I. Zasady ogólneII. Zasady organizacyjneIII. SprzętIV. Dysponowanie SGRWV. Dowodzenie SGRWVI. Działania z wykorzystaniem śmigłowcaVII. Taktyka działań ratownictwa

wysokościowegoVIII.Zadania PSP w zakresie wypełniania

roli organizatora ratownictwa wysokościowego KSRG

Celem ratownictwa wysokościowego jest niesienie pomocy osobom poszkodowanym i zagrożonym, znajdującym się poza zasięgiem i możliwościami użycia standardowego sprzętu i technik wykorzystywanych w Państwowej Straży Pożarnej oraz w innych służbach i podmiotach ratowniczych.

Ratownictwo wysokościowe realizowane jest przy wykorzystaniu technik alpinistycznych, śmigłowca i innego sprzętu.

Pod pojęciem technik alpinistycznych należy rozumieć: techniki stosowane we wspinaczce górskiej, alpinizmie jaskiniowym, alpinizmie przemysłowym i inne techniki związane z działaniami na wysokości.

Ratownictwo wysokościowe wspomaga działania związane z gaszeniem pożarów, ratownictwem medycznym, technicznym, wodnym, chemicznym i ekologicznym, w zakresie niezbędnym do udzielenia pomocy osobom poszkodowanym i zagrożonym, bądź likwidacji innego miejscowego zagrożenia.

Działania w zakresie ratownictwa wysokościowego w krajowym systemie ratowniczo – gaśniczym prowadzi specjalistyczna grupa ratownictwa wysokościowego (SGRW) w składzie minimum trzech ratowników wysokościowych. W przypadku działań z użyciem śmigłowca minimalny skład SGRW stanowi dwóch ratowników. Każda SGRW ma określony:

1) obszar chroniony (wyznaczony na podstawie wojewódzkiej analizy zabezpieczenia operacyjnego),

2) procedury ratownicze,3) zasady współdziałania między sąsiednimi SGRW oraz

innymi podmiotami współdziałającymi z KSRG, działającymi tymi technikami na swym obszarze chronionym.

SGRW tworzy się w Komendach Powiatowych (Miejskich) Państwowej Straży Pożarnej na podstawie decyzji właściwego terenowo Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej. SGRW mogą być tworzone w szkołach Państwowej Straży Pożarnej za zgodą Komendanta Głównego PSP i w innych jednostkach ochrony przeciwpożarowej decyzją kierownika danej jednostki.

Członkowie SGRW w ramach KSRG pełnią służbę w JRG lub w innym podmiocie ratowniczym, wykonując zadania tego podmiotu. Podmiot ratowniczy (JRG PSP) powinien posiadać specjalistyczny obiekt przystosowany do ćwiczeń na wysokości technikami alpinistycznymi, o wysokości min. 20 m.

Dowódcą SGRW jest dowódca JRG lub jego zastępca albo dowódca innej jednostki ochrony przeciwpożarowej – posiadający odpowiednie przeszkolenie specjalistyczne w zakresie ratownictwa wysokościowego. W przypadku utworzenia SGRW w szkole PSP, jej dowódca również musi posiadać odpowiednie przeszkolenie specjalistyczne.

1) młodszy ratownik wysokościowy KSRG - tytuł młodszego ratownika wysokościowego uprawniają do wykonywania zadań z ratownictwa wysokościowego technikami alpinistycznymi (bez użycia śmigłowca) pod nadzorem ratownika. Po 2 latach stażu w tym stopniu uprawniają do dowodzenia w tego typu akcjach (bez udziału śmigłowca).

2) Ratownik wysokościowy KSRG - tytuł ratownika wysokościowego uprawnia do samodzielnego wykonywania zadań z zakresu ratownictwa wysokościowego, dowodzenia tymi działaniami i współpracy ze śmigłowcem (bez prawa wykonywania funkcji operatora).

3) Starszy ratownik wysokościowy KSRG - tytuł starszego ratownika wysokościowego uprawniają do samodzielnego wykonywania zadań z zakresu ratownictwa wysokościowego, pełnienia funkcji operatora w śmigłowcu ratowniczym oraz dowodzenia akcjami ratownictwa wysokościowego w pełnym zakresie (także z udziałem śmigłowca).

4) Instruktor ratownictwa wysokościowego KSRG - tytuł instruktora ratownictwa wysokościowego uprawniają do dowodzenia akcjami ratownictwa wysokościowego, prowadzeniem szkoleń na niższe stopnie.

5) Starszy instruktor ratownictwa wysokościowego KSRG - tytuł starszego instruktora ratownictwa wysokościowego PSP uprawniają do dowodzenia akcjami ratownictwa wysokościowego (w tym z udziałem śmigłowca), szkoleniem oraz prowadzeniem egzaminów na tytuły instruktorskie.

