cena det. 29,00 zł cena det. 29,00 zł

Patronat medialnyPatronat medialny

www.wdrodze.pl

SIŁA

KO

NTE

MPL

ACJ

I

ISBN 978-83-7033-967-8

Kat

rin S

eeth

aler

Karin Seethaler, absolwentka pedagogiki specjalnej i teologii, współpracowała prawie pięć lat z Franzem Jalicsem SJ w domu rekolekcyjnym w Gries, od 1993 roku prowadzi kursy na temat rekolekcji kontemplatywnych. Obecnie pracuje też jako terapeutka kobiet na stanowiskach kierowniczych.

SIŁA KONTEMPLACJIULECZY NAS CISZA

Karin Seethaler

Wielu z nas poszukuje duchowych doświadczeń, sięgając często do tradycji religii dalekowschodnich. Karin Seethaler – przeciw-nie – kieruje nasz wzrok ku bogactwu kontemplacyjnych trady-cji chrześcijaństwa i podkreśla leżącą w nich siłę terapeutyczną. W swojej książce ukazuje kolejne kroki odnajdywania głównych postaw kontemplacyjnych, do których należą:

� postawa uważności � postawa otwartości � postawa przebaczenia � postawa gotowości na cierpienie.

Wskazuje, jak można realizować te postawy w codziennym życiu.

204

POSTAWA KONTEMPLACYJNA I JEJ OZDROWIEŃCZE DZIAŁANIE

SIŁA KONTEMPLACJIULECZY NAS CISZA

SIŁA KONTEMPLACJIULECZY NAS CISZA

Karin Seethaler

Przełożyła Barbara Grunwald-Hajdasz

4

PODSTAWY

Tytuł oryginałuDie Kraft der Kontemplation. In der Stille Heilung fi nden

© 2013 Echter Verlag GmbH, Würzburg www.echter-verlag.de

© Copyright for this edition by Wydawnictwo W drodze, Poznań 2015

RedaktorLidia Kozłowska

Projekt okładki do seriiRadosław Krawczyk

Redakcja techniczna,opracowanie okładki i stron tytułowych

Justyna Nowaczyk

Na okładce:Św. Anna. Fragment malowidła z północnej nawy katedry w Faras

(Sudan), IX w. Ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie

ISBN 978-83-7033-967-8

Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze sp. z o.o. Wydanie I, 2015

ul. Kościuszki 99, 61-716 Poznańtel. 61 852 39 62, faks 61 850 17 82

www.wdrodze.pl sprzedaz@wdrodze.pl

5

JAK PRZYBLIŻYĆ TEMAT?

Wstęp

Współcześnie życie nabiera coraz większego tempa, a my żyjemy coraz bardziej nerwowo. Przed Kościołem stoi za-danie, by poważnie traktować człowieka z jego tęsknotami i wskazywać mu zbawienne drogi odnajdywania samego siebie i Stwórcy pośród rozterek, jakie go trapią w obliczu wyzwań świata zewnętrznego.

Droga kontemplacji może doprowadzić nas na powrót do naszego wnętrza, gdzie mieszka prostota, panuje spokój i tryska źródło miłości. To droga przemiany, która wiedzie człowieka do głębi istnienia. Chodzi o spotkanie z samym sobą i z tajemnicą, o przekonanie się, że Bóg kocha czło-wieka takim, jakim jest.

Karin Seethaler opisuje tę prostą drogę kontemplacji językiem zrozumiałym dla wszystkich. Przedstawia poten-cjalne nieporozumienia, które mogą z niej wynikać, oraz naświetla zbawienne skutki podążania drogą medytacji. Traf-nie zestawia pełne mądrości sentencje autorstwa wielkich ludzi świata literatury. Książka ta jest godna polecenia i dla tych, którzy podążają drogą kontemplacji, i dla tych, którzy jej dopiero szukają.

Franz Jalics

6

SIŁA KONTEMPLACJI

7

JAK PRZYBLIŻYĆ TEMAT?

Jak przybliżyć temat?

Spotyka nas więcej niż zwykła strata: „Gubimy własną drogę”.

