Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013cea-art.pl/poradnictwo/Sprawozdanie roczne...
-
Upload
truongkhanh -
Category
Documents
-
view
214 -
download
0
Transcript of Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013cea-art.pl/poradnictwo/Sprawozdanie roczne...
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 1
Lublin, 21 lutego 2014 r.
dr Urszula Bissinger-Ćwierz
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej
Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Streszczenie
Działające w roku szkolnym 2012/2013 cztery Specjalistyczne Poradnie
Psychologiczno-Pedagogiczne CEA w Bydgoszczy, Lublinie, Poznaniu i Zduńskiej Woli
realizowały zadania w zakresie działalności: poradnianej, informacyjno-szkoleniowej
i publikacyjno-badawczej. Konsultacje psychologiczne stanowiące trzon działalności
poradnianej w największym zakresie udzielane były nauczycielom szkół artystycznych (62%)
oraz uczniom szkół muzycznych II st. (53%), w tym uczniom klasy skrzypiec (40%).
Głównym tematem konsultacji zarówno nauczycieli jak i uczniów były problemy związane z
nauczaniem i uczeniem się przedmiotów artystycznych. Uczniowie najczęściej chcieli
uzyskać pomoc psychologiczną w zakresie radzenia sobie z: tremą, niską motywacją do
codziennego ćwiczenia, budowaniem psychicznej odporności i adekwatnej samooceny.
Konsultacje udzielone nauczycielom głównie dotyczyły: problemów wychowawczych
w klasie instrumentalnej, metod psychopedagogicznej pracy z uczniem najmłodszym, technik
pomocnych w redukcji tremy ucznia, skutecznych strategii motywowania ucznia zdolnego,
aktywizującej metodyki pracy z grupą/klasą oraz warunków i atmosfery pracy w szkole jako
czynników wpływających na rezultaty dydaktyczne. Dla rodziców natomiast najważniejszym,
bowiem najczęściej poruszanym tematem podczas konsultacji była motywacja dziecka do
uczęszczania do szkoły muzycznej i ćwiczenia na instrumencie (65%). Do pozostałych grup
problemów zgłaszanych psychologom CEA podczas konsultacji należą: specjalne potrzeby
edukacyjne i problemy rodzinne (uczniowie); specjalne potrzeby edukacyjne ucznia, relacje
z uczniem/rodzicem, przepisy prawa oświatowego, awans zawodowy, specjalistyczna
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 2
literatura (nauczyciele); specjalne potrzeby edukacyjne dziecka, dysfunkcjonalna rodzina,
literatura fachowa (rodzice).
Z form pomocy terapeutycznej w SPPP CEA w największym wymiarze korzystali
uczniowie szkół artystycznych (65%).
W ramach działalności informacyjno-szkoleniowej psycholodzy CEA przeprowadzili
ponad dwadzieścia warsztatów dla nauczycieli, uczniów i rodziców szkół artystycznych.
Zrealizowano również cztery ogólnopolskie przedsięwzięcia integrujące grupę
zawodową psychologów i pedagogów szkolnictwa artystycznego, w tym: Letnią Szkołę, dwa
Seminaria oraz Konferencję. Psycholodzy CEA czynnie uczestniczyli w dwóch
zagranicznych i trzech krajowych konferencjach. W ramach działalności publikacyjno-
badawczej opracowano/zrealizowano następujące przedsięwzięcia: Zeszyty Psychologiczno-
Pedagogiczne CEA, projekty badawcze CEA, raporty CEA oraz publikację materiałów
psychologicznych.
