Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel...

8
tit.:: Ob t:= ggrf t::: t;J It) l, t::: "":J It) l O)'lil§ 11 tt t::: 009 Q t:::.. c nt::: --:J 1t, -c 0) fl tJEti, < lll1lffilli :t- L c "' 7 ;hQ C C. 1::: /- /-\ 7 .A ;b t:::. C. n, t:' .:i l) ,y·7 c. 1 t:::. fiijj c. 1b t::: ffilli:l!I! t::: 00 9 Q l , :(- 0) t::: "":J It) -C 1b I& f) -C It) Q. ti s Q Q•m-c-s QiJr, O)\:'<b f)' J:: ;hQ 0)-C', f) ilk 7 Q C.:@: <-Ip] fJ Jtt L Q c C. td:v *fi'ili-C'ti, (-) Q iJ>t::: J:: l, c. Q O)iJ>, :(- 7 -C' Q cc. Q, <=) 1b Q c c. .AnQ J:: c. Q O)iJ>, :t- 7 Q cc. Q' c. It) 7 = "":J j,R7j-O) f±JJ C. :t- nt::: --:J It, -c O)IDGBJI, 1 t:::. c -c, c. < t:::LR 710) 1J c. :(- 0) IDG BJ) iJ > i; ' :(- 0) t::: "":J It ) l 0) Q c c. tJr-c- Q Q O)iJ> C.'' 7 l-Clt> <. *llifB 1 f', 1::: 7' /-\ 7 .A C. t:' .:i l) y• 7 7' ilkv, t::: --:J 1t, t.J 1t, -c fJ Q. {i;:l,K (suppositio) C. 1 fot{± 1J-C'IDGRJI ;hQ iJr, fJ ilkbnQ ti, 5fJ 9 (2011) i;;hQ CC. C C-C'1b ..:C;ht:::f,tlt>, 1 f':;t jl h \.-> Q c c. tf' Q. :;t jl h k t::: "":J It) l :j( 0) J:: 7 t::: -Clt>Q. Dicto de significatione terminorum restat dice- re de suppoaitione, quae est proprietas conveniens termino sed numquam nisi in propositione. [Ock- ham, Summa Logicae, pars I, cap. 63, p. 193, I. 2-3] JJ:(l1l'f 1:::--;> It)'"( t::.1&-C', JJ:it'f I:::--;> It) -C Q .:: c -C v) Q . c Ii, J}'i t'F 1::: T Q tt'W:'""C' S -c, * 1::: iP-m! rf:q::: i> ") -c fJ) 1-J-, JJ:iM T Q 1 l\1f'W:'l:' SQ. Dicitur autem suppositio quasi pro alio positio, itaquod quando terminus in propositione stat pro aliquo, ita quod utimur illo termino pro aliquo de quo, sive de pronomine demonstrante ipsum, ille terminus vel rectus illius termini si sit obliquus ve- rificatur, supponit pro illo. [Ockham, Summa Lo- gicae, pars I, cap. 63, p. 193, 1. 11-14] §t>nQ bfJ)li, b 9 1::: ii'.i?'n Q .:: c 'l:' S Q. T tJ: b t,, fJ) r:f:t 1::: i> "' -c, Q b fJ) fJ) t> 9 1::: tJ: -c i> 9, i?'.:: fJ) b fJ)fJ){-\;b 9 l:::JJ'it'f i: Jfl" >, .:C- L -c:JJ[M ( b L .:C- fJ)JJ[t'fii'i;J.mtJ: G If, .:C- fJ)ggfJ)± m) ii', .:: fJ) b fJ) 1:::' i;t "; L Ii.:: fJ) b 0) i: L -C v' Q {-\;1; gil] I::: Jffigfi--;> It G n Q JJ:it'f Ii .:: fJ) b fJ) L -c "' Q . .:: fJ).:: c li'.PtJ: \ c b, L -c v' Q JJ:it'f c Im t i: T Q b fJ) c L Q. J:: 7 t::: ::t 'Y h kt::: J:: Q C., (1) Ui 0) 9::t t::: Q JJfi!i'f iJ1 1b "":J 1 t1: iff-C' s f) ' :(- 0) J:: 7 fd:JJ'.[15'fiJ 1 (2) 1b Q{'Fffl-C'<b Q. i f:::. (3){:ftl t;f I ::ft ti <i'J Q J t::: t;J tt Q I ::ftJ c It>') Q ti, IC hJ 1cnti - 23 -

Transcript of Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel...

Page 1: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

tit.:: Ob t:= ggrf i::f=tt!tm'~ t::: t;J It) l, ~~ t::: "":J It) l O)'lil§

11 tt t::: 009 Q Fi:r,~iJr ~ ~ t:::.. c nt::: --:J 1t, -c 0) fl

tJEti, *~ < lll1lffilli c.~i'En, :t- L -cM~~Jf6 c "' 7 ~--:JO)fl.:l:J!t:::fiifJ!J! ~ ;hQ C C. iJ1~1t>iJ1, 1::: /-

/-\ 7 .A ti~tEffillii'.l"Jfl.;l:J!t::: ;b ~ t:::. C. ~ n, t:' .:i l) ,y·7 7'tilll1lffillii'.l"Jtd:fl.#!t:::s~t:::. c. ~nQ. 1 t:::. fiijj ~ c. 1b t::: ffilli:l!I! ~ t::: 00 9 Q ~{'F ~ :7~ l , :(- 0)

q:t-c-~:1.K t::: "":J It) -C 1b I& f) ilk~ -C It) Q. ~:1.K- ti

§~\%, s Q 1t>ti~1fa:l!l!t:::oo-t Q•m-c-s QiJr, §~ tifl'.~~:1.K91b O)\:'<b f)' ~~~1b §~t::: J:: ~ -C:l.K~ ;hQ 0)-C', {~:1.K~I& f) ilk 7 ~t:::~~~t::: ~9 Q Fi:r,~ C.:@: <-Ip] fJ Jtt L -c~ ~ Q c C. ti-c-~

td:v '· *fi'ili-C'ti, (-) *'lii'.l"J~:l.K~Wf£9 Q il'~ iJ>t::: J:: ~ l, ~:tEffillii'.l"Jfl.;l:J!~ c. Q O)iJ>, :(- 7 -C' fd:1t>O)iJ'~~Utm9 Q cc. iJr-c-~ Q, <=) :@:~~ JEfflJ~O)]fil~giJ1$*41{i;:l,K~ 1b "":Jc.~~ Q c c. ~ ~tt .AnQ iJ>~iJ,t::: J:: ~ -c~i'Effillii'.l"J:vJJE~ c. Q

O)iJ>, :t- 7 -c-tifd:1t>O)iJ'~~Utm9 Q cc. iJr-c-~ Q' c. It) 7 = "":J ~{&t:::fl.-C' fiijj~O)~:l,KO) j,R7j-O)

f±JJ C. :t- nt::: --:J It, -c O)IDGBJI, 1 t:::. fiijj~O)~~t::: --:Jv>-CO)~~~OO~~-tt-c~~9Q c U:::J::~ -c, m'~~O){~:l.Kffillit:::--:J1t>-CO)JfilA:.1J, c. < t:::LR

710) {± 1J c. :(- 0) IDG BJ) iJ > i; ' :(- 0) ~~ t::: "":J It ) l 0)

~ ~ ~mrs,~ Q c c. tJr-c- ~ Q ~mztJrs Q O)iJ> C.'' 7 ZJ'~~~ l-Clt> <. *llifB

1 f', 1::: 7' /-\ 7 .A C. t:' .:i l) y• 7 7' O)~~~O) ilkv, t::: --:J 1t, --r*fi'iljO)ffilli~t::: t.J 1t, -c £·~td:il' ~- fJ -C'lM~9 Q. {i;:l,K (suppositio) C. ti~ 1 ~--1 fot{±

1J-C'IDGRJI ~ ;hQ iJr, fi;~iJrJf;z fJ ilkbnQ ~t::: ti,

WJ;l;llil(ffiiliJO!~cy:fjff)'l~ 5fJ 9 ~J

S5*~fuRffiiUO~~P~I~~M~~~1-liJf~IJh:1'!UR\'i"'~ (2011)

:t";h~ffillitk~~i'.l"Jid:~C.l-C::t'.YhAiJ~~ i;;hQ CC. iJ1~1t>O)\:', C C-C'1b ..:C;ht:::f,tlt>, 1 f':;t jl h kiJ1~~t:::--:Jlt>-C~A:.-C \.-> Q c c. ~~ tf' Q. :;t jl h k ti{~~ t::: "":J It) l :j( 0) J:: 7 t::: ~A:. -Clt>Q.

