Podręczniki Prawnicze

C. H. Beck

PubliczneprawogospodarczeJan Olszewski (red.)

2. wydanie

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE

Jan Olszewski • Publiczne prawo gospodarcze

W sprzedaży:

A. KidybaPrawo handlowe, wyd. 13Studia Prawnicze

A. PowałowskiPrawo GoSPodarCZe PUBlICZne, wyd. 2Podręczniki Prawnicze

M. Zaremba, K. Skrodzki, S. Pszczółka, M.J. SkrodzkaUmowy w oBroCIe GoSPodarCZym. teSty. kaZUSy. taBlICeRepetytoria C. H. Beck

M. StepaniukPrawo mIĘdZynarodowe. teSty, PytanIa I odPowIedZI, wyd. 2Testy Aplikacyjne

M. StepaniukPrawo SPółek handlowyCh I Prawo GoSPodarCZe PUBlICZne, t. 5, wyd. 2Testy Aplikacyjne

kodekS SPółek handlowyCh Z wProwadZenIem, wyd. 16Twoje Prawo

Prawo UnII eUroPejSkIej Z wProwadZenIem, wyd. 17Twoje Prawo

www.sklep.beck.pl

Publiczne prawo gospodarcze

redaktorprof. dr hab. Jan Olszewskie

autorzyTomasz Miśko

prof. UR dr hab. Jan Olszewski dr Beata Sagan Jakub Sznajder

dr Roman Uliasz Dominika Wapińska

pracownicy Wydziału Prawa i Administracji Uniwerstytetu Rzeszowskiego

2. wydanie

WYDAWNICTWO C. H. BECKWARSZAWA 2012

autorami poszczególnych części są:

Mgr Tomasz Miśko: Część I: Rozdział IV § 13, Rozdział V § 16, Rozdział VI, Rozdział VII, Część III: Rozdział III

Prof. UR dr hab.Jan Olszewski: Uwagi wstępne §1, Część II, Część III: Rozdział II,

Część IV, Część VDr Beata Sagan: Część I: Rozdział I, Rozdział III § 9 pkt I, Część III:

Rozdział IMgr Jakub Sznajder: Część I: Rozdział II, Rozdział V § 17Dr Roman Uliasz: Część I: Rozdział III § 9 pkt II–V, § 10, Rozdział V

§ 18, Część III: Rozdział IVMgr Dominika Wapińska: Część I: Rozdział IV § 11–12 i § 14–15

Redakcja: Aneta Flisek

© wydawnictwo C. h. Beck 2012

Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa

Skład i łamanie: C. H. Beck, WarszawaDruk i oprawa: Elpil, Siedlce

ISBN 978-83-255-0368-0 e-book ISBN 978-83-255-2365-7

Przedmowa

Opracowanie niniejsze adresowane jest do studentów prawa, administracji, ekonomii, zarządzania, a także do osób, które pragną poznać ważniejsze insty-tucje publicznego prawa gospodarczego. Charakterystyczną cechą podręcznika jest specyficzny dobór aktów i ich prezentacja.

Przede wszystkim w książce omówiono jedynie najważniejsze akty prawne mające charakter przepisów publicznych i dotyczące aspektów gospodarczych. Pomija się zaś kwestie drugorzędne. Ponadto niewiele jest tu rozważań teore-tycznych, znacznie więcej miejsca poświęcono zagadnieniom mającym duże znaczenie praktyczne, które są przydatne zarówno w pracy przedsiębiorcy, jak i urzędnika. W pewnych miejscach specjalną uwagę poświęcono materii o skom-plikowanym charakterze, mogącej powodować trudności interpretacyjne.

Znaczącą zaletą podręcznika jest także i to, że tekst opracowania został poddany specjalnej korekcie językowej. Liczne opisy instytucji posługują się językiem zbliżonym do języka potocznego. Jeśli już użyto pojęć typowo dok-trynalnych, to usytuowane są one w takim kontekście, który umożliwia ich peł-ne zrozumienie także przez osoby bez przygotowania prawniczego. Pomocne przy lekturze, a potem przy wdrażaniu określonych przepisów w praktyce jest opisanie czynności prawnych etapami w sposób chronologiczny i z licznymi komentarzami. Zamieszczenie tabel ma zaś służyć ułatwieniu zapamiętania cha-rakterystycznych elementów odróżniających poszczególne instytucje. Natomiast ukazanie podobieństw w tabelach umożliwia łatwiejszą klasyfikację i znalezie-nie określonych rozwiązań prawnych na drodze analogii. Podobnie dydaktyczną rolę mają pełnić umieszczone w kilku rozdziałach krótkie odesłania do klasycz-nego orzecznictwa z zakresu niektórych instytucji. Prezentowane orzeczenia ukazują też zmiany w podejściu judykatury do ważniejszych problemów prowa-dzenia działalności gospodarczej. Literatura poprzedzająca poszczególne części podręcznika ma zaś pomóc w szybkim znalezieniu materiałów umożliwiających pogłębienie zasygnalizowanych w książce tematów.

