Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel...
Transcript of Q Q•m-c-s c -c, -c · le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum infirmitatis vel...
tit.:: Ob t:= ggrf i::f=tt!tm'~ t::: t;J It) l, ~~ t::: "":J It) l O)'lil§
11 tt t::: 009 Q Fi:r,~iJr ~ ~ t:::.. c nt::: --:J 1t, -c 0) fl
tJEti, *~ < lll1lffilli c.~i'En, :t- L -cM~~Jf6 c "' 7 ~--:JO)fl.:l:J!t:::fiifJ!J! ~ ;hQ C C. iJ1~1t>iJ1, 1::: /-
/-\ 7 .A ti~tEffillii'.l"Jfl.;l:J!t::: ;b ~ t:::. C. ~ n, t:' .:i l) ,y·7 7'tilll1lffillii'.l"Jtd:fl.#!t:::s~t:::. c. ~nQ. 1 t:::. fiijj ~ c. 1b t::: ffilli:l!I! ~ t::: 00 9 Q ~{'F ~ :7~ l , :(- 0)
q:t-c-~:1.K t::: "":J It) -C 1b I& f) ilk~ -C It) Q. ~:1.K- ti
§~\%, s Q 1t>ti~1fa:l!l!t:::oo-t Q•m-c-s QiJr, §~ tifl'.~~:1.K91b O)\:'<b f)' ~~~1b §~t::: J:: ~ -C:l.K~ ;hQ 0)-C', {~:1.K~I& f) ilk 7 ~t:::~~~t::: ~9 Q Fi:r,~ C.:@: <-Ip] fJ Jtt L -c~ ~ Q c C. ti-c-~
td:v '· *fi'ili-C'ti, (-) *'lii'.l"J~:l.K~Wf£9 Q il'~ iJ>t::: J:: ~ l, ~:tEffillii'.l"Jfl.;l:J!~ c. Q O)iJ>, :(- 7 -C' fd:1t>O)iJ'~~Utm9 Q cc. iJr-c-~ Q, <=) :@:~~ JEfflJ~O)]fil~giJ1$*41{i;:l,K~ 1b "":Jc.~~ Q c c. ~ ~tt .AnQ iJ>~iJ,t::: J:: ~ -c~i'Effillii'.l"J:vJJE~ c. Q
O)iJ>, :t- 7 -c-tifd:1t>O)iJ'~~Utm9 Q cc. iJr-c-~ Q' c. It) 7 = "":J ~{&t:::fl.-C' fiijj~O)~:l,KO) j,R7j-O)
f±JJ C. :t- nt::: --:J It, -c O)IDGBJI, 1 t:::. fiijj~O)~~t::: --:Jv>-CO)~~~OO~~-tt-c~~9Q c U:::J::~ -c, m'~~O){~:l.Kffillit:::--:J1t>-CO)JfilA:.1J, c. < t:::LR
710) {± 1J c. :(- 0) IDG BJ) iJ > i; ' :(- 0) ~~ t::: "":J It ) l 0)
~ ~ ~mrs,~ Q c c. tJr-c- ~ Q ~mztJrs Q O)iJ> C.'' 7 ZJ'~~~ l-Clt> <. *llifB
1 f', 1::: 7' /-\ 7 .A C. t:' .:i l) y• 7 7' O)~~~O) ilkv, t::: --:J 1t, --r*fi'iljO)ffilli~t::: t.J 1t, -c £·~td:il' ~- fJ -C'lM~9 Q. {i;:l,K (suppositio) C. ti~ 1 ~--1 fot{±
1J-C'IDGRJI ~ ;hQ iJr, fi;~iJrJf;z fJ ilkbnQ ~t::: ti,
WJ;l;llil(ffiiliJO!~cy:fjff)'l~ 5fJ 9 ~J
S5*~fuRffiiUO~~P~I~~M~~~1-liJf~IJh:1'!UR\'i"'~ (2011)
:t";h~ffillitk~~i'.l"Jid:~C.l-C::t'.YhAiJ~~ i;;hQ CC. iJ1~1t>O)\:', C C-C'1b ..:C;ht:::f,tlt>, 1 f':;t jl h kiJ1~~t:::--:Jlt>-C~A:.-C \.-> Q c c. ~~ tf' Q. :;t jl h k ti{~~ t::: "":J It) l :j( 0) J:: 7 t::: ~A:. -Clt>Q.
Dicto de significatione terminorum restat dicere de suppoaitione, quae est proprietas conveniens termino sed numquam nisi in propositione. [Ockham, Summa Logicae, pars I, cap. 63, p. 193, I. 2-3]
JJ:(l1l'f fJ)~~ 1:::--;> It)'"( Jill~ t::.1&-C', JJ:it'f (j)~~ I:::--;> It) -C Jill~ Q .:: c i?'~ ~ -C v) Q . ft~ c Ii, J}'i t'F 1::: ~ T Q tt'W:'""C' S ~ -c, * ~ 1::: iP-m! rf:q::: i> ") -c fJ) 1-J-, JJ:iM I:::~ T Q 1l\1f'W:'l:' SQ.
Dicitur autem suppositio quasi pro alio positio, itaquod quando terminus in propositione stat pro aliquo, ita quod utimur illo termino pro aliquo de quo, sive de pronomine demonstrante ipsum, ille terminus vel rectus illius termini si sit obliquus verificatur, supponit pro illo. [Ockham, Summa Logicae, pars I, cap. 63, p. 193, 1. 11-14] ~~t §t>nQ bfJ)li, "'t>lf{tHO)bfJ)fJ)~
b 9 1::: ii'.i?'n Q .:: c 'l:' S Q. T tJ: b t,, ~Jm fJ) r:f:t 1::: i> "' -c, JJ:it'M'~ Q b fJ) fJ) ~ t> 9 1::: tJ: ~ -c i> 9, ~~ i?'.:: fJ) b fJ)fJ){-\;b 9 l:::JJ'it'f i: Jfl" >, .:C- L -c:JJ[M ( b L .:C- fJ)JJ[t'fii'i;J.mtJ: G If, .:C- fJ)ggfJ)± m) ii', .:: fJ) b fJ) 1:::' i;t "; L Ii.:: fJ) b 0) i: m~ L -C v' Q {-\;1; gil] I:::~ I::: Jffigfi--;> It G n Q ~, JJ:it'f Ii .:: fJ) b fJ) i:{-\;~ L -c "' Q . .:: fJ).:: c li'.PtJ: \ c b, {-\;~ L -c v' Q JJ:it'f ii'~~ c Im t fill~ i: T Q b fJ) c L -cWJ[~ nt::.t~i'i-1:::, ~'l:-S Q.
~J:O) J:: 7 t::: ::t 'Y h kt::: J:: Q C., (1) {~~ Ui ffll~ 0) 9::t t::: ~ Q JJfi!i'f iJ1 1b "":J 1t1: iff-C' s f) ' :(- 0) J:: 7 fd:JJ'.[15'fiJ1 (2) ~Q 1b 0)0)~:1!1!~9 Q{'Fffl-C'<b Q. i f:::. (3){:ftl ~ t;f I ::ft ti !tifl~-C' <i'J Q J t::: t;J tt Q I ::ftJ c It>') JJ'.[j5'fiJ1::ft~f~~9 Q ~~t::: ti, IC hJ C.1t>7fi;1J~5JiJr::ft~1!it~9Q:l:J!i'J 1cnti
- 23 -
"fi;.-C' di) Q J C. l.-, 7 ~l!tJr~-c· ct> Q J: 7 i;d±:1J-C' {i;ffe9Q C., ~J:O)~"':)O)}~~Jzn~"(l,)Q. ::_O) :;ty7JL.O)J!t~k~~~-"':)0)£~C.Ll:",~
ffe t:::: "':) i,, --r O)maJl c. L tc i,,. ::t Y 7J L. O)m~ 1:: /J\ 9 :Ac C:' .;i. 1) ,y•9 7..
i; O)m~ .l:~l!Bt9 Q ~O)fl1f~ c. L tc i,,0)-C-, ::t Y
7J L. O)~}J!i~t:::: "':)l.-,l"O)J& I) .J&i,,iJ,tc t:::: "':)l,,"( ~~:s'l!:~il~~O)J: 7 t::::]ffi:~"(l,)Q ::_ c. ~51Jfl9 Q . r ::_ ::_ t:::: J3 l,, l" :;t y 7J L. ti ~;.J!i ~, L ,c,, 0)
Yi-ii' i; ,c,,O) P3"'-, 2. ~ < O)ffifil!lm t:::: P3t£9 Q ~;.J!i D' i;, ~ < O)@!imt::::JztmMtt t; hQ ~JJ1i"'- C. ~ fT ~ -1±" "( l, L~> l J ~ 0) J: 7 tC :;t Y '/J A tc_ C "".) l, ~;.J!iti@!imO) 7 't t:::: P3:tE L:.$:ff~%JJX9 Q J: 7 i;h 1b O)"C'ti tJ: < --r, ~ < O)~f*Jf>ffifil!lm~~ffe L, ~\O)~f*·M!lm~JztmM~t;hQ~-,SQ i,,tiJ: 1):$:*1¥1t::::ti1C,,O)i:j:tO)f~~~~;.J!iC. L --r :Jtf/E L l" l.-, Q. 2 i tc, ~O) J: 7 t:::: 1b ::t Y 7J L. ti ]ffi:~"(l,)Q.
