Rembrandt van Rijn I Samson i Dalila I Samson and Dehlah I 1628

OPERA WROCŁAWSKA ~

INSTYTUCJA KULTURY SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA DOLNOSLĄSKIEGO

WSPÓŁPROWADZONA PRZEZ MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO

EWA MICHNIK DYREKTOR NACZELNY I ARTYSTYCZNY

SAMSON I DALILA SAMSON ET DALILA

CAMILLE SAINT-SAENS

SPEKTAKL OPEROWY W 3 AKTACH W KOPRODUKCJI Z TEATRO

COMUNALE Dl BOLOGNA, OPERA ROYAL DE WALLONIE LltGE

ORAZ FONDAZIONE TEATRO LIRICO GIUSEPPE VERDI Dl TRIESTE

OPERA SPECTACLE IN 3 ACTS IN CO-PRODUCTION

WITH TEAT RO COMUNALE Dl BOLOGNA, OPtRA ROYAL DE WALLONIE LIEGE

AND FONDAZIONE TEATRO LIRICO GIUSEPPE VERDI Dl TRIESTE

FERDINAND LEMAIRE LIBRETIO

WEIMAR, 1877 PREMIERA I PREMIERE

WARSZAWA, 1903 PREMIERA POLSKA I POUSH PREMIERE

PREMIERA OPEROWA Z GWIAZDĄ I OPERA PREMIERE WITH A GUEST STAR

J PTI FR 3 IV 2009 I 1900

SO ISA 41V2009 l 1900

ND I su 5 I V 2 009 I 1700

CZAS TRWANIA SPEKTAKLU 180 MIN. I DURATION 180 MIN 2 PRZERWY I 2 PAUSES

SPEKTAKL WYKONYVVANY JEST W JĘZYKU FRANCUSKIM

Z POLSKIMI NAPISAMI I FRENCH LANGUAGE VERSION WITH POUSH SURTITLES

TŁU MACZENIE LIBRETIA NA TABLICACH ŚWIETLNYCH UBRETIO TRANSLATION ON THE PROJECTION SCREEN - JOLANTA JUCHYMIUK

SAMSON I DAL ILA I SAMSO N ET DALILA

OBSADA I CAST

SAMSON

ANTONELLO PALOMBI* *

STEVEN HARRISON**

DALI LA I DE LILAH

ELŻBIETA KACZMARZYK-JANCZAK

EDYTA KULCZAK*'

IRYNA ZHYTYNSKA

ARCYKAPŁAN I THE HIGH PRIEST

MARIUSZ GODLEWSKI*

STANISLAV KUFLYUK

ABIMELECH

ZBIGNIEW KRYCZKA

ŁUKASZ ROSIAK

* gościnnie I guest

*' gośc specjalny I spe(lal guest

STARZEC HEBRAJSKI I AN OLD HEBREW

WIKTOR GORELIKOW

DAMIAN KONIECZEK

POSEŁ FILISTYNÓW I A PHILISTINE MESSENGER

ANDRZEJ KALININ

EDWARD KULCZYK

DWAJ FILISTYNI I TWO PHILISTINES

RAFAŁ MAJ2NER

TOMASZ RUDNICKI

JANUSZ ZAWADZKI

SOLIŚCI , ORKIESTRA, CHÓR I BALET

OPERY WROCŁAWSKIEJ, STATYSCI

SOLOISTS, ORCHESTRA, CHOIR AND BALLET

OF THE WROO:AW OPERA, SUPERNUMERARIES

Dyrekcji! zast rzega sobie prawo do zmian w obsadach. I The current cast are subjec t to change.

2

REAL IZATORZY i PROOUCERS

REALIZATORZY I PRODUCERS

CHIKARA IMAMURA KIERO 'NICTWO MUZYCZN E, DYRYGENT I MUSICAL DIRECTION, CONDUCTOR

TADEUSZ ZATHEY WSPÓŁPRACA UZYCZNA I MUSICAL COOPERATION

MICHAŁ ZNANIECKI INSCENIZACJA I REŻYSERIA I STAGE DIRECTION

TIZIANO SANTI DEKORACJE I STAGE DESIGNS

ISABELLE COMTE KOSTIUMY I COSTUME DESIGNS

ALINE NARI CHO RE OGRAFIA I CHOREOGRAPHY

MAŁGORZATA ORAWSKA PRZYGOTOWANIE CHÓRU I CHORUS MASTER

BOGUMIŁ PALEWICZ REŻYSER IA $WIATEŁ I LIGHTING DESIGNS

ZOFIA DOWJAT, HANNA MARASZ ASYSTENT REZYSERA I ASSISTANT TO THE STAGE DIREC TOR

ADAM FRONTCZAK, JULIAN ŻYCHOWICZ INSPICJENT I DEPUTY STAGE MANAGER

RAFAŁ OLBIŃSKI PLAKAT I POSTER

3

SAMSON I DALILA I SAMSON FT DALI LA

ODWIECZNY KONFLIKT DWÓCH KULTUR THE ETERNAL CLA)H OF TWO CULTU RE S

51:.0WO OD INSCENIZATORA MICHAl:.A ZNAN IECKIGO

A WORD FROM THE STAGE DIRECTOR MICHAŁ ZNANIECKI

Kiedy pracowałem nad tym przedstawieniem w Bolonii z Jose Curą, który

śpiewał Samsona, obaj mieliśmy to samo skojarzenie - jest to opowieść

o terroryście. Jak wielu fanatycznych fundamentalistów Samson ginie, ale

zabija przy tym swoich wrogów.

W operze Saint-Saensa nie szukam jednak nachalnych aluzji do współ­

czesności. Spektakl rozgrywa się na dwóch poziomach, gdyż opowiada

o konflikcie dwóch kultur. Najeźdżcy Filistyni są przedstawicielami nowej

cywilizacji, Hebrajczycy reprezentują kulturę prostych wartości. Filistyni

są koturnowo podwyższeni, ich stroje świadczą o rozwiniętej technologii,

w ubraniach Hebrajczyków zastosowałem proste wiązania, biel i czerń lnu.

Poprzez metafory i cytaty sugeruję, iż zdarzenia mogły rozgrywać się

w różnym czasie. W historii ludzkości cywilizacje bardziej rozwinięte ciągle

pragnęły podporządkować sobie tych, których uważały za barbarzyńców.

Tak było u zarania dziejów i w starożytnym Rzymie, epokach kolonialnych

i tak jest teraz. Można też spojrzeć na tę opowieść jak na futurologiczną

przepowiednię science-fiction.

Stworzyłem świat po cywilizacyjnej zagładzie, a fragmenty zniszczonej

kultury żydowskiej pojawiają się we wszystkich aktach. Scena uwiedzenia

Samsona odbywa się w rytualnym basenie używanym przez kobiety żydow­

skie. Dalila wykorzystuje też szczątki ślubnego baldachimu, dzięki czemu

łatwiej zdobywa Samsona. Robi to w sposób prześmiewczy, ale on tego

nie zauważa. Dalila to kobieta wyrachowana i zimna, mści się okrutnie,

gdyż jej miłość została zraniona. Walczy o władzę, jest bardziej kochanką

Arcykapłana niż Samsona. Udaje namiętność, by osiągnąć cel, a jej przesadną

emocjonalność, udawaną erotykę dobrze oddaje muzyka. Scena bachanalii

z ostatniego aktu pokazuje zaś klęskę Samsona. Pozbawiłem ją wyuzdania,

4

ODWIECZ NY KON FLIKT DWÓCH KU LTU R I THE ETERNAL CLASH OF TWO CULTURES

bo nie odnalazłem go w muzyce. Jest to czas mordu na Hebrajczykach,

którym Samson nie jest w stanie pomóc, ponieważ utracił swą siłę. Prag­

nąłem też uszanować oratoryjny charakter dzieła. Dotyczy to zwłaszcza

scen chóralnych. Pewna dramaturgiczna statyczność jest tu uzasadniona,

bo nic nie powinno odbierać przyjemności słuchania muzyki Saint-Saensa.