Autorzy nie umieścili w problematyce podręcznika szeregu zagadnień o cha-rakterze publicznym, np. z zakresu prawa o papierach wartościowych, prawa wła-sności przemysłowej, a także innych, które omawia dostępna na rynku literatura1,

1 W szczególności wymienić tu należy wydane nieco wcześniej skrypty i podręczniki akademickie do przedmiotu Publiczne prawo gospodarcze, np. J. Ablewicz, Kazusy Becka. Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2010; J. Grabowski (red.), Publiczne prawo gospo-

VI Przedmowa

itp. To zawężenie uzasadniają przede wszystkim ograniczenia objętościowe pod-ręcznika, a także i to, że pominięte zagadnienia zwykle omawiane są w ramach wyodrębnionych zajęć fakultatywnych.

Charakterystyczną cechą opracowania jest także ukierunkowanie rozważań w nim zawartych na publicznoprawne aspekty ochrony konkurencji. Wzmoc-nienie tego obszaru uzasadniają praktyka i wskazania prawa Unii Europejskiej.

W związku z ww. ograniczeniami praca składa się z pięciu części. Rozpo-czyna ją część dotycząca prawa przedsiębiorców, w której zawarto analizę zasad odnoszących się do działalności gospodarczej, a także uwagi w odniesieniu do podstawowych form organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospo-darczej. W dalszych trzech częściach ukazano prawo będące podstawą gwaran-tującą istnienie konkurencji na rynku. Jest to prawo ochrony mechanizmów ryn-kowych (w części II) następnie prawo odnoszące się do równości konkurowania (w części III). W części IV omówione zostały instrumenty prawne związane ze zwalczaniem nieuczciwej konkurencji i nieuczciwych praktyk rynkowych. Pracę zamyka zaś prawo planowania (które ze względu na swą dynamiczną ewolucję ukazane będzie w dużej mierze poprzez uproszczone schematy wyliczające eta-py proceduralne).

Mamy nadzieję, że skondensowana charakterystyka zawartych w podręczni-ku aktów szczególnie dla osób wchodzących w arkana wiedzy prawniczej będzie mogła służyć im pomocą, tym bardziej że obecnie niewiele jest opracowań nadą-żających za licznymi zmianami polskiego prawa gospodarczego.

Z uwagi na fakt, iż niniejszy podręcznik jest pracą zbiorową, każdy z Auto-rów reprezentował indywidualne podejście do omawianej problematyki, wyraża-jące się w zróżnicowanym stopniu szczegółowości omawianych zagadnień czy też w nieco odmiennym sposobie prezentowania danej tematyki.

Rzeszów, sierpień 2011 r. Jan Olszewski

darcze, Bydgoszcz 2008; H. Gronkiewicz-Waltz, M. Wierzbowski (red.), Prawo gospodarcze Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2009; M. Etel, M. Nowikowska, A. Piszcz, J. Sieńczyło-Chlabicz, W. Stachurski, A. Żukowska, Publiczne prawo gospodarcze. Ćwiczenia, Warszawa 2010; L. Kieres (red.), Środki prawne publicznego prawa gospodarczego, Wrocław 2007; C. Kosikowski, Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej, Warszawa 2010; tenże, Publiczne prawo gospodarcze. Ćwiczenia, Warszawa 2008; K. Miaskowska-Daszkiewicz, R.M. Pal, Prawo publiczne gospodarcze, testy, kazusy, tablice, Warszawa 2008; B. Popowska, M. Strzelbicki (red.), Publiczne prawo gospodarcze. Część ogólna oraz prawo działalności gospodarczej. Kompendium, Poznań 2009; A. Powałowski, Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2011; Z. Snażyk, A. Szafrański, Publiczne prawo gospodarcze, Warszawa 2009; K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2010; tenże (red.), Prawo gospodarcze publiczne. Kazusy, Warszawa 2008.

Spis treści

Str. Nb.Przedmowa .............................................................................................................. V Wykaz skrótów ....................................................................................................... XIX

Uwagi wstępne o przedmiocie „publiczne prawo gospodarcze” .................... 1

§ 1. Publiczne prawo gospodarcze i jego podstawowe pojęcia .................... 1 1 I. Transformacja prawa gospodarczego ............................................. 1 1 II. Umiejscowienie prawa gospodarczego w obrębie nauk

prawnych ......................................................................................... 3 2

Część I. Prawo prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców ...................................................................................... 5

Uwagi wstępne do części I ................................................................................ 7 3

rozdział I. Zasady prowadzenia działalności gospodarczej ........................... 9 4

§ 2. Uwagi ogólne ........................................................................................... 9 4 § 3. Zasada wolności gospodarczej ................................................................ 10 5

I. Przedmiotowe ujęcie wolności gospodarczej ................................. 11 6 II. Podmiotowe ujęcie wolności gospodarczej .................................... 12 7 III. Konstytucyjne ujęcie wolności gospodarczej i jej gwarancje ....... 13 8 IV. Gwarancje wolności gospodarczej .................................................. 14 9

§ 4. Zasada równości przedsiębiorców ........................................................... 16 10 I. Treść zasady równości .................................................................... 16 10 II. Równość w dziedzinie gospodarowania ......................................... 17 11

§ 5. Zasada uczciwej konkurencji .................................................................. 18 12 I. Uwagi ogólne .................................................................................. 18 12 II. Uwarunkowania uczciwej konkurencji ........................................... 19 13