T.S. Eliot

Zdanie Eliota porusza mnie w niezwykły sposób. Naj-prawdopodobniej dlatego, że wyraża w formie tak prostej, a jednocześnie tak trafnej moje własne doświadczenie związane z poszukiwaniem właściwej drogi. Mówiąc o od-najdywaniu drogi, nie mam na myśli drogi zewnętrznej, widzialnej, lecz raczej drogę wewnętrzną. Wiele lat podąża-łam poprzez życie bez wyznaczonego kierunku, nawet jeśli na zewnątrz wszystko wydawało się w porządku. Pomimo wysiłków poszukiwania oparcia w wierze, ogarniał mnie we-wnętrzny niepokój. Targały mną sprzeczne i zmienne uczu-cia. Brakowało mi wewnętrznego kompasu, który mógłby mi wskazać sposób, jak stawiać czoło trudom życia. Moją dobrą wolę i moje solenne postanowienia, by żyć po chrześcijań-sku, nadszarpywały konfl ikty i kłopoty w pracy, w rodzinie czy w kręgu przyjaciół. Ciągle miałam wrażenie, że ziemia osuwa mi się spod nóg. Ponieważ wychodziłam z założe-nia, że uczucia religijne są wyznacznikiem żywej wiary, nachodziły mnie wątpliwości natury religijnej. Ogarniała

8

SIŁA KONTEMPLACJI

mnie swoista rezygnacja na przykład wtedy, gdy religijne teksty przestawały mnie tak naprawdę poruszać. Zbliżałam się nieuchronnie do kryzysu wiary.

Przełom nastąpił po pierwszym udziale w rekolekcjach kontemplacyjnych. Poznałam tu zasady chrześcijańskiej medytacji, które zafascynowały mnie prostotą i bezpośred-niością. W tym miejscu pragnę serdecznie podziękować ojcu Franzowi Jalicsowi SJ za to, że pokazał mi tę wewnętrzną drogę i że mi w niej towarzyszył. Od tego momentu minęło już 25 lat, a ja sama towarzyszę teraz innym ludziom na drodze kontemplacji. To, że mogę przekazać wiedzę o formie modlitwy wyznaczającej kierunek mojemu własnemu życiu i oferującej oparcie, nadaje głębszy sens mojemu istnieniu. Pozwala mi to wciąż od nowa w ciszy doświadczać zba-wiennego działania Boga.

Współcześnie wiele osób poszukuje doświadczeń ducho-wych. Jednak to nie tradycja i nauka są tym, co przekonuje ludzi do religii, lecz doświadczenia osobiste. Wielki teolog Karl Rahner podał następującą prognozę dla chrześcijan: „Pobożny jutra to mistyk, czyli ten, kto czegoś doświadczył, inny nie ma racji bytu”. By móc zdobywać doświadczenia, które przekonują, potrzeba kierunku – wskazania konkret-nej drogi życia, którą człowiek może podążać na co dzień zgodnie z duchem czasu. Ci, którym blisko do Kościoła, i ci, którym do niego daleko, szukają często takich wskazówek w religiach Dalekiego Wschodu. Bogactwo kontemplacyjnej tradycji chrześcijaństwa pozostaje często nieznane. W książ-ce tej chciałabym wyciągnąć je na światło dzienne i ukazać tkwiącą w nim zbawienną siłę.

W kolejnych rozdziałach omówię najpierw defi nicje po-jęć, źródła pochodzenia chrześcijańskiej medytacji, by na ko-

9

JAK PRZYBLIŻYĆ TEMAT?

niec przejść do konkretnych praktyk medytacyjnych. Naszą postawę życiową określa dziś często dążność do szybkiego i niezakłóconego niczym posuwania się naprzód. Podczas kursów medytacyjnych dostrzegłam, że taka tendencja ujaw-nia się także w trakcie kontemplacji. Jednak tu człowiek nie może i nie powinien niczego przyspieszać. Przeciwnie, jeśli pominie drobne, lecz istotne kroki, po to by możliwie szybko dotrzeć do istoty rzeczy, droga medytacji zostanie zablokowana. Dlatego też moim celem stało się opisanie konkretnych małych kroków, pozwalających odnajdywać podstawowe postawy kontemplacyjne. Przyjmując te po-stawy, człowiek otwiera się na moc płynącą z medytacji. Zbawienne skutki opisuję na końcu każdego rozdziału. Nie należy jednak żadnej z podstawowych postaw kontempla-cyjnych traktować odrębnie. Trzeba je postrzegać jako ele-menty całości, z których jest ona zbudowana, zazębiają się one bowiem nawzajem i uzupełniają.