When I was worki ng on th1s performance in Bologna w1th Jose Cura, who sang

Samson, we both made the same associat1on , that this is the tale of a terrorist

As is the case wi th many fanatical fundamenta lists, Samson dies, yet in do1ng

so he kills his enemies.

I do not, however, in the opera of Sa int-Saens seek blatant allusions to the

present The spectacle works on two levels, si nce it te l Is of a conflid between

two cultures. The invad1ng Ph ilist1nes are represen tat1ves of a new civi lisati on,

the Hebrews of a culture of si mple val ues Human history has seen civilisat1ons

more developed than th is that desired stili to subordinate those considered

barbarians. So it was at the dawn of history in ancient Rom e, so too in the colo­

n1al eras and so too now.

I have created a world following the extermination of a civil1sat1on , and frag­

ments of that Jewish cu lture destroyed appear in every act The scene in which

Samson is seduced takes place 1n a ritual pool used by Jewish women Del ilah

rnakes use too of the remains of a wedd1ng baldach1n, wi nning Samson the more

eas 1l y for 1t. She does so in a rnanner mocking, though he is unaware of this

Del ilah is a woman calculating and cold and takes a cruel revenge fo r the woun ­

ding of her heart The bacchanal ia scene of the fina! act shows the defeat of

Samson I deprived th1s of debauchery for I found none in the music. Th is is a time

of murd er for the Hebrews, whom Samson is in no condition to a1d, his strength

lost I w ished to respect too the cha racter of orator io the work possesses, this

parti cularly in the choral scenes A certain dramatic stabili ty 1s here 1ust1f ied as

nothing should detract from the pleasure of listening to the music of Saint-Saens.

Redak cja I Ed1ted by Jace k Marczyński

5

SAMSON I DALILA I SA SO N ET DALILA

KOBIETA ZŁA, ALE JAKŻE POCIĄGAJĄCA A WOMAN MALICIOUS OF MUCH ALLURE

JACEK MARCZYŃSK I

„Sądzę, że DALILA pozostanie moim głównym dziełem" - napisał Camille

Saint-Saens w liście do jednej z genewskich gazet po zakończonym sukce­

sem wystawieniu jego opery w 1891 roku. Dodał także znamienne zdanie:

„Więksi ode mnie też mają swoje szczytowe pozycje, których poziomu

nigdy nie powtórzyli". Istotnie, spośród 13 oper Saint-Saensa wszystkie

- z wyjątkiem Samsona i Dalili- szybko zniknęły ze sceny. Z całego zaś boga­

tego i zróżnicowanego dorobku kompozytorskiego popularnością cieszą

się głównie utwory drobniejsze jak wirtuozowski popis dla skrzypków

Introdukcja i rondo capricioso, również Taniec szkieletów oraz Karnawał

zwierząt, z którego pochodzi umierający na scenie łabędź. Od stu laty

wcielają się w niego najsłynniejsze primabaleriny.

ROLA WYMARZONA DLA VIARDOT

Nieprzypadkowo pisząc o swej najlepszej operze Camille Saint-Saens użył

tylko imienia Dalili. Korzystając z XVI rozdziału Księgi Sędziów, skąd

zaczerpnął najważniejsze epizody z dziejów Samsona, najważniejszą boha­

terką uczynił jednak Dalilę. Stala się pierwszoplanową postacią, której

przypisał aż trzy arie. W finale aktu I zaczyna kusić Samsona harmonicznie

urozmaiconą melodią (Printemps qui commence). Akt li przynosi zmysłowe

wyznanie Amour! viens aider ma faib/esse, pozwalające ukazać czar mezzo­

sopranowego głosu, potem zaś następuje najsłynniejszy fragment opery

Mon coeur s'ouvre a ta voix. Ta aria przemienia się we wspaniały duet

miłosny, w którym słabnie opór Samsona. Dalila jest jednym z najwspanial­

szych czarnych charakterów w całej historii opery. Marzy o władzy, mści

się za to, iż kiedyś Samson odtrącił jej miłość. Potem zaś triumfuje, widząc

go pokonanego i upokorzonego. Komponując dla Dalili kompozytor

myślał o słynnej Pauline Viardot. Pochodziła z wielkiego śpiewaczego

6

KOBIETA ZlA, ALE JAKŻE POCIĄGAJĄCA I A WOMAN MALICIOUS OF MUCH ALLURE

klanu - ojciec, Manuel Garcia był tenorem, siostra - zmarła przedwcześnie

i tragicznie Maria Malibran to najwspanialszy sopran epoki, a brat Manuel

Garcia Jr. to sławny baryton. Nazwisko Viardot otrzymała po mężu, dyrek·

torze Theatre-ltalien w Paryżu. Saint-Saens nie był pierwszym kompozyto­

rem, który uległ urokowi jej mezzosopranu. Berlioz opracował dla niej

na nowo Orfeusza i Eurydykę Glucka, Meyerbeer stworzył postać Fides

w operze Prorok, Gounod skomponował Sapho, a Chopin, u którego brała

lekcje gry, zgodził się, by na koncertach śpiewała jego mazurki ozdobione

tekstami trzeciorzędnego poety, Louisa Pomeya . „Rola Dalili była dla

niej wymarzona" - napisał Camille Saint-Saens . Niestety, gdy po licznych

perturbacjach zaczęły konkretyzować się projekty prapremiery Samsona

i Dalili, Pauline Viardot zakończyła już k arierę sceniczną.

Najsłynniejsza opera Saint-Saensa rodziła się długo. Do pierwszych

szkiców kompozytor zabrał się w latach 60. Miał 33 lata, ale był j uż we

Francji ważną postacią. Ja kż e zresztą mogło być inaczej w przypadku

kogoś, kto w paryskiej Sal le Pleyel z recitalem wystąpił w wieku 1 O lat. Od

dziecka objawiał zresztą rozliczne talenty. Urodził się w 1835 roku,

wychowany był przez matkę i ciotkę, ojciec zmarł, gdy syn miał zaledwie

trzy miesiące. Gry na pianinie uczył się od drugiego roku życia; Francuska

Biblioteka Narodowa ma w zbiorach utwór skomponowany w 1839 roku

przez czteroletniego Camille'a Saint-Saensa. Jako siedmiolatek władał

łaciną, jako młodzieniec studiował geologię, archeologię, botanikę, kolek­

cjonował motyle, jego specjalnością była też matematyka. Jako człowiek

dorosły pisywał rozprawy z dziedziny filozof ii, akustyki czy okultyzmu.

Mimo rozległych zainteresowań pozostał przy muzyce . Po dogłębnych

studiach w Konserwatorium Paryskim, objął posadę organisty w kościele

Saint-Merry w Paryżu, potem przeniósł się do świątyni Saint-Madeleine.

W latach 60. pracę tę łączył z licznymi podróżami po Europie. Występował

jako pianista, organista oraz dyrygent i oczywiście komponował. Jego utwo­

ry pojawiały się w paryskich programach koncertowych od połowy lat 50.

Samson i Dalila miała być jego drugą operą. W 1865 roku ukończył

Srebrzysty głos (Le timbre d'argent), który musiał czekać 12 lat, nim wszedł

SA MSON I DA LILA I SAMSON ET DA LIL A

na scenę. Kolejnemu utworowi los także nie sprzyjał. W 1868 roku przedsta­

wił li akt Samsona„. na prywatnym przesłuchaniu, w którym wziął m.in.

udział pianista i kompozytor Anton Rubinstein. „Audytorium było zmrożone

- zanotował potem Saint-Saens. - Nie padł najmniejszy komplement,

nawet słowa grzecznościowe nie zostały skierowane pod adresem autora„.".

