Prawo gospodarcze jest to zespół norm prawnych dotyczących obrotu

gospodarczego rozumianego jako wymiana dóbr i usług odbywająca się z

reguły za pośrednictwem pieniądza oraz związane z tą wymianą stosunki

prawne między jej podmiotami (uczestnikami obrotu gospodarczego)

Cechą szczególną obrotu gospodarczego jest fakt, że co

najmniej jeden z jego uczestników prowadzi swą działalność w sposób

profesjonalny, czerpiąc z niej zyski, a działalność ta wykonywana jest w sposób ciągły, nie okazjonalnie

Działalność gospodarcza - w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie

działalności gospodarczej - jest to działalność wytwórcza, budowlana,

handlowa i usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i

wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, prowadzona w

sposób zarobkowy i ciągły

Przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie stosuje się do prowadzenia

działalności gospodarczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli

zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także do

wynajmowania przez rolników pokoi i miejsc na ustawienie namiotów, sprzedaży posiłków

domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem

turystów

Wolność gospodarcza, w znaczeniu ekonomicznym, traktowana jest jako warunek istnienia i funkcjonowania

gospodarki rynkowej i oznacza możliwość dokonywania osobistych wyborów, nieograniczoną zdolność

jednostki do podejmowania i prowadzenia działań gospodarczych oraz ochronę własności prywatnej

Wolność gospodarcza, w znaczeniu politycznym, jest to ogół braku

zagrożeń dla swobody podejmowania decyzji w dziedzinie gospodarczej

przez jednostki

Przyjmuje się, że dla istnienia gospodarki rynkowej, konieczne jest zapewnienie przez

państwo przynajmniej:

• prawa do swobodnego tworzenia się podmiotów gospodarczych• swobodnej działalności gospodarczej wszystkich podmiotów• swobody przepływu towarów i usług, siły roboczej, dewiz i kapitałów• swobody umów

Wolność gospodarcza nie jest wartością absolutną. Zrozumiałe są więc jej ograniczenia, mające na celu

zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego i cywilizujące obrót gospodarczy, w tym ograniczenia

wynikające z istniejących - tak długo, jak współczesne państwo - regulacji

administracyjnych

Wykonywanie obowiązków kontrolują wyspecjalizowane służby, takie jak:

• Państwowa Inspekcja Sanitarna• Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska• Państwowa Inspekcja Pracy• Państwowa Inspekcja Handlowa• Państwowy Dozór Bezpieczeństwa Jądrowego• Urząd Dozoru Technicznego• Państwowa Straż Pożarna

 Mają one prawo stosowania środków o charakterze władczym, nakazów i zakazów ograniczających swobodę podmiotów przedsiębiorców (w formie

decyzji administracyjnych)

Ograniczenia wolności gospodarczej mogą przybierać formę administracyjnej reglamentacji

podejmowania i prowadzenia działalności w niektórych dziedzinach, uznanych przez

państwo za szczególnie istotne (głównie z punktu widzenia ochrony bezpieczeństwa

państwa i obywateli). Ten rodzaj reglamentacji opiera się na decyzjach administracyjnych, określanych jako koncesje i zezwolenia

Koncesja jest wyrażaną w formie decyzji administracyjnej zgodą organu

administracji publicznej na podjęcie działalności gospodarczej w sferze

objętej wyłącznością państwa. Decyzja koncesyjna ma w dużej mierze

charakter uznaniowy

Uzyskania koncesji wymaga obecnie wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:

• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania od padów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych• ochrony osób i mienia

• przewozów lotniczych

Zezwolenie jest decyzją polegającą na ustaleniu, iż ubiegający się o zezwolenie podmiot spełnił wszystkie przewidziane

prawem warunki pozwalające mu na rozpoczęcie działalności gospodarczej w

danej dziedzinie.Decyzje te mają niekiedy inne nazwy, np. licencja, zgoda, ale bez względu na nazwę wszystkie traktowane są w taki sam sposób.

