Sprawozdanie - 2015 r.

SPRAWOZDANIE

z DZIAALNOCI PREZESA

URZDU REGULACJI ENERGETYKI

w 2015 r.

Warszawa, kwiecie 2016

Sprawozdanie 2015 1

5 Wykaz skrtw uywanych w Sprawozdaniu

9 Sowo wstpne Prezesa URE

11 Wprowadzenie

15 I. PREZES URE INSTYTUCJA REGULACYJNA

15 1. Status prawny i ustawowe obowizki Prezesa URE22 2. Organizacja i funkcjonowanie urzdu23 3. Zatrudnienie i kwalifikacje25 4. Budet25 4.1. Dochody27 4.2. Wydatki28 5. Sdowa kontrola dziaalnoci Prezesa URE34 6. Kontrola dziaalnoci Prezesa URE przez Najwysz Izb Kontroli oraz inne instytucje

kontrolne35 7. Kontrola zarzdcza36 8. Wsppraca midzynarodowa

39 II. REALIZACJA ZADA Z ZAKRESU REGULACJI GOSPODARKI PALIWAMI I ENERGI

39 1. Elektroenergetyka39 1.1. Rynek energii elektrycznej sytuacja oglna39 1.1.1. Rynek hurtowy 48 1.1.2. Rynek detaliczny 53 1.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw elektroenergetycznych 53 1.2.1. Koncesje 58 1.2.2. Taryfy i warunki ich ksztatowania 62 1.2.3. Wyznaczanie operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych 63 1.2.4. Certyfikat niezalenoci 64 1.2.5. Zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci 65 1.2.6. Monitorowanie funkcjonowania operatorw 65 1.2.6.1. Monitorowanie realizacji zada wykonywanych przez

operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych 82 1.2.6.2. Kontrolowanie realizacji obowizkw w zakresie warunkw

dostpu do sieci 88 1.2.6.3. Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich

realizacji oraz dokonywanie napraw tej sieci 95 1.2.6.4. Monitorowanie procesu zmiany sprzedawcy 98 1.2.6.5. Ocena realizacji Programw Zgodnoci

101 1.2.7. Realizacja obowizkw wynikajcych z rozporzdzenia REMIT 103 1.3. Budowa zintegrowanego rynku energii elektrycznej 103 1.3.1. Rynki i inicjatywy regionalne energii elektrycznej (ERI) 104 1.3.2. Zagadnienie nieplanowych przepyww energii elektrycznej

SPIS TRECI

2 Sprawozdanie 2015

109 1.3.3. Wsppraca z waciwymi organami w zakresie sporzdzania i stosowania kodeksw sieci oraz zatwierdzania metod zarzdzania ograniczeniami

109 1.3.3.1. Kodeksy sieciowe i wytyczne Komisji Europejskiej 112 1.3.3.2. Zatwierdzanie metod alokacji zdolnoci przesyowych

i zarzdzania ograniczeniami 113 1.4. Realizacja obowizkw dotyczcych transeuropejskiej infrastruktury

energetycznej 114 1.5. Realizacja obowizkw wynikajcych z ustawy o rozwizaniu kontraktw

dugoterminowych (KDT) 116 1.6. Wspieranie odnawialnych rde energii (OZE) i kogeneracji (CHP) 119 1.6.1. Wydawanie i umarzanie wiadectw pochodzenia oraz wiadectw

pochodzenia z kogeneracji. Wydawanie gwarancji pochodzenia 123 1.6.2. Kontrola realizacji obowizku uzyskania i przedstawienia do umorzenia

wiadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych rdach energii oraz wiadectw pochodzenia z kogeneracji

125 1.6.3. Ustalanie jednostkowych opat zastpczych 126 1.6.4. Sprawy sporne dotyczce odmowy przyczenia do sieci odnawialnych

rde energii 128 1.7. Monitorowanie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego w zakresie

bezpieczestwa dostarczania energii elektrycznej 128 1.7.1. Monitorowanie funkcjonowania systemu elektroenergetycznego 136 1.7.2. Uzgadnianie projektw planw rozwoju elektroenergetycznych

przedsibiorstw sieciowych 137 1.7.3. Udzielanie zgody na budow linii bezporedniej 137 1.7.4. Uzgadnianie planu wprowadzenia ogranicze w dostarczaniu i poborze

energii elektrycznej opracowanego przez operatora systemu przesyowego elektroenergetycznego

140 1.7.5. Monitorowanie wypeniania obowizku utrzymywania zapasw paliw 141 1.7.6. Monitorowanie bezpieczestwa dostarczania energii elektrycznej

145 2. Gazownictwo 145 2.1. Rynek gazu ziemnego sytuacja oglna 145 2.1.1. Rynek hurtowy 148 2.1.2. Rynek detaliczny 150 2.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw gazowniczych 150 2.2.1. Koncesje 154 2.2.2. Taryfy i warunki ich ksztatowania 165 2.2.3. Wyznaczanie operatorw systemw gazowych 169 2.2.4. Certyfikaty niezalenoci 170 2.2.5. Zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci 173 2.2.6. Monitorowanie funkcjonowania operatorw 173 2.2.6.1. Monitorowanie wypeniania zada przez operatorw systemw

przesyowych, dystrybucyjnych i magazynowych w zakresie warunkw dostpu do sieci i instalacji

176 2.2.6.2. Monitorowanie warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich realizacji oraz dokonywanie napraw tej sieci

177 2.2.6.3. Monitorowanie procesu zmiany sprzedawcy 178 2.2.6.4. Ocena realizacji Programw Zgodnoci 180 2.3. Budowa zintegrowanego rynku gazu ziemnego 180 2.3.1. Udzia Polski w inicjatywach regionalnych gazu ziemnego 182 2.3.2. Wsppraca w zakresie sporzdzania i stosowania kodeksw sieci

Sprawozdanie 2015 3

186 2.4. Przesanki i ocena bezpieczestwa dostarczania gazu ziemnego 186 2.4.1. Wsppraca w zakresie budowy pocze transgranicznych 191 2.4.2. Uzgadnianie projektw planw rozwoju gazowniczych przedsibiorstw

sieciowych 194 2.4.3. Udzielanie zgody na budow gazocigu bezporedniego 195 2.4.4. Weryfikacja lub ustalanie wielkoci zapasw obowizkowych gazu

ziemnego 196 2.4.5. Zatwierdzanie planw wprowadzania ogranicze w poborze gazu

ziemnego 199 2.4.6. Kontrolowanie wypeniania przez waciciela sieci przesyowej

oraz operatora systemu przesyowego gazowego ich obowizkw, w tym monitorowanie powiza oraz przepywu informacji midzy nimi

200 2.4.7. Monitorowanie wypeniania obowizku utrzymywania zapasw obowizkowych gazu ziemnego

201 2.4.8. Ocena bezpieczestwa dostarczania gazu ziemnego

214 3. Ciepownictwo 214 3.1. Rynek ciepa sytuacja oglna 214 3.1.1. Lokalne rynki ciepa 215 3.1.2. Bilans poday i zuycia ciepa 216 3.2. Regulowanie dziaalnoci przedsibiorstw ciepowniczych 216 3.2.1. Koncesje 218 3.2.2. Taryfy i warunki ich ksztatowania 219 3.2.3. Inne dziaania

221 4. Paliwa cieke i biopaliwa cieke 221 4.1. Rynek paliw ciekych sytuacja oglna 221 4.1.1. Charakterystyka rynku 222 4.1.2. Prawo i praktyka koncesjonowania 226 4.2. Monitorowanie rynku paliw ciekych i biopaliw ciekych 228 4.3. Monitorowanie realizacji Narodowego Celu Wskanikowego

230 5. System wsparcia efektywnoci energetycznej 232 5.1. Organizowanie i przeprowadzanie przetargw w celu wyboru przedsiwzi

sucych poprawie efektywnoci energetycznej, za ktre mona uzyska wiadectwa efektywnoci energetycznej

237 5.2. Wydawanie wiadectw efektywnoci energetycznej

239 6. Inne zadania Prezesa URE 239 6.1. Kontrolowanie dziaalnoci przedsibiorstw energetycznych 239 6.1.1. Kontrola stosowania taryf 240 6.1.2. Dziaania interwencyjne przykady 244 6.1.3. Kontrola realizacji obowizku publicznej sprzeday energii elektrycznej

i paliw gazowych 247 6.1.4. Opinie na wniosek Marszakw Wojewdztw dotyczce skutkw

zastosowania drugiej zasady czenia 247 6.2. Kontrolowanie zapewnienia rwnego i otwartego dostpu do sieci transportowej

dwutlenku wgla i podziemnych skadowisk dwutlenku wgla 247 6.3. Nakadanie kar pieninych 250 6.4. Rozstrzyganie sporw 251 6.5. Statystyka publiczna

4 Sprawozdanie 2015

252 6.6. Publikowanie wskanikw cenowych 252 6.6.1. rednia cena sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym oraz

sposb jej obliczania 253 6.6.2. rednie ceny sprzeday energii elektrycznej wytworzonej

w wysokosprawnej kogeneracji 254 6.6.3. rednie ceny sprzeday ciepa wytworzonego w nalecych do

przedsibiorstw posiadajcych koncesje jednostkach wytwrczych niebdcych jednostkami kogeneracji

254 6.6.4. rednia cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych 255 6.6.5. rednia kwartalna cena energii elektrycznej niepodlegajca obowizkowi

publicznej sprzeday 256 6.6.6. rednie kwartalne ceny zakupu gazu ziemnego z zagranicy 256 6.6.7. Wskanik referencyjny ustalany dla potrzeb kalkulacji taryf 257 6.7. Raport Prezesa URE o dziaalnoci gospodarczej w sektorze energetycznym oraz

planach rozwoju operatorw systemu elektroenergetycznego i gazowego 257 6.8. Powoywanie komisji kwalifikacyjnych 259 6.9. Rozwj sieci inteligentnych

260 7. URE w liczbach dziaalno regulacyjna Urzdu Regulacji Energetyki

263 III. DZIAANIA NA RZECZ WZMOCNIENIA POZYCJI ODBIORCY

263 1. Formalne rodki prawne 263 1.1. Kontrolowanie standardw jakociowych obsugi odbiorcw 264 1.2. Skargi na dziaania przedsibiorstw energetycznych 267 2. Wspdziaanie z waciwymi organami w przeciwdziaaniu praktykom

przedsibiorstw energetycznych ograniczajcych konkurencj 268 3. Wsppraca z innymi organizacjami 269 4. Upowszechnianie wiedzy o rynku konkurencyjnym i prawach konsumenta 269 4.1. Dziaalno informacyjno-edukacyjna 274 4.2. Wsppraca ze rodkami masowego przekazu 275 4.3. Dziaalno Punktu Informacyjnego dla Odbiorcw Energii i Paliw Gazowych

279 WNIOSKI I UWAGI

Sprawozdanie 2015 5

ACER Agency for the Cooperation of Energy Regulators Agencja ds. Wsppracy Organw Regulacji Energetyki

dyrektywa 2009/72/WE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z 13 lipca 2009 r. dotyczca wsplnych zasad rynku wewntrznego energii elektrycznej i uchylajca dyrektyw 2003/54/WE (Dz. U. UE L 2009.211.55)

dyrektywa 2009/73/WE dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z 13 lipca 2009 r. dotyczca wsplnych zasad rynku wewntrznego gazu ziemnego i uchylajca dyrektyw 2003/55/WE (Dz. U. UE L 2009.211.94)

ENTSO-E The European Network of Transmission System Operators for electricity Europejska Sie Operatorw Systemw Przesyowych energii elektrycznej

ENTSO-G The European Network of Transmission System Operators for gas Europejska Sie Operatorw Systemw Przesyowych gazu

GK PGNiG S.A. Grupa Kapitaowa Polskiego Grnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A.

GUD Generalna Umowa Dystrybucji

GUD-K Generalna Umowa Dystrybucji dla Usugi Kompleksowej

GUS Gwny Urzd Statystyczny

IRiESD Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej

IRiESP Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyowej

KDT Kontrakty dugoterminowe

kpa ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23)

KSE Krajowy System Elektroenergetyczny

LNG Liquefied Natural Gas Skroplony Gaz Ziemny

OGP Gaz-System S.A. Operator Gazocigw Przesyowych Gaz-System S.A.

OREO Operator Rozlicze Energii Odnawialnej S.A.

