Na skrzydłach wiary i rozumu

Program zajęć dodatkowych

poświęconych zagadnieniom

wiary i nauki

szkoła podstawowa

klasy I-III

Warszawa 2015

Autor

dr Aneta Rayzacher-Majewska

Koordynator projektu

dr Aneta Rayzacher-Majewska

Projekt realizowany ze środków

Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych

Projekt okładki

Michał Plewka

Skład i łamanie

ks. Mateusz Bajak

http://www.facebook.com/racjonalnieowierze

e-mail: racjonalnieowierze@gmail.com

Copyright © 2015

Koło Naukowe Katechetyków UKSW & Copernicus Center

Program zajęć dodatkowych (tzw. „godzin karcianych”) kół zainteresowań poświęconych

zagadnieniom wiary i nauki

Wiara i rozum (Fides et ratio) są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy. Sam Bóg zaszczepił w ludzkim sercu pragnienie poznania prawdy, którego ostatecznym celem jest poznanie Jego samego, aby człowiek — poznając Go i miłując — mógł dotrzeć także do pełnej prawdy o sobie – pisał papież Jan Paweł II w encyklice o relacjach między wiarą i rozumem. Oba te obszary – religii i nauki – w sposób szczególny spotykają się w przestrzeni edukacyjnej – szkoła w swej podstawowej funkcji służy przekazowi wiedzy, zaś dzięki lekcjom religii, posiada istotne odniesienie do spraw Bożych.

Wielka odpowiedzialność za troskę o racjonalne podstawy wiary i głoszenie jej prawd zgodne z osiągnięciami współczesnej nauki ponoszą katecheci. Jak zauważa ks. prof. Michał Heller, laureat nagrody Templetona: „Dzisiaj elementy światopoglądu naukowego przesiąkają od najmłodszych lat do ludzi poprzez telewizję, środki masowego przekazu, a szczególnie przez Internet. Jeśli dziecko nie będzie do tego przygotowane - zwłaszcza w swoich poglądach, w swojej edukacji religijnej, jeśli będzie zbyt prymitywnie uczone podstaw katechizmu - to potem nie wytrzyma konfrontacji z danymi naukowymi. Dlatego katecheza od najmłodszych lat powinna na miarę możliwości dziecka uwzględniać te elementy wpływu poglądów naukowych na wyobrażenia religijne”1.

Aby wspomóc katechetów w tym wielkim dziele, jako członkowie Koła Naukowego Katechetyków UKSW przystąpiliśmy do konkursu grantowego ogłoszonego przez Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych ks. prof. Michała Hellera. Dzięki wsparciu finansowemu Copernicus Center, opracowaliśmy

1 http://www.niedziela.pl/artykul/13931/Ks-Heller-zacheca-katechetow-by (13.08.2015).

2

programy zajęć dodatkowych dla uczniów na wszystkich etapach edukacyjnych. Zajęcia te można realizować w ramach kół zainteresowań lub tzw. „godzin karcianych”, czyli zajęć dodatkowych wynikających z art. 42 ust. 2 pkt. 2 Ustawy Karta Nauczyciela.

Programy stanowią propozycję, którą każdy prowadzący może dowolnie modyfikować. Docelowo chcielibyśmy stworzyć grupę użytkowników tychże pomocy, którzy wzajemnie mogliby wymieniać się własnymi pomysłami na realizację spotkań (drogą mailową oraz za pośrednictwem portalu facebook). Będziemy wdzięczni za wszelkie opinie i sugestie na temat programów. Życzymy owocnej pracy z uczniami!

Autorzy

3

Cele ogólne:

rozbudzanie zainteresowania zagadnieniami z obszaru wiary i rozumu;

budowanie w uczniach właściwego rozumienia zagadnień kluczowych dla relacji wiary i nauki;

wyrabianie w uczniach ciekawości poznawczej wobec otaczającego świata;

przezwyciężanie rozdźwięku pomiędzy nauką i religią w świadomości dzieci i młodzieży;

kształtowanie spójnego obrazu rzeczywistości, w której wiara i rozum stanowią dwie drogi do odnalezienia prawdy.

