Roczna analiza wzrostu gospodarczego UE na 2015 r.: nowy impuls dlamiejsc pracy, wzrostu i inwestycji Bruksela, 28 listopad 2014

Komisja Europejska - Komunikat prasowy

Głównym przedmiotem opublikowanej dziś przez Komisję Europejską rocznej analizy wzrostugospodarczego na 2015 r. jest zapewnienie Europie powrotu na ścieżkę tworzenia trwałych miejscpracy i zrównoważonego wzrostu gospodarczego. Powołanie nowej Komisji, która zamierza realizowaćambitny program na rzecz zatrudnienia, wzrostu, sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych, jestodpowiednim momentem, aby dać nowy impuls tym działaniom. Propozycja ambitnego planuinwestycyjnego zakładającego uruchomienie co najmniej 315 mld euro na dodatkowe inwestycjepubliczne i prywatne w ciągu nadchodzących trzech lat oznacza otwarcie nowego rozdziału dla Europy(Investment Plan website). Plan ten jest elementem ogólnego podejścia Komisji Europejskiej dotworzenia miejsc pracy i pobudzania wzrostu gospodarczego w Europie. Zgodnie z tym podejściem wswojej rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2015 r. Komisja zaleca realizację politykigospodarczej i społecznej w oparciu o trzy główne filary: 1) pobudzanie inwestycji, 2) odnowieniezobowiązania do reform strukturalnych oraz 3) dążenie do odpowiedzialności budżetowej.

Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący do spraw euro i dialogu społecznego, powiedział: „UniiEuropejskiej zagraża długotrwały niski wzrost gospodarczy, który może pogorszyć już w tej chwilipoważne problemy społeczne w niektórych częściach Unii. Dlatego proponujemy dzisiaj strategiępolityczną opartą na inwestycjach, reformach strukturalnych i odpowiedzialności budżetowej.Apelujemy o podjęcie natychmiastowych działań z udziałem rządów, parlamentów i partnerówspołecznych na poziomie UE i we wszystkich państwach członkowskich. Działając teraz razem, możemyzapewnić warunki dla stabilnego i trwałego wzrostu w przyszłości oraz sprawić, aby nasi obywatelemieli więcej możliwości znalezienia pracy”.

Marianne Thyssen, komisarz UE do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilnościpracowników, dodała:„ Tworzenie miejsc pracy i polityka społeczna należą do najważniejszychaspektów naszej agendy politycznej i zajmują poczesne miejsce w rocznej analizie wzrostugospodarczego. Wszyscy powinniśmy wziąć na siebie odpowiedzialność za te obszary polityki. Państwaczłonkowskie, które odważnie reformowały swoje rynki pracy, dowiodły, że takie reformy naprawdę sięopłacają. To powinno zachęcić inne państwa członkowskie do pójścia ich śladem. Przedstawiony przezKomisję plan inwestycyjny na 315 mld euro może jeszcze bardziej zwiększyć pozytywne efekty tychdziałań”.

Roczna analiza wzrostu gospodarczego, która rozpoczyna roczny cykl zarządzania gospodarczego,zawiera ogólne priorytety gospodarcze UE i wskazówki w zakresie polityki dla państw członkowskich nakolejny rok. Pomimo wysiłków podejmowanych na szczeblu krajowym i unijnym uzdrowienieeuropejskiej gospodarki jest wciąż słabe i nietrwałe, co z kolei hamuje postęp w walce z wysokimbezrobociem i ubóstwem. Przywrócenie zaufania oraz zapewnienie wzrostu w całej UE jest możliwe

tylko pod warunkiem współpracy: państwa członkowskie muszą się zobowiązać do zmianydotychczasowych działań na poziomie krajowym. Zważywszy na istotne różnice między państwamiczłonkowskimi pod względem sytuacji gospodarczej, prawidłowe podejście w każdym kraju będzie inne.Aby nadać wspólny kierunek i koordynować strategie krajowe, Komisja zaleca oparcie politykigospodarczej i społecznej w 2015 r. na trzech głównych filarach:

1. Pobudzanie inwestycjiWraz z nastaniem światowego kryzysu gospodarczego i finansowego w Unii Europejskiej daje sięodczuć niedostatek inwestycji. Potrzebne są zatem zbiorowe i skoordynowane działania na szczeblueuropejskim, by odwrócić trend spadkowy i skierować Europę na trwałą ścieżkę uzdrowieniagospodarczego. Potrzebne są inwestycje, aby unowocześnić systemy ochrony socjalnej; dofinansowaćedukację, badania naukowe i innowacje; podnieść efektywność energetyczną i przestawić się nabardziej ekologiczne źródła energii; zmodernizować infrastrukturę transportową oraz uruchomićdalekosiężne i szybsze sieci szerokopasmowe.

