RZĄDOWE I SAMORZĄDOWE INSTYTUCJE POMOCY DLA...

26
Tomasz Ferona, Wojciech Samborowski RZĄDOWE I SAMORZĄDOWE INSTYTUCJE POMOCY DLA SKAZANYCH Do najważniejszych i najefektywniejszych instytucji rządowych i samorządowych – pod względem działania należą takie instytucje jak: I pomoc postpenitencjarna - uzyskiwana przez osobę opuszczającą zakład karny, jak też osobą opuszczającym areszt śledczy na mocy rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej II pomoc udzielana przez sądy powszechne, a dokładniej przez kuratorów sądowych polegających tym sądom III pomoc udzielana przez Ośrodki Pomocy Społecznej znajdujące się w każdej gminie właściwe ze względu zamieszkania byłego skazanego. POMOC POSTPENITENCJARNA Pierwszy rodzaj pomocy czyli pomoc postpenitencjarna udzielana jest na mocy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej, a rozporządzenie to został wydane w na podstawie i w bezpośrednim związku z art. 43 § 6 Kodeksu karnego wykonawczego. Do kogo skierowana jest pomoc postpenitencjarna? Pomoc, o której mowa dotyczy nie tylko osób, które właśnie opuściły zakład karny i areszt śledczy, ale również rodzin tych

Transcript of RZĄDOWE I SAMORZĄDOWE INSTYTUCJE POMOCY DLA...

Tomasz Ferona, Wojciech Samborowski

RZĄDOWE I SAMORZĄDOWE INSTYTUCJE POMOCY

DLA SKAZANYCH

Do najważniejszych i najefektywniejszych instytucji

rządowych i samorządowych – pod względem działania należą

takie instytucje jak:

I pomoc postpenitencjarna - uzyskiwana przez osobę

opuszczającą zakład karny, jak też osobą opuszczającym areszt

śledczy na mocy rozporządzenia ministra sprawiedliwości

w sprawie Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej

II pomoc udzielana przez sądy powszechne, a dokładniej przez

kuratorów sądowych polegających tym sądom

III pomoc udzielana przez Ośrodki Pomocy Społecznej znajdujące się w każdej gminie właściwe ze względu

zamieszkania byłego skazanego.

POMOC POSTPENITENCJARNA

Pierwszy rodzaj pomocy czyli pomoc postpenitencjarna

udzielana jest na mocy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości

z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie Funduszu Pomocy

Postpenitencjarnej, a rozporządzenie to został wydane w na

podstawie i w bezpośrednim związku z art. 43 § 6 Kodeksu

karnego wykonawczego.

Do kogo skierowana jest pomoc postpenitencjarna?

Pomoc, o której mowa dotyczy nie tylko osób, które właśnie

opuściły zakład karny i areszt śledczy, ale również rodzin tych

Jak odnaleźć się po wyjściu….

4 | S t r o n a

osób, poszkodowanych przestępstwem. Wniosek może być

składany również przez osoby, które odbywają karę pozbawienia

wolności lub osoby przebywające w areszcie śledczym. Wówczas

osoby takie składają wnioski do dyrektorów jednostek

penitencjarnych zaś w pozostałych przypadkach osoby składają

wnioski do właściwych kuratorów sądowych.

Jakiej pomocy mogę oczekiwać?

Zakres pomocy udzielanej w zakresie pomocy

postpenitencjarnej to:

1) pokrywanie kosztów czasowego zakwaterowania lub

udzielanie schronienia w ośrodku dla bezdomnych;

2) organizowanie i finansowanie poradnictwa prawnego, promocji

zatrudnienia i aktywizacji zawodowej;

3) organizowanie i finansowanie kursów przygotowania

zawodowego lub pokrywanie kosztów związanych z udziałem

w takich kursach oraz składaniem egzaminów

kwalifikacyjnych;

4) pokrywanie kosztów związanych ze specjalistycznym

leczeniem lub rehabilitacją zdrowotną oraz uzyskiwaniem

orzeczeń o niepełnosprawności lub niezdolności do

zatrudnienia, pomocy psychologicznej oraz terapii uzależnień,

organizowanej poza placówką terapeutyczną;

5) pomoc rzeczową w formie żywności lub bonów

żywnościowych, odzieży, leków, protez, przedmiotów

ortopedycznych i środków pomocniczych, o których mowa w

art. 115 § 2 Kodeksu karnego, środków sanitarnych,

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

5 | S t r o n a

podręczników i innych pomocy naukowych, niezbędnych

przedmiotów wyposażenia domowego lub narzędzi

i wyposażenia potrzebnego do wykonywania wyuczonego

zawodu albo prowadzenia na własny rachunek działalności

gospodarczej;

6) okresową dopłatę do bieżących zobowiązań czynszowych za

lokal mieszkalny, do którego osoba ubiegająca się o pomoc ma

tytuł prawny;

7) finansowanie przejazdów środkami komunikacji publicznej lub

pokrywanie kosztów transportu specjalnego, zgodnie ze

wskazaniami lekarskimi;

8) pokrywanie kosztów związanych z uzyskaniem dowodu

osobistego oraz innych niezbędnych dokumentów;

9) udzielanie świadczeń pieniężnych na określony cel i okres

wskazany przez organ udzielający pomocy - w szczególnie

uzasadnionych wypadkach.