§ 6. Zasada poszanowania dobrych obyczajów ............................................. 20 14 I. Uwagi ogólne .................................................................................. 20 14 II. Kontrowersje wokół pojęcia dobrych obyczajów .......................... 21 15

§ 7. Zasada poszanowania słusznych interesów konsumentów ..................... 22 16 I. Pojęcie konsumenta ......................................................................... 22 16 II. Słuszne interesy konsumentów ....................................................... 23 17

rozdział II. działalność gospodarcza, pojęcie przedsiębiorcy ........................ 26 18

§ 8. Pojęcia działalności gospodarczej oraz przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ...................................... 26 18

I. Ustalenie prawnego zakresu pojęcia działalności gospodarczej na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej .......... 26 18

II. Pojęcie przedsiębiorcy .................................................................... 31 19

VIII Spis treści

Str. Nb.rozdział III. Charakterystyka poszczególnych przedsiębiorców ................... 33 20

§ 9. Przedsiębiorcy publiczni .......................................................................... 33 20 I. Przedsiębiorstwa państwowe. Przekształcenia własnościowe ....... 33 20

1. Wprowadzenie ........................................................................... 33 20 2. Podstawy prawne działania przedsiębiorstw państwowych ..... 34 21 3. Definicja przedsiębiorstwa państwowego ................................. 34 22 4. Zasady działania przedsiębiorstw państwowych ...................... 35 23

4.1. Zasada samodzielności ...................................................... 35 234.2. Zasada samorządności ....................................................... 36 244.3. Zasada samofinansowania .................................................. 36 25

5. Rodzaje przedsiębiorstw państwowych .................................... 36 26 6. Mienie przedsiębiorstwa państwowego .................................... 38 27 7. Organy przedsiębiorstwa ........................................................... 38 28

7.1. Dyrektor ............................................................................. 38 29 8. Reorganizacja przedsiębiorstwa państwowego (łączenie,

podział) ...................................................................................... 39 30 9. Likwidacja przedsiębiorstwa państwowego ............................. 40 31 10. Umowa o zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa

państwowego ............................................................................. 41 32 11. Zarząd komisaryczny (postępowanie naprawcze) .................... 42 33 12. Nadzór założycielski ................................................................. 43 34 13. Komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw

państwowych ............................................................................. 44 35 14. Komercjalizacja przedsiębiorstwa państwowego ..................... 44 36 15. Tryb komercjalizacji .................................................................. 47 37 16. Akt komercjalizacji ................................................................... 48 38 17. Jednoosobowa Spółka Skarbu Państwa .................................... 48 39

17.1. Organy jednoosobowej spółki Skarbu Państwa .............. 50 4017.2. Zarząd ............................................................................... 50 4117.3. Rada nadzorcza ................................................................ 50 4217.4. Walne zgromadzenie ........................................................ 51 43

18. Wniesienie przedsiębiorstwa do jednoosobowej spółki Skarbu Państwa ......................................................................... 52 44

II. Spółki Skarbu Państwa ................................................................... 52 45 1. Jednoosobowe spółki Skarbu Państwa ..................................... 52 45 2. Spółki radiofonii i telewizji ...................................................... 53 46 3. Spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa ............. 54 47 4. Spółki z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa ............ 54 48

III. Jednostki samorządu terytorialnego ................................................ 55 49 1. Uwagi ogólne ............................................................................ 55 49 2. Status gminy jako przedsiębiorcy ............................................. 56 50 3. Status powiatu jako przedsiębiorcy .......................................... 57 51 4. Status województwa jako przedsiębiorcy ................................. 57 52 5. Status jednostki samorządu terytorialnego jako

przedsiębiorcy w prawie prywatnym ....................................... 58 53 6. Status samorządowego zakładu budżetowego ......................... 59 54

IV. Spółki komunalne ............................................................................ 59 55 1. Uwagi ogólne ............................................................................ 59 55

Str. Nb.

Spis treści IX

2. Zakres działalności spółek komunalnych ................................. 61 56 3. Rada nadzorcza w spółkach komunalnych .............................. 62 57 4. Zarząd ........................................................................................ 63 58 5. Zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie) .................. 64 59 6. Szczególne postacie spółek komunalnych ............................... 65 60

V. Uczelnie publiczne .......................................................................... 65 61 § 10. Przedsiębiorcy prywatni .......................................................................... 68 62

I. Osoby fizyczne jako przedsiębiorcy ............................................... 68 62 1. Uwagi ogólne ............................................................................ 68 62 2. Osoby wykonujące wolne zawody ........................................... 69 63 3. Rolnicy ....................................................................................... 75 64 4. Rzemieślnicy ............................................................................. 75 65 5. Zakazy wykonywania działalności gospodarczej przez osoby

fizyczne ...................................................................................... 77 66 II. Spółki prawa handlowego ............................................................... 79 67

