Program Wieloletni

Środowisko a ZdrowieProgram Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

NFOŚiGWMinisterstwo Zdrowia

Wdrażanie metod analizy środowiskowego ryzyka

zdrowotnego do ustalania i przestrzegania

normatywów środowiskowych

Etap II Przegląd wytycznych i zalecanych rozwiązań pod kątem wykorzystania oceny ryzyka w ustawodawstwie Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych

Realizator:Instytut Ekologii Terenów UprzemysłowionychKierownik tematu:Dr inż. Adam Worsztynowicz

Program jest dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

ZADANIE 2.1.2ZADANIE 2.1.2

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Ocena ryzyka jest definiowana jako proces określający prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych skutków w wyniku narażenia organizmów żywych na jeden lub więcej działających czynników (EPA, 1992).

Ocena ryzyka jest procesem, w którym ryzyko wynikające z określonego narażenia poddawane jest ocenie ilościowej lub jakościowej. Ocena ryzyka obejmuje zarówno ocenę ryzyka zdrowotnego (health risk) jak i środowiskowego (environmental risk).

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Cel II etapu:

Rozpoznanie, w jakim zakresie ocena ryzyka

znalazła zastosowanie w ustawodawstwie Unii

Europejskiej i Stanów Zjednoczonych,

związanych z ochroną środowiska

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Zakres II etapu:Zakres II etapu:

Przegląd wytycznych i zalecanych rozwiązań pod kątem wykorzystania oceny ryzyka w ustawodawstwie UE uwzględniający następujące dziedziny :

Bezpieczeństwo chemiczne

Bezpieczeństwo biologiczne

Ochronę wód

Ochronę powietrza

Gospodarkę odpadami

Ograniczenia zanieczyszczeń przemysłowych

Ochronę gleb i tereny zanieczyszczone

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Bezpieczeństwo chemiczneBezpieczeństwo chemiczne

Szerokie wykorzystanie metod oceny ryzyka środowiskowego i zdrowotnego w procesie ograniczania zagrożeń związanych z wprowadzaniem nowych substancji chemicznych do obrotu rynkowego

Zasady przeprowadzania ryzyka środowiskowego i zdrowotnego dla nowych substancji ujęte zostały w Dyrektywie 93/67/EC, a dla substancji istniejących w Rozporządzeniu 1488/94

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Bezpieczeństwo biologiczneBezpieczeństwo biologiczne

Dyrektywa 2001/16/EC - szerokie wykorzystanie metod oceny ryzyka środowiskowego i zdrowotnego w procesie ograniczania zagrożeń związanych z uwalnianiem do środowiska organizmów genetycznie zmodyfikowanych

• Przeprowadzenie oceny ryzyka środowiskowego w aspekcie nakładającego się długoterminowego wpływu związanego z uwalnianiem do środowiska i wprowadzaniem produktów na rynek

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Ochrona wódOchrona wód

Dyrektywa 98/83/EC – obliguje państwa członkowskie do zapewnienia, że jakość wody przeznaczonej do spożycia gwarantuje wykluczenie potencjalnego ryzyka dla zdrowia ludzi

Dyrektywa 2000/60/EC – uwzględnia aspekt oceny ryzyka w strategii ochrony wód przed zanieczyszczeniem oraz dla substancji stanowiących nieakceptowane ryzyko dla środowiska wodnego lub stanowiących ryzyko za jego pośrednictwem

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Ochrona powietrzaOchrona powietrza

Aneks III Dyrektywy 96/62/EC – określa stosowanie oceny ryzyka do wyznaczania granicznych wartości stężeń oraz wymienia kryteria wyboru zanieczyszczeń powietrza, które stanowią elementy składowe oceny ryzyka

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Gospodarka odpadamiGospodarka odpadami

Zapisy o obowiązku wykonywania oceny ryzyka umieszczone są w decyzji 2003/33/EC uzupełniającej Dyrektywę 99/31/EC w sprawie składowania odpadów:

Których charakterystyka wskazuje na niedotrzymanie wartości granicznych

Wydania pozwolenia na lokowanie odpadu pod ziemią

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Ograniczenia zanieczyszczeń Ograniczenia zanieczyszczeń przemysłowychprzemysłowych

W projekcie COM z 2001 do Dyrektywy 96/82/EC dotyczących zapobieganiu i likwidacji skutków awarii przemysłowych z udziałem substancji niebezpiecznych – szczegółowa ocena ryzyka dla przyjętych scenariuszy przebiegu awarii

W obowiązujących dyrektywach dotyczących ograniczania emisji przemysłowych występuje element oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, ocena ryzyka może znaleźć uzasadnione zastosowanie

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

Ochrona gleb i tereny Ochrona gleb i tereny zanieczyszczonezanieczyszczone

W UE do chwili obecnej nie powstały obowiązujące przepisy w formie dyrektyw czy decyzji

Poszczególne państwa UE wykonują ocenę ryzyka dla określonych terenów. W niektórych przypadkach ważnym elementem wykonywania oceny ryzyka jest rozważanie dróg narażenia w stosunku do różnych receptorów, natomiast w innych przypadkach ocena ryzyka może być podstawą decyzji o konieczności zastosowania metod rekultywacji terenu

Program Wieloletni

Środowisko a Zdrowie

PodsumowaniePodsumowanie

Rozpoznanie ustawodawstwa UE w zakresie oceny ryzyka było niezbędne dla realizacji następnych etapów pracy:

Przeanalizowania w jakich działach związanych z zarządzaniem środowiskiem w Polsce ocena ryzyka będzie musiała, ze względu na umocowania prawne, stanowić podstawę podejmowania decyzji

Zaproponowania w jakich sytuacjach, mimo braku stosownych przepisów, ocena ryzyka może stanowić bardzo przydatne narzędzie wspomagające zarządzanie środowiskiem