Jak uzyskać taką pomoc?

Przewidziana pomoc udzielana jest z urzędu lub na wniosek

zainteresowanej osoby biorąc pod uwagę sytuację osobistą każdej

osoby. Z uzasadnionym wnioskiem o udzielenie pomocy może

wystąpić osoba uprawniona do jej uzyskania, a także prokurator,

obrońca lub pełnomocnik oraz przedstawiciel skazanego,

ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 ustawy. Osoba

zainteresowana powinna pamiętać o załączeniu do wniosku

niezbędnych dokumentów potwierdzających okoliczności

wskazane we wniosku, uzasadniające przyznanie pomocy na cele

wskazane powyżej, a także dokument zwolnienia z zakładu lub

Jak odnaleźć się po wyjściu….

6 | S t r o n a

aresztu. Wartym uwagi jest fakt, iż w razie braku uzasadnienia

wniosku lub dokumentacji wniosek nie podlega rozpoznaniu do

czasu ich uzupełnienia.

Jak długo mogę otrzymywać taką pomoc?

Należy pamiętać, iż świadczenie w ramach pomocy udziela się

przez okres niezbędny dla zrealizowania celów tej pomocy i do

czasu uzyskania pomocy ze strony pomocy społecznej nie dłużej

jednak niż przez okres 3 miesięcy od czasu zwolnienia, chyba że

konieczność przedłużenia tego okresu z uzasadnionych przyczyn

wymaga dłuższego okresu wsparcia nie dłużej jednak niż na okres

6 miesięcy. Te niezwykłe okoliczności mogące wpłynąć na

przedłużenie okresu świadczenia pomocy do okresu 6 miesięcy

to: choroba i czasowa niezdolność do pracy.

Rodzinom osób pozbawionych wolności pomocy udziela

się do czasu otrzymania pomocy na podstawie ustawy z dnia 12

marca 2004 r. o pomocy społecznej, nie dłużej jednak niż przez 3

miesiące od dnia osadzenia członka rodziny w zakładzie karnym

lub areszcie śledczym, chyba że konieczność przedłużenia tego

okresu do 6 miesięcy wynika ze szczególnych okoliczności,

takich jak choroba lub czasowa niezdolność do pracy.

Natomiast osoby wymienione w art. 43 § 5 Kodeksu karnego

wykonawczego, którymi są stowarzyszenia, fundacje, organizacje

i instytucje, jak również kościoły i inne związki wyznaniowe

mogą otrzymywać z Funduszu środki na udzielenie pomocy, w

tym na zapewnienie czasowego zakwaterowania osobą

zwolnionym z zakładu karnego lub aresztu śledczego. Podmioty

te składają wnioski bezpośrednio do Ministra Sprawiedliwości.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

7 | S t r o n a

POMOC KURATORA SĄDOWEGO

Drugim rodzajem pomocy jest pomoc udzielana przez

kuratorów sądowych na mocy rozporządzenia Ministra

Sprawiedliwości z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie

szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków

kuratorów sądowych, a to z kolei rozporządzenie zostało wydane

na mocy ustawy o kuratorach sądowych z dnia 27 lipca 2001 r.

Chociaż pomoc udzielana na mocy tego rozporządzenia przez

kuratora ma charakter doraźny i najczęściej kontrolny to ma ona

duże znaczenie dla osoby opuszczającej zakład karny i

niejednokrotnie może ona pomóc takiej osobie w adaptacji

społecznej.

Kiedy rozpoczyna się pomoc kuratora sądowego?

Na mocy § 2 tego rozporządzenia powierzenie kuratorowi

sądowemu sprawowania nadzoru powinno nastąpić bezzwłocznie,

nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia

się orzeczenia albo od dnia zwrotu akt sądowi I instancji lub

otrzymania orzeczenia do wykonania. To właśnie kurator sądowy

jest tą osobą, która zaznajamia się z aktami sprawy

podopiecznego, jak również bada jego potrzeby przez

analizowanie sytuacji rodzinnej i środowiskowej. Kurator też jest

tą osobą, która poucza osobę o jego prawach i obowiązkach

wynikających z relacji pomiędzy nią samą a kuratorem.

Nawiązanie takiego kontaktu przez kuratora następuje nie później

niż w ciągu 7 dni od daty wpływu prawomocnego orzeczenia do

zespołu kuratorskiej służby sadowej.

Ponadto kurator udziela podopiecznemu pomocy w

organizowaniu nauki, pracy, i czasu wolnego oraz w rozwiązaniu

trudności życiowych. W realizacji tych celów kurator współdziała

Jak odnaleźć się po wyjściu….

8 | S t r o n a

z organizacjami, instytucjami, stowarzyszeniami i innymi

podmiotami, których celem działania jest pomoc podopiecznym.