Realizacja programu zajęć

Tematy (treść) spotkań

I SEMESTR Wrzesień 1. Rozum i wiara – dobrana para – krótkie wprowadzenie w

tematykę zajęć; odczytanie słów Jana Pawła II „wiara i rozum są jak dwa skrzydła”; krótki opis poruszanych zagadnień i konkretnych działań podejmowanych na spotkaniu; wykonanie papierowych samolotów (ew. ptaszków origami), których skrzydła będą opisane: wiara, rozum.

2. Co wiem, a w co wierzę? – burza mózgów wokół pojęć wiara i wiedza (np. zapisanych metodą słoneczka: wierzę, że… wiem, że…); następnie uczniowie kończą zdanie: wierzę, bo… wiem, bo... próbując wskazać na motywy swej wiary i wiedzy.

3. O czym oni mówią? – zabawa: „kim jestem?” – wybrane osoby są katechetą (księdzem, siostrą zakonną) oraz nauczycielem

4

np. matematyki, lekarzem itp.; uczniowie opowiadają, o czym mówi każdy z nich, skąd to wszystko wie.

4. Księga czy biblioteka? – Biblia i jej historia – krótka prezentacja powstawania Biblii (ramy czasowe); technika zapisu ksiąg; praca plastyczna – kalendarz Biblii – zaznaczanie na nim ważniejszych dat powstawania ksiąg (każdy z uczniów może dostać wybrane księgi i przygotować „kartki z kalendarza”).

5. Starożytna drukarnia – papirus jako materiał, którego dawniej używano do pisania; film lub ciekawostki o papirusie; wykonanie „papirusów” (wg opisu z załącznika 1).

6. Biblijny zwój może być Twój – pergamin jako materiał, na którym spisywano księgi biblijne; film lub prezentacja o zwojach; praca plastyczna – wykonanie papieru stylizowanego na stary (ewentualnie uczniowie papier wykonują w domu, a na zajęciach – np. z rolki po ręcznikach papierowych mogą wykonać etui na zwój). Na kolejne zajęcia przynoszą przygotowany papier, by zapisać na nim fragment biblijny.

7. Boże Słowo w ludzkich językach – przypomnienie wiadomości o natchnieniu biblijnym; nawiązanie do przygotowywanego wcześniej kalendarza biblijnego – wyjaśnienie, iż osoby spisujące księgi biblijne robiły to w swoich własnych językach; prezentacja języków biblijnych – hebrajskiego, aramejskiego i greckiego; praca: zapis na przygotowanym wcześniej „pergaminie” zdania po hebrajsku lub grecku (np. z załącznika 2).

8. Wykształceni i natchnieni – spotkanie poświęcone wybranym autorom ksiąg biblijnych; przekazanie informacji o tym, że Bóg wybierał ze swego ludu różne osoby do zadań specjalnych – czasem byli to prości ludzie (pasterze, rybacy), ale nie brakowało również wykształconych, wyróżniających się spośród reszty społeczeństwa (kapłani, lekarz, mędrzec, ale także książę, zarządca itp.); układanie „listów gończych” lub inna zabawa pozwalająca na powiązanie postaci z informacjami o niej (warto szczególnie uwzględnić św. Łukasza, św. Pawła), np. wywiad, „kim jestem?” itp.

5

Październik 1. Dzieło stworzenia – lektura biblijnego opisu stworzenia;

uświadomienie uczniom, iż biblijny opis stworzenia zawiera prawdę o tym, że Bóg w swej mądrości stworzył świat; w punkcie wyjścia warto zastosować kartki, na których z jednej strony będą zapisane dni tygodnia, a z drugiej – cyfry od 1 do 7 (dzieci wpierw układają kolejno dni tygodnia, po czym odwracają kartki); warto użyć np. instrukcji układania klocków lego lub przepisu dla ukazania prawdy, iż czasem pewne działania muszą być poprzedzone innymi i rozsądek nakazuje przestrzeganie kolejności.

2. Światło w Biblii – licytacja - dzieci podzielone na 2 grupy kolejno podają historię biblijną z motywem światła; pogadanka nt. światła i jego źródeł; znaczenie światła w Biblii; malowanie farbami fluorescencyjnymi (ew. wyrabianie świec).

3. Czy Pan Bóg stworzył dinozaury? – można rozpocząć zajęcia od obejrzenia filmu lub strony nt. dinozaurów (w miarę możliwości materiałów, zdjęć itp. z wycieczki do juraparku); burza mózgów: czego potrzebował dinozaur? (odpowiedzi można zapisywać, podsumowując stwierdzamy, iż dinozaury pojawiły się na świecie już po jego stworzeniu – stworzenie świata jest dziełem mądrości Boga – zanim pojawiły się kolejne stworzenia, wpierw Bóg zadbał o to, by miały wszystko, czego im potrzeba do życia.