Sprawozdanie
W roku szkolnym 2012/2013 działały cztery Specjalistyczne Poradnie
Psychologiczno-Pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej (SPPP CEA), umiejscowione
w szkołach prowadzonych przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i kierowane
przez psychologów CEA, na stałe zatrudnionych na stanowisku psychologa w szkolnictwie
artystycznym (tabela1):
Tabela 1. SPPP CEA działające w roku szkolnym 2012/2013
PORADNIA PSYCHOLOG
ADRES
SPPP CEA z
siedzibą
w Bydgoszczy
dr Anna A. Nogaj
PZSM im. A. Rubinsteina
ul. Szwalbego 1
85-080 Bydgoszcz
SPPP CEA z
siedzibą
w Lublinie
Barbara Wojtanowska-
Janusz
OSM I i II st.
im. K. Lipińskiego
ul. Muzyczna 10
20-620 Lublin
SPPP CEA z dr Małgorzata Sierszeńska- POSM I st. nr 1
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 3
siedzibą
w Poznaniu
Leraczyk im. H. Wieniawskiego
ul. Solna 12
61-736 Poznań
SPPP CEA z
siedzibą
w Zduńskiej Woli
Elżbieta Olejniczak
Liceum Plastyczne
im. K. Kobro
ul. Sieradzka 29
98-220 Zduńska Wola
Podstawowe formy funkcjonowania Poradni CEA to:
a) DZIAŁALNOŚĆ PORADNIANA (konsultacje, diagnozowanie, opiniowanie,
pomoc terapeutyczna).
b) DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNO-SZKOLENIOWA (rady szkoleniowe
w różnych regionach CEA, ogólnopolskie warsztaty, konferencje i seminaria).
c) DZIAŁALNOŚĆ PUBLIKACYJNO-BADAWCZA ( zeszyty psychologiczno-
pedagogiczne CEA, monografie, projekty badawcze regionalne i ogólnopolskie).
W trakcie opracowywania koncepcji działalności Poradni przyjęto operacyjne
definicje podstawowych form pracy psychologa CEA. I tak za konsultację uznano:
udzielanie rad, wskazówek i wyjaśnień przez specjalistę-psychologa; konsultacja może być
zarówno jednokrotna, jak i wielokrotna. Diagnoza to rozpoznanie za pomocą metod i technik
psychologicznych (wywiad, obserwacja, standaryzowane testy psychologiczne, konsultacje z
rodzicami/nauczycielami i in.) oraz innej dokumentacji (np. dokumentacja szkolna, medyczna,
opinie i orzeczenia publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych)
poziomu problemów rozwojowych, osobowościowych i emocjonalnych oraz specyficznych
trudności artystyczno-wykonawczych z zakresu kształcenia muzycznego, plastycznego
i baletowego. Opinia psychologiczna natomiast to pisemne wnioski sprecyzowane na
podstawie: a) wykonanej diagnozy psychologicznej, b) dostarczonej innej dokumentacji,
c) konsultacji z uczniem, rodziną, nauczycielami. Za terapię psychologiczną uznajemy
metodę leczenia i wspomagania rozwoju polegającą na intencjonalnym oddziaływaniu na
psychikę człowieka za pomocą różnorodnych technik i narzędzi, w oparciu
o różne nurty psychoterapeutyczne; terapia wymaga spotkań wielokrotnych.
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 4
Liczbę KONSULTACJI PSYCHOLOGICZNYCH udzielonych w SPPP CEA w roku
2012/2013 ilustruje wykres 1:
A zatem spośród 401 zrealizowanych spotkań z psychologami CEA, z konsultacji
skorzystała największa liczba nauczycieli szkół artystycznych (62%), zaś w znacznie
mniejszym wymiarze grupa uczniów (20%) i ich rodziców (18%).
Liczby procentowe prezentujące typy szkół artystycznych, z których uczniowie,
nauczyciele i rodzice zgłaszali się do psychologów naszych Poradni, są następujące
(wykres 2):
Z wykresu wynika, iż to społeczność szkół muzycznych II st. stanowi największy
procent klientów Poradni CEA (53%). W drugiej kolejności odnotowani są uczniowie szkół
muzycznych I st. cyklu 6-cio letniego (25%), a w następnej uczniowie liceów plastycznych
20%
62%
18%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Liczba uczniów
Liczba nauczycieli
Liczba rodziców
Liczba spotkań - 401
25%
53%
3%
19%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
SM I st.
SM II st.
cykl 4 letni
LP
Typy szkół
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 5
(19%). Najmniejszy wskaźnik dotyczy uczniów szkół muzycznych I st. cyklu 4-letniego
(3%).