W razie potrzeby kurator interweniuje i przekazuje sprawę

podopiecznego również do opieki społecznej. Pomoc ta nie

kończy się tylko na właściwym skierowaniu podopiecznego do

tych wyżej wymienionych podmiotów ale również na kontroli

prawidłowości pomocy udzielonej przez te podmioty. W tym

zakresie kurator sadowy ma również możliwość sygnalizowania

jednostkom nadrzędnym organów i instytucji państwowych,

organów samorządu terytorialnego oraz organom statutowym

stowarzyszeń i organizacji przypadki bezzasadnej odmowy

udzielenia kuratorowi sądowemu żądanej pomocy.

Zawodowi kuratorzy sądowi w sprawach dotyczących

podopiecznych mają również możliwość przygotowywania

i występowania do sądu z odpowiednimi uzasadnionymi

wnioskami w sprawie zmiany orzeczenia sądu i dołączenia do

nich akt nadzoru i innych stosownych dokumentów. Ponadto

uczestniczą w posiedzeniach wykonawczych sądu, dotyczących

podopiecznych.

Kuratorzy realizują i nadzorują również czynności związane

z kontrolą skazanego w okresie próby oraz kontrolą sprawcy

przestępstwa, w stosunku do którego warunkowo umorzono

postępowanie karne lub zawieszono wykonanie kary. Natomiast

w stosunku do osób, co do których została orzeczona kara

ograniczenia wolności kurator realizuje czynności związane z

organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania tej kary

poprzez:

– utrzymywanie stałego kontaktu z zakładami pracy, w których

wykonywana jest nieodpłatna kontrolowana praca na cele

społeczne;

– pozyskiwanie zakładów pracy, placówek służby zdrowia lub

opieki społecznej oraz instytucji lub organizacji niosących pomoc

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

9 | S t r o n a

charytatywną, względnie reprezentującą społeczność lokalną, dla

przyjęcia skazanego w celu wykonywania nieodpłatnej

kontrolowanej pracy na cele społeczne;

– organizowanie i prowadzenie szkoleń oraz instruktaży dla

pracowników zakładów pracy, wyznaczonych do organizowania

pracy skazanych i dozorowania jej przebiegu;

– kontrolowanie przestrzegania przez wyznaczone zakłady pracy

ustalonych zasad organizacji pracy skazanych i wypełnianie

innych obowiązków z tytułu wykonywania kary ograniczenia

wolności lub pracy społecznie użytecznej;

– kontrolowanie sposobu wykonywania kary w miejscu pracy

oraz prawidłowość wywiązywania się przez skazanego

z nałożonych na niego obowiązków.

POMOC SPOŁECZNA

Ustawa o pomocy społecznej w swych przepisach nie

przewiduje specjalnych świadczeń dla osób opuszczających

zakład karny. Wszelka pomoc w stosunku do byłych skazanych

odbywa się na zasadach ogólnych określonych w ustawie. Dlatego

też w tej części pracy z racji wspomnianych już ogólnych zasad

udzielania pomocy opisane zostaną najważniejsze przepisy

ustawy, które dla osób opuszczających zakład karny mogą okazać

się pomocne. Należy podkreślić, że ta część pracy nie uwzględnia

wszystkich uregulowań ustawy w związku z czym należy ją

traktować jako wskazówkę.

Na jakiej podstawie udzielana jest pomoc społeczna?

Udzielanie pomocy przez miejskie ośrodki pomocy

społecznej odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia

Jak odnaleźć się po wyjściu….

10 | S t r o n a

12.03.2004r. o Pomocy społecznej Dz. U. 2009, Nr 175 poz.

1362.

Komu przysługuje pomoc społeczna?

Pomoc z ośrodka pomocy społeczne przysługuje każdej

osobie, u której wystąpi jeden, kilka lub wszystkie

z wymienionych niżej przesłanek.

1) ubóstwo,

2) bezdomność,

3) bezrobocie,

4) niepełnosprawność,

5) długotrwała lub ciężka choroba,

6) bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych

i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach

niepełnych lub wielodzietnych;

7) brak umiejętności przystosowania się do życia młodzieży

opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze;

8) trudność w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w

Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę

uzupełniającą;

9) trudność w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu

z zakładu karnego;

10) alkoholizm lub narkomania

11) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej.

Dokładny katalog przesłanek uprawniających do uzyskania

pomocy z ośrodka pomocy społecznej znajduje się w art. 7 ustawy

o pomocy społecznej.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

11 | S t r o n a

Kiedy mogę ubiegać się o pomoc pieniężną?

Prawo do pomocy w formie pieniężnej przysługuje:

1) osobie prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo domowe,

której dochód nie przekracza 461 zł miesięcznie,

2) członkowi rodziny, w której dochód na osobę w rodzinie czyli

dochód rodziny podzielony przez liczbę osób w rodzinie, nie

przekracza kwoty 316 zł miesięcznie,

3) rodzinie, której dochód będący sumą miesięcznych dochodów

osób w rodzinie, nie przekracza kwoty 316 zł na osobę w

rodzinie.

