Tomasz Makola – Rządowe Centrum Legislacji

Klauzula wzajemnej uznawalności (wzajemnego uznawania) w przepisach

dotyczących monitorowania i kontrolowania jakości paliw – na tle

niektórych podobnych klauzul

Tomasz Makola – Rządowe Centrum Legislacji

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

1

Przedmiot prezentacji

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

(ograniczony do zagadnień dotyczących swobodnego przepływu towarów)

1. Treść zasady wzajemnej uznawalności towarów. Traktatowe źródła tej zasady.

2. Zasadnicze środki służące zagwarantowaniu swobody przepływu towarów. Pomocne dokumenty.

3.Obszar polskich regulacji prawnych, w których jest

stosowana klauzula wzajemnej uznawalności jako konsekwencja zasady traktatowej.

Przykłady.

4.Przepisy dotyczące monitorowania i kontrolowania jakości paliw (biopaliw, biokomponentów itp.).

5.Projektowana nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

2

Treść zasady wzajemnej uznawalności

• Zasada wzajemnej uznawalności (wzajemnego uznawania towarów, wzajemnego uznania) oznacza dopuszczenie do rynku krajowego (obrotu na terytorium Polski) towarów dopuszczonych do obrotu na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, bez względu na to, czy dany towar spełnia szczegółowe wymagania techniczne wynikające z prawa polskiego.

• Zasada ta jest wyprowadzona przez Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z jednej z podstawowych swobód UE, a mianowicie z zasady swobodnego przepływu towarów służącej kształtowaniu wspólnego rynku UE. Swoboda przepływu towarów – zob. art. 34 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dawny art. 28 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską).

• Artykuł 34 TFUE formułuje zakaz ograniczeń ilościowych i środków o równoważnym skutku.

• Ograniczenie tej zasady - jedynie w przypadkach określonych w art. 36 Traktatu.

• Zasada ta ma bezpośredni skutek wertykalny, to znaczy zobowiązuje państwa członkowskie UE do powstrzymania się od wszelkich działań utrudniających dostęp towarów do rynku państwa członkowskiego.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3

•

Treść zasady wzajemnej uznawalności – cd.

• Zasada ta odnosi się do towarów nieobjętych harmonizacją wynikającą z prawa wtórnego UE. W przypadku towarów objętych harmonizacją ich „byt” w obrocie danego państwa członkowskiego ocenia się przez pryzmat dyrektyw lub rozporządzeń UE dotyczących danych towarów, a nie w aspekcie art. 34 TFUE.

• W zakresie towarów objętych częściową harmonizacją ustanowienie przez państwo członkowskie wymagań wykraczających poza minimalne wymogi wynikające z dyrektyw może być traktowane jako ograniczające swobodny przepływ towarów, a obrona takich regulacji musiałaby mieć za podstawę mocno udowodnione przez dane państwo względy ochrony interesu publicznego.

• Praktyką legislacyjną pozwalającą na uniknięcie zarzutu naruszenia swobody przepływu towarów są różne działania legislacyjne państw UE, w szczególności wprowadzanie przepisów (klauzul) umożliwiających wprowadzanie na dany rynek towarów niespełniających wymagań określonych przez dane państwo, lecz dopuszczonych do obrotu przez inne państwo członkowskie UE.

Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4

TRAKTATO FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ

(wg wersji skonsolidowanej Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012, str. 47) wyciąg

Artykuł 34

Ograniczenia ilościowe w przywozie oraz wszelkie środki o skutku

równoważnym są zakazane między Państwami Członkowskimi.

Artykuł 36

Postanowienia artykułów 34 i 35 nie stanowią przeszkody w stosowaniu

zakazów lub ograniczeń przywozowych, wywozowych lub tranzytowych,

uzasadnionych względami moralności publicznej, porządku publicznego,

bezpieczeństwa publicznego, ochrony zdrowia i życia ludzi i zwierząt

lub ochrony roślin, ochrony narodowych dóbr kultury o wartości

artystycznej, historycznej lub archeologicznej, bądź ochrony własności

przemysłowej i handlowej. Zakazy te i ograniczenia nie powinny jednak

stanowić środka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytych ograniczeń w

handlu między Państwami Członkowskimi.


Zasadnicze środki oraz instytucje pomocnicze służące gwarantowaniu swobody przepływu towarów, w tym ich wzajemnej uznawalności.

Pomocne dokumenty.

1. System notyfikowania Komisji Europejskiej zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady

Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego

systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r.