Towarzyszenie innym ludziom podczas rekolekcji do-starczyło mi intrygującej wskazówki, tej mianowicie, że istnieją pokłady ukrytych czynników mogących zablokować zdolność do medytacji. To, co dzieje się w ciszy, i to, czego człowiek wewnętrznie doświadcza podczas medytacji, nie jest widoczne na zewnątrz. Niebezpieczeństwo tkwi w tym, że podczas medytacji można się zagubić w gąszczu własnych myśli, wyobrażeń i wewnętrznych obrazów, i że ostatecznie wszystko znów krążyć będzie wokół dawnych problemów. Opisane nieporozumienia mogą przyczynić się do rozpozna-nia przeszkód na drodze medytacji, do ich omijania i odnale-zienia jasnego kierunku. Na samym końcu daję wskazówki, jak można się umocnić w postawie kontemplacyjnej.

10

SIŁA KONTEMPLACJI

11

JAK PRZYBLIŻYĆ TEMAT?

Część I

Podstawy

12

SIŁA KONTEMPLACJI

13

DEFINICJE POJĘĆ

Rozdział 1

Defi nicje pojęć

KONTEMPLACJA

Kontemplacja to nic innego jak tajemne, spokojne (pacifi ca) i miłosne udzielanie się Boga.

Jan od Krzyża, Noc ciemna I 10,6

Kontemplacja określa chrześcijańską drogę mistyczną. Pod pojęciem mistyki rozumiemy dążenie do jedności z Bo-skim bytem (unio mystica) nie poprzez poznanie rozumowe, lecz dzięki wewnętrznemu doświadczeniu i bezpośredniemu przeżywaniu. Kontemplacja jest traktowana jako dar Boga, którym człowiek nie może ani zarządzać, ani dysponować. Przyjmuje on w postawie „niech się dzieje” i „niech na mnie działa” („niech mi się stanie”) to wszystko, co jest, i co pozwala odzyskać spokój woli, umysłu i uczuć. Wielu wy-snuwa stąd wniosek, że kontemplacja jest czymś pasywnym. W rzeczywistości jednak człowiek przyjmuje nie postawę bierności, lecz postawę gotowości, zachowując czujność, przepełnioną żywotnym zainteresowaniem i nieprzerwaną

14

PODSTAWY

obecnością, i otwiera się na to, co dzieje się tu i teraz1. Po-stawa uważna, zwrócona na Boga, otwarta na pojednanie i cierpienie toruje ścieżkę kontemplacji.

Pochodzące z łaciny słowo „kontemplacja” składa się z dwóch członów: con oznaczającego „z, razem” i templum oznaczającego tyle, co „miejsce święte świętych”. W kon-templacji chodzi o to, by samemu stać się świątynią, miesz-kaniem Boga. Istnienie tego świętego miejsca poświadcza wielu świętych, nazywając je w rozmaity sposób. I tak św. Paweł mówi: „żeście świątynią Boga i że Duch Boży mieszka w was” (1 Kor 3,162). Teresa z Ávili nazywa je „twierdzą wewnętrzną”, „mieszkaniem dusz”, a Mistrz Eckhart „przebłyskiem Bożego”. Właśnie na ten przebłysk Bożego, na Ducha Świętego, który mieszka w człowieku, kieruje się medytujący.

Jest wiele różnorodnych określeń na opisanie pobożności medytacyjnej: modlitwa kontemplacyjna, modlitwa Jezuso-wa, modlitwa serca, modlitwa nieustająca, modlitwa skupie-nia, modlitwa ciszy czy też tak zwana modlitwa prostoty. Każ-de z tych określeń wysuwa na plan pierwszy jakiś określony aspekt modlitewny. Modlitwa Jezusowa stawia w centrum imię Chrystusa. Modlący się próbuje skierować swoją uwagę połączoną z oddychaniem na imię Jezusa Chrystusa. Modlitwa serca pochodząca z Kościołów Wschodnich wywodzi się od pewnej daleko idącej wskazówki mnichów, którzy zalecali, by podczas modlitwy Jezusowej kierować uwagę połączoną

1 Por. Franz Jalics, Rekolekcje kontemplatywne, przeł. J. Bolewski, WAM, Kraków 2007, s. 30.

2 Wszystkie cytaty biblijne pochodzą z: Pismo Święte Starego i No-wego Testamentu, wyd. 3 popr., Pallottinum, Poznań–Warszawa 1980 – przyp. tłum.