1. Uwagi wprowadzające .............................................................. 79 67 2. Tworzenie spółek handlowych .................................................. 80 68 3. Struktura organizacyjna spółek handlowych ............................ 82 69 4. Funkcjonowanie spółek handlowych w obrocie

gospodarczym ............................................................................ 83 70 5. Szczególne typy spółek prawa handlowego – spółki

ponadnarodowe .......................................................................... 84 71 III. Spółdzielnie ..................................................................................... 86 72 IV. Stowarzyszenia ................................................................................ 87 73 V. Fundacje ........................................................................................... 89 74 VI. Kościelne osoby prawne ................................................................. 89 75 VII. Uczelnie prywatne ........................................................................... 91 76

rozdział IV. Formy ewidencjonowania przedsiębiorców ................................ 93 77 § 11. Zagadnienia wstępne ................................................................................ 93 77 § 12. Krajowy Rejestr Sądowy ......................................................................... 93 78 § 13. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej .......... 101 79 § 14. Krajowy Rejestr Urzędowy Podmiotów Gospodarki Narodowej .......... 107 80 § 15. Krajowa Ewidencja Podatników ............................................................. 108 81

rozdział V. Prawa i obowiązki przedsiębiorców .............................................. 111 82

§ 16. Reglamentacja działalności gospodarczej ............................................... 111 82 I. Uwagi wstępne ................................................................................ 111 82 II. Koncesje .......................................................................................... 112 83 III. Licencje, zezwolenia, zgody ........................................................... 120 84 IV. Regulowana działalność gospodarcza ............................................ 136 85

§ 17. Prawa i obowiązki wynikające z przepisów ustawy o ochronie danych osobowych ................................................................................... 141 86

I. Zagadnienia wstępne ....................................................................... 141 86 1. Ochrona danych osobowych a prawo gospodarcze ................. 141 86 2. Ochrona danych osobowych a konstytucyjne prawa

jednostki ..................................................................................... 141 87

X Spis treści

Str. Nb. 3. Wzmocnienie ochrony danych osobowych ze strony innych

instytucji prawnych ................................................................... 142 88 II. Przedmiot regulacji ustawy o ochronie danych osobowych ......... 143 89

1. Pojęcie danych osobowych na gruncie prawa polskiego ........ 143 89 2. Ochrona danych osobowych w odniesieniu

do przedsiębiorców ................................................................... 144 90 3. Przetwarzanie danych osobowych ............................................ 145 91 4. Przesłanki przetwarzania danych osobowych .......................... 146 92 5. Zasada celowości przetwarzania danych osobowych .............. 146 93 6. Wyłączenia ochrony danych osobowych ................................. 147 94 7. Podmioty występujące w obrębie przetwarzania danych

osobowych ................................................................................. 147 95 III. Kontrola przetwarzania i ochrony danych osobowych .................. 148 96

1. Podmiotowa klasyfikacja kontroli przetwarzania i ochrony danych osobowych .................................................................... 148 96

2. Kontrola indywidualna .............................................................. 149 97 3. Postępowanie przed administratorem danych .......................... 150 98 4. Organ ochrony danych osobowych .......................................... 150 99 5. Postępowania prowadzone przed Generalnym Inspektorem

Ochrony Danych Osobowych ................................................... 152 100 6. Postępowanie nakazowe .......................................................... 152 101 7. Zbiór danych ............................................................................. 152 102 8. Rejestr zbiorów danych ............................................................ 153 103 9. Postępowanie rejestracyjne ....................................................... 153 104 10. Zbiory danych niepodlegające rejestracji ................................. 154 105 11. Przekazanie danych osobowych do państwa trzeciego ........... 155 106

§ 18. Prawa i obowiązki wynikające z ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców ................................................................................ 156 107

I. Zakres podmiotowy ustawy ............................................................ 156 108 II. Zakres przedmiotowy ustawy ......................................................... 157 109 III. Przesłanki uzyskania zezwolenia .................................................... 161 110 IV. Tryb udzielania zezwoleń ............................................................... 161 111 V. Skutki nabycia nieruchomości bez zezwolenia .............................. 163 112 VI. Sprawozdanie z realizacji ustawy ................................................... 163 113

rozdział VI. kontrola działalności gospodarczej ............................................. 164 114 § 19. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy ................................ 164 114

I. Uwagi wstępne ................................................................................ 164 114 II. Przebieg kontroli ............................................................................. 165 115

1. Wszczęcie kontroli .................................................................... 165 115 2. Sprzeciw .................................................................................... 173 116 3. Zażalenie .................................................................................... 175 117 4. Odszkodowanie ......................................................................... 175 118

rozdział VII. Formy prowadzenia przez podmioty zagraniczne działalności gospodarczej na terytorium rP ...................................... 176 119

§ 19a. Zagadnienia wstępne ................................................................................ 176 119

Str. Nb.

Spis treści XI

§ 20. Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne .......................................................................... 177 120

§ 21. Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez przedsiębiorców zagranicznych ............................................................... 186 121

Część II. Prawo ochrony mechanizmów rynkowych ....................................... 195

Uwagi wstępne do części II ............................................................................... 196 122

rozdział I. ewolucyjny proces rozwoju publicznoprawnej ochrony konkurencji ............................................................................................. 198 123

§ 21a. Uwagi wstępne ......................................................................................... 198 123 § 22. Wpływ zmian ustroju gospodarczego na konkurencję ........................... 198 124 § 23. Ogólna charakterystyka ustawy z 1987 i 1990 r. ................................... 204 125

rozdział II. Cele ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów ................ 207 126

§ 24. Zakres podmiotowy i przedmiotowy (ważniejsze wyłączenia) ............. 207 126

rozdział III. organizacja ochrony konkurencji i konsumentów ................... 209 127