Nr 65, poz. 597), które wdraża dyrektywę 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i

Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w

dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług

społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21.07.1998, str. 37, z późn. zm.;

Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 20, str. 337, z późn. zm.). Ten

akt dotyczy obszaru tworzenia prawa.

2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 764/2008 z dnia 9

lipca 2008 r. ustanawiające procedury dotyczące stosowania niektórych krajowych

przepisów technicznych do produktów wprowadzonych legalnie do obrotu w innym

państwie członkowskim oraz uchylające decyzję nr 3052/95/WE (Dz. Urz. UE L 218

z 13.08.2008, str. 21). Ten akt dotyczy stosowania prawa, ale jest użyteczny także

dla prawodawcy (zob. zwłaszcza motywy 20, 21, 23, a także art. 4) - zob. załącznik

nr 1 do niniejszej prezentacji.


cd. poprzedniej strony

3. Publikacja pt. „Swobodny przepływ towarów. Przewodnik stosowania

postanowień traktatowych regulujących swobodny przepływ towarów”Opracowany i sporządzony przez Dyrekcję C, Polityka Regulacyjna DG ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu, Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2010

Adres internetowy: http

://ec.europa.eu/enterprise/policies/single-market-goods/files/goods/docs/art34-3

6/new_guide_pl.pdf

„Przewodnik” jest przydatny dla organów administracji rządowej pod kątem

tworzenia prawa, a zarazem użyteczny w szerszym zakresie dla każdego, kto chce

mieć kompendium wiedzy z zakresu swobodnego przepływu towarów. Powołano w

nim bogate orzecznictwo ETS.

4. System SOLVIT

System pozasądowego rozwiązywania problemów – sporów z administracją

publiczną innego państwa członkowskiego powstałych w związku z niewłaściwym

stosowaniem prawa UE. W Polsce Centrum SOLVIT działa w Ministerstwie

Gospodarki (Departament Spraw Europejskich). SOLVIT dotyczy sfery stosowania

prawa; odnosi się do konkretnych interesów obywateli i przedsiębiorców.

Adres internetowy : www.mg.gov.pl/Wspieranie+przedsiebiorczosci/Instrumenty+rynku+wewnetrznego/Solvit


http://ec.europa.eu/enterprise/policies/single-market-goods/files/goods/docs/art34-36/new_guide_pl.pdf



http://www.mg.gov.pl/Wspieranie+przedsiebiorczosci/Instrumenty+rynku+wewnetrznego/Solvit

http://www.mg.gov.pl/Wspieranie+przedsiebiorczosci/Instrumenty+rynku+wewnetrznego/Solvit

Obszary polskich regulacji prawnych, w których jest stosowana klauzula wzajemnej uznawalności lub klauzule

podobne służące realizacji zasady traktatowej. Przykłady.

1. Ustawy:1) z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380, z późn. zm.) – załącznik nr 2,

2) z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, z późn. zm.) – zob. załącznik nr 3,

3) z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.),

4) z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.) – zob. także rozporządzenia wykonawcze do art. 9a tej ustawy (zob. załącznik nr 4),

5) z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz.914, z późn. zm.) – zob. załącznik nr 5,

6) z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 147, poz. 1033) – zob. załącznik nr 6,


Obszary polskich regulacji prawnych, w których jest stosowana klauzula wzajemnej uznawalności jako

konsekwencja zasady traktatowej. Przykłady.

Ustawy – cd.:

7) z dnia 1 kwietnia 2011 r. Prawo probiercze (Dz. U. Nr 92, poz.529),

8) z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981, z późn. zm.) – zob. załącznik nr 7

Rozporządzenia:1. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 22

maja 2007 r. w sprawie warunków, trybu i sposobu wydawania zezwoleń na wprowadzenie dotychczas niestosowanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej technologii chowu zwierząt (Dz.U. z 2007 r. Nr 101, poz.682) – klauzula zapewniająca równe traktowanie, ale niebędąca raczej sensu stricto klauzulą uznawalności ( zob. załącznik nr 8).

2. Rozporządzenia Ministra Gospodarki dotyczące różnych paliw oraz biokomponentów. Brak regulacji ustawowej w tym zakresie. Wykaz rozporządzeń – następna strona.