4. Człowiek - najważniejsze ze stworzeń – prezentacja np. zdjęcia aktualnej miss świata; wyjaśnienie, iż dziś taka osoba jest uważana za piękną, a w przeszłości te ideały piękna były różne. Podobnie jak i ludzie różnie wyglądali, np. dawniej (kilkaset) lat temu ludzie byli niżsi, żyli krócej, ale byli silniejsi. Niezależnie od tego, jak wyglądali, mieli zawsze wspólną wyróżniającą ich cechę (odczytanie opisu stworzenia człowieka) - byli stworzeni na obraz i podobieństwo Boże, posiadali duszę rozumną. Za sprawą tejże duszy człowiek od początku był człowiekiem, choć pierwsi ludzie mogli wyglądać nieco inaczej niż dzisiejsi. Praca – kartka z życzeniami dla kogoś

6

bliskiego, w której treści będą gratulacje z racji tego, że jest się stworzonym na obraz i podobieństwo Boże.

5. Czy idą do szkoły z nami anioły? – odczytanie Ps 91, 11; wyjaśnienie, że stworzone „niebo” oznaczało rzeczywistość duchową, niewidzialną; pogadanka nt. aniołów znanych uczniom (stróżów, Archaniołów); omówienie biblijnych wydarzeń, przy których aniołowie stali się widzialni; praca indywidualna lub grupowa: list do anioła (lub wiersz).

6. Jaki mamy czas? – zagadki nt. kalendarza, zegarów (z Internetu) lub krzyżówka z hasłem „czas”, (ew. prezentacja różnych urządzeń do mierzenia czasu). Odczytanie np. Ps 90,4; Ps 102,13 – przypomnienie, że Bóg to Ktoś, kto zawsze był i zawsze będzie (trudno to zrozumieć, by istniejemy w czasie i przestrzeni). Bóg stworzył czas, a człowiek istniejąc w nim może zasłużyć na wieczne bycie z Bogiem w niebie.

7. Cztery pory roku – prowadzący prezentuje obrazki lub przedmioty charakterystyczne dla poszczególnych pór roku, a uczestnicy mają na ich podstawie odgadnąć, o czym będzie mowa?; krótka prezentacja tematu – powiązanie pór z obiegiem ziemi wokół Słońca; podkreślenie uporządkowania w przyrodzie jako Bożego zamysłu. Odczytanie prefacji (załącznik 3): rysowanie ulubionej pory roku lub odsłuchanie 4 pór roku Vivaldiego w różnej kolejności, by uczniowie odgadywali, która to pora.

8. Czy niebo jest niebieskie? – rebus z hasłem „niebo” lub odpowiednie ilustracje. Pogadanka nt. nieba i jego rozumienia, odczytanie krótkich tekstów (mogą być Biblii) nt. nieba w znaczeniu fizycznym i duchowym; praca w dwóch grupach – uczniowie układają akrostych, w którym pierwsze litery wyrazów tworzą napis „niebo” – 1 grupa – fizyczne. 2 grupa – duchowe (hasła mają nawiązywać do nieba, o którym jest mowa).

7

Listopad 1. Już święty, czy jeszcze nie? – przypomnienie wiadomości o

świętych jako osobach żyjących w przyjaźni z Bogiem; analiza 1 P 1, 15-16; pogadanka o świętych znanym dzieciom; krótkie omówienie przebiegu procesu beatyfikacji i kanonizacji; „recepta na świętość” (praca indywidualna lub grupowa).

2. Współpraca „pierwsza klasa” – wspólne układanie rozsypanki wyrazowej: Składu Apostolskiego, bez fragmentu „świętych obcowanie”. Czego zabrakło? Pogadanka o tym, jak dzieci rozumieją pojęcie (ew. podanie synonimów). Przykłady (np. z Internetu) świadectw o pomocy doświadczonej za wstawiennictwem świętych. Mini-turniej – wymienienie fragmentów z liturgii odnoszących się do komunii ze świętymi.

