prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet...

7
prof. Konrad Kuzyszyn U n i w e r s y t e t A r t y s t y c z n y w Poznaniu W y d z i a t K o m u n i k a c j i Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja Pismem z dnia 21 lutego 2013 r., zostatem poinformowany przez Sekcj^ do Spraw Ksztatcenia Kadry Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, i z n a posiedzeniu Rady Wydziatu Komunikacji Multimedialnej, wyznaczono mojq osob^ na recenzenta w post^powaniu habilitacyjnym, dIa Pana doktora Waldemara Fr^ckiewicza. Niezb^dne dokumenty przeslano mi na pocz^tku listopada 2013 r. Pan doktor Frackiewicz jest pracownikiem dydaktycznym w Instytucie Pedagogiki, na Wydziale Pedagogiki Uniwersytetu Marii Curie-Sktodowskiej w L u b l i n i e . J a k n a p i s a t w informacji osi^gni^c dydaktycznych - „ od 1990 roku prowadzQ a u t o r s k i e z a j ^ c i a z e s t u d e n t a m i specjalizacji fotograficzno-filmowej, specjalnosci animator kultury". Stopien doktora uzyskat 24.09.1998 r. T o s ^ wszystkie i n f o r m a c j e , j a k i e p o s i a d a m o drodze k a r i e r y z a w o d o w e j habilitanta. Nie wiem gdzie a n i w jakiej dziedzinie otrzymat stopien doktora oraz od ktorego r o k u j e s t adiunktem. Materiaty otrzymane z duzym opoznieniem, nie precyzuj^ tych istotnych z punktu widzenia procedur informacji. Zostaty mi przekazane w formie, ktora wskazuje na nikte zainteresowanie kultury materialno-wizuainq prezentacji wlasnego dorobku - 4 zestawy kartek papieru A4, spi^te zszywaczem w lewym rogu + DVD w kopercie foliowej. Brak j a k i e j k o l w i e k d o k u m e n t a c j i wizualnej, w i n n e j f o r m i e n i z e l e k t r o n i c z n a , sytuuje m o i m z d a n i e m t e n w n i o s e k p o n i z e j z w y c z a j o w o r a z w y m a g a i i proceduralnych stawianych p r z e z C e n t a l n ^ K o m i s j ^ d o S p r a w S t o p n i i Tytulow. Pan dr Waldemar Frqckiewicz w s k a z a t w e wniosku oraz autoreferacie „Kapliczki", jako dzieto artystyczne. Tyle widnieje na pismie. Z przeglqdu dol^czonej dokumentacji wynika, ze jest to tytut serii fotografii, wystaw a jednoczesnie tytut albumu, ktory zostal wydany na zlecenie autora w wydawnictwie P e t i t S K . Posiada ISBN, a wi^c zapewne minimalny naWad, z przeznaczeniem do obrotu. Nie rozumiem diaczego nie dol^czono g o d o dokumentacji. Jako recenzent zmuszony bytem analizowac plik elektroniczny - pdf. W przypadku post^powania habilitacyjnego w dziedzinach sztuk wizualnych - a zwtaszcza fotografii - uwazam t o z a uchybienie. Oceniam bowiem jakosc i sposob prezentacji dorobku za posrednictwem medium, ktorego cechy oraz parametry bywaj^ zmienne, ze wzgl^du na roznice zjawisk ekranowych. Pozostaje mi jedynie ocenic dokumentacji z tzw. wystaw oraz ich merytoryczn^ zawartosc, jako komunikaty fotograficzne, co niniejszym uczyni^. Wspomnianq wersj^ „papierow^" wytropitem na stronach Allegro (sic!), dzi^ki rozlicznym linkom dot^czanym przy kazdej okazji w tekstach autora. Mozna tam nabyc to samo wydawnictwo, k t o r e d o t ^ c z o n e jest w wersji pdf. Albumik „zawiera 7 9 zdj^c n a 5 0 stronach w formacie 20x20 cm. + DVD gratis. Cena

Transcript of prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet...

Page 1: prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydziat Komunikacji Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja

p r o f . K o n r a d K u z y s z y n U n i w e r s y t e t A r t y s t y c z n y w P o z n a n i u W y d z i a t K o m u n i k a c j i M u l t i m e d i a l n e j

P o z n a h 1 0 . 0 1 . 2 0 1 4 r.

R e c e n z j a

P i s m e m z d n i a 2 1 l u t e g o 2 0 1 3 r., z o s t a t e m p o i n f o r m o w a n y p r z e z S e k c j ^ d o S p r a w K s z t a t c e n i a K a d r y U n i w e r s y t e t u A r t y s t y c z n e g o w P o z n a n i u , i z n a p o s i e d z e n i u R a d y W y d z i a t u K o m u n i k a c j i M u l t i m e d i a l n e j , w y z n a c z o n o m o j q o s o b ^ n a r e c e n z e n t a w p o s t ^ p o w a n i u h a b i l i t a c y j n y m , d I a P a n a d o k t o r a W a l d e m a r a F r ^ c k i e w i c z a . N i e z b ^ d n e d o k u m e n t y p r z e s l a n o m i n a p o c z ^ t k u l i s t o p a d a 2 0 1 3 r.