OSD Operator Systemu Dystrybucyjnego

OSM Operator Systemu Magazynowania

OSP Operator Systemu Przesyowego

OZE Odnawialne rda Energii

PGNiG S.A. Polskie Grnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A.

WYKAZ SKRTW UYWANYCH W SPRAWOZDANIU

6 Sprawozdanie 2015

PGNiG OD Sp. z o.o. PGNiG Obrt Detaliczny Sp. z o.o.

Prezes ARR Prezes Agencji Rynku Rolnego

Prezes UOKiK Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw

Prezes URE Prezes Urzdu Regulacji Energetyki

PSE S.A. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.

PSG Sp. z o.o. Polska Spka Gazownictwa Sp. z o.o.

PTPiREE Polskie Towarzystwo Przesyu i Rozdziau Energii Elektrycznej

rozporzdzenie 347/2013 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczcych transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylajce decyzj nr 1364/2006/WE oraz zmieniajce rozporzdzenia (WE) nr 713/2009, (WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009 (Dz. U. UE L 2013.115.39)

rozporzdzenie 543/2013 rozporzdzenie Komisji Europejskiej (UE) nr 543/2013 z 14 czerwca 2013 r. w sprawie dostarczania i publikowania danych na rynkach energii elektrycznej, zmieniajce zacznik I do rozporzdzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 714/2009 (Dz. U. UE L 2013.163.1)

rozporzdzenie 713/2009 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 713/2009 z 13 lipca 2009 r. ustanawiajce Agencj ds. Wsppracy Organw Regulacji Energetyki (Dz. U. UE L 2009.211.1)

rozporzdzenie 714/2009 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 714/2009 z 13 lipca 2009 r. w sprawie warunkw dostpu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej i uchylajce rozporzdzenie (WE) nr 1228/2003 (Dz. U. UE L 2009.211.15 z pn. zm.)

rozporzdzenie 715/2009 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z 13 lipca 2009 r. w sprawie warunkw dostpu do sieci przesyowych gazu ziemnego i uchylajce rozporzdzenie (WE) nr 1775/2005 (Dz. U. UE L 2009.211.36 z pn. zm.)

rozporzdzenie 994/2010 rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 994/2010 z 20 padziernika 2010 r. w sprawie rodkw zapewniajcych bezpieczestwo dostaw gazu ziemnego i uchylenia dyrektywy Rady 2004/67/WE (Dz. U. UE L 2010.295.1)

rozporzdzenie 2015/1222 rozporzdzenie Komisji (UE) 2015/1222 z 24 lipca 2015 r. ustanawiajce wytyczne dotyczce alokacji zdolnoci przesyowych i zarzdzania ograniczeniami przesyowymi (Dz. Urz. UE L 197 z 25.07.2015 r.)

rozporzdzenie BAL rozporzdzenie Komisji (UE) nr 312/2014 z 26 marca 2014 r. ustanawiajce kodeks sieci dotyczcy bilansowania gazu w sieciach przesyowych (OJ L 91, 27.03.2014)

rozporzdzenie CAM rozporzdzenie Komisji (UE) nr 984/2013 z 14 padziernika 2013 r. ustanawiajce kodeks sieci dotyczcy mechanizmw alokacji zdolnoci w systemach przesyowych gazu i uzupeniajcego rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 (OJ L 273, 15.10.2013)

http://n36.lex.pl/WKPLOnline/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1

Sprawozdanie 2015 7

rozporzdzenie IO rozporzdzenie Komisji (UE) nr 703/2015 z 30 kwietnia 2015 r. ustanawiajce kodeks sieci dotyczcy zasad interoperacyjnoci i wymiany danych (OJ L 113, 1.05.2015)

rozporzdzenie REMIT rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 z 25 padziernika 2011 r. w sprawie integralnoci i przejrzystoci hurtowego rynku energii (Dz. U. UE L 2011.326.1)

SGT EuRoPol GAZ S.A. System Gazocigw Tranzytowych EuRoPol GAZ S.A.

SOKiK Sd Okrgowy w Warszawie Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw

TGE S.A. Towarowa Gieda Energii S.A.

TOE Towarzystwo Obrotu Energi

TPA Third Party Access Zasada Dostpu Strony Trzeciej do Sieci

UE Unia Europejska

UOKiK Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw

URE, urzd Urzd Regulacji Energetyki

ustawa OZE ustawa z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych rdach energii (Dz. U. z 2015 r. poz. 478 z pn. zm.)

ustawa Prawo energetyczne ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 z pn. zm.)

ustawa nowelizujca ustawa z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 984)

ustawa zmieniajca ustawa z 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz zmianie niektrych innych ustaw (Dz. U z 2010 r. Nr 21, poz. 104)

ustawa o biopaliwach ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekych (Dz. U. z 2015 r. poz. 775 z pn. zm.)

ustawa o efektywnoci energetycznej

ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o efektywnoci energetycznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2167 z pn. zm.)

ustawa o rozwizaniu KDT ustawa z 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztw powstaych u wytwrcw w zwizku z przedterminowym rozwizaniem umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii elektrycznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 130, poz. 905 z pn. zm.)

ustawa o statystyce ustawa z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 591 z pn. zm.)

ustawa o swobodzie dziaalnoci gospodarczej

ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z pn. zm.)

ustawa o systemie monitorowania

i kontrolowania jakoci paliw

ustawa z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakoci paliw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1728 z pn. zm.)

ustawa o zamwieniach publicznych

ustawa z 29 stycznia 2004 r. Prawo zamwie publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164)

8 Sprawozdanie 2015

ustawa o zapasach ustawa z 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktw naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postpowania w sytuacjach zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa i zakce na rynku naftowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 1695 z pn. zm.)

Sprawozdanie 2015 9

Szanowni Pastwo,

Z przyjemnoci przekazuj w Pastwa rce najnowsze, osiemnaste ju, Sprawozdanie z dziaalnoci Prezesa Urzdu Regulacji Energetyki.

2015 rok to okres wielu zmian w sektorze energetycznym. Zgodnie z chronologi w pierwszej kolejnoci, wymieni wejcie w ycie w ubiegym roku, dugo oczekiwanej ustawy o odnawialnych rdach energii, ktra wprowadzia m.in. now metod wsparcia

zielonej energii w postaci systemu aukcyjnego. Inn wan dla rozwoju rynku energii zmian na poziomie legislacyjnym jest

znowelizowanie ustawy Prawo energetyczne w zakresie obowizkw dotyczcych rozporzdzenia REMIT, w celu wykrywania naduy na hurtowych rynkach energii.

Z perspektywy regulatora rynku energii 2015 to take rok, w ktrym zakoczono prace nad bardzo wanym projektem urzdu, tzw. regulacj jakociow. Nowy model regulacji zosta wypracowany z myl o konsumencie jako odbiorcy najwyszych standardw jakoci towarw i usug.

Z satysfakcj przyjem rwnie wydan jesieni 2015 r. decyzj Agencji Wsppracy Organw Regulacji Energetyki (ACER) w sprawie nieplanowanych przepyww energii, zgodnie z ktr zaleca si wdroenie w regionie Europy rodkowo-Wschodniej metody czenia rynkw krajowych, z uwzgldnieniem rzeczywistych przepyww energii w sieci tzw. Flow-Based Market Coupling.

Wspomniane wyej zmiany to zaledwie cz wanych dziaa i decyzji realizowanych w ubiegym roku, ktre byy punktem odniesienia bd przedmiotem prac prowadzonych w Urzdzie Regulacji Energetyki. Z kolei cao prac podejmowanych w URE z myl o rozwoju rynku energii w Polsce przedstawia niniejsze Sprawozdanie, ktre jako Prezes UrzduRegulacji Energetyki mam zaszczyt przedoy Pastwu ju po raz drugi.

Zapraszam do lektury!

10 Sprawozdanie 2015

Sprawozdanie 2015 11

iniejszy dokument stanowi Sprawozdanie z dziaalnoci Prezesa URE w 2015 r. Prezentowane zagadnienia odnosz si do sposobu realizacji obowizkw Prezesa URE, wynikajcych przede wszystkim z ustawy Prawo energetyczne oraz innych aktw prawnych, dotyczcych spraw

z zakresu regulacji gospodarki paliwami i energi oraz promowania konkurencji ze szczeglnym uwzgldnieniem oceny bezpieczestwa dostaw energii elektrycznej i gazu ziemnego. Mowa tu m.in. o ustawie o efektywnoci energetycznej, ustawie o biopaliwach, ustawie o rozwizaniu KDT, ustawie o zapasach czy te ustawie o odnawialnych rdach energii.

Dokument odnosi si rwnie do sposobu realizacji coraz wikszej liczby zada Prezesa URE wynikajcych z przepisw prawa europejskiego, a przede wszystkim z rozporzdze 714/2009 i 715/2009, a take z wydanych na ich podstawie rozporzdze ustanawiajcych wytyczne Komisji Europejskiej oraz kodeksy sieciowe.

W praktyce dziaa regulacyjnych, w 2015 r., podobnie jak w latach ubiegych, Prezes URE konsekwentnie i odpowiedzialnie wypenia misj zapewnienia rwnowagi interesw uczestnikw rynku paliw i energii w ramach realizowanej przez pastwo polityki energetycznej, podporzdkowan takim nadrzdnym przesankom jak bezpieczestwo energetyczne, konkurencyjno gospodarki i zrwnowaony rozwj.

Rok 2015 to rok wielu zmian w szeroko rozumianej energetyce, a przede wszystkim istotnych zmian

legislacyjnych w rnych obszarach, jak odnawialne rda energii czy REMIT. Due zmiany dotyczyy w ubiegym roku systemu wsparcia rde odnawialnych. Wesza w ycie

dugo oczekiwana ustawa o odnawialnych rdach energii, a wraz z ni metoda wsparcia zielonej energii w postaci systemu aukcyjnego.

W 2015 r. zakoczono te prace nad jednym z waniejszych projektw URE, jakim jest zapowiadana ju wczeniej regulacja jakociowa. Celem wprowadzenia takiego modelu regulacji jest przede wszystkim poprawa jakoci wiadczonych odbiorcom usug dystrybucji m.in. poprzez popraw jakoci i niezawodnoci dostarczania energii, popraw jakoci obsugi odbiorcw oraz zapewnienie optymalnego poziomu efektywnoci realizowanych inwestycji. W nowej regulacji wprowadzono szereg wskanikw, ktre maj by na koniec okresu regulacji, czyli w 2020 r., poprawione o 50%. Przykadowo, obecnie redni czas przerw w dostawach prdu (tzw. SAIDI), wynosi 272 minuty rocznie. Celem nowej regulacji jest skrcenie go do 136 minut w 2020 r.

Suszno tego podejcia zweryfikoway upalne, sierpniowe dni. Po raz pierwszy od prawie wierwiecza przetestowane zostay procedury bezpieczestwa zwizane z wprowadzeniem stopni zasilania, kiedy to operator wprowadzi ograniczenia w poborze energii ze wzgldu na trudn sytuacj w krajowym systemie elektroenergetycznym. Ta sytuacja zdaje si potwierdza konieczno podjcia decyzji dotyczcych wprowadzenia mechanizmu zapewniajcego bezpieczestwo energetyczne kraju.

Wiele wanych dziaa podjto w kontekcie budowy jednolitego, wsplnotowego rynku energii. Bardziej transparentny ma by hurtowy handel energi elektryczn. W celu wykrywania naduy znowelizowano po raz kolejny Prawo energetyczne wprowadzajc do krajowego ustawodawstwa obowizki zwizane z tzw. unijnym rozporzdzeniem REMIT. Jego celem jest identyfikacja i zapobieganie manipulacjom na hurtowych rynkach energii. Wszystkie transakcje zakupu i sprzeday energii elektrycznej i gazu ziemnego zawierane na TGE S.A., jak rwnie informacje o funkcjonowaniu systemw energetycznych, maj by raportowane.