Komisja Europejska jest gotowa się do tego przyczynić: dwa dni temu ogłosiła plan inwestycyjny na315 mld euro na trzy najbliższe lata (zob. IP/14/2128). Ta „ofensywa inwestycyjna” zasadza się natrzech wzajemnie umacniających się elementach: 1) uruchomienie finansowania na inwestycjebez zaciągania nowych długów; 2) wspieranie projektów i inwestycji w najważniejszych obszarach,takich jak infrastruktura, kształcenie, badania naukowe i innowacje oraz 3) usunięcie bariercharakterystycznych dla poszczególnych sektorów i innych barier finansowych i pozafinansowychutrudniających inwestycje. Komisja Europejska wzywa Parlament Europejski i państwa członkowskie dopoparcia tego planu inwestycyjnego i do szybkiego podjęcia niezbędnych działań, tak aby europejskagospodarka odczuła wyraźny pozytywny efekt tych inwestycji.

2. Odnowione zobowiązanie do reform strukturalnychWraz z przesunięciem środka ciężkości z rozwiązywania sytuacji wyjątkowych wywołanych kryzysem nabudowanie solidnych podstaw dla tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego, zachodzi potrzebapodjęcia na nowo zobowiązania do realizacji reform strukturalnych. Na poziomie UE reformąstrukturalną „par excellence” jest pogłębienie jednolitego rynku, które pomoże w modernizacji naszychgospodarek i sprawi, że Europa stanie się bardziej konkurencyjna, a także bardziej atrakcyjna dlainwestorów. Do zadań priorytetowych należą: usunięcie pozostających barier regulacyjnych ipozaprawnych w takich sektorach, jak energia, łączność telekomunikacyjna i transport, a takżeustanowienie jednolitego rynku towarów i usług.

Na poziomie państw członkowskich Komisja zaleca skupienie się na kilku najważniejszychreformach: nadaniu rynkom pracy większej dynamiczności oraz zwalczaniu wysokiego poziomubezrobocia; zapewnieniu efektywności i adekwatności systemów emerytalnych i systemówzabezpieczenia społecznego; stworzeniu bardziej elastycznych rynków produktów i usług; poprawiewarunków dla inwestycji biznesowych oraz podniesieniu jakości inwestycji w badania naukowe iinnowacje; a także na zwiększeniu skuteczności administracji publicznej w całej Europie.

3. Dążenie do odpowiedzialności budżetowejOsiągnięto znaczący postęp w konsolidacji budżetowej: w ciągu zaledwie trzech lat średnie wskaźnikideficytu budżetowego w UE zostały obniżone z 4,5 proc. PKB w 2011 r. do około 3,0 proc. PKB w 2014r. Zmniejszenie liczby państw objętych procedurą nadmiernego deficytu – do 11 w roku 2014 z 24 wroku 2011 – jest efektem tych korekt budżetowych, które walnie przyczyniły się do odbudowaniazaufania do równowagi naszych finansów publicznych i do ustabilizowania sytuacji finansowej.Zabezpieczenie długoterminowej kontroli deficytu i obniżenie wysokiego poziomu zadłużenia pozostajepodstawowym warunkiem trwałego wzrostu gospodarczego. Potrzebujemy odpowiedzialnych isprzyjających wzrostowi polityk budżetowych, zgodnych z paktem stabilności i wzrostu orazuwzględniających specyficzną sytuację krajową. Państwa dysponujące większą przestrzenią fiskalnąmają większe możliwości pobudzania krajowego popytu i inwestycji. Systemy podatkowe powinny byćbardziej sprawiedliwe i skuteczne, a oszustwa podatkowe i uchylanie się od podatków należy stanowczozwalczać.