SUKCES OGROMNY, ALE BEZ PERSPEKTYW

Wybuch wojny francusko-pruskiej w 1870 roku przerwał jego operowe

plany. Działania wojenne, a potem rewolucyjny bunt komunardów

w Paryżu przeczekał w Londynie. Gdy sytuacja unormowała się, wrócił

i rzucił się w wir obowiązków. Stworzył m.in. Societe Nationale de Musique,

którego celem było propagowanie współczesnej muzyki francuskiej,

a jako kompozytor bardziej skłaniał się ku dziełom symfonicznym i kameral­

nym. Być może zapomniałby o Samsonie i Dalili, gdyby nie naciski Liszta,

którego zdanie niezwykle cenił. Kiedy przedstawił mu swój pomysł, ten

obiecał wystawienie opery w Weimarze.

Liszt słowa dotrzymał, prapremiera - po niemiecku - odbyła się 2

grudnia 1877 roku w weimarskim Hoftheater. „Sukces był ogromny, niestety

bez perspektyw" - napisał potem Saint-Saens. Niewiele pomogło wykona­

nie koncertowe wersji francuskiej w Brukseli, ani kolejna inscenizacja

niemiecka w 1882 roku w Hamburgu. Sytuacja zmieniła się dopiero osiem lat

później, po wystawieniach opery w Rouen, w paryskim Theatre-Lyrique,

potem zaś w Genewie (1891) i Florencji (1892). Wreszcie w listopadzie

1892 roku odbyła się zakończona triumfem premiera w Operze Paryskiej.

Czekając na sukces Samsona i Dalili Camille Saint-Saens wprowadził

na scenę pięć innych oper, których tytuły nic nam dziś nie mówią, może

z wyjątkiem odgrzebanego w 2002 roku w Barcelonie dla Montserrat

Caballe Henryka VIII, w którym ta primadonna wcieliła się w Katarzynę

Aragońską. Czas od ukończenia Samsona i Dalili do jego paryskiego

triumfu nie był zresztą łatwy dla Saint-Saensa. W 1878 roku w odstępie

zaledwie kilku tygodni zmarli jego dwaj mali synowie. Trzy lata później

rozstał się z żoną, choć nigdy formalnie nie przep rowadził z nią rozwodu.

8

KOBIETA ZŁA, ALE JAKŻE POC IĄGAJĄCA I Ą WOMAN MALIC IOUS OF MUCH ALLURE

Francesco Morone I Samson i Dalila I Samson and Deli lah I XVI w. I 16 th century

Po śmierci ukochanej matki w 1888 roku załamał się. Leku na depresję

szukał w podróżach - do Ameryki Południowej, na Cejlon, a zwłaszcza do

Afryki i na Bliski Wschód, gdzie znajdował inspiracje muzyczne. Słychać je

choćby w V koncercie fortepianowym F-dur z oryginalnymi motywami arabski­

mi w drugiej części utworu. Nie ma ich jeszcze natomiast w Samsonie i Dalili.

Tu orientalna stylizacja w scenie bachanalii z Ili aktu nie różni się od konwen­

cjonalnych egzotycznych ozdobników spotykanych w XIX-wiecznej operze

francuskiej, by wspomnieć Afrykankę Meyerbeera lub Lakme Delibesa.

WAGNEROWSKIE METODY, STYL WŁASNY

Wartość Samsona i Dalili polega na czym innym, Saint-Saens odważył się

stworzyć operę o temacie biblijnym. Przed nim uczynił to Rossini (Mojżesz

w Egipcie) czy Verdi (Nabucco), ale w latach 60. ubiegłego stulecia oba te

9

SAMSON I DALILA I SAMSON ET DALILA

dzieła nie były już grywane, wróciły dopiero w naszych czasach. Saint-Saens

początkowo zresztą skłaniał się ku oratorium, dopiero poeta Ferdinand

Lemaire, ożeniony z jedną z jego kuzynek, namówił go na operę i dostarczył

libretto.

Wielu krytyków zarzuca Samsonowi i Dalili niekonsekwencję formalną.

Oratoryjny charakter dzieła rzeczywiście jest tu dostrzegalny, ale tylko

w akcie I, będący wielkim chóralnym freskiem. Akt li ze wspaniale nakreś­

loną postacią Dalili, jest już typową operą i to najwyższej próby. Napięcie

emocjonalne, jakie w muzyce przekazał Saint-Saens, przywodzi na myśl

Aidę, zwłaszcza że Dalilę oraz verdiowską Amneris łączy odrzucona miłość

i chęć zemsty. W akcie Ili po pełnej bólu scenie ukazującej pokonanego

Samsona, kompozytor kontynuuje tradycje francuskiej grand opera. Mamy

więc efektowną scenę taneczną (bachanalię) oraz zniszczenie świątyni.

Dla XIX-wiecznej publiczności paryskiej opera musiała być zapierającym

dech w piersi widowiskiem. Kompozytorzy prześcigali się w pomysłach

scenicznych bitew (Hugenoci Meyerbeera) lub wielkich scen zbiorowych

jak w finale Żydówki Halevy'ego. Samson grzebiący Filistynów pod murami

świątyni doskonale przystaje do tej konwencji.

Saint-Saens bywa nazywany eklektykiem i konserwatystą. To niespra­

wiedliwa opinia wobec twórcy, który otwarty był na nowe prądy. Żyjąc

w czasach, kiedy tworzyli tak różni twórcy jak Berlioz i Meyerbeer, Liszt

i Wagner, Debussy i Richard Strauss, Strawiński i Satie, Saint-Saens każdemu

przyglądał się z uwagą. Najbardz iej jednak cenił tych, kt órzy wytyczając

nowe kierunki, szanowali tradycję. Dlatego stał się zagorzałym zwolen­

nikiem Richarda Wagnera „Wszystkie moje opery- pisał Saint-Saens - były

komponowane według tego samego klucza, z grubsza polegającego na

zastosowaniu metod wagnerowskich, które są zgodne z moją naturą.

W wielu jednak punktach zachowałem swój sposób widzenia, a zwłaszcza

mój własny styl". Wpływy mistrza z Bayreuth dostrzegalne są zwłaszcza

w hieratycznie prowadzonej dramaturgii Samsona i Dalili, w zdarze­

niach płyn ących we własnym, spowolnionym czasie. Saint-Saens dodaje

jednak francuską barwę orkiestry, włoską urodę melodii oraz tradycje

10

KOBIETA ZtA, ALE J AKŻE POCIĄGA JĄCA I A WOMAN MALICIOUS OF MUCH ALLURE

wielkiego baroku, słyszalne zwłaszcza w fudze chóru w I akcie. Popularna

w świecie opera Saint-Saensa w Polsce cieszyła się mniejszym zaintereso­

waniem. Po li wojnie światowej wystawiono ją dwukrotnie: w 1985 roku

w Operze Bałtyckiej w Gdańsku ze Stefanią Toczyską w roli Dalili oraz

w 1994 roku w Operze Wrocławskiej. Reżyserował Robert Skolmowski,

Dalilą była Ewa Podleś, Samsona podjął się zaśpiewać młody tenor Tomasz

Madej. Muzycznie spektakl przygotował Mieczysław Dondajewski, który

objął wtedy - na krótko - dyrekcję Opery Wrocławskiej. „Piękne brzmienie

orkiestry i chóru pod jego batutą - pisał Józef Kański - jak też umiejętne

budowanie dramatycznego napięcia, było dobrą wizytówką nowego

szefa". Reżyser zrezygnował z rodzajowości na rzecz uniwersalnej symbo­

liki, pokazującej wielowiekową tułaczkę narodu żydowskiego. W latach

1994-95 przedstawienie zagrano jednak tylko 9 razy.