N

WPROWADZENIE

http://www.ure.gov.pl/portal/pl/25/4926/Ustawa_z_dnia_29_czerwca_2007_r_o_zasadach_pokrywania_kosztow_powstalych_u_wytwo.htmlhttp://www.ure.gov.pl/portal/pl/25/4927/Ustawa_z_dnia_16_lutego_2007_r_o_zapasach_ropy_naftowej_produktow_naftowych_i_ga.html


Bardzo wan dla Polski decyzj, ktra zmieni europejski rynek podja na wniosek polskiego regulatora ACER. Chodzi o zjawisko tzw. nieplanowych przepyww energii. Problem ten wynika przede wszystkim z nieskoordynowanej z innymi granicami transgranicznej wymiany energii elektrycznej pomidzy Austri i Niemcami, ktre tworz jedn stref rynkow. Na granicy pomidzy tymi pastwami nie wprowadzono bowiem adnych metod alokacji transgranicznych zdolnoci przesyowych. Wyczenie granicy austriacko-niemieckiej z obowizku stosowania procedury alokacyjnej niesie za sob nie tylko zagroenie dla bezpieczestwa pracy ssiednich systemw elektroenergetycznych, ale rwnie w przypadku Polski praktycznie uniemoliwia wymian handlow pomidzy systemem polskim i niemieckim, poniewa dostpne zdolnoci przesyowe s wykorzystywane na realizacj przepyww wynikajcych z niemiecko-austriackich transakcji handlowych. Rada Regulatorw ACER stwierdzia, e istniej ograniczenia strukturalne m.in. na granicy polsko-niemieckiej, niemiecko-czeskiej oraz czesko-austriackiej, na powstanie ktrych znaczny wpyw ma niemiecko-austriacka transgraniczna wymiana handlowa. Dlatego te opinia ACER zaleca jak najszybsze wdroenie w regionie Europy rodkowo-Wschodniej metody czenia rynkw krajowych (Market Coupling) z uwzgldnieniem rzeczywistych przepyww energii w sieci tzw. Flow-Based Market Coupling.

Drugim obszarem funkcjonowania Prezesa URE jest aspekt midzynarodowy dziaalnoci

regulatora, zwaszcza za europejski. Prace nad wsplnym rynkiem w UE nabieraj coraz wikszego tempa. Wchodz w ycie nowe kodeksy sieci, kontynuowane s prace nad integracj rynkw energii na szczeblu regionalnym, powstaj nowe poczenia transgraniczne. Pojawiaj si rwnie nowe propozycje i inicjatywy unijne, ktrych celem jest zakoczenie procesu budowy efektywnego, bezpiecznego i konkurencyjnego rynku energii w Europie.

Przykadem takiej inicjatywy jest zaprezentowana przez Komisj Europejsk w lutym 2015 r. strategia na rzecz osignicia unii energetycznej w Europie. Gwnymi zaoeniami koncepcji s: bezpieczestwo i solidarno energetyczna, w peni zintegrowany rynek energii, efektywno energetyczna, gospodarka niskoemisyjna oraz innowacyjno i konkurencyjno. Koncepcja ma na celu m.in. zmniejszenie zalenoci energetycznej Europy od dostaw energii z zewntrz, zwaszcza w sytuacjach zakce dostaw. Podstaw bezpieczestwa energetycznego ma by wewntrzny rynek energii, oparty na swobodnym przepywie energii, z odpowiednio rozwinit sieci pocze midzysystemowych, skutecznymi ramami regulacyjnymi i wspprac regionaln. Komisja zapowiedziaa take przebudow rynku energii elektrycznej, tak aby by bardziej dostosowany do nowej rzeczywistoci. W koncepcji UE znalaza si take propozycja wzmocnienia uprawnie i niezalenoci ACER w zakresie wykonywania przez ni funkcji regulacyjnych na poziomie europejskim.

W ramach ww. strategii unii energetycznej Komisja zaprezentowaa w lipcu 2015 r. tzw. pakiet letni, precyzujcy m.in. propozycje odnonie przebudowy europejskiego rynku energii elektrycznej i nowej oferty dla konsumentw. Nowy model rynku powinien by dostosowany do energii ze rde odnawialnych i dawa konsumentom jeszcze wiksze korzyci i moliwoci aktywnego udziau w rynku. Zaproponowana nowa oferta dla konsumentw ma opiera si na trzech filarach: pomocy konsumentom w oszczdzaniu pienidzy i energii dziki lepszej informacji, szerszym wyborze w zakresie sposobu udziau w rynkach energii oraz utrzymaniu jak najwyszego poziomu ochrony konsumentw.

Przyjmowane lub proponowane przez Komisj Europejsk rozwizania s lub te bd w najbliszym czasie obowizyway we wszystkich pastwach czonkowskich i bd miay istotny wpyw na decyzje podejmowane na szczeblu krajowym. Dlatego te Prezes URE aktywnie uczestniczy w tych przedsiwziciach poprzez opracowanie wkadw do stanowisk polskiego rzdu wobec propozycji prezentowanych przez Komisj Europejsk, cig wspprac z ACER oraz udzia w innych regionalnych i europejskich inicjatywach w zakresie energetyki. Wszystkie dziaania podejmowane przez Prezesa URE w roku ubiegym, zarwno na szczeblu krajowym, jak i midzynarodowym, zostay opisane w dalszych czciach sprawozdania.


Przedkadany Ministrowi Energii dokument jest osiemnastym Sprawozdaniem przygotowanym przez Prezesa URE. Sprawozdanie zostao podzielone na trzy czci, w ktrych szczegowo opisano dziaania podejmowane przez Prezesa URE zarwno na szczeblu krajowym, jak i midzynarodowym. W czci I opisano organizacj i funkcjonowanie urzdu, a take wyniki kontroli, jakim podlegaa dziaalno Prezesa URE. Dziaania regulacyjne w poszczeglnych podsektorach energetyki: elektroenergetyce, gazownictwie, ciepownictwie i podsektorze paliw ciekych przedstawiono w czci II. W ostatniej czci przedmiotem Sprawozdania s kwestie wzmocnienia pozycji odbiorcy paliw i energii.

Ponadto we Wnioskach i uwagach podjto prb oceny najwaniejszych problemw sektora, a take zagadnienia i kwestie problemowe, ktre wymagaj wedug Prezesa URE podjcia dziaa, w tym legislacyjnych zmierzajcych do sprawnej i prawidowej realizacji polskiej polityki energetycznej.


1. STATUS PRAWNY I USTAWOWE OBOWIZKI PREZESA URE

I. Prezes URE jest centralnym organem administracji rzdowej, utworzonym przez ustaw Prawoenergetyczne, w celu realizacji zada z zakresu regulacji gospodarki paliwami i energi oraz promowania konkurencji. Ustawa Prawo energetyczne na przestrzeni kilkunastu lat obowizywania bya wielokrotnie nowelizowana (ponad 50 razy), trzykrotnie te ogoszono jej tekst jednolity (ostatnio w 2012 r.1)). Kolejne nowelizacje ustawy Prawo energetyczne czyni jej przepisy coraz bardziej zoonymi, co skutkuje wystpowaniem licznych rozbienoci i wtpliwoci interpretacyjnych. Ma to istotny wpyw na konieczno podejmowania decyzji o zoonym charakterze nie tylko faktycznym, ale przede wszystkim prawnym.

Nieustajce zmiany uwarunkowa zewntrznych zwizanych z realizowan przez Uni Europejsk polityk przekadaj si na regulacje krajowe, ktre wraz z przyjt polityk energetyczn determinuj poszerzanie obszarw podlegajcych waciwoci rzeczowej Prezesa URE.

W roku sprawozdawczym do najistotniejszych zmian ksztatujcych funkcjonowanie rynku energii naley wyczenie z zakresu regulacji ustawy Prawo energetyczne zagadnie zwizanych z systemem wsparcia dla odnawialnych rde energii. Uchwalona 20 lutego 2015 r. ustawa OZE, bdca zwieczeniem dugotrwaych prac legislacyjnych, wprowadza istotne zmiany niektrych zasad funkcjonujcych dotychczas na rynku elektroenergetycznym, nakadajc szereg nowych obowizkw na uczestnikw rynku i organ regulacyjny.

Powysze zmiany, jak rwnie nowelizacje pozostaych ustaw okrelajcych uprawnienia i obowizki Prezesa URE (o czym niej) modyfikuj charakter i zakres kompetencji tego organu. Obecnie na skutek m.in. postpujcego rozwoju konkurencji na rynku energii i gazu charakter zada organuregulacyjnego ewoluuje w kierunku okrelonego w prawie europejskim, a w lad za nim w prawiekrajowym, podziau uprawnie i obowizkw pomidzy bezpieczestwem, rozwojem rynkui zrwnowaonym rozwojem. Przybiera to posta szeroko pojtego monitoringu funkcjonowaniaregulowanych sektorw, wsparcia istotnych aspektw ich rozwoju (m.in. promocja kogeneracji,efektywnoci i odnawialnych rde energii, ochrona odbiorcw, promowanie konkurencji), kontrolii sprawozdawczoci wynikajcej m.in. z obowizku realizacji wsppracy midzynarodowej. Natomiastpierwotna wersja ustawy Prawo energetyczne ograniczaa w zasadzie zakres zada Prezesa URE do cisejregulacji rynku energii i gazu, poprzez stosowanie takich instrumentw jak koncesje, taryfy czy kary.

II. W 2015 r. dokonane zostay dwie istotne zmiany z zakresu szeroko rozumianego obszaru prawaenergetycznego. Pierwsza, to wspomniana wyej ustawa OZE regulujca kompleksowo system wsparcia energetyki odnawialnej. Druga, to obszerna nowelizacja ustawy Prawo energetyczne, polegajca na wprowadzeniu do polskiego porzdku regulacji umoliwiajcych wykonanie rozporzdzenia REMIT. Rozporzdzenie to nakada na Prezesa URE szereg nowych obowizkw zwizanych z zapobieganiem manipulacjom na hurtowych rynkach energii. Niezalenie od powyszego rok sprawozdawczy, podobnie jak lata ubiege, przynis take dalsze nowelizacje zarwno przepisw

1) Dz. U. z 2012 r. poz. 1059.

CZ I. Prezes URE instytucja regulacyjna


ustawy Prawo energetyczne, jak rwnie innych ustaw, skutkujce istotnymi zmianami regulacyjnymi. Po raz kolejny, wspomniane dziaania ustawodawcy nie pozostay bez wpywu na zakres zada realizowanych przez Prezesa URE, ktry na przestrzeni ostatnich lat ulega nieustajcemu rozszerzaniu.

Znaczce zmiany regulacji prawnych dokonane na przestrzeni ostatnich lat w zakresie szeroko pojtej energetyki spowodoway, e aktualnie szczegowe zadania Prezesa URE, przewidziane przez ustawodawc do realizacji w roku sprawozdawczym zawieraj si we wskazanych poniej ustawach. Majc na uwadze, e do realizacji poszczeglnych zada wynikajcych z tych ustaw odniesiono si szczegowo w dalszej czci Sprawozdania, w tym miejscu wypada poprzesta jedynie na wskazaniu tych aktw prawnych: 1) ustawa Prawo energetyczne, 2) ustawa OZE, 3) ustawa o efektywnoci energetycznej, 4) ustawa o biopaliwach, 5) ustawa o zapasach, 6) ustawa o rozwizaniu KDT, 7) ustawa o statystyce publicznej, 8) ustawa o zamwieniach publicznych, 9) ustawa o systemie monitorowania i kontrolowania jakoci paliw.

III. Niezalenie od kwestii usytuowania przez ustawodawc zada organu regulacyjnego w przepisach odrbnych, ustawa Prawo energetyczne pozostaje podstawowym aktem prawnym okrelajcym prawa i obowizki Prezesa URE. Ustawa ta oparta jest na zasadzie jednorodnoci rynkw paliw i energii, regulujc tym samym funkcjonowanie rynku gazu ziemnego, energii elektrycznej, ciepa wraz z zagadnieniami dotyczcymi kogeneracji oraz paliw ciekych, a take w ograniczonym zakresie kwestie zwizane z funkcjonowaniem odnawialnych rde energii.