Sed quodlibet universale est intentio animae,
quae secundum unam opinionem probabilem ab
actu intelligendi non differt. Unde dicunt quod in
tellectio qua intelligo hominem est signum natura
le hominum, ita naturale sicut gemitus est signum
infirmitatis vel tristitiae seu doloris; et est tale si
gnum quod potest stare pro hominibus in propo
sitionibus mentalibus, sicut vox potest stare pro
hominibus in propositionibus vocalibus. [Ockham,
Summa Logicae, pars I, cap. 15, p. 53, l. 79-85)]
~~~--~S6~0)~,~0)i:j:tO)M~~O)
-z:· S t) , 2:. O)·~ Lt, gX; 6 f§~-c· ~ 6 Jl.M t:::: TtE :Z t;f, j;O'l1:~BO)rlSi!J · 1~-Tv7 f' :;t t:::ffil~ G f.t 1 • ..i. t!. iP G L l", 2:. 0) Jl.M ~ .F,1f--:J )de -S ti, ':fX
0) ~ ") t:: § ") . ~:ht:: ~ -::> -C Ar~~~-T 6 j;O tt~•0)·~·1~-Tv7f':;t~,Rl?O)A00
~~ff>T 6<§~;ifs:'l1:1¥.J~tli5->-C·S 9, * tc, -SJ; "'5 c"lli!i~:htdf~~~il~l%Jtfi111fil!t:::~1,)-cR1? 0)
fHm~~ff>T 6 2:. c ilHlHl~-C·S 6 0) c ~ tf±1J -z:·, ;ffl;/:$0) 9=t t:::'t~H@ ~ :htc i111lm t:: ~ v) -cR I? 0)
Ara,~~ff>T o 2:. c i1HlJf3~~<~tli5->-C·S 6. (lY{
:tt:R:~~. r:;t-:; iJ L. r::fdfilJ:Eli!~JJ ff:M IJJ , p.
55, l. 4-13)
::_ 0) J: 7 t::::::t y 7J L. t:::: c. "".) "(O)~}J!i c. tiY'i-1¥.J t::::f¥:t£9 Q J: 7 i;h ~1*-c· ti i;h < l, :c- 7 ""('ti i;h
1 ~:ft.:%~, r :;;!- -;; h L r Xilllii':f!!l."f: J O)-!iJf9'GJ , :tilJ:)Cf:±, p. 115, 1997
2~:fl.5l~, r:;;1- "/ n L rxilllii':f!!l."f:J O)-!iJf9'G.JJ , :tilJ)Ct±, p.115, 1997 ~~::t5tc Lt-:.
< l ~0'[1~~0)fr§!JJ-c· di) Q J: 7 i;h ;[,,O) 7 't O)f~ ~-c·s Q. ~ t:::: 1:: :A;'\ 9 7.. C. l::' .;i. 1) ,y• 9 7.. iJl~ffe t:::: "':)
l,) "( Jffi:~ "( l,) 9 ::_ c. ~ :c- h.:C'hJ! l p ::_ 7. * 9'', 1:: ;7..J'\ 9 :A ti{i;~ t:::: -J l.-, l" ~O) J: 7 t::::]ffi:~ "(l.-,9.
Suppositio vero est acceptio termini substantivi
pro aliquo. Differunt autem suppositio et signifi
catio, quia significatio est per impositionem vocis
ad rem significandam, suppositio vero est accep
tio ipsius termini iam significantis rem pro aliquo.
[Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 80, l. 8-
11]
fi;ff> c tifPlil>O)~;b I') c L l"~-f-*1¥.J:iftiS!f ~ c 6 c. c -r:·d!J 6. L ii> L~ff> c ~ff>ti~f.t-::> -c vl 6.~~~G~ff>~-~~ff>Tk~~fiFf~B T 2:. ct::~-::> -c pt l'J ""fL.--:J, -1J-C'f~ff>tiwtt::$ ~~~ff> L -c v) 6 :iftl'i"f ~fPJ G il>O) b 0) O)~;b t)
c c 6 c. c -z:· S 6 ii' G -c· S 6 .
::_ 0) J: 7 t::::, {i;~t:::: "':) l,) "( O)-itt)t1¥JtJ:l'i2Jffit:::: -Jl.-,l" ti, 1:: 7-.J'\ 9 7.. ti::t Y 7J LO) (2) O)'fffilf,Jft:::: !Ml L l" 0) J}.1YfP. L --r i,, Q. (1) C. t;tft-~ L i;h i, ,. C. i,, 7 0) ti 1:: 7-.J'\ 9 7.. ti, (1) t::::Bl, L l"J][15$~~
1!1¥.JtJ: )'.(Ji*iP 1:> W I) 1il L l:", :C- O)~ffeX't~ t:::: "':) l,)l"ffilat "(l,) 9trfilffl~ ~lli9 ::_ c. iJl-C'2!5 9iJ> i; -c·s 9. 3 itc (3) t::::009~ J: 7 i;h~2Jffi:ti~te~ hi;hl.-). ~ t:::: l::' .;i. 1) ,y• 9 :At:::: 00 L l:" "C'S 9 iJl, C:' .;i. iJ
,Y' 9 7.. iJs~~ t:::: "':) l.-, "(ffija t "( l.-, 9 trfilfflil' t;, C:'
.;J.. l) ,Y'':J :A.O)~~t::::-Jl.-,"(ti, ~fil'!i:j:tO)Jj'[\WiJ1
~9 C. P 7 fj/]2!5 ~di) I), :#t:::: S 91§-;Z I:> htc:>c Jl*t:::: J: "".)"(Y:f(/E~h9 J: 7 i;h{±:1J-C'~i!i:J:tO)Jj'[ l5¥iJs~9 C. i,, 7 fj/j 2!5 '1: S "".) --r, JJilS'f C. $¥8 0) 00 f*-C'di) 9 c l.-,;Z 9. 4 C:' .;i. 1) ->7'9 7.. ti-JlH!'.1¥J(h {i;~ t:::: "':) i,, -r, ::t Y 7J L. C. tl Vi=ffq] t :75 X.:JJ ~ L
3-Wil.:Ui, rlffii:f!!l."f:;ij!l~.1 ~+§=~tc };v>-C, ~5!R-c· <lt> i:r~f8'FO)fi;;>Ftc--::>v>-C3ffi,,.;;,-ci,) i~mti~<lt> i. Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 197, I. 16-19. ~~~ ~ ;h tc v'.
4-Wil.:Ui~TO) J:: 7 tc §tin -c ") i. i::· .:i. iJ :7. 5? O)R;~ tif3ttc v-;; ::7 lc J:: -:J-C~O)J:: 7 tcM~m~n -cv' i.
Supposition, on the other hand, is the referring function of terms in propositions, i. e., their relation to things that they are actualle taken to stand for in the context of given proposition, in the manner determined by that context[Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, p. xlix]
11:11:n-c·1i;:>F i:J:iflllmiti t::: <lt> iJJlii5"f0)§.&9 i~~~-c·<lt> i.
