Psychologia autoprezentacji w kuchni

Psychologia autoprezentacjiw kuchni

Banasiewicz-Tenerowicz_Psychologia autoprezentacji w kuchni.indd 1Banasiewicz-Tenerowicz_Psychologia autoprezentacji w kuchni.indd 1 2009-09-16 14:27:362009-09-16 14:27:36

Rodzicom i Jackowi,dzięki którym uwierzyłam, że marzenia mogą się spełniać,

oraz Markowi i Adasiowi, dzięki którym te marzenia się spełniają.


Kraków 2009

Psychologia autoprezentacjiw kuchni

Aleksandra

Banasiewicz-Tenerowicz


© Copyright by Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2009

Redakcja wydawnicza:Zuzanna Bochenek

Autor zdjęć:Marek Tenerowicz

Projekt okładki:Ewa Beniak-Haremska

ISBN 978-83-7587-214-9

Oficyna Wydawnicza „Impuls”30-619 Kraków, ul. Turniejowa 59/5

tel. (012) 422-41-80, fax (012) 422-59-47www.impulsoficyna.com.pl, e-mail: [email protected]

Wydanie I, Kraków 2009


Spis treści

Wstęp ............................................................................................................. 7

Przystawki .................................................................................................... 11Sałatka z awokado .................................................................................... 14Sałatka Teściowej ..................................................................................... 15Sałatka z kiełkami ..................................................................................... 16Sałatka krabowa ....................................................................................... 17Sałatka Oli ............................................................................................... 18Sałatka Grażyny ....................................................................................... 19Sałatka „wszystko i nic” ........................................................................... 20Sałatka letnia ............................................................................................ 21Sałatka z serem pleśniowym .................................................................... 22Kanapeczki z kozim serem ........................................................................ 23Pasta z awokado ....................................................................................... 24Pasta z tuńczykiem .................................................................................. 25Pasta jajeczna ............................................................................................ 26Papryka z fetą cioci Joli ............................................................................ 27Zapiekana szynka Mamy Ani .................................................................. 28Krewetki z pieczywem czosnkowym ......................................................... 29Wedges ..................................................................................................... 30Bakłażan Leny .......................................................................................... 31

Zupy i dania główne ................................................................................... 33Zupa zielono-czerwona ............................................................................ 36Zupa dyniowa babci Jasi ........................................................................... 38Kebab ........................................................................................................ 39Nachos ...................................................................................................... 40Fondue ...................................................................................................... 42Ryba Mamy Anne-Charlotte .................................................................... 44Pierś kurczaka z owocami i opiekanymi ziemniaczkami ........................... 45


6 Spis treści

Pierś kurczaka w winie ............................................................................. 46Polędwiczki w sosie serowym z warzywami Wioli ................................... 47Kurczak w sosie cebulowym Ani .............................................................. 48Polędwiczki wieprzowe w sosie pieprzowym Mamy ................................ 49Kurczak na soli ......................................................................................... 50Indyk serowy Leny ................................................................................... 51Indyk z ananasem Małgosi ....................................................................... 52

Desery ........................................................................................................... 53Babeczki budyniowe i czekoladowe ........................................................... 55Tiramisu ................................................................................................... 56Mazurek makowy ..................................................................................... 58Napoleonka z bitą śmietaną ...................................................................... 59Smażone banany ...................................................................................... 60Szybki tort cioci Lidzi ............................................................................... 61Crumble z owocami .................................................................................. 62Crumble czekoladowy ............................................................................... 63Pavlova ..................................................................................................... 64Sernik na zimno ....................................................................................... 65Szarlotka ................................................................................................... 66Pieczone banany ....................................................................................... 68

Menu dla dzieci powyżej 1. roku życia .................................................... 69Barszczyk czerwony ................................................................................. 70Wieże cioci Naci ....................................................................................... 71Smażone placuszki z owocami .................................................................. 72Pain perdu ................................................................................................ 73Coś niecoś na słodko ................................................................................. 74Pieczone jabłko z herbatnikami ................................................................ 75Deser bananowy ....................................................................................... 76