Najistotniejszym przepisem o charakterze kompetencyjnym, okrelajcym zadania Prezesa URE jest art. 23 ustawy Prawo energetyczne. Przepis ten, po licznych nowelizacjach na przestrzeni blisko dziewitnastu lat dziaalnoci regulatora, zawiera obszerny katalog kompetencji tego organu, determinowanych wzrastajcym zakresem obowizkw po stronie przedsibiorstw energetycznych. W konsekwencji kolejnych zmian, ktre miay miejsce w roku sprawozdawczym, obecnie art. 23 ust. 2 ustawy Prawo energetyczne obejmuje nastpujce uprawnienia i obowizki Prezesa URE: 1) udzielanie i cofanie koncesji, 2) zatwierdzanie i kontrolowanie stosowania taryf paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepa pod

wzgldem zgodnoci z zasadami okrelonymi w ustawie i przepisach wykonawczych, w tym analizowanie i weryfikowanie kosztw przyjmowanych przez przedsibiorstwa energetyczne jako uzasadnione do kalkulacji cen i stawek opat w taryfach,

3) ustalanie: a) wspczynnikw korekcyjnych okrelajcych projektowan popraw efektywnoci

funkcjonowania przedsibiorstwa energetycznego oraz zmian warunkw wykonywania przez to przedsibiorstwo danego rodzaju dziaalnoci gospodarczej;

b) okresu obowizywania taryf i wspczynnikw korekcyjnych; c) wysokoci uzasadnionego zwrotu z kapitau, dla przedsibiorstw energetycznych

przedkadajcych taryfy do zatwierdzenia; d) maksymalnego udziau opat staych w cznych opatach za wiadczenie usug przesyania lub

dystrybucji dla poszczeglnych grup odbiorcw w taryfach dla paliw gazowych i energii, w przypadkach gdy wymaga tego ochrona interesw odbiorcw;

e) jednostkowych opat zastpczych; f) wskanika referencyjnego,


4) opracowywanie wytycznych i zalece zapewniajcych jednolit form planw rozwoju sporzdzanych przez przedsibiorstwa zajmujce si przesyaniem lub dystrybucj paliw gazowych lub energii,

5) kontrolowanie prawidowoci realizacji obowizkw majcych na celu wsparcie dziaalnoci gospodarczej w zakresie wytwarzania energii w rdach odnawialnych i w wysokosprawnej kogeneracji oraz biogazu rolniczego,

6) kontrolowanie wykonywania przez przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si wytwarzaniem energii elektrycznej obowizku publicznej sprzeday tej energii na zasadach okrelonych w art. 49a ust. 1 i 2,

7) kontrolowania wykonywania przez przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si obrotem paliwami gazowymi obowizku sprzeday gazu ziemnego wysokometanowego na zasadach okrelonych w art. 49b ust. 1,

8) uzgadnianie projektw planw rozwoju przedsibiorstw energetycznych, 9) wyznaczanie operatorw systemu przesyowego, systemu dystrybucyjnego, systemu

magazynowania, systemu skraplania gazu ziemnego lub systemu poczonego oraz publikowanie w Biuletynie Urzdu Regulacji Energetyki i zamieszczanie na swojej stronie internetowej w Biuletynie Informacji Publicznej informacji o danych adresowych, obszarze dziaania i okresie, na ktry zostali wyznaczeni operatorami systemu,

10) przyznawanie certyfikatw niezalenoci, 11) kontrolowanie wypeniania przez waciciela sieci przesyowej oraz operatora systemu

przesyowego gazowego obowizkw okrelonych w ustawie oraz umowie powierzajcej penienie obowizkw operatora, w tym monitorowanie powiza pomidzy wacicielem sieci przesyowej a operatorem systemu przesyowego gazowego oraz przepywu informacji midzy nimi,

12) informowanie Komisji Europejskiej o wyznaczeniu operatorw systemw przesyowych, 13) udzielanie i cofanie zwolnienia z obowizku wiadczenia usug przesyania lub dystrybucji paliw

gazowych i energii, magazynowania paliw gazowych, usug transportu gazu ziemnego oraz usug polegajcych na skraplaniu gazu ziemnego lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego,

14) zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyowych i dystrybucyjnych, 15) organizowanie i przeprowadzanie przetargw dotyczcych:

a) wyaniania sprzedawcw z urzdu; b) budowy nowych mocy wytwrczych energii elektrycznej i realizacji przedsiwzi

zmniejszajcych zapotrzebowanie na energi elektryczn, 16) kontrolowanie standardw jakociowych obsugi odbiorcw oraz kontrolowanie na wniosek

odbiorcy dotrzymania parametrw jakociowych paliw gazowych i energii elektrycznej, 17) kontrolowanie realizacji przez operatora systemu przesyowego elektroenergetycznego lub

operatora systemu poczonego elektroenergetycznego oraz innych uczestnikw rynku energii elektrycznej obowizkw wynikajcych z przepisw rozporzdzenia 714/2009, a take wykonywanie innych obowizkw organu regulacyjnego wynikajcych z tego rozporzdzenia,

18) kontrolowanie realizacji przez operatora systemu przesyowego gazowego lub operatora systemu poczonego gazowego oraz innych uczestnikw rynku paliw gazowych obowizkw wynikajcych z przepisw rozporzdzenia 715/2009, a take wykonywanie innych obowizkw organu regulacyjnego wynikajcych z tego rozporzdzenia oraz zatwierdzanie odpowiednich punktw w systemie przesyowym, objtych obowizkiem, o ktrym mowa w art. 18 tego rozporzdzenia,

19) zatwierdzanie metod alokacji zdolnoci przesyowych i zarzdzania ograniczeniami, opracowanych zgodnie z przepisami rozporzdzenia 714/2009 lub rozporzdzenia 715/20092),

20) rozstrzyganie sporw w zakresie odmowy zawarcia umowy o przyczenie do sieci, umowy sprzeday, umowy o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji paliw lub energii, umowy o wiadczenie usug transportu gazu ziemnego, umowy o wiadczenie usugi magazynowania

2) Kwestie warunkw dostpu do sieci przesyowych gazu ziemnego, w tym metod alokacji zdolnoci przesyowych

i zarzdzania ograniczeniami, reguluje rozporzdzenie 715/2009.

http://lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1http://lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784480&full=1#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784480&full=1


paliw gazowych, umowy o udostpnienie czci instalacji do magazynowania paliwa gazowego, umowy o wiadczenie usugi skraplania gazu ziemnego oraz umowy kompleksowej, a take w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii,

21) nakadanie kar pieninych na zasadach okrelonych w ustawie, 22) wspdziaanie z waciwymi organami w przeciwdziaaniu praktykom przedsibiorstw

energetycznych ograniczajcym konkurencj, 23) wspdziaanie z Komisj Nadzoru Finansowego, 24) wsppraca z organami regulacyjnymi pastw czonkowskich Unii Europejskiej lub pastw

czonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz z Agencj, w szczeglnoci w zakresie sporzdzania i stosowania kodeksw sieci oraz zatwierdzania metod zarzdzania ograniczeniami opracowanymi zgodnie z przepisami rozporzdzenia 714/2009 oraz rozporzdzenia 715/2009, a take w zakresie integracji krajowych sektorw energetycznych na poziomie regionalnym,

25) zawieranie umw z organami regulacyjnymi pastw czonkowskich Unii Europejskiej lub pastw czonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w celu zacieniania wsppracy w zakresie regulacji,

26) zwracanie si do Agencji w sprawie zgodnoci decyzji wydanych przez inne organy regulacyjne, z wytycznymi, o ktrych mowa w rozporzdzeniu 714/2009 lub w rozporzdzeniu 715/2009 oraz informowanie Komisji Europejskiej o niezgodnoci tych decyzji,

27) ustalanie metod kontroli i podejmowanie dziaa dla poprawy efektywnoci przedsibiorstw energetycznych,

28) okrelanie i publikowanie wskanikw i cen wskanikowych istotnych dla procesu ksztatowania taryf,

29) publikowanie informacji sucych zwikszeniu efektywnoci uytkowania paliw i energii, 30) zbieranie i przetwarzanie informacji dotyczcych przedsibiorstw energetycznych, w tym

obliczanie i ogaszanie w terminie do 31 marca kadego roku: a) rednich cen sprzeday energii elektrycznej wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji

obliczonych oddzielnie dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji opalanych gazem ziemnym lub o cznej mocy poniej 1 MW, opalanych metanem lub gazem uzyskiwanym z przetwarzania biomasy i innych;

b) redniej ceny sprzeday energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym oraz sposb jej obliczenia;

c) rednich cen sprzeday ciepa, wytworzonego w nalecych do przedsibiorstw posiadajcych koncesje jednostkach wytwrczych niebdcych jednostkami kogeneracji: opalanych paliwami wglowymi; opalanych paliwami gazowymi; opalanych olejem opaowym; stanowicych odnawialne rda energii;

d) redniej ceny energii elektrycznej dla odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym uwzgldniajcej opat za wiadczenie usugi dystrybucji energii elektrycznej, obliczanej na podstawie cen zawartych w umowach kompleksowych,

w poprzednim roku kalendarzowym, 31) gromadzenie informacji dotyczcych istniejcej, bdcej w budowie lub planowanej

infrastruktury energetycznej w sektorach gazu ziemnego i energii elektrycznej (w tym energii elektrycznej ze rde odnawialnych z wyczeniem infrastruktury dotyczcej wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego) oraz biopaliw ciekych w rozumieniu ustawy o biopaliwach znajdujcych si w obszarze zainteresowania Unii Europejskiej i przekazywanie ich do Ministra Energii3), w terminie i zakresie okrelonym w rozporzdzeniu 256/2014,

3) Ustawa z 19 listopada 2015 r. o zmianie ustawy o dziaach administracji rzdowej oraz niektrych innych ustaw (Dz. U.

z 2015 r. poz. 1960), art. 3.

http://lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1http://lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784480&full=1#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784480&full=1http://lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784478&full=1http://lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/index.rpc#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784480&full=1#hiperlinkText.rpc?hiperlink=type=tresc:nro=Europejski.784480&full=1


32) gromadzenie i przekazywanie do Komisji Europejskiej informacji o iloci energii elektrycznej importowanej z pastw niebdcych czonkami Unii Europejskiej,

33) wykonywanie zada, obowizkw oraz korzystanie z uprawnie okrelonych w sposb wicy dla organu regulacyjnego w rozporzdzeniu REMIT,

34) gromadzenie informacji o projektach inwestycyjnych bdcych w obszarze zainteresowania Unii Europejskiej i przekazywanie ich do Komisji Europejskiej, w terminie do 15 kwietnia kadego roku, oraz gromadzenie i przekazywanie do Komisji Europejskiej informacji o iloci energii elektrycznej importowanej z pastw niebdcych czonkami Unii Europejskiej,

35) monitorowanie funkcjonowania systemu gazowego i elektroenergetycznego w zakresie: a) zasad zarzdzania i rozdziau przepustowoci pocze midzysystemowych, z ktrymi istniej

wzajemne poczenia, we wsppracy z waciwymi organami pastw czonkowskich Unii Europejskiej lub pastw czonkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;

b) mechanizmw bilansowania systemu gazowego lub systemu elektroenergetycznego i zarzdzania ograniczeniami w krajowym systemie gazowym i elektroenergetycznym;

c) warunkw przyczania podmiotw do sieci i ich realizacji oraz dokonywania napraw tej sieci, d) wypeniania obowizku publikowania przez operatorw systemw przesyowych

i dystrybucyjnych informacji dotyczcych pocze midzysystemowych, korzystania z sieci i rozdziau zdolnoci przesyowych stronom umowy o wiadczenie usug przesyania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii, z uwzgldnieniem koniecznoci traktowania tych informacji jako poufnych ze wzgldw handlowych;

e) warunkw wiadczenia usug magazynowania paliw gazowych, usug skraplania gazu ziemnego oraz innych usug wiadczonych przez przedsibiorstwa energetyczne;

f) bezpieczestwa dostarczania paliw gazowych i energii elektrycznej; g) wypeniania przez operatorw systemw przesyowych i dystrybucyjnych ich zada; h) wypeniania przez przedsibiorstwo energetyczne obowizkw z zakresu ksigowoci

wymienionych w art. 444), 36) wydawanie wiadectw pochodzenia energii elektrycznej z odnawialnych rde energii

i wiadectw pochodzenia z kogeneracji oraz ich umarzanie, 37) wydawanie, na wniosek organu waciwego do wydania pozwolenia zintegrowanego, o ktrym

mowa w ustawie z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska, opinii dotyczcej skutkw ekonomicznych, w tym wpywu na opacalno wytwarzania energii, zastosowania do rde spalania paliw drugiej zasady czenia, o ktrej mowa w art. 157a ust. 2 pkt 2 tej ustawy5),

38) kontrolowanie zapewnienia rwnego i otwartego dostpu do sieci transportowej dwutlenku wgla i podziemnych skadowisk dwutlenku wgla oraz rozstrzyganie sporw w zakresie odmowy zawarcia umowy o wiadczenie usug przesyania dwutlenku wgla,

39) wykonywanie innych zada okrelonych w ustawie lub ustawach odrbnych.