Dicto de significatione terminorum restat dice­re de suppoaitione, quae est proprietas conveniens termino sed numquam nisi in propositione. [Ock­ham, Summa Logicae, pars I, cap. 63, p. 193, I. 2-3]

JJ:(l1l'f fJ)~~ 1:::--;> It)'"( Jill~ t::.1&-C', JJ:it'f (j)~~ I:::--;> It) -C Jill~ Q .:: c i?'~ ~ -C v) Q . ft~ c Ii, J}'i t'F 1::: ~ T Q tt'W:'""C' S ~ -c, * ~ 1::: iP-m! rf:q::: i> ") -c fJ) 1-J-, JJ:iM I:::~ T Q 1l\1f'W:'l:' SQ.

Dicitur autem suppositio quasi pro alio positio, itaquod quando terminus in propositione stat pro aliquo, ita quod utimur illo termino pro aliquo de quo, sive de pronomine demonstrante ipsum, ille terminus vel rectus illius termini si sit obliquus ve­rificatur, supponit pro illo. [Ockham, Summa Lo­gicae, pars I, cap. 63, p. 193, 1. 11-14] ~~t §t>nQ bfJ)li, "'t>lf{tHO)bfJ)fJ)~

b 9 1::: ii'.i?'n Q .:: c 'l:' S Q. T tJ: b t,, ~Jm fJ) r:f:t 1::: i> "' -c, JJ:it'M'~ Q b fJ) fJ) ~ t> 9 1::: tJ: ~ -c i> 9, ~~ i?'.:: fJ) b fJ)fJ){-\;b 9 l:::JJ'it'f i: Jfl" >, .:C- L -c:JJ[M ( b L .:C- fJ)JJ[t'fii'i;J.mtJ: G If, .:C- fJ)ggfJ)± m) ii', .:: fJ) b fJ) 1:::' i;t "; L Ii.:: fJ) b 0) i: m~ L -C v' Q {-\;1; gil] I:::~ I::: Jffigfi--;> It G n Q ~, JJ:it'f Ii .:: fJ) b fJ) i:{-\;~ L -c "' Q . .:: fJ).:: c li'.PtJ: \ c b, {-\;~ L -c v' Q JJ:it'f ii'~~ c Im t fill~ i: T Q b fJ) c L -cWJ[~ nt::.t~i'i-1:::, ~'l:-S Q.

~J:O) J:: 7 t::: ::t 'Y h kt::: J:: Q C., (1) {~~ Ui ffll~ 0) 9::t t::: ~ Q JJfi!i'f iJ1 1b "":J 1t1: iff-C' s f) ' :(- 0) J:: 7 fd:JJ'.[15'fiJ1 (2) ~Q 1b 0)0)~:1!1!~9 Q{'Fffl-C'<b Q. i f:::. (3){:ftl ~ t;f I ::ft ti !tifl~-C' <i'J Q J t::: t;J tt Q I ::ftJ c It>') JJ'.[j5'fiJ1::ft~f~~9 Q ~~t::: ti, IC hJ C.1t>7fi;1J~5JiJr::ft~1!it~9Q:l:J!i'J 1cnti

- 23 -

Page 2: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

"fi;.-C' di) Q J C. l.-, 7 ~l!tJr~-c· ct> Q J: 7 i;d±:1J-C' {i;ffe9Q C., ~J:O)~"':)O)}~~Jzn~"(l,)Q. ::_O) :;ty7JL.O)J!t~k~~~-"':)0)£~C.Ll:",~

ffe t:::: "':) i,, --r O)maJl c. L tc i,,. ::t Y 7J L. O)m~ 1:: /J\ 9 :Ac C:' .;i. 1) ,y•9 7..

i; O)m~ .l:~l!Bt9 Q ~O)fl1f~ c. L tc i,,0)-C-, ::t Y

7J L. O)~}J!i~t:::: "':)l.-,l"O)J& I) .J&i,,iJ,tc t:::: "':)l,,"( ~~:s'l!:~il~~O)J: 7 t::::]ffi:~"(l,)Q ::_ c. ~51Jfl9 Q . r ::_ ::_ t:::: J3 l,, l" :;t y 7J L. ti ~;.J!i ~, L ,c,, 0)

Yi-ii' i; ,c,,O) P3"'-, 2. ~ < O)ffifil!lm t:::: P3t£9 Q ~;.J!i D' i;, ~ < O)@!imt::::JztmMtt t; hQ ~JJ1i"'- C. ~ fT ~ -1±" "( l, L~> l J ~ 0) J: 7 tC :;t Y '/J A tc_ C "".) l, ~;.J!iti@!imO) 7 't t:::: P3:tE L:.$:ff~%JJX9 Q J: 7 i;h 1b O)"C'ti tJ: < --r, ~ < O)~f*Jf>ffifil!lm~~ffe L, ~\O)~f*·M!lm~JztmM~t;hQ~-,SQ i,,tiJ: 1):$:*1¥1t::::ti1C,,O)i:j:tO)f~~~~;.J!iC. L --r :Jtf/E L l" l.-, Q. 2 i tc, ~O) J: 7 t:::: 1b ::t Y 7J L. ti ]ffi:~"(l,)Q.