§ 25. Prezes Urzędu .......................................................................................... 209 128 § 26. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ............................................ 210 129 § 27. Rzecznik Konsumentów i samorząd terytorialny ................................... 210 130 § 28. Krajowa Rada Rzeczników Konsumentów ............................................. 212 131 § 29. Organizacje konsumenckie ...................................................................... 212 132

rozdział IV. Prewencyjna ochrona konkurencji .............................................. 214 133

§ 30. Tworzenie programów rozwoju konkurencji przez Prezesa UOKiK .... 214 134 § 31. Prewencyjny nadzór nad koncentracją przedsiębiorców ........................ 219 135

I. Cele i ewolucja nadzoru ................................................................. 219 135 II. Kontrola koncentracji przedsiębiorców .......................................... 220 136 III. Decyzje Prezesa w sprawach koncentracji ..................................... 221 137

1. Zgoda na koncentracje .............................................................. 221 137 2. Zgoda warunkowa ..................................................................... 221 138 3. Zakaz koncentracji .................................................................... 222 139 4. Uzasadniona zgoda na koncentrację istotnie ograniczającą

konkurencję ............................................................................... 222 140 5. Decyzja uchylająca wcześniejsze ............................................. 223 141 6. Decyzje dekoncentracyjne ........................................................ 223 142

§ 32. Prewencyjna ochrona konkurencji poprzez informacje w Dzienniku Urzędowym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ................. 223 143

rozdział V. Praktyki ograniczające konkurencję ............................................. 225 144

§ 33. Zakaz porozumień ograniczających konkurencję ................................... 225 145 § 34. Wyłączenia bagatelne ............................................................................... 226 146 § 35. Wyłączenia grupowe ................................................................................ 226 147 § 36. Decyzje w sprawach praktyk ograniczających konkurencję .................. 226 148

XII Spis treści

Str. Nb. § 37. Praktyki ograniczające konkurencję poprzez nadużywanie pozycji

dominującej .............................................................................................. 228 149

rozdział VI. Zakaz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów .......................................................................................... 229 150

§ 38. Geneza i podstawowe pojęcia ................................................................. 229 150 § 39. Decyzje w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy

konsumentów ........................................................................................... 229 151

rozdział VII. Postępowanie przed Prezesem Uokik ..................................... 231 152

§ 40. Postępowanie wyjaśniające, kategorie spraw i cele ............................... 231 153 § 41. Postępowanie antymonopolowe .............................................................. 232 154 § 42. Amicus Curiae .......................................................................................... 232 155 § 43. Postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających

konkurencję .............................................................................................. 233 156 § 44. Postępowanie antymonopolowe w sprawie koncentracji ....................... 234 157 § 45. Postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy

konsumentów ........................................................................................... 234 158 § 46. Odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK .................................................. 235 159

Część III. Prawo ochrony równości konkurowania ......................................... 237

Uwagi wstępne do części III ............................................................................. 238 160

rozdział I. Prawo zamówień publicznych ......................................................... 240 161

§ 47. Uwagi ogólne ........................................................................................... 240 161 § 48. Zakres stosowania ustawy ....................................................................... 243 162

I. Zakres podmiotowy ......................................................................... 243 162 II. Zakres przedmiotowy ...................................................................... 244 163 III. Wyłączenie stosowania ustawy – Prawo zamówień publicznych ... 246 164

1. Wartość zamówienia a stosowanie ustawy .............................. 246 165 2. Wyłączenie spod obowiązku stosowania ustawy wyłącznie

o charakterze częściowym ........................................................ 247 166 § 49. Zasady udzielania zamówień publicznych .............................................. 248 167

I. Zasada równego traktowania wykonawców ................................... 249 168 II. Zasada uczciwej konkurencji .......................................................... 250 169 III. Zasada bezstronności i obiektywizmu ............................................ 252 170 IV. Zasada jawności postępowania ....................................................... 253 171 V. Zasada pisemności .......................................................................... 256 172 VI. Zasada prymatu trybów przetargowych ......................................... 257 173

§ 50. Zamawiający ............................................................................................ 258 174 § 51. Wykonawcy .............................................................................................. 260 175

I. Warunki udziału w postępowaniu .................................................. 260 175 II. Wykluczenie wykonawców ............................................................. 261 176 III. Wykonawcy a dokumentowanie postępowania .............................. 264 177

§ 52. Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego ............................. 265 178 I. Opis przedmiotu zamówienia i jego wartość ................................. 266 179

Str. Nb.