A oto wskaźniki dotyczące liczby uczniów poszczególnych klas instrumentalnych
zgłaszających się na konsultacje psychologiczne do SPPP CEA (wykres 3):
Z usług Poradni CEA w roku szkolnym 2012/2103 skorzystało najwięcej uczniów klas
skrzypiec (40%), w następnej kolejności uczniów klas fortepianu (22%). Uczniowie klas
instrumentów dętych: trąbki i fletu stanowili odpowiedni 8% i 6% klientów Poradni,
a uczniowie klasy gitary - 6%.
Konsultacje psychologiczne udzielone w roku 2012/2013 w Poradniach CEA
UCZNIOM szkół artystycznych
Procentowa klasyfikacja problemów zgłaszanych przez uczniów w trakcie
konsultacji psychologicznych w SPPP CEA (wykres 4):
40%
22%
8%6% 6%
18%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%Instrumenty
skrzypce
fortepian
trąbka
flet
gitara
inne
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 6
Dane wykresu wyraźnie wskazują, iż to problemy kształcenia artystycznego stanowią
główny temat konsultacji uczniów z psychologami CEA (62%), a następnie trudności
wynikające ze specjalnych potrzeb edukacyjnych (30%) oraz problemów rodzinnych (8%).
Zakres trudności związanych z kształceniem artystycznym zgłaszanych przez
uczniów wygląda następująco:
Trema - psychologiczne strategie przygotowania do występów publicznych i radzenia
sobie z tremą, wprowadzanie technik wizualizacji, relaksacji, afirmacji i in.
Motywacja - metody wspierania i motywowania dziecka do codziennej pracy przy
instrumencie, opracowywanie strategii efektywnego ćwiczenia, planowanie ilości
czasu przeznaczonego na ćwiczenie gry na instrumencie.
Problem ucznia wybitnie zdolnego – budowanie psychicznej odporności w sytuacji
przeciążeń konkursowych.
Problemy samooceny - kształtowanie prawidłowej samooceny oraz umiejętności
rozpoznania i rozwijania własnych zasobów.
Konsultacje dotyczące specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów obejmowały:
Zaburzenia psychosomatyczne – stany depresyjne, samookaleczania, próby
samobójcze, nadmierna nieśmiałość i lękowość, ADHD (Attention Deficit
Hyperactivity Disorder), zaburzenia anorektyczne.
62%
30%
8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Problemy zgłaszane przez uczniów
kształcenie artystyczne
specjalne potrzebyedukacyjne
problemy rodzinne
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 7
Interwencje kryzysowe – współpraca z Sądami Rejonowymi i Miejskimi Ośrodkami
Pomocy Społecznej w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia uczniów szkół
artystycznych.
Problemy związane z dysleksją – a trudności w nauce gry na instrumentach
i na lekcjach teorii muzyki.
Adaptacja i inkulturacja - aklimatyzacja uczniów-cudzoziemców do polskiego
systemu edukacji; pomoc w koordynacji nauki między IB School (The International
Baccalaureate School) a szkołą muzyczną.
Udzielane uczniom konsultacje związane z problemami rodzinnymi stanowiły
najniższy wskaźnik procentowy i dotyczyły takich trudności, jak:
Alkoholizm w rodzinie.
Przemoc domowa.
Sytuacja rozwodu rodziców.
Eurosieroctwo.
Konsultacje psychologiczne udzielone w roku 2012/2013 w Poradniach CEA
NAUCZYCIELOM szkół artystycznych
Jak wynika z wykresu 1 (str.2) to nauczyciele szkół artystycznych stanowią
największą grupę klientów Poradni CEA. Problemy zgłaszane przez nich ilustruje wykres 5:
38%
18%
13%
8%10%
13%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Problemy zgłaszane przez nauczycieli
nauczanie artystyczne
specjalne potrzebyedukacyjne uczniarelacje zuczniem/rodzicamiprzepisy prawaoświatowegoawans zawodowy
specjalistyczna literatura
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 8
Zgodnie z wykresem to problemy związane z nauczaniem artystycznym były
najczęściej zgłaszane przez nauczycieli (38%), a jako drugie uplasowały się trudności
wynikające ze specjalnych potrzeb edukacyjnych ucznia (18%). Temat relacji nauczyciela
z uczniem, czy też jego rodzicami występował tak często, jak zapotrzebowanie na wskazanie
specjalistycznej literatury dotyczącej rozwoju artystycznego dziecka zdolnego
i dysfunkcyjnego (13%). Problemy aspektów psychologicznych awansu zawodowego
nauczycieli (10%) tylko w niewielkim stopniu przekraczały liczbę konsultacji dotyczącą
przepisów prawa oświatowego w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej (8%).