Sed quodlibet universale est intentio animae,

quae secundum unam opinionem probabilem ab

actu intelligendi non differt. Unde dicunt quod in­

tellectio qua intelligo hominem est signum natura­

le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum

infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si­

gnum quod potest stare pro hominibus in propo­

sitionibus mentalibus, sicut vox potest stare pro

hominibus in propositionibus vocalibus. [Ockham,

Summa Logicae, pars I, cap. 15, p. 53, l. 79-85)]

~~~--~S6~0)~,~0)i:j:tO)M~~O)

-z:· S t) , 2:. O)·~ Lt, gX; 6 f§~-c· ~ 6 Jl.M t:::: TtE :Z t;f, j;O'l1:~BO)rlSi!J · 1~-Tv7 f' :;t t:::ffil~ G f.t 1 • ..i. t!. iP G L l", 2:. 0) Jl.M ~ .F,1f--:J )de -S ti, ':fX

0) ~ ") t:: § ") . ~:ht:: ~ -::> -C Ar~~~-T 6 j;O tt~•0)·~·1~-Tv7f':;t~,Rl?O)A00

~~ff>T 6<§~;ifs:'l1:1¥.J~tli5->-C·S 9, * tc, -SJ; "'5 c"lli!i~:htdf~~~il~l%Jtfi111fil!t:::~1,)-cR1? 0)

fHm~~ff>T 6 2:. c ilHlHl~-C·S 6 0) c ~ tf±1J -z:·, ;ffl;/:$0) 9=t t:::'t~H@ ~ :htc i111lm t:: ~ v) -cR I? 0)

Ara,~~ff>T o 2:. c i1HlJf3~~<~tli5->-C·S 6. (lY{

:tt:R:~~. r:;t-:; iJ L. r::fdfilJ:Eli!~JJ ff:M IJJ , p.

55, l. 4-13)

::_ 0) J: 7 t::::::t y 7J L. t:::: c. "".) "(O)~}J!i c. tiY'i-1¥.J t::::f¥:t£9 Q J: 7 i;h ~1*-c· ti i;h < l, :c- 7 ""('ti i;h

1 ~:ft.:%~, r :;;!- -;; h L r Xilllii':f!!l."f: J O)-!iJf9'GJ , :tilJ:)Cf:±, p. 115, 1997

2~:fl.5l~, r:;;1- "/ n L rxilllii':f!!l."f:J O)-!iJf9'G.JJ , :tilJ)Ct±, p.115, 1997 ~~::t5tc Lt-:.

< l ~0'[1~~0)fr§!JJ-c· di) Q J: 7 i;h ;[,,O) 7 't O)f~ ~-c·s Q. ~ t:::: 1:: :A;'\ 9 7.. C. l::' .;i. 1) ,y• 9 7.. iJl~ffe t:::: "':)

l,) "( Jffi:~ "( l,) 9 ::_ c. ~ :c- h.:C'hJ! l p ::_ 7. * 9'', 1:: ;7..J'\ 9 :A ti{i;~ t:::: -J l.-, l" ~O) J: 7 t::::]ffi:~ "(l.-,9.

Suppositio vero est acceptio termini substantivi

pro aliquo. Differunt autem suppositio et signifi­

catio, quia significatio est per impositionem vocis

ad rem significandam, suppositio vero est accep­

tio ipsius termini iam significantis rem pro aliquo.

[Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 80, l. 8-

11]

fi;ff> c tifPlil>O)~;b I') c L l"~-f-*1¥.J:iftiS!f ~ c 6 c. c -r:·d!J 6. L ii> L~ff> c ~ff>ti~f.t-::> -c vl 6.~~~G~ff>~-~~ff>Tk~~fiFf~B T 2:. ct::~-::> -c pt l'J ""fL.--:J, -1J-C'f~ff>tiwtt::$ ~~~ff> L -c v) 6 :iftl'i"f ~fPJ G il>O) b 0) O)~;b t)

c c 6 c. c -z:· S 6 ii' G -c· S 6 .

::_ 0) J: 7 t::::, {i;~t:::: "':) l,) "( O)-itt)t1¥JtJ:l'i2Jffit:::: -Jl.-,l" ti, 1:: 7-.J'\ 9 7.. ti::t Y 7J LO) (2) O)'fffilf,Jft:::: !Ml L l" 0) J}.1YfP. L --r i,, Q. (1) C. t;tft-~ L i;h i, ,. C. i,, 7 0) ti 1:: 7-.J'\ 9 7.. ti, (1) t::::Bl, L l"J][15$~~

1!1¥.JtJ: )'.(Ji*iP 1:> W I) 1il L l:", :C- O)~ffeX't~ t:::: "':) l,)l"ffilat "(l,) 9trfilffl~ ~lli9 ::_ c. iJl-C'2!5 9iJ> i; -c·s 9. 3 itc (3) t::::009~ J: 7 i;h~2Jffi:ti~te~ hi;hl.-). ~ t:::: l::' .;i. 1) ,y• 9 :At:::: 00 L l:" "C'S 9 iJl, C:' .;i. iJ

,Y' 9 7.. iJs~~ t:::: "':) l.-, "(ffija t "( l.-, 9 trfilfflil' t;, C:'

.;J.. l) ,Y'':J :A.O)~~t::::-Jl.-,"(ti, ~fil'!i:j:tO)Jj'[\WiJ1

~9 C. P 7 fj/]2!5 ~di) I), :#t:::: S 91§-;Z I:> htc:>c Jl*t:::: J: "".)"(Y:f(/E~h9 J: 7 i;h{±:1J-C'~i!i:J:tO)Jj'[ l5¥iJs~9 C. i,, 7 fj/j 2!5 '1: S "".) --r, JJilS'f C. $¥8 0) 00 f*-C'di) 9 c l.-,;Z 9. 4 C:' .;i. 1) ->7'9 7.. ti-JlH!'.1¥J(h {i;~ t:::: "':) i,, -r, ::t Y 7J L. C. tl Vi=ffq] t :75 X.:JJ ~ L

3-Wil.:Ui, rlffii:f!!l."f:;ij!l~.1 ~+§=~tc };v>-C, ~5!R-c· <lt> i:r~f8'FO)fi;;>Ftc--::>v>-C3ffi,,.;;,-ci,) i~mti~<lt> i. Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 197, I. 16-19. ~~~ ~ ;h tc v'.

4-Wil.:Ui~TO) J:: 7 tc §tin -c ") i. i::· .:i. iJ :7. 5? O)R;~ tif3ttc v-;; ::7 lc J:: -:J-C~O)J:: 7 tcM~m~n -cv' i.

Supposition, on the other hand, is the referring function of terms in propositions, i. e., their relation to things that they are actualle taken to stand for in the context of given pro­position, in the manner determined by that context[Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, p. xlix]

11:11:n-c·1i;:>F i:J:iflllmiti t::: <lt> iJJlii5"f0)§.&9 i~~~-c·<lt> i.

- 24 -

Page 3: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

-C v > h:. c v, 7 .::::. c iJ1-C' ~ 15. t::.. t!. L, :;t y tJ L 0)

=::: -:J 0) i!N5£ t: JJD ;t -C ~ '? I:, ~, 1 1) ,y 7- 7- ti q:­~ 70)J: 7 ld:)]it'ftif\~~:t~tctJ:v> c L -Cv>l5 0) -C', ;c 0) ,1~ -C' ti ~ id: 15 . !;,( J: 0) J: 7 t: 1SZ i? 0)

{~~1:-:Jv>-CO)l"ic}ill~.lttx:L -Cv> < c, C'1 lJ

~· 7- 7- ti::t '/ tJ L O)J3fl~5~ < ~tt-C v > 15 c v> 7 .::::. c iJ1-C' ~ J: 7. -15-C', :;t '/ fJ L ti l:: /,/\ 7-

;z. O)j3-~ [!lof:l~~it-c v> .'5 c ti§li>;01fc <, l::

,:;z./\7- 7- c e 1 1J ~·7 7- t7::.~ < ~tJ:l5 c v>;t 15. ~-Cf\~-~0)5£~1:-:Jv>-C El~~ Ltd~ -C', ~t:45-,;. O)f\ffeO)[R)j-0){±1Jt:-:Jv>-C El~

f$9. =:~O)f\ffeO)[R)j-t:-:Jv>-C&Jffe915 c !;,( T 0) J: 7 t: tJ: 15 .

T 7J: b t, , lj .:Z t? ht::. 1f!tlm 0) )CJ!IJHc t:> " , -c, >c!l* tc ~JI: ~ ho L iPt::.-c" ~~tc~ffe L -Cv> o c. J-}.t.t. ~ ho$'.¥!1 C.:r\'.l: m c. 0) ~{%-c <!'.> o. *~!::'~0Y7Am•u•ffe~mc.~~~fflO)~•i.'~ rZo~tc~O)J:: 7 tJ:mJI:i.'1-1\;~tc:tjL-clj..:t -Cv>o.