3. Niezabawne zabawy – pogadanka o chorobach (ciała, umysłu i duszy); lektura i analiza Mk 5, 1-8; opętania – współpraca teologów z psychiatrami – gdy medycyna nie działa, pracę zaczyna egzorcysta; przypomnienie o realnie istniejącym szatanie i kuszeniu ludzi (potrzeba ostrożności i nie prowokowania go zabawami w wywoływanie duchów, upiornymi zabawkami itp.

4. Wierzyć w cuda? To się uda! – cud jako element procesu beatyfikacyjnego i kanonizacyjnego; omówienie procedury cudu – element teologiczny i medyczny; prezentacja wybranego cudu (np. ogrodnik ocalony za wstawiennictwem św. Urszuli Ledóchowskiej – cud badał lekarz i… technik, specjalista od wysokiego napięcia).

5. Czas się dla nich zatrzymał – przypomnienie, że święci trwają w wiecznej radości z Bogiem w niebie; pokaz zdjęć świętych, których ciała nie uległy rozkładowi (dzieci mogą np. próbować odgadnąć, kiedy zmarła ta osoba?); układanie modlitwy wstawienniczej za sprawą omówionych świętych.

6. Boży święci nie tylko w pamięci – warto przynieść materiały o świętych – książeczki, obrazki, zdjęcia miejsc ich pochówku itp., po czym zaprezentować relikwiarz (zdjęcie, slajd). Rozsypanka słowna „relikwie” (dla ułatwienia na odwrocie mogą być np. nazwy ksiąg biblijnych, które trzeba ułożyć w kolejności ich

8

występowania); detektywi – czyje to relikwie? (ilustracje przedmiotów znanych dzieciom świętych).

7. Boże znaki zagadką dla nauki – rekwizyty: woda utleniona i plaster – kiedy są potrzebne? Pogadanka o ranach – czym są spowodowane, jak postępować, co po zagojeniu? Głuchy telefon, hasło: stygmaty; wyjaśnienie pojęcia i prezentacja wybranych stygmatyków; uświadomienie, iż nauka wciąż nie umie wyjaśnić zjawiska.

Grudzień 1. Biblijny totolotek – dzieci na kartkach zapisują dowolną liczbę

znaną z Biblii; pokazują kartki i wyjaśniają, z jakim wydarzeniem wiążę się ta liczba? Mini-wykład o znaczeniu liczb W Biblii; rozdanie szyfrów z liczbami odpowiadającymi literom (załącznik 4); dzieci w systemie liczbowym zapisują swoje imię i nazwisko.

2. Cztery niedziele to nie tak wiele – przypomnienie wiedzy nt. adwentu i podkreślenie jego potrójnego wymiaru; nadejście Jezusa jako epokowe wydarzenie, od którego liczy się „nasza era”; wykonanie kalendarzy adwentowych.

3. Po co spisywać ludzi? – informacja np. o narodowym spisie ludności z 2011r. i pogadanka nt. potrzeby takich spisów; spisy ludności za cesarza Augusta; ukazanie związku między informacją o spisie jako osadzeniu narodzi Jezusa w konkretnym czasie.

4. Czy w Betlejem padał śnieg? – praca z mapą – ukazanie Betlejem na mapie (zwrócenie uwagi na dwa miasta o tej samej nazwie); szukanie informacji o miasteczku w różnych źródłach (może być to zadanie dla poszczególnych grup); krzyżówka z hasłem: Betlejem.

5. Stajenka czy grota? – materiał graficzny lub filmowy o schronieniach pasterskich w Ziemi Świętej z czasów Jezusa; rysowanie lub lepienie z gliny i kamieni groty pasterskiej.

6. O pasterzach słów kilka – uzupełnianie tekstów kolęd fragmentami o pasterzach lub licytacja – wyrecytowanie przez uczniów tychże fragmentów; mini-wykład, kim byli pasterze

9

2000 lat temu w Betlejem, jak byli traktowani; zwrócenie uwagi na to, że właśnie oni byli pierwszymi gośćmi narodzonego Jezusa.

7. Drzewko pełne znaczenia – rebus lub krzyżówka z hasłem: choinka; wyjaśnienie symboliki choinki i zwyczajów z nią związanych; wspólne ozdabianie drzewka.

Styczeń 1. Boży gps – przypomnienie biblijnego opisu o Mędrcach ze

Wschodu; wyjaśnienie, kim oni byli; opis zjawiska astronomicznego, jakie miało miejsce wówczas na niebie w świetle dzisiejszej nauki; „wywiad z… Kacprem (Melchiorem, Baltazarem) – praca polegająca na wcieleniu się w te postaci z uwzględnieniem ich deklaracji wiary w Jezusa.