Wyżej wymienione kwoty zwane przez ustawodawcę

kryterium dochodu, podlegają weryfikacji co trzy lata

i w zależności od różnych czynników mogą ulec zmianie.

Jakie formy pomocy pieniężnej oferują Ośrodki Pomocy

Społecznej?

Ustawa o pomocy społecznej przewiduje dwa rodzaje

pomocy udzielanej osobie uprawnionej. Pierwsza z nich to pomoc

o charakterze pieniężnym, w której można wyróżnić:

1) zasiłek stały,

2) zasiłek okresowy,

3) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

4) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

12 | S t r o n a

Jakie formy pomocy niepieniężnej oferują Ośrodki Pomocy

Społecznej?

Drugi rodzaj pomocy o charakterze niepieniężnym to m.in. :

1) praca socjalna,

2) bilet kredytowany,

3) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

4) poradnictwo specjalistyczne,

5) interwencja kryzysowa,

6) schronienie,

7) posiłek,

8) niezbędne ubranie,

9) mieszkanie chronione,

10) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,

11) pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków

mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc

w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie –

w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

ZASIŁEK STAŁY

Zasiłek stały jest świadczeniem pieniężnym, który

przeznaczony jest dla osób, które trwale lub długofalowo nie są

wstanie uzyskać niezbędnych środków pozwalającym na

samodzielne utrzymanie. Przysługuje on osobie pełnoletniej

prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo domowe niezdolnej do

pracy z tytułu wieku, czyli w momencie ukończenia 60 roku życia

przez kobietę i 65 przez mężczyznę, lub całkowicie niezdolnej do

pracy (I lub II grupy inwalidów lub znaczny bądź umiarkowany

stopień niepełnosprawności) jeżeli dochód tej osoby jest niższy

niż 416 zł uzyskiwanych w przeciągu miesiąca. Prawo to

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

13 | S t r o n a

przysługuje również osobie pełnoletniej pozostającej w rodzinie

oraz rodzinie, która nie przekroczyła kwoty 316 zł.

ZASIŁEK OKRESOWY

Zasiłek okresowy w przeciwieństwie od zasiłku stałego

przeznaczony jest dla osób, których ciężka sytuacja nie ma

charakteru nieusuwalnego lub takiego, który nie rokuje na

poprawę. Jest to świadczenie o określonych czasowo granicach

przysługiwania. Osoba, uprawniona jest do skorzystania z tego

rodzaju zasiłku ze względu na; długotrwałą chorobę,

niepełnosprawność, bezrobocie lub inny rodzaj przeszkody, który

skutkuje brakiem możliwości zarobkowania i samodzielnego

utrzymania się. Przyznanie zasiłku okresowego możliwe jest, gdy

nie przekroczona została kwota zwana kryterium dochodowym,

osoby pełnoletniej prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo

domowe, osoby pełnoletniej w rodzinie lub rodzinie.

ZASIŁEK CELOWY

Zasiłek celowy przeznaczony jest dla zaspokojenia

niezbędnej potrzeby bez, której życie codzienne było by

utrudnione. Podstawą przyznania takiego zasiłku jest spełnienie

kryterium dochodowego przez osobę ubiegającą się o tego rodzaju

świadczenie. W przypadku spełnienia wymaganego kryterium,

pomoc ta może być przyznana w szczególności na pokrycie

w części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia,

opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego,

drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów

pogrzebu. Zasiłek ten może być także udzielony w formie biletu

kredytowanego szczególnie w sytuacji pozostawania osoby

zainteresowanej w miejscowości oddalonej od miejsca

zamieszkania, przy równoczesnym wyjątkowym braku środków

Jak odnaleźć się po wyjściu….

14 | S t r o n a

pozwalających na powrót. Wyżej wymienione przypadki, które

wskazuje ustawa nie stanowią katalogu zamkniętego

uprawniającego do uzyskania świadczenia.

Szczególną rodzajem zasiłku celowego jest zasiłek przyznany

w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub

ekologicznej w wyniku, której poniesiono stratę. W odróżnieniu

od poprzednio opisywanych, świadczenie to przyznawane jest

niezależnie od dochodu. Warto nadmienić, że ustawa przewiduje

w szczególnie uzasadnionych przypadkach przyznanie rodzinie

albo osobie zasiłku celowego nie podlegającego zwrotowi jak też

zasiłku okresowego, celowego lub rzeczowego pod warunkiem

zwrotu całości albo części kwoty zasiłku lub wydatku na pomoc

rzeczową. Szczególnie uzasadnione przypadki to, sytuacja

życiowa osoby lub rodziny, która ponad wszelką wątpliwość, bez

konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego

stanu rzeczy, pozwala stwierdzić, że aż tak drastyczne, tak

dotkliwe w skutkach lub tak daleko ingerujące w plany życiowe

zdarzenia nie należą ani do zdarzeń codziennych, ani nawet do

zdarzeń nadzwyczajnych. Są przypadkami o wybitnych cechach;

występują zupełnie okazjonalnie, wymagają kumulacji wielu

niefortunnych zbiegów wydarzeń, wykraczają granicami

przewidywalności poza wszelkie możliwości ludzkiej

zapobiegliwości życiowej.