- 24 -
-C v > h:. c v, 7 .::::. c iJ1-C' ~ 15. t::.. t!. L, :;t y tJ L 0)
=::: -:J 0) i!N5£ t: JJD ;t -C ~ '? I:, ~, 1 1) ,y 7- 7- ti q:~ 70)J: 7 ld:)]it'ftif\~~:t~tctJ:v> c L -Cv>l5 0) -C', ;c 0) ,1~ -C' ti ~ id: 15 . !;,( J: 0) J: 7 t: 1SZ i? 0)
{~~1:-:Jv>-CO)l"ic}ill~.lttx:L -Cv> < c, C'1 lJ
~· 7- 7- ti::t '/ tJ L O)J3fl~5~ < ~tt-C v > 15 c v> 7 .::::. c iJ1-C' ~ J: 7. -15-C', :;t '/ fJ L ti l:: /,/\ 7-
;z. O)j3-~ [!lof:l~~it-c v> .'5 c ti§li>;01fc <, l::
,:;z./\7- 7- c e 1 1J ~·7 7- t7::.~ < ~tJ:l5 c v>;t 15. ~-Cf\~-~0)5£~1:-:Jv>-C El~~ Ltd~ -C', ~t:45-,;. O)f\ffeO)[R)j-0){±1Jt:-:Jv>-C El~
f$9. =:~O)f\ffeO)[R)j-t:-:Jv>-C&Jffe915 c !;,( T 0) J: 7 t: tJ: 15 .
T 7J: b t, , lj .:Z t? ht::. 1f!tlm 0) )CJ!IJHc t:> " , -c, >c!l* tc ~JI: ~ ho L iPt::.-c" ~~tc~ffe L -Cv> o c. J-}.t.t. ~ ho$'.¥!1 C.:r\'.l: m c. 0) ~{%-c <!'.> o. *~!::'~0Y7Am•u•ffe~mc.~~~fflO)~•i.'~ rZo~tc~O)J:: 7 tJ:mJI:i.'1-1\;~tc:tjL-clj..:t -Cv>o.
Sed suppositio apud logicum proprie dicitur de subiecto vel praedicato propositionis, et aliquando etiam minnus proprie termini obliqui qui sunt partes subiectorum vel praedicatorum conceduntur supponere. Est autem suppositio, prout hie accipitur, acceptio termini in propositione pro aliquo vel aliquibus, quo demonstrato vel quibus demonstratis per ista pronomina hie, hoc, haec vel aequivalentia, ille terminus vere affirmaretur de isto pronomine mediante copula illius propositionis. [Johannes Buridanus, Summulae de practica sophismatum, p. 53, I. 4-10]
L iJ> L1-1\;ffeti, iffiUm!"f:tc t:>v>-C ti, l!!!J:ff7J:;@i9K-Cti1fitlm 0) ±lli-f <b 0 ") ti~lli-f tc "'.)" >-C )filrZ t? h, * td~tc ti, <b * I) **1¥1-rti f.t.v'iJ', ±~-?~~0)$7-J'-z"<b o ~Jl.~O):r\'.l: mt ~ffe-t o .:. c. iJ''&'f!(;b i; ho. :c 7 ", 7 v 11-c-, .:. .:. -c· C. t? ho c :'.: 0 -c·ti, 1fitJmY4 IC <b o:r\'.l:iS'f i.', :'.: h (hie, hoc, haec) C. "' 71-1\;::f'illllJ <b o v>tii'l]~O) t 0) C." ti.'~ t -C <b o ", ti!'lli; o t 0) C." t iJ'ft'tffe~ ho C. ~, :C 0)1f!tJm0)9Jltff'T o ~m tc J:: -::i -c :c O):r\'.l:J5'fiJ!Jt t: :c O)~::f'i llllJ i: "'.)" >-C ~JI:~ ho c. .:. 0 0) !'ll1; o t 0) <!'.> o ",ti !'ll1; o t 0) C." t O)~ v 9 c. L-CC.o.:.c.-c·<bo.
:: 0) J:: 7 t:, :t '/ 'h L C. i'U~, 1-1\;~T o :r\'.l:!'f ti, :Chi.' :J=l1ffeT M~::f'illll]t:IE L < ~~f'.ttt t? no.:. c. iJ!)Zl},.Z t? n -Cv>o. *t::.:<$:'tii¥11-1\;~tc-:Jv>-CO)l::'~ 1) -7"7 AO)Jli3~iJ, t?, 1itiJ'f\;;ffe C. U1fit)mtj:l t: <b o :t:\'.[15'f0) t -:Jfj::Jf!-c· <b o C. ~.:Z -Cv>t::. C. v>.:ZJ:: 7. i::'~ 1) -7"7 AO):<$:'tii¥1~~t:-:J It '-C, I= A/\ 7 A iJ!ffl It >-C It' t::. per se sumptus C. It' 7 N~ i.' i::· ~ 1) -7" 7 A tiffl v >-C v d.t, v >. * tdiiJllllJ-?~lli-f O)~* tc &P L -C C. ~ § L -C It' o. Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, p. 45, I. 4-10. I i.'~~ ~ht::. It>. -jj -C', I= A .1\ 7 A ti{-1\;~ i.' To~ o JJ!l5'fiJ'1fil O):t:\'.[iS'f c C. t tc <b 0 c. ~ tc t -:Jf~1ffi¥11-1\;~ c. 0) IZjjlj 0) t::. (;b tC:<$:'1'ii¥11-1\; ~i.' IR:lJ' L -c "' o.:. C. iJ> t; t aJJ t? t;>t.t. J:: 7 tc, :<$:'1ii¥11-\; * i.'{filO)JjiS'fiJ, t; S!R.lz: Lt::. ~~Jl-c· t -:J{-1\;~t.:· C. ~ .:Z -c v' o. Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 81, I. 1-10 i.' ~ ~-~~ht.:""
1.
~ 2. 3. 4.
/\ 5. 6.
/\ 7. 8.
/\ 9. 10.
/\ 11. 12.
• :;t '/ '/J l>. O)tib--@I; 1. =**B"l{~ffe (propria sup
positio )2. Jff...j.i'f"lf\~ (suppositio materialis)3. !Ji *i:t!f\~ (suppositio simplex)4. fflil®f\:ffe (suppo
sitio personalis)5. lfJfHf)(i'f"lf\:ffe (suppositio dis
creta)6. :#~{~~ (suppositio communis)7. ~N5E
i'f"l{~~ (suppositio determinata)8. ~HN5Ei'f"l{~:ffe
(suppositio confusa)9. -15B"lid:~f:~N5Ei'f"l{~~
(suppositio confusa tantum)IO. Jl'iJfil®id:~f:~N5E
B"Jf\~ (suppositio confusa et distributiva)l 1. UT !IWB"lid:Jl'fJfil®~f:l!N5EB"lf\~ (mobilis)l2. ~f:UJ!IW
B"lid: Jl'iJfilB"J~f:~N5EB"Jf\~ (immobilis)
13.
/\ 14. 15.
/\ 16. 17.
/\ 18. 19.
/\ 20. 21.
l:: ;z./\ 7- A O)tib--@I; 13. f\~ (suppositio)14.
lf&fti)(B"J{~~ (suppositio discreta) 15. :#~B"J{~:ffe
(suppositio communis)l6. :<$: 111:8/;J{~:ffe (supposi
tio naturalis) 17. f"ti'ff B"J{~~ ( suppositio acciden
talis) 18. ili*i:f!{~~ (suppositio simplex)19. fflili'f"l f~:ffe (suppositio personalis)20. ~N5EB"Jf~~ (sup
positio determinata)2 l. ~F~.N5EB"J{~:ffe (suppositio
confusa)
- 25 -
22.
/\ 23. 24.
A 25. 26.
~ 27. 28. 29.
~ 30. 31. 32.
• l::' :i l) ,y9 :A O):f:~i't; 22. fi;~ (suppositio)23.
