PrawoNorma, przepis i system prawa

◦ Ius plus quam perfectum – prawo więcej niż

doskonałe

◦ Ius prefectum – prawo doskonałe

◦ Ius minus quam perfectum – prawo mniej niż

doskonałe

◦ Ius imperfectum – prawo niedoskonałe

Norma prawna

Forma normy

Część składowa aktu normatywnego

Przepis nie zapis

Przepis prawa

Norma a przepis

Jeden przepis jedna norma

Jeden przepis kilka norm

Jeden przepis część normy

Jeden przepis części kilku norm

Jeden przepis jedna norma + część innych norm

Kilka przepisów jedna norma

Norma a przepis

Art. 6a ustawy o godle, barwach i hymnie RP oraz

o pieczęciach państwowych:  „Ustanawia się

dzień 2 maja Dniem Flagi Rzeczypospolitej

Polskiej”

Norma a przepis Art. 171. § 1 Kodeksu karnego:  „Kto, bez

wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, wyrabia, przetwarza, gromadzi, posiada, posługuje się lub handluje substancją lub przyrządem wybuchowym, materiałem radioaktywnym, urządzeniem emitującym promienie jonizujące lub innym przedmiotem lub substancją, która może sprowadzić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo mienia w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”

Norma a przepis

Ustawa o finansach publicznych.

Art. 74 ust. 1. Skarb Państwa może zaciągać pożyczki i kredyty wyłącznie na finansowanie potrzeb pożyczkowych Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem art. 75.(…)Art. 75 ust. 1. Na wniosek Rady Polityki Pieniężnej, Skarb Państwa może zaciągnąć średnioterminowe pożyczki i kredyty od Wspólnoty Europejskiej i jej państw członkowskich w celu wsparcia bilansu płatniczego.2. Na wniosek Rady Unii Europejskiej, Skarb Państwa może uczestniczyć w udzieleniu pożyczki na wsparcie bilansu płatniczego innego państwa członkowskiego, na zasadach określanych w ustawie budżetowej.Art. 76. Kwota zaciągniętych pożyczek i kredytów, o których mowa w art. 74 ust. 1 i art. 75 ust. 1, nie może przekroczyć limitów określonych w ustawie budżetowej.

Przepis bez normy

◦ Przepis blankietowy (przepisy obowiązujące)

◦ Przepis odsyłający (przepisy przyszłe)

◦ Przepis programowy

Norma a przepis

Art. 163 ust. 1 ustawy o gospodarce

nieruchomościami:

„Powszechną taksację nieruchomości

przeprowadza się okresowo. Termin

rozpoczęcia oraz zakończenia powszechnej

taksacji nieruchomości, a także źródła jej

finansowania, określi odrębna ustawa.”

Przepis blankietowy

Przepis odsyłający

Art. 10 ust. 10 ustawy Prawo

telekomunikacyjne.  

„Do wniosku o wpis do rejestru stosuje się

odpowiednio art. 64 Kodeksu postępowania

administracyjnego.”

Przepis programowy

Art. 70 ust. 4 Konstytucji:

„Władze publiczne zapewniają obywatelom

powszechny i równy dostęp do

wykształcenia. W tym celu tworzą i

wspierają systemy indywidualnej pomocy

finansowej i organizacyjnej dla uczniów i

studentów. Warunki udzielania pomocy

określa ustawa.”

Budowa aktu normatywnego

Akt

Część

Księga

Tytuł

Dział

Rozdział

Rozdział

Dział

Oddział

Budowa aktu normatywnego

Artykuł - art.

Paragraf §Ustęp – ust.

Punkt - pkt

Litera – lit.

tiret

Akt

Paragraf §

Ustęp – ust.

Punkt - pkt

Litera n- lit.

tiret

Budowa aktu normatywnego

Art. 45a ust. 8 pkt 1 lit. 1) tiret 2

§ 3 ust. 2

Art. 45a ust. 8 ustawy Prawo energetyczne: „Koszty zakupu ciepła, o których mowa w ust. 2, rozlicza się w części dotyczącej:

1) ogrzewania, stosując metody wykorzystujące:a) dla lokali mieszkalnych i użytkowych:

- wskazania ciepłomierzy,- wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących

przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności,

- powierzchnię lub kubaturę tych lokali”

Budowa aktu normatywnego

Rozporządzenie o opłatach za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

§ 14. 2.  Stawki minimalne wynoszą w postępowaniu przed sądami administracyjnymi: 1) w pierwszej instancji:  

a) w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność

pieniężna - stawkę obliczoną na podstawie § 6,  

b) za sporządzenie skargi i udział w rozprawie w sprawie

skargi na decyzję lub postanowienie Urzędu Patentowego -

600 zł,  

c) w innej sprawie - 240 zł;  

Budowa aktu normatywnego

Budowa aktu normatywnego

Język prawniczy

◦ jednoznaczny

◦ wyraża uprawnienia i obowiązki

Dyrektywy techniki legislacyjnej

◦ jednolitość pojęć

◦ definicje legalne

◦ przepisy krótkie i ułożone w logicznej kolejności

Uporządkowany zbiór elementów prawnych,

między którymi nie powinny istnieć

sprzeczności

System prawa

Elementy sytemu prawa:

◦ normy prawne – wynikające bezpośrednio ze

źródeł prawa

◦ normy prawne – wyprowadzane z innych norm

◦ instytucje prawne

◦ zasady gałęzi prawa

◦ zasady całego prawa

◦ zasady sytemu prawa

System prawa

Podział zasad

◦ zasady opisowe

◦ zasady dyrektywalne

Zasady sytemu prawa

◦ zasada hierarchiczności

◦ zasada sprzeczności

◦ zasada zupełności

System prawa

Porządek hierarchiczny

Porządek czasowy

Porządek treściowy (lex specialis derogat

lex generalis)

System prawa – zasada niesprzeczności

Luki w prawie

◦ Analogia:

analogia z normy

analogia legis

analogia iuris

◦ niedopuszczalność stosowania

◦ luki nieusuwalne

System prawa – zasada zupełności