A oto główne zagadnienia związane z nauczaniem artystycznym, które stanowiły
przedmiot konsultacji nauczycieli z psychologiem CEA:
Praca z małym dzieckiem - wskazówki do pracy z dzieckiem w wieku 5-ciu
i 6-ciu lat w zakresie kształtowania motywacji do zabawy i ćwiczenia gry
na instrumentach muzycznych.
Metodyka instrumentalna - metody pracy wychowawczej w klasie instrumentalnej,
kształtowanie psychologicznych kompetencji w relacjach z uczniami; konsultacje dla
nauczycieli przygotowujących podręczniki metodyczne do nauki gry na fortepianie dla
dzieci 5 i 6-cio letnich.
Radzenie sobie z tremą ucznia – strategie pomocy uczniom w zakresie optymalnego
funkcjonowania w czasie koncertów i egzaminów.
Trudności z motywacją ucznia – zarówno do uczęszczania do szkoły muzycznej, jak
i ćwiczenia gry na instrumentach.
Trudności w pracy z grupą – metody integracji klasy z wykorzystaniem aktywnych
technik pracy z grupą.
Warunki pracy w szkole artystycznej – wpływ atmosfery szkoły i warunków pracy
na rezultaty dydaktyczne.
Konsultacje udzielone nauczycielom dotyczące specjalnych potrzeb ucznia
i obejmowały szczególnie takie problemy, jak:
Realizacja zaleceń opinii psychologicznych - sposoby sprawowania opieki
psychologiczno-pedagogicznej nad uczniami, pomoc w interpretacji wskazówek
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 9
zawartych w opiniach wydanych przez rejonowe poradnie psychologiczno-
pedagogiczne.
Jak pracować z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi -
przejawiającymi symptomy ADHD, z diagnozą dysleksji rozwojowej, słabo
widzącymi, nieśmiałymi, lękowymi.
Relacje nauczycieli z uczniami i ich rodzicami w szczególności dotyczyły:
Braku wsparcia edukacji muzycznej – obojętna bądź negatywna postawa rodziców
wobec edukacji artystycznej dziecka, nadmierna ingerencja rodziców w proces
kształcenia artystycznego dziecka.
Sytuacji kryzysowej rodziny – rozwód, ciężki stan zdrowia rodzica, śmierć rodzica,
eurosieroctwo.
Zaburzeń relacji interpersonalnych nauczyciela z uczniem – zła komunikacja
interpersonalna, negatywny stosunek ucznia/rodzica do nauczyciela.
Konsultacje psychologiczne udzielone w roku 2012/2013 w Poradniach CEA
RODZICOM uczniów szkół artystycznych
W ciągu całego roku szkolnego rodzice zgłaszali następujące problemy (wykres 6):
A zatem to metody skutecznego motywowania dziecka do nauki w szkole artystycznej
(muzycznej) w największym wymiarze interesowały rodziców (65%). Prawie trzykrotnie
65%
21%
7% 7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Problemy zgłaszane przez rodziców
motywowanie dziecka doszkoły muzycznej
specjalne potrzebyedukacyjne dziecka
dysfunkcjonalna rodzina
literatura fachowa
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 10
niższy wskaźnik odnotowano w kontekście konsultacji dotyczących specjalnych potrzeb
edukacyjnych dzieci (21%). Na równym poziomie rodzice podejmowali problemy
dysfunkcjonalnej rodziny oraz zapotrzebowania na fachową literaturę (7%).