Jff-HJ":Jf\;~ (suppositio materialis)24. flf!ll¥Jf\;5-K (suppositio personalis)25. J1Jfflt)(l¥Jf\;5-K (supposi
tio discreta)26. ~)Ml¥Jf\;5-K (suppositio commu
nis)27. *'[i1¥Jfi;~ ( suppositio naturalis)28. fi 1ifi¥J{i;5_K (suppositio accidentalis)29. ?rlllU£1¥Jf\; 5-K ( suppositio confusa)30. ml~l¥J{i;5_K (supposi
tio distrebutiva)31. ~t~ 6?rll.N/El¥Jf\;5-K ( suppo
sitio non distributiva)32. ll.N/El¥Jf\;5-K (suppositio
determinata)
.lj,J: 0) J: -) tc ~5_K9 6 ~ c ii~-C' ~ 6. ~ 'J }J
LO)f\;5_KO)[R))-1£-~$C. l"C3ffi~6 c, e:A/\
9 :A ti~ 'J }J .b. c ti~tJ: t), (i) *'[ii¥J{i;5_K c fi 1ifi¥Jfi;1-K 1r m!E L, * t~ (ii) ?rll.NIE®f-t1-K .lj, r 0)
lR7J-1r'il)Ht6~ C.1r:a!EL--cv}6. cv}-JO)ti, (i) IC-:J\,}"( ti, )'[;tcl7-t~ J: 7 tc, ~ 'J }J Lil:t{-1\;5-K
1rfirM9=r tc &:> 6 J1i11i'fil:t~-:Jf!IVJ~ -C' d'.:> 6 c ~fJJil' ~ ll,N/E l "Cv} 6 O)tc:tj"L., "C, t ;A/\~ :A ti{-1\;5-K
1rfir;!m9=r tc S 6JJijli'fO) l7-il:t ~ -:Jfpj-ij-C·J'.:> 6 c il.N IE l "Cvd~v}il' ~' {-l\;5_KO)[R:)j0) 7 i; IC, 7c n!3 ~ c L --cc ~ nt~J1i!1i'f0) ~ -:J*'fi1¥Jf-t1-K c, f& O)JJ'ijli'f c c ~ tc ;!) 6 JJijli'f O) ~ -:J{-1\;5-K-C· ;!) 6 fi1if l¥J {-!\; ffe c. 0) [R 7)-1£-~ t t Q !.fi\~ ii :t ii) ·::d~ . 7c l "( ?rll.NIEl'I"J{-1\;5-K.lj,r 0) [R))-1£-:Ji!E l ij: l,} ~ c IC-:J v} "C, 7c O)f!J:!EB 0)--:J ti~f~g2% (omnis) tc -:J v} "C 0) t :A / \ 9 :A 0) J;JlJ{U tc J: 6 , -:J ;t t) omnis
c v} 7 ~f~g2%tifir;!m~f4qc-c·ti tJ: \ "C, 7c 0) g2%il:tf':f" ~ nt~J1i11i'f tc 0) J?.f'Fm 1r :&t:t'9 c ::JS .:Z 6 ii'~ -c·J) 6 5 . l ii' l{ti!.JJ-c·~ 'J }J L ~ !PJ~tc
5Petrus Hispanus, Summule logicales, p. 209, I. 1-2 ~ ~ ~~ht.::v'.
omnis ti±§\§0)$5]-tcf'Fm l 7 6 C. l "Cv}~ 6 .
-c·tJ:, c''O) J: 7 tJ::i][E8il' ~ jjijjirO)~~ilr~ c: 6 O)il'. * -r~ 'Jn L O)?rll.N1Ea"Jf\;/J\.lj,rO)fR7J~s 6-m1¥JtJ:#ll.N1E1¥Jf\;ffe cmJ~1¥JtJ:#ll.NIE s"Jf-t:5-Ktc-:Jv}--c~tf'6 c*O)J: 7 1ctJ:--:J--Cv}6.
Suppositio personalis confusa tantum est quando terminus communis supponit personaliter et non contingit descendere ad singularia per disiunctiuam, nulla uariatione facta a parte alterius extremi, sed per propositionem de disiuncto praedicato, et contingit earn inferri ex quocumque singulari. Verbi gratia in ista 'omnis homo est animal', li animal supponit confuse tantum, quia non contingit descendere sub animali ad sua contenta per disiunctiuam; quia non sequitur 'omnis homo est animal, igitur omnis homo est hoc animal, uel onmis homo est illud animal, uel omnis homo est aliud animal' et sic de singulis. Sed bene contingit descendere ad propositionem de disiuncto praedicato ex singularibus, quia bene sequitur 'omnis homo est animal, igitur omnis homo est hoc animal uel illud', et sic de singulis; quia consequens est una categorica, composita ex hoc subiecto 'homo' et hoc praedicato 'hoc animal uel illud uel illud', et sic de singulis. Et manifestum est quod hoc praedicatum uere praedicatur de omni homine, ideo illa uniuersalis est simpliciter uera. Et similiter ista infertur ex quolibet contento animalis, nam bene sequitur 'omnis homo est hoc animal', quocumque animali demonstrato, 'igitur omnis homo est animal'. [Ockham, Summa Logicae, pars I, cap. 70, p. 211, 1. 44-61]
-;JSl'l~P';d!"~.!Ui:B"Jf\;ffe c ti, #Jm.JJi11i'fil~@B"J fi;ffe~rrv", (-) ifiJfil!~1fiJ~T Q, b 7-1f<l)±.
ilfl'.lb Q v" ti3ffillfr<l)1~ll tc t3 v "'l~OfPJl';t Q ~%'brr t>nQ cc t~ Ltc, JJi§ifpfil!~fflv:i'l@/? <l) 'b (7)"-cT~1f:ToC cti1:.--~t';tv:i;O~,(-=) Lil>L JJi§3ffiilfr (disiunctum praedicatum) ~fif-::Jifpfil!~ ffl v "'lffl!I,z <l) 'b (})"' c T~1f:T Q c c tic·~, (.=:) L :0' 'b , c" <l) 1@ ,z <l) 'b <l) :0' i? 'b :TC (7) ifpfil! ii~ :l'ftf!I! ~ n 0 c c n~c· ~ 0 t£i'J c· lb 0 . f71J :Z tf, '-r"" 'l<l)AFi:llti!fltl!J?zlc·lb 0 J c "" 7 ifiJm!tc t,;i.:i-c, '!fltl!J?zlJ c "" 7 ilfl'.ti-fJ5B"J!;t~l"~RJE:B"Jfi;ffe~ 'b ---:; . i;t·1ft~ i?, '!fltl!J?zl J ;0, i?, .f <l)gfr<l) 7 t. tc ~ * n -c " " 0 ffl!I ,z <l) 'b <l)"' c , JJi § ifiJfil! ~ m " " -c T~1f:T o cc tic·~ i;ti.:1;0, i? c·lb o. 'Tt';tt>t., <T"''l(7)Jd"1,ti!fltl!J?zlc·lb'5. ~:Ztc, T"''l<l) Arl3, Ii c <l) !fltl!J?llc· lb Q' lb Q v; ti T"" l <l) Arl3, ti lb <l)!fltJ!J?llc' lb Q, lb Q v; ti T"" l <l) Arl3, Ii ft!!. <l)!fltJ!J?llc· lb Q, lb Q v" IL ... .> c v" 7 tf£ilifliti~:V: L 7;t v '. L ;0, L, f~ ,z <l) 'b (7) ;0, i; JJX: o JJi § JffiilN ~
6 0ckham, Summa Logicae, pars II, cap. 4, p. 259, I. 16-20 z.~m~nt.::v'.
- 26 -
~--=>i!J@-" C. lE L \ T~i-t o: C. ti--C' ~ 0. T i:ct. v 't, <T "'- -C 0 AFl3, iilb:'fm--C' S 0. KP ;Z t;:, ~ -CIJ)AFl3,ii, C 0lb:'fmiP, S0lb:'fmiP, ...... --C'S .:s. > c. JE L < m~ ~ n .:s.