15

DEFINICJE POJĘĆ

z oddychaniem na serce bądź cały czas rozważać w swoim sercu Jego imię. Teresa z Ávili podsumowała jedną z części swoich wskazówek modlitewnych pojęciem modlitwy we-wnętrznej albo inaczej modlitwy skupienia. W pojęciu modli-twy nieustającej (wywodzącej się z 1 Tes 5,17: „nieustannie się módlcie!”) wyraża się to, że modlitwy nie ograniczają się do jakichś określonych pór dnia czy roku, lecz że człowiek powinien nieustannie łączyć się w swoim wnętrzu z Jezusem.

Wspólne dla wszystkich tych określeń jest to, że modlący się nie kieruje uwagi na swoje myśli, na teksty czy obrazy, lecz w łączności z jakimś słowem zwraca się ku teraźniej-szości, w której doświadcza tu i teraz obecności Boga. Wizje czy podobne sprawy są w tym wszystkim nieistotne.

MEDYTACJA CHRZEŚCIJAŃSKA

Dziś mówienie o medytacji stało się bardzo popularne. Zatem i ja, co całkiem oczywiste, używam tego określenia i mam wtedy na myśli modlitwę kontemplacyjną. Proszę o wyrozumiałość, jeśli w tej książce nie poczynię precyzyj-nego rozróżnienia i będę używać obu pojęć jako synonimów. Jest moim życzeniem, by mówić współczesnym językiem i dzięki temu ułatwić innym dostęp do chrześcijańskich form medytacji. Nie chciałabym jednak rezygnować z określenia modlitwa, ponieważ wyraża ono dla mnie osobistą relację do Boga. Medytacja natomiast nie musi mieć konotacji re-ligijnych. Dziś rozumie się pod tym pojęciem prawie każ-dą postać refl eksji czy skupienia. Określenie „medytacja chrześcijańska” ma natomiast podkreślić związek z chrze-ścijaństwem.

16

PODSTAWY

Motywacje dla podjęcia chrześcijańskiej medytacji zmie-niły się z biegiem czasu. Na początku IV wieku mnisi po-szukiwali w prostej modlitwie czystości serca, a poprzez to jedności z Bogiem. W naszych czasach, oferujących tysiące możliwości, rośnie w człowieku, który w zalewie bodźców z ledwością jest w stanie wszystkie je odbierać i przepraco-wywać, tęsknota za prostą, zwykłą egzystencją w obecności Boga. Dopiero wówczas można bowiem odnaleźć spokój bez presji zmuszającej do podejmowania kolejnych wysiłków oraz punkt zaczepienia dla życia w głębszym wymiarzeistnienia.

TERAŹNIEJSZOŚĆ

Pewnego razu jedna z uczestniczek „Dni ciszy” zapytała mnie znienacka o to, co właściwie mam na myśli, mówiąc „być w teraźniejszości” czy „doświadczać teraźniejszości”. Wtedy byłam tym pytaniem skonsternowana. Pomyślałam sobie, że to pojęcie jest powszechnie znane w języku potocz-nym, więc każdy łatwo może je zrozumieć. W pierwszym impulsie odpowiedziałam: „Teraźniejszość jest tym, co jest w danym momencie”. Ta krótka defi nicja, która nade wszyst-ko stawia w centrum aspekt czasowy, nie oddaje jednak wymiaru duchowego. Martin Buber idzie dalej, twierdząc, że: „Teraźniejszość (…), prawdziwa i spełniona, istnieje tylko tak dalece, jak istnieją obecność, spotkanie, relacja. Tylko wtedy powstaje teraźniejszość, jeśli jesteś obecny”3.