Sed suppositio apud logicum proprie dicitur de subiecto vel praedicato propositionis, et aliquando etiam minnus pro­prie termini obliqui qui sunt partes subiectorum vel praedi­catorum conceduntur supponere. Est autem suppositio, prout hie accipitur, acceptio termini in propositione pro aliquo vel aliquibus, quo demonstrato vel quibus demonstratis per ista pronomina hie, hoc, haec vel aequivalentia, ille terminus ve­re affirmaretur de isto pronomine mediante copula illius pro­positionis. [Johannes Buridanus, Summulae de practica so­phismatum, p. 53, I. 4-10]

L iJ> L1-1\;ffeti, iffiUm!"f:tc t:>v>-C ti, l!!!J:ff7J:;@i9K-Cti1fitlm 0) ±lli-f <b 0 ") ti~lli-f tc "'.)" >-C )filrZ t? h, * td~tc ti, <b * I) **1¥1-rti f.t.v'iJ', ±~-?~~0)$7-J'-z"<b o ~Jl.~O):r\'.l: mt ~ffe-t o .:. c. iJ''&'f!(;b i; ho. :c 7 ", 7 v 11-c-, .:. .:. -c· C. t? ho c :'.: 0 -c·ti, 1fitJmY4 IC <b o:r\'.l:iS'f i.', :'.: h (hie, hoc, haec) C. "' 71-1\;::f'illllJ <b o v>tii'l]~O) t 0) C." ti.'~ t -C <b o ", ti!'lli; o t 0) C." t iJ'ft'tffe~ ho C. ~, :C 0)1f!tJm0)9Jltff'T o ~m tc J:: -::i -c :c O):r\'.l:J5'fiJ!Jt t: :c O)~::f'i llllJ i: "'.)" >-C ~JI:~ ho c. .:. 0 0) !'ll1; o t 0) <!'.> o ",ti !'ll1; o t 0) C." t O)~ v 9 c. L-CC.o.:.c.-c·<bo.

:: 0) J:: 7 t:, :t '/ 'h L C. i'U~, 1-1\;~T o :r\'.l:!'f ti, :Chi.' :J=l1ffeT M~::f'illll]t:IE L < ~~f'.ttt t? no.:. c. iJ!)Zl},.Z t? n -Cv>o. *t::.:<$:'tii¥11-1\;~tc-:Jv>-CO)l::'~ 1) -7"7 AO)Jli3~iJ, t?, 1itiJ'f\;;ffe C. U1fit)mtj:l t: <b o :t:\'.[15'f0) t -:Jfj::Jf!-c· <b o C. ~.:Z -Cv>t::. C. v>.:ZJ:: 7. i::'~ 1) -7"7 AO):<$:'tii¥1~~t:-:J It '-C, I= A/\ 7 A iJ!ffl It >-C It' t::. per se sumptus C. It' 7 N~ i.' i::· ~ 1) -7" 7 A tiffl v >-C v d.t, v >. * tdiiJllllJ-?~lli-f O)~* tc &P L -C C. ~ § L -C It' o. Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, p. 45, I. 4-10. I i.'~~ ~ht::. It>. -jj -C', I= A .1\ 7 A ti{-1\;~ i.' To~ o JJ!l5'fiJ'1fil O):t:\'.[iS'f c C. t tc <b 0 c. ~ tc t -:Jf~1ffi¥11-1\;~ c. 0) IZjjlj 0) t::. (;b tC:<$:'1'ii¥11-1\; ~i.' IR:lJ' L -c "' o.:. C. iJ> t; t aJJ t? t;>t.t. J:: 7 tc, :<$:'1ii¥11-\; * i.'{filO)JjiS'fiJ, t; S!R.lz: Lt::. ~~Jl-c· t -:J{-1\;~t.:· C. ~ .:Z -c v' o. Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 81, I. 1-10 i.' ~ ~-~~ht.:""

1.

~ 2. 3. 4.

/\ 5. 6.

/\ 7. 8.

/\ 9. 10.

/\ 11. 12.

• :;t '/ '/J l>. O)tib--@I; 1. =**B"l{~ffe (propria sup­

positio )2. Jff...j.i'f"lf\~ (suppositio materialis)3. !Ji *i:t!f\~ (suppositio simplex)4. fflil®f\:ffe (suppo­

sitio personalis)5. lfJfHf)(i'f"lf\:ffe (suppositio dis­

creta)6. :#~{~~ (suppositio communis)7. ~N5E

i'f"l{~~ (suppositio determinata)8. ~HN5Ei'f"l{~:ffe

(suppositio confusa)9. -15B"lid:~f:~N5Ei'f"l{~~

(suppositio confusa tantum)IO. Jl'iJfil®id:~f:~N5E

B"Jf\~ (suppositio confusa et distributiva)l 1. UT !IWB"lid:Jl'fJfil®~f:l!N5EB"lf\~ (mobilis)l2. ~f:UJ!IW

B"lid: Jl'iJfilB"J~f:~N5EB"Jf\~ (immobilis)

13.

/\ 14. 15.

/\ 16. 17.

/\ 18. 19.

/\ 20. 21.

l:: ;z./\ 7- A O)tib--@I; 13. f\~ (suppositio)14.

lf&fti)(B"J{~~ (suppositio discreta) 15. :#~B"J{~:ffe

(suppositio communis)l6. :<$: 111:8/;J{~:ffe (supposi­

tio naturalis) 17. f"ti'ff B"J{~~ ( suppositio acciden­

talis) 18. ili*i:f!{~~ (suppositio simplex)19. fflili'f"l f~:ffe (suppositio personalis)20. ~N5EB"Jf~~ (sup­

positio determinata)2 l. ~F~.N5EB"J{~:ffe (suppositio

confusa)

- 25 -

Page 4: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

22.

/\ 23. 24.

A 25. 26.

~ 27. 28. 29.

~ 30. 31. 32.

• l::' :i l) ,y9 :A O):f:~i't; 22. fi;~ (suppositio)23.

Jff-HJ":Jf\;~ (suppositio materialis)24. flf!ll¥Jf\;5-K (suppositio personalis)25. J1Jfflt)(l¥Jf\;5-K (supposi­

tio discreta)26. ~)Ml¥Jf\;5-K (suppositio commu­

nis)27. *'[i1¥Jfi;~ ( suppositio naturalis)28. fi 1ifi¥J{i;5_K (suppositio accidentalis)29. ?rlllU£1¥Jf\; 5-K ( suppositio confusa)30. ml~l¥J{i;5_K (supposi­

tio distrebutiva)31. ~t~ 6?rll.N/El¥Jf\;5-K ( suppo­

sitio non distributiva)32. ll.N/El¥Jf\;5-K (suppositio

determinata)

.lj,J: 0) J: -) tc ~5_K9 6 ~ c ii~-C' ~ 6. ~ 'J }J

LO)f\;5_KO)[R))-1£-~$C. l"C3ffi~6 c, e:A/\

9 :A ti~ 'J }J .b. c ti~tJ: t), (i) *'[ii¥J{i;5_K c fi 1ifi¥Jfi;1-K 1r m!E L, * t~ (ii) ?rll.NIE®f-t1-K .lj, r 0)

lR7J-1r'il)Ht6~ C.1r:a!EL--cv}6. cv}-JO)ti, (i) IC-:J\,}"( ti, )'[;tcl7-t~ J: 7 tc, ~ 'J }J Lil:t{-1\;5-K

1rfirM9=r tc &:> 6 J1i11i'fil:t~-:Jf!IVJ~ -C' d'.:> 6 c ~fJJil' ~ ll,N/E l "Cv} 6 O)tc:tj"L., "C, t ;A/\~ :A ti{-1\;5-K

1rfir;!m9=r tc S 6JJijli'fO) l7-il:t ~ -:Jfpj-ij-C·J'.:> 6 c il.N IE l "Cvd~v}il' ~' {-l\;5_KO)[R:)j0) 7 i; IC, 7c n!3 ~ c L --cc ~ nt~J1i!1i'f0) ~ -:J*'fi1¥Jf-t1-K c, f& O)JJ'ijli'f c c ~ tc ;!) 6 JJijli'f O) ~ -:J{-1\;5-K-C· ;!) 6 fi1if l¥J {-!\; ffe c. 0) [R 7)-1£-~ t t Q !.fi\~ ii :t ii) ·::d~ . 7c l "( ?rll.NIEl'I"J{-1\;5-K.lj,r 0) [R))-1£-:Ji!E l ij: l,} ~ c IC-:J v} "C, 7c O)f!J:!EB 0)--:J ti~f~g2% (omnis) tc -:J v} "C 0) t :A / \ 9 :A 0) J;JlJ{U tc J: 6 , -:J ;t t) omnis

c v} 7 ~f~g2%tifir;!m~f4qc-c·ti tJ: \ "C, 7c 0) g2%il:tf':f" ~ nt~J1i11i'f tc 0) J?.f'Fm 1r :&t:t'9 c ::JS .:Z 6 ii'~ -c·J) 6 5 . l ii' l{ti!.JJ-c·~ 'J }J L ~ !PJ~tc

5Petrus Hispanus, Summule logicales, p. 209, I. 1-2 ~ ~ ~~ht.::v'.

omnis ti±§\§0)$5]-tcf'Fm l 7 6 C. l "Cv}~ 6 .

-c·tJ:, c''O) J: 7 tJ::i][E8il' ~ jjijjirO)~~ilr~ c: 6 O)il'. * -r~ 'Jn L O)?rll.N1Ea"Jf\;/J\.lj,rO)fR7J­~s 6-m1¥JtJ:#ll.N1E1¥Jf\;ffe cmJ~1¥JtJ:#ll.NIE s"Jf-t:5-Ktc-:Jv}--c~tf'6 c*O)J: 7 1ctJ:--:J--Cv}6.