Suppositio confusa et distributiua est quan
do contingit aliquo mododescendere copulatiue, si
habeat multa contenta et ex nullo uno formaliter
infertur. Sicut est in ista 'omnis homo est animal',
cuius subiectum supponit confuse et distributiue:
sequitur enim 'omnis homo est animal, igitur iste
homo est animal et ille homo est animal', et sic
de singulis; et non sequitur formaliter 'iste homo
est animal', quocumque demonstrato, 'igitur om
nis homo est animal'. [Ockham, Summa Logicae,
pars I, cap. 70, p. 211, 1. 62-68]
ml~ IY-"PfllUE 1¥Jfi; 5F C. ii , t L ~H 7'.J'-:C- 0 ~~ 0 7 't t;:~ \ 0fli'i!4 0 t 0 ~13-t! C. L h: G, 7c IJ)
~HJ'.J>t,t Iv G ZP0f±1J--C'fli'i!4 (]) t (])-". c. )m§~@ ~fflv>-CT~T 0: C. n>-c-~, LJ'.J>t, 7c 0fli'i!4 0 t IJ) IJ) i, »f'nn' i; t, 5t01frl@n>m:rt1¥J t;: m .f:!f!. ~ nt.t v >r~f!--C' <5 0. WU ;Z t:f 1T"'--c0 AFrtl iilb:'fm--C·S oJ C. v' 7 i!J@t;:i}i,>-c, 7c0i(J@0 ±miiml~l¥Ji:f./fll.l:Ui:i¥Jfi;!F~ t--=>. t.t~i:ct. G, <T"" -c (])AFR, ii lb:'f?zl --c· s Q. KP ;Z t;:, = (]) AFl3, ii !t!J:'fm--c· S I) , £1.--=>, <5 0 AFl3, ii !t!J:'fm--c· S I) , £1. --=> ...... > C. v' 7 tl~iimt:lr-t 0 7'.J>, L n' L ~--C' <5 nQX: 0 A ~f~ L -c, <: 0 AFl3, tilb:'fm--C' <5 0. KP .:Zi;:,~-clJ)AFdliilb:'fm--C·<50> cv'7: C.7'.Jt, m:rti'l''.Ji;:jl.f:!f!.~ho: C. iii:f.v>7'.J>G--C''5o.
~J::O) J::-) tc c"-S £? iC--:Jv>-C ti r iit-CO)AFl3i ti mv!l?zre «> 6 J c " ' 7 f7IJ ~ ~ t f', -m iY-1 tot~¥ IIBU:E IY-Jf~f*~ffe tc --:J", -c ti, .:C- O)JfiljfiliJ) ti --:J ti 0) c ~ n6. JJ!lJ~IY-Jtd:~FlllUEIY-J~ffe ti .:c- 0)±.Bi§iJ) ti --:J ti 0) c ~ tL 6. ftB7J-C· 1:: 7- /\ 9 7- ti rqj L>WU ~ fflv>-C, .:C-O)±.Bi§ti~Fll.&5EIY-J~ffe~ ti--:J c L, Jill Bgti$*rt!fi;i,K ~ti --:Jc L -C", 6. 1:: 7' /\ 9 7- ti
~Fll.&5EakJ~ffe tc --:J", -c ~O) J:: 7 t:Jfil~ -c", 6.
Confusa suppositio est acceptio termini com
munis pro pluribus mediante signo universali. Ut
cum dicitur'omnis homo est animal', iste termi
nus 'homo' mediante signo universali tenetur pro
pluribus, quia pro quolibet suo supposito. [Petrus
Hispanus, Summule logicales, p. 82-83, I. 30-3]
~plll:U£1¥Jfi;!Fti~Jffi:rJ'ii5'f~?}t,t Qt <J)IJ)fi;b
I) t;:, ~fff\gc ~ ~ 9l1r C. L -c C. 0 : C. --C'S 0 . ffU .:Zif 1~-C0Atilb4?5--c'SoJ C. v'vno C. ~,
1 AJ C. v' 7 : 0JJ'il5'f ii~fff\gc~~9_t1)' L -C11[ ~0 t 00fi;;b I) t;:f*f~ ~ n -c v' 0. i:ct.~i:ct. G if, i:ct. !v--c·Sn7c 0tBtfi;!Fxt~~f-\';7FT 0 n' G --c·s.:s.
i fc:, 1:: ,7,/\ 9 7- ti Wllffil:fl"jf:ilJ~o1 mf\§tC 10 ", -c, iitWJ\~5E $JI!! O)JfilBi§iJ), $!Im 0)£,~'11: iJ' £? , ~PTI mtJ iY-1 id: ~F ll.&5E iY-1 {-\if- ~ 'b --:J c -t 6 1L rJJJ~ t IJ St·f7, .:C-O)!R7J-~N5EL-Cv>6. $!Im 0)£,~'11:t: J:: 6~Fil.&7EIY-J~ffe c tt, ±Bi§tcitWF §c%iJ)fi ~ n Q .: t tc !W L -c ±BgiJ){-\;~T Q 0) c rqi t t!. ttO) ti 0) ~ftBO)JJi\1i'f ti fi;~'t' 6 J:: -) tc tot 6 t v> 7 c c -c·S 6. ffll .:Uf 1 ~-c O))dimtl !Jm-c· di'> 6 J t ", 71f!JJl!!O)rJJJ-€1, 1~-c0) AJ t: J::?-C~ffe~tL6Akcrqjt~0~<0)mfJ!Jmtt ~AkiJ)ti--:Jc ciJ'i?, .:c-ncrqjttnt~< 0) mv!lmti ~ 'mv!lm J iJ)~ffe-t 6 J:: 7 t: Id: IJ , * tc: 1 iit-C 0) AJ t: J:: ? -c ~~ ~ n 6 A k iJ)rqj t t!. tt~ < 0) ,A.O)ff'.tE'ti~ ti--:J.: t iJ:. £? '-c· di'> Q J '/J), it-CO)A.c rqjtt!.tt~ < O)f¥tf'l1:~~~T 6 J:: 7 tc c ", 7.: c -c·s 6. L ii' L.: O)f±7J-c· JJ!lJ~~ ntc:JJi\S'fti, §c-%0)£,~'lit: J:: ?-C JJ!lJ~ ~ ntc:JJi\S'f c rqi tf±7J--e~~T 6.: c ti-c·~ id: ",. --:J i IJ 1 iit-c 0) A ti mv!Jm--e di'> 6. tf( tc it-C 0) At i .: 0) mv!Jm-c· S 6 J 0) J:: 7 tot f±::tJ-c· 0) ~ Fr~H i -c· ~id:",. c ", 7 0) tiJfil\filO)mmrt= mriJ'n tc:JJi \1i'fiJ)mim-c· ti$*1H~~ ~ L -c ", 6 0) tc :ML -c, *Sllffil-c· ti~ BkJf-\ffe ~ L -c " , 6 .: t ii' £? .: 0) ~1Hilff iJ)l\,~~ -c· di'> Q iJ> £? -c· di'> Q . itWJ\~}E $JI!! 0) Jfil\jg iJ).: 0) J:: 7 t:, $!Jm0)1~UiJ' £? 0)£,~'lit: J::? -c ~pPJmfJIY-JTj:~plJ.&]EIY-J~~~ ti--:J c \,>-) .: c ~:ei JET 6 tc di'> tc: ?-C 1:: 7'/\ 9 7- ti~O) J:: -) id:.: C. ~Jill~ 6. 1iit-C0) A.ti El", J -? 1iit-C0) A.ti ~", J t: 10v>-C ti, 1 AJ ti~~~ n6 Ak c. rqi t t!. 11~ < O)Ak tJ)ti--:Jg!JJ~m'li'ir~~-t 6.: ctJ>i?tivtJ'6J::-Jt:, 1AJ iJ)Acrqjtt!.tt ~ < O)mfJ!Jm1li ~{-\ffe't' 6 0) tiJfil\filO)~~{~t= J:: 6 ti 0)-C· ti id: < ? -c, .:C- 7 -c· ti id: < -c f~~IY-J tc -c· di'> 6 iJ>, &~IY-1 tc -c· di'> 6 iJ> tc iJ>iJ>b £? -r·±.~ -C' di'> 6 ~ mr tc .:(- 0) ~gO) -) -s tc mv!Jm1[i ~ -2;-tr t Jfil -"' 6 . ff'.tE 1li t: --:J ", -c ti rqj ~ 0) {± 7J-c-, r -c· S 6 J '/J) 1 AJ c rqi t tnt~ < O)ff'.tE 1li ~f-\if-9 6 £,~iJ)f,t") c c iJ))fil-"( £? n Q . .: 0) J:: -) tc. 1::
7- /\ 9 7- ti 1iit-C0) A.timtl~m-C' di'> 6 J 0) J:: -) i:ct. $JI!! tc 10", -C ±.Jlg-c· di'> 6 1 AJ iJ)~~O)f~ k A ~f-tffe't' 6.: c t:Ft) t-CJfilBg-c·s 6 1mfJ!JmJ iJ)
7Petrus Hispanus, Summule logicales, p. 83.1. 4-19 Z.~ ~~nt.::~'-
- 27 -
~hG®MkA~~~-k~~~tt~ft~96 c :?§' X. 6 .:. c ~~Ji: l l" v) 6. ~ 7 --c· ti id: < --c, l::,A/\;?,A~:tll;i'J, .:.~ r~~J cv;-JJJfl5'fti r~l"~J t:J:"?l"J\!iJ~~ht;:fH&®f~k AiJ1 ~:iffit: ~~~~'fi~tt~9 6 c:?§'X. --ci,; 6. 8 .:.