ZASIŁEK I POŻYCZKA NA EKONOMICZNE

USAMODZIELNIENIE

Osobie albo rodzinie gmina może przyznać pomoc w formie

pieniężnej lub rzeczowej, w celu ekonomicznego

usamodzielnienia. Pomoc ta może być przyznana w formie:

1) jednorazowego zasiłku celowego

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

15 | S t r o n a

2) nieoprocentowanej pożyczki na podstawie umowy z gminą

(pożyczka ta może być umorzona w całości lub w części, gdy

przyczyni się to do szybszego osiągnięcia celów pomocy

społecznej)

3) udostępnienia maszyn i narzędzi pracy umożliwiających

zorganizowanie własnego warsztatu pracy (przedmioty

udostępniane są na podstawie umowy użyczenia).

Co to jest poradnictwo specjalistyczne?

W ramach świadczeń niepieniężnych ustawa przewiduje

poradnictwo specjalistyczne w szczególności prawne

psychologiczne i rodzinne w stosunku do osoby lub rodziny, które

mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu

swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód.

Poradnictwo prawne realizuje się przez udzielanie informacji

o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego

i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw

lokatorów.

Poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy

diagnozowania, profilaktyki i terapii.

Poradnictwo rodzinne obejmuje szeroko rozumiane problemy

funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze w

rodzinach naturalnych i zastępczych oraz problemy opieki nad

osobą niepełnosprawną, a także terapię rodzinną.

Czym są i jaką pomoc oferują Ośrodki Interwencji Kryzysowej?

Ośrodek interwencji kryzysowej stanowi zespół działań

podjętych na rzecz osoby lub rodziny, będących w stanie kryzysu.

Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi

psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie.

W ramach interwencji kryzysowej udziela się natychmiastowej

Jak odnaleźć się po wyjściu….

16 | S t r o n a

specjalistycznej pomocy psychologicznej, a w zależności od

potrzeb, poradnictwa socjalnego lub prawnego, w sytuacjach

uzasadnionych także schronienia do 3 miesięcy. Ta forma pomocy

skierowana jest do osób, które w sposób widoczny wytrącone są

z równowagi psychicznej, przejawiają zachowania, które są

niebezpieczne dla ich zdrowia psychicznego i fizycznego lub

znajdują się w stanie czasowego niezrównoważenia psychicznego.

INNE FORMY POMOCY

Ustawa o pomocy społecznej przewiduje, również inne formy

pomocy w szczególności prawo do schronienia, posiłku

i niezbędnego ubrania, jeżeli osoba lub rodzina starająca się o to

świadczenie jest tego pozbawiona.

Istotą prawa do schronienia jest zagwarantowanie prawa do

noclegu w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej czyli

w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych oraz

inne miejscach przeznaczonych do udzielania schronienia. Cechą

charakterystyczną tej formy pomocy jest jego tymczasowość,

którą należy rozumieć jako udostępnienie miejsca noclegowego,

a w drodze wyjątku przez pewien określony, niezbyt rozległy,

dystans czasu.

Świadczenie polegające na dostarczeniu niezbędnego ubrania

polega na dostarczeniu przedmiotów, które zwykło się

kwalifikować jako elementy odzieży. Warunkiem udzielenia

takiej pomocy jest okoliczność, w której osoba zgłaszająca

zapotrzebowanie na odzież jest jej pozbawiona. Przez

pozbawienie ubrania należy rozumieć nie tylko jego utratę ale

także sytuacje, w której osoba nie może sobie jej zagwarantować

z różnych przyczyn. Przyznanie ubrania dotyczy tylko ubrania

niezbędnego, następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej

bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

17 | S t r o n a

właściwości (płeć, wzrost, masa, tężyzna fizyczna, rozmiar stopy,

wielkość dłoni) oraz pory roku. Ubranie niezbędne to tylko taka

bielizna, odzież oraz obuwie, które są niezbędne dla ochrony

zdrowia człowieka przed wychłodzeniem oraz pozwalają na

swobodne poruszenie się.

