Radioterapia

protonowa w leczeniu

nowotworów

oka

Klinika

Okulistyki

i Onkologii

OkulistycznejKatedra

Okulistyki

UJ CM

Epidemiologia

czerniaka

błony

naczyniowej

Częstość

występowania zależy od rasy (u osób dorosłych): kaukaska (19,2/1mln), żółta (0,38/1mln ), czarna (0,31/1mln)

Kolor tęczówki 1,7-3 razy częściej u osób z jasnymi (niebieskimi), niż

z ciemnymi (brązowymi) •Zapadalność

wzrasta z wiekiem, >

50. r.ż. 21 przypadków na 1 mln

/ 1 rok2,5 / 1 mln

/ rok od 15 do 44 roku życia, do 25 / 1 mln

/ rok po 65 r.ż.

•

Europa średnio 1 nowy przypadek rocznie na 100

000 mieszkańców.

Lokalizacja

czerniaka

Ciało rzęskowe

Tęczówka

Naczyniówka

Czerniak

tęczówki

3-5%

Czerniak

ciała rzęskowego

7-9%

Czerniak

naczyniówki

85 –

90%

obraz

prawidłowego

dna

oka

Rozpoznanie•

Obraz

dna

oka

+ USG >95%

•

Mały

czerniak

/ znamię

barwnikowe TFSOM

•

Wątpliwości

diagnostyczneFA, ICGA,MRI, CT

•

Przerzuty

odległeUSG wątroby

Metody

leczenia

czerniaka

naczyniówki

Radioterapia-

brachyterapia

-

radioterapia protonowa

. Przezźreniczna

termoterapia

. Przeztwardówkowe

wycięcie

. Wyłuszczenie gałki ocznej

Enukleacja

. Wypatroszenie oczodołu

Egzenteracja

Brachyterapia

-

43 lata w Krakowie

•

1968

-

1995

6060CoCo

486 pacjentów•

1995 -

2010 106 106 RuRu

1783 pacjentów•

1997 –

2010

125 125 II

948

pacjentów

125 I

106 106 RuRu

6060Co Co

Przeztwardówkowe

wycięcie czerniaka

Czerniak

naczyniówki i ciała rzęskowego- po

wycięciu

Enukleacja

Odległe

przerzuty

do wątroby

Czerniak

błony

naczyniowejto nowotwór

złośliwy

Czynniki

pogarszające

rokowaniea korzyści radioterapii protonowej

1.

Duża

wielkość

1.

Zewnątrzgałkowy

naciek w obręb oczodołu

1.

Lokalizacja w pobliżu tarczy nerwu wzrokowego

Terapia protonowa w nowotworach

wewnątrzgałkowych

•

Boston

1975

E. Gragoudas i wsp.

•

San Francisco

1977

D. Char i wsp.

•

Lausanne 1984

•

L. Zografos

27 500 pacjentów leczonych do 2000r.

planowane funkcjonujące

•

Wiązki protonów o energiach 60-250 MeV stosowane są

z powodzeniem do radioterapii

nowotworów, również

czerniaka wewnątrzgałkowego

•

Dzięki nieznacznym rozproszeniom i zjawisku piku Bragga

wiązkę

protonów

można doskonale zogniskować

na leczonym obszarze, ograniczając dawki w obszarze zdrowych tkanek.

Porównanie

możliwości

formowania

wiązki: protony

i fotony

% dawki

maks.protony prom. X

•

Terapia protonowa

10 lat obserwacji•

liczba pacjentów: > 4200

02.1984 -

08.2005

•

Miejscowa kontrola guza

98.8

%

•

Prawdopodobieństwo zachowania oka95.6

%•

L. Zografos

-

Szpital

Jules Gonin Lausanne

Wyniki

innych

ośrodków

L. Zografos - Szpital Jules Gonin Lausanne

Przeżycie

pacjentów

z czerniakiem

naczyniówki

Historia

radioterapii

protonowej

nowotworów wewnątrzgałkowych

w Krakowie

•

27 czerwca

2005. porozumienie, dotycz

ące

wspólnych

badań

naukowych w zakresie

onkologii

okulistycznej, terapii

protonowej

nowotworów

wewną

t rzgałkowych

i fizyki

medycznej

(IFJ PAN, SU w Krakowie, UJCM)

•

11 maja

2006 r. Szpital

Uniwersytecki

złożył

do Ministerstwa

Zdrowia wniosek

inwestycyjny

„Wyposażenie stanowiska radioterapii protonowej

oka przy cyklotronie AIC-144 w Krakowie”10 lipca

2007 r. w Warszawie

z Ministerstwem

Zdrowia

została

zawarta

umowa

na

realizację

tego

wniosku

w ramach

programu

polityki

zdrowotnej

pt.: „Utworzenie

w Polsce

systemu

radioterapii

onkologicznej

–

Doposażenie

i modernizacja

zakładów

radioterapii”, jako

jednego

z zadań

„Narodowego

programu

zwalczania

chorób nowotworowych”.

-

przygotowanie

terapii

na

bazie

ćwiczeń

na

fantomach

•

31 stycznia

2011. porozumienie

między

SU w Krakowie

i IFJ PAN dotyczą

ce

współpracy

w ramach

realizacji

procedury

medycznej

–

„Radioterapia protonowa nowotworów oka”.

Naszywanie

znacznikówtantalowych

xxxxxxxxxxxxxxxx

System planowania

System pozycjonowania

pacjenta

Fotel

terapeutyczny

Powtarzalne

unieruchomienie

głowyPacjenta

za

pomocą

maski

i gryzaka

xxxxxxx

Radioterapia protonowa w czerniaku błony naczyniowej gałki ocznej

CELE

1.

Zmniejszenie śmiertelności chorych2.

Zmniejszenie liczby usuniętych gałek ocznych

3.

Zmniejszenie powikłań

popromiennych (w tym lepsza użyteczna ostrość

wzroku)

4. Zmniejszenie ryzyka wznowy

Wskazania

do radioterapii

protonowej

•

Czerniaki naczyniówki•

Czerniaki ciała rzęskowego i tęczówki

•

Guzy resztkowe po wycięciu czerniaka ciała rzęskowego i/lub czerniaka naczyniówki

•

Nacieki zewnątrzgałkowe•

Guzy oczodołu

•

Naczyniaki naczyniówki•

Naczyniaki gałki ocznej

•

Siatkówczak (Retinoblastoma)

Radioterapia protonowa jest cenną

metodą leczenia chorych z nowotworami

wewnątrzgałkowymi

U wielu chorych nie można jej traktować jako alternatywną

do brachyterapii

ponieważ

może stanowić

jedyną

szansę

zachowania oka i użytecznej funkcji

Dziękuję

za

uwagę