.:. iJ';, i:: ,A/\?? ;z. tif~~~ 7 -t.? t: ~nG t:~ :@id: *'liiJttE 6 c :?§' x. l v) t;: .:. c iJ1h iJ' 6 --c· <b 0 7 L, i tdtfr11--c·f~~~ 7 i? t::f:E 6 J: 7 t~~ Ji~~mJI.: L t~i,;:;1"" ')/ jJ b t: c "'.) --c ti, .:. ®]ffi
Jm r~~J fJ1~ ~ J: 7 7J:1±1:f--c·1-t~~1-t~9 6 .:. c ti/'GPJ~~--c· <b 6.
;:: ;:: l'', :;1"" 'J jJ b c 1:: 7' /\ 5Z 7- ~1-t~~ [R)J
~ J.t v) t: ~ v) l J! 6 .:. c ~ {:> 6b' * t: 1::'' .:i 1) ?'. ;z;z.c:;1""y:7Jk~IR5J"Lktt~~~6c,~')I
:7J kc ti~IJ: I), $*1Hft~~mJEL l"t3 GT·, i t;:*'fil¥.Jft~ c f':Mifl¥.Jft~ ~ mJE l l" v) 6. 9 c 31, 10 c 30 ti, )f[;t:]lt~t;: J: 7 t:~f{J\ti~t~ 6 -/J),~Jffi'tltft~t.: c:?§'X. --c J:v;. ~')/ :7JkfJ1$ ~ft~~mJI.:96~jj--c·1::'' .:i lJ ?'• 5Z 7- iJ1$*1H1-t ~ ~ mJE l iJ: v; .:. c t: ~ v; l", 1::'' .:i 1) ?'•)? 7- ti *~J: 7 t:]zt~l"v)6.
Aliter dividitur suppositio in materialem et
personalem. (2)Et vocatur suppositio personalis
quando subiectum vel predicatum propositionis
supponit pro suis ultimatis significatis vel pro
suo ultimato significato, ut iste terminus 'homo'
pro hominibus in ista propositione 'homo currit'
(3)Sed suppositio materialis dicitur quando vox
supponit pro se aut sibi simili aut pro suo signi
ficato immediato, quod est conceptus secundum
quern imposita est ad significandum, ut iste termi
nus 'homo' in ista propositione 'homo est species'
[Johannes Buridanus, Summulae de suppositioni
bus, p. 38, I. 11-18]
{tatf\.'·{i;ffe ti'if:f--J.l¥J1i;ffe c f~l¥Jftffe"- c IK'.71 ~ho. (2) .:c L -c, i\J~0).:£\3H Uffimh'.l'.:C O)~k O)~ff~l¥l~ffext~<itJ o v' Ii .:C (7)~~l¥J~ffext~ :;r fi;ffe-t o t ~, ffi'i!l¥Jfi;ffe t uf-tfn o. f7IJ :Uf, :_O) 1Aii':fEoJ cv'7ill~tct3tto, -::_O) 1AJ c v' 7 JY!Mil'A"'< :{rftffe-9 o J: 7 i;t:f:Jli-€5-0) J: 7 ~:. (3) Lil' L, =&P'iii'§Ji>til'ElJi>ttc{~t.: bO):{r, .:c nil'.:C n~c!W L -c~ffe~ no"~ b O)i!'~ ~ n0t:..00)m~~<1tJ0:..c00)~~l¥l~ffext
~:{r{i;ffeT o c ~, 'if:f--J.l¥J{~ffe c !1¥t:f;fLo. fYtl;Z If 1 Atif.l\.'·<itJ o J c v' 7 i\J~tc t3 ~to.:::. 0) 1 AJ
8Petrus Hispanus, Summule Logicales, p. 86-82, I. I 0-5 ~~l&~ht.::v>.
c v'-) JY!i5'f (7):1:JE-i5'(7) J: 7 IC.
UJ:~ J: 7 t:, IU~l¥1*~~~ 7<d-t~9 6 ~ tcf~i¥Jft~, llff~l¥I*~~~~ft~9 6 c ~ t: 1~'.*-'ta"11-t~ ~ t ~ c :?§' x. --c ") 6 <7)-C, c· .:i lJ ?' .. )? ;z.~:tll;i'tti$*1Hft~t: J: "'.) l"ft~~ h6 t ~ tiJ'U-41¥11-t~ ~ t ~JJi\li'f t: J: "'.) -c ft~~ n 6. {tB1:f--C·:;1"" ')/ jJ b ti~ ~$*1Hft~t: -Jl,;"(*® J: 7 t:]zt~l"v'6.
Suppositio simplex est quando terminus suppo
nit pro intentione animae, sed non tenetur signifi
cative. Verbi gratia sic dicendo 'homo est species'
...... [Ockham, Summa Logicae, pars I, cap. 64, p.
196,1.1-3]
!t!*IH{~ffe c Ii, \3Hil'1L1(7)fm,~ (intentio animae)
:{rftffeL,~ffec~t~~:{rTobO)cL-CM
~nt:ti.-,:f:JE-€5-~<itJo. t.:c:Zt:f, 'Arsitif.1\.'·<itJ oJ c § 7 c ~, 1 ArsiJ c v' 7 lfilti1L1(7)fm,~ :;r {~ffe L -c v' o ..... .
UJ:~J:7tc, rArsitif.i--C·<b6J tct3t16 r AFsiJ ti, c''i? Gt: c "'.) --c ~ 7!-l¥.Jt:f¥1:E9 6 ¥ ~~ft~96~-c~1J:<--c,M~07-t.?~~6 ~~~tt~96c~n6.ik,e.:i1JY;z;z. ti, *~J: 7 tc t]zt~"(v;6.
Aliter autem vocant alii9 suppositionem simpli
cem quando terminus supponit pro conceptu se
cundum quern imponitur, et materialem quando
supponit pro se ipasa vel consimili. Et hoc potest
permitti, sed non curo, quia utrumque voco suppo
sitionem materialem. [Johannes Buridanus, Sum
mulae de suppositionibus, p. 38-40, 1. 11-4]
{J:HO){±tf~ti ~J.::, .:cntc~P L-c~~no c -::.. 0 (7),f!J!i~ :;r JY!IS'fil'{~ffe-9 o c ~, !t!*!Hf~ffe c 11¥~. ~ t;:, .:cn§Ji>til'<itJ o v'ti~H~ Lt.:: b O):{r :iJi15'fil'{~ffeT 0 c ~ 'if:f--J.l¥J{i;ffe c U'f~ . .:C L -c .:::. nti;m6b G n 7 o ii' L ii' L flli%.tc-M 60 t.ti.- '·
c v, 7 0) ti:.. 0) c··t, G b flti'if:f--J.El"J{~ffe c 11¥~ ii' G \.''<itJ o.
UJ:~:f!!E8iJ,G, fiijj~~~~ti1:tl"v)6. * t: 1:: 7- / \ )? 7- ~ :tll;i'J c ti ~id: "? l" , 1::'' .:i 1) J;l 5Z 7- ti ~ Y :7J k c fi'tl ~1-t ~ ~ il.JJtlM=:i tc (!i) 6 JJi t'f ~flti!J~ --c·<b 6 c :?§' X. l"v) 6 t: t iJ'iJ'h G i'', :t: '111¥11-t~ c fiiff 1'.1''11-t~ ~ mJI.: L --c ") 6. e :i 1J
9 ;::. nti:t-:; fJ L. ~t!il L -C v' iS C. ~ho. Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, Ria van der Lecq, ed., 1998.p.40 ~~l&~ht.::v>.