*** " I be lieve that Delilah will remain my chief work, " wrote Camille Saint-Saens

in a letter to a Genevan newspaper following the successful staging of his

opera in 1891 And he added a telling sentence "Those greater than I have

too their crowni ng t1tles, levels they shall never agai n attain " Sure enough,

of the 13 operas of Saint-Saens, all - wi th the exception of Samson and Delilah

- soon vanished from the stage. Of all the wealth and variety of his work as

a composer, the popularity is largely enjoyed by smaller pieces, such as the vir­

tuoso display fo r v1olin1sts lntroduction et Rondo Capriccioso, Danse Macabre

and The Carnival of the Animals, from which the The Swan is taken with its dying

on stage; for one hundred years th1s has been portrayed by the most renowned

of prima ballerinas .

A DREAM ROLE FOR VIARDOT

lt is no accident that in writing of his greatest opera Camille Saint-Saens used

only the name Delilah . Though drawing upon the sixteenth chapter of the Book

of Judges for the most important episodes of the story of Samson. it was 1n

fact Delilah that he made his central character. She was the leading figure to

11

SAMSON I DALILA I SAMSON ET DALILA

Rembrandt van Rijn I Oślepienie Samsona I The Bli nding of Samson I 1636

whom he assigned a total of three arias in the f inale to Act I she begins to

tempt Samson with a harmonica lly vari ed melody ('Printemps qui commence' );

Act li brings the sensuous confession 'Amourl viens aider ma fai blesse', al lo­

wing th e magie of the mezzo-sopran o voice to be revealed; th ere later fol lows

the most famous fragment of the opera, 'Mon coeur s'ouvre a ta voix' _ Th is

aria metamorphoses into a splend id amorous duet, in wh 1ch the resis tance of

Samson grows weaker_ Delilah is one of th e most magn ifi cent dark characters

12

KOB IETA ZŁA , ALE JAKZE POC IĄGAJĄCA I A WOMAN MALIC IOUS OF MUCH ALLURE

in the entire history of opera_ She dreams of power and avenges herself upon

Samson for having once spurned her love She later triumphs, seeing him

defeated and humilia ted

As his Del ilah the composer saw the famed Pauline Viardot, one of a grand

elan of singers. Her father, Manuel Garcia, was a tenor, her sister, Maria Malibran,

who passed away prematurely and tragically, was the greatest soprana of the

era, and her brother, Manuel Garcia Jr, was a renowned baritone. The name

V1ardot she took after her husband, the director of the Theatre-ltalien in Paris.

Saint-Saens was not the fi rst composer to surrender to the spell of th is mezzo­

soprano_ For her Berlioz drew up a new Orpheus and Eurydice by Gluck, Meyerbeer

created the character of Fides in the opera The Prophet and Gounod composed

Sapho Chopin, from whom she took piano lessons, agreed to her singi ng his

mazurkas at concerts, embelli shed with texts by the third-rate poet, Louis

Pomey. "The rol e of De lilah was perfect fo r her," wrote Camille Sa int-Saens.

Unfortunatel y, by the t ime that plans for the premiere performance of Samson

and Delilah had begun to take shape, much disturbance interven ing , Pa uline

Via rdot had concluded her stage career_

The most fa mous opera of Saint-Saens had a drawn-out birth. Th e com­

poser set to work on the first drafts in the 60s. He was th en 33 years old,

though already an 1mportant figure in France. How could it be otherwise wi th

an individual perfo rmi ng rec1tals at the Parisian Sal le Pleyel at the age of ten /

Sin ce ch lldhood he had demonstrated his rna nifold ta lents. Born in 1835, he

was brought up by his mother and aunt, his father hav1ng passed away when

Cami lle was merely three months old He began learning the piano fro m his

second year; the French Nat ional L1brary has among its col lect ions a piece com­

posed in 1839 by the then four-year-old Sain t-Saen s_ As a seven-year-old he

had a good command of Lat in , as a young man he studied geology, archeology

and botany and col lected butterflies, whi le mathematics was also a specia lity.

As an adult he wrote treat ises on philosophy, acoustics and occult1sm Despite

these extens1ve interests, he rernained with music Fol lowing in -depth studies

at the Conservatoire de Paris, where he learnt from, arn ong others, the creator

of The Jewess , Halevy, he took up the position of organist at the Church of

13

I l'MIO' ' OAUCA I SAMSO "'"'"

Andrea Mantegna I Dalila i Samson I Delilah and Samson I 1495

14

KOBIETA ztA, ALE JAKZE POCIĄGAJĄCA I A \/OMAN MALICIOUS OF MUC H ALLURE

Saint-Merri in Pari s, befo re being transferred to the more prest ig1ous Saint

Madelein e. In the 60s he co mbined this wo rk with numerous European

JOUrneys He perfo rmed as a p1anist, organist and conductor and, of course,

composed, hi s p1eces appearing in Parisian con cert programmes from th e

mid-50s Samson and Oelilah was to have been his second opera. In 1865 he

had completed The Silver Bell (Le timbre d'argent), wh ich was to wait 12 years

before taki ng to the stage. Nor did fate favour subsequent works In 1868 he

staged Act li of Samson as a private performance. the pianist and composer

An ton Rubinstei n one of tt1ose to take part "The audience was icy," Saint-Saens

noted later, "not the slightest com pl iment to be heard , no rvord born even of

politeness directed at the author . "

IMMENSE SUCCESS, WITH OUT PROSPECTS

The outbreak of the Franco-Pruss1an Wa r in 187 0 interru pted his operatic

plans Wartime activi ties and the revolutionary upr ising of the Comm unards

in Paris he vvai ted out 1n London. When th e sit uat ion return ed to norma!.

he returned to Fran ce, and threw himsel f into a maelstrom of commitments

He was involved in the creat ion of the Societe Nati onale de Musi que, its goa l

the promotion of contemporary French music. As a composer he was, howeve r.

more incl ined towards symp hon1c an d cha mber pieces. lt is co nceivable that he

wo uld have forgotten Samson and Delilah if not for the pressuring of Liszt,

whose opin ion he greatly val ued When Saint-Saens presented the idea, the

latte r promised to stage the opera in Weimar.

Li szt kept his word, the premiere performance - in German - tak ing place

on 2nd December 1877 at the Hoftheater in Weimar "The success was immen­

se. sadly w1thout prospects," Sai nt-S aens wrote later. The performance of a

French version in Brussels helped but little; litt le too a further German produc­

t ion of 1882 in Hamburg. The situation was to cha nge only ei ght years later,

after the staging of the opera in Rouen. in the Parisian Theatre-Lyrique, as well

as in Geneva (1891 ) and Florence (1892) November 1892, at long last . saw a

triumphant premiere at the Paris Opera In awaiting the success of Samson and

Deli/ah, Camille Saint-Saens introduced to the stage five other operas, the tit les