Suppositio personalis confusa tantum est quan­do terminus communis supponit personaliter et non contingit descendere ad singularia per disi­unctiuam, nulla uariatione facta a parte alterius ex­tremi, sed per propositionem de disiuncto praedi­cato, et contingit earn inferri ex quocumque sin­gulari. Verbi gratia in ista 'omnis homo est ani­mal', li animal supponit confuse tantum, quia non contingit descendere sub animali ad sua conten­ta per disiunctiuam; quia non sequitur 'omnis ho­mo est animal, igitur omnis homo est hoc animal, uel onmis homo est illud animal, uel omnis ho­mo est aliud animal' et sic de singulis. Sed be­ne contingit descendere ad propositionem de di­siuncto praedicato ex singularibus, quia bene se­quitur 'omnis homo est animal, igitur omnis homo est hoc animal uel illud', et sic de singulis; quia consequens est una categorica, composita ex hoc subiecto 'homo' et hoc praedicato 'hoc animal uel illud uel illud', et sic de singulis. Et manifestum est quod hoc praedicatum uere praedicatur de om­ni homine, ideo illa uniuersalis est simpliciter ue­ra. Et similiter ista infertur ex quolibet contento animalis, nam bene sequitur 'omnis homo est hoc animal', quocumque animali demonstrato, 'igitur omnis homo est animal'. [Ockham, Summa Logi­cae, pars I, cap. 70, p. 211, 1. 44-61]

-;JSl'l~P';d!"~.!Ui:B"Jf\;ffe c ti, #Jm.JJi11i'fil~@B"J fi;ffe~rrv", (-) ifiJfil!~1fiJ~T Q, b 7-1f<l)±.

ilfl'.lb Q v" ti3ffillfr<l)1~ll tc t3 v "'l~OfPJl';t Q ~%'brr t>nQ cc t~ Ltc, JJi§ifpfil!~fflv:i'l@/? <l) 'b (7)"-cT~1f:ToC cti1:.--~t';tv:i;O~,(-=) Lil>L JJi§3ffiilfr (disiunctum praedicatum) ~fif-::Jifpfil!~ ffl v "'lffl!I,z <l) 'b (})"' c T~1f:T Q c c tic·~, (.=:) L :0' 'b , c" <l) 1@ ,z <l) 'b <l) :0' i? 'b :TC (7) ifpfil! ii~ :l'ftf!I! ~ n 0 c c n~c· ~ 0 t£i'J c· lb 0 . f71J :Z tf, '-r"" 'l<l)AFi:llti!fltl!J?zlc·lb 0 J c "" 7 ifiJm!tc t,;i.:i-c, '!fltl!J?zlJ c "" 7 ilfl'.ti-fJ5B"J!;t~l"~RJE:B"Jfi;ffe~ 'b ---:; . i;t·1ft~ i?, '!fltl!J?zl J ;0, i?, .f <l)gfr<l) 7 t. tc ~ * n -c " " 0 ffl!I ,z <l) 'b <l)"' c , JJi § ifiJfil! ~ m " " -c T~1f:T o cc tic·~ i;ti.:1;0, i? c·lb o. 'Tt';tt>t., <T"''l(7)Jd"1,ti!fltl!J?zlc·lb'5. ~:Ztc, T"''l<l) Arl3, Ii c <l) !fltl!J?llc· lb Q' lb Q v; ti T"" l <l) Arl3, ti lb <l)!fltJ!J?llc' lb Q, lb Q v; ti T"" l <l) Arl3, Ii ft!!. <l)!fltJ!J?llc· lb Q, lb Q v" IL ... .> c v" 7 tf£ilifliti~:V: L 7;t v '. L ;0, L, f~ ,z <l) 'b (7) ;0, i; JJX: o JJi § JffiilN ~

6 0ckham, Summa Logicae, pars II, cap. 4, p. 259, I. 16-20 z.~m~nt.::v'.

- 26 -

Page 5: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

~--=>i!J@-" C. lE L \ T~i-t o: C. ti--C' ~ 0. T i:ct. v 't, <T "'- -C 0 AFl3, iilb:'fm--C' S 0. KP ;Z t;:, ~ -CIJ)AFl3,ii, C 0lb:'fmiP, S0lb:'fmiP, ...... --C'S .:s. > c. JE L < m~ ~ n .:s.

Suppositio confusa et distributiua est quan­

do contingit aliquo mododescendere copulatiue, si

habeat multa contenta et ex nullo uno formaliter

infertur. Sicut est in ista 'omnis homo est animal',

cuius subiectum supponit confuse et distributiue:

sequitur enim 'omnis homo est animal, igitur iste

homo est animal et ille homo est animal', et sic

de singulis; et non sequitur formaliter 'iste homo

est animal', quocumque demonstrato, 'igitur om­

nis homo est animal'. [Ockham, Summa Logicae,

pars I, cap. 70, p. 211, 1. 62-68]

ml~ IY-"PfllUE 1¥Jfi; 5F C. ii , t L ~H 7'.J'-:C- 0 ~~ 0 7 't t;:~ \ 0fli'i!4 0 t 0 ~13-t! C. L h: G, 7c IJ)

~HJ'.J>t,t Iv G ZP0f±1J--C'fli'i!4 (]) t (])-". c. )m§~@ ~fflv>-CT~T 0: C. n>-c-~, LJ'.J>t, 7c 0fli'i!4 0 t IJ) IJ) i, »f'nn' i; t, 5t01frl@n>m:rt1¥J t;: m .f:!f!. ~ nt.t v >r~f!--C' <5 0. WU ;Z t:f 1T"'--c0 AFrtl iilb:'fm--C·S oJ C. v' 7 i!J@t;:i}i,>-c, 7c0i(J@0 ±miiml~l¥Ji:f./fll.l:Ui:i¥Jfi;!F~ t--=>. t.t~i:ct. G, <T"" -c (])AFR, ii lb:'f?zl --c· s Q. KP ;Z t;:, = (]) AFl3, ii !t!J:'fm--c· S I) , £1.--=>, <5 0 AFl3, ii !t!J:'fm--c· S I) , £1. --=> ...... > C. v' 7 tl~iimt:lr-t 0 7'.J>, L n' L ~--C' <5 nQX: 0 A ~f~ L -c, <: 0 AFl3, tilb:'fm--C' <5 0. KP .:Zi;:,~-clJ)AFdliilb:'fm--C·<50> cv'7: C.7'.Jt, m:rti'l''.Ji;:jl.f:!f!.~ho: C. iii:f.v>7'.J>G--C''5o.

~J::O) J::-) tc c"-S £? iC--:Jv>-C ti r iit-CO)AFl3i ti mv!l?zre «> 6 J c " ' 7 f7IJ ~ ~ t f', -m iY-1 tot~¥ IIBU:E IY-Jf~f*~ffe tc --:J", -c ti, .:C- O)JfiljfiliJ) ti --:J ti 0) c ~ n6. JJ!lJ~IY-Jtd:~FlllUEIY-J~ffe ti .:c- 0)±.Bi§iJ) ti --:J ti 0) c ~ tL 6. ftB7J-C· 1:: 7- /\ 9 7- ti rqj L>WU ~ fflv>-C, .:C-O)±.Bi§ti~Fll.&5EIY-J~ffe~ ti--:J c L, Jill Bgti$*rt!fi;i,K ~ti --:Jc L -C", 6. 1:: 7' /\ 9 7- ti

~Fll.&5EakJ~ffe tc --:J", -c ~O) J:: 7 t:Jfil~ -c", 6.

Confusa suppositio est acceptio termini com­

munis pro pluribus mediante signo universali. Ut

cum dicitur'omnis homo est animal', iste termi­

nus 'homo' mediante signo universali tenetur pro

pluribus, quia pro quolibet suo supposito. [Petrus

Hispanus, Summule logicales, p. 82-83, I. 30-3]

~plll:U£1¥Jfi;!Fti~Jffi:rJ'ii5'f~?}t,t Qt <J)IJ)fi;b

I) t;:, ~fff\gc ~ ~ 9l1r C. L -c C. 0 : C. --C'S 0 . ffU .:Zif 1~-C0Atilb4?5--c'SoJ C. v'vno C. ~,

1 AJ C. v' 7 : 0JJ'il5'f ii~fff\gc~~9_t1)' L -C11[ ~0 t 00fi;;b I) t;:f*f~ ~ n -c v' 0. i:ct.~i:ct. G if, i:ct. !v--c·Sn7c 0tBtfi;!Fxt~~f-\';7FT 0 n' G --c·s.:s.