3 Martin Buber, Das dialogische Prinzip, wyd. 8, Bleicher Verlag, Gerlingen 1997, s. 16.

17

DEFINICJE POJĘĆ

Teraźniejszość nie jest zatem tylko pojęciem czasowym, lecz pojęciem relacyjnym. W odniesieniu do medytacji ozna-cza to, że teraźniejszość powstaje dla medytującego wtedy, gdy ten wejdzie w relację ze sobą, a tym samym z duchem Bożym, który w nim mieszka (1 Kor 3,16).

Bóg, który objawia się jako „JESTEM, KTÓRY JESTEM” (Wj 3,14), daje jasno do zrozumienia, że jest Bogiem teraź-niejszości. Z tego wynika, że Boga doświadcza się w teraź-niejszości. A ponieważ istnieje tylko jedna teraźniejszość, zwrócenie się ku niej jest zawsze zwróceniem się do obecno-ści Boga, nawet jeśli człowiek nie pojmuje jej w taki sposób. Nie istnieje więc teraźniejszość z Bogiem i teraźniejszość bez Boga.

Spotkanie z teraźniejszością jest możliwe, jeśli sam czło-wiek jest obecny i gotowy zdać się na to, co jest. O kimś, kto wprawdzie jest obecny fi zycznie, jednak błądzi gdzieś myślami, mówi się, że jest nieobecny. Jest „gdzie indziej” i postrzega innych obecnych adekwatnie do swego stanu w sposób ograniczony. Dokładnie tak samo medytujący bę-dzie postrzegał Bożą teraźniejszość w sposób ograniczony, gdy jego uwaga będzie znajdować się „gdzie indziej”.

POSTRZEGANIE4

W istocie rzeczy w medytacji chodzi o postrzeganie. Z tego powodu jest ono podstawowym pojęciem duchowej drogi. Postrzeganie następuje poprzez narządy zmysłów:

4 Por. Franz Jalics, Rekolekcje kontemplatywne, s. 25–33.

18

PODSTAWY

skórę, oczy, uszy, usta i nos, a to możliwe jest tylko tu i teraz. Ono wiąże uwagę medytującego z teraźniejszością i dzięki niemu dopiero możliwe staje się jej doświadczenie. Czło-wiek uświadamia sobie tylko to, co postrzega. Pewna kobie-ta opowiedziała mi kiedyś, że w ogóle nie była świadoma tego, że nadeszła już wiosna. W ciemności jeździła do pracy, a wieczorem, kiedy znów robiło się ciemno, wracała do domu. Ponieważ nie zauważyła zmian w przyrodzie, nie uświadomiła sobie także, że zmieniała się pora roku. Tu widać wyraźnie: „Zauważać, być świadomym, istnieć i być w obecności to praktycznie synonimy”5.

Po postrzeganiu następuje myślenie o tym, co zostało postrzeżone, i ostatecznie, adekwatnie do myśli, rozpoczy-na się postępowanie. Ekonomizacja naszego czasu („czas to pieniądz”) przynosi ze sobą dążność do maksymalnego wykorzystania siły roboczej, a nawet optymalizowania jej potencjału w czasie wolnym. Ciągle więcej, ciągle lepiej, ciągle szybciej, ciągle taniej, ciągle efektywniej, brzmią nowe slogany. Skutkiem jest stale utrzymująca się krzątani-na. Ledwie człowiek coś postrzega, już myśli, ocenia, anali-zuje, kalkuluje, planuje i urzeczywistnia. Postrzega wszystko krótko, pobieżnie i powierzchownie – także siebie samego. A przecież to postrzeganie otwiera mu drogę do tego, by zbli-żyć się do Boga. Medytację można nazwać szkołą postrzega-nia, w której myślenie i działanie nie znajdują się w centrum uwagi.