Zakres tematyczny skutecznego motywowania dziecka do nauki w szkole muzycznej
obejmował w szczególności:
Czynne uczestnictwo rodzica w kształceniu - wskazywanie potrzeby zaangażowania
i obecności rodziców na lekcjach muzyki, szczególnie w początkowej fazie
kształcenia, pomoc w zakresie budowania prawidłowych relacji z nauczycielem,
strategie motywowania dziecka do ćwiczenia w domu, wskazywanie korzyści jakie
dziecko może osiągnąć
w wyniku muzycznej edukacji.
Motywowanie dziecka wybitnie zdolnego - strategie kształtowania motywacji
do nauki muzyki u dziecka wybitnie i wszechstronnie uzdolnionego, wskazanie
możliwości korzystania z opieki różnorodnych fundacji działających na rzecz dzieci
zdolnych.
Rodzice konsultowali również problem wsparcia w rozwoju dziecka ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi, w tym dziecka z:
Dysleksją - udostępnianie materiałów do ćwiczeń usprawniających funkcje
percepcyjne uczniów.
Nadpobudliwością - rozwijanie i wzmacnianie konstruktywnych sposobów
wychowywania i stymulowania rozwoju dziecka uzdolnionego artystycznie.
Statystykę dotyczącą PRACY TERAPEUTYCZNEJ realizowanej w SPPP CEA
w roku szkolnym 2012/2013 ilustruje wykres 7:
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 11
Jak można zauważyć, to uczniowie szkół artystycznych przede wszystkim zwracali
się do psychologów CEA po pomoc terapeutyczną (65%). Problemy, które stanowiły
przedmiot oddziaływań terapeutycznych, to:
Analiza i kontrola emocji, myśli i zachowań podczas występów publicznych oraz
podczas ćwiczenia.
Nadmierna zależność od ocen zewnętrznych, emocjonalny niepokój, lęk, objawy
psychosomatyczne.
Problemy osobowościowe związane z traumatycznymi przeżyciami w dzieciństwie,
natręctwa, zaburzenia snu.
Obniżony poziom funkcjonowania intelektualnego a realizacja szkoły artystycznej.
W ramach DZIAŁALNOŚCI INFORMACYJNO-SZKOLENIOWEJ
przeprowadzono w ciągu roku 25 warsztatów szkoleniowych w różnych regionach CEA
z radami pedagogicznymi szkół artystycznych, uczniami i rodzicami z następujących
tematów:
Warsztaty dla nauczycieli - „Stres i wypalenie zawodowe w zawodzie nauczyciela szkoły
muzycznej”, „Psychologiczne kompetencje nauczycieli”, „Autorytet nauczyciela, a jego
skuteczność edukacyjna i wychowawcza”, „Skuteczna komunikacja interpersonalna.
Komunikacja werbalna i pozawerbalna”, „Profilaktyka uzależnień w szkołach i placówkach
szkolnictwa artystycznego z perspektywy psychologa PPP”, „Uczeń z dysfunkcjami –
kształcić czy nie kształcić muzycznie”, „Specyfika pracy z małym dzieckiem w szkole
18%
65%
17%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Liczba spotkań - 37
liczba nauczycieli
liczba uczniów
liczba rodziców
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 12
muzycznej”, „Rozwój twórczości plastycznej dzieci i młodzieży”, „Wspomaganie ucznia
szkoły muzycznej procesie rozwoju i edukacji”.
Warsztaty dla uczniów - „Trema – dreszczyk emocji, z którym można sobie poradzić”,
„Pogłębianie integracji zespołu klasowego”, „Rozwijanie kompetencji osobistych –
świadomości zasobów osobowościowych”, „Siła pasji, jak ją szanować”.
Warsztaty dla rodziców - „Moje dziecko – uczeń szkoły muzycznej”, „Rola rodziny dla
pomyślnego rozwoju i edukacji dziecka w szkole muzycznej”, „Rola rodziny w procesie
rozwoju ucznia szkoły muzycznej, na różnych etapach edukacji”.