P a n d o k t o r F r a c k i e w i c z j e s t p r a c o w n i k i e m d y d a k t y c z n y m w I n s t y t u c i e P e d a g o g i k i , n a W y d z i a l e P e d a g o g i k i U n i w e r s y t e t u M a r i i C u r i e - S k t o d o w s k i e j w L u b l i n i e . J a k n a p i s a t w i n f o r m a c j i o s i ^ g n i ^ c d y d a k t y c z n y c h - „ o d 1 9 9 0 r o k u p r o w a d z Q a u t o r s k i e z a j ^ c i a z e s t u d e n t a m i s p e c j a l i z a c j i f o t o g r a f i c z n o - f i l m o w e j , s p e c j a l n o s c i a n i m a t o r k u l t u r y " . S t o p i e n d o k t o r a u z y s k a t 2 4 . 0 9 . 1 9 9 8 r. T o s ^ w s z y s t k i e i n f o r m a c j e , j a k i e p o s i a d a m o d r o d z e k a r i e r y z a w o d o w e j h a b i l i t a n t a . N i e w i e m g d z i e a n i w j a k i e j d z i e d z i n i e o t r z y m a t s t o p i e n d o k t o r a o r a z o d k t o r e g o r o k u j e s t a d i u n k t e m . M a t e r i a t y o t r z y m a n e z d u z y m o p o z n i e n i e m , n i e p r e c y z u j ^ t y c h i s t o t n y c h z p u n k t u w i d z e n i a p r o c e d u r i n f o r m a c j i . Z o s t a t y m i p r z e k a z a n e w f o r m i e , k t o r a w s k a z u j e n a n i k t e z a i n t e r e s o w a n i e k u l t u r y m a t e r i a l n o - w i z u a i n q p r e z e n t a c j i w l a s n e g o d o r o b k u - 4 z e s t a w y k a r t e k p a p i e r u A 4 , s p i ^ t e z s z y w a c z e m w l e w y m r o g u + D V D w k o p e r c i e f o l i o w e j . B r a k j a k i e j k o l w i e k d o k u m e n t a c j i w i z u a l n e j , w i n n e j f o r m i e n i z e l e k t r o n i c z n a , s y t u u j e m o i m z d a n i e m t e n w n i o s e k p o n i z e j z w y c z a j o w o r a z w y m a g a i i p r o c e d u r a l n y c h s t a w i a n y c h p r z e z C e n t a l n ^ K o m i s j ^ d o S p r a w S t o p n i i T y t u l o w .

P a n d r W a l d e m a r F r q c k i e w i c z w s k a z a t w e w n i o s k u o r a z a u t o r e f e r a c i e „Kapliczki", j a k o d z i e t o a r t y s t y c z n e . T y l e w i d n i e j e n a p i s m i e . Z p r z e g l q d u d o l ^ c z o n e j d o k u m e n t a c j i w y n i k a , z e j e s t t o t y t u t s e r i i f o t o g r a f i i , w y s t a w a j e d n o c z e s n i e t y t u t a l b u m u , k t o r y z o s t a l w y d a n y n a z l e c e n i e a u t o r a w w y d a w n i c t w i e P e t i t S K . P o s i a d a I S B N , a w i ^ c z a p e w n e m i n i m a l n y n a W a d , z p r z e z n a c z e n i e m d o o b r o t u . N i e r o z u m i e m d i a c z e g o n i e d o l ^ c z o n o g o d o d o k u m e n t a c j i . J a k o r e c e n z e n t z m u s z o n y b y t e m a n a l i z o w a c p l i k e l e k t r o n i c z n y - p d f . W p r z y p a d k u p o s t ^ p o w a n i a h a b i l i t a c y j n e g o w d z i e d z i n a c h s z t u k w i z u a l n y c h - a z w t a s z c z a f o t o g r a f i i - u w a z a m t o z a u c h y b i e n i e . O c e n i a m b o w i e m j a k o s c i s p o s o b p r e z e n t a c j i d o r o b k u z a p o s r e d n i c t w e m m e d i u m , k t o r e g o c e c h y o r a z p a r a m e t r y b y w a j ^ z m i e n n e , z e w z g l ^ d u n a r o z n i c e z j a w i s k e k r a n o w y c h . P o z o s t a j e m i j e d y n i e o c e n i c d o k u m e n t a c j i z t z w . w y s t a w o r a z i c h m e r y t o r y c z n ^ z a w a r t o s c , j a k o k o m u n i k a t y f o t o g r a f i c z n e , c o n i n i e j s z y m u c z y n i ^ . W s p o m n i a n q w e r s j ^ „papierow^" w y t r o p i t e m n a s t r o n a c h A l l e g r o ( s i c ! ) , d z i ^ k i r o z l i c z n y m l i n k o m d o t ^ c z a n y m p r z y k a z d e j o k a z j i w t e k s t a c h a u t o r a . M o z n a t a m n a b y c t o s a m o w y d a w n i c t w o , k t o r e d o t ^ c z o n e j e s t w w e r s j i p d f . A l b u m i k „zawiera 7 9 z d j ^ c n a 5 0 s t r o n a c h w f o r m a c i e 2 0 x 2 0 c m . + D V D g r a t i s . C e n a

Page 2: prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydziat Komunikacji Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja

1 4 z t . " . F r a c k i e w i c z n a s t r o n i e A l l e g r o d o d a j e : „kupujesz t a n i o , b o u a u t o r a ; ) " . P o z o s t a w i a m b e z k o m e n t a r z a . U d o s t ^ p n i o n y p l i k p d f p r z e d s t a w i a - j a k m n i e m a m - p r z y g o t o w a n ^ r o z k t a d o w k ^ w y d a w n i c z ^ s e r i i z d j ^ c t y t u l o w y c h k a p l i c z e k . M o g ^ w i ^ c j e o c e n i a c j a k o f o t o g r a f i e ( i s t n i e j ^ c e w a l b u m i e ) , o r a z j a k o w y d a w n i c t w o a u t o r s k i e - p r o p o z y c j ^ u p u b l i c z n i e n i a d z i e t a . O s o b a , k t o r a d e c y d u j e s i ^ n a t a k w y r a z i s t y , a j e d n o c z e s n i e „obci^zony"symbolicznie m o t y w s a k r a l n y , j a k i m j e s t p o l s k a k a p l i c z k a , p o w i n i e n b a r d z o z a s a d n i c z o r o z s t r z y g n ^ c w j a k i c h k a t e g o r i a c h o b r a z o w y c h ( p l a s t y c z n y c h , e s t e t y c z n y c h ) j e s y t u u j e . N a i l e d i a l e k t y k a o r a z i n t e n s y w n o s c m o t y w u s t a n i e s i ^ s i l ^ n a p ^ d o w ^ s a m e g o k o m u n i k a t u f o t o g r a f i c z n e g o . J a k i c h k o n t e k s t o w ( w z n a c z e n i u s o c j o l o g i c z n y m c h o c i a z b y ) d o t y k a j ^ o w e m o t y w y w p r z e s t r z e n i p u b l i c z n e j , b o p r z e c i e z z n i e j i w n i e j s ^ s y t u o w a n e p r z e z a u t o r a . W t y m w y p a d k u j e s t t o j e d n a k s y t u a c j a s c i s l e k o n t r o l o w a n a . U p u b l i c z n i a n i e t y c h o b r a z o w b o w i e m , o d b y w a s i ^ w „bezpiecznym" d I a n i c h ( o b r a z o w i a u t o r a ) , o s w o j o n y m m i e j s c u . U p u b l i c z n i e n i e s t a j e s i ^ z a t e m s w o i s t ^ t a u t o l o g i a w y s t a w i e n n i c z ^ . T e w s z y s t k i e „Maryje, D z i e c i ^ t k a , k r z y z e z C h r y s t u s e m " w y j ^ t e z e s w o i s t e g o , p o l s k i e g o p e j z a z u , w e t k n i ^ t e s ^ d o s y c b r u t a l n i e , z p o w r o t e m w s w o j e m i e j s c e . P r z y b i e r a j ^ p o s t a c o b r a z u f o t o g r a f i c z n e g o . J e d n a k n i e n a b i e r a j ^ r a n g i , g d y z z a f o l i o w a n e i n a n i z a n e n a s z n u r k i , b e z t r o s k o z a w i e s z a n e n a p t o t a c h , w a g o n a c h , d r z e w a c h , z o s t a j ^ w m o i m o d c z u c i u z d e p r e c j o n o w a n e . N a n i c z d a j ^ s i ^ b y e w y s i t k i f o t o g r a f a , r e j e s t r u j ^ c e g o p o z o r n e z r a s t a n i e s i ^ t y c h o b r a z o w z n a t u r ^ . C i e n i e l i s c i n a p r a e a c h , g q s i e n i c z k a n a z d j ^ c i u , r o z w i a n i e i c h p r z e z w i a t r c z y z a s y p a n i e s n i e g i e m , n i e d o w a r t o s c i o w u j ^ k o m u n i k a t o w . P r z e e i w n i e , n a k i e r o w u j ^ n a c z y s t q i w s z e c h w l a d n ^ e n e r g i ^ n a t u r y , o z d a b i a n e j n i e z r ^ c z n y m c y t a t e m . N a t u r a „konsumuje" t e z d j ^ c i a . A u t o r - m o i m z d a n i e m - z a r e j e s t r o w a l j e d y n i e m a t e r i a i n q s f e r ^ z a g a d n i e n i a , b e z r e f l e k s j i n a d m e t a f i z y k q z d a r z e n i a . S l e d z e n i e k a m e r ^ t y c h f a k t o w i k r o t k i o p i s w e r b a l n y w a u t o r e f e r a c i e t o b a n a t , t o z a m a t o . C h y b a , z e p r z y z n a j e z a N i e t z s c h e ' m , z e „przezycie p i ^ k n a m u s i z k o n i e c z n o s c i b y e p r z e z y e i e m f a t s z y w y m " . W t y c h u p u b l i c z n i e n i a c h , n a z y w a n y c h p r z e z h a b i l i t a n t a w y s t a w a m i , n i e d o s t r z e g a m z a d n e j n o r m y , p o d j ^ t e g o w y s i t k u c z y r y z y k a z m i e r z e n i a s i ^ z n i e o c z y w i s t q p r z e s t r z e n i q . N i e m y s l ^ o b i a f y c h s c i a n a c h g a l e r i i , a n o w y c h o b s z a r a c h z n a c z e n , k t o r e „odci^z^" t a k i n t e n s y w n y m o t y w f o t o g r a f i i l u b j e z r e d e f i n i u j ^ . J e d n a k n a d e z y m t u d e b a t o w a c . W s z e l k i e e f e k t y s ^ k o n s e k w e n c j a m i d e c y z j i b ^ d z i c h b r a k i e m .

„Album K a p l i c z k i " , c z y l i p l i k p d f , t o z b i o r f o t o g r a f i i j e d n e j g r u p y m o t y w o w , p o d a n y w s p o s o b d I a m n i e n i e z r o z u m i a t y , w r ^ c z b r z y d k i . S i e r m i ^ z n o s c i n a i w n o s c , b y l e j a k o s c p o e t y k i w s p o i e z e s n e j p o l s k i e j e s t e t y k i o k o t o r e l i g i j n e j , u d z i e l i t a s i ^ n a j w y r a z n i e j a u t o r o w i z d j ^ c . N i e w y s m i e w a m p o l s k i e j k a p l i c z k i a n i s p e e y f i c z n e j n a i w n o s c i i c h t w o r c o w , a j e d y n i e p r z y k t a d a m d o n i e j k a t e g o r i ^ p o w s z e c h n i e p o j m o w a n e g o p i ^ k n a f o r m y i w a r t o s c i p r z e d m i o t u . O b i e k t a d o r a c j i p o w i n i e n k o j a r z y c s i ^ z c z y m s s z l a c h e t n y m , t r w a f y m , w z b u d z a j ^ c y m s z a c u n e k . T y m c z a s e m j e s t o d w r o t n i e . N a s z e k a p l i c z k i z c y n o w y m i „Chrystusikami", g i p s o w y m i „Madonnami", p o m a l o w a n e z i o t o l e m z a l u m i n i o w q a u r e o l ^ - s k r z e c z q a l e u j m u j q j e d n o c z e s n i e . N i e w i e l e m a j q w s p o l n e g o z e z j a w i s k i e m , z w a n y m k i e d y s k u l t u r q c z y r ^ k o d z i e t e m l u d o w y m . N a n i e k t o r y c h z d j ^ c i a c h F r ^ c k i e w i c z a

2

Page 3: prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydziat Komunikacji Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja

w i d a c j e s z c z e r e s z t k i d a w n e j s w i e t n o s c i d t u t a l u d o w e g o r z e z b i a r z a c z y m a l a t u r ^ p o n a d s t u l e t n i e g o o b r a z k a . T o j e d n a k o k r u c h y p r z e s z t o s c i , r o m a n t y z m m i n i o n e g o c z a s u . K a p l i c z k i t u s y m b o l e m n a s z e j t r a n s f o r m a c j i , z w i e r c i a d t e m g m i n n e j p o l s k o s c i . P o p r o s t u t a k i e j a k i e t u w i d z i m y . T o z a p i s s t a n u r z e c z y .