IV. Uchwalona 20 lutego 2015 r. ustawa OZE przyniosa zakoczenie wieloletnich prac legislacyjnych nad tym aktem prawnym. Co do zasady ustawa wesza w ycie 4 maja 2015 r., lecz termin wejcia w ycie jej podstawowego rozdziau 4 Mechanizmy i instrumenty wspierajce wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych rde energii, biogazu rolniczego oraz ciepa, w instalacjach odnawialnego rda energii zosta odroczony pierwotnie do 1 stycznia 2016 r. Nastpnie, ustaw z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o odnawialnych rdach energii oraz ustawy Prawo energetyczne6), wejcie w ycie rozdziau 4 zostao odroczone do 1 lipca 2016 r.

4) Brzmienie przepisu art. 44 ustawy Prawo energetyczne zostao zmienione ustaw nowelizujc, jednake zmiana ta

wesza w ycie 1 stycznia 2014 r. 5) Przepis dodany ustaw z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo ochrony rodowiska oraz niektrych innych ustaw

(Dz. U. z 2014 r. poz. 1101), ktra wesza w ycie 5 wrzenia 2014 r. 6) Dz. U. z 2015 r. poz. 2365.


Ustawa przewidziaa wyczenie z ustawy Prawo energetyczne wikszoci przepisw dotyczcych odnawialnych rde energii, w szczeglnoci po jej caociowym wejciu w ycie. Wprowadzia nowe obowizki organu regulacyjnego, zwaszcza w zakresie dopuszczenia do wykonywania dziaalnoci gospodarczej, tj. wydawania koncesji i prowadzenia tzw. rejestru wytwrcw energii w maej instalacji. Ustawa ta co do zasady utrzymuje dotychczasowy system wsparcia kwotowego (wiadectwa pochodzenia) dla instalacji, ktre rozpoczy prac do czasu wejcia w ycie rozdziau 4 ustawy i chc nadal korzysta z tego systemu wsparcia ale jednoczenie wprowadza nowy rodzajowo system: tzw. aukcji na sprzeda energii. Wsparcie dla wytwarzania energii z OZE bdzie miao zatem dwojaki, ale jednoczenie rwnolegy charakter. Zamierzeniem systemu aukcyjnego, mwic w duym uproszczeniu, jest zapewnienie wsparcia wytwarzania energii na staym poziomie, okrelonym w aukcji, uniezaleniajc w ten sposb system wsparcia od waha rynkowych cen wiadectw pochodzenia, jak rwnie wsparcie dla rde wytwarzajcych energi z OZE po najniszych, akceptowanych przez przystpujce do aukcji rda, cenach. Minister Energii okrela ceny referencyjne dla poszczeglnych rodzajw rde, stanowice ceny maksymalne za 1 MWh, po jakich moe zosta w danym roku kalendarzowym sprzedana przez wytwrcw w drodze aukcji energia elektryczna z odnawialnych rde (art. 77 ust. 1 ustawy). Aukcje przeprowadzane bd przez Prezesa URE i organizowane maj by co najmniej raz w roku (art. 73 ust. 1 ustawy). Maksymalna ilo i warto energii, ktra moe zosta wytworzona w kadym roku przez wytwrcw przystpujcych do aukcji, jest okrelana w rozporzdzeniu Rady Ministrw (art. 72 ustawy). W przypadku gdy ilo lub warto energii okrelona w rozporzdzeniu nie zostanie wyczerpana, Prezes URE moe przeprowadzi w danym roku kolejne aukcje. Istotne postanowienie to wprowadzenie minimalnego progu udziau energii wytworzonej w instalacjach o cznej mocy zainstalowanej do 1 MW (art. 73 ust. 6 ustawy) co najmniej 25% energii sprzedanej w drodze aukcji musi pochodzi z takich rde. Ma to na celu promowanie generacji rozproszonej, opartej na aktywnoci gospodarczej maych i rednich przedsibiorstw.

Z takiej konstrukcji nowego systemu wsparcia wynika naoenie na Prezesa URE szeregu obowizkw zwizanych z przygotowaniem, przeprowadzeniem i weryfikacj podmiotw startujcych w postpowaniach aukcyjnych. Ponadto, ustawa przewidziaa, e nowy system wsparcia bdzie wymaga zgromadzenia (przez tzw. patnikw) opaty OZE oraz wykreowania nowych podmiotw, ktre w systemie tym bd funkcjonoway, tj. sprzedawcw zobowizanych i OREO. Sprzedawca zobowizany ma zosta wyznaczany przez Prezesa URE, w drodze decyzji, spord sprzedawcw o najwikszym wolumenie sprzeday energii elektrycznej odbiorcom kocowym przyczonym do sieci dystrybucyjnej danego operatora (OSD), na obszarze dziaania tego operatora; przy czym zakres obowizku zakupu energii ma co do zasady dotyczy jedynie rde o mocy nie wyszej ni 500 kW, oraz energii ze rde, ktre rozpoczy wytwarzanie przed wejciem w ycie przepisw rozdziau 4 ustawy OZE.

Do ustawy wprowadzono rwnie mechanizmy majce na celu zapobieganie nadpoday wiadectw pochodzenia. Realizacja obowizku w drodze zapaty opaty zastpczej nie bdzie moliwa w sytuacji, gdy rednia waona cena wiadectw pochodzenia bdzie nisza ni 75% wartoci jednostkowej opaty zastpczej, co znajdzie odbicie w publikowanych miesicznej i rocznej cenie redniowaonej praw majtkowych wynikajcych ze wiadectw pochodzenia. Sama opata zastpcza w myl ustawy jest ustalana na sztywnym poziomie wynoszcym 300,03 z.

Podsumowujc, z punktu widzenia dziaalnoci Prezesa URE w 2015 r. wejcie w ycie ustawy OZE oraz przygotowania do wdroenia rozwiza przewidzianych w rozdziale 4 tej ustawy miay niezwykle istotne znaczenie. Zgodnie z art. 210 ustawy Prezes URE po raz pierwszy ogosi aukcj w terminie 90 dni od dnia wejcia w ycie rozdziau 4. W praktyce oznacza to, e organ regulacyjny musia by do 31 grudnia 2015 r. w peni przygotowany do stosowania rozwiza prawnych zwizanych z nowym systemem wsparcia. Odroczenie tego terminu do 1 lipca 2016 r. oznacza jedynie przeniesienie czci obowizkw na kolejny rok.


V. 30 padziernika 2015 r., na mocy ustawy z 11 wrzenia 2015 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektrych innych ustaw7), weszy w ycie przepisy, ktre wyposayy Prezesa URE w narzdzia pozwalajce na egzekwowanie przestrzegania przepisw rozporzdzenia REMIT.

Rozporzdzenie REMIT ustanawia przepisy zakazujce stanowicych naduycia praktyk wpywajcych na hurtowe rynki energii, tj. w szczeglnoci ustanawia zakaz dokonywania lub usiowania manipulacji na hurtowych rynkach energii oraz zakaz wykorzystywania informacji wewntrznych. W celu monitorowania rynku wprowadza obowizek rejestracji uczestnikw rynku oraz obowizki sprawozdawcze, dotyczce gwnie przekazywania ACER przez uczestnikw rynku danych na temat transakcji zawieranych na hurtowych rynkach energii.

Na mocy przepisw rozporzdzenia REMIT i ww. przepisw prawa krajowego na Prezesa URE zostay naoone nowe obowizki i przyznane nowe uprawnienia, ktrych celem jest zapewnienie przestrzegania zakazu wykorzystywania informacji wewntrznych, zakazu manipulacji lub prby manipulacji na rynku oraz obowizku podawania informacji wewntrznej do wiadomoci publicznej m.in. poprzez przeprowadzanie postpowa wyjaniajcych i kontrolnych z udziaem podmiotw zobowizanych, kierowanie zawiadomie o podejrzeniu popenienia przestpstwa, nakadanie sankcji administracyjnych oraz cis wspprac z ACER, Urzdem Komisji Nadzoru Finansowego i UOKiK.

Prezes URE zobowizany zosta rwnie do udostpnienia formularza rejestracyjnego dla uczestnikw rynku oraz gromadzenia, na potrzeby monitorowania obrotu na hurtowych rynkach energii, danych przekazywanych przez uczestnikw rynku, dotyczcych zdolnoci wykorzystania instalacji sucych do produkcji, magazynowania, przesyu energii elektrycznej lub gazu ziemnego lub zuywajcych energi elektryczn lub gaz ziemny oraz dotyczcych zdolnoci i wykorzystania instalacji skroplonego gazu ziemnego, w tym dotyczce planowanej i nieplanowanej niedostpnoci tych instalacji.

Wan zmian dokonan powysz nowelizacj jest dodanie przepisu nakazujcego odpowiednie stosowanie przepisw dziau III Ordynacji podatkowej do kar wymierzanych przez Prezesa URE na podstawie ustawy Prawo energetyczne.

VI. 31 grudnia 2015 r. upywa okres obowizywania ustawy o efektywnoci energetycznej. W wyniku zmiany dokonanej ustaw z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o efektywnoci energetycznej8) okres obowizywania ustawy przeduony zosta, co do zasady, do 31 grudnia 2017 r. Nowelizacja powysza zapewni miaa funkcjonowanie systemu wsparcia inwestycji proefektywnociowych w 2016 r. Rwnoczenie w 2016 r. podjto prace nad now ustaw o efektywnoci energetycznej. Zgodnie z projektem ma zosta zmodyfikowany dotychczasowy model funkcjonowania finansowania dziaa w zakresie efektywnoci, dostosowany do unijnych wymaga okrelonych dyrektyw o efektywnoci energetycznej9).

VII. Pozostae nowelizacje ustawy Prawo energetyczne dotyczyy: sprecyzowania obowizku gminy w zakresie zaopatrzenia w energi elektryczn, ciepo i paliwa gazowe polegajcego na planowaniu i finansowaniu owietlenia ulicznego10), transpozycji postanowie dyrektywy 2009/28/WE11 w zakresie instalacji wykorzystujcych do wytwarzania energii biomas12), zmian

7) Dz. U. z 2015 r. poz. 1618. 8) Dz. U. z 2015 r. poz. 2359. 9) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z 25 padziernika 2012 r. w sprawie efektywnoci

energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz. U. UE L 2012.315.1 z pn. zm.).

10) Ustawa z 27 maja 2015 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne (Dz. U. z 2015 r. poz. 942). 11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania

energii ze rde odnawialnych zmieniajcej i w nastpstwie uchylajcej dyrektywy: 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U. UE L 140 z 5.06.2009 str. 16 z pn. zm.).

12) Ustawa z 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekych oraz niektrych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 151).


porzdkowych w zakresie treci owiadcze podmiotw zamierzajcych korzysta z systemw wsparcia13).

Naley zauway, e niektre z powyszych zmian utrac moc po wejciu w ycie rozdziau 4 ustawy OZE.

VIII. Kolejne, warte odnotowania zmiany dokonane jeszcze w 2014 r., ktre czciowo weszy w ycie z pocztkiem 2015 r. to przepisy nowelizujce ustaw o biopaliwach14). Do istotnych zmian tej ustawy zaliczy naley wprowadzenie nowych przepisw regulujcych zasady wykonywania dziaalnoci gospodarczej, nabycia wewntrzwsplnotowego lub importu biokomponentw oraz powiadczania speniania kryteriw zrwnowaonego rozwoju, jak rwnie kwestie dotyczce zasad certyfikowania biokomponentw pod ktem speniania wskazanych wyej kryteriw.

IX. W roku sprawozdawczym Prezes URE uczestniczy w pracach Staego Komitetu Rady Ministrw. W zwizku z powyszym, w 2015 r. do Urzdu Regulacji Energetyki przesanych zostao kilkaset dokumentw, ktre zostay wniesione pod obrady tego Komitetu. W odniesieniu do 76 projektw dokumentw skierowanych na Stay Komitet Rady Ministrw, Prezes URE wnis uwagi w formie pisemnej.

2. ORGANIZACJA I FUNKCJONOWANIE URZDU

Prezes URE jest centralnym organem administracji rzdowej realizujcym zadania z zakresu spraw regulacji gospodarki paliwami i energi oraz promowania konkurencji. Regulator wykonuje zadania przy pomocy Urzdu Regulacji Energetyki, ktry funkcjonuje na podstawie art. 21 ust. 4 ustawy Prawo energetyczne oraz zarzdzenia nr 90 Prezesa Rady Ministrw z 28 listopada 2013 r. w sprawie nadania statutu Urzdowi Regulacji Energetyki15).