W zakresie realizacji ogólnopolskich DZIAŁAŃ INTEGRUJĄCYCH GRUPĘ
ZAWODOWĄ psychologów i pedagogów szkolnych szkolnictwa artystycznego
przeprowadzono w roku 2012/2013 następujące przedsięwzięcia:
1. Letnia Szkoła Psychologów i Pedagogów Szkolnictwa Artystycznego, Bydgoszcz,
2-7 lipca 2012 r., organizator: dr Anna Nogaj, SPPP CEA z siedzibą w Bydgoszczy.
2. Seminarium otwierające działalność Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-
Pedagogicznej CEA w Zduńskiej Woli, 12 listopada 2012 r., organizator: Elżbieta Olejniczak,
SPPP CEA z siedzibą w Zduńskiej Woli.
3. Seminarium: Tradycja i teraźniejszość a wyzwanie przyszłości: drogi wspierania
edukacji artystycznej, Poznań, 2 lutego 2013, organizator: dr Małgorzata Sierszeńska-
Leraczyk, Akademia Muzyczna w Poznaniu, CEA Regionu Wielkopolskiego.
4. IV Ogólnopolska Konferencja Psychologiczna Szkolnictwa Artystycznego
z udziałem gościa zagranicznego pt. Wspomagająca rola psychologii i pedagogiki w pracy
nauczyciela szkoły artystycznej, Bydgoszcz, 23-25 maja 2013 r., organizator: dr Anna Nogaj,
SPPP CEA z siedzibą w Bydgoszczy.
Sprawozdania z przebiegu owych przedsięwzięć zamieszczone są na stronie
www.cea.art.pl/poradnictwo.
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 13
W ramach CZYNNEGO UDZIAŁU PSYCHOLOGÓW CEA
W KONFERENCJACH zagranicznych i krajowych odnotowano w roku 2012/2013
następujące dane:
KONFERENCJE ZAGRANICZNE – 2
40 Jubileuszowa
Międzynarodowa
Konferencja SEMPRE
Music, Education and
Psychology Research
Uniwersytet
w Londynie
poster: “ A Model for the
Organizing and Functioning
of Psychological
Counselling for Art Schools
in Poland”
poster:„The role of social
support for musically
tallented students”
dr U.
Bissinger-
Ćwierz
dr A. Nogaj
Konferencja ECHA University of
Munster
poster: “The Role of Family
Environment in the
Development of Musical
Talents in 21st Century”
dr M.
Sierszeńska-
Leraczyk
KONFERENCJE OGÓLNOPOLSKIE – 3
Konferencja -Raport o stanie
szkolnictwa muzycznego I
stopnia
Instytut
Muzyki i
Tańca w
Warszawie
referat: „Psychologiczna
sytuacja ucznia szkoły
muzycznej I stopnia”
dr A. Gluska-
Nogaj
Konferencja międzynarodowa
ORE/MEN
Warszawa referat: „Systemowe strategie
kształcenia uczniów zdolnych
drogą ku edukacji
przyszłości”
dr M.
Sierszeńska-
Leraczyk
Konferencji Ekspertów ds.
podstawy programowej
MKiDN, CEA, CENSA
Miętne referaty: „Rozwój twórczości
plastycznej dzieci i
młodzieży”
„Kształtowanie zdolności
ruchowych uczniów szkół
baletowych w ujęciu
psychologiczno-
pedagogicznym”
„Wybrane zagadnienia z
psychologii rozwojowej –
okres adolescencji”
E. Olejniczak
N. Lipnicka,
J. Noremberg
dr U.
Bissinger-
Ćwierz
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 14
(Z)realizowano również w ciągu całego roku szkolnego następujące projekty CEA
w zakresie DZIAŁALNOŚCI PUBLIKACYJNO-BADAWCZEJ:
1. Opracowanie Zeszytów Psychologiczno-Pedagogicznych Centrum Edukacji
Artystycznej, czasopisma poświęconemu teorii i praktyce wspierania ucznia oraz udzielania
pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach artystycznych (dr Anna Nogaj).