Warunkiem udzielenia pomocy w formie posiłku jest

okoliczność, w której osoba starająca się o ten rodzaj pomocy nie

jest w stanie zapewnić go sobie własnym staraniem. Przez własne

staranie należy rozumieć posiadanie artykułów spożywczych,

półproduktów, urządzeń kuchennych oraz innych przedmiotów

niezbędnych do przyrządzenia posiłku. Braki w tym względzie

stanowią podstawową przesłankę, uprawniającą określony

podmiot do uzyskania tego rodzaju pomocy. Ze względu na

kryterium częstotliwości ustawodawca wyodrębnił pomoc doraźną

w postaci jednego posiłku oraz pomoc okresową w postaci

jednego gorącego posiłku dziennie zależnej od decyzji organu

pomocy społecznej. Udzielony osobie potrzebującej, posiłek

powinien być posiłkiem gorącym, który zapewni zaspokojenie

zapotrzebowania energetycznego w sposób powodujący uczucie

sytości.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

18 | S t r o n a

ORGANIZACJE OFERUJĄCE POMOC DLA OSÓB,

KTÓRE OPUŚCIŁY ZAKŁAD KARNY

1. Stowarzyszenie Resocjalizacji, Rehabilitacji i Pomocy

Społecznej im. H. Ch. Kofoeda,

ADRES: ul. Podmiejska 3, 08-110 Siedlce.

[email protected]

www.kofoed.cpg.pl

Głównym celem działalności stowarzyszenia jest niesienie

pomocy osobą mającym trudności z funkcjonowaniem

w społeczeństwie oraz działania edukacyjne, prewencyjne

i pomocowe. Organizacja pomaga; osobom dotkniętym biedą

materialną i bezrobociem, młodzieży bezrobotnej zagrożoną

wykluczeniem, ubóstwem oraz kryminalizacją, osobą które tracą

prace, są ubogie i nie mają środków finansowych na

przekwalifikowanie zawodowe, ofiarą przemocy, osobom

dotkniętym chorobą alkoholową, narkomanią i ich rodzinom,

osobom zagrożonym bezdomnością i bezdomnym, osobom

realizującym środki probacyjne oraz zagrożonym kryminalizacją.

Stowarzyszenie realizuje programy pomocowo – opiekuńczo

– terapeutyczne, edukacyjne, żywieniowe, sanitarno – higieniczne

(bezpłatna pralnia i łaźnia), aktywizacyjne, probacyjne.

Dodatkowo stowarzyszenie oferuje Punkt Porad Obywatelskich,

program z zakresu pomocy postpenitencjarnej oraz od 2009 roku

prowadzi Ośrodek, w którym osoby bezdomne opuszczające

Zakłady Karne i Areszty Śledcze mogą zamieszkać.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

19 | S t r o n a

2. Fundacja „Sławek”,

ADRES: al. Solidarności 17, 03-412 Warszawa,

TEL: 22 473 33 06.

[email protected]

www.fundacja-slawek.pl

Zadaniem fundacji „Sławek” jest pomoc w trudnej sytuacji

życiowej, rodzinnej i materialnej więźniom, osobom

wychodzącym na wolność a także rodzinom więźniów oraz

młodzieży wywodzącej się z patologicznych środowisk.

Pierwszorzędnym celem fundacji jest ograniczenie

marginalizacji społecznej skazanych oraz byłych skazanych po

przez:

- niesienie pomocy ludziom będącym w trudnej sytuacji

materialne, rodzinnej i życiowej

- niesienie pomocy młodzieży opuszczającej Domy dziecka lub

Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze, a w szczególności tym

którzy nie posiadają pracy albo mieszkania.

- niesienie pomocy osobą opuszczającym Zakłady Poprawcze lub

schroniska dla nieletnich, a w szczególności tym, którzy nie mogą

liczyć na pomoc rodziny lub bliskich,

- Niesienie pomocy młodocianym i dorosłym opuszczającym

Zakłady Karne lub Areszty Śledcze, oraz ich rodzinom,

znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej, która

może spowodować szybki powrót do działalności przestępczej,

- Podejmowanie działań w zakresie sprawiedliwości naprawczej,

mediacji i probacji.

Do innych celów fundacji należy zapobieganie przestępczości

poprzez zwiększenie efektywności pomocy postpenitencjarnej

Jak odnaleźć się po wyjściu….

20 | S t r o n a

oraz upublicznienie informacji dotyczących dostępu do różnych

form pomocy postpenitencjarnej.

3. Stowarzyszenie penitencjarne „Patronat”,

Zarząd główny stowarzyszenia „Patronat”,

ADRES: ul. Siennicka 48, 04 – 393 Warszawa,

TEL: 0 22/827 88 56.

www.patronat.free.ngo.pl

Celem stowarzyszenia patronat jest niesienie pomocy

duchowej materialne i prawnej osobom pozbawionym wolności,

zwalnianym z zakładów karnych oraz ich rodzinom, inicjowanie i

uczestnictwo w zapobieganiu przestępstwom i wykluczeniu

społecznemu, prowadzenie działalności mediacyjnej w tym

łagodzenie następstw popełnionych przestępstw, wpływanie na

humanizowanie orzekania i wykonania kar. Działania Oddziału w

Warszawie realizowane są przez cztery placówki;

1) Punkt pomocy postpenitencjarnej

2) Ośrodek readaptacji społecznej „ Dom Patronatu”

3) Pralnia „Patronat”

4) Koło stowarzyszenia penitencjarnego „Patronat”

Ponad to stowarzyszenie patrona posiada oddziały w

Gdańsku, Łodzi, Olsztynie, Szczecinie, Zielonej Górze, Kielcach

oraz Białymstoku.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

21 | S t r o n a

4. Towarzystwo Opieki nad Więźniami,

ADRES: ul. Katedralna 4, 50-328 Wrocław,

TEL: 071 322 76 12, 328 89 29.