W a l b u m i e , t e w s z y s t k i e w y m i e s z a n e p o e t y k i , z o s t a t y p r z e z h a b i l i t a n t a z m i k s o w a n e i u t o z o n e w n i e z r o z u m i a t y b e l k o t f o r m . N i e p r o p o r c j o n a l n o s c , b a t a g a n , n i e z n a j o m o s c s t a n d a r d o w t y p o g r a f i c z n y c h i g r a f i c z n y c h , s k l a d a j ^ s i ^ n a f a t a l n ^ m o i m z d a n i e m s t r o n g w i z u a l n ^ t e g o w y d a w n i c t w a . W a u t o r e f e r a c i e P a n F r a c k i e w i c z p o w o l u j e s i ^ n a w i e d z ^ a u t o r y t e t o w w d z i e d z i n i e s w i a d o m e g o k s z t a r t o w a n i a f o r m y , p e r c e p c j i o r a z k o m p o z y c j i ( R . O w i d z k i j a k o n a u c z y c i e l , A r n h e i m , K a n d i n s k i , S t r z e m i h s k i , e t c . ) . T y m c z a s e m w s z e l k i e z a s a d y l u b s w i a d o m e o d s t ^ p s t w a o d n i c h ( n i e c h z y j q ! ) , z o s t a t y t u p o d a n e w s p o s o b k a r y k a t u r a l n y . P o c z ^ w s z y o d z d e f i n i o w a n e j f o r m y k w a d r a t u , w k t o r y w c i s n i ^ t e n a o s l e p p r o s t o k ^ t y k a d r o w , w p r z y n a j m n i e j k i l k u n a s t u r o z m i a r a c h i p r o p o r c j a c h - d u s z ^ s i ^ . I c h i s t n i e n i e n a p t a s z c z y z n i e n i e w y n i k a z z a d n e g o p o r z ^ d k u c z y l o g i k i g r a f i c z n e j . P r z e c z ^ s o b i e , o d b i e r a j ^ p r z e s t r z e r i , c z ^ s t o u n i e m o z l i w i a j ^ c s k u p i e n i e o d b i o r c y n a i c h z a w a r t o s c i . P o m i e s z a n i e w ^ t k o w i k o n i c z n y c h - k a p l i c z k i w p e j z a z u , i c h d e t a l e , p o s t a c i t o w a r z y s z ^ c e c z y p a n n a m t o d a w a l e j c e „rzezbotwor6w" - b u d u j ^ c i ^ z k o s t r a w n ^ k a k o f o n i ^ f o r m i i c h z n a c z e n .

P o d s t a w o w y e l e m e n t g r a f i c z n y - f o n t , j a k i m p o s t u g u j e s i ^ F r a c k i e w i c z w w y d a w n i c t w i e o r a z n a s t r o n a c h i n t e r n e t o w y c h ( C o m i c S a n s ) , t o p r z e k l e h s t w o g r a f i k o w i s y n o n i m z t e g o g u s t u . W t y m w y p a d k u w y d a j e m i s i ^ , z e 0 g u s c i e t r z e b a d y s k u t o w a c . F o n t , z a p r o j e k t o w a n y w 1 9 9 4 r. d I a p o t r z e b k o m i k s u , z b u d o w a n y n a b a z i e c z c i o n k i M i c r o s o f t B o b - d o g i e r d z i e c i ^ c y c h , c h a r a k t e r y z u j e s i ^ f a t s z y w ^ n i e d b a t o s c i ^ , m o n s t r u a l n y m s z e r y f e m w e r s a l i k o w i c h w i e j n o s c i q k o n s t r u k c j i , b y u d a w a c p i s m o r ^ c z n e . I n f a n t y l i z m . W i ^ k s z o s c s t r o n i n t e r n e t o w y c h a m a t o r o w m a l a r s t w a e z o t e r y c z n e g o , b e t k o t l i w e j q u a s i - f i l o z o f i i N e w A g e , c z y r o z n e j m a s c i p r z e w o d n i k o w d u c h o w y c h , u z y w a w l a s n i e t e g o k r o j u , j a k o z n a k u r o z p o z n a w c z e g o , k o d u s k r z y w i o n e j e s t e t y k i . D y d a k t y k w d z i e d z i n i e k o m u n i k a c j i w i z u a l n e j , p o w i n i e n d a w a c p r z y k t a d s w o i m w y r o b i e n i e m e s t e t y c z n y m , s w i a d o m o s c i ^ f o r m y , w i e d z ^ , a n a d e w s z y s t k o -p r a k t y k ^ . T a k i s p o s o b t r a k t o w a n i a w l a s n y c h f o t o g r a f i i j e s t w m o i m m n i e m a n i u s w i a d e c t w e m i g n o r a n c j i a u t o r a .

W y d a w n i c t w o f o t o g r a f i c z n e t o u m i e j ^ t n a f o r m a p r e z e n t a c j i z d j ^ c t a k , b y j a k n a j p e t n i e j u j a w n i t y z a w a r t e w n i c h p o t e n c j a t y . T o p r a k t y c z n i e n i e o g r a n i c z o n a s w o b o d a w a u t o r s k i m d o b o r z e g a t u n k o w , p a r a m e t r o w i s p o s o b o w p r e z e n t o w a n i a z d j ^ c n a p t a s z c z y z n i e p a p i e r u . T o w r e s z c i e p r o p o z y c j a b u d o w a n i a n o w y c h k o n t e k s t o w , z e s t a w i e h , n a r r a c j i w c z a s o p r z e s t r z e n n y m u t w o r z e , j a k i m j e s t k s i q z k a . O d m i e n n a f o r m a u p u b l i c z n i e n i a , i n n a n i z w y s t a w a .

Z d j Q c w s e r i i „Kapliczki" - j a k d e k l a r u j e a u t o r - j e s t t y s i ^ c e . W d o b i e c y f r o w e g o s t r u m i e n i a g i g a b i t o w r e j e s t r a c j i f o t o g r a f i c z n y c h , t a k a i n f o r m a c j a j e s t s w i a d e c t w e m p r a c o w i t o s c i c z y r a c z e j b r a k u w i z u a l n e j i z a w o d o w e j d y s c y p l i n y ?

