Przemiany na rynku pracy – empiryczne ujęcie globalne.

Małgorzata CichorskaMarta HołowataLucyna Łopatka

Następstwa globalizacji w gospodarce światowej (wg W. Michna):

Eliminację państwa opiekuńczego Ustanowienie swoistej dyktatury rynku; globalizacja niszczy

wolny rynek w jego tradycyjnym rozumieniu Mechanizm obrotu towarów ulega zniekształceniu,

porozumienia, kontrakty, alianse wypierają zasady wolnego rynku, obroty towarów dokonują się w ryzach kalkulacji korporacji transnarodowych

Wdrażanie postępu eliminuje zatrudnienie, w wyniku czego narastają niewyobrażalnie wielkie fale bezrobocia, idea bezpieczeństwa w dostępie do pracy znika z myśli ekonomicznej

Determinanty zmian na ponowoczesnym rynku pracy

Spadek znaczenia korporacji. Przejście od przedsiębiorstwa wielkiej masy do przedsiębiorstwa wysokiej wartości

Rewolucja informatyczna: Telepraca Wykorzystywanie Internetu

Globalizacja Zmiany demograficzne

Orientacja prokonsumencka Migracje zarobkowe Starzenie się społeczeństwa

Zmiany w przebiegu biografii zawodowych Młodzi emeryci

Elastyczny rynek pracy

Wprowadzenie pracy na podstawie umów terminowych i w niepełnym wymiarze czasu

Samozatrudnienie pracobiorców Praca w zespołach zadaniowych Zjawisko „ruchomych płac” Pracownicy stali i rezerwowi

Wzrost roli wiedzy i merytokracja

Knowledge class Korelacja między liczbą lat nauki a

wysokością osiąganych zarobków Wykształcenie jako najważniejszy czynnik

ruchu w górę drabiny społecznej Nierówności w płacach kobiet i mężczyzn

Nowe postaci wyzysku

Nadwyżka (lichwa) pieniężnaNadwyżka (lichwa) płacowaOszustwo

Przemiany na polskim rynku pracy

Rozmiary bezrobocia w Polsce w latach 1990-2010

Struktura pracujących wg sektorów gospodarczych w latach 1990-2008

Zmiany liczebności warstw społeczno-zawodowych (w %)

Kategorie społeczno-zawodowe 1982 1987 1994-1995 1998-1999

Inteligencja nietechniczna 3,2 3,3 3,2 4,5Inteligencja techniczna 3,1 2,6 2,7 2,4Technicy 7,0 6,2 4,6 6,0

Pracownicy biurowi 5,0 4,6 3,9 3,5Właściciele firm 1,6 3,6 6,2 6,6Pracownicy placówek handlowych 6,4 7,7 10,6 10,3Brygadziści 2,1 2,3 1,8 1,9Robotnicy wykwalifikowani 25,7 26,3 27,4 24,8

Pracownicy fizyczni usług 4,3 3,9 6,0 6,4Robotnicy rolni 1,8 1,5 2,0 2,1Właściciele gospodarstw 23,5 19,8 13,4 12,2

Źródło: Domański H., Hierarchie i bariery społeczne w latach dziewięćdziesiątych, Wyd. ISP, Warszawa 2000

Robotnicy niewykwalifikowani w produkcji

5,8 5,7 7,0 7,2

9,6 10,7 9,5 11,2

Wyższe kadry kierownicze w administracji państwowej,dyrektorzy

Pracownicy administracyjni średniego szczebla

0,9 1,8 1,6 1,0

Zmiany liczebności warstw społeczno-zawodowych (w %)

Grupy zawodów 2005 2007 2009Menedżerowie, kierownicy, wyżsi urzędnicy

5,1 5,5 5,7

Specjaliści 14,3 15 16,5

Technicy i personel pośredni 12,7 11,1 11,7

Pracownicy biurowi 8,2 7,6 7,5Pracownicy usług osobistych, sprzedawcy

12,8 12,5 11,5

Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy, rybacy

14,4 13,3 12,8

Robotnicy przemysłowi, rzemieślnicy

16 17,5 18

Operatorzy i monterzy maszyn

8,6 8,3 8,8

Pracownicy przy pracach prostych

7,9 9,1 7,6

Źródło: Diagnoza społeczna 2009

Ludność aktywna zawodowo wg wykształcenia (w tys. os.)

Bezrobotni zarejestrowani w Polsce wg poziomu wykształcenia (w %)

Przemiany na rynku pracy w USA

Stopa bezrobocia w USA w ostatnim dziesięcioleciu

Źródło: Program Zatrudnienia, Departament Pracy, amerykańskie Biuro Statystyki Pracy

USA – zatrudnienie według dziedzin przemysłu w latach 1920 - 1991

USA - Pracujący ze względu na rodzaj pracy. Średnie roczne 2009

Źródło: Departament Pracy, amerykańskie Biuro Statystyki Pracy

Kobiety jako odsetek siły roboczej według rodzaju zatrudnienia

Źródło: przygotowane przez biuro statystyczne Sekretariatu ONZ (1991 rok.)

Dziękujemy za uwagę

KONIEC