Działalność Towarzystwa opiera się na pięciu sekcjach:

Sekcji penitencjarnej, która pomaga skazanym w rozwiązywaniu

spraw rodzinnych, udziela pomocy medycznej, prawnej

Sekcji postpenitencjarnej w ramach, której udzielana jest pomoc

dla byłych więźniów i ich rodzin poprzez wsparcie moralne,

psychiczne itp.

Sekcji edukacyjnej przygotowującej więźnia do życia na wolności

poprzez pomoc w uzyskaniu zawodu i wykształcenia.

Sekcji charytatywnej udzielającej pomocy więźniom, byłym

więźniom i ich rodzinom w krytycznej sytuacji życiowej.

Sekcji mediacji, która zajmuje się mediacją po wyroku zarówno

między przestępcami i ich ofiarami, jak i między osadzonymi i ich

rodzinami.

5. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej (SIP),

ADRES: Al. 3 go Maja 12 lok. 510, 00 - 391 Warszawa,

TEL: (+48 22) 621 51 65, 625 76 40.

[email protected]

www.interwencjaprawna.pl

Celem działania Stowarzyszenia jest działanie na rzecz osób

dyskryminowanych i zagrożonych marginalizacja poprzez

udzielanie im niezbędnej pomocy prawnej i społecznej. Działanie

stowarzyszenia w głównej mierze skupione są na pomocy

Jak odnaleźć się po wyjściu….

22 | S t r o n a

uchodźcom i osobom ubiegającym się o status uchodźcy a także

na osobach pozbawionych wolności lub byłych więźniach.

6. Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawnej

ADRES: ul. Kredytowa 6 m. 73, 00-062 Warszawa,

TEL: (22) 423 36 12, 4237692.

[email protected]

www.psep.pl

PSEP prowadzi szkolenia dla kadry więziennej z zakresu

mediacji oraz prawa, zajęcia prawne dla skazanych i ich rodzin,

wydaje prawne materiały edukacyjne, prowadzi kampanie

medialne i artystyczne, mające na celu integrację skazanych ze

społeczeństwem.

7. Fundacja Profilaktyki i Resocjalizacji „Druga Szansa”,

ADRES: ul. Kościuszki 77/79, 87 - 100 Toruń,

TEL: 790 499 280.

[email protected]

www.drugaszansa.org

Fundacja działa w oparciu o dwa statutowe cele reintegracji

społecznej i zawodowej więźniów i byłych więźniów oraz

budowania podstaw systemu pomocy postpenitencjarnej.

W ramach działalności penitencjarnej; organizuje w porozumieniu

ze Służbą Więzienną spotkania na terenie Zakładów Karnych

z więźniami, prowadzi korespondencje terapeutyczną

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

23 | S t r o n a

z osadzonymi, świadczy pomoc prawną dla więźniów. W ramach

działalności postpenitencjarnej; pomaga byłym osadzonym

przezwyciężać trudności formalne i prawne w powrocie do

społeczeństwa, prowadzi pomoc w zakresie terapii uzależnień

i utrzymania abstynencji, pomaga w wyszukaniu i utrzymaniu

miejsca pracy, umożliwia pomoc w zakresie zdobycia

i utrzymania zakwaterowania, świadczy pomoc rzeczową do

momentu finansowego usamodzielnienia się, organizuje

praktyczne szkolenia podstaw obsługi komputera oraz aktywizacji

zawodowej byłych więźniów.

8. Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”

ADRES: ul. Św. Wincentego 6/9, 61-003 Poznań,

TEL: +48 61 6682300, 61 8720286.

[email protected]

www.barka.org.pl

Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka” zakłada wspólnoty

skupiające osoby, które trafiły do nich w różnych kryzysach

życiowych: eksmitowane rodziny, matki samotnie wychowujące

dzieci, osoby po domach dziecka, szpitalach psychiatrycznych,

osoby opuszczające zakłady karne i wiele innych osób

dotkniętych bezdomnością. Wspólnoty są miejscami do „życia i

pracy”. Oprócz aspektu społecznego, każda wspólnota stara się

posiadać własny program gospodarczy, tak aby być ekonomicznie

niezależną. Zwykle są to małe farmy ekologiczne.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

24 | S t r o n a

9. Bractwo Miłosierdzia im. św. Brata Alberta,

ADRES: ul. Zielona 3, 20 – 082 Lublin,

TEL: 81 532 64 37.

[email protected]

[email protected]

www.albert.lublin.pl

Działalność stowarzyszenia opiera się na prowadzeniu

jadłodajni, wsparcia dla bezdomnych oraz ośrodka aktywizacji

mającym na celu przywrócenie osób zagrożonych wykluczeniem

do społeczeństwa i na rynek pracy. Ponadto motywuje do podjęcia

leczenia odwykowego, otacza opieką lekarską (w szpitalu),

pomaga w znalezieniu pracy, usamodzielnieniu się, wyjściu z

bezdomności, pomaga w uzyskaniu: dokumentów tożsamości,

rent, emerytur, zasiłków pieniężnych, odzieży, mebli, miejsca w

domu pomocy społeczne.