2. W ramach priorytetu MEN Rok Bezpiecznej Szkoły realizacja projektu badawczego
CEA pt. Sondaż diagnostyczny szkolnictwa artystycznego „Rok bezpiecznej szkoły
2012/2103”. Opracowanie i publikacja na stronie internetowej raportu CEA pt. Diagnoza
poczucia bezpieczeństwa uczniów ogólnokształcących szkół i burs artystycznych. Rok
bezpiecznej szkoły 2012/2013 (Barbara Wojtanowska-Janusz, Magdalena Krygier).
3. Opracowanie projektu badawczego CEA pt. Monitoring programów
wychowawczych i szkolnych programów profilaktyki szkolnictwa artystycznego (dr Urszula
Bissinger-Ćwierz).
4. Opracowanie i publikacja na stronie internetowej broszur dla rodziców dotyczących
korzyści ogólnorozwojowych wynikających z kształcenia artystycznego pt. Dlaczego warto
kształcić się w szkole muzycznej? (Barbara Wojtanowska-Janusz); Dlaczego warto kształcić
się w szkole plastycznej? (Magdalena Krygier).
Na zakończenie roku szkolnego 2012/2013 przeprowadzono w Centrum Edukacji
Artystycznej ewaluację pracy psychologów SPPP CEA. W jej wyniku zawieszono działalność
SPPP CEA w Poznaniu. Poczyniono natomiast przygotowania zmierzające do utworzenia
w roku szkolnym 2013/2014 nowej Poradni CEA z siedzibą w Warszawie, którą poprowadzi
psycholog Jarosław Mirkiewicz. Poradnia będzie mieściła się w Zespole Państwowych Szkół
Muzycznych Nr 1 w Warszawie, przy ul. Miodowej 22. Planowana jest również organizacja
kolejnych Poradni CEA w innych regionach kraju.
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 15
Podsumowanie i wnioski
Dane z funkcjonowania Specjalistycznych Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych
CEA w roku szkolnym 2012/2013 napawają optymizmem. Zrealizowano znaczącą większość
z zaplanowanych działań, a efekty pracy psychologów CEA zostały zauważone nie tylko
przez środowisko szkolnictwa artystycznego, lecz również przez organ prowadzący.
Nie oznacza to jednak, że nie należy dalej dokładać starań, aby dalej rozwijała się sieć
Poradni CEA oraz poszczególne formy ich działalności, ze szczególną dbałością o jakość
i rzetelność wykonywanych zadań. Nie sposób również przecenić kontekstu integracji grupy
zawodowej psychologów i pedagogów szkolnych szkolnictwa artystycznego. Wspólna
realizacja ogólnopolskich przedsięwzięć przynosi korzyści nie tylko w wymiarze
jednostkowym, ale przede wszystkim środowiskowym.
Analiza sprawozdania skłania do refleksji dotyczących kilku obszarów
funkcjonowania SPPP CEA:
1. W działalności poradnianej bardzo dobrze rozbudowany jest dział konsultacji
psychologicznych i w mniejszym wymiarze, aczkolwiek również satysfakcjonującym –
pomoc terapeutyczna. Natomiast diagnozowanie i opiniowanie pozostaje nadal w fazie
początkowej. Złożyły się na to dwie przyczyny:
a) brak wyposażenia Poradni w standaryzowane testy psychologiczne,
b) specyfika opinii psychologicznych wydawanych przez SPPP CEA.
Ad a) Po wstępnym rozpoznaniu warunków pracy psychologów szkół artystycznych
stwierdzono, iż w większości przypadków specjaliści ci bądź nie dysponują wcale, bądź
w ograniczonym zakresie aktualnymi adaptacjami wystandaryzowanych testów
psychologicznych wydanych przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Tylko użycie
takich testów daje gwarancję uzyskania trafności i rzetelności wyników. Inna kwestią jest,
które testy byłyby najbardziej odpowiednie dla szkolnictwa artystycznego, bowiem z założeń
funkcjonowania Poradni CEA wynika, iż przede wszystkim wspierane mają być obszary
bezpośrednio wpływające na rozwój artystyczny uczniów. A zatem wybrane testy powinny
badać specyficzne aspekty funkcjonowania uczniów szkół artystycznych, które zwykle nie są
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 16
w dostatecznym wymiarze diagnozowane przez publiczne i niepubliczne poradnie
psychologiczno-pedagogiczne.