- 28 -
·Y J 7' ti*'liB\J{i;;Ft: ~ v )--c ~O) J:: 7 tc}illrZ--C \,) Q.
Naturalis suppositio vocatur secundum quam terminus indifferenter supponit pro omnibus pro quibus potest supponere tam prasentibus quam praeteritis vel futuris. Et hac suppositione utuntur in scientiis demonstrativis. Suppositio accidentalis vocatur secundum quam terminus supponit solum pro praesentibus, vel pro praesentibus et praeteritis, vel pro praesentibus et futuris secundum exigentiam verborum et praedicatorum, ut post dicetur. [Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, p. 45, 1. 4-10]
f-tmt:t, JJit'ftr~~uiUtot <, m:tts 6 t 0) c FtU~ tc~*O) t 0) c **O) t 0) t, {-tm L 1~ 6 c :: 00)~'""fO)tO)~~mT6ralJ~,*ttEl"Jc~ ~ n6 . .:c- L -c, fillBillEEl"Jtot~1: ~1i)-c:: O)~m~ AA t:tm 1i} 6. tt#fEl"Jf-tm u, JJi11l'M't.: t-:m:tt 0)
t 0) 0) lf ~' s 6 v} ti:EJ?.tEO) t 0) c ~*O) t 0)
O) lf~, S 6 v}ti, ~*O) t 0) c **O) t O)O)lf ~, 1& t:Jill«- G n 6 J: 7 t:lb~llJ-?Jfil~O)~:;J<t: JW L '""[, f-tmT 6 ~N I) --c·{'.f#f El"l c ~ ~ n 6.
~de, t:' .:i. 1) )'" J 7' tiJJi~'fiJ)*'liiY'1~/F 1: b ~~O){JIJ c l --C~O) J:: 7tJ:t0)1:~tf--Cv) G.
Secundo, hoc etiam apparet in tali propositionc 'omne quod est vel fuit vel erit, currit'. Subiectum enim supponit pro praesentibus, praetertis et futuris, sive propositio sit vera sive falsa. [Johannes Buridanus, Summulae de suppositionibus, p. 45, 1. 19-21] ~=t:it.:, ::0):: cti 11 <06J, S0v}li,
1 <.0"Jt.:J ,S6v}li, 1<00-JJ c::00)~'""f 0) t 0) iJ>Jt: 6 J 0) J: 7 !J:krJID'H: ~ v} -c l'lfJ G ii' --c· s 6. c v} ") 0) li±.~ti, krJJm;b>;Jt--c· s 0 ") c ~ --c·s 0-? c, :EJ!tf:O) t 0), ~*O) t 0), **O) t 0) ~f-tmT 0 ;0, G --c·s 0.
{fil O)fJtl tc t0 v) --C b ;::-. 0) J:: 7 t:, !::' .:i. 1) )'" J 7' O):t~i'l*'liB\Jfi;ffe 1: t ~:i&~'f tiilJJmi:f:i tc rnlii'n --ct0~,~0)J&mc~~•c--c~GnGtO)~ b id: v). :t :; fJ J.,. iJ)*'liB\J~ffe 1: ffi'7E l i"J: v )-tJ-c· e .:i. iJ ?'" J ;z. tJtt~7E9 Q = c tc ~ i.) --ctBd tc S tc-:> --C, {i;ffe-fi19'.tc ~ v) --C O)M.*RiJ~, :t "! fJ l>.cl::'.:i.~YJ7'c0)00~*~7J:~W1:bk~ v) ;::-. c ti)'[;t:Qk 0)-C-, c v) 7 0) tiftlij~ c b{i; IF c tiilJJmi:f:i tc s Q JJi~'fiJ) b ~{'Fffl-c· SQ c ;1g
.:Z Q 0)-C·, {i;!F c wm~~f* 1: b ~*!Ft=~") --c O)~k O)~jjff 1: lf Q ;::-. c i: J::-:> --c, -z- n GO)}@; v)iJ> G JmAJliJ~-c·~ G iJ>1:~~-t l tc v). ;::-. ;::-. ;t -c· c IITJ~ tc ~ffe{'F ffl tc ~ v) --c b :t '9', :t "! fJ L O)*/Ff'Ffflt=~i.)--c§RL. t:7..1\J 7', J::'.:i. lJ
?1"9 7.1:~tfG. ~c:t"J fJl>.O)*/F{'Ffflti.:C O)~~M*1:~kO)f~tm-c·sQ c~.:Z --ci.)tc c ~ hG. ~!FM* 1: ;::-. 0) J:: 7 t:m~ L tc 0) ti,~ ~ 10 tc J:: G c :t :; fJ l>. tc J:: G 2.)(~ 0) -~ -c· S -:> --C, :t "! fJ l>. ~fill tc ti -(- 0) J:: 7 t: ~ t tc b 0) ti J!G h~v) c Jill~Gn "(PQ. ~t= t: 7..1\ J A
ti, 5'Gt=*m-c·~tftc ;::-. c tctm ;Z --c, JJii!i'fO)~/F ff'fflt:~v)--C~O)J:: 7 t:JfilrZ--Cv)Q.
Quare significatio prior est suppositione. Neque
sunt eiusdem, quia significare est vocis, supponere
vero est termini iam quasi compositi ex voce et
significatione. Ergo suppositio non est significatio.
[Peturus Hispanus, Summule Logicales, p. 80, I. 1-
4]
.:c-niJ&*mi:tf-tmt::%rrL -cs 6. *m c ~ m Ii Ft1J t t 0) ~ :tl'~ c T 0 ~{* ~ t t.: fot v}. fot ~'tot G, *mli'lf)'!i c ~b I), {-tmtiTl:'tCt'fFf c *mt: J: ") -cfiii'i-~ nt.=JJit'ft:~v 6 ;0, G -z: s 6 . .:c- -J --c·s 6 ;0, G, f-t~1:t*m--c·1:ttotv}.
;::-. 0) J:: 7 t:, t: 7'.1\ J 7' ti{i;ffe{'Fffl c IZ53U l --c b t:> v) G n G J:: 7 tJ:*ffe1'Fffl ti, :ffFf t: gx; Q t 0) 1: ~IF~ -tt Q 1'F ffl ti c Jill,,.,z --c v) --c, ;::-. nti Jj'* c 'ff Ff c 1: *l'ilf~ tt Q {'f ffl-c· s Q c \,) ;Z
J:: 7' .:c O)~-ti-C'~ffe{'Fffl ti'fr?'i c $it?z] c 1: *l'i lf~ it Q fj}j ~ -c· s Q c v) ;Z J:: 7 . -(- l --C ;::-_ 0) ~~IF9 G-xt*tif!PJtm-c·titJ: < --c .:cO)~*El-c·s G, {JIJ;ZtJ r .A.J c v) 7 J][~'fO):!:~i';-ti r .A.J 0) *IFM~Hi.A.O)~*El-c· S ") --c, flPJ k 0) .A.k -c·ti ~v) c v) 7 ;::-. c ii~, D""jjjjff:f!ll.~*$d~.n ~7\~tct0
v )"(}ill~ G n lV) Q ;::-_ c t:Wfi't1li1: b tc-tt Q tc &!:> tc*Elfit l v) c J~,;b;flQ. ;t tc, ~~tc ~v)--Ci!J Jmi:f:itCSGiJ'.:C 7-C'ti7'd:v)iJ,1:Fll5Jmc l--Cv)~ PO) c IITJ~t:, *IF{'Fffl tc ~v) --c b Fll5Jm c L --C id: v). i tc !::' .:i. 1) ?'" 9 7' O)t~i';-ti*IF{'Fffl tc ~ v) --c JJi~'f 0) 00:t§:}*1FM* c , :~U~B\J~IFM* 1: t'li1f 7E l , ~ 0) J:: 7 t: }ill rZ Q .