10. Katolickie Stowarzyszenie Pomocy im. Św. Brata Alberta,

ADRES: ul. Kościuszki 5, 09 – 400 Płock,

TEL: (24) 364 98 84, 364 98 20.

11. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Wychodzącym na

Wolność „Emaus”,

ADRES: ul. Sandomierska 55/57, 80-074 Gdańsk,

TEL: 58 305 59 79.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

25 | S t r o n a

12. Centrum Pomocy Bliźniemu „Monar - Markot”,

ADRES: ul. Marywilska 44a, 03-042 Warszawa,

TEL: 22 676 99 97.

www.cpb.waw.pl

13. Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

www.fupp.org.pl

Działalność fundacji opiera się na udzielaniu bezpłatnej

pomocy prawnej przez studentów Prawa i Administracji pod

nadzorem i opieką pracowników naukowych i praktyków, osobom

ubogim szczególnie zagrożonym pozostawaniem na marginesie

życia społecznego.

14. Związek Biur Porad Obywatelskich.

www.zbpo.org.pl

Celem ZBPO jest zapewnienie obywatelom wiedzy

o przysługujących im prawach, tak aby aktywnie i skutecznie

rozwiązywali swoje problemy. Działalność ZBPO skierowana jest

w szczególności do osób zagrożonych marginalizacją, ze

szczególnym uwzględnieniem osób bezrobotnych, ubogich,

zagrożonych patologiami, niepełnosprawnych oraz osób nie

potrafią poradzić sobie z problemami dnia codziennego.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

26 | S t r o n a

15. Biuro Informacji Obywatelskiej,

ADRES: ul. Lwowska 52, 22 – 600 Tomaszów Lubelski,

TEL: (48) 664 13 40.

[email protected]

www.bio.tomaszow.info

Biuro Informacji Obywatelskiej działającej przy

stowarzyszeniu „Czajnia” zrzesza studentów III, IV i V roku

prawa Wydziału Zamiejscowego Nauk Prawnych

i Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana

Pawła II w Tomaszowie Lubelskim. Głównym celem działania

BIO jest udostępnianie nieodpłatnego i rzetelnego doradztwa dla

członków społeczności lokalnej powiatu tomaszowskiego

zamojskiego i lubaczowskiego, zapoznanie ich z procedurami

związanymi z rządowymi i lokalnymi zarządzeniami oraz

uświadamianie o ich prawach i obowiązkach.

Biuro Informacji Obywatelskiej bezpłatnie zajmuje się:

1) Pomocą w sporządzaniu pism procesowych

i administracyjnych,

2) Objaśnianiem stanu prawnego z zakresu prawa cywilnego

rodzinnego, prawa pracy, prawa administracyjnego, prawa

karnego ze wskazaniem wachlarza rozwiązań,

3) Pomocą w wypełnianiu deklaracji PIT,

4) Udostępnianiem formularzy z Urzędu Skarbowego,

5) Informowaniem o funkcjonowaniu organów administracji

publicznej w powiecie tomaszowskim.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

27 | S t r o n a

KILKA CENNYCH UWAG JAK SPORZĄDZIĆ

CURICULLUM VITAE DLA OSÓB POZUKUJĄCYCH

PRACY PO OPUSZCZENIU ZAKŁADU

Poważnym problemem w znalezieniu pracy przez byłych

skazanych jest stosunek pracodawcy, który objawia się

w zatrudnienia byłego więźnia. Ponadto za stosowaną praktykę

w Polsce uważane jest żądanie od kandydatów na pracowników

zaświadczenia o niekaralności. Tę przeszkodę można jednak

ominąć, gdyż, według prawa kandydata na pracownika wolno

zapytać o karalność jedynie w przypadku, gdy ustawa reguluje

sytuację danej grupy zawodowej. Chodzi o sytuację kiedy

wykonywanie danego zawodu wiąże się z faktem niekaralności.

Sytuacja ta dotyczy takich grup zawodowych jak: policjanci za

wszelkie przestępstwa czy ochroniarze, a nauczyciele mianowani

nie mogą być karani za przestępstwa umyślne.

Jako dodatkowe informacje dla byłych skazanych związane

z poprawnym złożeniem CV należy wymienić:

– obowiązkowe umieszczenie zdjęcia dołączonego do CV,

– umieszczenie wyraźnej zgody na przetwarzanie danych

osobowych,

– obowiązkowe umieszczenie swojego e-mail z tym, że e-mail nie

powinien w swej treści zawierać nazw co najmniej śmiesznych

np. misiek, pysiek, dzidek, kolba, ostry, gilotyna, itp. najlepiej

w nazwie e-mail podać swoje imię i nazwisko.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

28 | S t r o n a