W skad urzdu w 2015 r. wchodziy nastpujce: 1) komrki organizacyjne i wyodrbnione stanowiska:

Departament Rynkw Energii Elektrycznej i Ciepa,

Departament Rynkw Paliw Gazowych i Ciekych,

Departament Rozwoju Rynkw i Spraw Konsumenckich,

Departament Systemw Wsparcia,

Departament Strategii i Komunikacji Spoecznej,

Departament Prawny i Rozstrzygania Sporw,

Biuro Dyrektora Generalnego,

Stanowisko do Spraw Koordynacji Rozwoju Inteligentnych Sieci,

Stanowisko do Spraw Wsppracy Midzynarodowej,

Stanowisko do Spraw Ochrony Informacji Niejawnych,

Stanowisko do Spraw Audytu Wewntrznego,

13) Ustawa z 25 wrzenia 2015 r. o zmianie ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej oraz niektrych innych ustaw

(Dz. U. z 2015 r. poz. 1893). 14) Ustawa z 21 marca 2014 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekych oraz niektrych innych ustaw

(Dz. U. z 2014 r. poz. 457) zmieniona ustaw z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakoci paliw ciekych oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1088).

15) M. P. z 2013 r. poz. 971.


2) oddziay: Pnocno-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Szczecinie, Pnocny Oddzia Terenowy z siedzib w Gdasku, Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Poznaniu, Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Lublinie, rodkowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w odzi, Poudniowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib we Wrocawiu, Poudniowy Oddzia Terenowy z siedzib w Katowicach, Poudniowo-Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Krakowie. Oddziay terenowe obejmoway swoim zasigiem terytorialnym nastpujce wojewdztwa:

1) Pnocno-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Szczecinie, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw zachodniopomorskiego i lubuskiego,

2) Pnocny Oddzia Terenowy z siedzib w Gdasku, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw pomorskiego i warmisko-mazurskiego,

3) Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w Poznaniu, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego,

4) Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Lublinie, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw lubelskiego i podlaskiego,

5) rodkowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib w odzi, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw dzkiego i mazowieckiego,

6) Poudniowo-Zachodni Oddzia Terenowy z siedzib we Wrocawiu, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw dolnolskiego i opolskiego,

7) Poudniowy Oddzia Terenowy z siedzib w Katowicach, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw lskiego i witokrzyskiego,

8) Poudniowo-Wschodni Oddzia Terenowy z siedzib w Krakowie, ktrego zasig terytorialny obejmuje obszar wojewdztw maopolskiego i podkarpackiego.

3. ZATRUDNIENIE I KWALIFIKACJE

31 grudnia 2015 r. w urzdzie zatrudnione byy 322 osoby, z czego 294 osoby to czonkowie korpusu suby cywilnej, a 28 osb to pracownicy urzdu, do ktrych nie maj zastosowania przepisy ustawy z 21 listopada 2008 r. o subie cywilnej, tj. pracownicy zatrudnieni na wysokich stanowiskach pastwowych (1 osoba), na stanowiskach pomocniczych, robotniczych i obsugi (27 osb).

Wedug stanu na 31 grudnia 2015 r. w URE zatrudnionych byo 190 kobiet i 132 mczyzn, 11 osb posiadao orzeczony stopie niepenosprawnoci.

Na 31 grudnia 2015 r. urzd zatrudnia czonkw korpusu suby cywilnej w nastpujcych grupach stanowisk:

wysze stanowiska w subie cywilnej 23 osoby,

stanowiska redniego szczebla zarzdzania 1 osoba,

stanowiska koordynujce w subie cywilnej 21 osb,

stanowiska samodzielne w subie cywilnej 82 osoby,

stanowiska specjalistyczne w subie cywilnej 158 osb,

stanowiska wspomagajce w subie cywilnej 9 osb.


Spord osb zatrudnionych w urzdzie, na 31 grudnia 2015 r., 59 posiadao status urzdnika suby cywilnej, w tym 51 osb, ktre pomylnie przeszy postpowanie kwalifikacyjne oraz 8 absolwentw Krajowej Szkoy Administracji Publicznej. Urzdnicy suby cywilnej stanowili ok. 18% zatrudnionych w urzdzie.

Pracownicy z wyksztaceniem wyszym 307 osb (tj. ok. 95% zatrudnionych), w tym:

doktor 4 osoby,

magister inynier 83 osoby,

magister 211 osb,

inynier 2 osoby,

licencjat 7 osb. Rysunek 1. Pracownicy URE wedug rodzaju wyksztacenia

rdo: URE.

W omawianym okresie do pracy w korpusie suby cywilnej, w urzdzie przyjto 25 osb, z czego

6 zatrudniono na podstawie umowy na czas okrelony czas zastpstwa nieobecnego pracownika. Pracownicy przyjmowani w 2015 r. na czas zastpstwa, stanowili 24% ogu przyjtych do pracy w urzdzie. Stosunek pracy rozwizano z 18 osobami, w tym w trybie:

porozumienia stron 6 osb,

z upywem czasu, na ktry umowa bya zawarta 5 osb,

w zwizku z przejciem na emerytur lub rent 3 osoby,

wypowiedzenia przez pracownika 2 osoby,

przeniesienia subowego do innego urzdu 2 osoby.

Spord osb zwolnionych w 2015 r., 2 osoby zatrudnione byy na podstawie umowy na czas

okrelony czas zastpstwa. Wskanik rotacji w urzdzie w 2015 r. wynosi 7,67%.

Administratywici9%

Ekonomici19%

Energetycy i elektrycy11%

Inne zawody19%

Mechanicy3%

Prawnicy22%

Specjalici z zakresu ochrony rodowiska

9%

Specjalici z zakresu zarzdzania

8%


Rysunek 2. Struktura wiekowa pracownikw URE w 2015 r. zatrudnionych w korpusie suby cywilnej w przedziaach wiekowych

rdo: URE.

Pracownicy do 44 roku ycia stanowili 67% ogu zatrudnionych w korpusie suby cywilnej. Udzia

czonkw korpusu suby cywilnej w wieku powyej 44 lat ksztatowa si na poziomie 33%. Pracownicy ze staem pracy powyej 20 lat stanowili w urzdzie, wg stanu na 31 grudnia 2015 r., 32% zatrudnionych czonkw korpusu suby cywilnej.

Obsada stanowisk w korpusie suby cywilnej realizowana jest zgodnie z ustaw z 21 listopada 2008 r. o subie cywilnej. W publikowanych ogoszeniach o prac urzd zachca osoby niepenosprawne do aplikowania na oferowane stanowiska pracy.

4. BUDET

Plan dochodw i wydatkw na 31 grudnia 2015 r. dla czci 50 Urzd Regulacji Energetyki wynosi:

dochody: 118 442 tys. z,

wydatki: 46 619 tys. z. Wykonanie budetu urzdu wynioso:

dochody: 119 316 tys. z, tj. 100,7% planu, wydatki: 45 522 tys. z, tj. 97,6% planu.

4.1. Dochody

W 2015 r. czne wykonanie dochodw urzdu wynioso 119 316 tys. z, co stanowio 100,7% planu na rok 2015 oraz 118,2% wykonania w 2014 r. Wzrost wynika gwnie z uzyskania wpat z tytuu kar naoonych decyzjami Prezesa URE w kwocie 14 355 tys. z. Wykonane dochody dotyczyy wpaty siedmiu kar naoonych decyzjami Prezesa URE, w tym jedna kara w wysokoci 14 310 tys. z.

0

10

20

30

40

50

60

70

25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 pow. 65


Opaty z tytuu uzyskania koncesji

Podstawowe rdo dochodw, tak jak w ubiegych latach, stanowiy opaty z tytuu uzyskania

koncesji, wnoszone przez przedsibiorstwa energetyczne, zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, w wysokoci okrelonej przepisami rozporzdzenia Rady Ministrw z 5 maja 1998 r. w sprawie wysokoci i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opat wnoszonych przez przedsibiorstwa energetyczne, ktrym zostaa udzielona koncesja16).

Z tytuu opat koncesyjnych do budetu pastwa wpyno 104 635 tys. z, co stanowio 100,8% planowanych na 2015 r. dochodw z tego tytuu.

Pozostae dochody Pozostae dochody urzdu w 2015 r. uksztatoway si nastpujco:

wpywy z tytuu kar 14 355 tys. z, wpywy z rnych opat 28 tys. z, odsetki z tytuu nieterminowych wpat opat koncesyjnych 287 tys. z, wpywy z rnych dochodw 11 tys. z.

W strukturze zrealizowanych w 2015 r. przez urzd dochodw, najwikszy udzia miay dochody z tytuu wpat opat koncesyjnych 87,7% oraz wpat kar pieninych 12,0%. Wpaty z pozostaych tytuw stanowiy 0,3% zrealizowanych dochodw ogem. Rysunek 3. Struktura dochodw URE w 2015 r.

rdo: URE.

W 2015 r. prowadzono dalsze intensywne dziaania windykacyjne w celu wyegzekwowania

nalenoci z tytuu opat koncesyjnych i kar. W tym celu wystawiono i wysano: 3 582 wezwa do zapaty i nadesania formularza, w tym 1 496 dotyczcych 2014 r., 447 wezwa o nadesanie formularza dotyczcych 2014 r., 432 potwierdze sald, w tym 418 dotyczcych nalenoci od koncesjonariuszy, na podstawie 6 ust. 3 rozporzdzenia Rady Ministrw z 5 maja 1998 r. w sprawie wysokoci

i sposobu pobierania przez Prezesa URE corocznych opat wnoszonych przez przedsibiorstwa energetyczne, ktrym zostaa udzielona koncesja ustalono dla 328 przedsibiorstw energetycznych wysoko opaty koncesyjnej,

w trybie art. 15 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji wysano 623 upomnienia,

zgodnie z przepisami ww. ustawy wystawiono 487 tytuw wykonawczych do urzdw skarbowych,

16) Dz. U. z 1998 r. Nr 60, poz. 387 i z 1999 r. Nr 92, poz. 1049.

Opaty koncesyjne87,7%

Kary pienine

12,0%

Pozostae tytuy0,3%


w trybie art. 115 i 116 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa wydano cztery decyzje o odpowiedzialnoci solidarnej czonka zarzdu spki z ograniczon odpowiedzialnoci za niewniesienie opaty przez spk,

na podstawie art. 105 1 i art. 154 1 i 2 kpa, w zwizku z art. 30 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne wydano sze decyzji uchylajcych i umarzajcych postpowanie administracyjne w sprawie obliczenia wysokoci opaty koncesyjnej,

na podstawie art. 105 1 kpa, w zwizku z art. 30 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne wydano siedem decyzji umarzajcych postpowanie administracyjne.

4.2. Wydatki

W 2015 r. urzd realizowa wydatki budetowe w rozdziale 75001 Urzdy naczelnych i centralnych organw administracji rzdowej. W planie po zmianach rodki na wydatki wyniosy 46 619 tys. z. Wykonanie wydatkw ogem wynioso 45 522 tys. z, tj. 97,6% planu po zmianach, z tego: wydatki biece: 38 837 tys. z, w tym na:

- wynagrodzenia i pochodne: 28 330 tys. z; - pozostae wydatki biece: 10 507 tys. z,

wydatki na wiadczenia na rzecz osb fizycznych: 5 tys. z, wydatki na zakupy inwestycyjne: 6 680 tys. z.

Podobnie jak w latach ubiegych najwiksz grup wydatkw byy wydatki biece jednostek budetowych, ktre stanowiy 85,3% ogu wydatkw URE. Rysunek 4. Struktura wydatkw URE w 2015 r.

rdo: URE.

Najwiksz pod wzgldem wielkoci realizacji pozycj wydatkw biecych urzdu byy

wynagrodzenia wraz z pochodnymi, ktre wyniosy 28 330 tys. z i stanowiy 62,2% poniesionych wydatkw ogem oraz wydatki zwizane z najmem pomieszcze biurowych w wysokoci 5 512 tys. z, tj. 12,1% wydatkw ogem.