2. Jak Bóg objawia się ludziom? – scenki – osoby przedstawiają się wg przypisanych im ról, zawodów; pogadanka – skąd wiadomo, kto jest kim?; lektura biblijnych tekstów o objawianiu się Boga – gorejący krzew, obłok itp. i ich wyjaśnienie w świetle dzisiejszej nauki.

3. Pod wodami potopu – prezentacja prasowych doniesień ze świata nt. kataklizmów – trzęsień ziemi, tsunami, powodzi itp. – skala zjawisk; zwrócenie uwagi na te, które wiążą się z wodą – żywioł potrzebny do życia, a potrafi je odebrać. Zastosowanie wody – burza mózgów lub kalambury; pogadanka nt. oczyszczającego działania wody i odniesienie do biblijnego potopu; informacja o relacjach o potopie w innej literaturze; kolorowanka: arka Noego ( na „deskach” zapisane dobre uczynki).

4. Czy wierzyć w historię o wieży? – biblijny opis budowy wieży Babel; pogadanka: dlaczego pomysł nie spodobał się Bogu?; próba zlokalizowania wieży wg archeologii; zabawa (np. każdy dostaje to samo zdanie, ale w innym języku).

5. Cuda biblijne – manna na pustyni – spotkanie rozpoczęte od pokazu kaszy manny i dań z jej użyciem; definicja i pochodzenie terminu „manna”; biblijny opis manny na pustyni; wyjaśnienie nauki nt. zjawiska.

10

6. Cuda biblijne – przejście przez Morze Czerwone – biblijny opis wydarzenia; przypomnienie, iż natura jest stworzona przez Boga i czasem Bóg posługuje się nią w trosce o swój lud; stanowisko nauki wobec rozstąpienia się morza.

7. Dziesięć słów Boga – zabawa: nazwy różnych gór biblijnych, przyporządkowanie ich postaciom; znaczenie góry w Biblii jako miejsca spotkania z Bogiem; Dekalog i jego treść; lepienie z masy solnej tablic kamiennych.

Ocena przydatności realizowanych zajęć w odniesieniu do założonych celów

Uwaga! Poniższa ocena jest jedynie wzorem, który może być

dowolnie modyfikowany i rozwijany tak, aby odzwierciedlał rzeczywistość konkretnego koła zainteresowań

Zajęcia organizowanie w I semestrze roku szkolnego …./….

wykazały wielkie zainteresowanie dzieci zagadnieniami dotyczącymi wiary i nauki. Uczniowie w ich toku zarówno zgłębiali treści biblijne, jak również zapoznawali się z ciekawymi treściami z zakresu nauk przyrodniczych. Regularny i liczny udział uczniów potwierdził potrzebę tego typu zajęć a także zintegrował uczestników wokół idei poszerzania rozumowych podstaw wiary. Ciekawe formy przekazu oraz aktywne metody zastosowane podczas zajęć spowodowały znaczny przyrost wiedzy uczniów i poszerzenie ich świadomości, zgodnie z założonymi celami.

Działalność podejmowana w ramach zajęć wzbogaca nie tylko samych uczestników, ale także pozostałych uczniów, z którymi uczniowie uczęszczający na zajęcia prowadza rozmowy i dzielą się wrażeniami ze spotkań. Zajęcia służą także zaktywizowaniu dzieci w reprezentowaniu szkoły, umożliwiając udział w konkursach i publikowanie w Internecie własnych osiągnięć. Pozostają także w służbie korelacji środowisk wychowawczych, szczególnie parafii i szkoły. Organizowane

11

zajęcia nie tylko są przydatne w aspekcie realizacji założonych celów, ale również te cele przekraczają. W II semestrze należy więc konsekwentnie realizować założenia programowe w sposób analogiczny do dotychczas podejmowanej pracy.

II Semestr Luty 1. Lekarze – nie: cudotwórcy – zabawa: kim jestem? (lekarz) –

dzieci zadają pytania, a prowadzący odpowiada tylko „tak” lub „nie”; zwrócenie uwagi na fakt, iż lekarze dziś potrafią wiele, ale nie potrafią wyleczyć wszystkich chorób ani działać cudów.