i fc:, 1:: ,7,/\ 9 7- ti Wllffil:fl"jf:ilJ~o1 mf\§tC 10 ", -c, iitWJ\~5E $JI!! O)JfilBi§iJ), $!Im 0)£,~'11: iJ' £? , ~PTI mtJ iY-1 id: ~F ll.&5E iY-1 {-\if- ~ 'b --:J c -t 6 1L rJJJ~ t IJ St·f7, .:C-O)!R7J-~N5EL-Cv>6. $!Im 0)£,~'11:t: J:: 6~Fil.&7EIY-J~ffe c tt, ±Bi§tcitWF §c%iJ)fi ~ n Q .: t tc !W L -c ±BgiJ){-\;~T Q 0) c rqi t t!. ttO) ti 0) ~ftBO)JJi\1i'f ti fi;~'t' 6 J:: -) tc tot 6 t v> 7 c c -c·S 6. ffll .:Uf 1 ~-c O))dimtl !Jm-c· di'> 6 J t ", 71f!JJl!!O)rJJJ-€1, 1~-c0) AJ t: J::?-C~ffe~tL6Akcrqjt~0~<0)mfJ!Jmtt ~AkiJ)ti--:Jc ciJ'i?, .:c-ncrqjttnt~< 0) mv!lmti ~ 'mv!lm J iJ)~ffe-t 6 J:: 7 t: Id: IJ , * tc: 1 iit-C 0) AJ t: J:: ? -c ~~ ~ n 6 A k iJ)rqj t t!. tt~ < 0) ,A.O)ff'.tE'ti~ ti--:J.: t iJ:. £? '-c· di'> Q J '/J), it-CO)A.c rqjtt!.tt~ < O)f¥tf'l1:~~~T 6 J:: 7 tc c ", 7.: c -c·s 6. L ii' L.: O)f±7J-c· JJ!lJ~~ ntc:JJi\S'fti, §c-%0)£,~'lit: J:: ?-C JJ!lJ~ ~ ntc:JJi\S'f c rqi tf±7J--e~~T 6.: c ti-c·~ id: ",. --:J i IJ 1 iit-c 0) A ti mv!Jm--e di'> 6. tf( tc it-C 0) At i .: 0) mv!Jm-c· S 6 J 0) J:: 7 tot f±::tJ-c· 0) ~ Fr~H i -c· ~id:",. c ", 7 0) tiJfil\filO)mmrt= mriJ'n tc:JJi \1i'fiJ)mim-c· ti$*1H~~ ~ L -c ", 6 0) tc :ML -c, *Sllffil-c· ti~ BkJf-\ffe ~ L -c " , 6 .: t ii' £? .: 0) ~1Hilff iJ)l\,~~ -c· di'> Q iJ> £? -c· di'> Q . itWJ\~}E $JI!! 0) Jfil\jg iJ).: 0) J:: 7 t:, $!Jm0)1~UiJ' £? 0)£,~'lit: J::? -c ~pPJmfJIY-JTj:~plJ.&]EIY-J~~~ ti--:J c \,>-) .: c ~:ei JET 6 tc di'> tc: ?-C 1:: 7'/\ 9 7- ti~O) J:: -) id:.: C. ~Jill~ 6. 1iit-C0) A.ti El", J -? 1iit-C0) A.ti ~", J t: 10v>-C ti, 1 AJ ti~~~ n6 Ak c. rqi t t!. 11~ < O)Ak tJ)ti--:Jg!JJ~m'li'ir~~-t 6.: ctJ>i?tivtJ'6J::-Jt:, 1AJ iJ)Acrqjtt!.tt ~ < O)mfJ!Jm1li ~{-\ffe't' 6 0) tiJfil\filO)~~{~t= J:: 6 ti 0)-C· ti id: < ? -c, .:C- 7 -c· ti id: < -c f~~IY-J tc -c· di'> 6 iJ>, &~IY-1 tc -c· di'> 6 iJ> tc iJ>iJ>b £? -r·±.~ -C' di'> 6 ~ mr tc .:(- 0) ~gO) -) -s tc mv!Jm1[i ~ -2;-tr t Jfil -"' 6 . ff'.tE 1li t: --:J ", -c ti rqj ~ 0) {± 7J-c-, r -c· S 6 J '/J) 1 AJ c rqi t tnt~ < O)ff'.tE 1li ~f-\if-9 6 £,~iJ)f,t") c c iJ))fil-"( £? n Q . .: 0) J:: -) tc. 1::

7- /\ 9 7- ti 1iit-C0) A.timtl~m-C' di'> 6 J 0) J:: -) i:ct. $JI!! tc 10", -C ±.Jlg-c· di'> 6 1 AJ iJ)~~O)f~ k A ~f-tffe't' 6.: c t:Ft) t-CJfilBg-c·s 6 1mfJ!JmJ iJ)

7Petrus Hispanus, Summule logicales, p. 83.1. 4-19 Z.~ ~~nt.::~'-

- 27 -

Page 6: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

~hG®MkA~~~-k~~~tt~ft~96 c :?§' X. 6 .:. c ~~Ji: l l" v) 6. ~ 7 --c· ti id: < --c, l::,A/\;?,A~:tll;i'J, .:.~ r~~J cv;-JJJfl5'fti r~l"~J t:J:"?l"J\!iJ~~ht;:fH&®f~k AiJ1 ~:iffit: ~~~~'fi~tt~9 6 c:?§'X. --ci,; 6. 8 .:.

.:. iJ';, i:: ,A/\?? ;z. tif~~~ 7 -t.? t: ~nG t:~ :@id: *'liiJttE 6 c :?§' x. l v) t;: .:. c iJ1h iJ' 6 --c· <b 0 7 L, i tdtfr11--c·f~~~ 7 i? t::f:E 6 J: 7 t~~ Ji~~mJI.: L t~i,;:;1"" ')/ jJ b t: c "'.) --c ti, .:. ®]ffi

Jm r~~J fJ1~ ~ J: 7 7J:1±1:f--c·1-t~~1-t~9 6 .:. c ti/'GPJ~~--c· <b 6.

;:: ;:: l'', :;1"" 'J jJ b c 1:: 7' /\ 5Z 7- ~1-t~~ [R)J­

~ J.t v) t: ~ v) l J! 6 .:. c ~ {:> 6b' * t: 1::'' .:i 1) ?'. ;z;z.c:;1""y:7Jk~IR5J"Lktt~~~6c,~')I

:7J kc ti~IJ: I), $*1Hft~~mJEL l"t3 GT·, i t;:*'fil¥.Jft~ c f':Mifl¥.Jft~ ~ mJE l l" v) 6. 9 c 31, 10 c 30 ti, )f[;t:]lt~t;: J: 7 t:~f{J\ti~t~ 6 -/J),~Jffi'tltft~t.: c:?§'X. --c J:v;. ~')/ :7JkfJ1$ ~ft~~mJI.:96~jj--c·1::'' .:i lJ ?'• 5Z 7- iJ1$*1H1-t ~ ~ mJE l iJ: v; .:. c t: ~ v; l", 1::'' .:i 1) ?'•)? 7- ti *~J: 7 t:]zt~l"v)6.

Aliter dividitur suppositio in materialem et

personalem. (2)Et vocatur suppositio personalis

quando subiectum vel predicatum propositionis

supponit pro suis ultimatis significatis vel pro

suo ultimato significato, ut iste terminus 'homo'

pro hominibus in ista propositione 'homo currit'

(3)Sed suppositio materialis dicitur quando vox

supponit pro se aut sibi simili aut pro suo signi­

ficato immediato, quod est conceptus secundum

quern imposita est ad significandum, ut iste termi­

nus 'homo' in ista propositione 'homo est species'

[Johannes Buridanus, Summulae de suppositioni­

bus, p. 38, I. 11-18]

{tatf\.'·{i;ffe ti'if:f--J.l¥J1i;ffe c f~l¥Jftffe"- c IK'.71 ~ho. (2) .:c L -c, i\J~0).:£\3H Uffimh'.l'.:C O)~k O)~ff~l¥l~ffext~<itJ o v' Ii .:C (7)~~l¥J~ffext~ :;r fi;ffe-t o t ~, ffi'i!l¥Jfi;ffe t uf-tfn o. f7IJ :Uf, :_O) 1Aii':fEoJ cv'7ill~tct3tto, -::_O) 1AJ c v' 7 JY!Mil'A"'< :{rftffe-9 o J: 7 i;t:f:Jli-€5-0) J: 7 ~:. (3) Lil' L, =&P'iii'§Ji>til'ElJi>ttc{~t.: bO):{r, .:c nil'.:C n~c!W L -c~ffe~ no"~ b O)i!'~ ~ n0t:..00)m~~<1tJ0:..c00)~~l¥l~ffext

~:{r{i;ffeT o c ~, 'if:f--J.l¥J{~ffe c !1¥t:f;fLo. fYtl;Z If 1 Atif.l\.'·<itJ o J c v' 7 i\J~tc t3 ~to.:::. 0) 1 AJ

8Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 86-82, I. I 0-5 ~~l&~ht.::v>.

c v'-) JY!i5'f (7):1:JE-i5'(7) J: 7 IC.

UJ:~ J: 7 t:, IU~l¥1*~~~ 7<d-t~9 6 ~ tcf~i¥Jft~, llff~l¥I*~~~~ft~9 6 c ~ t: 1~'.*-'ta"11-t~ ~ t ~ c :?§' x. --c ") 6 <7)-C, c· .:i lJ ?' .. )? ;z.~:tll;i'tti$*1Hft~t: J: "'.) l"ft~~ h6 t ~ tiJ'U-41¥11-t~ ~ t ~JJi\li'f t: J: "'.) -c ft~~ n 6. {tB1:f--C·:;1"" ')/ jJ b ti~ ~$*1Hft~t: -Jl,;"(*® J: 7 t:]zt~l"v'6.

Suppositio simplex est quando terminus suppo­

nit pro intentione animae, sed non tenetur signifi­

cative. Verbi gratia sic dicendo 'homo est species'

...... [Ockham, Summa Logicae, pars I, cap. 64, p.

196,1.1-3]

!t!*IH{~ffe c Ii, \3Hil'1L1(7)fm,~ (intentio animae)

:{rftffeL,~ffec~t~~:{rTobO)cL-CM

~nt:ti.-,:f:JE-€5-~<itJo. t.:c:Zt:f, 'Arsitif.1\.'·<itJ oJ c § 7 c ~, 1 ArsiJ c v' 7 lfilti1L1(7)fm,~ :;r {~ffe L -c v' o ..... .