Bibliografi a ................................................................................................... 77

Indeks ............................................................................................................ 79


Wstęp

Niektórzy pewnie pomyślą: „Co to za pomysł, psychologia i kuchnia?!”… A jednak. Z zawodu jestem psychologiem i bardzo lubię swoją pracę. Jednak moim odwiecznym marzeniem, które może kiedyś uda mi się spełnić, jest posiadanie małej restauracji. Na razie spróbuję je przybliżyć przez tę książkę, łączącą elementy kuchni i psychologii, które wbrew zdrowemu rozsądkowi wcale się nie wykluczają.

Autoprezentacja – brzmi groźnie… Jeśli wgłębimy się w znaczenie tego słowa, okaże się, że oznacza ono manipulowanie wrażeniem, które wywiera-my na drugiej osobie. Każdy z nas dba o swój wizerunek, a wbrew pozorom zaczynamy o nim myśleć – może nie do końca świadomie – już w przedszkolu. Wszyscy lubimy, kiedy inni nas podziwiają, wypowiadają pod naszym adre-sem komplementy, po prostu kiedy się podobamy pod różnymi względami. Na początku zwykle chodzi o nasz wygląd, styl ubierania się i sposób bycia. Te cechy zauważamy w pierwszym momencie. Dopiero po jakimś czasie „pokazujemy się” też od innej strony, można by powiedzieć: „od środka”. Sztuka autoprezentacji, robienia wrażenia na innych nie jest prosta. Każdy z nas ma na to inny sposób. Nie bez znaczenia jest nasza tak zwana kinder-sztuba, atrakcyjność zewnętrzna czy inteligencja. Jeden wybierze markowe ciuchy, drugi – ekstrawagancką fryzurę, a trzeci zacznie cytować na przykład Szekspira. Każdy sposób jest dobry, o ile naprawdę prezentujemy przez niego siebie i robimy to w zgodzie z samym sobą. Trzeba pamiętać, że to, jak inni nas widzą przez kilka pierwszych chwil znajomości, ma kluczowe znaczenie dla naszych dalszych kontaktów. Jeśli na co dzień chodzę w eleganckim ubraniu, mam umyte i ułożone włosy, pachnę drogimi perfumami, mój potencjalny rozmówca odbierze mnie inaczej, niż gdybym przyszła na spotkanie w spra-nych jeansach i adidasach, z rozwianą fryzurą, niedbale umalowana. Od tego fi rst look bardzo dużo zależy, jeśli chodzi o przyszłe kontakty, szczególnie z pracodawcą czy obiektem naszych westchnień.

Istotne jest też to, co przekazujemy w trakcie rozmowy. Zwykle nasi rozmówcy zwracają głównie uwagę na tak zwaną mowę ciała. Pierwsze, co widzą, to nasze gesty i mimika, później interesuje ich ton głosu, a dopiero na końcu to, co mówimy.

Jednym z moich sposobów na „oczarowanie” bliskich – choć nie tyl-ko – jest gotowanie. To, co robię, też może pokazywać, jaka/jaki jestem. Jeśli


8 Wstęp

zapraszam do siebie gości, na przykład na imieniny, oni przychodzą akurat w momencie, kiedy moja koleżanka kończy jeść zupę, a ja już ich tą zupą nie częstuję, tylko mówię, żeby sobie usiedli, jak ona skończy, to coś podam, i podaję... twarożek ze szczypiorkiem, a później pod koniec spotkania pytam, czy może ktoś jest głodny, bo mam w lodówce parówki, to co mogą sobie o mnie pomyśleć? Przede wszystkim, że zostali zaproszeni, a chwilę później całkowicie zlekceważeni. Takie zachowanie pokazuje, że ja jako solenizantka nie szanuję moich bliskich. Podobnie sytuacja wygląda, jeśli kogoś zapraszam i wiem, że ta osoba przychodzi do mnie od razu po pracy – to znaczy GŁOD-NA, a ja proponuję jej słone paluszki i krakersy… podczas gdy w kuchni czeka podgrzany obiad dla męża. Nie oznacza to, że od razu musimy organizować catering. Wiele dań można zrobić szybko, a są smaczne i efektowne. Na doda-tek goście długi czas będą je wspominać lub prosić o przepis. Takie spotkania z rodziną czy znajomymi nie muszą nas drogo kosztować, a w dzisiejszym zaganianym świecie są bardzo przyjemnym akcentem. Mogą też pokazać, że na wielu polach odnosimy sukcesy! Nawet jeśli czasem gotujemy zupę z proszku i podajemy kupionego chwilę wcześniej pieczonego kurczaka z rusztu, co każdemu może się zdarzyć.