3

Page 4: prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydziat Komunikacji Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja

W p l i k u u d o s t ^ p n i o n y m n a p t y c i e w i d n i e j e 4 8 z d j ^ c , w e w s p o m i n a n y m w y d a w n i c t w i e z a s 7 9 . R o z n i q s i ^ o d s i e b i e . N a s t r o n a c h i n t e r n e t o w y c h s ^ i c h s e t k i . N i e m a m z a d n e j w i e d z y , j a k i o b s z a r s k l a d a s i ^ n a t z w . p r a c ^ a r t y s t y c z n y p o d t y t u t e m „Kapliczki", a n i j a k y m i a r y o r a z k l u c z e m h a b i l i t a n t d o k o n u j e s e l e k c j i i l o s c i o w e j i j a k o s c i o w e j t y c h f o t o g r a f i i . M o g ^ s i ^ j e d y n i e d o m y s l a c , z e t o c y k i o t w a r t y . S y d z ^ , i z w i l o s c i o b r a z o w p o w o t y w a n y c h p r z e z F r q c k i e w i c z a t k w i k l u c z d o o p i s a n i a J e g o p o s t a w y i p r o f i l u t w o r c z e g o . T o i l o s c w l a s n i e j e s t p r z e j a w e m k o m p u l s y w n e g o f o t o g r a f o w a n i a i k o l e k c j o n o w a n i a d e s y g n a t o w o b r a z o w y c h . I l o s c i m p l i k u j e r o z m y c i e j a k o s c i o w e , s t a n o w i o d w r o c e n i e o d f o r m u t o w a n i a , n a z y w a n i a , u k o n k r e t n i a n i a . Z a s p o k a j a z b i e r a c t w o i p o t r z e b ^ n a m n a z a n i a . D a j e p o c z u c i e p r z y n a l e z n o s c i d o c i q g t o s c i i d e i , p o s z e r z a n i a z t u d n e g o p o l a z g r o m a d z o n e j i l o s c i . T e w s z y s t k i e k a p l i c z k i p r z e c i e z s t a j y s i ^ j e d n y , m o n s t r u a i n q i r o z e d r g a n y , c o r a z m n i e j c z y t e l n y .

S u s a n S o n t a g p i s a t a , i z „swiadome, c h c i w e s p o j r z e n i e f o t o g r a f a , n i e t y I k o o p i e r a s i ^ t r a d y c y j n e j k l a s y f i k a c j i i o c e n i e p r z e d m i o t o w , a l e j e o d r z u c a i p o d w a z a . ( . . . ) P o d o b n i e j a k k o l e k c j o n e r , f o t o g r a f p o p y c h a n y j e s t p r z e z n a m i i t n o s c . ( . . . ) Z a p a t f o t o g r a f a d o z d e j m o w a n e g o p r z e d m i o t u n i e t y c z y s i ^ w z a d e n i s t o t n y s p o s o b z j e g o w a r t o s c i y a n i t r e s c i y a w i ^ c t y m , c o t e m a t j a k o s k w a l i f i k u j e . W y s t a r c z y , z e p r z e d m i o t z n a l a z i si§ w o d p o w i e d n i m m i e j s c u . . . " .

T y c h m o t y w o w n i e m o z n a j u z b a r d z i e j p r z e z y c c z y u w z n i o s l i c f o t o g r a f u j y c . M o z n a j e j e d n a k z b i e r a c i k a t a l o g o w a c . F r a c k i e w i c z z n a l a z t p o t e n c j a l n y p r z e d m i o t f a s c y n a c j i , k t o r e g o w i e l o s c u m o z l i w i a z b u d o w a n i e k o l e k c j i . C z y j e d n a k k o l e j n e j e j o d s t o n y u j a w n i a j q r o z n i c e n a t y l e i s t o t n e , b y b u d o w a l y w c i q z n o w y c i y g n a r r a c j i ? J e s l i t a k , t o j e s t o n d o s e c z ^ s t o p r z e r y w a n y w y t k a m i p o b o c z n y m i , t y p u - u c z e s t n i c y n a b o z e h s t w a m a j o w e g o , p a n i w s u k n i s l u b n e j c z y f i g u r k a w k l e j o n a b r u t a l n i e w c z a r n e t t o . M o z e d i a t e g o , z e w s z y s t k o , c o z n a j d u j e s i ^ w k a d r z e j e s t t y m , c z e g o s p o d z i e w a t s i ^ a u t o r w t a m t y m m i e j s c u , c o p a s u j e d o p r o j e k c j i J e g o u k i e r u n k o w a n e j w y o b r a z n i . „Chciwe s p o j r z e n i e " d o s t a t o c o c h c i a l o .

I l o s c , n i e s t a j e s i ^ j a k o s c i o w y m o p i s e m a i n w e n t a r y z a c y j n y m p a r a d o k u m e n t e m z j a w i s k a . F r q c k i e w i c z z b i e r a , n i e o d n a j d u j e i u n a o c z n i a . T r a k t u j e w s z y s t k i e k a p l i c z k i z t q s a m y r o z m y t q d y s c y p l i n y f o t o g r a f o w a n i a . B e z p o d j ^ t e j d e c y z j i o p l a n a c h , l i n i a c h c i ^ c i a c h k a d r u , k o n t r a s c i e i n a s y c e n i u . O b r a z , t o j e d y n i e w p i s a n y w p r o s t o k y t o b i e k t l u b j e g o d e t a l . R e l a c j e o s t r o s c i p l a n o w , w y d a j y s i ^ b y e p o d e j m o w a n e p r z e z u k t a d e l e k t r o n i c z n y . K o l o r n i e j e s t p r e c y z o w a n y j e g o f u n k e j y w o b r a z i e - n i e b u d u j e f o r m y . O p i s u j e t a k , j a k p o z w a l a a l g o r y t m p r o d u c e n t a a p a r t u . T o z a g a d n i e n i a , k t o r y c h b i e g t y z n a j o m o s c p o w i n i e n p o s i a d a c n a u c z y c i e l f o t o g r a f i i . C h a o s k a t e g o r y z a c y j n y w d o b o r z e m o t y w o w , s w i a d c z y o i n f a n t y l n o s c i i n i e m e r y t o r y c z n o s c i . D e t a l e m i e s z a j y s i e z o g o l n y m i u j ^ c i a m i , c z l o w i e k i p t a k , m o t y l c z y c i e h - w s z y s t k o j e s t t a k s a m o w a z n e . B r a k t u i s t o t n o s c i . D i a t e g o t e f o t o g r a f i e s y j e d n o w y m i a r o w e . Z d j ^ c i a o p i s u j y s t a n m a t e r i i w y b r a n e j g r u p y m o t y w o w , r e j e s t r u j y w p f y w c z a s u a l e n i e o d s t a n i a j y j e g o t a j e m n i c y , p r z e z t o n i e d a j y t z w . w g l y d u . A t o p o z w o l i b b y p r z e z y c t e z d j ^ c i a , w e j s c w i c h k o m u n i k a t y , n a w i y z a c d i a l o g . . . P r z e c i e z f o t o g r a f i a t o m e d i u m t e m p o r a l n e , a p a r a t z a s j e s t g e n i a l n y m n a r z ^ d z i e m d o u j a w n i a n i a i s t n i e n i a c z a s u a l e n i e j e g o z a t r z y m a n i a .

