Prezentacja programu PowerPointadam.mchtr.pw.edu.pl/~sztyber/Podstawy Automatyki... · 0 1 0 01 Q11...
Transcript of Prezentacja programu PowerPointadam.mchtr.pw.edu.pl/~sztyber/Podstawy Automatyki... · 0 1 0 01 Q11...
Człowiek- najlepsza inwestycja
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawy Automatyki
Politechnika Warszawska Instytut Automatyki i Robotyki
Dr inż. Wieńczysław Kościelny
PODSTAWY AUTOMATYKI
część 2
Układy sekwencyjne procesowo-zależne o programach
liniowych
Układy o programach liniowych 3
Zaprojektować procesowo-zależny układ sterowania dwoma
siłownikami pneumatycznymi A i B dwustronnego działania,
wyposażonymi
w elementy sygnałowe a, b, c, d, e, informujące o położeniach
tłoków siłowników, usytuowane jak na rysunku.
Projektowanie układów asynchronicznych o programach
liniowych
Przykład
Usytuowanie elementów
sygnałowych
Układy o programach liniowych 4
Układ sterowania winien zapewnić wykonanie cyklu ruchów:
1 – wysunięcie siłownika A,
2 – częściowe wysunięcie siłownika B (do przekaźnika d),
3 – wycofanie siłownika B,
4 – całkowite wysunięcie siłownika B,
5 – wycofanie siłownika B,
6 – wycofanie siłownika A.
Cykl pracy jest inicjowany impulsem z przycisku START (x);
uruchomienie cyklu pracy jest możliwe tylko gdy tłoczyska obu
siłowników są wycofane.
Diagram stanów
cax
ec cdb
Układy o programach liniowych 5
Realizowany układ ma sześć sygnałów wejściowych: x, a, b, c, d, e
oraz, w zależności od rodzaju zastosowanych zaworów roboczych,
dwa sygnały wyjściowe – w przypadku zaworów monostabilnych
lub cztery – w przypadku zaworów bistabilnych.
Układy o programach liniowych 6
1. układ Moore’a – kod ze stałym odstępem – zawory robocze
monostabilne,
2. układ Moore’a – kod ze stałym odstępem – zawory robocze
bistabilne,
3. układ Moore’a – kod „1 z n” – zawory robocze monostabilne,
4. układ Moore’a – kod „1 z n” – zawory robocze bistabilne,
5. układ Mealy’ego – kod ze stałym odstępem – zawory robocze
monostabilne,
6. układ Mealy’ego – kod ze stałym odstępem – zawory robocze
bistabilne,
7. układ Mealy’ego – kod „1 z n” – zawory robocze monostabilne,
8. układ Mealy’ego – kod „1 z n” – zawory robocze bistabilne.
Ponadto każdy z tych wariantów może być zrealizowany w wersji
pneumatycznej lub elektrycznej.
Możliwe są następujące warianty matematycznych modeli układu
sterującego:
Układ Moore’a – war. 1 7
Wariant 1: układ Moore’a – kod ze stałym odstępem – zawory
robocze monostabilne
Do wykonania każdego ruchu w cyklu pracy potrzebny jest inny
zestaw sygnałów wyjściowych (inny stan wyjść). Zatem układ
Moore’a dla zrealizowania sześciu ruchów musi mieć sześć stanów
wewnętrznych.
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Układ Moore’a – war. 1 8
Graf układu Moore’a numer stanu wewnętrznego
stan sygnałów wyjściowych y1 i y2
sygnał powodujący zmianę stanu
wewnętrznego
Do zakodowania sześciu stanów wewnętrznych niezbędne są trzy
sygnały binarne.
Układ Moore’a – war. 1 9
Graf z kodami stanów wewnętrznych (kod pseudopierścieniowy)
zmienne kodowe Q1, Q2, Q3
Trzon układu stanowi zestaw przerzutników
generujących sygnały Q1, Q2, i Q3.
Układ Moore’a – war. 1 10
00 01 11 10
0 00 10 11 --
1 10 -- 10 11
y1,y2
Q2,Q3
Q1
Na podstawie grafu ustala się zależność sygnałów wyjściowych y1 i y2
od sygnałów Q1, Q2 i Q3.