Ta książka jest małym przewodnikiem po zwykle szybkich i mało skom-plikowanych daniach, które zachwycą naszych gości. Wszystkie przepisy sama wypróbowałam, niektóre zmieniłam, udoskonaliłam, zasłyszałam od znajomych. Część to dania, które przygotowują moi bliscy. Inne przepisy czer-pałam z zagranicznych podróży – głównie z Australii i Francji. Do kolejnych doszłam metodą prób i błędów. Przyznaję, że najlepsze dania wymyśla się, gdy... w domu jest mało składników, a ktoś bliski dzwoni i mówi: „No cześć, jesteśmy niedaleko, może wpadlibyśmy za jakieś pół godziny?”. I co wtedy? Mały popłoch, a potem bieg do lodówki i szafek i zastanawianie się, co zdążę zrobić. Kilka przepisów powstało z potrzeby chwili. Jako młoda mama nie mam tyle czasu na kulinarne eksperymenty, co kiedyś. Mój synek lubi siedzieć w kuchni – kiedyś w leżaczku, a teraz w krzesełku do karmienia – i patrzeć, co robię, albo chwilę się pobawić plastikowym sitkiem czy lejkiem, ale kilku-miesięczny czy roczny szkrab nie wytrzyma kilku godzin przygotowywania potraw i sprawdzania, czy wszystko dobrze wyszło, zastanawiania się, co jeszcze dodać. Z drugiej strony przyzwyczaiłam zarówno moją rodzinę, jak i znajomych do tego, że jeśli kogoś zapraszam, to może on liczyć na smaczne, apetyczne i sycące jedzenie. Owszem zdarza się, że ktoś niezapowiedziany trafi na makaron smażony z jajkiem, ale co tam, jeśli dobrze smakuje i jest ładnie podany, to nie ma problemu .

W książce tej znajdzie się też kilka przepisów na dania słodkie, bo co by było, gdyby po obiedzie czy kolacji ze znajomymi nie było jakiegoś deseru? Coś słodkiego zawsze musi być w domu, nawet dzieci o tym wiedzą. Jest też kilka potraw dla maluszków, bo przecież wizyta znajomych z dzieckiem też na pewno zdarzyła się każdemu z nas.


9Wstęp

Jednym z mankamentów mojego gotowania jest metoda (niestety, nie-żyjącej już) babci Jasi i mojej mamy, to znaczy: „ile wejdzie, ile się wgniecie, na oko”, ale na potrzeby tej publikacji starałam się podawać proporcje jak najdokładniej. Choć przyznam, że dania tak przygotowywane mają w so-bie coś niepowtarzalnego… Przykładem może być moja babcia. Do dzisiaj nikt z rodziny nie ma pojęcia, jak robiła swoje znakomite ciasto drożdżowe z dżemem morelowym. Tu nawet metoda prób i błędów poniosła sromotną porażkę. Tyle lat minęło, a ja z dzieciństwa pamiętam kredens starego typu w babcinej kuchni i aromat jej pysznego ciasta. Można by powiedzieć, że to jeden z zapachów mojego dzieciństwa. Myślę, że wiele osób ma takie swoje małe miłe wspomnienia, do których chętnie wraca.