Spis treści XIII

II. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia .............................. 269 180 III. Oferta ............................................................................................... 270 181

1. Oferta wariantowa i częściowa ................................................. 272 182 2. Odrzucenie oferty przetargowej ................................................ 272 183 3. Wybór oferty ............................................................................. 273 184 4. Aukcja elektroniczna ................................................................. 274 185 5. Unieważnienie postępowania .................................................... 275 186 6. Umowa w sprawie zamówienia publicznego ........................... 276 187

6.1. Termin zawarcia umowy ................................................... 277 1886.2. Czas trwania umowy ......................................................... 278 1896.3. Nieważność umowy ........................................................... 279 1906.4. Odstąpienie od umowy ...................................................... 280 191

§ 53. Tryby udzielania zamówień publicznych ................................................ 281 192 I. Przetarg nieograniczony .................................................................. 281 193 II. Przetarg ograniczony ....................................................................... 283 194 III. Negocjacje z ogłoszeniem .............................................................. 284 195 IV. Dialog konkurencyjny ..................................................................... 286 196 V. Negocjacje bez ogłoszenia .............................................................. 286 197 VI. Zamówienie z wolnej ręki .............................................................. 288 198 VII. Zapytanie o cenę ............................................................................. 290 199 VIII. Licytacja elektroniczna ................................................................... 291 200

§ 54. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych ................................................... 292 201 § 55. Rada Zamówień Publicznych .................................................................. 294 202 § 56. Krajowa Izba Odwoławcza ...................................................................... 295 203 § 57. Środki ochrony prawnej .......................................................................... 297 204

I. Odwołanie ........................................................................................ 299 205 1. Termin wniesienia odwołania ................................................... 300 206 2. Przystąpienie do postępowania odwoławczego ....................... 302 207 3. Postępowanie odwoławcze ........................................................ 303 208 4. Postępowanie skargowe ............................................................ 306 209

§ 58. Kontrola udzielania zamówień publicznych ........................................... 307 210 I. Kontrola uprzednia .......................................................................... 307 211 II. Kontrola uprzednia zamówień współfinansowanych ze środków

Unii Europejskiej ............................................................................ 308 212 III. Kontrola doraźna ............................................................................. 308 213

rozdział II. Pomoc publiczna dla przedsiębiorców ......................................... 311 214

§ 59. Ewolucja regulowania pomocy publicznej dla przedsiębiorców .......... 311 214 § 60. Wpływ prawa UE na prawo pomocy publicznej ................................... 314 215 § 61. Ogólna charakterystyka nadzoru nad pomocą publiczną po akcesji

Polski do UE ............................................................................................ 317 216 § 62. Podstawowe pojęcia stosowane w ustawie ............................................. 319 217 § 63. Rodzaje pomocy publicznej .................................................................... 321 218

I. Pomoc regionalna ............................................................................ 322 219 II. Pomoc horyzontalna (przedmiotowa) ............................................. 322 220 III. Pomoc sektorowa ............................................................................ 323 221 IV. Wyłączenia grupowe ....................................................................... 323 222 V. Pomoc de minimis ........................................................................... 324 223

XIV Spis treści

Str. Nb. § 64. Procedury w postępowaniu o pomoc publiczną ..................................... 325 224

I. Uwagi wstępne ................................................................................ 325 224 II. Ogólne zasady opiniowania projektów .......................................... 326 225 III. Opinia o niezgodności ze wspólnym rynkiem projektu pomocy

i notyfikacja projektu przez Prezesa Urzędu ................................. 328 226 IV. Opinie w przypadku zmian projektów ustawy będącej

programem pomocowym ................................................................ 328 227 V. Postępowanie w sprawie wycofania wniosku ................................ 329 228 VI. Postępowanie przed Komisją Europejską ...................................... 329 229 VII. Postępowanie przed sądami Unii Europejskiej .............................. 330 230 VIII. Postępowanie o zwrot pomocy przyznanej niezgodnie

z zasadami wspólnego rynku oraz pomocy wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem ......................................................... 331 231

§ 65. Podmioty uczestniczące w postępowaniach i ich obowiązki ................. 332 232 I. Uwagi wstępne ................................................................................ 332 232 II. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów .................. 332 233 III. Ważniejsze obowiązki Prezesa Urzędu .......................................... 333 234

1. Monitorowanie procesu ............................................................. 333 234 2. Ograniczanie i udostępnianie informacji .................................. 335 235 3. Badanie skuteczności i efektywności pomocy publicznej ....... 336 236 4. Uwagi o nadzorze Prezesa UOKiK .......................................... 336 237

IV. Beneficjenci pomocy i ich obowiązki ............................................ 336 238 V. Podmioty udzielające pomocy ........................................................ 337 239 VI. Inne podmioty uczestniczące w postępowaniach ........................... 338 240 VII. Stały Przedstawiciel RP przy UE w Brukseli ................................ 338 241

§ 66. Kary za naruszenie przepisów ................................................................. 339 242 § 67. Kształtująca rola ustawy w zakresie przepisów szczegółowych ........... 339 243

rozdział III. Pomoc publiczna wynikająca z przepisów ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych ................................................ 341 244

§ 68. Istota i geneza specjalnych stref ekonomicznych .................................. 341 244 § 69. Cele ustanowienia strefy .......................................................................... 350 245 § 70. Procedura ustanowienia specjalnej strefy ekonomicznej ....................... 350 246 § 71. Akty prawne związane z funkcjonowaniem stref ekonomicznych ........ 352 247 § 72. Warunki ustanowienia specjalnej strefy ekonomicznej .......................... 352 248 § 73. Znoszenie, zmiana obszaru i połączenie stref ekonomicznych ............. 353 249 § 74. Zarządzanie specjalną strefą ekonomiczną ............................................. 353 250 § 75. Zezwolenie na prowadzenie działalności na terenie strefy .................... 354 251 § 76. Kontrola działalności gospodarczej prowadzonej na terenie strefy ....... 355 252 § 77. Przyszłość stref ekonomicznych .............................................................. 355 253

rozdział IV. ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne .............................................. 357 254

§ 78. Uwagi ogólne ........................................................................................... 357 254 § 79. Zakres podmiotowy ustawy ..................................................................... 357 255 § 80. Zakres przedmiotowy ustawy – zakazy obowiązujące osoby pełniące

funkcje publiczne ..................................................................................... 359 256 § 81. Skutki naruszenia zakazów ...................................................................... 362 257

Str. Nb.