2. Jezus uzdrawia – analiza ewangelicznych opisów uzdrowień; wypisanie warunków i okoliczności towarzyszących uzdrowieniom; praca plastyczna – zilustrowanie wybranego uzdrowienia.

3. Uzdrowienia w Biblii – kalambury: wybrane osoby za pomocą gestów lub rysunków przedstawiają wybrane uzdrowienia opisane w Biblii; pogadanka nt. uzdrowień.

4. Objawienia w Lourdes – podstawowe informacje nt. objawień w Lourdes i Bernadetty Soubirous; przykłady uzdrowień z Lourdes; stanowisko medycyny i komisji lekarskich nt. uzdrowień w Lourdes, ułożenie modlitwy za chorych.

5. Uzdrowienia za przyczyną świętych – historia Gemmy di Giorgi uzdrowionej za przyczyną o. Pio; związek uzdrowienia ciała z uzdrowieniem duszy; wiara jako podstawowy warunek uzdrowienia.

6. Leki z Bożej apteki – zgadywanka – rozpoznawanie ziół, maści na podstawie zapachu; mini-wykład o leczniczych właściwościach ziół i naturalnych produktów; odróżnienie ich działania od homeopatii i medycyny naturalnej; Hildegarda z Bingen.

7. Cuda dziś – przykłady współczesnych zjawisk trudnych do wyjaśnienia w świetle nauki, mających związek z wiarą (mogą to być zarówno wydarzenia z kraju, jak i całego świata);

12

zredagowanie „kroniki współczesnych cudów” (warto jako stały element wprowadzić tam stanowisko nauki wobec danego wydarzenia).

Marzec 1. Jerozolima 2000 lat temu – wycieczka „palcem po mapie”, ew.

prezentacja multimedialna ukazująca Jerozolimę z czasów Jezusa; ukazanie istotnych miejsc związanych z działalnością Jezusa; mini-wykład z geografii biblijnej; rozdanie kopii map do kolorowania (ew. zaznaczania ważnych miejsc).

2. Wyrok: ukrzyżowanie – uświadomienie, iż śmierć krzyżowa była powszechnie stosowaną karą w czasach Jezusa; zwrócenie uwagi na rolę Piłata – rangę jego funkcji, możliwość wydania innego wyroku; detektywi biblijni – odszukiwanie w Biblii opisów poszczególnych stacji drogi krzyżowej – wyjaśnienie, iż nie wszystkie stacje mają potwierdzenie w Biblii; ew. Biblijna Droga Krzyżowa (załącznik 5) i wykonanie ilustracji do niej.

3. Chusta św. Weroniki – „komunikat radiowy” nt. otarcia twarzy Jezusowi przez Weronikę; pogadanka nt. znaczenia tego uczynku; informacje o Chuście z Manoppello.

4. Pierwsza Msza święta – biblijny opis Ostatniej Wieczerzy (ew. poprzedzony analizą obrazu); usytuowanie i opis Wieczernika; legendy o św. Graalu a Kielich z Walencji w świetle badań naukowych.

5. Prawdziwe Ciało, prawdziwa Krew – mowa eucharystyczna Jezusa; Imelda Lambertini – pragnienie Komunii świętej (ew. inni święci, którzy otrzymali Komunię świętą w cudowny sposób); recepta dla niedowiarków - cuda eucharystyczne – Lanciano, Sokółka – nauka wobec cudów.

6. Przebity bok Jezusa – biblijny opis wydarzenia; św. Longinus – dzieje żołnierza i jego włóczni; krew i woda – naukowe wyjaśnienie zjawiska oraz jego sens religijny, duchowy.

7. Pogrzeb Jezusa – biblijna relacja o namaszczeniu w Betanii; analiza tekstu – np. spis treści; zwyczaj namaszczania zmarłych w czasach Jezusa – pogrzeb Jezusa; grób Jezusa 2000 lat temu i dziś.

13

Kwiecień 1. Świadkowie Zmartwychwstania – zapoznanie z J 20, 1-18;

drama – Maria Magdalena, Piotr i Jan przy pustym grobie; pozabiblijne świadectwa o Jezusie.