Przepisy zawarte w niniejszej publikacji pomogą Wam olśnić znajomych na długie lata. Pamiętajcie jednak, że to tylko baza. Każdy z Was, czytelników może zmieniać podane receptury według własnego uznania i potrzeb. Życzę smacznego eksperymentowania !


Przystawki

Przystawki to taki nasz fi rst look. Dobrze, gdy jest ich kilka, są apetyczne i kolorowe. Świetnie sprawdzają się w tym charakterze wszelkiego rodzaju sałatki, pasty, śledzie na różne sposoby, małe kanapeczki. Nawiązując do autoprezentacji: to taki pierwszy ogląd sytuacji.

Na rozmowie kwalifi kacyjnej w sprawie pracy, pierwsze, na co zwykle patrzy ewentualny pracodawca – poza oczywiście CV i listem motywacyj-nym – to wygląd potencjalnego pracownika. Czy sprawia on wrażenie osoby pewnej siebie, czy też trzęsie się jak przysłowiowa osika. Ważne jest też, czy ma schludne ubranie, czyste włosy, obgryzione paznokcie itp. Podczas takiej rozmowy u kobiety kontrowersyjne są buty na wysokim obcasie, minispód-niczka, rozpuszczone włosy i tipsy długości kilku centymetrów w ostrym czerwonym kolorze, no chyba że kandyduje na stanowisko stylistki paznokci i jest to jej wizytówka. U panów niemile widziany jest zarost – o ile mężczyzna na co dzień się goli – za krótkie spodnie czy pognieciona marynarka. W obu przypadkach wskazane są stonowane kolory. Uwaga dla mężczyzn: nie za-pominajcie o zadbanych dłoniach, na które kobiety bardzo często zwracają uwagę. Jeśli jesteś potencjalnym pracownikiem i wiesz, że Twoją rozmów-czynią będzie szefowa, tym bardziej o tym pamiętaj. Nie oznacza to jednak, że na rozmowę z mężczyzną możesz iść, mając brudne dłonie czy za długie paznokcie. Należy też pamiętać, kto pierwszy podaje rękę na przywitanie – w sytuacji szef – pracownik zawsze pierwszy wyciąga dłoń pracodawca.

Na pierwszych randkach także nie można przesadzić. U kobiety schlud-ny, sexy wygląd, dobre perfumy i delikatny makijaż, a u mężczyzny czysty, wyprasowany strój i zadbane dłonie mogą zdziałać więcej niż mini, odkryty biust czy bukiet 25 róż zamiast jednej. W każdej sytuacji trzeba znaleźć zło-ty środek, tak aby jak najlepiej się czuć i dobrze prezentować. Na randce to kobieta pierwsza wyciąga dłoń na przywitanie. Uwaga dla panów: nigdy!!! nie wykręcajcie kobiecie ręki do pocałunku, jeśli ona podaje Wam dłoń do uściśnięcia. W dzisiejszych czasach nie każda pani uzna to za elegancki gest. Pocałunek w dłoń jest dla niektórych bardzo szarmanckim zachowaniem, oznaką szacunku, dla innych – czymś niedopuszczalnym w świecie równych praw kobiet i mężczyzn. Bywa jednak, że nawet dla zwolenniczek tego oby-czaju taka sytuacja może się zamienić w koszmar, gdy mężczyzna, całując


12 Przystawki

kobietę w dłoń, przez przypadek… przejedzie po niej zakatarzonym nosem, czego, niestety, kilkakrotnie przyszło mi samej doświadczyć.

Jeśli zapraszam kogoś znajomego i wiem, że przyprowadzi on osobę, której nie znam i na której chciałabym zrobić dobre wrażenie – o ile jest taka możliwość – zdejmuję pranie ze sznurków, staram się mieć porządek w domu, no i szykuję coś drobnego do przekąszenia.