Spis treści XV

Część IV. Prawo uczciwej konkurencji .............................................................. 363

Uwagi wstępne do części IV ............................................................................. 364 258

rozdział I. Czyn nieuczciwej konkurencji ........................................................ 366 259

§ 82. Pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji .................................................. 366 259 § 83. Zakres podmiotowy i przedmiotowy ...................................................... 366 260 § 84. Wprowadzenie klientów w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa

przez jego oznaczenie .............................................................................. 367 261 § 85. Oznaczanie towarów i usług fałszywymi lub oszukańczymi

oznaczeniami geograficznymi .................................................................. 368 262 § 86. Inne postacie nieuczciwego oznaczenia .................................................. 369 263

I. Błąd co do pochodzenia towaru lub usługi ................................... 370 264 II. Błąd co do ilości i wagi ................................................................. 370 265 III. Błąd co do jakości towaru .............................................................. 370 266 IV. Błąd co do sposobu wykonania ...................................................... 371 267 V. Błąd co do przydatności i możliwości zastosowania .................... 371 268 VI. Błąd co do warunków naprawy i konserwacji .............................. 371 269 VII. Wprowadzanie w błąd poprzez zatajenie ryzyka, jakie wiąże się

z korzystaniem z oferowanych towarów lub poprzez brak oznaczenia ....................................................................................... 372 270

VIII. Opakowanie wywołujące błędne wyobrażenie .............................. 372 271 IX. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa .......................................... 372 272

§ 87. Nakłanianie do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków i rozwiązania umowy ......................................................... 373 273

§ 88. Kopiowanie zewnętrznej postaci produktu ............................................. 374 274 § 89. Rozpowszechnianie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających

w błąd ....................................................................................................... 374 275 § 90. Utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku ......................... 376 276

I. Dumping .......................................................................................... 376 277 II. Bojkot .............................................................................................. 376 278 III. Dyskryminacja ................................................................................. 377 279 IV. Opłaty za przejęcie towaru i ograniczenie wyboru ....................... 378 280 V. Sprzedaż bez marży handlowej ...................................................... 378 281 VI. Nieuczciwe znaki legitymacyjne .................................................... 379 282 VII. Przekupstwo ..................................................................................... 379 283 VIII. Nieuczciwe naruszenie dostępu warunkowego .............................. 379 284

§ 91. Nieuczciwa reklama i reklama sprzeczna z prawem ............................. 380 285 I. Pojęcie reklamy ............................................................................... 380 285 II. Reklama sprzeczna z dobrymi obyczajami i uchybiająca

godności człowieka ......................................................................... 380 286 III. Reklama wprowadzająca w błąd .................................................... 381 287 IV. Reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie

lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci ...... 381 288 V. Reklama sprawiająca wrażenie neutralnej informacji ................... 381 289 VI. Reklama naruszająca prywatność ................................................... 381 290 VII. Reklama porównawcza ................................................................... 382 291 VIII. Nieuczciwa reklama i ciężar dowodu ............................................ 383 292

XVI Spis treści

Str. Nb. IX. Reklama z prezentami, loterie promocyjne .................................... 383 293

§ 92. Nowe czyny nieuczciwej konkurencji i sprzedaż lawinowa .................. 384 294 I. Sprzedaż pod własną marką ........................................................... 384 295

rozdział II. Postępowanie w sprawach czynów nieuczciwej konkurencji .... 385 296

§ 93. Uprawnieni do skargi na czyny nieuczciwej konkurencji ..................... 385 296

rozdział III. Przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym ............. 388 297

§ 94. Uwagi ogólne ........................................................................................... 388 297 § 95. Analiza nieuczciwych praktyk rynkowych ............................................. 393 298

I. Uwagi ogólne .................................................................................. 393 298 II. Nieuczciwe praktyki w każdych okolicznościach ......................... 393 299 III. Agresywne praktyki rynkowe ......................................................... 394 300

1. Uwagi ogólne i definicja ............................................................ 394 300 IV. Nieuczciwe praktyki rynkowe związane z reklamą ...................... 396 301 V. Nieuczciwe praktyki, których celem jest wyłudzenie pieniędzy .. 396 302 VI. Nieuczciwe praktyki rynkowe przyjmujące postać twierdzeń ...... 397 303 VIII. Inne formy nieuczciwych praktyk .................................................. 397 304

§ 96. Odpowiedzialność cywilna (art. 12–14 NieuczPraktU) ......................... 398 305 § 97. Inne sankcje ............................................................................................. 399 306 § 98. Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym

a ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji .................................... 400 307 § 99. Uwagi końcowe ....................................................................................... 401 308

Część V. realizacja planowania poprzez politykę rozwoju i zagospodarowanie przestrzenne ........................................................ 405