Zezwolenie jest decyzją związaną, gdyż spełnienie warunków

przewidzianych prawem stanowi podstawę wydania zezwolenia

Zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie

określonym w bardzo rozmaitych przepisach, poczynając od ustawy o

wychowaniu w trzeźwości i zwalczaniu alkoholizmu, a kończąc na ustawie o

funduszach inwestycyjnych

Działalność regulowana jest to działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia

szczególnych warunków określonych przepisami prawa. Taka działalność jest rejestrowana, a wpis do

rejestru podlega opłacie skarbowej. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej (na

podstawie przepisów regulujących daną działalność gospodarczą) dokonuje wpisu na wniosek

przedsiębiorcy, po złożeniu przez niego oświadczenia na piśmie o spełnieniu warunków wymaganych

prawem do prowadzenia działalności regulowanej

Przedsiębiorcą jest wykonująca we własnym imieniu działalność

gospodarczą osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której

odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną

Ustawodawca wyróżnił w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej

trzy szczególne kategorie

przedsiębiorców:

• mikroprzedsiębiorców

• małych przedsiębiorców• średnich przedsiębiorców

Mikroprzedsiebiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał

średniorocznie nie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto nieprzekraczający równowartości w

złotych 2 milionów euro (lub suma aktywów jego bilansu w jednym z ostatnich dwóch lat nie przekroczyła równowartości

w złotych 2 milionów euro)

Mały przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał

średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto

nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro (lub suma aktywów jego bilansu w jednym z ostatnich dwóch lat nie przekroczyła równowartości w złotych 10

milionów euro)

Średni przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym

z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto nieprzekraczający równowartości w

złotych 50 milionów euro (lub suma aktywów jego bilansu w jednym z ostatnich dwóch lat nie przekroczyła równowartości

w złotych 43 milionów euro)

Nie uważa się za należących do wyróżnionych kategorii przedsiębiorców, nawet jeśli spełniają

wymienione wyżej wymagania, w których Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego

posiadają:

• 25% i więcej wkładów, udziałów i akcji• prawa do 25% i więcej udziału w zysku• 25% i więcej głosów w zgromadzeniu wspólników, walnym zgromadzeniu akcjonariuszy lub walnym zgromadzeniu spółdzielni

Przedsiębiorstwo (według Kodeksu cywilnego) to zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych

przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej.Przedsiębiorstwo, według art. 551 KC, obejmuje w szczególności:

• oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa)• własność nieruchomości lub ruchomości (w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów) oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,• prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,• wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,• koncesje, licencje i zezwolenia,• patenty i inne prawa własności przemysłowej,• majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,• tajemnice przedsiębiorstwa,• księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Obowiązek rejestracji dotyczy wszystkich przedsiębiorców, choć

realizowany jest w różnych formach. Przedsiębiorca może podjąć działalność

gospodarczą dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo

w Ewidencji Działalności Gospodarczej

Każdy przedsiębiorca powinien posiadać - zgodnie z przepisami ustawy

z dnia 29.6.1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. Nr 88 póz. 439 ze zm.) - numer w prowadzonym przez Główny Urząd Statystyczny systemie identyfikacji i klasyfikacji REGON

Art. 432 § l Kodeksu cywilnego mówi, że przedsiębiorca działa pod firmą. Tak określa się nazwę przedsiębiorcy ujawnioną we właściwym rejestrze. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa, a osoby fizycznej - jej imię i nazwisko

Do rejestru przedsiębiorców w KRS wpisuje się następujących przedsiębiorców:

• osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,• spółki jawne,• spółki partnerskie,• spółki komandytowe,• spółki komandytowo-akcyjne,• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,• spółki akcyjne,• przedsiębiorstwa państwowe,• spółdzielnie,• jednostki badawczo-rozwojowe,• przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne (tzw. przedsiębiorstwa polonijne),• oddziały przedsiębiorstw zagranicznych,• inne osoby prawne, jeśli prowadzą działalność gospodarczą i podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców

WOLNA KONKURENCJA

Wolna konkurencja jest podstawą gospodarki rynkowej, a ograniczenia

konkurencji mogą mieć na celu jedynie ochronę konsumenta bądź ochronę ważnych interesów publicznych

Na system ochrony konkurencji składają się trzy podstawowe grupy uregulowań prawnych

dotyczące:• przeciwdziałania praktykom monopolistycznym,• zwalczania nieuczciwej konkurencji,• ustanawiania zakazów działalności konkurencyjnej