Propter alias clauslas rememorandum est quod
ante dictum fuit, videlicet quod dictiones catego
rematicae innatae supponere significant res ali
quas mediantibus conceptibus earum, secundum
quos conceptus vel similitudines impositae fuer
unt ad significandum. Sic ergo res illas illis con
ceptibus conceptas vocamus ultimata significata in
proposito. Illos autem conceptus vocamus signi-
tolf(~%~, W;t 'J jJ .b. Wj(ilifll.f!ll."f:~ 0)-liJfJ'G.1 , 1iUJ'.C1i, 1997. P. 11 9-171.
- 29 -
ficata immediata. Et ex hoc satis potest secunda
clausla. [Johannes Buridanus, Summulae de sup
positionibus, p. 39, I. 13-18] {th iJ) ti 7 ~---.:> iJ) ~.J'.fi iJ) h:. Cl)';::, .t}f,}L '"'.) l j§ ;b
nk~c~,9~v~*tt~~ffe9~<~tk
••M~,fi•M!J)~~9~~ffe9~kctJ~R
~ ntd~~rc J: '"'.) -c, s ~ "' 1::i:~{)j{!J) ti iJ) c'' ti ';:: J: '"'.) l <IS ~ ·~ ~ ~ffe9 ~ c "' 7 ~ c ~ }~_i,,' I±!~ h. t:f~ G ~ l.t >. iP \ L -C .:(- hi'&.f\t/< Ii .:C- !J) 1~~tc J: '"'.J-C'lfH?J~ ht:::.~ !J)J;J"~~ ':1l~IJ)~~
H"J~ffeJ;t~ c "' 7 . ~ G ';::, flt/< 'i ~ h G !J)~~ ~ll[Il1!H"J~~J;t~ c "' 7. = nr:: 1 '"'.) -r:~=~ 1Ji W:J)j Gil,';:: t.t '"'.) t:::..
~ -C t/.J::O) J: 7 t::J! -C ~ tc;: C. iJ> i;, l::' .:i 1)
,y· 7 ti::t:; n L. C. ti~l'J: tJ, *~t::OO L -cJJ!l5'F til1Ll~1¥Jt::ti$1f?zl0>t!J!t~~*~L, .fnt:: J:--::> l ~~1¥1 t:: ti ;;c O)f!J!t~O)j}}i!;(.'' s Q J: 7 t~{llf?zl ~*~9 QC.~ ;t -Cv> Q;: C. BJ] r; iJ> C. t~-:> tc, ~ -C 1:: 7J~ 7 :A 0):!:£{l-tiis:1lii¥J~~ C. ti,*~ ftffliJilJii5'f0> pg§~ ~9;: C. t::xt~ L -C, is:'ti a"J~~t:: J:--::> -CJJil'i*0>1i-.M;iJ1~~ nQ C. § bn Q . .f 7 --r SQ i;> i; 1:: :A ,1\ 7 :A 0):1:£-il-tiis:'liB"J ~~0>:Ji5E c. *~ c. ti~H~iJ:OOJm~ ~--::> -c § :Z Qc§:ZQO>~iJ~~n--rl::'.:i9Y77.0>Wil
tiJJil5'F0>*~Xf~0> 7 -s t::mifllf?zJiJi-@ii ;hQ (:_ 9 Q O)\.'', 1:: _7..,1\ 7 7' C. IPJ t J: 7 !J:f±n--C'i>:'li 1¥Jfi;~~:Ji)E L tc C. 9 Q;: C. ti-? ti fJ ft L v>, ih, l::'.:i 1) ,y•7 :AiJif7lJ~9Qis:'lii¥J~~ti, ;;c tliJiBJJfii t:: irr@i:ft t:: s Q %--c-~ ~ n -c "' Q c. "' 7 g '\.'', 1:: 7' ,1\ 7 7' O>is:'lii¥J~~ C. ti BJ] i; iJ> t:: ~ iJ: Q , .f ;: '\.'' ::t :; j] L. C. t:' .:i 1) y• 7 7' , flID ~ 0) ;: O)~~ti, *~-?~~t::009 Q~ ;tO)~v>iJ> i;~ttcO)"C'tit~ < -C, .f 7 --c·til'J: < -C (1) t::'.:i
1) y• 7 0) IFFicti%F::k~J ti 1:: :A ,1\ 7 :A 0) IF~~~ ~~ J O)fil:[W (:_ "} 7 i;> tc -s (.''gc ~ n l V} Q ;: (:_ iJiffi(1Z9 ti (:_ ~ :Z Q 0) iJi~ ~'\.''ti iJ: "}ti 0 7 iJ>.
kii'iliifli tf,J::O);: C. iP i;, (-) is:'liB"J~~~:Ji)E9 Q
iJ>=@iJ>t:: J:--::> -c, ~:ttwui¥J:vJ~~ c. Q O)iJ>, ;;c 7 '1.'' iJ:" '0) iJ' ~ -fU~9 Q ;: c. iJ1--c- ~ Q c. ~ :Z Q ;: c. ti, ti~jj§l!~--c-s Q c. ~ :.z Q. ~ -c, c=) ~ ~~)Ei[r@O)}ffi~i}i;H~.*iti~~ ~ ~--:> c ~ :Z Q ;: c ~~tt A.tlQ iJ>t:: J:--::> -C~tE~i¥J:vJ~~ c Q O)iJ>, .:C 7 --c·t;J:t~PO)iJ>~~Ultlf9 Q;: c iJi--C'~ Q , t::--:>"' -c ~ t:: § Ez 9 Q . tc L iJ> t::, ti. J:: t:: ~ Vftc[lljj~O)Fsi--C'ti, ~tE~i¥J}'[:f:~~ c ~ 1:: _7..,1\
7 :A 0)7-}iJi, ~f~~)Ei[r@O)}ffi~j!}i;i~*itifi;~~
~--:>;: c. ~~&':>, .f O){filO)-=-~tiJ:l. c. &)-Cvd~ "'· tc tiflf*fi"Jf-\~t!.rt:: B:7t~ nQf-\~~ ~ --:>C.9~0)7-;--rSQ.;:O)~~~~~Q~t)--r
ti;: n~ L -c~Ji~t::--:>v >-C O)Jf'X IJ t&v>nO>fJl n --c- s Q c. 9 ~ ;: c. t;1--c, ~ Q J: 7 --c, tis ~ .
• Guillelmus de Ockham Summa Logicae, eds. Philitheus Boehner, Gedeon Gal et Stephanus Brown, 1974, N. Y. Summe der Logik, trans. Peter Kunz, 1999, Hamburg • Johannes Buridanus
Summulae de suppositionibus, ed. Ria van der Lecq, 1998, Nijmegen. Summulae de Dialectica, trans. Gyula Klima, 2001, New Haven & London. • Petrus Hispanus Portugalensis
Petrus Hispanus Portugalensisi, TRACTATUS, called afterwards Summule Logicales, First Critical Edition from the Manuscripts with an introduction, ed. de Rijk, L. M. 1972, Assen. Pietro lspano, Trattato di logica, Trattato di logicaSummule logicales, trans. Augusto Ponzio, 2004, Milano. Peter of Spain: Language in Dispute, An English translation of Peter of Spain's Summulae Logicales called afterwards Summule Logicales, on the basis of the critical edition established by L. M. de, Rijk, trans. Dinneen Francis., 1990, Amsterdam/Philadelphia. • de Rijk, L. M.
"The Development of Suppositio Naturalis in Mediaeval Logic 1. Natural supposition as non-contextual supposition", Vivarium, 9, 71-107, 1971. "The Development of Suppositio Naturalis in Medieval Logic. Part II", Vivarium, 11, 43-79, 1973 . . 7 7 / . f' . 1) ~ 7, IFJ:j:ttl!:!f"]tJ/:..n , ~$~"§1,
7l<.ffrr~, 7J<.ff ¥ ful'lR, 1999, !fJf~wur±. ·~tl-~~ IT":;t-:; iJ L IT'_:kwu:E!!!."F.n !J):iiJfJ'C.n , 1997, ~U:>ct±. IF:;t-:; iJ L. IT'_:k~ffil:E!!!."F.n g!M I.n , 1999, ~IJXt±. IF:;t '/ iJ L. IF_:kfujU:fll!.~.JJ ~!M II.Ji , 2000, ~IJ:>ct±.
(~~Iv td>lf}J ~' $ ~*~*~1%:>c"F&3'Ef41'±~ fi!WM [t!f~J)
- 30 -