Q1, Q2,Q3
y1,y2
Z tablicy wynikają zależności:
311 QQy
)( 31232212 QQQQQQQy
określające funkcje wyjść układu.
Układ Moore’a – war. 1 11
00 01 11 10
0 001 011 111 --
1 000 -- 110 100
Q1’,Q2’,Q3’
W celu wyznaczenia wzbudzeń przerzutników, na podstawie grafu
tworzy się tzw. uproszczoną tablicę przejść
Q1
Q2,Q3 Q1, Q2,Q3
00 01 11 10
0 001 011 111 --
1 000 -- 110 100
Q1’,Q2’,Q3’
i następnie tablicę uniwersalną
Q2,Q3
Q1
Układ Moore’a – war. 1 12
21
21
Qz
Qw
Na podstawie tablicy uniwersalnej wyznacza się wzbudzenia
zapewniające właściwa kolejność zmian stanów wewnętrznych.
00 01 11 10
0 001 011 111 --
1 000 -- 110 100
Q1’,Q2’,Q3’
Q1
Q2,Q3
32
32
Qz
Qw
13
13
Qz
Qw
00 01 11 10
0 001 011 111 --
1 000 -- 110 100
Q1’,Q2’,Q3’
Q1
Q2,Q3
00 01 11 10
0 001 011 111 --
1 000 -- 110 100
Q1’,Q2’,Q3’
Q1
Q2,Q3
Układ Moore’a – war. 1 13
Wyznaczone wzbudzenia uzupełnia się o sygnały zewnętrze,
warunkujące przejścia do kolejnych stanów wewnętrznych.
sygnał warunkujący zmianę stanu
wzbudzenie wywołujące zmianę stanu
Niezbędne wzbudzenia przerzutników:
cQz
dQw
21
21
eQz
bQw
32
32
cQz
caxQw
13
13
Układ Moore’a – war. 1 14
Logiczny schemat układu
sterującego zaworami
roboczymi i jego opis
matematyczny:
cQz
dQw
21
21
eQz
bQw
32
32
cQz
caxQw
13
13
311 QQy
)( 31232212 QQQQQQQy
Układ Moore’a – war. 2 15
Wariant 2: układ Moore’a – kod ze stałym odstępem – zawory robocze
bistabilne
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Wariant ten różni się od poprzedniego tylko postacią funkcji wyjść.
Układ Moore’a – war. 2 16
Układ, zamiast sygnałów y1 i y2, powinien wytworzyć
w poszczególnych stanach wewnętrznych sygnały odpowiednio
ustawiające zawory bistabilne.
A,B
stan zaworu A stan zaworu B
Układ Moore’a – war. 2 17
Widoczną na grafie zależność stanu zaworów od stanów
wewnętrznych można wyrazić w postaci tablicy Karnaugha.
00 01 11 10
0 00 10 11 --
1 10 -- 10 11
A,B
Q2,Q3
Q1
A,B
Strzałki w tablicy wskazują
kolejność stanów zaworów w
cyklu pracy układu; umożliwiają
utworzenie tablicy uniwersalnej.
Układ Moore’a – war. 2 18
00 01 11 10
0 00 10 11 --
1 10 -- 10 11
A,B
00 01 11 10
0 00 10 11 --
1 10 -- 10 11
A,B
Q2,Q3 Q2,Q3
Q1 Q1
Tablica zwykła Tablica uniwersalna
Na podstawie tablicy uniwersalnej wyznacza się sygnały sterujące
zaworami roboczymi jako wzbudzenia przerzutników, którymi są
zawory bistabilne.
3QA
31 QQA
)( 3123221 QQQQQQQB
312 QQQB
Układ Moore’a – war. 2 19
Wariant 2 - schemat logiczny układu
sterującego
cQz
dQw
21
21
eQz
bQw
32
32
cQz
caxQw
13
13
3QA 31 QQA
)( 312 QQQB
312 QQQB
Układ Moore’a – war. 3 20
Wariant 3: układ Moore’a – kod „1 z n” – zawory robocze
monostabilne
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Do zakodowania sześciu stanów wewnętrznych układu Moore’a w
kodzie „1 z n” potrzeba sześciu zmiennych.