Usprawnienie europejskiego zarządzania gospodarczegoKomisja Europejska proponuje także usprawnienie i wzmocnienie europejskiego semestru przeznadanie mu bardziej wyrazistego celu i większej roli politycznej w oparciu o trzy filary rocznej analizywzrostu gospodarczego. Usprawnienie europejskiego semestru powinno wzmocnić społecznągospodarkę rynkową i poprawić skuteczność koordynacji polityki gospodarczej na poziomie UE, dziękizwiększonej rozliczalności i odpowiedzialności wszystkich podmiotów, w tym partnerów społecznych.Nowy cykl polityki gospodarczej uprości też efekty pracy Komisji oraz zmniejszy obciążenia związane zesprawozdawczością, nałożone na państwa członkowskie. Jednocześnie proces ten stanie się bardziejotwarty i wielostronny (zob. załącznik 1 oraz MEMO/14/2180).

Sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzeganiaDo rocznej analizy wzrostu gospodarczego dołączone jest sprawozdanie przedkładane w ramachmechanizmu ostrzegania, które stanowi element regularnego nadzoru w ramach procedurydotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Jego celem jest wskazanie i wyeliminowaniezakłóceń równowagi, które mogą pogarszać wyniki gospodarcze poszczególnych państw, strefy euro icałej UE. Do procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej włączane są wskaźnikispołeczne i dotyczące zatrudnienia, aby uzyskać lepsze zrozumienie sytuacji i zagrożeń na rynku pracyoraz w kwestiach społecznych.

Ze sprawozdania wynika, że choć państwa członkowskie poczyniły postępy w korygowaniu niektórychzakłóceń i w części gospodarek poprawiła się konkurencyjność, to jednak zakłócenia równowagimakroekonomicznej i ich najważniejsze skutki społeczne nadal są poważnym problemem. Wolnopostępujące uzdrowienie gospodarki i bardzo niska inflacja są przeszkodą dla bardziej stanowczegoograniczania zakłóceń i związanych z nimi zagrożeń makroekonomicznych.

Ponadto zrównoważenie sald na rachunkach obrotów bieżących wciąż jest asymetryczne. Pomimo iż wniektórych państwach deficyt został zredukowany, to proces ten był w dużej mierze napędzanyspadkiem popytu, a w szczególności zmniejszeniem poziomu inwestycji. Taka sytuacja, jeśli niezostanie uregulowana, mogłaby wywołać negatywne skutki dla potencjału wzrostu w perspektywieśrednioterminowej. W Niemczech i Niderlandach tymczasem nadal odnotowuje się bardzo dużenadwyżki na rachunku obrotów bieżących, co jest efektem słabego popytu krajowego i zmniejszeniainwestycji.

Jeśli chodzi o poszczególne państwa, Komisja stwierdza, że potrzebne sądalsze analizy(szczegółowe oceny sytuacji), aby dokładnie zbadać narastanie i ograniczanie zakłóceń izwiązanego z nimi ryzyka w 16 państwach członkowskich.Są to: Belgia, Bułgaria, Niemcy, Irlandia,Hiszpania, Francja, Chorwacja, Włochy, Węgry, Niderlandy, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Finlandia,Szwecja i Zjednoczone Królestwo (więcej szczegółów w notatce prasowej: MEMO/14/2231).

Wspólne sprawozdanie o zatrudnieniuRocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2015 r. towarzyszy także publikacja wniosku Komisji wsprawie wspólnego sprawozdania o zatrudnieniu. W sprawozdaniu tym przedstawiono ocenęsytuacji w zakresie zatrudnienia w Europie oraz analizę działań politycznych podejmowanych w związkuz tym przez państwa członkowskie. Na tej podstawie we wniosku stwierdzono, że istotne reformystrukturalne są opłacalne. W sprawozdaniu oceniono ponadto możliwości naprawy sytuacji społecznej isytuacji w zakresie zatrudnienia (więcej szczegółów w notatce prasowej: MEMO/14/2234).

Załącznik 1. Harmonogram uproszczonego europejskiego semestru

2. Kluczowe ustalenia prognozy Komisji z jesieni 2014 r.Zakłada się, że realny wzrost PKB za cały rok 2014 wyniesie 1,3 proc. w UE i 0,8 proc. w strefieeuro. Na 2015 r. prognozuje się dalszy powolny wzrost, do 1,5 proc. w UE i do 1,1 proc. w strefie euro,

IP/14/2235

w miarę poprawy popytu na rynkach zagranicznych i krajowych. W 2016 r. ma nastąpić przyspieszenieaktywności gospodarczej do 2,0 proc. w UE i do 1,7 proc. w strefie euro.