4

Page 5: prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydziat Komunikacji Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja

F r y c k i e w i c z p i s z e : „ Z a t r z y m a n i e i u t r w a l e n i e w i z e r u n k u z m i e n i a j y c e j s i ^ r z e c z y w i s t o s c i , t o p o d s t a w o w a f u n k c j a f o t o g r a f i i " . J e d n a k , t o f u n k c j a s a m e j t e c h n i k i r e j e s t r a c j i , a n i e f o t o g r a f i i j a k o k r e a c j i . C z a s t o w i e c z n a m a s z y n a , p e r p e t u u m m o b i l e , n a t u r a l n a , k o n s e k w e n t n a s t r u k t u r a z d a r z e h , n i e t y I k o m a t e r i a l n y c h . Z l u s z c z o n a f a r b a , z a r d z e w i a t e f r a g m e n t y , w y b l a k t o s c c z y d e s t r u k c j a k s z t a i t u , t o j e d y n i e s l a d y , o k r u c h y p o u c z c i e c z a s u . A o n j e s t w t y c h z d j ^ c i a c h z a m k n i ^ t y , „nieruchomy". U c z t a o d b y t a s i ^ p o z a n a m i . T o C O u s i t u j e o c z a s i e p o w i e d z i e c F r y c k i e w i c z , t o j e d y n i e p a t o s s p o j r z e n i a w p r z e s z b s c . Podtytul„Z c z a s e m p r z y b y w a z y c i a " , j a k o licentia poetica, n i e z n a j d u j e e g z e m p l i f i k a c j i w d z i e l e a r t y s t y c z n y m . T e g o z y c i a t u u b y w a , k i e d y f o t o g r a f i e z o s t a j y z a i a m i n o w a n e , n a n i z a n e n a s z n u r y i w m o n t o w a n e o s t e n t a c y j n i e w m i e j s c a k u i t u r e l i g i j n e g o . L u d z k i e o c z y w i d z y c o s , c o z n a j y z p r z y d r o z n y c h c z y l e s n y c h m i e j s c , j e d n a k s p t a s z c z o n e , b i y s z c z y c e , d r g a j y c e , n i e w i e d z i e c c z e m u . - . d e k a p i t u l u j y o b r a z y z i c h p a m i ^ c i . T o d z i a t a n i e n a s z k o d ^ o b r a z u , p r z e z t o i f o t o g r a f i i .

I n w e n t a r y z a t o r F r y c k i e w i c z , j e s t k o l e k c j o n e r e m m o t y w o w z z a m i t o w a n i a i p a s j i - t o t r z e b a p r z y z n a c . B y f i l m o w a c p r z e n i e s i e n i e k r z y z a , w c h o d z i n a d r z e w o i s p ^ d z a t a m s p o r o c z a s u , r e j e s t r u j y c k i l k u g o d z i n n y p e r f o r m a t y k ^ z d a r z e n i a . W i m i ^ s z t u k i ? R a c z e j z p a s j i d o k u m e n t o w a n i a z j a w i s k . Z p o t r z e b y b y c i a b l i s k o t y c h , k t o r z y t e z j a w i s k a t w o r z y , z p o t r z e b y d u c h a r o w n i e z . J e d n a k w i a r a i r e l i g i a w y d a j y s i ^ b y e t l e m l u b r y t u a t e m . I n t e r e s u j y g o s l a d y , k t o r e z o s t a w i a c z t o w i e k w i e r z y c y w P o l s c e , j a k i e s t e t y c z n y p a r a d y g m a t w y z n a c z a t a d z i a l a l n o s c i j a k k s z t a t t u j e n a s z k r a j o b r a z w i d z i a l n y i m e n t a l n y . F r y c k i e w i c z s t a r a s i ^ n i e w a r t o s c i o w a c z j a w i s k , a l e j e p o p r o s t u r e j e s t r u j e . P r z e z t o j e d n a k t r a c i k o n i e c z n y d y s t a n s d o p r z e d m i o t o w i z j a w i s k , k t o r e o b s e r w u j e . Z r a s t a s i ^ z n i m i , j a k i z l u d z m i , k t o r z y m u w t y m t o w a r z y s z y . T o z a c n e , a n a w e t w z n i o s l e . W j ^ z y k u s z t u k i j e d n a k , m o z e s t a c s i ^ d y s f u n k c j y , u n i e m o z l i w i a j y c q z o b i e k t y w i z o w a n i e s u b i e k t y w n e g o . D i a t e g o w t e j p r a c y p o z o r n a p r o s t o t a z a m i e n i t a s i ^ w n a i w n e u p r o s z c z e n i e .

S z k o d a t a k i e g o p r o j e k t u , z w t a s z c z a w c z a s a c h , g d y f o t o g r a f i e z d o m i n o w a t a p o w i e r z c h o w n o s c k o m u n i k a t u , e p a t u j y c e g o s o c j o - i d e o l o g i y , w c h t o d n e j k a l k u l a c j i c y b e r - j ^ z y k a . K a p l i c z k i p r z e c i e z , z c a t y m i n w e n t a r z e m m a l o w n i c z e j n i e t r w a t o s c i , w u l g a r n o s c i y i c z u t o s t k o w o s c i y j e d n o c z e s n i e , d o s e p r z e w r o t n i e o g n i s k u j y w i e l o r a k o s c p r o b l e m o w k o n d y e j i e z t o w i e k a .