Oznaczenia tych zmiennych: Q0, Q1, Q2, Q3, Q4 i Q5.
Układ Moore’a – war. 3 21
Graf układu z kodami stanów wewnętrznych w kodzie „1 z 6”
Funkcje wyjść ustala się
bezpośrednio na podstawie
zakodowanego grafu:
0543211 QQQQQQy
422 QQy
21, yy 21, yy
Układ Moore’a – war. 3 22
Do budowy układu realizującego zmiany stanu w kodzie „1 z n”
wykorzystuje się strukturę składającą się z jednakowych segmentów.
sygnał
włączający
nowy stan
sygnał
umożliwiający
włączenie nowego
stanu
sygnał
wyłączający
stan poprzedni
Układ Moore’a – war. 3 23
0Q
1Q
2Q
3Q
4Q
5QWariant 3 - graf i schemat układu
21, yy
2y
1y
Układ Moore’a – war. 4 24
Wariant 4: układ Moore’a – kod „1 z n” – zawory robocze bistabilne
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Układ Moore’a – war. 4 25
53
42
0
1
QQB
QQB
QA
QA
Funkcje wyjść:
Układ Mealy’ego – war. 5 26
Wariant 5: układ Mealy’ego – kod ze stałym odstępem – zawory
robocze monostabilne
Badanie możliwości realizacji układu jako układu Mealy’ego polega
na poszukiwaniu sąsiednich stanów wewnętrznych, w których
wykonywane czynności nie są przeciwne (nie wymagają wysuwania i
wycofania tego samego siłownika).
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Układ Mealy’ego – war. 5 27
Dla ułatwienia tej czynności oznaczamy na grafie, przy każdym stanie
wewnętrznym układu Moore’a, wykonywaną czynność, np. A+ oznacza
w tym przypadku wysuwanie siłownika A, A- oznacza wycofanie
siłownika A.
Czynności wykonywane w stanach
1 i 2, tj. A+ i B+ nie są przeciwne,
zatem te dwa stany można w
układzie Mealy’ego traktować jako
jeden stan wewnętrzny.
Podobnie stany 5 i 0.
A
.
Układ Mealy’ego – war. 5 28
Nowe stany oddzielamy od innych liniami wychodzącymi
promieniście ze środka grafu i wprowadzamy kody nowych stanów
wewnętrznych.
W tym przypadku układ Mealy’ego ma tylko cztery stany wewnętrzne,
zatem do ich zakodowania wystarczą dwie zmienne (dwa przerzutniki)
Q1 i Q2.
Układ Mealy’ego – war. 5 29
W celu ustalenia wzbudzeń przerzutników zostanie wykorzystana
metodyka jak w wariancie 1. Na podstawie uproszczonej tablicy
przejść zostaje utworzona uniwersalna uproszczona tablica przejść.
0 1
0 01 11
1 00 10
Q1 Q2
'2
'1,QQ
Uproszczona tablica przejść
Układ Mealy’ego – war. 5 30
Uproszczona tablica przejść
0 1
0 01 11
1 00 10
Q1 Q2
'2
'1,QQ
Uproszczona uniwersalna tablica przejść
0 1
0 01 11
1 00 10
Q1 Q2
'2
'1,QQ
Na podstawie uproszczonej uniwersalnej tablicy przejść wstępnie
wyznaczamy wzbudzenia przerzutników:
21
21
Qz
Qw
12
12
Qz
Qw
Układ Mealy’ego – war. 5 31
2w
1w
2z1z
Zaznaczamy na grafie symbole wzbudzeń powodujących zmiany
stanów; uzupełniamy wstępnie uzyskane wzbudzenia o warunki
niezbędne do ich pojawienia się:
21 Qw
12 Qw
21 Qz
12 Qz
cax
d
c
e
Układ Mealy’ego – war. 5 32
Kolejnym etapem jest wyznaczanie funkcji wyjść układu Mealy’ego.