Ad b) Pisemne opinie wystawiane przez SPPP CEA tworzy się m.in. na podstawie wykonanej
przez psychologa CEA diagnozy psychologicznej oraz dostarczonej innej dokumentacji.
Psycholog CEA diagnozuje przede wszystkim poziom problemów rozwojowych,
osobowościowych i emocjonalnych w kontekście specyficznych trudności artystyczno-
wykonawczych z zakresu kształcenia muzycznego, plastycznego i baletowego. Opinie SPPP
CEA nie powodują określonych skutków prawnych, mogą jednak, a raczej powinny być brane
pod uwagę przez wizytatorów, dyrektorów i nauczycieli szkół artystycznych. Inna
dokumentacja dotyczy m.in. opinii i orzeczeń wydawanych przez publiczne i niepubliczne
poradnie psychologiczno-pedagogiczne, które skutkują działaniami określonymi prawem.
A zatem zalecenia opinii PPP powinny być w całości respektowane przez psychologa CEA.
Zachodzi przy tym konieczność ściślej współpracy psychologa CEA z psychologiem PPP
w sytuacjach diagnostyki uczniów szkół artystycznych.
2. W zakresie działalności publikacyjno-badawczej należy podkreślić wartość
wykonanych w roku 2012/2013 ogólnopolskich diagnoz środowiska szkół artystycznych,
w kontekście poczucia bezpieczeństwa uczniów oraz jakości realizowanych w szkolnictwie
artystycznym programów wychowawczych i profilaktyki. Raporty z owych badań stanowią
źródło cennych informacji o bieżących problemach wychowawczych naszego szkolnictwa.
A zatem należy dalej kontynuować projekty badawcze o wymiarze ogólnopolskim, które
dostarczą nam wiedzy na temat psychologicznych i pedagogicznych trudności
doświadczanych przez uczniów szkół artystycznych XXI wieku. Świat bowiem zmienił
radykalnie swoje oblicze w wyniku rozwoju technologii informatycznych. Zmieniają się też
nasi uczniowie i ich funkcjonowanie neuropsychologiczne1, co może skutkować zupełnie inną
strukturą doświadczanych przez nich problemów psychologicznych, niż ta, która
charakteryzowała uczniów drugiej połowy ubiegłego wieku. Zachodzi zatem pilna potrzeba
dokonywania badań, zarówno w wymiarze ogólnopolskim, jak i makroregionalnym oraz
publikowania wyników w Zeszytach Psychologiczno-Pedagogicznych CEA. Wydawnictwo
1 M. Żylińska, Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Wyd. Naukowe Uniwersytetu
Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.
Poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne Centrum Edukacji Artystycznej Sprawozdanie z działalności w roku szkolnym 2012/2013
Copyright © Centrum Edukacji Artystycznej & dr Urszula Bissinger-Ćwierz 17
tych ostatnich powinno być również zintensyfikowane, bowiem ich merytoryczna wartość dla
całego naszego środowiska jest nie do przecenienia.
Wnioski operacyjne wynikające z rocznego sprawozdania, które mogą stanowić
pomoc w usprawnieniu działalności SPPP CEA w następnym roku szkolnym są następujące:
1. Wyposażenie Poradni CEA w baterię wystandaryzowanych narzędzi diagnostyki
psychologicznej, co powinno skutkować zwiększeniem badań diagnostycznych, zarówno
indywidualnych, jak i grupowych.
2. Zintensyfikowanie współpracy psychologów CEA z psychologami PPP w sytuacji
diagnozowania uczniów szkół artystycznych.
3. Podejmowanie projektów badawczych środowiska szkolnictwa artystycznego w wymiarze
ogólnopolskim i makroregionalnym.
4. Zintensyfikowanie wydawnictwa Zeszytów Psychologiczno-Pedagogicznych CEA.