M o i m z d a n i e m h a b i l i t a n t n i e w y p e t n i t i d e i , m i m o d e k l a r a t y w n o s e i w o p i s a c h p r o j e k t u . N i e w g t ^ b i t s i ^ w p r o b l e m , n i e d o k o n a t s y n t e z y z j a w i s k a , a j e d y n i e j e z a r e j e s t r o w a t . D z i w i m n i e t o , g d y z w c z e s n i e j z a j m o w a t s i ^ f o r m y t a k z w i ^ z t y j a k h a i k u , f o t o g r a f o w a t z i n n y w r a z l i w o s c i y i o s t r o s c i y w i d z e n i a („Krople S t o h e a " ) . T a m t e z d j ^ c i a z d a j y s i ^ b y e k o n s e k w e n t n e , c h o c b a n a l n e w d o b o r z e m o t y w o w , t o j e d n a k b a r d z i e j z a s t u g u j y n a m i a n o k r e a c j i f o t o g r a f i e z n e j . W n i c h f o r m a b u d u j e k o m u n i k a t , a r e d u k e j a d o c z e r n i n a b i e l i j e s t u z a s a d n i o n a , u s t a n a w i a o b r a z .

D o „Kapliczek" d o t y c z o n e s y t r z y f i l m y , d o k u m e n t u j y e e - j a k o k r e s i a a u t o r - w y s t a w y f o t o g r a f i i . N i e c h e ^ w c h o d z i c w s p o r o d e f i n i c j ^ p o j ^ c i a w y s t a w a , z w t a s z a , g d y d o t y e z y t o d y d a k t y k a z t y t u t e m d o k t o r a . W y d a j e m i s i ^ j e d n a k , i z w t y m w y p a d k u t o p o j ^ c i e z o s t a t o n a d u z y t e . D i a t e g o w o l ^ p o s t u g i w a c s i ^ o k r e s l e n i e m - u p u b l i c z n i e n i e . Z a b i e g i w y s t a w i e n n i e z e , o r a z

5

Page 6: prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydziat Komunikacji Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja

s p o s o b w j a k i j e z a r e j e s t r o w a n o , u n a o c z n i a j y m i a t k o s c c a t e g o p r z e d s i ^ w z i ^ c i a . F i l m y s y f a t a l n e j j a k o s c i , b e z u s u n i ^ t e g o p r z e p l o t u . P o m i j a m i n f a n t y l i z m s a m e j f o r m y p a r a - d o k u m e n t u i p s y c h o d e l i c z n y m o n t a z . T a k i p o z i o m d o k u m e n t a c j i w s t a n d a r d z i e a k a d e m i c k i m j e s t n i e d o p r z y j ^ c i a , z w t a s z a u d y d a k t y k a w s p e c j a l n o s c i f o t o g r a f i c z n o - f i l m o w e j .

A u t o r e f e r a t F r y c k i e w i c z a w y w o t u j e r o w n i e m o c n e w y t p l i w o s c i . T e k s t z a w a r t y n a 1 3 s t r o n a c h j e s t m a t o t r e s c i w y , p e t e n n a i w n y c h d y g r e s j i , c z a s e m z a m i e n i a j y c y c h s i ^ w i s t n y b e t k o t . S k t a d a s i ^ z 4 r o z d z i a t o w , c o p r z y 1 3 s t r o n a c h , w y n o s i s r e d n i o 3 s t r o n y n a j e d n e n r o z d z i a t . O d i i c z a j y c k i l k a n a s c i e l i n k o w i n t e r n e t o w y c h , k t o r y m i c h w a l i s i ^ a u t o r , b l o k o w y u k t a d n a s t r o n i e , z m a k s y m a l n y i n t e r l i n i y , m i e j s c a n a t z w . t r e s c z o s t a j e n i e w i e l e . Z a w a r t o s c m e r y t o r y c z n a j e s t t r u d n a d o s k l a s y f i k o w a n i a . N i e w y n i k a o n a w k a z d y m r a z i e z d o s w i a d c z e h a r t y s t y c z n y c h , j a k o s c i o w y c h , a b a r d z i e j b a d a w c z o - h o b b y s t y c z n y c h i n a u k o w y c h . M a m w r a z e n i e , z e F r y c k i e w i c z o p i s u j e t u s w o j e d o s w i a d c z e n i a , k i e r u j y c j e d o s t u d e n t o w , a n i e w y k t a d o w c o w w y z s z y c h u c z e l n i a r t y s t y c z n y c h . J e s l i z a s r z e c z y w i s c i e f r a g m e n t y a u t o r e f e r a t u p o c h o d z y z J e g o w y k t a d o w , t o u w a z a m t ^ d z i a t a l n o s c d y d a k t y c z n y z a w y t p l i w y .

T e k s t p o s i a d a w i e l e b t ^ d o w s t y l i s t y c z n y c h , l o g i c z n y c h i g r a m a t y c z n y c h . B r a k u j e w n i m k i l k u d z i e s i ^ c i u p r z e c i n k o w . T o n i e d o p u s z c z a l n e , b y p r a c a h a b i l i t a c y j n a w y k t a d o w c y u n i w e r s y t e c k i e g o z t y t u t e m d o k t o r a , b y t a n a t a k n i s k i m p o z i o m i e .