2. Nie widzieli, a uwierzyli – J 20,19-29; charakterystyka postaci niewiernego Tomasza; (ew. sąd nad Tomaszem); podkreślenie jego dociekliwości (np. na podstawie analizy obrazów); pogadanka nt. wyznawców Jezusa, którzy na przestrzeni XX wieków swą wiarę potwierdzali życiem, a nawet oddawali życie; ułożenie modlitwy za wstawiennictwem św. Tomasza za tych, którzy przedkładają wiedzę nad wiarę.

3. Niemy świadek – Całun Turyński – przypomnienie biblijnego opisu pogrzebu Jezusa; prezentacja aktualnych osiągnięć nauki odnośnie do Całunu Turyńskiego.

4. Tajemnica Bożego miłosierdzia – obraz Bożego Miłosierdzia; giełda definicji „miłosierdzie’; podstawowe treści związane z objawieniami św. Faustyny, świętem Bożego Miłosierdzia i koronką; praca plastyczna - komiks o apostołach Bożego Miłosierdzia – św. Faustynie i św. Janie Pawle II.

5. Jezus – prawdziwy Bóg – przypomnienie prawdy o prawdziwym bóstwie Jezusa; burza mózgów – przytoczenie wydarzeń z ziemskiego życia Jezusa potwierdzających Jego bóstwo; wypowiedzi Jezusa potwierdzające Jego bóstwo. Praca indywidualna lub grupowa - modlitwa lub wiersz tematycznie związany z zajęciami.

6. Jezus – prawdziwy Człowiek – przypomnienie prawdy o prawdziwym człowieczeństwie Jezusa; fragmenty biblijne potwierdzające Jego człowieczeństwo (narodziny, głód, smutek itp.). Metoda niedokończonych zdań: Jezus stał się człowiekiem, by…

7. Czego potrzeba idąc do nieba? – biblijny opis Wniebowstąpienia; różnice między „wniebowstąpieniem” i „wniebowzięciem”; prawda czy fałsz: sprostowanie niektórych opinii nt. życia w niebie i próba odpowiedzi na pytania dzieci (czy będą tam zwierzęta? Czy wszyscy ludzie spotkają się? itp.)

14

Maj 1. Maryja i Jej Królestwo – Częstochowa jako duchowa stolica

Polski; przypomnienie wydarzeń historycznych związanych z Jasną Górą; cudowny obraz Matki Bożej i jego dzieje.

2. Jedyna taka Królowa – analiza wybranych wezwań Litanii Loretańskiej określającej Maryję mianem Królowej; kraje, które obrały Maryję za swoją Królową; ew. prezentacja cyklu „Madonny Świata” Papieskich Dzieł Misyjnych.

3. Objawienia Matki Bożej w Fatimie – przypomnienie wiadomości nt. ukazania się Matki Bożej pastuszkom z Fatimy; skrócone życiorysy trojki dzieci; praca – list do Hiacynty, Łucji lub Franciszka.

4. Uratowany przez Maryję – maryjny wymiar pontyfikatu Jana Pawła II; analiza hasła „Totus Tuus”; przypomnienie wydarzeń świadczących o pobożności maryjnej papieża; postrzelenie papieża – przestrzelony pas, medyczny opis rany; wyjaśnienie związku cudownego uratowania z Maryją.

5. Gietrzwałd – zapoznanie z lokalizacją miejscowości oraz cudownymi wydarzeniami, jakie tam się dokonały.

6. Cudowne źródełka – nawiązanie do poprzednich tematów; utworzenie polskiej „mapy cudownych źródełek” – krótka historia każdego z nich.

7. Ze wszystkich niewiast wybrana – analiza wybranych pozostałych tytułów Maryi z Litanii Loretańskiej; praca plastyczna – kolaż lub portret Maryi nawiązujący do tych tytułów.

Czerwiec 1. W świecie znaków i symboli – prezentacja różnych znaków i

symboli, próba znalezienia definicji obu pojęć; znaki i symbole religijne, znaki w liturgii; zwrócenie uwagi na znaki i symbole nawiązujące do natury.

2. Poszli na cały świat… – lektura i analiza nakazu misyjnego Jezusa; mapa przedstawiająca regiony i kraje, do których dotarli Apostołowie z Ewangelią.

15

3. Śladami Jezusa – Ziemia Święta jako szczególne miejsce ziemskiego życia Jezusa; geografia biblijna – oglądanie atlasów biblijnych i/lub prezentacji multimedialnych; wirtualna wędrówka po Ziemi Świętej.