Na drodze do Boga nie trzeba wykazywać się zdrowym rozsądkiem i wielkimi aspiracjami. Jezus chwali Ojca, któ-ry nie objawia „tych rzeczy” mądrym i roztropnym, lecz

5 Por. tamże, s. 30.

19

DEFINICJE POJĘĆ

prostaczkom (Mt 11,25). To prostaczkowie, małe dzieci są tymi, którzy potrafi ą postrzegać trzeźwo i uważnie. To szcze-gólnie oni są tymi, którzy otwierają się na Bożą obecność. Maluczkich i prostaczków daje Jezus za przykład: „Jeśli się nie odmienicie i nie staniecie jak dzieci, nie wejdziecie do królestwa niebieskiego” (Mt 18,3). Wzywa człowieka, by nie żył tylko myślami i czynami, lecz zrobił w swoim życiu miejsce dla prostego, nieograniczonego postrze-gania.

209

SPIS TREŚCI

Spis treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Jak przybliżyć temat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Część IPODSTAWY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1 Defi nicje pojęć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Kontemplacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Medytacja chrześcijańska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Teraźniejszość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Postrzeganie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2. Początki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213. Co niesie ze sobą medytacja? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Część IIPRAKTYKA MEDYTACYJNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

1. Uwarunkowania zewnętrzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312. Postrzeganie dłoni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363. Medytacja jednym słowem – „tak” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434. Imię Maryi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475. Imię Jezusa Chrystusa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

210

SIŁA KONTEMPLACJI

Część IIIPOSTAWA KONTEMPLACYJNA I JEJOZDROWIEŃCZE DZIAŁANIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

1. Postawa uważności: koncentrować się na tym, co jest . . . 57Konkretne kroki prowadzące do postawy uważnej . . . . . 60Przykład . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66Niebezpieczeństwo ulegania stałej presji czasu i osiągnięć . . 68Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71Działanie ozdrowieńcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

2. Postawa otwartości: ukierunkowanie na Boga . . . . . . . . . 83Konkretne kroki prowadzące do postawy ukierunkowanej na Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Przykład . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

Niebezpieczeństwo wyłącznego skupienia się na sobie . . 96Międzyludzkie stosunki zwierciadłem naszego stosunku do Boga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Działanie ozdrowieńcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1073. Postawa przebaczenia: być gotowym na pojednanie . . . . 115

Komu powinno się wybaczyć? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118Konkretne kroki prowadzące do przebaczenia . . . . . . . . 122Przykład . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131Co może zablokować gotowość do pojednania . . . . . . . . 134Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137Działanie ozdrowieńcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142

4. Postawa gotowości na cierpienie: wyjść naprzeciw cierpie-niu i unieść je . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .147

Decydująca różnica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Co konkretnie oznacza „nieść swój krzyż” w medytacji? 152

Co się dzieje podczas medytacji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156Jak wyjść w medytacji na spotkanie cierpieniu, by możliwa stała się przemiana? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160

211

SPIS TREŚCI

Przykład . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165Co może zablokować uzdrowienie? . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Potencjalne nieporozumienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176Działanie ozdrowieńcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181

Część IVCO WZMACNIA ŻYCIOWĄ POSTAWĘ KONTEMPLACYJNĄ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189

Wnioski końcowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205Bibliografi a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

cena det. 29,00 zł cena det. 29,00 zł

Patronat medialnyPatronat medialny

www.wdrodze.pl

SIŁA

KO

NTE

MPL

ACJ

I

ISBN 978-83-7033-967-8

Kat

rin S

eeth

aler

Karin Seethaler, absolwentka pedagogiki specjalnej i teologii, współpracowała prawie pięć lat z Franzem Jalicsem SJ w domu rekolekcyjnym w Gries, od 1993 roku prowadzi kursy na temat rekolekcji kontemplatywnych. Obecnie pracuje też jako terapeutka kobiet na stanowiskach kierowniczych.

SIŁA KONTEMPLACJIULECZY NAS CISZA

Karin Seethaler

Wielu z nas poszukuje duchowych doświadczeń, sięgając często do tradycji religii dalekowschodnich. Karin Seethaler – przeciw-nie – kieruje nasz wzrok ku bogactwu kontemplacyjnych trady-cji chrześcijaństwa i podkreśla leżącą w nich siłę terapeutyczną. W swojej książce ukazuje kolejne kroki odnajdywania głównych postaw kontemplacyjnych, do których należą:

� postawa uważności � postawa otwartości � postawa przebaczenia � postawa gotowości na cierpienie.

Wskazuje, jak można realizować te postawy w codziennym życiu.