UJ:~J:7tc, rArsitif.i--C·<b6J tct3t16 r AFsiJ ti, c''i? Gt: c "'.) --c ~ 7!-l¥.Jt:f¥1:E9 6 ¥ ~~ft~96~-c~1J:<--c,M~07-t.?~~6 ~~~tt~96c~n6.ik,e.:i1JY;z;z. ti, *~J: 7 tc t]zt~"(v;6.

Aliter autem vocant alii9 suppositionem simpli­

cem quando terminus supponit pro conceptu se­

cundum quern imponitur, et materialem quando

supponit pro se ipasa vel consimili. Et hoc potest

permitti, sed non curo, quia utrumque voco suppo­

sitionem materialem. [Johannes Buridanus, Sum­

mulae de suppositionibus, p. 38-40, 1. 11-4]

{J:HO){±tf~ti ~J.::, .:cntc~P L-c~~no c -::.. 0 (7),f!J!i~ :;r JY!IS'fil'{~ffe-9 o c ~, !t!*!Hf~ffe c 11¥~. ~ t;:, .:cn§Ji>til'<itJ o v'ti~H~ Lt.:: b O):{r :iJi15'fil'{~ffeT 0 c ~ 'if:f--J.l¥J{i;ffe c U'f~ . .:C L -c .:::. nti;m6b G n 7 o ii' L ii' L flli%.tc-M 60 t.ti.- '·

c v, 7 0) ti:.. 0) c··t, G b flti'if:f--J.El"J{~ffe c 11¥~ ii' G \.''<itJ o.

UJ:~:f!!E8iJ,G, fiijj~~~~ti1:tl"v)6. * t: 1:: 7- / \ )? 7- ~ :tll;i'J c ti ~id: "? l" , 1::'' .:i 1) J;l 5Z 7- ti ~ Y :7J k c fi'tl ~1-t ~ ~ il.JJtlM=:i tc (!i) 6 JJi t'f ~flti!J~ --c·<b 6 c :?§' X. l"v) 6 t: t iJ'iJ'h G i'', :t: '111¥11-t~ c fiiff 1'.1''11-t~ ~ mJI.: L --c ") 6. e :i 1J

9 ;::. nti:t-:; fJ L. ~t!il L -C v' iS C. ~ho. Johannes Buri­danus, Summulae de suppositionibus, Ria van der Lecq, ed., 1998.p.40 ~~l&~ht.::v>.

- 28 -

Page 7: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

·Y J 7' ti*'liB\J{i;;Ft: ~ v )--c ~O) J:: 7 tc}illrZ--C \,) Q.

Naturalis suppositio vocatur secundum quam terminus indifferenter supponit pro omnibus pro quibus potest supponere tam prasentibus quam praeteritis vel futuris. Et hac suppositione utuntur in scientiis demonstrativis. Suppositio accidentalis vocatur secundum quam terminus supponit solum pro praesentibus, vel pro praesentibus et praeteri­tis, vel pro praesentibus et futuris secundum exi­gentiam verborum et praedicatorum, ut post dice­tur. [Johannes Buridanus, Summulae de supposi­tionibus, p. 45, 1. 4-10]

f-tmt:t, JJit'ftr~~uiUtot <, m:tts 6 t 0) c FtU~ tc~*O) t 0) c **O) t 0) t, {-tm L 1~ 6 c :: 00)~'""fO)tO)~~mT6ralJ~,*ttEl"Jc~ ~ n6 . .:c- L -c, fillBillEEl"Jtot~1: ~1i)-c:: O)~m~ AA t:tm 1i} 6. tt#fEl"Jf-tm u, JJi11l'M't.: t-:m:tt 0)

t 0) 0) lf ~' s 6 v} ti:EJ?.tEO) t 0) c ~*O) t 0)

O) lf~, S 6 v}ti, ~*O) t 0) c **O) t O)O)lf ~, 1& t:Jill«- G n 6 J: 7 t:lb~llJ-?Jfil~O)~:;J<t: JW L '""[, f-tmT 6 ~N I) --c·{'.f#f El"l c ~ ~ n 6.

~de, t:' .:i. 1) )'" J 7' tiJJi~'fiJ)*'liiY'1~/F 1: b ~~O){JIJ c l --C~O) J:: 7tJ:t0)1:~tf--Cv) G.

Secundo, hoc etiam apparet in tali propositionc 'omne quod est vel fuit vel erit, currit'. Subiectum enim supponit pro praesentibus, praetertis et futu­ris, sive propositio sit vera sive falsa. [Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, p. 45, 1. 19-21] ~=t:it.:, ::0):: cti 11 <06J, S0v}li,

1 <.0"Jt.:J ,S6v}li, 1<00-JJ c::00)~'""f 0) t 0) iJ>Jt: 6 J 0) J: 7 !J:krJID'H: ~ v} -c l'lfJ G ii' --c· s 6. c v} ") 0) li±.~ti, krJJm;b>;Jt--c· s 0 ") c ~ --c·s 0-? c, :EJ!tf:O) t 0), ~*O) t 0), **O) t 0) ~f-tmT 0 ;0, G --c·s 0.

{fil O)fJtl tc t0 v) --C b ;::-. 0) J:: 7 t:, !::' .:i. 1) )'" J 7' O):t~i'l*'liB\Jfi;ffe 1: t ~:i&~'f tiilJJmi:f:i tc rnlii'n --ct0~,~0)J&mc~~•c--c~GnGtO)~ b id: v). :t :; fJ J.,. iJ)*'liB\J~ffe 1: ffi'7E l i"J: v )-­tJ-c· e .:i. iJ ?'" J ;z. tJtt~7E9 Q = c tc ~ i.) --ctBd tc S tc-:> --C, {i;ffe-fi19'.tc ~ v) --C O)M.*RiJ~, :t "! fJ l>.cl::'.:i.~YJ7'c0)00~*~7J:~W1:bk~ v) ;::-. c ti)'[;t:Qk 0)-C-, c v) 7 0) tiftlij~ c b{i; IF c tiilJJmi:f:i tc s Q JJi~'fiJ) b ~{'Fffl-c· SQ c ;1g

.:Z Q 0)-C·, {i;!F c wm~~f* 1: b ~*!Ft=~") --c O)~k O)~jjff 1: lf Q ;::-. c i: J::-:> --c, -z- n GO)}@; v)iJ> G JmAJliJ~-c·~ G iJ>1:~~-t l tc v). ;::-. ;::-. ;t -c· c IITJ~ tc ~ffe{'F ffl tc ~ v) --c b :t '9', :t "! fJ L O)*/Ff'Ffflt=~i.)--c§RL. t:7..1\J 7', J::'.:i. lJ

?1"9 7.1:~tfG. ~c:t"J fJl>.O)*/F{'Ffflti.:C O)~~M*1:~kO)f~tm-c·sQ c~.:Z --ci.)tc c ~ hG. ~!FM* 1: ;::-. 0) J:: 7 t:m~ L tc 0) ti,~ ~ 10 tc J:: G c :t :; fJ l>. tc J:: G 2.)(~ 0) -~ -c· S -:> --C, :t "! fJ l>. ~fill tc ti -(- 0) J:: 7 t: ~ t tc b 0) ti J!G h~v) c Jill~Gn "(PQ. ~t= t: 7..1\ J A

ti, 5'Gt=*m-c·~tftc ;::-. c tctm ;Z --c, JJii!i'fO)~/F ff'fflt:~v)--C~O)J:: 7 t:JfilrZ--Cv)Q.

Quare significatio prior est suppositione. Neque

sunt eiusdem, quia significare est vocis, supponere

vero est termini iam quasi compositi ex voce et

significatione. Ergo suppositio non est significatio.

[Peturus Hispanus, Summule Logicales, p. 80, I. 1-

4]

.:c-niJ&*mi:tf-tmt::%rrL -cs 6. *m c ~ m Ii Ft1J t t 0) ~ :tl'~ c T 0 ~{* ~ t t.: fot v}. fot ~'tot G, *mli'lf)'!i c ~b I), {-tmtiTl:'tCt'fFf c *mt: J: ") -cfiii'i-~ nt.=JJit'ft:~v 6 ;0, G -z: s 6 . .:c- -J --c·s 6 ;0, G, f-t~1:t*m--c·1:ttotv}.

;::-. 0) J:: 7 t:, t: 7'.1\ J 7' ti{i;ffe{'Fffl c IZ53U l --c b t:> v) G n G J:: 7 tJ:*ffe1'Fffl ti, :ffFf t: gx; Q t 0) 1: ~IF~ -tt Q 1'F ffl ti c Jill,,.,z --c v) --c, ;::-. nti Jj'* c 'ff Ff c 1: *l'ilf~ tt Q {'f ffl-c· s Q c \,) ;Z

J:: 7' .:c O)~-ti-C'~ffe{'Fffl ti'fr?'i c $it?z] c 1: *l'i lf~ it Q fj}j ~ -c· s Q c v) ;Z J:: 7 . -(- l --C ;::-_ 0) ~~IF9 G-xt*tif!PJtm-c·titJ: < --c .:cO)~*El-c·s G, {JIJ;ZtJ r .A.J c v) 7 J][~'fO):!:~i';-ti r .A.J 0) *IFM~Hi.A.O)~*El-c· S ") --c, flPJ k 0) .A.k -c·ti ~v) c v) 7 ;::-. c ii~, D""jjjjff:f!ll.~*$d~.n ~7\~tct0