15

SAMSON I DAL IL A I SAMSON ET DAL ILA

of which today tel l us nothing, perhaps with the exception of Henry VIII , pro­

duced in 2002 1n Barcelona for Montserrat Caba lle, in whi ch this prima donna

pl ayed Catherine of Aragon The time between completion of Samson and

Deli/ah and its Paris ian tri umph was not an easy one for Sain t-Saens In 1878,

in the space of but a few weeks, his two young sons passed away. Three yea rs

later he parted ways with his wile, though he was never formally to divorce

With the death of his beloved mother in 1888 he experienced a breakdown,

seeking a remedy for dep ression in travel . to South Amer1ca and Sri La nka, and

most especi ally to Africa and the Middle East, where he foun d musical inspira­

ti on This may be heard in such works as Piano Concerto No. 5 in F major, with

the original A1 ab ic moti fs in the second part of the piece. They are not yet

present, however, 1n Samson and Delllah Here the oriental styl isation in the

bacchanal1a scene from Act Ili does not differ from convent1onal e otic embel­

l1shments encountered in 19th-century French ope ra, to recall The African

Wornan by Meyerbeer or Lakme by Deli bes

WAGNERIAN METHOD S, A STYLE HIS OWN

The val ue of Samson and Delilah depends on something more, that Saint-S aens

had the courage to create an opera on a biblical theme. Before h1m Rossini

(Moses in Egyp t) and Verdi (Nabucco) had done th1s, but by the 1860s these

wo rk s were no longer perfo rmed, reappeari ng only in our t1mes. lrn t ial ly in

fact , Saint-Saens was incli ned towards orator10, with the poet Ferdinand

Lema ire, married to one of hi s cousms, talking him round to the opera and

providing the libretto

Many crit ics accuse Samson and Dehlah of fo rrnal inconsistency The cha­

racter of orator io th at the work possesses is indeed discern ible, yet solely in Act

I, a gran d chora! fresco Act 11, with the spl endidly drawn figure of Deli lah , is

already standard opera , if of the highest order. The emotional ten sion that

Sain t-Saens has transmitted to the music brings to mind Aida, part1 cu larly si nce

Del1lah and the Verd ian Amneris share their spurned love and de.si re fo r revenge

And in Act 111 , after the scene bri rnm ing with pain that depicts the defeated

Samson, the composer continues the French Grand Opera t radition. We thus

16

KOB IET A Z ŁA , A Ł E JAKŻE POCIĄGAJĄCA I A WOMA MALIC tOUS OF MUCH ALI URE

have the strik1n g dance scene (the bacchanalia) and the dest ruction of the

tempie For 19th -century Parisian audien ces the spectacle must have been

breathtak ing Compose rs outd1d each other in the ir ideas for theatrical batt les,

as 1n Les Huguenots by Meyerbeer, or great crowd scenes, as at the fin ale of

The Jewess by Halevy Samson buryin g the Philist ines beneath the wa lls of the

tempie fits th is convention perfectly Saint-Saens is sometimes cal led an eclectic

and tradit1onali st This is an unjust opinion of an author who was open to new

trends He lived through times in which such giants were at work as Berl ioz and

Meyerbeer, Liszt and Wagner, Debussy and Richard Strau ss, and Strawińs k i and

Satie, and he observed al l attentively He valued most, howeve r, those who in

charting new routes respected tradition Thus he became a staunch supporter

of Richard Wagner "All of my oper as," wrote Saint-Saens, "were composed in

line w1 th the same principle, in gen er al dependent on app l1cation of Wagnerian

techniques, these being in keeping w1th my nature. Nonetheless, at many

points I preserved my own way of seeing, and most of all a style my o in ." The

1nfluences of the master from Bayreuth are especially perceptible in the h1erat 1-

cally led drama of Samson and Deli/ah. in events runn ing in thei r own sl owed

t ime. To th1s Saint -Saens adds the French tone of the orchestra, the ltalian

beauty of the melody and the t rad it1ons of grand baroque, aud i ble in particul ar

in the fug ue of the chorus in Act I.

While popu lar around the world, th is opera of Saint-Saens enJoys lesser

interest in Poland Since the Second World War it has been staged twice, in 1985

at the Baltic Opera in Gdańsk, with Stefan ia Toczyska 1n the role of Deli lah , and

in 1994 at Wrocław Opera. In Wrocław Robert Skolmowski directed, Ewa Podleś

was Delilah and the young tenor Tomasz Madej undertook to sing Samson The

performance was prepared rnusically by Mieczysław Dondajewsk i, then, for a

short time, conduct1ng the Opera "The beautiful sound of orchestra and chorus

under his baton ," wrote Józef Kański , "so too the competent buil ding of drama­

tic tension, these were the good mark of the new chief." The director d1spensed

with genre in favour of universal symbolism, presenting the centu ries of wan­

dering of the Jewish nation. In the years 1994-95 the opera was performed but

nine times

17

SAMSO N I DA LIL A I SAMSON ET DALIL A

Anthoni s van Dyck I Samson i Dalila I Somson and Delllah I XVll w . I l7th century

18 19

SAMSON I DALILA I SAMSO ET DALI LA

STRESZCZENIE LIBRETIA A SUM MARY OF THE LIB RETIO

JACEK MARCZYŃSKI

AKT I Plac przed świątynią w Gazie w Palestynie. Noc. Hebrajczycy

opłakują ciężki los w niewoli, tylko Samson pokłada wiarę w Bogu, dzięki

któremu lud Izraela odzyska wolność. Jego płomienna przemowa budzi

nadzieję we współbraciach. Abimelech gromi wzburzonych Hebrajczyków,

szydzi z ich Boga, głosi wyższość Dagona. Kiedy Samson zabija Abimelecha,

Hebrajczycy ruszają do walki. Arcykapłan Dagona zarzuca przestraszonym

Fi I istynom tchórzostwo. Kiedy Posłaniec przynosi wieść o zwycięstwach

Hebrajczyków, Arcykapła n rzuca klątwę na lud izraelski. Dzień. Starzy

Izraelici dziękują Bogu za cudowną odmianę losu. Wracają zwycięscy

Hebrajczycy. Samson zaczyna ulegać urokowi Dalili. Stary Izraelita przestrze­

ga go przed niebezpieczeństwem grożącym ze strony tej kobiety, ale Dalila

coraz skuteczniej kusi Samsona.

AKT li Noc. Dalila oczekuje Samsona i godziny zemsty za to, że kiedyś on

odrzucił jej miłość. Arcykapłan kusi ją zlotem za schwytanie Samsona, ale

Dalila twierdzi, że kieruje nią chęć służenia Bogu. Obiecuje poznać se kret

nadludzkiej mocy Samsona. On niebawem nadchodzi. Obowiązek nakazuje

mu, by był razem ze swym ludem, ale pożądanie kieruje go ku Dalili. Ona

umiejętnie rozpala w nim namiętność, żąda dowodu miłości: niech zdradzi ,

w czym tkwi tajemnica jego siły. Samson odmawia, ale broni się coraz

słabiej, w końcu przekracza próg jej domu.

AKT Ili Więzienie. Samson oślepiony i pozbawiony włosów, które dawały

mu nadludzką silę, musi ciężko pracować obracając żarna. Jego wy rzuty

sumienia łączą się z glosami uwięzionych współbraci. Świątynia Dagona.

Filistyni świętują poskromienie buntu Hebrajczyków. Uroczystość przemie­

nia się w bachanalię. Arcykapłan każe przyprowad z ić Samsona. Szydzi

z niego, a Dalila opowiada, jak sprzedał swój sekret, wierząc w jej udawaną

20

STRESZCZEN I E LIBRETTA I A SUMMARY OF THE LIBRE TTO

miłość. Samson modli się, by choć na chwilę odzyskać dawną moc. Bóg go

wysłuchuje. Samson lamie kolumny podtrzymujące stropy świątyni, grzebiąc

pod gruzami siebie i Filistynów.