Pozostae wydatki biece dotyczyy:

skadek do organizacji midzynarodowych (334 tys. z 0,7%), rnych obligatoryjnych wydatkw zwizanych z pracownikami, w tym: wpat na PFRON, odpisw

na ZFS, bada wstpnych i okresowych, szkole (679 tys. z 1,5%), innych wydatkw biecych, w tym wynagrodze bezosobowych, zakupu materiaw (m.in.

biurowych, papieru, tonerw, paliwa, czci zamiennych i eksploatacyjnych) i wyposaenia, zakupu energii, zakupu usug remontowych, zakupu usug pozostaych (m.in. informatycznych, monitoringu, czystoci), zakupu usug telekomunikacyjnych i pocztowych, zakupu usug dostpu do

Wynagrodzeniai pochodne

62,2%

Najem pomieszcze biurowych

12,1% Skadki do organizacji midzynarodowych

0,7%

Inne obligatoryjne1,5%

Inne wydatki biece8,8%

Wydatki majtkowe14,7%


Internetu, zakupu usug telefonii stacjonarnej i komrkowej, analiz i opinii, podry subowych krajowych

i zagranicznych, rnych opat i skadek, kosztw postpowania sdowego (3 982 tys. z 8,8%). Wydatki majtkowe wyniosy 6 680 tys. z, tj. 14,7% ogu poniesionych wydatkw, i dotyczyy

zakupw sprztw i oprogramowania IT. Wydatki osobowe niezaliczane do wynagrodze wyniosy 5 tys. z. Wszystkie wydatki dokonywane byy w sposb celowy i oszczdny, zgodnie z przyjtymi w urzdzie

procedurami umoliwiajcymi terminow realizacj zada oraz w granicach kwot ustalonych w planie po zmianach. Umowy, ktrych przedmiotem byy dostawy towarw i usug zawierane byy na zasadach okrelonych w ustawie o zamwieniach publicznych. Rysunek 5. Wykonanie dochodw i wydatkw Urzdu Regulacji Energetyki w latach 20112015 w ujciu nominalnym, wedug stanu na 31 grudnia 2015 r.

rdo: URE.

5. SDOWA KONTROLA DZIAALNOCI PREZESA URE

I. W 2015 r. Prezes URE wyda cznie 7 843 decyzje administracyjne. Natomiast odwoania do Sdu Okrgowego w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw wniesiono od 189 decyzji. Powysze wskazuje, e odsetek zaskaronych decyzji ksztatuje si na poziomie 2,40%. Tabela 1. Dane dotyczce wydanych decyzji administracyjnych i odwoa od nich w poprzednich latach

Rok Liczba wydanych decyzji

administracyjnych Liczba wniesionych odwoa

Ujcie procentowe odwoa do wydanych decyzji

2014 6 549 153 2,33%

2013 5 454 134 2,45%

2012 5 402 170 3,15%

2011 4 610 171 3,70%

2010 4 869 209 4,30%

rdo: URE.

Dokonujc na przestrzeni kilku lat porwnania procentowego zestawienia liczby wniesionych rodkw zaskarenia do liczby podjtych decyzji, naley zauway, e odsetek odwoa od wydanych

91 228 97 641 100 922 100 903119 316

34 867 36 098 36 698 38 04745 522

0

20 000

40 000

60 000

80 000

100 000

120 000

140 000

2011 2012 2013 2014 2015

War

to

w t

ys. z

ROK

DOCHODY WYDATKI


decyzji pozostaje na zblionym poziomie, przy czym w ujciu procentowym odnotowano tendencj malejc.

Natomiast wyranie wzrasta liczba wniesionych odwoa w liczbach bezwzgldnych. W 2015 r. do Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw przekazane zostay 174 odwoania,

a w 15 przypadkach Prezes URE zmieni decyzj w trybie samokontroli na podstawie art. 47948 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postpowania cywilnego17).

Odrbn kategori postpowa przed Sdem Ochrony Konkurencji i Konsumentw stanowi zaalenia na postanowienia wydane przez Prezesa URE. W 2015 r. wniesiono 39 takich zaale.

II. Do 31 grudnia 2015 r. Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw wyda cznie 142 wyroki, w tym w 83 przypadkach oddali odwoania od decyzji Prezesa URE, w 26 zmieni zaskarone decyzje, a w 33 przypadkach uchyli zaskarone decyzje.

W 2015 r. Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw wyda 88 postanowie, w tym w 22 przypadkach oddali zaalenia na postanowienia Prezesa URE, w 16 przypadkach odrzuci odwoanie, w 20 odrzuci zaalenia, a w 16 sprawach umorzy postpowanie sdowe. Jedynie w 6 sprawach Sd uchyli postanowienia Prezesa URE. Ponadto 6 postanowie tego Sdu dotyczyo odrzucenia apelacji, a 2 postanowienia odrzucenia zaale na postanowienia Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw.

III. W 2015 r. w 62 przypadkach orzeczenia Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw zostay zaskarone do Sdu Apelacyjnego w Warszawie, przy czym w 16 sprawach apelacje zostay wniesione przez Prezesa URE, za w 46 przez strony. Ponadto do Sdu Apelacyjnego wniesiono 18 zaale na postanowienia Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, w tym 10 zaale pochodzio od Prezesa

URE, za 8 od stron. Sd Apelacyjny Warszawie w 2015 r. rozpozna 71 apelacji wniesionych od wyrokw Sdu Ochrony

Konkurencji i Konsumentw (w tym 22 wniesione przez Prezesa URE, za 49 wniesionych przez strony). W wyniku rozpoznania tych apelacji Sd Apelacyjny wyda 69 wyrokw w ktrych: w 51 przypadkach oddali apelacje, uwzgldniajc stanowisko Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, przy czym

w 39 przypadkach oddalone zostay apelacje wniesione przez strony, za w 12 przez Prezesa URE. W 3 sprawach wyroki Sdu I instancji zostay uchylone. Z kolei w 15 sprawach Sd Apelacyjny zmieni zaskarone wyroki. Natomiast w 2 przypadkach Sd Apelacyjny wyda postanowienia uchylajce wyroki Sdu I instancji i umarzajce postpowanie w sprawie.

Sd ten rozpozna take 29 zaale wniesionych na postanowienia wydane przez Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw. Spord tych zaale 15 (w tym 9 pochodzcych od stron) zostao przez

Sd Apelacyjny oddalonych, 9 zostao odrzuconych, w 2 sprawach na skutek zaalenia stron Sd Apelacyjny uchyli postanowienie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw. W 2 przypadkach Sd Apelacyjny umorzy postpowanie apelacyjne, a w 1 przypadku zmieni zaskarone postanowienie.

Ponadto, w 2 przypadkach Sd Apelacyjny odrzuci skarg kasacyjn strony. Z kolei w 2 innych przypadkach Sd przedstawi Sdowi Najwyszemu do rozstrzygnicia zagadnienia prawne.

Ponadto, w jednej sprawie, Sd Apelacyjny postanowi przedstawi Trybunaowi Sprawiedliwoci Unii Europejskiej nastpujce pytanie prawne: czy pod pojciem hydroenergii jako odnawialnego rda energii, zawartym w art. 2 lit. a w zwizku z art. 5 ust. 3 i pkt 30 preambuy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 roku w sprawie promowania stosowania energii ze rde odnawialnych, zmieniajcej i w nastpstwie uchylajcej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE (Dz. U. UE L2009.140.16) naley rozumie wycznie energi wytworzon przez hydroelektrownie wykorzystujce spadek rdldowych wd powierzchniowych, w tym spadek rzek, czy te rwnie energi wytworzon w elektrowni wodnej (ktra nie jest elektrowni szczytowo-pompow ani elektrowni z czonem pompowym), zlokalizowan na zrzutach ciekw technologicznych innego zakadu? (postanowienie z 1 padziernika 2015 r., VI ACa 66/15).

17) Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z pn. zm.


IV. Od wyrokw Sdu Apelacyjnego w 2015 r. wniesiono 21 skarg kasacyjnych. W 11 przypadkach skarg wnis Prezes URE, za w pozostaych 10 przypadkach strony.

W 2015 r. Sd Najwyszy rozpozna 7 skarg kasacyjnych, przy czym w 4 przypadkach skarg

kasacyjn wnis Prezes URE, a w 3 przedsibiorstwo energetyczne. Rozpoznajc skargi kasacyjne Sd Najwyszy oddali 3 skargi wniesione przez Prezesa URE. W 4 przypadkach Sd uchyli zaskarone wyroki Sdu Apelacyjnego, uwzgldniajc w 1 przypadku skarg kasacyjn Prezesa URE.

Sd Najwyszy w roku sprawozdawczym w 3 przypadkach odmwi przyjcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, przy czym 2 skargi kasacyjne zostay wniesione przez Prezesa URE, a 1 przez stron.

W 2015 r. Sd Najwyszy wyda rwnie 4 postanowienia w przedmiocie przyjcia skarg kasacyjnych do rozpoznania, w tym 1 skargi wniesionej przez Prezesa URE. Podkreli take naley, e w 6 przypadkach Sd Najwyszy odroczy rozpoznanie skarg kasacyjnych do czasu rozstrzygnicia pyta prawnych skierowanych do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej postanowieniem Sdu Najwyszego z 8 padziernika 2014 r., sygn. akt III SK 53/13.

W postanowieniu powyszym Sd Najwyszy, rozpoznajc skarg kasacyjn Prezesa URE w sprawie korekty rocznej kosztw osieroconych przedsibiorstwa energetycznego beneficjenta pomocy publicznej, na podstawie ustawy o rozwizaniu KDT zwrci si do Trybunau Sprawiedliwoci UE z nastpujcymi pytaniami prejudycjalnymi: 1) czy mechanizm pomocy publicznej, ktrego zgodno ze wsplnym rynkiem bya oceniana a priori

jeszcze przed jego wdroeniem i ktry by uznany w decyzji Komisji z 25 wrzenia 2007 r. w sprawie pomocy pastwa udzielonej przez Polsk w ramach umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii elektrycznej oraz pomocy pastwa ktr Polska planuje udzieli w ramach rekompensaty z tytuu dobrowolnego rozwizania umw dugoterminowych sprzeday mocy i energii elektrycznej (Dz. U. UE L 83/1 z 28 marca 2009 r.) za zgodny ze wsplnym rynkiem zgodnie z metodologi kosztw osieroconych przedstawion w Komunikacie Komisji dotyczcym metodologii analizy pomocy pastwa zwizanej z kosztami osieroconymi (list Komisji SG(2001)D/290869 z 6 sierpnia 2001 r.) i nie podlega ju takiej ocenie na etapie jego realizacji, czy te powinien kadorazowo podlega ocenie pod ktem jego zgodnoci z ww. metodologi, majc na wzgldzie art. 4 ust. 2 ww. decyzji Komisji w zw. z art. 107 TFUE oraz art. 4 ust. 3 TUE,

2) jakie znaczenie naley nada art. 4 ust. 2 decyzji Komisji w zw. z pkt 3.3 i 4.2. metodologii kosztw osieroconych, a w zwizku z tym czy pojciu grupy kapitaowej, o ktrej mowa w art. 32 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 1 ustawy o rozwizaniu KDT naley nada znaczenie statyczne czy te dynamiczne. Stanowisko Trybunau bdzie miao istotne znaczenie dla rozstrzygnicia przedmiotowej sprawy,

jak rwnie dla uksztatowania linii orzeczniczej sdw w zakresie weryfikacji decyzji Prezesa URE ustalajcych wysoko korekt kosztw osieroconych.

Postanowieniem z 16 kwietnia 2015 r., sygn. akt III SK 30/14 Sd Najwyszy, rozpoznajc skarg

kasacyjn przedsibiorstwa energetycznego w sprawie o wymierzenie kary pieninej z tytuu niewykonania w 2006 r. okrelonego w art. 9a ust. 8 ustawy Prawo energetyczne obowizku zakupu oferowanej energii elektrycznej wytworzonej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepa w przyczonych do sieci rdach energii znajdujcych si na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwrci si do Trybunau Sprawiedliwoci UE z nastpujcymi pytaniami: 1) czy art. 107 TFUE naley interpretowa w ten sposb, e pomoc publiczn stanowi obowizek zakupu

energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepa, przewidziany w art. 9a ust. 8 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne w brzmieniu obowizujcym w 2006 r., nadanym na podstawie art. 1 pkt 13 ustawy z 4 marca 2005 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz

ustawy Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2005 r. Nr 62, poz. 552)? 2) w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy art. 107 TFUE naley interpretowa w ten

sposb, e na naruszenie tego przepisu moe powoa si w postpowaniu przed sdem krajowym przedsibiorstwo energetyczne traktowane jako emanacja pastwa czonkowskiego, ktre byo zobowizane do wykonania obowizku kwalifikowanego jako pomoc publiczna?