4. Na tropach historii – archeologia biblijna – zapoznanie z badaniami i aktualnymi odkryciami archeologii biblijnej odnośnie do Ziemi Świętej; badacze dziejów – rozpoznawanie np. budynków, przedmiotów z ilustracji i wiązanie ich z wydarzeniami biblijnymi (może być to w formie współzawodnictwa grup).

5. Ogrody biblijne – roślinność występująca w Biblii; prezentacja multimedialna, oglądanie atlasów roślin; ogrody biblijne w Polsce – zapoznanie z ich ideą i lokalizacją; ukazanie ich jako ciekawego miejsca do zwiedzania.

6. Sanktuaria w Polsce – wyjaśnienie pojęcia „sanktuarium”; wybrane postaci świętych i błogosławionych i związanych z określonymi sanktuariami; jako „mapa sanktuariów”.

7. Idźcie… i odpocznijcie nieco – znaczenie odpoczynku w życiu człowieka, odpoczynek fizyczny i psychiczny; argumenty naukowe potwierdzające potrzebę odpoczynku dla prawidłowego funkcjonowania człowieka; czas wolny i jego prawidłowe wykorzystania przez dzieci Boże.

16

Ocena przydatności realizowanych zajęć w odniesieniu do założonych celów

Uwaga! Poniższa ocena jest jedynie wzorem, który może być

dowolnie modyfikowany i rozwijany tak, aby odzwierciedlał rzeczywistość konkretnego koła zainteresowań

Realizując program zajęć misyjnych w II semestrze roku szkolnego …./…. zorganizowano … spotkań, zróżnicowanych zarówno pod względem przekazywanych treści, jak i organizacji oraz stosowanych metod. Dzieci chętnie uczestniczyły w spotkaniach, angażując się w rozmaite działania. Pogłębiły także dotychczas dobrze sobie znane treści, w sposób szczególny związane z obszarami wiary i nauki, wzbogacając wiedzę o zagadnienia naukowe stosownie do wieku i możliwości. Cykl podejmowanych spotkań przyczynił się do wzrostu wiedzy uczniów – szczególnie w zakresie racjonalnych podstaw wiary. Podsumowując należy stwierdzić, iż zajęcia okazały się niezmiernie przydatne, zaś założone cele zostały w pełni zrealizowane.

17

Załącznik 1 Papirus

Przykładamy dwie kartki tych samych wymiarów

(najlepiej kwadraty) do siebie i nacinamy wg linii przerywanych. Jedną z kartek przecinamy do końca i przeplatamy otrzymane paski pod i nad paskami drugiej kartki, by otrzymać „plecionkę”. Na zakończenie można pomalować plecionki kawą rozpuszczalną lub mocną herbatą, by nadać im inną barwę. Po wysuszeniu dzieci mogą napisać na swoich papirusach wybrany fragment biblijny.

Załącznik 2

Bereszit bara Elohim et haszemaim wet harec' (hebr.)

ב שאר ש תי ר א תר ל ב שי שרה ש א ר ב ם ה תיש א שר ר

Załącznik 3 Ty stworzyłeś wszystko, co jest na świecie, i sprawiłeś, że

zmieniają się pory roku. Ty stworzyłeś człowieka na swoje podobieństwo i poddałeś mu wszechświat godny podziwu, aby w Twoim imieniu panował nad całym stworzeniem i chwalił Ciebie w Twoich dziełach.

18

Załącznik 4

Załącznik 5 1. Jezus w Ogrodzie Oliwnym. 2. Jezus zdradzony przez Judasza. 3. Jezus skazany przez Sanhedryn. 4. Piotr wypiera się Jezusa. 5. Jezus sądzony przez Piłata. 6. Jezus biczowany i koronowany cierniem. 7. Jezus bierze krzyż na swe ramiona 8. Szymon z Cyreny pomaga nieść krzyż Jezusowi. 9. Jezus spotyka niewiasty jerozolimskie. 10. Jezus przybity do krzyża. 11. Jezus obiecuje swoje Królestwo żałującemu łotrowi. 12. Matka i umiłowany uczeń pod krzyżem Jezusa. 13. Jezus umiera na krzyżu. 14. Jezus zdjęty z krzyża i złożony do grobu2

2http://biblista.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3559:121-skd-to-wiemy-krolowie-droga-krzyowa-i-weronika&catid=768:pytania-do-biblii&Itemid=548