Rozporządzenia Ministra Gospodarki dotyczące wymagań jakościowych dla paliw oraz biokomponentów:

1) z dnia 28 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań jakościowych dla sprężonego gazu ziemnego (CNG) (Dz. U. Nr 251, poz. 1850),

2) z dnia 28 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. Nr 251, poz. 1851),

3) z dnia z dnia 4 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań jakościowych dotyczących zawartości siarki dla olejów oraz rodzajów instalacji i warunków, w których będą stosowane ciężkie oleje opałowe (Dz. U. Nr 4, poz.30),

4) z dnia 22 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych stosowanych w wybranych flotach oraz wytwarzanych przez rolników na własny użytek (Dz. U. Nr 24, poz. 149),

5) z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 221, poz. 1441 oraz z 2012, poz. 136),

6) z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz. U. Nr 19, poz. 98),

7) z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biokomponentów, metod badań jakości biokomponentów oraz sposobu pobierania próbek biokomponentów (Dz. U. Nr 249, poz. 1668),


Wybrane przykłady

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska

wyciąg

Art. 171b. Wprowadzać do obrotu można, z wyłączeniem przepisów art. 166 i 167 oraz przepisów wydanych na podstawie art. 169 i 170, produkty:

1) zgodnie z prawem wyprodukowane lub dopuszczone do obrotu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej albo w Republice Turcji;

2) zgodnie z prawem wyprodukowane w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Przepis ten wszedł w życie z dniem 1 maja 2004 r.


Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach - wyciąg

Wersja na dzień 1 maja 2004 r.

Art. 2a. Przyrządy pomiarowe wprowadzone do obrotu w państwach członkowskich Unii Europejskiej, zgodnie z przepisami obowiązującymi w tych państwach, dopuszcza się do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.(wprowadzony ustawą z dnia 29 sierpnia 2003 r. o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 170, poz. 1652)

Wersja na dzień 6 lipca 2004 r.

Art. 2a. Przyrządy pomiarowe wprowadzone do obrotu w państwach członkowskich Unii Europejskiej, zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej, dopuszcza się do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.(w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 27 maja 2004 r.o zmianie ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 141, poz. 1493)


Ustawa z dnia 1 kwietnia 2011 r. Prawo probierczewyciąg

Art. 4. Wyroby z metali szlachetnych mogą być, z zastrzeżeniem art. 6, wprowadzane do obrotu i być przedmiotem obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełniają co najmniej 1 z następujących warunków:

1) są oznaczone:

a) polskimi cechami probierczymi,

b) cechami probierczymi, których obowiązek uznawania wynika z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych,

c) cechami probierczymi, na podstawie których dopuszczono wyroby z metali szlachetnych do obrotu w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w Republice Turcji;

2) posiadają świadectwo badania.


Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200, z późn. zm.)

wyciąg

Obowiązek spełniania wymagań jakościowych

Art. 3. 1. Paliwa transportowane, magazynowane, wprowadzane do obrotu oraz gromadzone w stacjach zakładowych powinny spełniać wymagania jakościowe określone dla danego paliwa, ze względu na ochronę środowiska, wpływ na zdrowie ludzi oraz prawidłową pracę silników zamontowanych w pojazdach, ciągnikach rolniczych, a także maszynach nieporuszających się po drogach.

2. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzeń, wymagania jakościowe dla:

1) paliw ciekłych, biorąc pod uwagę wartości parametrów jakościowych, określone w odpowiednich normach w tym zakresie;

2) biopaliw ciekłych, biorąc pod uwagę stan wiedzy technicznej w tym zakresie wynikający z badań tych paliw, a także doświadczeń w stosowaniu biopaliw ciekłych;

3) gazu skroplonego (LPG), biorąc pod uwagę wartości parametrów jakościowych, określone w odpowiednich normach w tym zakresie;

4) sprężonego gazu ziemnego (CNG), biorąc pod uwagę wartości parametrów jakościowych, określone w odpowiednich normach w tym zakresie.


•

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz.U. Nr 221, poz.1441 oraz

z 2012 r., poz. 136) wyciąg

Klauzula dotycząca uznawalności

§ 1a. Wymagań jakościowych dla paliw ciekłych określonych w

rozporządzeniu nie stosuje się do paliw ciekłych, o których mowa w §1,

wyprodukowanych lub wprowadzonych do obrotu w innym niż

Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w Turcji

lub wyprodukowanych w państwie członkowskim Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim

Obszarze Gospodarczym, zgodnie z przepisami obowiązującymi w tych

państwach, pod warunkiem że przepisy te zapewniają ochronę zdrowia

oraz życia ludzi i zwierząt, środowiska, a także interesu konsumentów w

stopniu odpowiadającym przepisom niniejszego rozporządzenia.

Przepis ten dodano z dniem 15 lutego 2012 r.