Jeśli przyjrzeć się teorii autoprezentacji, to okazuje się, że taktyk może być wiele. Jedna z nich to Reguła Pierwszego Wrażenia. Mówi ona, że o tym, jak nas będą postrzegać inni, decyduje pierwsze 20 sekund. Mamy większe szanse na dobrą prezentację, jeśli jesteśmy w jakiś sposób podobni do nasze-go rozmówcy przez sposób mówienia, ubierania czy dlatego że mieszkamy na tej samej ulicy, o czym mówi Reguła Podobieństwa1. Równie istotny jest nasz wygląd, a co za tym idzie, atrakcyjność fi zyczna. Około 60% ludzi to wzrokowcy, więc choćbyśmy mieli nie wiem jak wysokie IQ, czasem nie najlepsze pierwsze 20 sekund w naszym wykonaniu może bardziej zapaść w głowę naszemu rozmówcy niż olśnienie go kilka minut później posiada-ną wiedzą. Regułą, która po części to potwierdza, jest Zjawisko Aureoli2, o którym pisze w swojej książce Wywieranie wpływu na ludzi Robert Cialdini. Przytacza on badania, z których wynika, że osoby atrakcyjne pod względem urody miały dwa razy większe szanse na podjęcie pracy niż ci, których kwalifi kacje były wyższe. Co ciekawe, osoby podejmujące decyzje o zatrud-nieniu nie uważały, aby wygląd kandydatów wywarł na nich aż tak duże wrażenie. Barbara Rozwadowska w swojej książce Public relations, powołując się na publikację pod redakcją Anne Gregory Public relations w praktyce, pi-sze, że to, co wpływa na komunikację z drugim człowiekiem, to w najwyż-szym stopniu, bo w 61%, technika komunikacji, następnie nasza postawa –w 21%, w najmniejszym stopniu zaś talent – w 18%3.

To, co istotne w naszym zachowaniu oprócz wyglądu w sensie schlud-nego ubrania itp., to wizerunek, który budzi zaufanie, gestykulacja nieza-ciśniętymi dłońmi oraz swobodne zachowanie, wyraźny, pewny siebie ton głosu i postawa ciała4. Podobnie ważny jest kontakt wzrokowy, pochylenie się w stronę rozmówcy czy powstanie z miejsca, gdy nasz rozmówca wcho-dzi, no i oczywiście tak zwana mowa ciała, czyli odczytywanie sygnałów przekazywanych przez drugą osobę przez gesty typu poruszanie rękoma, nerwowe pstrykanie dłgopisem, bujanie się na krześle, ziewanie itp.5 Według

1 R. Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka, przeł. B. Wojciszke, GWP, Gdańsk 1998, s. 161–163.

2 Tamże, s. 159–161.3 B. Rozwadowska, Public relations, Studio Emka, Warszawa 2002, s. 112–113.4 M. Ali, Public relations, przeł. H. Turczyn-Zalewska, Poradnik Menadżera, Wiedza

i Życie, Warszawa 2002, s. 31–32.5 T. Hindle, Rozmowy kwalifi kacyjne, przeł. R. Schmidtke, Poradnik Menadżera, Wiedza

i Życie, Warszawa 2002, s. 37, 44–45.


13Przystawki

Stana B. Waltersa, aż 2/3 komunikacji można zakwalifi kować do mowy ciała oraz zachowań pozawerbalnych6.

Nie bez znaczenia jest też nasz wzrost czy waga. Osoby postawniejsze postrzegane są jako bardziej dominujące7 czy pewne siebie. Niżsi rzadziej otrzymują wysokie stanowiska. Niektóre badania wskazują nawet, że osoby niższe wzrostem mają też mniejsze zarobki niż ich wyżsi koledzy.

Autoprezentację, a w szczególności pierwszy, wzrokowy kontakt, można porównać do miłości, a właściwie do jej romantycznych początków. Bogdan Wojciszke w swojej książce Psychologia miłości pisze, że miłość jest dla nas atrakcyjna, dopóki jest romantyczna – kiedy traci tę cechę, przestaje nas interesować8. Myślę, że podobnie jest z pierwszym wrażeniem. W przypad-ku rozmowy kwalifi kacyjnej jest to sprawdzenie na przykład wiadomości kandydata na pracownika.

