działalności publikacyjno-badawczej należy podkreślić wartość

wykonanych w roku 2012/2013 ogólnopolskich diagnoz środowiska szkół artystycznych,

w kontekście poczucia bezpieczeństwa uczniów oraz jakości realizowanych w szkolnictwie

artystycznym programów wychowawczych i profilaktyki. Raporty z owych badań stanowią

źródło cennych informacji o bieżących problemach wychowawczych naszego szkolnictwa.

A zatem należy dalej kontynuować projekty badawcze o wymiarze ogólnopolskim, które

dostarczą nam wiedzy na temat psychologicznych i pedagogicznych trudności

doświadczanych przez uczniów szkół artystycznych XXI wieku. Świat bowiem zmienił

radykalnie swoje oblicze w wyniku rozwoju technologii informatycznych. Zmieniają się też

nasi uczniowie i ich funkcjonowanie neuropsychologiczne1, co może skutkować zupełnie inną

strukturą doświadczanych przez nich problemów psychologicznych, niż ta, która

charakteryzowała uczniów drugiej połowy ubiegłego wieku. Zachodzi zatem pilna potrzeba

dokonywania badań, zarówno w wymiarze ogólnopolskim, jak i makroregionalnym oraz

publikowania wyników w Zeszytach Psychologiczno-Pedagogicznych CEA. Wydawnictwo

1 M. Żylińska, Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Wyd. Naukowe Uniwersytetu

Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.

Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013

Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 17

tych ostatnich powinno być również zintensyfikowane, bowiem ich merytoryczna wartość dla

całego naszego środowiska jest nie do przecenienia.

Wnioski operacyjne wynikające z rocznego sprawozdania, które mogą stanowić

pomoc w usprawnieniu działalności SPPP CEA w następnym roku szkolnym są następujące:

1. Wyposażenie Poradni CEA w baterię wystandaryzowanych narzędzi diagnostyki

psychologicznej, co powinno skutkować zwiększeniem badań diagnostycznych, zarówno

indywidualnych, jak i grupowych.

2. Zintensyfikowanie współpracy psychologów CEA z psychologami PPP w sytuacji

diagnozowania uczniów szkół artystycznych.

3. Podejmowanie projektów badawczych środowiska szkolnictwa artystycznego w wymiarze

ogólnopolskim i makroregionalnym.

4. Zintensyfikowanie wydawnictwa Zeszytów Psychologiczno-Pedagogicznych CEA.