3) w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytania nr 1 i 2, czy art. 107 TFUE w zwizku z art. 4 ust. 3 TUE naley interpretowa w ten sposb, e sprzeczno wynikajcego z prawa krajowego obowizku z art. 107 TFUE wycza moliwo naoenia kary pieninej na przedsibiorstwo, ktre nie wykonao tego obowizku? Stanowisko Trybunau bdzie miao istotne znaczenie dla rozstrzygnicia przedmiotowej sprawy,

gdy pozwoli na wyjanienie wtpliwoci przedsibiorstwa energetycznego, czy obowizek zakupu energii w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepa stanowi pomoc publiczn dla wytwrcw tej energii, moe mie zatem take znaczenie dla caego rynku energii elektrycznej.

V. Do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego (WSA) w 2015 r. zostay przekazane 22 skargi. W 2015 r. WSA wyda 16 orzecze, w tym 5 postanowie o odrzuceniu skargi. Pozostae 11 przypadkw

dotyczyo skarg na bezczynno Prezesa URE oraz przewleko prowadzenia postpowania. W wyniku rozpoznania tych skarg w 7 przypadkach Sd stwierdzi bezczynno, a w 1 przypadku

przewleko organu, ktra miaa miejsce z racym naruszeniem prawa, umarzajc rwnoczenie postpowanie ze wzgldu na dokonanie przez organ wnioskowanych czynnoci. Wyroki te zostay zaskarone przez Prezesa URE skarg kasacyjn do Naczelnego Sdu Najwyszego. W 1 przypadku WSA oddali skarg na przewleko postpowania w przedmiocie zatwierdzenia taryfy dla paliw gazowych. Natomiast w 2 przypadkach WSA uchyli zaskarone orzeczenia Prezesa URE, przy czym pierwsze z nich zostao wydane w przedmiocie zarzutw w postpowaniu egzekucyjnym drugie w przedmiocie odmowy udostpnienia informacji publicznej.

VI. Od orzecze WSA zostao wniesionych 11 skarg kasacyjnych do Naczelnego Sdu Administracyjnego, przy czym w 8 przypadkach skargi wnis Prezes URE, za w trzech przypadkach strony.

W 2015 r. Naczelny Sd Administracyjny rozpozna 2 skargi kasacyjne w przedmiocie: zarzutw w postpowaniu egzekucyjnym (skarga Prezesa URE) oraz wydania pisemnej interpretacji przepisw

ustawy Prawo energetyczne w oparciu o art. 10 i 10a ustawy o swobodzie dziaalnoci gospodarczej (skarga strony). Obie skargi zostay oddalone.

VII. Statystyka spraw rozstrzygnitych w Sdzie Okrgowym w Warszawie Sdzie Ochrony Konkurencji i Konsumentw w 2015 r., przedstawia si nastpujco: Prezes URE wygra 163 sprawy18), a przegra 6519).

Statystyka spraw rozstrzygnitych w Sdzie Apelacyjnym w Warszawie w 2015 r., przedstawia si nastpujco: Prezes URE wygra 65 spraw20), a przegra 35 spraw21).

Statystyka spraw rozstrzygnitych w Sdzie Najwyszym w 2015 r., przedstawia si nastpujco: Prezes URE wygra 2 sprawy22) i 8 spraw przegra 23).

18) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: oddalenie odwoania od decyzji Prezesa URE, oddalenie zaalenia na postanowienie Prezesa URE, odrzucenie tych odwoa i zaale, odrzucenie apelacji powoda oraz umorzenie postpowania odwoawczego.

19) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: uchylenie zaskaronej decyzji Prezesa URE oraz uchylenie zaskaronego postanowienia Prezesa URE (czsto w skutek zmiany przed wydaniem wyroku obowizujcych przepisw prawa), zmian zaskaronej decyzji (najczciej polega to jednak na uznaniu zasadnoci kierunku rozstrzygnicia dokonanego przez regulatora przy jednoczesnym obnieniu wysokoci kary pieninej).

20) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: oddalenie apelacji powoda, oddalenie zaalenia powoda, zmian wyroku/postanowienia SOKiK na skutek apelacji/zaalenia Prezesa, odrzucenie zaalenia strony, umorzenie postpowania apelacyjnego.

21) Przez co, na potrzeby niniejszego sprawozdania, uznano: oddalenie apelacji Prezesa URE, zmian wyroku SOKiK, uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia SOKiK na skutek apelacji powoda, oddalenie zaalenia Prezesa URE, uchylenie postanowienia SOKiK na skutek zaalenia powoda.

22) Przez co naley rozumie: oddalenie skargi kasacyjnej strony, uchylenie wyroku SA i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, odmow przyjcia skargi kasacyjnej powoda do rozpoznania, oddalenie zaalenia powoda na postanowienie SA, odrzucenie skargi kasacyjnej.

23) Przez co naley rozumie: oddalenie skargi kasacyjnej pozwanego, uchylenie zaskaronego wyroku SA i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, odmow przyjcia skargi kasacyjnej pozwanego do rozpoznania.


Wyjani naley, e niekorzystne rozstrzygnicia sdu pierwszej instancji zostay zaskarone przez Prezesa URE do Sdu Apelacyjnego. Zatem, spraw tych wbrew dotychczasowej statystyce nie mona uzna za definitywnie zakoczone w sposb negatywny dla organu regulacyjnego, poniewa apelacje wniesione przez Prezesa URE nie zostay jeszcze rozstrzygnite przez Sd Apelacyjny. Podobna sytuacja odnosi si do niekorzystnych dla Prezesa URE orzecze Sdu Apelacyjnego, od ktrych w wikszoci przypadkw zostay wniesione skargi kasacyjne.

VIII. W kontekcie dokonanej analizy ilociowej prowadzonych spraw sdowych warto zauway, e w ostatnich latach coraz bardziej wyrana jest tendencja wyduania czasu trwania poszczeglnych postpowa sdowych, w sdach wszystkich instancji i rodzajw, przed ktre jest pozywany Prezes URE. Wydaje si, e obserwowana sytuacja jest konsekwencj coraz wikszego stopnia skomplikowania (zarwno pod wzgldem prawnym, jak i faktycznym) prowadzonych przez Prezesa URE postpowa. W niektrych sprawach, ze wzgldu na niejednoznaczno przepisw prawa, wystpuj due wtpliwoci interpretacyjne, co skutkuje niejednokrotnie rozbienoci w orzecznictwie, a w konsekwencji korzystaniem przez strony z przysugujcych im dalszych rodkw zaskarenia. W innych przypadkach, ustalenie stanu faktycznego sprawy wymaga wiadomoci specjalnych (zwaszcza technicznych i ekonomicznych), dotyczy to w szczeglnoci sporw o odmow zawarcia umowy o przyczenie do sieci (gwnie w przypadku odmowy przyczenia rde odnawialnych), postpowa w sprawie wymierzenia kary za nieutrzymywanie w naleytym stanie technicznym infrastruktury energetycznej wykorzystywanej do wykonywania dziaalnoci koncesjonowanej, jak rwnie postpowa w sprawach o zatwierdzenie taryf i wymierzania kar za niezgodn z wymaganiami jako paliw ciekych. W zwizku z tym, Sdy coraz czciej korzystaj z wiedzy specjalistw powoujc dodatkowe dowody z opinii biegych, jak rwnie dowody z przesuchania wiadkw lub stron (gwnie przedsibiorcw). Sdy take czsto zobowizuj strony postpowania do zoenia dodatkowych wyjanie, co nie pozostaje bez wpywu na termin zakoczenia sprawy. Nadmieni rwnie naley, e niejednokrotnie Sd Apelacyjny uchyla zaskarony wyrok i przekazuje spraw do ponownego rozpatrzenia Sdowi I instancji, w przypadku nie przeprowadzenia przez ten Sd wnioskowanych przez strony dowodw, o ile uzna, e s one istotne dla rozstrzygnicia sprawy. W konsekwencji, rozpatrzenie sprawy i wydanie wyroku poprzedzone jest kilkoma rozprawami. W zasadzie do standardu mona zaliczy odraczanie wydania wyroku (zasadniczo do 14 dni) po zamkniciu rozprawy co wiadczy o tym, e sdy maj due wtpliwoci co do ocenianej materii poszczeglnych spraw.

Odnoszc si do spraw przegranych godzi si wyjani, e uchylenie lub zmiana decyzji Prezesa URE

przez Sd Okrgowy niejednokrotnie nastpuje z przyczyn niezalenych od organu regulacyjnego. Dotyczy to w szczeglnoci zmiany stanu prawnego lub faktycznego sprawy zaistniaego ju po wydaniu zaskaronej decyzji, ktre to okolicznoci Sd rozpoznajcy spraw uwzgldnia z urzdu. Dotyczy to rwnie spraw, w ktrych na skutek mediacji Prezesa URE strony sporu doszy do porozumienia ale dopiero na etapie postpowania sdowego. W przypadku zawarcia przez strony ugody (umowy), Sdy uchylaj zaskaron decyzj (np. w sprawach o przyczenie do sieci, czy odmowy zakupu energii elektrycznej wytworzonej

w odnawialnym rdle energii). Majc na uwadze, e ustawa Prawo energetyczne na przestrzeni kilkunastu lat obowizywania bya wielokrotnie nowelizowana (ponad 50 razy), problem uchylenia lub zmiany decyzji, ktra bya prawidowa w dniu jej wydania staje si jedn z podstawowych przyczyn takich zmian.

Rwnie czst przyczyn zmian decyzji Prezesa URE jest obnienie poziomu kary. Niejednokrotnie sd jako przesank zmniejszenia wysokoci kary wskazuje aktualn na dzie orzekania sytuacj finansow przedsibiorcy, ktra ulega zmianie po wydaniu decyzji. W roku sprawozdawczym wrd 26 wyrokw Sdu Okrgowego zmieniajcych decyzje Prezesa URE w 19 sprawach Sd obniy wymierzon kar pienin, podzielajc, co do zasady suszno rozstrzygnicia. Powysze zmiany decyzji Prezesa URE s konsekwencj kontynuacji przyjtej w ostatnim okresie przez Sd Okrgowy jak rwnie Sd Apelacyjny polityki agodzenia kar. Sdy, podobnie jak w latach poprzednich, miarkujc kar najczciej obniaj jej wysoko (lub odstpuj od jej wymierzenia), co skutkuje zmian decyzji


Prezesa URE w tym zakresie, chocia co do zasady Sd podziela stanowisko organu regulacyjnego w kwestii stwierdzonego naruszenia prawa.

Nadmieni take wypada, e sdy wszystkich instancji kontynuuj dotychczasowe podejcie do charakteru odpowiedzialnoci za naruszenie przepisw ustawy Prawo energetyczne, zgodnie z ktrym to Prezes URE jest odpowiedzialny za wykazanie dokonanego naruszenia, przy zachowaniu

podwyszonych standardw ochrony. Z konstrukcji tej odpowiedzialnoci w ocenie sdw wynika, e na przedsibiorstwo energetyczne nie mona naoy kary pieninej, jeeli naruszenie obowizkw wynikajcych z Prawa energetycznego nie jest rezultatem jego zachowania (dziaania lub zaniechania), lecz niezalenych od niego, pozostajcych poza jego kontrol okolicznoci o charakterze zewntrznym, uniemoliwiajcych nie tyle przypisanie przedsibiorstwu energetycznemu winy umylnej lub nieumylnej, co nie pozwalajcych na zbudowanie rozsdnego acucha przyczynowo-skutkowego midzy zachowaniem przedsibiorstwa energetycznego, a stwierdzeniem stanu odpowiadajcego hipotezie normy sankcjonowanej kar pienin. Rozpoznajc sprawy z odwoania od decyzji Prezesa URE wymierzajcych kary pienine, Sdy I i II instancji przyjmujc prezentowany wyej pogld, niejednokrotnie uchylaj zaskarone decyzje uznajc, e to na organie regulacyjnym spoczywa obowizek wykazania i to czsto w znaczeniu prawnokarnym, i przedsibiorstwo swoim dziaaniem (zaniechaniem) naruszyo przepisy Prawa energetycznego.

Jest to wnioskowanie nieuprawnione, choby z faktu, e Prezes URE nie jest jednym z organw cigania, nie dysponuje takimi moliwociami i kompetencjami, zatem trudno uznawa, e jest zobligowany do stosowania standardw wyznaczonych zasadami okrelonymi w prawie i procedurze karnej, n

Sprawozdanie - 2015 r.

Documents

Transcript of Sprawozdanie - 2015 r.