Przechodząc do sedna, czyli w tym przypadku do żołądka, zacznę od kilku sałatek, a później inne specjały .

6 S. B. Walters, Kłamstwo – cała prawda o… Jak wykryć kłamstwo i nie dać się oszukać, przeł. E. Jusewicz-Kalter, GWP, Gdańsk 2005, s. 73.

7 C. N. Macrae, Ch. Stangor, M. Hewstone, Stereotypy i uprzedzenia, przeł. M. Majchrzak, GWP, Gdańsk 1999, s. 81–82.

8 B. Wojciszke, Psychologia miłości, GWP, Gdańsk 1999, s. 23–25.


14 Przystawki

Sałatka z awokado

Przepis na tę sałatkę dostałam od Francuzki, której dziećmi zajmowałam się jako au pair. Przyznam, że receptury, które od niej otrzymałam, na długo zapadły w mojej pamięci ze względu na wspaniały smak i bardzo zachęcający wygląd dań. Dlatego też śmiało mogę je polecić innym. Wbrew pozorom nie są trudne do wykonania. Wskazówki co do składników też dostałam „na oko”. Czyż ta sałatka nie wygląda bosko?!

Przepis dla 3–4 osób:2 dojrzałe awokado4 pomidory1 cytryna1 łyżeczka musztardy francuskiej1 łyżka octu winnego2–3 łyżki oliwy z oliwek

Awokado obieram ze skóry i kroję na drobne kawałki. Szybko polewam je sokiem z cytryny – aby nie zbrązowiały. Pomidory obieram ze skórki i kroję w drobne kawałki. Mieszam z awokado. W miseczce robię sos winegret – do 1 łyżeczki musztardy dodaję 1 łyżkę octu winnego i mieszam. Dodaję oliwę z oliwek i gotowym sosem polewam sałatkę, mieszając.


15Przystawki

Sałatka Teściowej

Przyznaję, że jest to jedna z moich ulubionych sałatek. Wymaga ciut więcej pracy niż poprzednia, ale zapewniam, że warto. Pierwszy raz jadłam ją na imieninach mojej teściowej i… ciągle brałam dokładkę. Ma naprawdę pyszny, niepowtarzalny smak. Jest to jedna z kilku potraw, które bardzo mi zasma-kowały od pierwszego razu, i nie zmieniło się to do dziś.

1 główka kapusty pekińskiejok. 25 dag ananasa z puszki (może być też 25 dag świeżego ananasa)40–50 dag kawałków kurczakaprzyprawa gyros3 łyżki majonezusól, pieprz do smaku

Kapustę myję, odsączam i drobno siekam. Kurczaka myję i kroję na małe kawałki, obtaczam w soli, pieprzu, przyprawie gyros i sma-żę. Schłodzone mięso dodaję do kapusty. Do tego dorzucam pokro-jone kawałki ananasa. Ze słoiczka robię shaker i mieszam w nim sos z ananasa, majonez, sól, pieprz i odrobinę przyprawy gyros. Pole-wam tym sałatkę i mieszam całość albo układam warstwami – jak kto woli. Sałatka jest pyszna z kawałkiem świeżej bułki z masłem.


16 Przystawki

Sałatka z kiełkami

Jedna z tych potraw, które powstały, ponieważ innych produktów nie mia-łam pod ręką, a niezapowiedziani i głodni goście byli już w drodze… Poza walorami smakowymi jest też bardzo zdrowa.

2–3 opakowania różnych kiełków(po 15–20 dag każde)2–3 jajka na twardo3–4 pomidory obrane ze skórki2 łyżki majonezusól, pieprz do smaku

Kiełki myję, osuszam i kroję na drobniejsze kawałki. Dodaję pokrojone w kostkę jajka i pomidory. Doprawiam solą, pieprzem i majonezem.


Psychologia autoprezentacji w kuchni

Documents

Transcript of Psychologia autoprezentacji w kuchni