SGRW dysponuje sprzętem:1) ratowniczym – używanym do działań

ratowniczych i ćwiczebnych akcji ratowniczych,

2) szkoleniowo – treningowym, będącym pełnosprawnym sprzętem ratowniczym, wykorzystywanym przede wszystkim do szkolenia i treningu ratowników,

3) transportowym, przewidzianym do przemieszczania sprzętu i ratowników w różnych warunkach terenowych,

4) wyposażenia indywidualnego.

Uprzęże:Biodrowa – składa się z pasa biodrowego obejmującego talię i pasów udowych. Całość jest na stałe zespolona łącznikiem.

Piersiowa – używana jest w komplecie z uprzężą biodrową. Zapewnia większeBezpieczeństwo, gdyż punkt przywiązaniaznajduje się powyżej punktu ciężkości ratownika.

Pełna – to połączona na stałe uprząż biodrowa i piersiowaktóra zabezpiecza przed odchylaniem się do tyłu.

Kubki asekuracyjne – przyrządsamoblokujący do asekuracji z góry.

Karabinek – to rodzaj ogniwa wykonany ze stali lub specjalnych stopów aluminium.Szczególnym rodzajem są karabinki typu HMS stosowane do prac z wykorzystaniemhelikoptera.

Ekspresy – to odpowiednia zszyta taśma z dwoma karabinkami na końcachktórą stosuje się do szybkiego wpinanialiny do przelotów.

Liny:Dynamiczne – takie które mogą się rozciągać przez co pochłaniają energiępodczas obciążenia.

Statyczne – które rozciągają się nieznacznie, zazwyczaj mają mniejsze średnice niż dynamiczne.

Kości – przyrząd do mocowania w skale służący do asekuracji ratownika.

Kask – istotny element wyposażenia ratownika chroniący głowę przedurazami .

Słupołazy – to urządzenie ułatwiające wchodzenie na słupy

Trójnóg ratowniczy – przyrząd stosowany głownie do prac pod powierzchnią ziemi np. studzienki kanalizacyjne

SGRW dysponują do działań ratowniczych:1) właściwe powiatowe (miejskie) stanowisko

kierowania – na teren powiatu (miasta),2) właściwe wojewódzkie stanowisko koordynacji

ratownictwa – na teren województwa,3) krajowe centrum koordynacji ratownictwa i

ochrony ludności – na teren kraju.

O działaniach SGRW poza granicami kraju decyduje Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej.

Działaniami ratowniczymi SGRW może dowodzić ratownik z tytułem:

1) starszego instruktora ratownictwa wysokościowego,

2) instruktora ratownictwa wysokościowego,

3) starszego ratownika wysokościowego,4) ratownika wysokościowego,5) młodszego ratownika wysokościowego,

posiadający kwalifikacje uprawniające do prowadzenia działań ratowniczych i uprawnienia młodszego ratownika wysokościowego od minimum 2 lat.

Miejsce lądowania śmigłowca powinno być wyznaczone i zabezpieczone zgodnie z obowiązującymi zasadami.

Bazą do działań ratownictwa wysokościowego jest stanowisko. Stanowisko jest układem połączonych, niezależnych i pewnych punktów mocowania.

Jako punkty mocowania wykorzystuje się elementy i obiekty o odpowiednich parametrach wytrzymałościowych: sztuczne (np.: konstrukcje budowlane, maszyny), naturalne (np.: drzewa, formacje skalne) oraz specjalne, tworzone na potrzeby stanowiska takie jak: kotwy wklejane, kotwy rozporowe, spity, haki, trójnogi i inne.

Asekuracja – technika

zabezpieczania się przed upadkiem w obszarze

prowadzonychdziałań.

Technika asekuracji dolnej:

SGRW do akcji powinna być dysponowana bezzwłocznie. Dowodzący SGRW zadysponowaną do akcji, powinien w trakcie dojazdu do miejsca zdarzenia, na podstawie pozyskanych informacji, rozdzielić wstępnie zadania poszczególnym ratownikom.

Dowodzący SGRW, po przybyciu na miejsce zdarzenia, dokonuje oceny sytuacji, w oparciu o następujące czynniki:

1) rodzaj zagrożenia i miejsce powstania zdarzenia oraz wnioski z przeprowadzonego rozpoznania,

2) sposób udzielenia pierwszej pomocy medycznej poszkodowanym i określenie kolejności ich ewakuacji,

3) siły i środki potrzebne do działań ratowniczych,4) sposób dotarcia do miejsca zdarzenia,5) sposób zabezpieczenia miejsca prowadzenia działań

ratowniczych,6) sposób likwidacji lub ograniczenia zagrożenia.