*** ACT I The square befo re t he tempie in Gaza in Palestine. The Hebrews

lamen t th eir sad lot in captiv ity, Samson alone placing his faith in Goci

Abime lech repr imands the agitated Hebrews, derides their god and prea­

ches the superior ity of Dagon. When Samson ki lls Abimelech, the Hebrews

move off to fi ght When the M ssen ger brings news of the victories of the

Hebrews, the High Priest puts a curse on the peop le of lsrael The v1ctorious

Hebrews return As Samson begi ns yie lding to Delilah's charm, an elder

lsrael1te cautions him agamst the da nger she threatens, yet Delilah is ever

more al luring

ACT li Delilah wa its for Samson before her home, wait1ng too for the hour of

her revenge fo r his once having reJected her love. The High Priest tempts her

wi th gold for t he snaring of Samson, but Deli lah cla ims she 1s gu1ded by the

wish to serve God Sh e promises to lea rn the sec ret of the superhuman power

Samson enjoys Presently he app roaches Al th ough duty requires him to be

with his people, desi re steers him towards Del ilah . She ably kindles passion in

him, and demands as proof of love that he betray the source of his strength

Samson refu ses, but eve r more weakly, and at last he crosses the threshold

of her home.

ACT Ili The prison Samson is blinded and sh orn of hi s hair, th1s the key to his

unearthly st ren gth The tempie of Dagon The Phil istines celebrate quel ling the

revolt of the Hebrews, the ce lebrations becomi ng a bacchanalia The High

Priest orders Sam son be brou ght an d jeers at him. Deli lah tells how Samson

sold his secret bel ievi ng in her feigned love. Samson prays that he might regain

his form er power, even for a moment God hea rs his request Samson breaks

the columns supporting th e tempie cei lings, burying h1mself and the Philistines

beneath the rubbl e

21

SAMSON I DALILA I SA.MSON ET DALILA

22

REALIZATORZY PRODUCERS

Chikara lmamura

Kierownictwo muzyczne, dyrygent Mus1Cal Direc t1on, Conductor

Tiziano Santi

Dekoracje Stage Des1gns

Małgorzata Orawska

Przygotowanie choru Chorus Master

Tadeusz Zathey

Wspólpraca muzyczna Musical Coooeralion

Isabel le Comte

Kost iumy Costume Des1gns

Bogumił Palewicz

Reżyseria swiateł Lighting Design

REA LI ZATORZY I PRODUCERS

Michał Znaniecki

Inscenizacja i rezyseria Stage Direcuon

Aline Nari

Choreografia C horeography

Rafał Olbiński

Plakat Poster

2

SAMSON I DALIL A I SA SO ET DALILA

SPECJALNI GOŚCIE OPERY WROCŁAWSKIEJ SPECIAL GUESTS OF THE WROCŁAW OPERA

STEVEN HARRISON tenor I tenor

Amerykański tenor liryczny. W swoim repertuarze

ma m.in. partie z oper Carmen G. Bizeta, Cava//eria

rusticana P. Mascagniego, Norma V. Belliniego,

Trojanie H. Berlioza, Aida G. Verdiego, Fidelio

L. va n Beethovena, Andrea Chenier U. Giordano

i Werther J. Masseneta. W Europie zadebiutował w 2000 r. w brukselskiej

Royal Opera de la Monnaie pod kierownictwem A. Pappano w operze

Więzień L. Dallapiccoli. Występował na scenach operowych sześciu konty­

nentów.

The US bor n lyr ic teno r ma de his Eu ropean debut in 2000 at Brussels' Roya l

Opera de la Monnaie with A. Pappan o in L. Dallapi cco la's li Prigoniero. His

repertoire incl udes ro les in operas eg Carmen G Bizet, Cavalleria rus t1cana

P Mascagni, Norma V Bel lini, Les Troyens H. Berlioz, Aida G. Verdi, Fide/w

L. van Beethoven, Andrea Chenier U Giordano i Werther J. Massenet. He

has been heard in six continents across the globe

ANTONELLO PALOMBI tenor I tenor

Kreował główne partie w takich operach

jak: Nabucco, Aida, Don Carlos, Otello, Moc

przeznaczenia G. Verdiego, Tosca, Turandot

G. Pucciniego, Carmen G. Bizeta. Śpiewał na najwię­

kszych scena ch świata, m.in.: w Deutche Oper

w Berlinie, Teatro dell'Opera w Rzymie, Bayerische Staatsoper w Mona­

chium, Granteatro La Feni ce w Wenecj i, New National Theatre w Tokio,

24

SPECJALNI GOSCIE OPERY WROCŁAWSKIEJ I SPEC IAL GUESTS OF THE WROCŁAW OPERA

Opernhaus w Zurichu, Royal Albert Hall w Londynie i w La Scali. Wystę­

pował pod batutą takich dyrygentów jak: R. Abbado, D. Callegari, P. Davin,

R. Frizza, Sir John Eliot Gardiner.

He interpreted the main role in Nabucco, Don Ca rlo, Aida, Otello, Forza del

Oestino G. Verd i, Tosca, Turandot G Pu ccini, Carmen G. Bizet. He sa ng in

many 1mporta nt theatres such as the Deu tche Oper in Berli n, Teatro dell 'Opera

in Rome, Bayerische Staatsoper in Munich, Granteatro La Fenice in Venice, New

National Theatre in Tokyo, Royal Albert Hal l in London and at La Scala

in Milan He has been condu cted, among others, by R. Abbado, D Callegar1,

P Davin , R. Frizza, Sir John Eliot Gardiner

EDYTA KULCZAK mezzosopran I mezzo-soprano

Ukończyła Wydz iał Wokalny Warszawskiej AM

oraz Northwestern University School of Music

w USA. W jej scenicznym dorobku są m.in. partie

z oper: Wesele Figara W.A. Mozarta , Włoszka

w Algierze G. Rossiniego, Carmen G. Bizeta,

Walkiria R. Wagnera, Madame Butterfly G. Pucciniego, Traviata, Otello,

Rigoletto G. Verdiego, łucja z Lammermooru G. Donizettiego. Laureatka

wielu nagród i wyróżnień . Współpracowała z wybitnymi dyrygentami m.in .:

J. Levinem, P. Domingo, V. Gergievem . Występowała w wielu teatrach

operowych świ ata m.in. w Metropolitan Opera oraz Carnegie Hall.

She received Master of Music m Vocal Performance from the Chopin Conservatory

of Music in Warsaw and Art1st Diploma from Northwestern University School of

Music. Ms. Kulczak has been heard in operas eg. Le Nozze di Figaro WA Mozart,

L 'Italia na tn Algeri G. Rossini, Carmen G. Bizet, Die Walk i.ire R. Wagner, Madame

Butterfly G Pucci i, La Tra via ta, Otello, Rigoletto G. Verdi, Luoa di Lammermoor

G Donizetti . Ms. Kulczak has also rece1ved many prizes. She has sung with

famous conductors as J. Levine, P. Domingo, V Gerg1ev. She has been seen in many

operas theatres on the world eg. in the Metropo litan Opera and Carnegie Hal l.

25

SA MSON I DALIL A I SAM SON ET DALILA

SOLIŚCI SOLOISTS

Elżbieta Kaczmarzyk­Janczak mezzosopran mezzo-sopran o

Mariusz Godlewski baryton I baritone

Zbigniew Kryczka ba ryton I bantone

26

lryna Zhytynska mezzosopran mezzo-soprana

Stanislav Kuflyuk baryton I baritone

Łukasz Rosiak baryton I bantone

Wiktor Gorelikow bas I bass

Andrzej Kalinin tenor I tenor

tenor I tenor

Damian Konieczek bas I bass

Edward Kulczyk tenor I tenor

Tomasz Rudnicki bas-baryton I bass-bantone

SOLIŚCI I SOLOI STS

Janusz Za wadzki bas I bass

27

SAMSON I DALILA I SAM SO ET DALILA

DYREKUA, KIEROWN ICTWO I ZESPOŁY OPERY WROCŁAWSKIEJ

DIRECTION, MANAGEMENT AND STAFF OF THE WROCŁAW OPERA

Dyrektor naczelny 1 artystyuny I General and Art1stK Dorectm

Zastępca dyrektora I Deputy Director

Peinomocn1k dyrektora ds finans wy h

Financial Department

Dyrygenci I Conductors

K1erowni muzyuny I Music D1rector

Scenograf I Set Designer

I wny Księgo

Pelnomocn1k dyrektora ds dokonywania czynnosci prawnych w zakresie z yklego zarządu - Glówny speqahsta ds . prawnych