W sierpniu 2014 r. liczba osób bezrobotnych wyniosła 24,6 mln, z czego 5 mln to osoby wwieku od 15 do 24 lat. Stopa długotrwałego bezrobocia jest bardzo wysoka. Państwa członkowskiebardzo się różnią pod względem wskaźników bezrobocia: w 2014 r. ich poziom mieści się w przedzialeod 5,1 proc. w Niemczech i 5,3 proc. w Austrii do 24,8 proc. w Hiszpanii i 26,8 proc. w Grecji.

Oczekuje się, że w tym roku utrzyma się niska inflacja, której będą towarzyszyć niższe cenytowarów, zwłaszcza energii i żywności, oraz gorsze niż oczekiwano prognozy gospodarcze. Stopnioweożywienie aktywności gospodarczej przez cały okres objęty prognozą doprowadzi według prognoz dowzrostu inflacji w UE: z 0,6 proc. w 2014 r. do 1,0 proc w 2015 r. oraz 1,6 proc. w 2016 r.

W tym roku relacja deficytu do PKB ma w dalszym ciągu spadać, choć wolniej niż w 2013 r.: z4,5 proc. w 2011 r. do 3,0 proc. w UE i 2,6 proc. w strefie euro. Prognozuje się, ż deficyt publicznybędzie maleć w ciągu najbliższych dwóch lat, czemu sprzyjać będzie większa aktywność gospodarcza.Wskaźniki długu do PKB w UE i w strefie euro mają osiągnąć wartość szczytową w przyszłym roku –odpowiednio 88,3 proc. i 94,8 proc. – i w części państw pozostać na wysokim poziomie.

3. Przykłady skutecznych reform strukturalnych w państwach członkowskichW grudniu 2013 r. rząd Hiszpaniizatwierdził ustawę gwarantującą jedność rynku na rzecz swobodyporuszania się, swobody przedsiębiorczości oraz swobodnego przepływu towarów. Ustawa ta stanowiambitny krok w kierunku racjonalizacji nakładających się na siebie przepisów prawnych w Hiszpanii;przeciwdziała ona rozdrobnieniu na rynku krajowym oraz zwiększa konkurencję na rynkachproduktowych. Władze Hiszpanii oceniają, że w miarę postępu czasu reforma przyniesie wzrost PKB oponad 1,5 proc.

W latach 2011-2013 w Portugalii przeprowadzono liczne reformy rynku pracy. Ujednolicono zasadyochrony pracowników zatrudnionych na stałe i na umowy na czas określony. Uelastyczniono przepisydotyczące czasu pracy oraz podjęto środki, by lepiej dostosować wynagrodzenia do produktywności napoziomie spółek. Zreformowano ponadto zasiłki dla bezrobotnych i poszerzono grupę osóbuprawnionych do takich zasiłków. Dokonano reformy publicznej służby zatrudnienia i przegląduistniejącej aktywnej polityki rynku pracy oraz wprowadzono nowe programy, m.in. skierowane domłodzieży. Od 2013 do 2014 r. stopa bezrobocia spadła o ok. 2 punkty procentowe.

Polska zapoczątkowała ambitną reformę mającą ułatwić dostęp do zawodów regulowanych. W ramachpierwszego etapu reformy w 2013 r. ułatwiono dostęp do 50 zawodów regulowanych, w tym zawoduprawnika, notariusza, agenta nieruchomości i taksówkarza. W kwietniu 2014 r. Sejm przyjął decyzje wsprawie kolejnych 91 zawodów regulowanych, a na początku 2015 r. planowane są reformyderegulujące dostęp do dodatkowych 101 zawodów.

Włochy wdrożyły w 2013 r. szereg środków mających zwiększyć konkurencję i przejrzystość na rynkugazu i energii elektrycznej. Podjęte przez rząd włoski inicjatywy pomogły zaradzić długotrwałemuproblemowi wysokich cen energii w tym kraju oraz, według szacunków organu regulacji energetyki,obniżyć ceny uiszczane przez odbiorców końcowych.

For more information:Annual Growth Survey 2015

Fourth Alert Mechanism Report on macroeconomic imbalances in EU Member States

2015 Draft joint Employment Report

The EU's economic governance explained

Europe 2020

Draft Budgetary Plans

Kontakty z mediamiTove ERNST (+32 2 298 67 64)Margaritis SCHINAS (+ 32 2 296 05 24)Annikky LAMP (+32 2 295 61 51)Zapytania od obywateli:Serwis Europe Direct – tel. [ 00 800 67 89 10 11 ] lub e-mail