O t o k i l k a w y b r a n y c h k u r i o z o w ( p i s o w n i a o r y g i n a l n a ) : „Fotografie w y s t a w o w e a l e i z a p i s y f i l m o w e r o b i t e m t a k z e p o d c z a s m o j e g o u c z e s t n i c z e n i a w d z i a t a n i a c h z w i y z a n y c h z k a p l i c z k a m i , n a p r z y k t a d s p i e w a j y c n a b o z e h s t w a m a j o w e . " ( s . 4 ) „Na s p o s t r z e g a n i e c z y s t e j f o r m y i i n n y c h o s o b n a k t a d a j y s i ^ i n d y w i d u a l n e d o s w i a d c z e n i a z w i y z a n e z e s p o s t r z e g a n i e m p r z e z d z i e c i r o d z i c o w - i c h t w a r z y i p o s t a w . " ( s . 6 ) „Obrazy m o z n a g e n e r o w a c s a m y m s p o j r z e n i e m , a l e t e z s p o j r z e n i e m n a f o t o g r a f i i . " ( s . 9 ) „R6znymi o s w i e t l e n i a m i m o z n a w y k o r z y s t a c i z a a n g a z o w a c a k t y w n o s c w i d z a , o g l y d a j y c e g o z w y k t e z d j ^ c i e . " ( s . 9 ) „Zaangazowanie o c z u , w i ^ c p t a t o w c z o t o w y c h w p e n e t r o w a n i u , w y s z u k i w a n i u b o d z c o w , r o z w i y z y w a n i e p r o b l e m o w p o w o d u j y z n i k n i ^ c i e r y t m u a l f a l u b z m n i e j s z e n i e j e g o w s k a z n i k a . " ( s . 1 1 ) „Najpiikniejsze f o t o g r a f i e j a k i e w i d z i a t e m , t o c i e n i e l i s c i w w i a t r . ( . . . ) l n n e n a t u r a l n e w i z e r u n k i z o b a c z y m y , n a p r z y k t a d , g d y w i a t r p r z e s u n i e o p a d t e l i s c i e z m i e j s c a , g d z i e l e z a t y w r o s i e . " ( s . 1 3 ) „"Kolorowe k r o p l e s t o h e a " , t o t a k z e o b r a z y n a m a l o w a n e s p o j r z e n i e m z a p o m o c y o k u l o g r a f u i f o t o g r a f i i , a l e t e z f o t o g r a f i e n a t u r a l n e i i n n e w i z e r u n k i n a t u r a l n e , p o w s t a t e b e z t e c h n i k i i e z t o w i e k a . " ( s . 1 3 )

M i e j s c a m i b a r d z o i r y t u j y e a l e k t u r a t e j p r a c y , m o z e z a k o h c z y c s i ^ j e d y n y k o n k l u z j y - n i e d o p r z y j ^ c i a .

D o r o b e k t w o r e z y i d y d a k t y c z n y d o k t o r a F r y c k i e w i e z a i m p o n u j e i l o s c i y . J e d n a k z n o w u - i l o s c n i e u s t a n a w i a j a k o s c i . Z a z n a e z y c n a l e z y , i z w i ^ k s z o s c

6

Page 7: prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu ... · prof. Konrad Kuzyszyn Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu Wydziat Komunikacji Multimedialnej Poznah 10.01.2014 r. Recenzja

t e g o d o r o b k u d a t o w a n a j e s t p r z e d 1 9 9 8 r o k i e m , c z y l i p r z e d d o k t o r a t e m , c o n i e p o w i n n o w c h o d z i c w z a k r e s n i n i e j s z e j p r o c e d u r y . W c z y t u j y c s i ^ w t e d o k o n a n i a , n i e d o s t r z e g a m a n i j e d n e j i n d y w i d u a l n e j w y s t a w y , w l i c z y c y m s i ^ o s r o d k u c z y i n s t y t u c j i z w i y z a n e j z e s z t u k y . T a k i e m i e j s c a w e r y f i k u j y u m i e j i t n o s c i i s t a w i a j y w y z w a n i a . S y p o z a t y m o b o w i y z k i e m t w o r c z y m k a z d e g o d y d a k t y k a u c z e l n i a r t y s t y c z n e j , p o m i j a j y c j u z w y m o g i h a b i l i t a c j i . W i ^ k s z o s c u p u b l i c z n i e h w t a s n e j t w o r c z o s c i p o d o k t o r a c i e , o d b y t o s i ^ w m a c i e r z y s t e j u c z e l n i P a n a F r y c k i e w i e z a , w p i w n i c y I n s t y t u t u P e d a g o g i k i U M C S w L u b l i n i e . P u b l i k a c j e z a s d o t y e z y p r z e w a z n i e p e r i o d y k o w n a u k o w y c h , a l b o p o z a a r t y s t y c z n y c h . N a j w i ^ c e j z d j ^ c h a b i l i t a n t o p u b l i k o w a t w p i s m a c h : „Kwietnik", „Ogrody" i „Wszechswiat".

D o c e n i a m w s z e c h s t r o n n o s c d o k o n a h P a n a F r y c k i e w i e z a n a p o l a c h e d u k a e j i i p r o p a g o w a n i a f o t o g r a f i i , p o z a z h e r m e t y z o w a n y m s r o d o w i s k i e m a r t y s t y c z n y m , o r a z d z i a t a l n o s c i n s t r u k t o r s k o - w y c h o w a w c z y . N i e z m i e n i a t o j e d n a k f a k t u , i z m a t e r i a t y d o t y c z o n e d o w n i o s k u , n i e o s i y g n ^ t y - m o i m z d a n i e m - p o z i o m u o k r e s l o n e g o w s t a n d a r d a c h a k a d e m i e k i c h .

K o n k l u z j a .

B r a k j a k o s c i , t a k w z n a c z e n i u k u l t u r y f o r m y , j a k i z a w a r t o s c i m e r y t o r y e z n e j , s y t u u j e t e n d o r o b e k - m o i m z d a n i e m - w o b s z a r z e p o z a a r t y s t y e z n y m . N a p o d s t a w i e o t r z y m a n y c h m a t e r i a t o w ( p d f w y d a w n i c t w a , d o k u m e n t a e j a w y s t a w , f i l m y ) , z m u s z o n y j e s t e m s t w i e r d z i c , i z a u t o r n i e p o s i a d a o d p o w i e d n i c h u m i e j ^ t n o s c i d o k s z t a t t o w a n i a i p r e z e n t a c j i w t a s n e g o d o r o b k u . N i e d o s t r z e g a m p r z e s t a n e k , b y s t w i e r d z i c , i z m a t e r i a t y t e c e c h u j e o r y g i n a l n o s c o s i y g n i i c i a a r t y s t y c z n e g o . N i e s p e t n i a j y z a t e m w y m a g a h a r t . 1 6 U s t a w y o s t o p n i a c h i t y t u t a c h w z a k r e s i e s z t u k i . W z w i y z k u z p o w y z s z y m , n i e m o g i p o p r z e c w n i o s k u o n a d a n i e s t o p n i a d o k t o r a h a b i l i t o w a n e g o w d z i e d z i n i e s z t u k p l a s t y c z n y c h , w d y s c y p l i n i e a r t y s t y c z n e j s z t u k i p i ^ k n e , P a n u d o k t o r o w i W a l d e m a r o w i F r y c k i e w i c z o w i .

7