Assoc1ate Counsel

Pelnomocnok dyrektora - Gló ny speqalista

ds. opracowania dokumentaq1 proiektowe1 Opera Dorector's Proxy of Project Documen a ions

Główny speqahsta ds. marketingu I Head of Mar ·etong

Kierownik dz1alu koordynaq1 prac art styczne1

Head of Art1st1c Operat1ons

Gl6wny specjalista ds. 1mpresar1atu

International Art1st1c Wor Manager

Kierownik d71al promocp 1 obslugr w1 zow Audience and Promouon Service

KrerO\ nok dz1alu sluzby praco vnrcze1 I Personnel Depa tmen

Kiera nik działu plac 1 ubezp1eueń społecznych I Human Resources

Rzecznik prasowy I Press Spokesman

lnsp1qenc1 I Deputy Stage Managers

Asystent rezysera I Ass1stant to the Stage Drrector

28

Ewa M ichnik

Jan usz Słoniowski

Kazimierz Zalewsk i

Ewa Michn ik Tomasz Szreder Tadeusz Zathey

Tomasz Szreder

Małgo rzata Sloniowska

Ma rzena Malinowska

Kaz imierz Budzanow sk i

Ma rek Pieńkowski

Kr ystyna Preis

Paweł Marzec

An na Len ia rt

Grazyna Li s- G a lasińska

Halina Glodek-Zadka

Elżb i eta Szczucka

Adam Fron t czak Julian Życ howicz

Hanna M arasz Adam Fron tczak•

• wspólpraca I cooperatro

DYREKCJA I ZES P OŁY I DIRECTION AND MANAGEM ENT

SOLIŚCI ŚPIEWACY I SOLO SINGERS

Soprany I Sopranos

Mezzosoprany I Meuo·sopranos

Tenory I Tenors

Barytony I Barrtone;

Basy I Basses

Bas-bar1ton I Bass-baNone

ARTYŚC I GOSCINNI I SPECIAL GUESTS

Soprany I Sopranos

Mezzosoprany I Mezzo-sopranos Tenory I Tenors

Barytony I Bantones

Basy I Basses

Kontratenor I Countertenor

Pedagoozy wo alni I Vocal Teacher>

Korepetytorzy I Coaches

• wspólpraca I cooperat1on

Ewa Czermak I Aleksandra Kubas Evgeniya Kuznetsova I Alek sandra Lemiszka Anna Lichorowicz I Joanna Moskowicz

Iwona Rutkowska I M on ika Świostek Aleksandra Szafir I Ewa Vesin I Jolanta Żmurko Barbara Bagiń s ka I Anna Bernacka Dorota Dutkowska I E lżbieta Kaczmarzyk-Janczak

lryna Zhytynska

Max An I Joo Lee AndrzeJ Kalinin I Ivan Kit Karol Kozłows ki I Edw ard Kulczyk Rafał Majzner

Jarosław Bodakow sk i I Jacek Jaskuła Zygmu nt Kryczka I M ac iej Krzysztyniak

Stanislav Kuflyuk I Łuk asz Rosiak Wiktor Gorelikow I Damian Konieczek

Janusz Za wadzki I Radoslaw Żukowski Tomasz Rud nicki

Susan Anthony I Magdalena Barylak Aleksandr a Kurzak I Ewa Olszewska

Dorota Wójc ik

Edyta Ku lczak Raf al Bartmińs ki I Krzysztof Bednarek St eve n Harriso n I John Horton Murray A ntone llo Palomb i I Janusz Ratajczak

Arnold Rutkowski I Leszek Świdziński Pawe ł W under I Adam Zd unikowski

Wolfgang Brendel I Mariusz Godlewsk i Sta n i sław Ki ern er I Adam Krus zew ski

Jerzy Mechli nski I Piotr M i ci ńsk i Ireneusz M iczka I M aciej Ogó rk iew icz

Art u r Ruc insk i I Rafał Songan Nabil Sul iman I Boguslaw Szyna lski Paweł Izdebsk i I A ndrzej Klim cza k

Piot r Nowack i I Ma rco Vin co

Sebastia n Ka niuk

Ewa Czermak I Jo lanta Żmurko Francesco Bott igl iero I Barbara Jakóbczak·Zathey Maria Rz emieniecka I Justyna Skocze k

2g

SAMSON I DA LI LA I SAMSON ET DALILA

ORKIESTRA I ORCHESTRA

Koncertmistrz I Concert Master

Z-cy koncertm istrza Ass1stan 1s to the Conrert Master I skrzypce I 1 st V1ol111

11 skrzyp e I 2nd V1ol1 n

Altowk1 I V1ola s

W1olonr zele I ello

Kont rabasy I Double Basses

Fortepian I Klawesyn I Organy I Celesta Keyboard lnstruments

Flety I Flute>

Oboie I Oboes

Roże k angielski I EnglJsh Horn Klarnety I C larinets

Fagoty I Basoons

waltome I French Horn

Trąb 1 I Trumpets

Puzony I Trombones

Tuba I Tuba Perkus1a I Percussion

Harfa I Harp

Inspektor orkiestry I Orchestra lnspector

30

Stanisla w Czermak

Igor Solonenko I Tomasz Stock i

Joanna Bryla I Karolina Cel Arkad iusz Hylewski I Henryk Kozioł

Michal K r zyżosiak I Anna Maiewska Jan Szczerek I Ratai Szuba• I Magdalena Wąsik *

li ona Borek I Radosław Bru l1nski*

Katarzyna Łozows ka I Just yna Nawrat

Rafał Olszewski I Est era Piec I Justyna Piękoś Andrzej Tom I Grażyna Starczyńska Anna Szczerbi riska

Andrzej Jakimowicz I Wlodzimierz Górecki Marek K a miński I Marianna Piecha*

El ż b iet a Siedlecka I Andrze1 Szykuła Barba ra Ż arejko I Romuald Żarej ko Anna Dynda I Krystyna Marche! I Maciej Milaszew icz I Li d ia Młodawska

Dariusz Piecha I Emilia Slugocka Agnieszka Szyk u ła I Ro bert Stencel*

Dariusz Kaczoro wski I Wiesław Kaczmarczyk Krzysztof Kafka I Ireneusz S zykuła

Maria Rzemien iecka I Justyna Skoczek Francesco Bott ighero I Barbara Jakóbczak -Zat hey

Malgorzata Jaworska* I Barbara Sas• Małgorzata Da ni elewicz-B orzęcka I Dorota l m ie nińska I Monika Ledwolorz I Tadeusz Witek

Wojciech Merena I Krzyszto f Olearczyk

Maciej Stra s i ńsk i I Konrad Wojtowicz

M iros law Wiące k

Rafał Dynda I M ariusz Baldyga Jadw iga Rymarczuk I Marcin Wróbel

Dariusz Bator I Józef Cz1chy Andrzej Kuprianowicz I Tomasz Wieczorek

Andrey Kon tori n I Jerzy Po r ę bsk i

Krzysztof Pr osk ieri I Adam Szybiak Sławomir Trojanow ski * I Sławom ir Wagner

Adam W o lny Paweł Spych ała I Arkadiusz Tabiś Ryszard Trybus I M irosław Wenc Pawel M aliczowski I Jacek Makowski

Piotr Olma I Wiktor Rakowski

Grzegorz Pastuszka Ba rtosz Bindel* I Bilrtłom i ej Dudek* Magda lena Dudek• I Karol P apała J aros ław Paszko I Zbigniew Wojc iechowski