Biopaliwa ciekłew wybranych flotach i wytwarzane przez rolników – ustawa

i rozporządzenie

Ustawa o systemie monitorowania […] (wyciąg):Art. 4. 1. Biopaliwa ciekłe stosowane w wybranych flotach oraz wytwarzane przez rolników na własny użytek powinny spełniać wymagania jakościowe określone dla danego biopaliwa ciekłego ze względu na ochronę środowiska.2. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, wymagania jakościowe dla biopaliw ciekłych stosowanych w wybranych flotach oraz wytwarzanych przez rolników na własny użytek, biorąc pod uwagę stan wiedzy technicznej w tym zakresie.

Rozporządzenie (wyciąg):

§ 2. Wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych stosowanych w wybranych

flotach, określonych w rozporządzeniu, nie stosuje się do biopaliw ciekłych,

wyprodukowanych lub wprowadzonych do obrotu w innym niż Rzeczpospolita

Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej, w Turcji albo wyprodukowanych

w państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -

będącym stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, zgodnie z

przepisami obowiązującymi w tych państwach, pod warunkiem że przepisy te

zapewniają ochronę środowiska w stopniu odpowiadającym przepisom

niniejszego rozporządzenia.


Projektowana nowelizacja ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (wg projektu

z dnia 15 lutego 2013 r.)wyciąg

4) w art. 3:

c) po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Wymagań jakościowych dla paliw określonych w

rozporządzeniach wydanych na podstawie ust. 2 nie stosuje się do paliw,




Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim


państwach, pod warunkiem że przepisy te zapewniają ochronę zdrowia

oraz życia ludzi i zwierząt, środowiska, a także interesu konsumentów

w stopniu odpowiadającym przepisom rozporządzeń wydanych na

podstawie ust. 2.”


cd. projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.

o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw

18) w art. 26:

[…………………]

c) dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. Metod badania jakości paliw określonych w

rozporządzeniach wydanych na podstawie ust. 1 nie stosuje się do paliw,




Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim


państwach, pod warunkiem, że przepisy te zapewniają ochronę zdrowia

oraz życia ludzi i zwierząt, środowiska, a także interesu konsumentów w

stopniu odpowiadającym przepisom rozporządzeń wydanych na

podstawie ust. 1.”


Próba określenia rekomendacji dotyczących optymalnego ukształtowania klauzuli wzajemnej uznawalności w przepisach ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania

jakości paliw

Wyjściowe problemy - merytoryczne, traktatowe:• Znaczący obszar wymagań jest objęty harmonizacją wynikającą z

tzw. dyrektywy benzynowej tj. dyrektywy 98/70/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia z dnia 13 października 1998 r. odnoszącej się do jakości benzyny i olejów napędowych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 93/12/EWG (Dz. Urz. WE L 350 z 28.12.1998, str. 58, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 23, str. 182). W pozostałym zakresie są różne normy w państwach UE odbiegające od norm polskich. Czy takie odrębności mogą mieć skutki ze względu na pożądany poziom ochrony zdrowia, środowiska, konsumentów (eksploatacja silników); czy art. 36 TFUE mógłby być zastosowany ?

• Czy przepis art. 3 ust. 2 (wg projektu) będzie w pełni wykonalny ? Kwestia dostępności i analizowania przepisów państw UE, EFTA-EOG, Turcji pod kątem zapewnienia równego bezpieczeństwa. Problem wymiany informacji, współpracy jednostek kontroli, laboratoriów badawczych itp. Kwestia kosztów.

• Czy będzie zapewniona kontrola paliw ? Kwestia metodologii kontroli – nieadekwatność metod krajowych do parametrów jakościowych wynikających z norm państw trzecich. Jakie metody kontroli i kto będzie ją wykonywać od strony badawczej ?


Konsekwencje legislacyjne:

• Pełna (absolutna) klauzula ? Czy przesłanki wyłączające (art. 36 TFUE) ? Jak szeroko określone ?

• Zapewnienie kontroli (projektowane brzmienie art. 26 ust. 2); czy konieczne jest rozwinięcie przepisów w tym zakresie w odniesieniu do procedur kontroli paliw pochodzących spoza Polski ? Co zrobić w sprawie metodologii badań ? Czy wprowadzenie obowiązków w zakresie informowania byłoby zasadne ? Czy wystarczające byłyby mechanizmy rozporządzenia WE nr 764/2008 ?

• Inne ? Do dyskusji !


Dziękuję za uwagę

21Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego

Funduszu Społecznego

Tomasz Makola – Rządowe Centrum Legislacji

Documents

Transcript of Tomasz Makola – Rządowe Centrum Legislacji