Z grafu układu Moore’a wynika, że układ winien wytwarzać sygnał
y1 = 1 w stanach 1, 2, 3, 4 i 5, a w układzie Mealy’ego w stanach 01,
11, 10 i w stanie 00 do chwili pojawienia się sygnału c = 1.
Zatem sygnał y1 zależy od sygnałów Q1, Q2 i c.
),,( 211 cQQfy Funkcję przedstawia
tablica Karnaugha.
00 01 11 10
0 1 1 1 1
1 0 1 1 1
y1
Q1,Q2
c
211 QQcy
Układ Mealy’ego – war. 5 33
Analogicznie z grafu wynika, że sygnał y2 = 1 powinien być
wytworzony w stanie 01 od chwili pojawienia się sygnału b oraz w
stanie 10. Zatem ),,( 212 bQQfy
00 01 11 10
0 0 0 - -
1 0 1 0 1
y2
Q1,Q2
b
21212 QQQQby
),,( 212 bQQfy Funkcja jest nie w pełni
określona; w stanach 11 i 10 sygnał b
przyjmuje tylko wartość 1.
Układ Mealy’ego – war. 5 34
Schemat układu
1y
2y
Układ Mealy’ego – war. 6 35
Wariant 6: układ Mealy’ego – kod ze stałym odstępem – zawory
robocze bistabilne
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Część układu realizująca funkcję przejść pozostaje jak w wariancie 5.
Zmienia się część układu realizująca funkcję wyjść.
Układ Mealy’ego – war. 6 36
Analogicznie jak w wariancie 2, tablice wyjść przekształcamy w
uniwersalne tablice stanów zaworów roboczych, na podstawie których
wyznacza się sygnały A+, A-, B+ i B-.
W tym celu niezbędne jest wskazanie kolejności zmian stanów wyjść.
00 01 11 10
0 1 1 1 1
1 0 1 1 1
A
c
Q1,Q2
00 01 11 10
0 1 1 1 1
1 0 1 1 1
A
c
Q1,Q2
Tablica stanów zaworu A Uniwersalna tablica stanów
zaworu A
2QA 2121 QQbQQB
Układ Mealy’ego – war. 6 37
00 01 11 10
0 0 0 - -
1 0 1 0 1
B
b
Q1,Q2
Tablica stanów zaworu B Uniwersalna tablica stanów
zaworu B
00 01 11 10
0 0 0 - -
1 0 1 0 1
B
b
Q1,Q2
2121 QQbQQB
2121 QQQQB
Podobnie wyznacza się sygnały B+ i B-.
Układ Mealy’ego – war. 6 38
Schemat układu
Układ Mealy’ego – war. 7 39
Wariant 7: układ Mealy’ego – kod „1 z n” – zawory robocze
monostabilne
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Układ Mealy’ego – war. 7 40
Do zakodowania czterech stanów wewnętrznych w kodzie „1 z n”
niezbędne są cztery zmienne, oznaczone jako Q1, Q2, Q3 i Q4.
cQQQQy 43211
312 QbQy
Funkcje wyjść ustala się
bezpośrednio na podstawie grafu:
Układ Mealy’ego – war. 7 41
Także na podstawie grafu ustala się sygnały wejściowe przerzutników.
Układ Mealy’ego – war. 8 42
Wariant 8: układ Mealy’ego – kod „1 z n” – zawory robocze
bistabilne
Schemat układu napędowego Schemat blokowy
projektowanego układu
Część układu realizująca funkcję przejść pozostaje jak w wariancie 7.
Zmienia się tylko część układu realizująca funkcję wyjść.
Układ Mealy’ego – war. 8 43
Oznaczając na grafie miejsca, w których należy wytworzyć sygnały
sterujące zaworami bistabilnymi, sygnały wyjściowe układu wyznacza
się bezpośrednio na podstawie grafu.
1QA
cQA 4
31 QbQB
42 QQB
Układ Mealy’ego – war. 8 44
Schemat układu