Magdalena Czo pka I Bożena Trendew1cz

W iktor Rakowski

• wspólpraca I cooperation

CHÓR I CHORUS

Kierownik choru I Cho rus Master Asys ent 1erowni a choru Assistant to the Chorus aster

Inspektor I Chorus lnspector

Sopran I Sopr a nos

Al ty I Altos

Tenory I Tenors

Basy I Basses

BALET I BALLET

Kierow nik baletu I Ballet Master

Pedagog baletu I Teacher Akompaniator baletu I Coach Sol1sc1 I Solo1sts

Koryfeie I C oryphees

* wspólpraca I cooperat1on

DY REKCJA I ZESPOŁY I DIRECT ION A O MANAGEMENT

Małgorzata Orawska

Bassem Akiki

Katarzyna Słowińska Alicja Grabowy I Ewa Jaskula I Dorota Joniec

Agnieszka Józefczyk I Maria Kamyczek Katarzyna Kozdrowska-Kordyjak

Kinga Krzywd a I Beata Marciniak­Kozłowiecka I Kinga Mazurkiewicz Agnieszka Pies I Paulina Poblocka Katarzyna Slowińska I Katarzyna Szafarska

Malgorzata Walczyk-Cegielkowska

Beata Wiszniewska Urszula Czupryńska I Beata Gąsior Jolanta Górecka I Joanna Grabowska-Piekarska

Beata Kaczmarska-Staszak I Monika Kusz Jolanta Micha lak-Lechowska I Ryszarda Nawdziun Ew a Stachurska I Ewa Wadyriska-Wąsikiewicz

Anna Wojciechowska Iwan Andrynuk I Sławomir Baranowski

Piotr Bunzler I Oleksandr Gerasymyuk

Andrii Khorsik I Lesław Kijas Marcin Klarman I Robert Kopa

Łukasz Łukaszka I Ryszard Mraz Bolesław Słowiriski I Wojciech Stasik Andrzej Adrianowicz I Mieczyslaw Chodaczek

Marek C1eply I Andrey Gerasimyuk Arkadiy Gerasimyuk I Marcin Grzywaczewski

Marek Klosowski I Marek Klimczak

Jerzy Szlachcic

Bozena Klimczak Alla Abesadz e

Stanislaw Gal Oleksandr Apanasenko I Nozomi lnoue Tomasz Kęczkowski I Marta Kulikowska de Nalęcz

Sergii Oberemok I Piotr Oleksiak Paweł Oleksiak I Aleksandra Piotrowska

Anna Szopa I Paulina Woś Dajana Al-Makosi I Anna Gancarz Anatolij lvanov I Jarosław Józefczyk

Neda Kal ember I Zofia Knetki Konstantin Kouchtchenko I Łukasz Ozga

Sylwia Piotrowicz I Marek Zaręba

31

SAMSON I DALILA I SAMSON ET DALILA

Zespó ł I Corps de ba llet Kami la Dykta I Aleksandra Fi et Paula Kra wczyk I Domin ika Kró lak Magdalena l is I Mart yna M usk ała

Monika Wyrębs k a

Insp eh. tor baletu I Ballet 1nspecto1 Anna Szopa

KIEROWNICTWO TECHNICZNE I TECHNICAL CREW

Kierownik techniczny I Stage Works

Kierownik zespołu p1acowm dekoraq1 1 kostiumów Decorat1ons and Costumes Atel ier

Kierownik magazynu h.ostiumów 1 garderob1anyLh Storage ICostumesl and Dressing Room

K1erowm sekq1 osw1etlema sceny I Stage L1gh1ing

Kierownik sekq1 akustycznej I AcoustKs

Asystent scenografa ds technicznych Techmcal As111tant to Set Designer

Kierownik pracowni malarskiej I Scenic Pa1nt1ng

K1erown1k pracowni krawieck1e1 męsk i e)

Men's Costurnes Atelier

Kierownik pracowni krawiec -1e1 damskiet Women's Costumes Ate lier

Kierownik pracowni perukarsk1e1 1 charakteryzatorsk1e1 W19s and Makeup Atel ier

Brygadzista pracowni modys1yczne1 I M•lhner Atelier

Brygadzista pracowni 1zewsk1e1 I Shoes Atelier

Zd1ęc1a I Photos Pro1ekt 1 opracowanie graficzne I Graph1c Design Przygotowanie 1 druk I Desk Top Publ1sh1ng Wydawca I Published by

32

Henryk Lidtke

Zb igniew Francuz

Krystyna Ba ros

Andrzej Ma tuszak

Jerzy Gałek

Jan Romanowski

E lzbieta Kocowska

Waldemar Krawczyk

Zofia Dudek

G r ażyna Matuszak

Maria Grzesiak

Bogu s ł aw Nowicki

Ma rek Grotowski Angelika Si won PUH SEMATA Sp z o.o . Opera Wroclawsk a 2009

• współpraca I cooperat1on

MKiDN

Q Qubus Hotel

MECENAT I PATRONl\G E

DOLNY SLĄSK

SPONSORZY / SPONSORS

Scandic

SPON SOR ZY I SPONSORS

**** \\ROCLĄ\\ l/Y ROCŁAW trade trans•

SPO NSOR WSPOMAGA JĄCY / A>S IS TANT SPONSOR

PAT RONI MEDIA LNI I MASS .'ED IA Pć.TRONS

• R A CJIO WROCt..AW

11 li 1'//\.f) , \ .... 1 n~ r #. kulturaonline p1

33

I

l:!J Tysiąc i jedna

Opera Piotr Kamiński

Największy na świecie „niezbędnik" operowy

Biblia opery (wg Le Poi11t)

• ponad cztery wieki opery • 1 OOO oper, 230 kompozytorów

• 2 tomy, ponad 2000 stron

I

Publikacja dostępna od 17 października 2008 w salonach Empik, dobrych księgarniach oraz na stronie www.lOOlopera.pl

l'moni mcJtalru ~ECZPOSPOUTA l~ l llU'l:fJ ~ · Ili onełpl

Polskie Wydawnictwo Muzyczne SA ,\I. kr.i>m,klq\<> 11 .1. '\I 111 h.1:1 k«1w i.-. \'' ' ·P'"'m .l"om.pl, \~~\\\. I OOlopcrn.pl

Dc.i~n : 2to2

fa1.6u stuuJl'~~nt ;z 111i'l1Jlei ~" lt.1J6it.t. „

KUP FOTEL DLA OPERY

Opera Wrocławska, wzorem najsłynniejszych teatrów operowych świata takich

jak: Metropolitan Opera w Nowym Jorku czy Covent Garden w Londynie, konty­

nuuje akcję pod nazwą „Kup fotel dla Opery".

Proponujemy Państwu wykupienie fotela na widowni naszego teatru. Każdy,

kto przeznaczy na ten cel kwotę 5.000 zł, wpisze się do ekskluzywnego grona

Przyjaciół Opery, mogących się poszczycić posiadaniem miejsca z tabliczką ze swoim

nazwiskiem lub nazwą firmy. Lista Fundatorów zostanie również umieszczona

na specjalnej tablicy wmurowanej w widocznym miejscu w budynku Opery.

SZCZEGÓŁOWYCH INFORMAUI DOTYCZĄCYCH KUPNA FOTELI UZYSKAĆ MOŻNA POD NUMERAMI TELEFONÓW:

TEL: + 48 71 370 88 80 I TEUFAX: + 48 71 370 88 81 E-MAIL: OPERA@OPERA.WROCLAW.PL

KONTO OPERY: BANK PKO BP 81 1020 5226 0000 6002 0190 5058 I Z DOPISKIEM „KUP FOTEL DLA OPERY"

BOMBARDIER