v )"(}ill~ G n lV) Q ;::-_ c t:Wfi't1li1: b tc-tt Q tc &!:> tc*Elfit l v) c J~,;b;flQ. ;t tc, ~~tc ~v)--Ci!J Jmi:f:itCSGiJ'.:C 7-C'ti7'd:v)iJ,1:Fll5Jmc l--Cv)~ PO) c IITJ~t:, *IF{'Fffl tc ~v) --c b Fll5Jm c L --C id: v). i tc !::' .:i. 1) ?'" 9 7' O)t~i';-ti*IF{'Fffl tc ~ v) --c JJi~'f 0) 00:t§:}*1FM* c , :~U~B\J~IFM* 1: t'li1f 7E l , ~ 0) J:: 7 t: }ill rZ Q .

Propter alias clauslas rememorandum est quod

ante dictum fuit, videlicet quod dictiones catego­

rematicae innatae supponere significant res ali­

quas mediantibus conceptibus earum, secundum

quos conceptus vel similitudines impositae fuer­

unt ad significandum. Sic ergo res illas illis con­

ceptibus conceptas vocamus ultimata significata in

proposito. Illos autem conceptus vocamus signi-

tolf(~%~, W;t 'J jJ .b. Wj(ilifll.f!ll."f:~ 0)-liJfJ'G.1 , 1iUJ'.C1i, 1997. P. 11 9-171.

- 29 -

Page 8: Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si gnum quod potest stare pro hominibus in propo sitionibus

ficata immediata. Et ex hoc satis potest secunda

clausla. [Johannes Buridanus, Summulae de sup­

positionibus, p. 39, I. 13-18] {th iJ) ti 7 ~---.:> iJ) ~.J'.fi iJ) h:. Cl)';::, .t}f,}L '"'.) l j§ ;b

nk~c~,9~v~*tt~~ffe9~<~tk

••M~,fi•M!J)~~9~~ffe9~kctJ~R

~ ntd~~rc J: '"'.) -c, s ~ "' 1::i:~{)j{!J) ti iJ) c'' ti ';:: J: '"'.) l <IS ~ ·~ ~ ~ffe9 ~ c "' 7 ~ c ~ }~_i,,' I±!~ h. t:f~ G ~ l.t >. iP \ L -C .:(- hi'&.f\t/< Ii .:C- !J) 1~~tc J: '"'.J-C'lfH?J~ ht:::.~ !J)J;J"~~ ':1l~IJ)~~

H"J~ffeJ;t~ c "' 7 . ~ G ';::, flt/< 'i ~ h G !J)~~ ~ll[Il1!H"J~~J;t~ c "' 7. = nr:: 1 '"'.) -r:~=~ 1Ji W:J)j Gil,';:: t.t '"'.) t:::..

~ -C t/.J::O) J: 7 t::J! -C ~ tc;: C. iJ> i;, l::' .:i 1)

,y· 7 ti::t:; n L. C. ti~l'J: tJ, *~t::OO L -cJJ!l5'F til1Ll~1¥Jt::ti$1f?zl0>t!J!t~~*~L, .fnt:: J:--::> l ~~1¥1 t:: ti ;;c O)f!J!t~O)j}}i!;(.'' s Q J: 7 t~{llf?zl ~*~9 QC.~ ;t -Cv> Q;: C. BJ] r; iJ> C. t~-:> tc, ~ -C 1:: 7J~ 7 :A 0):!:£{l-tiis:1lii¥J~~ C. ti,*~ ftffliJilJii5'f0> pg§~ ~9;: C. t::xt~ L -C, is:'ti a"J~~t:: J:--::> -CJJil'i*0>1i-.M;iJ1~~ nQ C. § bn Q . .f 7 --r SQ i;> i; 1:: :A ,1\ 7 :A 0):1:£-il-tiis:'liB"J ~~0>:Ji5E c. *~ c. ti~H~iJ:OOJm~ ~--::> -c § :Z Qc§:ZQO>~iJ~~n--rl::'.:i9Y77.0>Wil­

tiJJil5'F0>*~Xf~0> 7 -s t::mifllf?zJiJi-@ii ;hQ (:_ 9 Q O)\.'', 1:: _7..,1\ 7 7' C. IPJ t J: 7 !J:f±n--C'i>:'li 1¥Jfi;~~:Ji)E L tc C. 9 Q;: C. ti-? ti fJ ft L v>, ih, l::'.:i 1) ,y•7 :AiJif7lJ~9Qis:'lii¥J~~ti, ;;c tliJiBJJfii t:: irr@i:ft t:: s Q %--c-~ ~ n -c "' Q c. "' 7 g '\.'', 1:: 7' ,1\ 7 7' O>is:'lii¥J~~ C. ti BJ] i; iJ> t:: ~ iJ: Q , .f ;: '\.'' ::t :; j] L. C. t:' .:i 1) y• 7 7' , flID ~ 0) ;: O)~~ti, *~-?~~t::009 Q~ ;tO)~v>iJ> i;~ttcO)"C'tit~ < -C, .f 7 --c·til'J: < -C (1) t::'.:i

1) y• 7 0) IFFicti%F::k~J ti 1:: :A ,1\ 7 :A 0) IF~~~ ~~ J O)fil:[W (:_ "} 7 i;> tc -s (.''gc ~ n l V} Q ;: (:_ iJiffi(1Z9 ti (:_ ~ :Z Q 0) iJi~ ~'\.''ti iJ: "}ti 0 7 iJ>.

kii'iliifli tf,J::O);: C. iP i;, (-) is:'liB"J~~~:Ji)E9 Q

iJ>=@iJ>t:: J:--::> -c, ~:ttwui¥J:vJ~~ c. Q O)iJ>, ;;c 7 '1.'' iJ:" '0) iJ' ~ -fU~9 Q ;: c. iJ1--c- ~ Q c. ~ :Z Q ;: c. ti, ti~jj§l!~--c-s Q c. ~ :.z Q. ~ -c, c=) ~ ~~)Ei[r@O)}ffi~i}i;H~.*iti~~ ~ ~--:> c ~ :Z Q ;: c ~~tt A.tlQ iJ>t:: J:--::> -C~tE~i¥J:vJ~~ c Q O)iJ>, .:C 7 --c·t;J:t~PO)iJ>~~Ultlf9 Q;: c iJi--C'~ Q , t::--:>"' -c ~ t:: § Ez 9 Q . tc L iJ> t::, ti. J:: t:: ~ Vftc[lljj~O)Fsi--C'ti, ~tE~i¥J}'[:f:~~ c ~ 1:: _7..,1\

7 :A 0)7-}iJi, ~f~~)Ei[r@O)}ffi~j!}i;i~*itifi;~~

~--:>;: c. ~~&':>, .f O){filO)-=-~tiJ:l. c. &)-Cvd~ "'· tc tiflf*fi"Jf-\~t!.rt:: B:7t~ nQf-\~~ ~ --:>C.9~0)7-;--rSQ.;:O)~~~~~Q~t)--r

ti;: n~ L -c~Ji~t::--:>v >-C O)Jf'X IJ t&v>nO>fJl n --c- s Q c. 9 ~ ;: c. t;1--c, ~ Q J: 7 --c, tis ~ .

• Guillelmus de Ockham Summa Logicae, eds. Philitheus Boehner, Gedeon Gal et Stephanus Brown, 1974, N. Y. Summe der Logik, trans. Peter Kunz, 1999, Hamburg • Johannes Buridanus

Summulae de suppositionibus, ed. Ria van der Lecq, 1998, Nijmegen. Summulae de Dialectica, trans. Gyula Klima, 2001, New Haven & London. • Petrus Hispanus Portugalensis

Petrus Hispanus Portugalensisi, TRACTATUS, called afterwards Summule Logicales, First Critical Edition from the Manuscripts with an introduction, ed. de Ri­jk, L. M. 1972, Assen. Pietro lspano, Trattato di logica, Trattato di logica­Summule logicales, trans. Augusto Ponzio, 2004, Mi­lano. Peter of Spain: Language in Dispute, An English trans­lation of Peter of Spain's Summulae Logicales called afterwards Summule Logicales, on the basis of the cri­tical edition established by L. M. de, Rijk, trans. Din­neen Francis., 1990, Amsterdam/Philadelphia. • de Rijk, L. M.

"The Development of Suppositio Naturalis in Mediae­val Logic 1. Natural supposition as non-contextual supposition", Vivarium, 9, 71-107, 1971. "The Development of Suppositio Naturalis in Medie­val Logic. Part II", Vivarium, 11, 43-79, 1973 . . 7 7 / . f' . 1) ~ 7, IFJ:j:ttl!:!f"]tJ/:..n , ~$~"§1,

7l<.ffrr~, 7J<.ff ¥ ful'lR, 1999, !fJf~wur±. ·~tl-~~ IT":;t-:; iJ L IT'_:kwu:E!!!."F.n !J):iiJfJ'C.n , 1997, ~U:>ct±. IF:;t-:; iJ L. IT'_:k~ffil:E!!!."F.n g!M I.n , 1999, ~IJXt±. IF:;t '/ iJ L. IF_:kfujU:fll!.~.JJ ~!M II.Ji , 2000, ~IJ:>ct±.

(~~Iv td>lf}J ~' $ ~*~*~1%:>c"F&3'Ef41'±~ fi!WM [t!f~J)

- 30 -