Komendant Powiatowy/Miejski PSP przystępując do aktualizacji powiatowego planu ratowniczego, analizuje specyfikę obszaru chronionego poszczególnych jednostek ochrony przeciwpożarowej włączonych do KSRG, a także koordynuje aktualizację procedur ratowniczych oraz wykaz sił i środków ratowniczych niezbędnych podczas alarmowania, dysponowania i prowadzenia działań ratowniczych z wykorzystaniem SGRW.

Plan budowy SGRW winien zawierać w szczególności:1) deklarację gotowości strażaków – ratowników do funkcjonowania w SGRW i

realizowania zadań na potrzeby KSRG,2) miejsce stacjonowania i strukturę organizacyjną danej SGRW, pozwalające

na jej niezwłoczne dysponowanie i realizację działań ratowniczych w zakresie specjalistycznym,

3) harmonogram szkoleń, w oparciu o kwalifikacje przyjęte w KSRG,4) harmonogram zakupów sprzętu ratowniczego na poszczególnych etapach

budowy danej SGRW oraz ewentualnego doposażenia Krajowych Baz Sprzętu Specjalistycznego i Środków Gaśniczych wraz ze wskazaniem koordynatora tego przedsięwzięcia, a także źródeł finansowania,

5) przygotowanie procedur ratowniczych, w szczególności w zakresie alarmowania, dysponowania i prowadzenia działań ratowniczych,

6) przygotowanie rocznego planu doskonalenia SGRW, stanowiącego element planu doskonalenia jednostki ochrony przeciwpożarowej, w strukturze której ta grupa funkcjonuje,

7) przygotowanie stosownej dokumentacji dotyczącej włączenia SGRW do KSRG – w przypadku, gdy SGRW należy do jednostki ochrony przeciwpożarowej spoza PSP.

Komendanci Powiatowi/Miejscy oraz Komendanci Wojewódzcy Państwowej Straży Pożarnej z powiatów i województw posiadających w swym obszarze chronionym tereny górskie, uwzględniają w procesie planowania przepisy dotyczące zachowania bezpieczeństwa w górach (jaskiniach) oraz porozumienia pomiędzy Komendantem Głównym PSP, a:

1) Górskim Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym,2) Tatrzańskim Ochotniczym Pogotowiem Ratunkowym,3) Polskim Związkiem Alpinizmu,4) służbami i podmiotami ratowniczymi, które na

zasadzie dobrowolności zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych.

Ratownicy wysokościowi prowadzą działania w miejscach niedostępnych dla zwykłych strażaków z podstawowym sprzętem np. drzewa, ściany skalne, rozpadliska, wąwozy, jaskinie, kominy, maszty, wieże, studnie, szyby. Do tych miejsc należą również elektrownie wiatrowe. Oto jeden z epizodów który może wydarzyć się na tego typu obiektach:

Poszkodowany przytomny, znajduje się na jednej platform wewnątrz elektrowni:

Pierwszy ratownik podchodzi z autoasekuracją przy pomocy ochrony przed upadkiem pasującej do liny zainstalowanej wewnątrz konstrukcji. Zabiera ze sobą kilka lin statycznych, dwa bloczki, pętle i karabinki.

Po ocenie stanu poszkodowanego i wpięciu lonży w drabinę, kontynuuje podchodzenie do następnej drabiny pomocniczej. Mijając poszkodowanego, ratownik wpina swoją lonż w drabinę, wypina ochronę przed upadkiem, i umieszcza ją na linie powyżej poszkodowanego.

Bloczki są wpięte powyżej poszkodowanego, ratownik wpina liny statyczne w bloczki w taki sposób, aby liny biegły po obu stronach drabiny.

Ratownik zjeżdża do poszkodowanego trzymając dwie liny oraz autoasekurację. W miedzy czasie pozostała część zespołu wpina na dole wieży automatyczny przyrząd hamujący oraz wciągarkę.

Ratownik wpina obie liny do uprzęży poszkodowanego i wydaje komendę wciągnięcia poszkodowanego na tyle aby móc wypiąć jego ochronę przed upadkiem.

Uwolniony poszkodowany może być opuszczony w asyscie ratownika znajdującego się na wysokości stóp poszkodowanego tak, aby moc odsuwać go od przeszkód.

Poszkodowany nieprzytomny, konieczność ewakuacji w noszach do miejsc trudnodostępnych:

Jeżeli jest taka konieczność, przesuwamy poszkodowanego do najbliższej platformy i umieszczamy w noszach. Na zdjęciu, poszkodowany jest wyciągany żeby wydostać go zza drabiny i rozpocząć zjazd z nim.

Ratownik porusza się poniżej noszy tak, aby odsuwać je od przeszkód. Ratownik wpięty do obu lin.

To jest najlepszy sposób na opuszczenie noszy, spód noszy zwrócony w kierunku szczebli, dzięki czemu żadne przeszkody nie uderzą poszkodowanego.

Prezentację przygotowali: - Michał Strojny- Piotr Antonik- Hubert Buksak

Dziękujemy za uwagę!