Uwagi wstępne do części V ............................................................................... 406 309

rozdział I. ewolucja planowania i programowania rozwoju w latach 1990–2009 ................................................................................................ 407 310

rozdział II. wybrane problemy polityki rozwoju ........................................... 413 311

§ 100. Podstawowe zakresy, cele i pojęcia polityki rozwoju ............................ 413 311 § 101. Najważniejsze podmioty realizujące przepisy ustawy ........................... 415 312

I. Podział podmiotów .......................................................................... 415 312 II. Minister właściwy do spraw Rozwoju Regionalnego ................... 415 313 III. Komitet Koordynacyjny do spraw Polityki Rozwoju .................... 417 314 IV. Komitet Kontroli i Audytu Funduszy Strukturalnych i Funduszu

Spójności ......................................................................................... 418 315 V. Komitet Monitorujący ..................................................................... 419 316 VI. Eksperci – wymagania i ogólne zasady świadczenia usług .......... 419 317 VII. Podmioty wykonawcze i realizujące .............................................. 421 318

§ 102. Generalne zasady i procedury tworzenia Projektów Strategii Rozwojowych ........................................................................................... 421 319

I. Procedury ogólne Strategii Rozwoju .............................................. 421 319 II. Etapy opracowywania projektów Strategii Rozwoju ..................... 422 320

Str. Nb.

Spis treści XVII

III. Ogólna i szczegółowa charakterystyka Strategii Rozwoju Kraju ................................................................................................ 423 321

IV. Ważniejsze etapy procedury przygotowującej długookresową Strategię Rozwoju Kraju ................................................................. 423 322

V. Podmioty uczestniczące w tworzeniu i cele średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju (na podstawie art. 12a ust. 2–7 PolitRozwU) .................................................................................... 424 323

VI. Uwagi ogólne i procedury Strategii Regionalnych ........................ 427 324 § 103. Charakterystyka programów operacyjnych i programów rozwoju

(art. 15 ust. 1–5 PolitRozwU) ................................................................. 427 325 I. Wyjaśnienie pojęć i celów .............................................................. 427 325 II. Główne zadania, które powinien określić program operacyjny .... 428 326 III. Podmioty opracowujące i przyjmujące programy (art. 18

PolitRozwU) .................................................................................... 429 327 IV. Ważniejsze etapy w zakresie przygotowania projektów

regionalnych programów operacyjnych .......................................... 430 328 V. Kontrakt Wojewódzki – podstawowe cele i treści ........................ 431 329 VI. Rozwój konkurencyjności ............................................................... 431 330

§ 104. Realizacja Programów Operacyjnych ..................................................... 432 331 I. Odpowiedzialność i zadania instytucji zarządzających ................. 432 331 II. Dofinansowanie projektów w ramach programów

operacyjnych .................................................................................... 433 332 III. Projekty Partnerskie ........................................................................ 434 333 IV. Ogłoszenie o konkursie na dofinansowanie projektu i procedury

odwoławcze ..................................................................................... 435 334

rozdział III. wybrane problemy planowania przestrzennego ........................ 438 335

§ 105. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne – podstawowe pojęcia, zadania, organy ........................................................................................ 438 335

I. Uwagi wstępne ................................................................................ 438 335 II. Podział zadań w zakresie planowania ............................................ 439 336 III. Kompetencje organów ..................................................................... 439 337 IV. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ...................... 440 338 V. Lokalizacja inwestycji celu publicznego i ustalanie warunków

zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji ............................. 447 339 VI. Wydawanie decyzji o warunkach zabudowy ................................. 450 340 VII. Plan zagospodarowania przestrzennego a budownictwo

jednorodzinne .................................................................................. 451 341 § 106. Ograniczenia i prawa wynikające z ustawy ............................................ 451 342

I. Zakres ograniczeń wynikających z ustawy i decyzji wydawanych na jej podstawie ........................................................ 451 342

II. Prawa związane z planem miejscowym ......................................... 452 343

Indeks rzeczowy ................................................................................................... 455

wykaz skrótów

1. akty normatywne

CudzU ........................... ustawa z 13.6.2003 r. o cudzoziemcach (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz. 1694 ze zm.)

DostInfPublU ................ ustawa z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.)

dyrektywa 2004/17/WE dyrektywa 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31.3.2004 r. koordynująca procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.Urz. UE L 134/2004, s. 1)

dyrektywa 2004/18/WE dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31.3.2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamó-wień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. UE L 134/2004, s. 114)

GospKomU ................... ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236)

KC ................................. Kodeks cywilnyKK ................................. Kodeks karnyKomPrywU ................... ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn.

Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm.)KP .................................. Kodeks pracyKPA ............................... Kodeks postępowania administracyjnegoKPC ............................... Kodeks postępowania cywilnegoKRSU ............................ ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn.

Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.)KSH ............................... Kodeks spółek handlowychNierCudzU .................... ustawa z 24.3.1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzo-

ziemców (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 ze zm.)NieuczPraktU ................ ustawa z 23.8.2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom

rynkowym (Dz.U. Nr 171, poz. 1206)OchrDOU ...................... ustawa z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.

Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.)OgrPrDziałU ................. ustawa z 21.8.1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności

gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584 ze zm.)

OKiKU z 2000 r. ............ ustawa z 15.12.2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 244, poz. 2080 ze zm.)